KANDUNGAN UNIT 1

WASIAT DALAM ISLAM

4.28.1
Maksud ,
Hukum dan Dalil Pembahagian
4.28.4
Harta Wasiat

Galakan dan
4.28.2
Cara Berwasiat Hukum
Pensyariatan 4.28.5
Wasiat
Rukun dan
4.28.3
Syarat Wasiat

Jens Martensson 1
4.28.1 MAKSUD, HUKUM DAN DALIL
MAKSUD HUKUM

Ikrar yang dibuat

oleh seseorang
semasa hidup, untuk
mengagihkan harta Sunat
selepas kematian
mengikut hukum
syarak

Jens Martensson 2
 •

ْ َ
ْ ُ ْ َ ُ ُ َ َ َ َ َ َ ْ ُ َْ َ َ ُ
‫كتِب علي ْكم إِذا ْحَض أح ْد َكم المو ْت إِن‬
ُْ َ َ َ ْ َ ْ َ َ ُ َّ َ ً ْ َ َ َ َ
ۖ ‫وف‬
ِ ‫صية ل ِلو ِاِلي ِن واْلقربِني بِالمعر‬ِ ‫ترك خ َْيا ْالو‬
َ‫َح ًّقا َلَع ال ُم َّتقني‬
Maksud:
ِ
Diwajibkan keatas kamu, apabila seseorang daripada kamu
hampir mati, jika dia ada meninggalkan harta, hendaklah ia
membuat wasiat untuk ibu bapa dan kaum kerabat dengan
cara yang baik, (menurut peraturan agama), sebagai suatu
kewajipan keatas orang yang bertaqwa

Jens Martensson 3
Abdullah bin Umar r.a meriwayatkan bahawa Rasulullah
SAW bersabda:

ُ‫وِص فِيهِ يَبيت‬ ُ ْ َ ُ َ ْ ُ ْ ُّ َ َ

ِ ِ ‫ ي‬،‫ئ مسل ِ ٍم َل َشء‬ ٍ ‫ر‬
ِ ‫ام‬ ‫ق‬ ‫ح‬ ‫ا‬‫م‬
ُ‫وبة ِعنْ َده‬ ْ َ ُ ُ َّ َ َ َّ
َ ‫ك ُت‬ َََْْ
‫صيته م‬ ِ ‫ إِال وو‬،‫ني‬ِ ‫َللت‬
“Seseorang muslim yang mempunyai sesuatu yang boleh
diwasiatkan tidak sepatutnya tidur selama dua malam
berturut-turut melainkan wasiat yang tertulis disisinya”

Jens Martensson 4
4.28.2 GALAKAN DAN CARA BERWASIAT
•

Galakan berwasiat

Jabir bin Abdullah r.a meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW

َ ً ‫ات َم ْغ ُف‬
bersabda:
ُ.‫ورا َل‬ َ َ
َ َ َ َ َ َ َ ً ُ َ َ َ َ َّ ُ َ َ َ َ َ َ َّ َ َ َ َ ْ َ
‫يل وَن ٍة ومات لَع ُق وشهاد ٍة وم‬
ٍ ِ ‫صي ٍة مات لَع َب‬
ِ ‫من مات لَع و‬
Sesiapa yang mati dalam keadaan berwasiat, maka dia telah
mati di jalan Allah SWT dan Sunnah ( rasulnya ), mati dalam
keadaan taqwa dan syahid, dan mati dalam keadaan diampuni
dosanya

Jens Martensson 5
 Cara Pengurusan
Wasiat

Dilaksanakan
Harta yang Harta yang setelah
diwasiat hendaklah diwasiatkan tidak dilangsaikan segala
dikira sebaik melebihi daripada perbelanjaan
sahaja kematian 1/3 daripada pengurusan jenazah
pewasiat keseluruhan harta dan hutang
si mati

Jens Martensson 6
 4.28.3 RUKUN DAN SYARAT WASIAT

RUKUN WASIAT

PENERIMA HARTA YANG

PEWASIAT SIGAH
WASIAT DIWASIATKAN

IJAB KABUL

Jens Martensson 7
 Syarat sah wasiat
1. Berakal. Tidak sah wasiat bagi orang yang gila
2. Baligh. Tidak sah wasiat bagi kanak-kanak
PEWASIAT
3. Sukarela. Tidak sah wasiat bagi orang yang dipaksa
4. Merdeka. Tidak sah wasiat bagi hamba
1. Diketahui dengan jelas sama ada individu tertentu atau
organisasi. Tidak sah wasiat bagi yang umum.
PENERIMA 2. Masih hidup. Tidak sah wasiat bagi orang yang telah mati
WASIAT 3. Mempunyai kelayakan untuk memiliki dan menguruskan harta.
Tidak sah wasiat kepada janin dalam kandungan yang belum
dilahirkan
HARTA YANG 1. Harta yang bernilai
DI 2. Harta yang boleh dipindah milik
WASIATKAN 3. Harta yang harus dan bukan sesuatu yang haram
1. Lafaz wasiat boleh digunakan sama ada jelas atau kiasan
SIGAH
2. Penerimaan wasiat berlaku selepas kematian pewasiat
Jens Martensson 8
 Lafaz yang jelas Lafaz secara kiasan
Kata Ali: Kata Ali:
“ Aku berwasiat “ Harta ku ini untuk
rumahku kepada Zaim Zahid.” berserta dengan
selepas aku mati”. niat wasiat”.

Jens Martensson 9
 •

4.28.4 PEMBAHAGIAN HARTA WASIAT

Majoriti Ulama’ berpendapat bagi orang yang meninggalkan anggota waris, kadar
tidak lebih daripada satu per tiga (1/3) harta berdasarkan hadis:

Sa’ad bin Abi Waqas r.a meriwayatkan bahawa aku telah berkata

َ َ َّ َ َ
kepada Rasulullah SAW:
ُ َّ َ َ َ َ َ َ ْ ُ َ َ َ ُ َ َّ َ ُ َ َ
‫ أف ْأتصدق‬،‫ح َدة‬ ِ ‫ و َال َ ي ِرث ِِن إِال ابنة ِِل و َا‬،‫ال‬ ٍ ْ ‫م‬ ‫و‬ ‫ذ‬ َ ‫ا‬‫ن‬ ‫أ‬
َ َ ، ِ ‫اّلل‬ ‫ول‬ َ ‫ر‬ ‫ا‬‫ي‬
ُ ُ َ ْ َ ُ َّ َ َ َ ُ ُ َ َْ ُ ُ
:‫ قلت‬،‫ ال‬:‫ أفأتصدق ب ِ َشط ِره ِ؟ قال‬:‫ قلت‬،َ ‫ ال‬:‫اِل؟ قال‬ ِ ‫َبِث َلَث م‬
ُ ُ ُّ َ ُ ُ ُّ َ ُ ُ ُ َّ َ َ َ
.‫ْي‬ ِ ‫ث‬‫ك‬ ‫ث‬ ‫ل‬ ‫اثل‬ ‫و‬ ، ‫ث‬ ‫ل‬ ‫اثل‬ : ‫ال‬ ‫ق‬ ‫؟‬ ِ ‫ه‬ ِ ‫ث‬ ‫ل‬ ‫ث‬ِ ‫ب‬ ‫ق‬ ‫د‬ ‫ص‬ ‫ت‬ ‫أ‬ ‫ف‬ ‫أ‬
ْ َ َ َ َّ ُ
)ِ‫(متفق عليه‬

Jens Martensson 10
 •
Sa’ad bin Abi Waqas r.a meriwayatkan bahawa aku telah berkata
kepada Rasulullah SAW:

“Wahai Rasulullah, aku mempunyai harta dan aku tidak

mempunyai waris kecuali seorang anak perempuan. Bolehkah
aku mewasiatkan dua pertiga (2/3) harta ku?”
Rasulullah SAW menjawab: “tidak boleh” aku bertanya lagi
“bagaimana dengan separuh daripadanya?” Rasulullah SAW
manjawab. “Tidak boleh” aku bertanya lagi: “bagaimana dengan
satu pertiga(1/3) daripadanya?” Rasulullah SAW menjawab:
“Maka (boleh berwasiat) satu pertiga (daripada harta),
sedangkan satu pertiga(1/3) itupun banyak.”

Jens Martensson 10
 •

Mendapat ganjaran
Memanfaatkan harta bagi
pahala yang
tujuan kebajikan
berpanjangan walaupun
masyarakat melalui wasiat
selepas meninggal dunia.

Menjaga kebajikan orang Menjamin kelangsungan

yang hampir dengan si mati operasi sesebuah
seperti anak angkat atau organisasi melalui
anggota waris yang tidak suntikan dana daripada
layak menerima harta pusaka wasiat
Jens Martensson 11
 KANDUNGAN UNIT 2
FARAID DALAM ISLAM

Maksud , Hukum Rukun dan

4.28.1 4.28.2
dan Dalil Faraid Syarat Faraid

Jenis Waris dan

4.28.3 Hikmah 4.28.4
Pembahagian Harta
Pensyariatan Faraid
Pusaka

Jens Martensson 12
4.28.1: Maksud , Hukum dan Dalil Faraid
Maksud Hukum

Pembahagian harta
seseorang Islam yang
telah meninggal dunia Wajib
kepada anggota warisnya
menurut hukum syara’

Jens Martensson 13
Dalil
َ‫ون َول ِلن َساءِ نَصيب م َِّما تَ َرك‬
Allah SWT berfirman : َ
َ ُ َ ْ َ َ َ ْ َ َ َ َّ
ْ َ َ
ِ ِ ‫ان واْلقرب‬ ِ َ ‫اِل‬ِ ‫و‬‫ال‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬‫ِم‬
‫م‬ ‫يب‬ َ ‫ص‬
ِ ‫ن‬ ‫ل‬
ِ ‫ا‬‫ج‬ ‫ِلر‬
ِ ‫ل‬
ْ
ً ُ َّ ً َ َ ُ َ ْ ُ ْ َّ َ َّ َ ُ َ ْ ْ َ َ َ ْ
٧ ‫ان واْلقربون مِما قل مِنه أو كث ۚ ن ِصيبا مفروضا‬ ِ ‫الو ِاِل‬
( Surah An-Nisa, 4 : ayat 7 )

Maksud: Orang lelaki ada bahagian pusaka daripada

peninggalan ibu bapa dan saudara mara mereka, dan orang
perempuan pula ada bahagian pusaka daripada peninggalan
ibu bapa dan saudara mara mereka, sama ada sedikit ataupun
banyak menurut bahagian yang telah ditetapkan.

Jens Martensson 14
 01 03
Orang yang
mewariskan Rukun Harta
harta Faraid pusaka

02
Waris

Jens Martensson 15
Syarat Sah Faraid

Orang yang Waris Harta pusaka

mewariskan waris masih Harta yang dimiliki
harta hidup oleh si mati.
Kematian telah mengetahui Sekiranya harta
disahkan. status hubungan pusaka tidak
Sekiranya dengan si mati dimiliki oleh si
kematian belum mati,
disahkan, pembahagiannya
pembahagian harta tidak sah
tidak dibenarkan Jens Martensson 16
4.28.3: Jenis Waris
dan Pembahagian
Harta Pusaka
Jenis Waris
Ashabul-Furud Asabah
Waris yang menerima Waris yang menerima
harta pusaka mengikut baki harta pusaka
kadar yang telah selepas dibahagikan
ditetapkan oleh syara’ kepada Ashabul-Furud
Jens Martensson

Asabah Binafsih
Anggota waris yang terdiri
daripada kaum lelaki,iaitu:
• Bapa
• Datuk
• Anak lelaki
• Cucu lelaki dari anak lelaki
• Saudara lelaki kandung
• Saudara lelaki sebapa
• Bapa saudara kandung
• Bapa saudara sebapa
• Anak lelaki bapa saudara
kandung
• Anak lelaki bapa saudara
sebapa
Jenis Asaboh
Asabah Bil Ghoir Asabah Maal Ghoir
Waris perempuan dengan Waris perempuan dengan
sebab adanya anggota waris sebab adanya anggota waris
lelaki, iaitu: perempuan yang lain, iaitu:
• Anak perempuan dengan • Saudara perempuan
anak lelaki kandung
• Cucu perempuan dengan • Saudara perempuan
cucu lelaki sebapa berkongsi dengan
• Saudara kandung anak perempuan atau cucu
perempuan dengan perempuan
saudara kandung lelaki
• Saudara
perempuansebapa dengan
saudara lelaki sebapa
Jens Martensson 18
 IBU
BAPA
• 1/3 : Sekiranya tiada anak atau
terdapat hanya seorang saudara
lelaki atau perempuan
• 1/6 : Sekiranya mempunyai anak
• 1/6 : Sekiranya mempunyai anak atau
lelaki
terdapat lebih daripada dua orang
• Asabah : Sekiranya tiada anak
saudara lelaki atau perempuan.
• 1/6 dan Asabah : sekiranya
• 1/3 : Daripada baki sekiranya hanya
mempunyai anak perempuan
mempunyai ibu,ayah, suami atau
sahaja
isteri.

Jens Martensson 19
 SUAMI
• ½ : Sekiranya tiada
anak
• ¼ : sekiranya
mempunyai anak

ISTERI
• ¼ : Sekiranya tiada
Pembahagian anak
harta pusaka • 1/8 : Sekiranya
mempunyai anak

Jens Martensson 20
 Pembahagian
ANAK
harta pusaka PEREMPUAN
• ½ : sekiranya anak tunggal
ANAK perempuan
LELAKI • 2/3 : sekiranya terdapat dua
• Seluruh harta sekiranya atau lebih anak perempuan
tiada anak perempuan • Asabah Bil Ghoir sekiranya
• Asabah Binafsih mempunyai anak lelaki
Jens Martensson 21
 Mengelakkan
berlaku
Menjamin
pertelingkahan Menegakkan
kelangsungan
dalam keadilan bagi
hidup waris
pembahagian pihak waris
selepas
harta yang supaya tidak Mengekalkan
kematian
menjejaskan ditipu oleh kasih sayang
orang yang
pembahagian pihak yang dalam kalangan
mewarisi harta
dalam keluarga tidak anggota
bertanggung- keluarga
jawab

Jens Martensson 22
Latihan Unit 1

1. Apakah maksud wasiat?

2. Jelaskan rukun wasiat.
3. “ Tidak tulis wasiat punca bahagi harta tertangguh”
Berdasarkan kenyataan diatas , jelaskan pandangan anda
tentang isu tersebut.
Latihan Unit 2
1. Apakah maksud Faraid?
2. Senaraikan rukun Faraid.
3. “Anak-anak berebut harta dikubur”
Huraikan pandangan anda berdasarkan isu diatas.

Jens Martensson 23