МАТЕМАТИКА Логарифмдік өрнектер.

ТАРАЗ – 125 № 001

This work was prepared for Started: 25.09.2014
the world’s bright future. Finished: 23.12.2014

1. Логарифмдік функция .
log x  log y  log  x 
25  p  25  32 4) a a a
 a  0, a  1
p  27  p  3
3 y
3p  5  ? 3- мысал: Есептеңіз: log 9 45  log 9 5  ?
 45 
ay x log a x  y Шешуі: log 9 45  log 9 5  log   log 9 9  1
9 5 

3 p  5  log 5  p
3
5) log xm  m  log x a
a  0, a  1 a
y  log a x , a  0, a  1 түрінде берілген
функция 4- мысал:
логарифмдік функция деп аталады. Ол
32  log 3 22  5  log
көрсеткіштік функцияға кері функция болып log 5

табылады. [ y  log a x Оқылуы: x санының a 3 81  log 5 3

3  4  log 3

log 4
5
5
негізі бойынша логарифмі ] 1 1
Логарифмдік функцияның кейбір қасиеттерін log 3 7  log 3 7   log 3
қарастырайық: 2 2
1) Анықталу облысы – барлық оң сандар жиыны. 7
logx  1  log x
2) Мәндер облысы – барлық нақты сандар 6) an a a  0, a  1
жиыны. n
3) Егер a  1 болса логарифмдік функция өседі,
егер 0  a  1болса кемиді. 5- мысал:
1- мысал: 2x  3 яғни, log 3  x log8 5  log 2 5  1 log 2 5
3

3  11 яғни,
x 2
11  x 3
log 1
3

7 6x
яғни, log 6  x log 243 7  log 3 7  log 3 7
5

7  5
2- мысал: log x  3 яғни, x  23  8 lo 3 2  log 2  3  log11
1

2 x4 яғни, x  5  625

4 g 11 11 2 3

log x  2 яғни, x  42  16 logxm  m  log x

5
x3 яғни, x  6  216
3 an a a  0, a  1
log 7) n
4

log
6
Логарифмнің қасиеттері:
6-мысал:
2
1) log a 1  0 a  0, a  log8 49  log 7 
2
 log 7
1 3
3
2

2
Мысалы: 5
log 2 1  log8 1  0 log15 1  0 243  log 3   log 3
5
log 6

0 64 6
2

2
2) a  0, a  1 2
log a a  1 log 3 13  log 13   log 13
1 6
1
3 6
62 3
1
x  log c x
Мысалы: log 2 2  log 3 3  log13 13  1
1 1 8) a  0, a  1
3) log a x  log a y  log a x  a  0, a  1
1-мысал: Есептеңіз:
log 3  8? 7-мысал: Есептеңіз:
log
24 24 log 2  log 5  log 3 
log 7?
Шешуі: log 24 3  log 24 8  log 24 3  8  log 24 24 3 7 2 5

1
2-мысал: Есептеңіз: lo 0,5  2? Шешуі: Негізін 5 деп алайық.
g log
13 13 log 2 log 5 log 3 log 7
Шешуі: 5
 5
 5
 5
1
log13 0,5  2  log13 0,5  2  10 log 5 3 log 5 7 log 5 2 log 5 5
log13 log13

2
 9) 1 a  0, a  7
log a b  5) lg 8  6) log 7 
1 log b a lg125 2 log
2
16
7) lg13  lg130 8) log12 4  log12 36
1 1 log 3 16
8-мысал: Есептеңіз:  ? lg 8  lg 10)
log 3 log 8 24 9) 18 2 lg 2  log 3 4
24 lg 3

Шешуі: 1 1 11) log 2 11  log 2 12) log 0,3 9  2 log 0,3 10

log 3  log  log 3  log 24 8 9
24 24 8 44
24

 log
24  1 13) log 9  2 log 14) log 3 8  3log 3
5
24
5
1
5
3 2
1 4
ЕСКЕРТУ! 15 log 196  2 log 2 16) log 3  log
)
7 7 2 2
2 3
log n ax  log a xn  n  loga x
3. Келесі теңдіктерден логарифмнің
анықтамасы бойынша белгісізді табыңыз .
1) x  log 3 27 2) y  log 2 16
log10 x  log x  lg x 3) z  log 5 4) x  log 2 0,125
625 6) log 1 z  3
5) log 3 y  2 2

log e x  ln x 2
4. x-ті табыңыз, мұнда:
1. Мәндерін табыңыз . 1) log 6 x  3log 6 2  0,5log 6 25  2 log 6 3
1) log 3 27 1 1
2) log 3) log 2 2 2) lg x  lg 5a  3lg b  4lg c
8
2 2
2 1
4) lg 100 5) log 625
5 log 2 2 3) lg x  5lg m  lg n  lg p

6)
7) ln 1
8) ln 9) lg1 3 4
3 e 1
e3 4) log x  log 216  2 log 10  4 log 4 3
10)10) lg10 11)11) log 5 12) ln1 4 3 4
4

5
13)
log 7 1 14) log13 1 15) 3log3 5 25 log5 2  6) 25
log5 2
1
5) 1 49 log7 4
49 log7 4
16) 4log 2 7 17) 10lg 3 18) eln 6

19) 1
log 2 16 20) log 0,2 0,04 5. Есептеңіз .
21) log 3  1  4 log5 2
181 1) log 3 2 2)  
27 3) 5log5 73
22) log 1 9 23) log 23 1 24) log 5  25 
3 2
125 6 log8 5log 125
3 103 lg
2 5) e5 ln 6
6) 4
4 2

4) 3 5 log7 5
25) 26) 27)
343log 49 4 3 log 4 3
7) 32log
3
4 30,5 log 2
8)  2
3
6log 2
9) 25
log0 , 2 4

27

28) 3
29) 2 4
30) 4 log 64 3 11) log 3
3 7 log 5 7 10)  
3
 12)  3 25  3
2
log7 16 2 log32n 10 16 4 log2 27
1 log3 4log
31) lg100 32) lg 0,001 33) lg 10
1  lo  1125
g 5 log 4 23 2
34) lg 10 35) lg 36) lg 1
3
37
2
tg 30  log tg 60
log
3 102 10 10 13) 7 14) 5 25
2 0,5

1 log 1 2 log25 8log 1 5

37) 38)   9 4 39) 2 log5 3 15) 3log 3 54  log 7 2 16) 5
7
5
9log 27 5
5 9
 27  1
lg 9lg 2

9 ln e 41) ln lg 10 e 17) 2 18) 20 100 2

log 52 log0,5 15
40) log 42) 4 log5 125
 
3 2

13
3
  
19
2 2
 cos
2. Есептеңіз . ) 
1 log 6
4 12
1) log 5 22  log 5 11  log 5 20)
log
log 5 5 3log 2 10
10 36 2
5 6
5 2 4
2) log 2 7  log 2 63  log 2
21) 2 4 log 2 31  3 2log3 18  32,5
36
9 22) 3log 54
3) log 8  log 4  log 2 2  4 2 log 4 3  2009
3 3 3
2
1
4) log 7 64  log 7 256  log 7 log 4log 16

28 23 5 25
0,2 2
)
0,5log 4 90,25log 2 25
24 4
)

4
 1 
log 82 log 3
 6 6  0,25log 42 log 4 7. Есептеңіз .
25) 36 3  26) 4 2 16
1) log log log 8 64
2 4

27) 2
5log 2  101lg
5
28) 36 log 6  lg 2
log9 36
2) 4 log 1 3 log 27  2 log 1
2 
5 101  3 2
1
6
2 log 2 5 3 2 2
2 3
log 2 3 1000 100000
1
5
29) 3) lg 0,001 lg  lg
2 2log 5   2 
2
3 5
4)
log 2 log9 27
0,6 log 32 49log
2
30) lo 7
3
g 8


  
log5 64

   5 
log5 27 5)
31) 3 3 log log cos 
log 3 sin 
  2 1
 
25 6
6
log 0,2
1
log 5 6)
log  7  3 log  7 3 
32) 4 5
log5 4
 log 82625 1
4 1
4

33) 35
 
log 4 3
7)
2 log 6  log  log 35
3log 49 16 log 27
7 4 4
7 5 :3 2 2
9
2

143

34) log 6 5 2lg 4 log 1 1 25

36
49  10 4 4
8) log 4  log 4 36  log 4
5. Жауаптары: 5 1 2 81
1 7 9) 2 lg 5  10) log36 84  log6 14
1. 8 2. 3. 4. 8
lg16
2
256 125 lg 27  lg
4 11) 12) log log log 6 36
5. 36 6 6. 0,04 7. 1 8. 12 25 32
3 lg 2  2 lg
3
1
1 13) log 16  3log 1 3 3
9. 1
16 10. 11. 3 12. 22 6
6
3 9 4
3 14) lg 300  lg 15  lg 226
13. 1,25 14. 1 15. 16. 1,6 1
15) log 49  4 log 1 4 2
14
2 14

4 16) log log log 2 log3 4

3
17. 1 18. 45 19. 1,5 20. 0,04 2 2 2

21. 8,5 22. 0 23. 2 24. 0,6 17) 1

3log log 16 log 1 2 18) log 3  log
7 27 3 9
25. 324 26. 8 27. 28. 39 2 4 2
5
29. 1 30. 3 31. 1 32. 2 19) lo
3
log9 729 20) log4 log11 121 log16 2
33. 6 34. 1 g
6. Есептеңіз . 21 log8 log14 196  log7
)
2) 13 
22) log 5 175  log 7  log
1) log 1 4 32 3
8
log log 2 sin1 3
9 35  5 
5
 3 8 3log 3   
2
 1 
1 23) 3log 3 2  log 3 24
4) log 8 3 5) log 1   6) log 4 log 3 3  log 3
2 7  3 49 
2
8 9 3 5
log 2
25 1 24) log 1 16  log 5 :9 3
7) log 5 3 5 8) log 1 3 9 9) lo 0,3 25
5 9
3
g
10) log a aa a 11) log 1 1 25)
3
log 2  log
2
32 2 
log 4 2 log 5 7
6
5
3 243 7 6
   
3 26) log
3 2sin  log cos
4 32  3 2
12) log 2    
8    8
2 2
8
26
26  1
6. Жауаптары:
5 1 1
1
27) log 5  
 1  log 5
1.  2.  3.  4.  log8 7
12 6 2 9 28)
2 5 2
5. 1
6. 12 7. 8.  lo 2  
3
g 49
23 7 3 3  
9. 10. 11. 25 1  2 11 
12.
5 4 4 29) log 2 1  cos 
12  6 

6
 5 log 3 49 
 log 3 6 
30) log 1  7  5  19 log 3 2 log 3 2  log 3 6 
5  )   log 3 2 
7
49 
1 log15 3  log 1 3 log 28 7  log 1 7
log 30  log 150
5 4
6 20 21)
31) 6 2
1 log15 3  log 1 3 log 28 7  log 1 7
)
log 7 14  log 7 56 5 4
 3 7 5 22) log 3 5  log 4 9  log 5 2
32) log 2 sin  log 2 cos  log 2 tg 1 4
6 4 4 23) 81 log 6 3  27 log 9 36  3 log 7 9

7. Жауаптары: 8. Жауаптары:
1. 1 1
2. 2 3.  2,5 4.  2 1. 5 2.  3. 24,5 4. 2
5. 1 6. 1 3
1 7. 2 8. 1 5. 6 6. 18 7. 97 8. 18
1
9. 2 10. 11. 2 12.  2
2 2 9. 2 10. 25 11. 12. log 12
3
3
13. 1 14. 1 15. 1 16. 1
5 13. 1 14. 2 15. 4 16. 3
17. 2 18. 1 19. 2 20. 17. 2 18. 5 19. 1 20. 1
8
5 21. 1 22. 1 23. 1031
21.  1 22. 1 23.  1 24.
6 3 3 9. Басқа логарифм арқылы табыңыз .
1 1) Берілген: lg 5  a, lg 3  b . Табыңыз: lg 75 .
25. 21 26. 1 27. 2 28. 18
2) Берілген: lg 2  a, lg15  b . Табыңыз: lg 60 .
7 3 3) Берілген: log 5 2  a, log 5 3  b .
29.  2 30. 31. 32. 1,
15 4 5
Табыңыз: log 5 72 .
8. Басқа негізге ауыстыру арқылы есептеңіз . 4) Берілген: log 2 3  a, log 2 10  c .
 64
1) log 9 6 2  5log5
Табыңыз: log 5 6 .
 2 2

log6 log4 log 2
6
2) 3log 7 2  log 7 24: log 7 3  log 7 5) Берілген: log b a  5 . Табыңыз: log a a b .
9
1 6) Берілген: log 6 2  a . Табыңыз: log 6 9 .
2 log 2 7) Берілген: log 7  a, 5b.
3 3 log 5 3  3 l l 3 4 1
log
1

2 3
log 4 81 2
Табыңыз: log 175 56 .
3 2
log3 36
1 8) Берілген: lg 5  a, lg 3  b . Табыңыз: log 30 8 .
5) 2
log 3 2
6 6) 6
1 1
9) Берілген: log 3 12  a . Табыңыз: log 3 18 .
1 10) Берілген: log 6 2  a, log 6 5  b
log 2 log
7) 4 9  3 4
3 8) log 64  2
3 log 27 . Табыңыз: log 3 5 .
log 2

9)  49 log 7 1
1
11) Берілген: log14 7  a, log14 5  b .
24
5

 
  Табыңыз: log 5 28 .
10) 6 log 125  log 2  2lg 7  5lg 7 12) Берілген: log a b  log 1 b  3 .
a
2 5
11) log 5 4  log 6 5  log 7 6  log Табыңыз: log 2 b  log 2 b .
8 7
a a

12) log 3 7  log 7 5  log 5 4 lo log 5

g 150

13) 1 3
5
14) log 3 12
0 
7
 3 4 ері н a 2  b2  7ab .
13) Б
log лге : ab
2 lg 
log 30 log 6 5 log 36 log 108 3 Табыңыз:  
3 .
5 3
1 1
lg a  lg b
2 log 2 40 log 2 5
15)
2 log3 2  252 log3 5 1 16  log 80 2 14) Берілген: 13ab  4a2  9b2 .
) lg 2
Табыңыз: 2 2a   2 lg 5
lg 3b .
38
2 log 125
log 53  log 27
5
17) lg a  lg b
18) log 125  log 4  lg 10 1log 2 cos 2 15) Берілген: log12 2  a . Табыңыз: log 6 32 .
2 5 16) Берілген: log 36 8  a . Табыңыз: log 36 9 .


8
9. Жауаптары: 11. 10 12. 3,75 13. 25 14. 1 15. 16
1. 2a  b 2. 2a  b 1a 16. 1 17. A  B 18. A  B
3. 3a  2b 4. c 1

5. 2,4 6. 2  3  2a 3 1  a
7. a  2b 8. 1  b
2a
a3 b 2a
9. 10. 11. 12. 7
2 1 b
a
5a 2
13. 1 14. 1 15. 16. 1  a
1a 3

10. Ықшамдаңыз .
5lg 20
1)
20 lg
  
5  2 log 2 7  3log 7 5  log 7
51
log
7 5
2
 5 5 5
2)
 
log 5 7 5  log 5 49
lg 5  2 lg 5  lg 2  3lg 2 2
2
3)
2lg 5  3lg 2
log 3 71
4) 5
7 log 3 5
3log 15 log 9  2log 2 15  log 2 9
5 5 5 5
5)
log5 9  log5 15
 log 36 9 log 49 25 
6)    log 5 7  2 log 6 2
log 36
 
9
 log 25 49
7) log 5 2  log 2 5  2log 5 2  lg 2log 2 5  log 5 2
8) log 3 4  log 4 5  log 5 6  log 6 7  log 7 8  log 8 9
9) 10 log2 3log5 3log2 3log5 31
10) 10lg 4 100lg 4 1000lg 4  ...
1

11) 3 2 log 4 3  9  4 log 4 3  41log 4 25 

log3 4 1 2

 
12) log 2
3 5
 log 5  log
3 5

31

42 3
5 5
6 log2 2 5 10 8 log 1  5  2 
13) 2 4

14) log 12 18  log 24 54  5log 12 18  log 24 54 

15) log 3 4  log 2 92   log 4  log 2 9
2
3
16) lg 5  lg 20  lg 2 2

17)
Қайсысы үлкен екенін анықтаңыз: A н/е B ?
A  log 2 7  log 7 9  log 9 16
B
18)
Қайсысы үлкен екенін анықтаңыз: A н/е B ?
A  log 5 7  log 7 9  log 9 11  log11 25
B5

9
10. Жауаптары:
1. 0,05 1
2. 0,5 3. 4. 5 5. 2
2
1
6. 2 7. 1 8. 2 9. 3 10.
3