Bartosz zac Taka clstogicana wij xen a dug rye, Rama Senda, pte o ge nai ej fomy Ww Iterature przeé Montagne, podlclawilotote neg jo auuric lid dstctom est. ym, co ryoby ce form, jt hitekarazaldadhiqes partners, wpohucasthciwew prectle plane sce | | sow Bowhae ly ka ues! | htonaigne onthe ooper podobnej perspektywy pisze akcentuje jednale zdecydowanie, 22 | Gwagi Bruzzi dotyer adrowego. Podobne jal ona | podkesta zo io Pe ontrapunitowe zastosowanie slowa, Akcentuje te2 walor sens, pop oy maven nenianzwie ie ees Chinhsarcoes Puja luni ona wea ac occ a eee ee Pale san tininaen gee | wuiaw ary ete ny pin ee nea ee Ss llepig co ea oss ee |S paces ae rad Se eee ‘puagh oar ina pn as rey ween | | w strong widza, ktory przestaje byé w ten sposdb jedynie voyeurem ™. |" "tecanipcel ke sees seta ito i reatg townie | | eewmadeons tact maoae enue nee eee wzyeyjne tekstu. Fragmentaryezna struktura -g0, aw konsekwengji | eae ered eee Bai eaee ee ets eee aller asta Han saaratcingsa race | | paws ide a cron rgmennel pon pose | fo oware Sa wise wah: potennes tinea | a rthes'a ~ czytanie staje sig pisani | ferpretowaé tekst to nie tyle nadawaé mu sens (mnief lub bardziej uzasadh bares 0 = przeciwnie ~ oceniaé, = jakiaj mnogasei zostal 0 KtSrej pisze tu Barthes, rozgrywa sig w mie) sezytelnikiem”. Jet to przestrze, w ktéra wplsua sie, bes nyzpka zauby, 80 migozy StOWEM A OBRAZEM nie tovi w jogo a celowiekiom bez histori, bez biogre 13m polu wszysikte Slady, z ktbrych zost sig blige filmom, ktore wykorzy’ tujge obszernie ‘nada ma od objet dost dobre znane. Inne, jak ‘2 pewnoscia mnie}. Byé moze jednalc zaproponowan zanych z ksztaltowaniem dyskursu eseistyeznego przez slowo (natracje ‘ponadkadrowa), nie 2as ukazania petnego wachlarza form, kiGre sktonni bylibysmy uznaé za eseistyezne, 1949) Georges’a Franju owiera aika dyskursu sq budowane fanksji meskiego giosu ‘Autorem kom: Painlewéo, ezyser praekaacza Kone ‘wykorzystge jako seiezkce muzyezng utvory Dul Friedricha Wilkelma Mumaua Noeferats ~ smo phonic des Grauens, 1922). Ta kebtka wstawka w polaczeniu 2 dygresyjaym, iro- nicznym komentarzem sprawia, 22 w filmie dostrzegamy wr Powytsza dygresi Narragja ponadkadea bicey i my scenach filmu, stanowigeych preludium dla drobiazgowej rejestracji uboju, wBARTOSZ ZAJAC dzimy luéoo zmontowane krajobrazy miejskick,peryferi. Byé moze ze wagleda | a impresyjna kompozycje tych kadrow, ktéra wydaje sie nie tworzye spéjnego dyskursu, film ten bywa okreSlany raczej jako dokument poetycki nid ese), Ph | Lopate pisze, 2e Krew zwierzar praypomina utwér muzyezny i porbw | z Drzema pieéniomi o Leninie (Ti pesni o Lenine, 1924) Wiettowa ®. Jnkkolwiel 10, calkowite mu dyskursywnosei wydaje sie naduzyciom, Na poczatek zwriéony sun obrazu. Otvvierajgoern Liryeany ton narracji werbalnej harmonizaje z kompozycja w en kubistyezay pejzaz sktadaja sig ujecia odsylajgce wprost de | nych warunk6w materialnych wielu mieszkaiieéw Paryéa tu po zakosicc wojny. Stumsy prazcigte nieréwnym sych radioodbioiniki sasiaduje z manekinami, te 2a z dywanami ezy ajar | Brzedwojennego dobrobytu wygledajgce w swych osobliw | Surrealistyoane kolaze ezy ready-macies zarejestrowane na fotografiach Walkera, Evansa z lat wielkiego kryzysu. Jednoczeénie obrazy te ewokuja émict’, He ~ zwhaszeza ujgsie nagiego, bezrekiego manckina sfotografowanego na sjeedzajgcego w oddali pociggu towarowego, takiego, jakim w dalsze) cogici Imu wiezione bedzie do reeéni byt, | sea skutek fgmentanycanego montéu a takes zastapieniaspsjneg,obiektyw | nego koment aryauje”. Pozomie mogloby sie wydavac, 2e obie nart ‘le przydzielone Funkeje. Gtos kobiety pojawia sig w partiach ukazujacy) | Miasto, Jet liryezny i skojarzeniowy, zorientowany na ewoKowanie. Tymezsem, narragia Huberta pojawia sie w scenach zarejestrowanych w rzedni ¥y wehodil w aay 2wige zestawienie slowa i obrazu | tale sig elementemn innych ko- nie tylko ,poetki biedy”, specyficene) melanch a powojennego neorealizmu, ale winnie Holokat Obieteywny komentare mezczyzny precstaje taki byé, gdy pozwala sobie na | ieene dyaresi,irone, osobliwe pordwnana czy poetyckie cytaty Kontapunktowe wobec obrazu. W scene uboju cielat Hubert eytuje na przyicad poemat mistrza | spleemu: Uderze cg bez nienani Nastepnie koatynuuje niko w duchu Baudelaire'a: Bez nienawiic! | bee wicie. | Kosei, 2 srezerg wesoloscig zabsjebw, ktérey guitdeg ub splewaia pocb=ynalae | | garda: bo tak jak 12g zapracowaé na swéj chleb, jak innl oddajacy sie | trudaym 1 ezesto “any profesjom. Po tym fragmencie slyszymy 7 off | Piosenke La Mer (Morze) Charles's Tréneta Spiewang prawdopodobaie przez jed- | 2 ‘mpzy stowen a oBRAZEM jawia sig ona oczywiSere na zasadzie kontrapunktu, podobnie | 10s pracownika rzeéni kontrastujoz barw: francuskiego solisty. Alt nego 21ze2ik6w. {jak poemat Baude ize sprezyny (narzedzia, ktére pojawity sig we wezesniejszej pa wv okolicznosciach pozbawionych liryzmu). W te} same) sekwen: Awie zakonnice, ktérych biske komety przypominaja golebie, réwniez praywotane ty slowach piosenld. Stowe i obraz wehedzg tu w zlozone relacje wyksaezajgee Mozemy to odezytaé jako forme interps pocigai transport jyby w ten spos6b symboli ownane do tyeh, Ktorymi w czasie we él uleazany na tle Jfiage). W podobny spossb Godard wykorzystal napis ,KONEC” ukazany na t ‘prascinajgcych kadr wagonéw bydlgcych w filmie L ‘Origine du 32Téme Sidcle kontekécie vboja ewierzat, ale Holokaustu, Narragja kobiety, obecna dotad ty pojawia sig na tle ujeé zarejestrowanych w rzezni nna diva glosy i interpel ‘przez traumatyczne obrazy zmmszajace do re feksji nad wlasna odpowiedzialnoscig, niezaleznie o¢ tego, ezy lektura praebiega 1a poziomie dostownege przekazu, czy alegori lizaji sq edpowiedziaine inne | tu niejako rozpisany na Kilka r6L. Jake zaprzepaszcza fundamentalnego dla skoncentrowany wokét spéjne},njed- 108 umieraig jest be2 watpienia filmem, w ktéryim obecna jest taka \spéina perspektywa, nadajca calosci charakter osobistej bardzo zaangazowane} uypowiedzi. Byé moze wiasnie ze wzgledu na owo zaangazowanie autordw po- ‘atal film, ktéry tgczqe wiele najlepszych cech twérez0sei eseistyezne}, jest jed- noczesnie radykalny w swyin krytycyzmie i dyskursywnie zamkniety, niewiele 83Banrosz zauac { dielogowi z widzem. W cytowanym Inyppki negatywnep. (..) Spor satya Polemika ezy pamflet obce sq duchowi esefu (..) Pray calej swoe) inielektuatns) | wniddiwoset t enycaney wrasiiwoset eseista nie chee nikogo sqdeié ani pigtmowad | Trucno sig do koiica zgodzi J6w wehodzacyeh w sktad | polemika nieobce sq te2 szkole frank Haruna Farockiego ezy | ayy wowezas, edy wlasny dyskaurs lagodzi w pe imowege pracom 12 Wendersa. Bez watpienia jednak eseista osiqza wy. ontradyktoryoznyeh glossy, fy W pracach 0 ese aig | lannych: Luble te slowa, ktdre lagode. ‘mode, poniekad. po cxaéei, powiada wychowpwad deleci, warotylbym ante rozstraygajacy *: ‘Na kategorycznym, chwilami wrecz agitacyjnym toni | era zawazyt zapewne juz san rancuskiego kol sig uwiesé, a kt6ry spowodowal, ze prez deiesi rake ch, zatytulowanego O fu- naseych twierdeeh: , Bye mniemam”, i yim podobne. Galykym mial ia bw spassb odpowiadania, szukajacy, imu Resnaisgo i Mar- u, ktéremt autorzy film przelezal na ee: chwilami ezytelnie ksztattujgea dyskuts w opozye ki kolonialne}, nie wyklucza, jak sqdze, eseistyeznege | charaktenu tego dzicta. Widaé to wyradnie juz w kementarzu voice-over. Bogat W zaskaknyjgce porswnania | dygresje stanowi on werbalny odpowiedaik Eisenstl | nowskiego montazm intelektualnezo. Oper siecig asogjagi opartych na analogiae | kontrastach, metaforach. Praykiadawo niszezejqce pomniki kultury, dla ktryc | Smieré jest bramg do wiecznosci, zostaja preyréwnane przez nacratora do kamyo pozostawisnyeh na Ie Mizeum zostaje okreslone przez autordw miane smentarza Kultur rownieddlatego, ze atfakty;kabe pozajego mua mialyniera | | wmiarsalaainy, sq tu oderwane od aéywiaigcego je kontekstu, taj sg nieme. Do. | yezy to praede wszystkim sztuki aftykaiiskie), o ktérej opowiada ten ese). | ‘Aby podeslié mitezenieafrykaiskie | operugcego duzym zblizeniem kadra,Zaka konto, w kiya jak méw att | | tor zezby te stanowily snake eds, harmon | _"Nawator méui rede wazysikim 0 obcosi, o brierze pozostjgce| migdzy nami a kulturowym idiomem. Chwvilemi komentar sytuse sig awewntr” | ysh ae nie preemaia j ‘nego. Premawia race) co ablizatoby nas, prevoaimaie tare} narasjiyoiceof-God, bezclelesna krytyeans in | Sviadome wisnych graechOw amy” Taka konctrukcja ko | dowane na wewngtrzym konfikie, subiekiywna f,odcieleénions",stonnicza, | sjednoczeiesytuygcn sible jako minrg2eezy, lo wiedzy. | smawia ,ich glosem”. Nie jest to jednak komentarz osobowy, wypowiedzi jest daleki od obi 84 MigDz¥ StoweD A OBRAZEM Ikronik, bedgca w oczach autoréw javwiaja sig tm wystepy legendarne) reyny koszykarskie) Harlem Globetrotters, take mecz,bokserski, po ktdrym | “rybuchaja zamieszki, poniewaz czamoskéry zawodnile znokautowal biaiego ry- jyala. Dale} nastepuje pozbswiona leomentarza werbalnego, operujgca jazz0w rai smowy obrazéw”, agresywnie zmontowana sekwencja | alan zwigak6w zawodowych z meczem bokserskim Sagar Najeickawsza partig filmu jest kompi iustracig odweru c Raya Robinsons. Checiaz z wyjatkiem powy2szej sekwencj i flagmentarycznego montazu i raedb w pocegtkowe} part filmu diatektyka slowa i Resnais’go i Markera maczets wykraczajgcyeh widoo: nik te? uierajgsa zcala pews vesejem Elmowya’ kcentowana przez Lopate’a dbaloscia 0 slowo, ‘Zaecydowanie bartizie osobista eseistykg Chrisa Markera. Jego twérezogé najl neo drei, Z punk widzsniadalogicnego nacechowanis naracli ponad- ‘airowe)scezegont inereajge jest ua fora epistolan,zakadajqca zwyie | ezposrd ato Motker min, w roster Roum bbohatera ten film nie wydaje sig problematyezny; wiemy, 2e podréénikiem jest 10 nazwisko pojawia sig w ezolGwee, ze wskazaniem, Ze jest on r6wnied autorem scenariusze i montazu. bu podréenikéw, Zaden | nich nie probuje syntetyzowaé ré2norodnosei, znosié r6émic migdzy wlasnym do- viskiego ducha narodowego” 59 ing filmu raczej na zasadzie kont ppunktu, tla, od ktérogo odeina sig jego wlasna narracja ‘Tworca La jetée podyea w swoich poszukiwaniach Sladem tego, co nicistote Iobriek inna hobicta; jest jak kobien,labre sq ime Ato ju jest os. (.) Jest. ddoma, 2 nie wplynie na bieg hstort ajednak stanowi o histori tak samo jak, | Ja i popies I Japonia otacza ja zewszad 85