You are on page 1of 9
MO HiNH DQ TRE TRONG CHiNH SACH KINH TE Vi MO TRAN NGQC SON’ 1. Xay dung m6 hinh Khai niém d6 té 1a thuat ng duge ding rong rai trong ky thudt va Negay nay. cdc chuyén gia kinh té da dién dat khai nigm nay inh vue cé anh hudng dén yéu t6 thdi gian trong kinh té. DO tré thoi gian trong dau tu cing nhu dé tré thdi gian cilia cdc hoat déng khac 1a kha nang ra cham tré trong qua trinh thy hién céng viée nao d6 ctfa du an. cé thé anh hudng téi tién dé thue hién cta buoe hoac ca dur dn. Dé xac dinh d6 tré, cdc nha quan ly du an thudng sir dung phuong phap dudng Gang (su dung mang dé thi cé hudng trong ly thuyét do thi dé t6 chire cdc hoat dong céng viéc. cdc céng tac trong mot du an dudi dang mot so dé mang). Khai niém d6 tré trong kinh té cé thé duge xay dung bing mét ch cac gia tri thuong xay ra theo tun tu boi cdc hé qua. M6 hinh duge dat qua viée thiét lap cac yéu té tir chinh sach dén viéc thyc thi co hiéu luc trong nén kinh té c6 mi quan hé véi nhau. gém: - DO tré ve dir ligu thudng xay ra trong viée thu thap aif Jiéu lién quan dén tinh hinh kinh té. M@t so chi tiéu kinh té chi duge thu thap dinh ky hang qui hay U chi hang nam nén cée nha hoach dinh chién luge sé khéng co duge sé ligu hién tai dé ra chinh sch. O cae nuée phat trién viée thu thap thong tin kinh té di duge khu vue tu nhan tham gia kha nhiéu, vira gitip gidm bot do tré nay, vira da dang héa cac ngun théng tin. - Dé tré vé danh gia ti khi c6 thong tin dén khi théng tin duge danh gid va toan canh vé nén kinh 18 dugc mé 1a mét cach rd rang. DO wé nay khong nhiéu, nhung trén thy té khi nén kinh té roi vao khing hoang. thi phan lon nhitng phan tich danh gid dit liu phai chap nhén mite d6 sai 6 cao, nén cdc nha hoach dinh chién huge cé thé sé than trong khi dua ra quyét dinh. - D6 tré vé su dong thugn ti khi chinh sach duge xdy dung cho dén khi né duge cae co quan quyén luc cao nhat déng thudn. G Viét Nam céc “TS. Truong Di Mo hinh dé we. - _ _ — iv co quan hanh phap co thé quyét dinh chinh séch nhanh chong hon. Tuy nhién, quyét dinh nhanh khéng phai Itc nao ciing t6t. Mot dé tré nhat dinh céng véi viée céng khai chinh sach cho cdc thanh phan khdc nhau trong xa hoi tham gia gop y cé thé sé hoan thién chinh sach hon. - BO tré vé thye hign tir khi chinh sch duoc théng qua dén khi duoc thue hién. D6 tré nay phy thude nhiéu vao tinh chat cua chinh sach. No cing phy thude vao mire dé higu qua cia hé thong hanh chinh va vai tro ctia ngudi lanh dao kinh té cia mét nude hay mot nganh. - D@ tré vé sy phy thuge mé ta nhimg yéu 16 ban dau tap lam quen véi nhiing nguyén tac moi ctla chinh sach. Ndi chung 6 giai doan nay cac chinh sich phy thuéc vao yéu 16 nhanh hay cham cua y thire céng déng trong vige thuc hign, vi da quen voi nhimg rang budc true day. Day chinh la bude dém dé tién dén sur nhat tri cao trong thye hién chinh séch mdi. - D6 tré vé sy anh hwéng tir khi chinh sach duge chuyén qua thuc hién mot cach tich cyc va déng b6 dén khi nd c6 anh hurong vao nén kinh té. DO tré nay ciing phy thudc vao tinh cl at cua chinh sach. Ngoai ra n6 con phy thudc vao dic thi va co cau nén kinh té cing nhu cdc diéu kién bén ngoai. M6 hinh dé tré trong chinh sach kinh té vi mé 6 day 1a Chinh sach tai khéa. Trong Kinh té hoc vi m6, Chinh sch tai khéa 4 chinh séch thong qua ché dé thué va dau tu cong cong dé tac dong t6i nén kinh té, Chinh sdch tai khda cling voi chinh sach tien té 1a cac inh sach kinh té vi mé quan trong, nhim én dinh va phat trién kinh té. Hai chinh séch nay thuong anh huong lan nhau va ¢6 tac dong manh mé true tiép dén nén kinh té va thuong cé dé tré vé thai gian. Co nghia ching phai cd mét gia s6 At (thi gian) nao do thi cdc chinh sach nay mdi cé higu luc ké tir khi ban hanh. Theo d6 Ti = Ton + At Trong dé: Ty): Thoi gian chinh sach bat dau c6 higu luc. Tin : Thoi gian chinh sach bat dau ban hanh. At : D6 tré dang dé cap dén. 2. Y nghia ciia 46 tré trong thie tién Sir dung mé hinh nay gitp chting ta cd duge mot dy bao do tré cla mot sé chinh sach trong kinh té nham c6 ké hoach kha thi don dau nhiing co hdi cing nhu viée khac phuc va diéu chinh cac thiéu s6t cla nén kinh té. 4s Tap chi Khoa hue xa hoi Viet Nam — 6/2011 thu hign cdc chinh sdch Chinh sach tai khéa tac dong dén lam phat. Chinh sach tai khoa co do tré khé xde dinh, nhung véi chinh sach tién té theo tinh toan thi do wé thoi gian (At) khoang 5-6 thang. So di chinh sach tai khéa kho dinh thi gian han hitu la vi phu thude vao su ting hode giam thué va dau tur cong cia Chinh pht mdi quéc gia. Trong thye té, dé chinh sach tai khoa e6 hiéu lye can phai tao ra sy can déi thu-chi giita chinh sach thué va dau wr céng. Hién nay trong nen kinh té, chinh sch tién té luén huéng theo chinh sach dau tu va ca hai cing theo dudi muc tiéu cua tang truong quoc gia. Nhung vi hiéu qua dau tu ngay m6t giam, nén nén kinh té phai lién tue gia tang dau tu nham dat muc tiéu tang truéng. Hé qua 1a lam phat da tré thanh van dé thudng truc va la cdi bong theo sau tang truéng. ac Chinh phi muon thyc hién chinh sach tai chinh néi long bang cach tang chi tiéu Chinh phu. str duge Quéc héi thong qua thi ciing da mat thoi gian chd dgi Quéc hdi xem xét thao 1 An dé cé duoc su déng thudn d6. Sau dé, dé trién khai con phai tién hanh cac hoat dong nhu lap ké hoach dy an, khao sat- thiét ké dé trién khai dau tu. Nhimng viée nay cting mat khéng it thoi gian. Chinh vi vay, c6 mot do tré dé chinh sach tai chinh néi long bat dau phat huy tac dung. fi Thdng thudng chinh sach tién té co do tré 1a 5-6 thang, tire la sau khi tang truéng cung tién cia chinh sach tién t&. Ngoai ra, cé mot bién quan trong khac, dé chinh la vong quay tién. Bién vong quay tién 1a yéu t6 cé bicu hign khac nhau trong timg giai doan tuy theo “site khoe™ ctia nén kinh té. Nhimg thoi ky kinh té gap kho khan, vong quay tién thong cham lai do ngudi dan tang ty Ié tién tich tri. Do vay, tang trudng tin dung va cung tién cao khong gay ra lam phat ngay lap tite. Ngoai ra. trong thdi ky suy thodi, d6 tré ctia cung tién dén lam phat cing thong kéo dai hon. Dé hiéu hon van dé nay, ta xem xét cdc yéu t5 du6i day biéu thi méi quan hé giita cung tién, chi sé gia tigu ding (CPI) va tin dung trong giai doan 1996-2009 doi véi nén kinh té Viét Nam qua dé thi minh hoa (lam co’ sé cho ta dat van dé vé dé tré cia chinh sach tin dung va cung tién nay so voi CPI tie la lién quan téi lam phat). M6 hinh do. wré... 19 TANG TIN OUNG, CUNG TIEN M2 va CPI NHiNG NAM GUA 3 1996 1997 1908 1909 2003 = 2 Be RoR R AR R RR RR —eCingténM2 = we CPl | —e—Tinding Nguon: ADB va Vietstack ting hop | Chinh ph da cd Nghi quyét 11 dé ra cae bién phap nham kiém ché lam phat, 6n dinh kinh te 6. an sinh xa héi. Trong d6, dé cap dén van dé that chat tin dung vao chimg khoan va bat d6ng san trong nam 2011, dé ting ky vong lam phat dén quy II] nam nay sé giam tinh theo dé tré clia chinh sach tién té-chinh sach kiém ché lam phat ré rang hon. Hién nay, vé mat tin higu chinh sach thi tién té nhin r6 rang hon [a tai khoa, day chinh la y nghia cia van dé dat ra. Tuy nhién, cé y kién cho rang, d6 tré chinh sach bao git ciing tir 6 dén 9 thang. Vi vay, thye hién chinh sach kiém soat lam phat (d6ng nghia that chat tién té) & mite d6 nao ciing phai can nhc nhitng anh hudng dén su tang truéng kinh té cha Viet Nam trong nhing nam téi. D6 tré ctia cdc tae déng chinh sich rat khac nhau gitta chinh sach tién té va tai khéa. Chinh sach tién té quyét dugc ngay. Con chinh sach tai kh6a, 6 nude nao ciing vay. déu phai tudn tha nhig quy trinh kha phire tap, mat thoi gian. Do vay, chinh sach tai khoa thudng co dé tré. Tuy nhién, khi da cé su né lye ctia Chinh phi thi tac dong trén thye 1é cia chinh sach tai khoa lai nhanh, manh hon chinh sach tién té. Anh hudng ctia chinh sach tién té téi nén kinh té thudng 6 dé tré. Trong qua trinh thuc thi chinh sach, bo may diéu hanh chinh sach can phai ling nghe phan hi ctia thi trudng dé cd nhiing digu chinh phi hgp. Su ___ Tap chi Khou hye xa hoi Vigs Nam — 62011 2.2, M6 hinh d6 tré trong dinh gid cic chink sch Kinh té Vigt Nam 2 quy dau nam 2011: cau kéo va chi phi day déu c6 tac dong Cau kéo lién quan dén chinh sach tién t¢ phai 5-6 thang sau moi c6 tac dong r6 rang. nhung chi phi day tac dong ngay lap tre, dua lam phat lén, ma lai thyc hién diéu chinh don dap nhiéu thir mot loc. Chinh sach tién 16 6 Viét Nam noi riéng da co do we. Tinh tir thoi dicm Ngan hang Nha nude that chat tién té dén nay 1a vira dui dé chinh sach tién té co hiéu lye. c6 nghia la chinh sach tign t¢ da co tae dung dang ké wong viéc thu hep cung tién trong toan nén kinh té ma chu yéu mi c6 tac dung that chat thanh khoan ctia cac ngan hang thuong mai. Do do, dén thoi diém bat dau c6 hiéu lue nay, ede ngdn hang thuong mai co dong thai thu hoi lai Ivong tién da cho vay truée dé thi chinh sach tién té méi c6 tée dung lam giam hong tién low thong trong nén kinh té, va qua do lam giam lam phat. Cho nén, viée ndi long tin té nham lam gidm lai suat trong thoi diém hién nay 1a khong hop ly va di nguge voi muc tiéu chong lam phat ca Chinh phu. Chinh sach nao ciing can phai c6 thoi gian dé ngdim dé tré etia nd. nhién, khi tinh thé chi sé tigu ding dang bién doi timg ngay, do tre chinh sach c6 anh hung nhat dinh dén nén kinh té. Mot s6 doanh nghiép ndi ho dang chay dua véi dé tré chinh séch béi dgi dén khi tinh hinh durge cai thign. mute dO canh tranh sé lén hon nhiéu. Téc dé thay déi cla gia dau, ca cdc hang hoa nguyén ligu quéc té da tang manh va cang gan dén day. né cang lao déc nhanh truée khi bat tro lai. Do cing 1a co hoi dang dé nam bat, chuan bi cho phyc héi va tang téc cia doanh nghiép. Do tré cua chinh sdch tién 18 co méi quan hé true tiép dén cdc yéu 16 khae nhu: Khi co sur thay déi vé chinh sach Iai sudt hoac lugng tién cung tng sé anh hudng dén ai suat thi truong, tin dung ngan hang, gid tai san, ty gid va ky vong; tir dé lam thay dé 2 cau trong va ngoai nude déi voi hang hoa va dich vu, anh huéng truc tiép dén gia ca trong nude va tir dé tac dong dén lam phat. 2.3. D6 tré dbi v6i thi trong ching khodn Khéng co kénh huy dong von nao tot cho doanh nghiép nhur thi | trudng ching khoan khi ma ngudn vén huy d6ng duge tir phat hanh co phiéu cho phép doanh nghigp duge str dung lau dai, trong khi néu vay vén ngan hang hay tim von 6 bat ky kénh nao khac doanh nghiép cing chi duge str dyng trong khoang théi gian nhat dinh. Hién nay. giéi dau tw Mo hinh do _ _ oe I cho rang v6i chi s6 Index c6 mic diém nao dé thich hgp, ho sé tham gia tré lai thi trudng, nhung nhan dinh thi trudng dang o rat gan mirc ky vong dau tu. Thi trudng ching khoan thudng 1a biéu thi cho “sire khoe™ nén kinh té cla mot quoc gia. Chinh vi vay d6i voi thi trudng nay. d6 tré chinh sach van c6 nhiing anh huong nhat dinh. Muc tiéu kiém ché lam phat dan dén viéc that chat tién té That chat tién té ludn 1a bai todn kho giai déi voi thi trudng ching Khon, Lién tiép nhiing thay déi chinh sich gan day khi kiém duge ly do dé vong vao vigc lam phat sé ha nhiét. Hang loat diéu chinh vé ty gia doai, gia xing i én. lai suat ngan hang khién nha dau tu béi réi. Tuy nhién viéc tang gid cia chi phi dau vao cla san xuait thi dinh cia lam phat la day cia tin dung va cung tién, do do nguon tién d6 vao thi trong ching khodn cang tré nén mong manh. n thi truéng kho Tam ly nha dau tu cing ludn co su thoa hig¢p. Mie chiu dung rui ro cing khac nhau trong ting hoan canh. Thi quen cua tam ly trudéc nhiing tin khong tét cho thi trudng dang kha cao. Tuy nhién, thi truéng khong chimg kién nhiing hanh dong ban thao 6 at. Chi c6 nhimg théng tin thyc su bat ngw, gay sée mdi co thé khién nha dau tu hoang sg. Co vé nhu dén gid kha nang d6 tuong déi thdp, nhat 14 nhimg théng tin lign quan dén chinh sach tién té. Logic vé viée néi long tién 1é, ing truGng tin dung manh sé thc day dong vén dé vao chimg khoan hong cé nghia la tién tir ngan hang chay vao chimg khodn. Di nhién, yéu t6 don bay rat quan trong, nhung quan trong hon 1a vige noi long tién té sé giai phong strc mua ma cho dén nay van dang cho doi. Dinh hu6ng thyc hign chinh sach tién té that chat, tiét kiém chi tiéu cong kéo dai dén nam 2012 1a nhan t6 khac gép phan can tré su tham gia -ctia dong tién dau tu chimg khoan. R6 rang, dé tré chinh sach can thiép vao thi truong chimg khoan Ia rat 16, mOt thi trudng twong ching nhu khéng bj anh hung. Song thuc chat huy dong vén thi nguén vén nay phan én cing tir viée chay tir ngan hang ma co. 52 Tap chi Khoa hye xa hoi Vigt Nam — 6/2011 2.4. DG tré va mai quan hé giita tin dung voi lam phat. 06 Du bao 2011 51.39% 0.5 va2012 A 0.4 / 02 21.40% 2220% 95x Ady 18% ’ 118% y 6. = F124 0.1 Dae oe TO ON RY on, 40% Hyp, 29.6% 5% 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tang truéng tin dung — — Lam phat theo chi so tiéu dung nam sau M6i quan hé giita tang truéng tin dung va lam phat Neguén: Tong cuc Thong keé. Do chinh sch tién t¢ c6 d6 tré nhat dinh (khodng hai quy), chung ta hoan toan co thé nhin thay cae ket qua chong lam phat cua chinh sach that chat tién t¢ trong khoang thai gian vao dau quy 4/2011. That chat tién t¢ khong ¢6 nghia rang lam phat gia tang do chi phi von tang cao, day gia hang hoa tang. Trén thy té tong chi phi von giam do doanh nghiép cat giém vén luu dong. nhan su va chi phi noi chung dé dap tng mire cau moi yéu hon. Tuy nhién, d6 chi 1a bé ndi va thue té cho thay day la mot phan img binh thuong cua thi truong voi mot s6 hang thiét yéu chit khong phai voi nhiéu mat hang khac. Déng théi, chinh sch tién kiém ching trong thoi gian téi. Khi chinh sach tién té t Jt chat thye sur phat huy tac dung, toc d6 ting gid sé giam xudng va niém tin vo chinh sach sé tang lén. Tuy nhién, trong trung han Ngan hang Nha nude nén str dung lam phat muc tiéu va ding cung tién hoac lai sudt dé dat muc tiéu nay béi vi kiém soat tin dung mang tinh ménh Iénh nhiéu hon 1a tinh thi truéng M6 hinh dé tré. ey nhung sit dung lam phat muc tiéu chi co két qua khi thi trang c6 niém tin vao hiéu qua ctia chinh sach. Diéu hanh chinh sach tién 1é phai ting bude, nhung cdn nhat quan va phi hop voi téc d6 diéu chinh ctia thi trudng tai chinh. Vi vay mire dé that chat bang chi tiéu tang truong tin dung duoi 20% trong nam 2011 va co thé duy tri trong mét so nam tiép theo 1a hop ly dé tao lap ky vong 6n dinh vé lam phat ctia thj trong. 2.5. D6 tré doi v6i thi trudug bit ding sin Chu trong cat giam ngudn tin dung dau tr vao cae Tinh vue phi san xuat, trong dé cé bat dong san dang khién gidi kinh doanh lo ngai vé thi trudng bat d6ng san (BDS) dang nhen nhom kh6i sac, lai c6 nguy co am dam. Tuy nhién, khong phai tat ca cdc phan khic déu bi thu hep, chinh sich s€ co d6 tré thong trung binh tir 2-3 nam. ‘Thi truéng BDS sé cé nhing diéu chinh nhat dinh, nhung khong nhu du ludn lo ngai. Thi truéng van sé c6 giao dich. thm chi 6 m6t s6 phan khtc, giao dich sé s6i déng hon. Trong béi canh nguén cung nha dang tang lén, gid vang va USD bién d6ng tang, thi nguoi din ludén tim dén cde kénh dau tu hitu higu. Nhimng ngudi co diéu kién sé tranh tha mua BDS khi gia 6 mite chap nhan duge. Nhiéu ngudi cing lo ngai, viéc siét chat tin dung sé khién nguén cung giam di. Nhung trén thue té, thi trugng BDS luén c6 dO tré nhat dinh, khong nhu linh vue san xuat. Th6éng thuong, mét du an nha & theo quy trinh mat khoang 2-3 nam tir khi khdi cng dén khi cé san pham, du an I6n phai tir 5-10 nam. Chinh vi vay. chinh sach chi tac dong dén nhimg du én chuan bi dau tu, hodc c6 ngudn géc tir vin vay. Thi trudng bat dng san c6 dac thd la can long von rat lon, ké ca déi vai cée chi dau tu phat trién dy an, hay déi véi nha dau tu, khach hing giao dich trén thi truong. C6 thé ndi, ngudn vén Ia yéu té quyét dinh dén xu hung cia thi truong trong thoi gian toi. Thi trudng d6ng san thoi gian toi sé rat khé khan. Tuy nhién, khéng han ndi la khéng cé giao dich. Dac tha cua thi trong bat d6ng san 1a phan tng véi chinh sach sé c6 mot do tré nhat dinh, nhung rat cham. Nhu vay, ta thay ring trén thy té thi trudng bat dong san chiu su tac d6éng cia d6 tré chinh sach. Tuy nhién su tac dong nay khong manh mé nhu cdc thi trong khaec duge phan tich 6 trén. St a Tap chi Khoa hoe x@ hoi Vide Nam — 6/2011 Tom lai, xem xét cdc mé hinh dé tré trong chinh sach kinh 1é vi mé cho phép ching ta dé ra cée bién phap phong ngira. han ché cdc yéu t6 tiéu cue lam anh huéng dén viée thuc thi cdc chinh sdch. * Bach khoa toin thu mo http:// wikipedia. . Vi Phong “Dé tré cla chinh sch”. http://doanhnhansaigon.vn . Nahi quyét |/NQ-CP ngay 24/02/2011 cda Chinh phi ban hanh * Nhiing gidi phap cha yéu tap trung kiém ché lam phat, én dinh kinh té vi mo". . Eeonomic's view : Policy Lags. http://economistsview.typepad.com wpe we Mark Thoma (2008), Policy Lags: “The market can stray longer than can solvent".

You might also like