You are on page 1of 16
int Aragmalag Ci 7, 5.20, 55 168-178, Bir Terr Orgiitii Olarak "Batinilik" ve Selguklu Ulkesindeki Faaliyetleri Ahmet OCAK* ABSTRACT Assassins as a Terrorist Organisation and their Activities in the Saljugid State. Fen though assassins are a branch of Shism, i s mainly known ‘with Hasan Sabbeh. Sabbah was born in he Salugid state and was raised asa devout ‘Shia. He went to Egypt to meet with Caliph Mastanse and goe nove information jrom thm, Then, he returned to the Sajugid lands and iniiaac a new movement. The rain ‘objective ofthis movernent was co improve Shism and to demonstrate that he Slug ‘tae and the Sunn Caliph, resided ix Baghdad, a Wegeimate. Assassins tncerpreed Islamic principles acording to their own purposes and explained these principles with heterodox explanations. In order to reach tet targets, they uiized violence and terror fas instruments and killed any individual that didnot share thelr beliefs from diferent “segment of soley. Ghaos and terror that were inizated by dem caused marty problems fan suffering in the Islamic word [KEY WORDS: Hasan Sabbah, Sajugids, Terror, Assassins, ‘Ortadogu'da ihtisaml bir seklde ortaya gukan ve insankijin ahi oldugu pparlak bir uygarlik haline gelen iskim Medeniyeti bu vasfit uzun sire koru- ‘mustur. Bir medeniyetin sired ve (retken olabilmesi icin, fkri geligmelerin siyast ve sosyal bakundan da desteklenmesi gerelr. Bu hususlann zamanla ‘yeterilgini kaybermesiyle biclkxe bazi olumsuzlublarin ortaya gikmast kasi- rilmazdit. Nitekim XL. yizyia gelindiginde islam dinyasinda birtalum olum- suz durumlann oraya ciktga gorilmistix. Siyast alandaki bélinmighogtin ‘yanu stra fikri sahada da belirgin bir béltinmtgltk ortaya gikmiy ve [slim © rd. Dog, Dn, Abant ier Baya Universes Him Fates 164 + DIN ARASTIRVALAR. Jee? Bu michele sim Angas gine yee lup ithe bert raf etmekten weak, Fatimieia deste ile Sint halifliginin merkezi Bag cle ggireek bare syst bir akimivetkuran $l Buveyhter Devi se, Fétmfein gi isin surdorere,bolUnmlslakve mezhei eassabu dear ettiyoy sim Stinyanmda yi bir hamle Yratacak siya bi we fst pelsney! slay mayors Doguda bunlar olurken, benzer gelismeler Banda da yagamyordu, Endii- las Emevilert suk etmeye Dalam, sys bien ve otakhedeferden mmahrum balan za devletgerortaya gmat. Dolayisya lam cin 3a dag bir gota az etmelteyd. Buhl onlarindeteiptoparla alan, gigi ir dae esis emelern oregarmanin yan, a ‘medenijetslannda yen bir anim yapmatann da engelemelcey ‘Meveutduruinda sade etmek reyen Hiya danas, Misiman- lat Endilsten jcrananhesaplania yapartn, Dofuda da Fistiyan Bi zans bos durmuyor Mistmanlann ended wprakan altak ve hakimiyet Saha gengetek ign galgyordu? ilém danpariun dc bu dagraklik ve i ehelerin Kendal daha tesirli olarak hissettirmeye baglamastyla birlikce, Gzellikle Si ‘basi hali- Festhem sitaalotundenkurulmak, hem de sis vet ve uterine ke fara haliigein yeniden tenis mek gn aan bir gh aramaya bapa Sk Sinn halfenin bu galymslanna o dénenecevap vereblecek yegine sig, devederni yen’ kurmus olan Segudulerdan bastan olamazdh, Nite Kimhaife de bu durumun faranda olarak Selatilaa el geri, onan Bakdata gelmeye dive et, Tarflarartndauun yaar ve gorge Tersonucuna SelguktnSuitam Tugel Bey Bapdata glmeye ve haley ‘diigmiiy oldugu bu durumdan kurtarmaya karar verdi.* Selgukllarn 1055 ynda Bags gelerec Sa vegies Deven son vetip Abbi haifesi’ esrttenkutanp, onaeei ayy yeniden ede comet Tv ve stm ai agsindan ir nen nokta: lms Bu tai ten fubaren Tire sm Ganyasin ses erin ele lark, ont ay kata ve teller ary mda ene alnayp, ae ie kan oral yeni medeniyethamlleiyapacak seiyeye de tagyacadardr® Selguklularla birikee islam yeni bir kuvvet kazanmus, Tirk kuvveti sayesin- de gislenerek dinyaya yenidenhikmeden bir Kona gelmig ve onan torinanyabnee Ama ilrine kadar demic" Selgukiulan sim dyes tderigin ele almalanyla bite sast manada birlik saglanchg: gibi, tilkenin her yaninda asayig ve emniyet de tesi ‘hiner ok: bd, hari ste Bay, #79 vd tents ot) te cel, sb 1S 20 Eston et bia, Ae’ Oa, See Dot Spe anal 202 tea Ibi, tate Sse tui Bet 192 51 Fats ye ot ion ents W290 si edildi?_{stikrarin saglanmanyla beraber EL slinnet ortak paydasinda toplanan insanlar, devietin kendilerine sagladys given iginde huzurlu bir sgekilde yagamaya basladblar. Pamir‘den Mists, Yemen’den Kafkaslara kadar olan geni topraklarda batinligin yan sira, manevi brik de bu sayede gerceklestivild Selguklula, Sint halifeyi$iftasallurundan kurtanp, Sitlerin islam dtin- xyasindali olumsuz.tavirlerina son vererek, Stinn’ diginceyi yeniden ihya etme yohina gitmislerdir, Selouklulann siyast gic yanunda Bagdit deta hant baskent™ olarak ilmin ve digtincenin merkezihaline gelmig, Nisabu, Herat, Buhara ve Merv gibi diger Selcuklu sehirleri de limde Bagdatla yar ir duruma gelmislerdir. SelgukJular mensup olduklan digiinceyi korumake isin ilkenin her tarafinda medreseler agip, uleméyi maddl ve ménevi des- tekleyerek muazzam bir geligmeyi saflamislardr.” Bu gayretler sonucunda “jsldm'in manevi teceddit devresi” gergeklegmis,* {slam digiincesi kendini ‘yenicen inga etme imkanina kavugmustur ‘Sinai dUsincenin koruyuculugunu istlenen Selguklulay, kuraluslarinun daha ilkyilarndan itibaren devietin temel iki hedefinibelirlemislerdi. Bun Jardan birineist islém dinyasinin ig meselesi olan ve Stinni digiinceye karst olumsuz tavirlarsergileyen Sit Facumller devietini ortadan kaldurmaty,ikinci- si ise diy mesele olan Huristiyan Bizans’ tesisiz hae getirmekti.? Buhedet- ler gergeklestirmek icin gayret sarf eden Selguklular, Sint Abbasi hallfesi ‘ve onun manevi otoritesi alundaki topraklards hakimiyer tess etmek isteyen ‘sii Fiumiler Devletinin dogrudan hedefhaline gelmist, lumile,$if mezhebinden olan Biveyhiler Devetfni destekleyerek Siian- ileri zor duruma sokacak cabalar igine girmislerdi? Biveyhilerin Selguilu- Jann eliyle yilalgndan sonra bir taraftan Arslan Besisir’yi destekteyerel Selgullulara karg.isyan ettrip, bélgedeki Selgukiu hakimiyetini yikmalkis- temig, diger taraftan Tugrul Bey'e Kars, Karde! Ibrahim Yinal'n isyan cetmesini saglamus, onu silah ve para yoluyia desteklemislerdi.?* ‘Selgukh hikimiyerini yikmak icin yapulan siyast ve askeri faaliyetler ye- terlioimayinca, hedeflerinden vazgesmeyen Faninfler baska bir metotdene- ‘meye basladi. Bu, mubaliflerini propaganda yoluyla zayilatarak tesirsiz hale 7 Mainarmed ex Zohayl ndma-Clneyt Dame 1412/1998. 25 1 Huseyin wurde, tm Tork Ds, Antara 1982, 5 75; Mev age, 5.9 Ahmed Celebi evo Tarn Vil, Ke 1983, 5.99. {Yo rahi Kafeso, Sle Tart Iscnbul 1972 5.114. 11 Lasalé Resonyy, Tarde Tadd, Ankara 1971, 5.164. - 12 Gregory Ab Pare (ae Hebracue, Ab? Fore Ter, tc: LAW Badge -O.RDoBruD, ‘Ankara 1087, 5206, Clue Cahen, Oonanllardan Once Anadolu Tinker, (ce. ¥. Mo fan) abu 1994, 24) A hunsnmea Hasan, Seta Ion wet, KBlze 1380/ 1976, 1.59 15M, Cemiledate es Sui en Wiffle, Kah, s. 92 va 114 Tbau' Cava ettfenezan Tar Cimon we MGIOR V7 (hk Mubmmed A els Ms tata A va, Bey 1412/1992 «90; on ae lsu Tarth Beat 1402/1982, 640, 15 Gelade ee Sup Toh Alef, Mise 1371/1952, 418; fon HES, 5 640. 166 + DIN ARASTIRMALAR. ‘ugurda higbir masraftan kegunmayan Fauniler ézelikle Abbasi nffucunun hikim oldugu topraklarda binlerce n (¢éf) olugan tarafear- Jenni kullanm: L* Bsasinda ‘Abbisi halfeleriyle miicadele etmek isin bie doktvin yaratmak. iheiyacinda olan Faint halfelet,Sitigin ismallyye koluxa benimseyip destekieyerek, kendi halifelikiddialarina veraset aqisindan mesruiyyet kazandiraglard, ‘Bu yolla, dagammk curumdaki Ismail dlerinide bir merkeaden yénetir du: rma gelerek,onlar vasitasiyla mcddeleedilea devieterizayiflatmuslard.” ‘abil olarak hedef konumunda olan, Sinni digiincenin merkeai Bagdit ve coun siasi koruyueusu Selguldulard Abbasi halifesi ve onun mifuz alanina girer bélgelerde propaganda faali- yetlerintyiriten Fatumfler, Selgukiularm Sinat diinyanin koruyuculugun {stlenmeleri ve onu siyast olarak desteklemeleri sebebiyle zorlanmaya bas- ladilar.Binlerce dainin fealiyetieriyle yiritilen Sillestirme gayrelri arak * ‘Bétnflerin kocilikderi arup, insanlar bunlardan muzdarip olmaya bagla- yinca, Sultan Melikgah, Hasan Sabbahra bir ele ginderip yaptii kotliklert sayarak, timera ve ulemdya kar islemis oldugu cinayerlerden vazgecmesini istemig ve kendi emirlerine imate davet etmigti** Hasan Sabbah, bu duro ‘mu umursamadig: gibi, emrinde 20 000 adaminm oldugunu séyleyerek Sul- tan’ bile tamumadigim gostermigtin>® Sultan Melikgah, meseleyi daha ciddi gekilde ele alma geregi duyarak, Kizil Sang ve Arslantag adlt komutanlarm Hasan Sabbah ve taraftarlari ‘a5, aymtyilm Haziran. Temmuz eylarinda Alamutu kugatmigsa da, gevre bol gelerden gelen taraftarlanyla gislenen kaledeker bir gece Seleuklu kuv- yetlerine ansizin baskan yaparak bozguna ugrattla. Kahistan bélgesindeki Biunlerin yok edilmesiyle gbrevlendirlen Kil Sang ise, BAtunilertedip ve tenkil hareketine girigmisken Melikgah’in olim aaberinin gelmesi tzerine hareketi durdurmustu. Bbylece Batmileri yok etmek ign baglanlan bu hare- ket de bir sonuca ulagamamsti? ‘Melia’ vefatyla bielikteortaya gikansiyastbosluk ve hinedan tyler nin brbirleriyle cekismesi Batinilere karg yeterince miele verilmesini en gelled, Milikgalvdan sonra tahta gegen Sultan Berkiyaruk'un kardeslriyie mlicddelesi sebebiyle Bauniler(zerine fazla gidiememis, bu da Bétmilerin sayisnin artmasina ve terér yaratmalarma sebep olmusta.®” Gzelike Ista hhan, Gebel ve rata sayilaniyce artmis. Kaleler ele gecirp,yollankesmeye, {nsanlan didtirmeye devam ettler Dénemin gicliemirleinden Gav énemli rniktarda Batt katlederek bunlarn Kotlklerine engel olmaya galigt.? Bitn! tebikesinin bayalJOgu sebebiyle Sultan'n yalan edemlan, gém- leklerinin alundan zirh giyerek dolasmaya besiamiy ve Sultan'n huzuruna bile silahh olarak gikmalarma misaade edilmist.*° Ustelik Batuflerin bie Jasm Berkiyaroléun ordusunds yer almislardt, 3a durum Kendi aleyhine ‘kallamlmaya baslanunca, Berkiyaruk, bunlan temizlemenin zaman: gel ne kanaat getirerek Batinilere karg harekere gesip, @nemli sayida Bétini kat- 35 Dewi ope 5.39. 34 MAKGymen, Seg. 5.212 235 Bierce tb-cev eieeran Ter. tent wt tk XV, a. Manned ‘ALA Mustafa A A), Sepak 42/1992, 64 Merete, “Filler 22. 6 be Rese eb lve vee Md iL, Kir 1413/1992 5171 We; eraled, aan ter 23, 237 ACGiveya, age, 121; Beis, gs, 5.40; MAREymen, Sle 22. 38 fbnut ead 123. 39 bower x5 319 ve 0 fonts 5 322, 1170 + il ARASTIRMALAR Jeti (1100). Fakat devletin iginde bulundugu durum daha genis mictde- Jeye imkan vermedi ‘Berkiyaruktan sonra baga gegen Muhammed Tapar doneml, Bétunflerle aha ciddi manada micadelenin yirinildagi donem olmustur. Saltanat _miicidelesinden istfade eden Banniler, Isfahan bilgesinde gogalmuslar, bur nunla da yetiameyip, Sultan Melikgah tarafindan yaptrnlmyg olan Sahdiz Kalesthi cle gecirmislerdi. Batinilerin Onde gelen liderlerinden olan ibn At- tag Isfahan Bénollerince tag giydirilmig ve gfied iyice artmigh. Kaleyi Os olarak kullamp, yollan kesip,insanlarskatletmis halla soyaralemallarim gasp ‘etmislerdi. Deviete baglt kigiles, bunlarmn zaratmdan korunmak icin harag ‘demeye baslamist. Bu sekilde oniki sene boyunca Kaley ellerinde tucant Batunilerin k6tilildesi artnca, Sultan, bunlarintemizlenmesine karar vere sek izerlerine kuvvet génderdi. Kale uzun Iaugatmadan sonra ele gecirldi, Batinilerin gogu katledildi, liderleri éldurdlerek bas halifeye gonderit- 4i(1107) Boylece Batinilere karst 6nemli bir bayan elde edildl. Miicadeleye devam eden Mehmet Tapar, Baunilerin merkezini gdkertmek {stiyordu, Bu gayeyle1109 senesinde vezir Ahmed b. Nizamélmille Ala- rmut'un fethiyle gbrevlendirdl.Vezirkaleyikusataysa da kagin bastirmast ize tine kale ele gecirilemedi? Daha sonra Emir Anustigin Sirgir, Baunilerle ‘mileddele ile goreviendirildi. Bu emir énemli bagarilar kazamp, Alamut’y zapt etmek tzere iken Sultan'n élim haberi erine kugatmayt kaldiraral, gesi ddndé (1118) * Bu, Bétuniler agisindan bir sans olmustu, ‘Muhammed Tapa, bu miicAdeley! yirdtirken Melik Ridvan doneminde Halep bolgesinde kek salmus olan Batunilere karst da, Rudvan’n yerine gegen ‘oglu Alp Arslan'dan harekete gegmesiniistemigti, Sultan’ bu istegi dzerine [Banni faaliyetleri engellenmis, Gnde gelen Béuniler yaklanarak 6idtiril- miglerdi (1114).** Kardeslerarasi milcideleden jstfade eden Batuniler, Berkiyaruk ordusun- da yer aldikdan gibi, Sultan Sancer'n ordusunda da yer almslardi. Taht rilcAdelesinde olan Sancar, 1129'da lardesinin oglu Mahmad'un elinden Rey gehrini aldiginda askerleri arésinda gayrimiislim TUrkler yaninda ‘niler de bulunmakeayd."® Saltanatim saglama alan Sultan, Batinfler Ozeri- ne yliriyerek 1127de 12 000 Batt Katletmekten cekinmemigtr”? Fakat contin déneminde oaya cikan Karahitaylar ve Ofuz.isyam gibi Qnemli mese- ‘FTon Togibent, ex Mucins Zire MOK Mir veERira Che MM. Semsedae), Beyrat 1413/1992, 15; ibd babble en Neveye, Nye bf Pande inh 30, (Cle AGE. Ande MT lace, ht 9495/2985, . 356 bm Kes M, . 7, Zaheer iy 369 4 in Taint. 199 Nur OV, $6 we: Raven, 5.53 43 Noveyt 00, 2 365 bau Sa 547 wd. ‘4 Mansinedb Alf, Sleyman Riven Soha Sure Aye de trde (Gein Rabe {ue Sevag Aldmet) (Ge. Aes, Akar 1957, 5.138. 45 Abdubtasin Oza, Sultan Mare Tapar De ek Tarihi 498-511/1105-1118), ‘Ankara 1990 85 “46 om ceve 0m, 172 2 tayo liber, 415 eles, Batter ve yikes faliyetier’ agisindan bir sans olmustur. Nite BS- ‘ules, 1157 sensinde Horasan hacinnasaldiarek, pe gofunu Kigtan rip, mall ‘Batnlerin faliyetlerini yoRunlasurciklan Gnemibir alan de Sam bélge- si olmustur Ridvan b. Tutu, iktidarim saglamlagurmak gayesiyle Batnllere déayanma intact hissetmigti®° Durumdan istifade eden Batnler kaa sire- ekaleler ele gecivp, halk karp ted faaliyederin basladilaz®" Bélgedeki ‘Baunf resi Behram adh sahsin gahmalariyla Bate geist. Banyas ve Ka- dems gibi énemli keller ellerine gee, Bununla da yetinmeyip, Haghlarla lunfak yoluna gidip, Dimagl Haghlarateslim etme noktasina kadar isbicigh- niileretier. Bu drum Karsisinda Tacul-Mldk Béri harekete gegerek Ba- gelmig clan Baan werd ram seneler vali devam extimist. tarihten sonra da kiigik ve lerak varlgini di B- Batnilerin inanglan Béunlik, bazlanina gore Mecisiik, Sabiik re Yahueliik gibi intern, Dazlanna géreiranhlann, bazlanna gbre de sila meydan eu ‘ebunlatn anes Allah arafindanbellentig ns ir mam tarafoan “38 Zebad,eLbor I, 516 49 Gabe, age, 5240, 50 thou Adin, Buyer Tlf Tri Hal, (ng Al Sevin), Ankara 1976, 99. 51 Bows smalls 1123, 52 fbn Kan, Tard Done, (hk. Shel Ze), Dames 1408/1983, 5.7 we Copan ‘Atekn, Dumegt Acca sun 1985, 96 vd 53 nw cont XV, 226 Zhe, Dovel, 258. 54 Baws, Tare dvapay (ee. HD Mid}, tan 1979, 183. 55 Ibrahim Agah Cubutju, Geazall ve Bera, Anan 105.30; MSerafedts, “Btu Tani, Dit, 5 Vi G52), 1G, Dent Caving, Cuca Be Bilal sn arnan 160i 8,7 alain age 02 vs tn ln DIA Ys 192. SN, Gagaty- LA. Qububg, ages. 76 va. 172 » it ARASTIRMALAR anlaglabilecegini iddia ederiet. Tannin, imamiarin bedenine huldl ettigine vvekdinat: onlarvasitasiyla yénettigine inanlar. Batlle gre peygamber- les, insanlara fark emir ve yasaklar getirerek tirbrleriye geligmisle,gizel olan baz hususlart insanlardan yasaklamlar, buna kargik, zor olan baz hhususlarm yapilmasimi emrederek insanlart gereksiz yikiimilikler altina soktmuslardu,®? islamm'n temel sbadetlerni Kendilerince yorumlayaraly, digerfstm alim- lezince kabul edilmeyen sapik tevllere bicinmiislerdir* Bu sebeplerden olay: Gazalf, bu mezhebin digunun Rafik, iginin se tam bir kiftr oldugu- nu s6ylerken, Fahreddin er-Razt de: “Bunlarin maksadh geriats (slo) iptal vve yaraticyt nefyetmekti. Dinlerden hicbirisine ve kiyamete inanmaz, inan- ‘madhklan gibi bunu da agiklamaziar” demektedir*? Dolaysiyla diger Musli- rman dlimler tarafindan inanclan lonanmis ve kendileri yerimistic ¢- Batunilerin Yarattyfs Terdr ‘Miiscahkem kaleler ve buralarda yetgtirler fadaflere dayanarak geligen Bannilerin en Gnemli Gzeligi, mubaliflerini hangerle katlederek ortadan, kcaldurmalaricr Fedéiler, Hasan Sabbah hareketinin vurueu gicint ve terér ‘imini meydana getirmekteydi, Hasan Sabbaila birlikte, huruf ve ndeum ilimlerinden bahseden propagandacilar gitmis, onlanin yerine eli hancerli Bannfler gelmistic®® Bu hareketin dayandi@insan gill daha cok chil dag- hlardan meydana gelmelteyei. *..Solu ile sagima birbirinden aywramayan, diinyadalk geligen olaylardan haberdar olmayan kimseler.** Buhareketin insan kaynagim olusturmaktayeh. Hasan Sabbih, bunlara evi, bal ve has- hhastan olugan Ozel bic karipim yedirerek dimaBlanm: uyusturmakta, bu sa huslar Gzel olarak yapilmas cennetlerde gesitlinimetler ve gizellikler igeri- sinde bir sire turulmaktayd,® Uyanmaya yak cikenlérgi bu cenner, efen- disine kar gésterecogi sadflkat ve yararhk karl olarak o gahsa vaad edil- mekcteydi ‘Beyinleri Bétnnt propaganda ile yikanmis ve kendilerine cennet vaad edil- ‘mi salusla,istenilen her geyi yapacak gekilde Landirlmaktayeh, Liderlerine ‘o kadar keri Kérline baghiydilar ki, “Bunlardan bir tek kisi Kendisinin 61d0- rilecegini ile bile, bir cemaate hiicum eder veonlart skdire Oldurrdt."** Fedailer, Batnilik davasina mubalif olan herkese kargi kesin gbziim kastiyla kellanlmuslardue Bu konuda sadece fedailerdefil, onlarinaileleri de yapslan 57 Ebi Maawue abdulbasheeb.Dagal, Merhepler Areal Fara e-Fark Bee), (re. ER Flak), Isanba 1979, 5.258 98 han, apm, 2 192, 10 Aap ge» 209 is ln Ceo Rte Por nara 1009, 40 wh gin Ye, (We ban, Ankara 1993, 23; Pahedn er Ri k din Frakes eB Mild, (Ok A, eb Bap), Beyrat 1407/1966, 505, 0M Serfadln, Bann Tail 5.22, 61 lbw" covt 3,5 63 62 tbo. Covl XV, «6; Tm Kes Xi. 171; Tahsin Yes, “AB, DLA XM, 6.53 19 eleen Ali, Mhamnc e-DundS Zadeh Naoa ve Nua Use uk ve Hasan Sslglalare Terh) (we Buran, banal 19, 5 67, ‘vaadlerle ikne edilmislerdi. Oyle ye bir dava icin savagtiklarn inamsyor- Jad ki, bu ugurda dlmek sere; verilen gorevi yerine getirememek gerefsiz~ lik olarak addediliyordu. Nitekim Musul emrini dldirmeye génderilen fed- Ailerden biis suikastten sa olarak kurculdugu icin, annesi kederinden sac zm, bagina yolmustu.®* Bauntlerin Selcukdu ikesindekt ilk kitalleri, muhternelen Alamut'un ele secirilmesinden daha once Save'de meydana gelmig ve bir miezzin ddtiril- mistir. Olay Nizdmilmilk tarafindan duyulunca, sughu gahus yakalanarak ‘ssasen kat! edilmistic. Bu gehns Batinflerden dldirilen ilk kigdic. Selguklu ilkesinde ik defe kanlannm akmasina sebep olar Nizamilmilkoldugu igin Batuniler, ona karst byt bir kn beslemisler ve katletikier ilk sohreti kisi de Neder Sekar Gn rec mek hi hhesiz ki, Batinleringiilerini géstermesi ve ses getitmesi agisinden Snemlt ic ‘Melilgaivin vefatindan sonra sehzédeler arasinda meydana gelen taht ‘kavgalarinin yaratth bosiuktan istfade eden Batniler gin geste giglen- ‘meye baslamislr, yeni kalelere sahip olma ve yeni suikestlerbibirnttakip ‘eumigtr, Halk arasinda o kadar debget ve Kor salmlards ki, evinden sa- bableyin igine giden bir insan, ikind vaktigect de evine dénmediyse, hane hhalks ark ondan timit keserdi. Turla tir}a desiseler 1 ve onlar1dldiirdtkten sonra kuyulara atavlard.6° tilcédele edenler dogrudan onlarin hedef haline gel ‘mekle kalmayp, onlaia bank yasayanlan Bauailere yatakik yapmak ve ve Sultan Sancar- inden Cevher Hadi (6.1139) de Biilerce katledilen die sab- \Nisaburda Batunilerce katledilmigtir?” Sultan Mabmud’'un vezi Ebi Talib ‘es-Sumeyremt de Batmnilertarafindan katledilen baska bir vezirdic?® Sultan Sancar'n vezirligini yapmus olan Muiniiddin Eb Nasr da onlara keri mica dele etmig ve 12 000 Bitint katlotmig bir gahists. Bu vezir de Bitinflerce ‘katlediimistir 61.1127) eon Tagrberd Wx 167; Kesh, 5.174 es SUBAEW, 5. 231 ve 19 Thm Bie 5.552 70 Thaw esas. 14 171 Bk, SuyOd, Tar Half, 5 428 ‘72m Kes, 5.170. 73 lon Tageber 5.167. ‘74 lin Teer Vs. 20; Femsedin Eb Abdallah ex-Zetbl, Sve Attn Mabel UO, (ah, sy etArnae Mz Nuaym AckanisD,Deyet 1416/1900, 9 903 ib Tarberat Vs. 228 ‘76 ton Taebera Vs. 258, 77 To Geea VY, 5 106; Ho Kes, . 180. ‘7 Zoho eller. 407 ba Sad Alera es Sema, KitMb-Bna Cad A Omer ‘tril, Bayt 1407/1088, 5309. 79 ln Tater Vs. 226. [BAunfler emir ve vezirlerden sonra sultanlara kargi da suikast dizenle- _mekren kacinmamsarhr Sultan Muhammed Tapara karg suikast girsiminde Dulunmuslarsa da, durumu Gnceden dgrenen sultan bu olaydan zarar gor- ‘meden kurtulmusturc!® Fakat heps gin sonug béyle olmamishr. Nitekim Ba- ‘niles, Dimagk Atabegliginin kurucusu Técul/-Mildk Boriyi 1120 yalnda katlettikleri gibi,” 1142 senesinde de Azerbayean havalisinin hakimi Davut ’. Muhammed’ Tebri'de katletmislerdic™* Verilen Gmelderden da anlagildi- {i geldiyle bitin idareciler Batnfler igin hedef olzbilmektedit. Buna halifeler de dahildir. Nitekim Abbasi Halifesiel-MiistersidBillah't (61.1118) Bécinfler Jatleteigi gibi" Fumi haltfesi Ahlcimullah Mansi b. el-Mustalt (6.1129) de Batunilerce katledilen baska bir halifedic®* ‘Bauniler igin sadece emirler ve kolluk kuvveterinin ileri gelen gahsiyet leri hedef degildi. Onlas, kendilexi gibi dusimeyen herkese savas agmuslar ‘ve mubhalifierine kerg “ith tir” gibi caigmislad®® Bu komuda sivil halk da kendilerine dilgen payi almstr. Bétunllerin ddarme ve yagma olaylan giin gectike artarak devam etmistir. Onlanin ik sahip olduklart yerlerden >iri olan Kéyin yakinlarindaki bir kalede toplanaa Banniler, Kiman’dan KA- -yin'e gitmekte olan biiydk bir kafileye saldurarak insantan 6idirip, mallariot ya§maladiar (1100). Bauniler, 1104 senesinde Hindistan, Maverdinnehr ‘ye Horasan’dan gelmekte olan hacilara saldirarak mallarim yagmalayip, i sanlan lalctan gesirdiler®” Benzer gekilde 1157¢e yine Horasan hacilarna saldirarak onlan katlettiler* SAdece kifilelere sadurmayor,gehirlerdeki sivil halla da firsat buldukea katlediyoriardh,isfahantla yaganan bir olayda Ba- ‘unflerin pek gok insan katleteigi ortaya gikmust. Alevi-i Medent adh bir sa- ‘ns, evinde kurdugu twzaga cektigi wizlerce insanin 6lmiine sebep olmustu. Bir yiphe dzerine eve baslan yapan halk, evin alundaki dehlizler ve kuyular- dda dérc-bes yiz insan cesedi bulmugtu? Bunce masum insanin tek sug Bit olmamake. Hig giiphesiz ki, Batuilr faallyetlérint yilrticken bir plan gergevesinde

You might also like