CHÚA TỂ NHỮNG CHIẾC NHẪN

HAI TÒA THÁP

Chia sẻ ebook : http://downloadsach.com/

Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/caphebuoitoi
 Ba Nhẫn cho các Tiên Chúa sống dưới gầm trời xanh,

Bảy cho các Chúa Người Lùn dưới sảnh đá bất diệt,

Chín cho Con Người Phàm Trần định mệnh dành phải chết,

Một cho Chúa Tể Hắc Ám ngự cao trên ngai đen

Ở Vùng Đất Đen Mordor nơi trú ngụ Bóng Đêm.

Một Nhẫn Chúa thống trị tất cả, một Nhẫn Chúa tìm ra hết,

Một Nhẫn Chúa tập hợp tất cả, trong bóng tối trói buộc hết

Ở Vùng Đất Đen Mordor nơi trú ngụ Bóng Đêm.

Mục Lục

QUYỂN BA
Chương I: CÁI CHẾT CỦA BOROMIR
Chương II: NHỮNG KỴ SĨ ROHAN
Chương III: ĐỘI QUÂN URUK-HAI
Chương IV: CÂY RÂU
Chương V: KỴ SĨ TRẮNG
Chương VI: NH[ VUA TRONG CUNG ĐIỆN VÀNG
Chương VII: HẺM HELM
Chương VIII: ĐƯỜNG ĐẾN ISENGARD
Chương IX: NHỮNG THỨ TRÔI NỔI
Chương X: GIỌNG NÓI CỦA SARUMAN
Chương XI: QUẢ CẦU PALANTÍR

QUYỂN BỐN
Chương I: THUẦN PHỤC SMÉAGOL
Chương II: ĐƯỜNG XUYÊN ĐẦM LẦY
Chương III: CỔNG ĐEN Đ^ ĐÓNG
Chương IV: VỀ RAU THƠM V[ THỎ HẦM
Chương V: CỬA SỔ NHÌN VỀ TÂY
Chương VI: AO CẤM
Chương VII: H[NH TRÌNH ĐẾN NG^ TƯ ĐƯỜNG
Chương VIII: CÁC CẦU THANG Ở CIRITH UNGOL
 Chương IX:ĐỘNG BÀ NHỆN
Chương X: LỰA CHỌN CỦA CẬU SAMWISE

BẢN ĐỒ

Quyển Ba

Chương I

CÁI CHẾT CỦA BOROMIR

Aragorn tăng tốc chạy lên đồi. Chốc chốc chàng lại cúi xuống mặt đất. Người Hobbit vốn di
chuyển nhẹ nhàng, chẳng dễ gì nhận ra dấu chân của họ ngay cả đối với dân Tuần Du, thế nhưng
c|ch đỉnh đồi không xa có một dòng suối chảy vắt ngang con đường, và trên nền đất ướt chàng
đ~ thấy thứ cần tìm.

“Mình đ~ ph|n đo|n đúng những dấu vết,” ch{ng tự nhủ. “Frodo đ~ chạy lên đỉnh đồi.
Không biết cậu ấy đ~ thấy gì trên đó? Nhưng cậu ấy quay lại vẫn theo đường cü khi chạy xuống
đồi.”

Aragorn lưỡng lự. Bản thân chàng muốn lên vọng đ{i cao, mong thấy được gì đó có thể giúp
chàng trong hoàn cảnh rắc rối n{y; nhưng thời gian lại đang thúc giục. Đột nhiên chàng lao về
phía trước, chạy thẳng lên đỉnh, băng qua những phiến đ| l|t khổng lồ, và lên những bậc thang.
Rồi ngồi xuống vọng đ{i cao ch{ng nhìn ra xa. Thế nhưng dường như mặt trời đ~ sầm tối, còn
thế giới thì mờ ảo và xa xôi. Chàng nhìn từ hướng Bắc quét một vòng rồi quay lại hướng Bắc,
nhưng chẳng thấy gì ngoài những dải đồi xa xăm, trừ một chuyện là ch{ng đ~ lại nhìn thấy ở xa
tít tắp một con chim lớn trông giống đại bàng ở trên cao đang chầm chậm lượn những vòng
rộng thấp dần xuống đất.

Ngay cả khi đang nhìn chăm chú, đôi tai thính nhạy của chàng vẫn bắt được những âm
thanh từ vùng rừng bên dưới, phía bờ Tây dòng Sông Cả. Chàng sững người. Có rất nhiều tiếng
la hét, trong số đó ch{ng hoảng hốt nhận ra tiếng thét khào khào của lü Orc. Rồi đột nhiên, như
được phát ra từ sâu trong cổ họng một tiếng tù và rúc, âm thanh táp lên cả d~y đồi, vang vọng
trong những lüng s}u, cuộn lên thành tiếng thét düng mảnh át cả tiếng th|c đang gầm rống.
 “Tiếng tù và của Boromir!” ch{ng thét lên. “Anh ta đang l}m nguy!” Ch{ng vội nhảy xuống
những bậc cầu thang, lao xuống theo con đường mòn. “Than ôi! Hôm nay ta gặp hạn rồi, và tất
cả những gì ta l{m đều hỏng cả. M{ Sam đ}u nhỉ?”

Chàng càng chạy tiếng hò hét càng ầm ĩ, nhưng tiếng tù và giờ đ}y lại yếu đi v{ tuyệt vọng.
Tiếng lü Orc rít lên the thé hung tợn, rồi đột nhiên tiếng tù v{ ngưng bặt. Aragorn lao bổ xuống
đoạn dốc cuối cùng, thế nhưng trước khi chàng xuống được ch}n đồi, mọi }m thanh đ~ tắt lặng
đi; v{ khi ch{ng rẽ trái chạy về phía chúng âm thanh lùi xa thêm, rồi cuối cùng chàng chẳng còn
nghe thấy gì nữa. Tuốt thanh kiếm sáng và thét Elendil! Elendil! chàng lao qua rừng cây.

Cách Parth Galen có lẽ khoảng một dặm, giữa một trảng đất nhỏ cách bờ hồ không xa, chàng
tìm thấy Boromir. Gã ngồi tựa lưng v{o một gốc c}y to, như thể đang nghỉ ngơi. Thế nhưng
Aragorn nhận thấy gã bị rất nhiều müi tên đính lông đen găm vào; kiếm gã vẫn nắm trong tay,
nhưng đ~ g~y ở gần chuôi; chiếc tù và bị chẻ l{m đôi nằm bên cạnh. Có rất nhiều xác Orc nằm
đó, chất đống khắp xung quanh và cạnh chân gã.

Aragorn quỳ xuống bên gã. Boromir mở mắt và cố nói. Rồi cuối cùng những lời khó nhọc
thốt ra. “Tôi đ~ cố đoạt chiếc Nhẫn từ Frodo,” g~ nói. “Tôi xin lỗi. Tôi đ~ phải trả gi|.” C|i nhìn
của g~ mông lung đưa tới nơi những kẻ thù phơi x|c; ít nhất hai mươi tên đang nằm đó. “Họ đi
mất rồi: những người Tí Hon: lü Orc đ~ bắt họ đi. Tôi nghĩ họ vẫn chưa chết. Lü Orc trói họ.” G~
ngừng lời rồi mệt mỏi nhắm mắt lại. Một lúc sau gã lại nói:

“Vĩnh biệt, Aragorn! H~y đến Minas Tirith cứu giúp dân của tôi! Tôi đ~ thất bại rồi.”

“Không!” Aragorn đ|p lại trong lúc nắm lấy tay g~ v{ hôn lên tr|n g~. “Anh đ~ chiến thắng.
Hiếm ai có được một chiến thắng như vậy. Hãy yên nghỉ! Minas Tirith sẽ không sụp đổ!”

Boromir mỉm cười.

“Họ đi đường n{o? Frodo có đi cùng không?” Aragorn hỏi.

Nhưng Boromir không nói thêm lời nào nửa.

“Than ôi!” Aragorn nói. “Vậy là người nối dõi Denethor, Chúa tòa Th|p Canh, đ~ ra đi! Quả
là một kết cục cay đắng. Giờ thì Hội Đồng H{nh đ~ ho{n to{n tan r~. Chính tôi mới l{ người thất
bại. Gandalf đ~ tin tưởng tôi thật vô ích. Giờ tôi phải l{m gì đ}y? Boromir gửi gắm tôi nhiệm vụ
đến Minas Tirith, tr|i tim tôi cüng mong muốn vậy; thế nhưng chiếc Nhẫn v{ Người Mang Nhẫn
đ}u rồi? Làm sao tôi có thể tìm ra họ và cứu Nhiệm Vụ khỏi rơi v{o thảm họa?”

Chàng quỳ một lúc lâu, gập người mà khóc, vẫn siết chặt bàn tay Boromir. Legolas và Gimli
tìm thấy ch{ng trong tư thế ấy. Hai người đến từ sườn đồi phía Tây, lặng lẽ, rón rén qua những
th}n c}y như thể đang đi săn. Gimli lăm lăm rìu trên tay, còn Legolas cầm dao dài: toàn bộ tên
của ch{ng đều đ~ dùng hết. Khi đến trảng đất họ dừng lại sửng sốt; rồi họ đứng cúi đầu đau khổ,
bởi với họ điều gì xảy ra cüng đ~ rõ r{nh r{nh.

“Than ôi!” Legolas đến bên Aragorn nói. “Chúng tôi đ~ săn lùng v{ tiêu diệt rất nhiều Orc
trong rừng, thế nhưng gi| ở đ}y chúng tôi sẽ hữu dụng hơn. Chúng tôi đến khi nghe thấy tiếng
tù và - nhưng xem ra đ~ qu| muộn. Tôi cứ sợ l{ anh đ~ bị tử thương.”

“Boromir chết rồi,” Aragorn nói. “Tôi vẫn lành lặn, bởi tôi đ~ không có mặt ở đ}y cùng anh
ấy. Anh ấy ngã xuống để bảo vệ những người Hobbit, trong lúc tôi thì vẫn đang ở trên đồi.”

“Người Hobbit!” Gimli thét lên. “Vậy họ đ}u rồi? Frodo ở đ}u?”

“Tôi không biết,” Aragorn mệt mỏi trả lời. “Trước khi chết Boromir nói với tôi l{ lü Orc đ~
trói họ lại; anh ấy không nghĩ họ đ~ chết. Tôi bảo anh ấy đi theo Merry v{ Pippin; nhưng tôi
không hỏi Frodo và Sam có ở cùng anh ấy không: không hỏi cho đến khi quá muộn. Tất cả
những gì tôi l{m hôm nay đều hỏng cả. Giờ biết phải l{m gì đ}y?”

“Trước tiên chúng ta phải lo cho người ngã xuống,” Legolas nói. “Chúng ta không thể để anh
ấy nằm rữa nát giữa lü Orc thối tha n{y,”

“Vậy ta phải khẩn trương lên,” Gimli nói. “Anh ấy chắc không mong chúng ta cứ lần khân
mãi. Chúng ta phải đuổi theo lü Orc, nếu vẫn còn hy vọng ai đó trong Hội Đồng Hành của chúng
ta còn sống l{m tù binh.”

“Nhưng chúng ta không biết liệu Người Mang Nhẫn có đi cùng với họ hay không,” Aragorn
nói. “Chúng ta bỏ rơi cậu ấy sao? Chẳng phải chúng ta nên tìm cậu ấy trước tiên sao? Truớc mắt
chúng ta bây giờ là một lựa chọn tàn nhẫn!”

“Thế thì chúng ta hãy làm việc phải l{m trước đ~,” Legolas nói. “Chúng ta không có thời gian
và dụng cụ để chôn cất đồng đội của chúng ta đ{ng ho{ng, hay l{ đắp mộ đất lên cho anh ấy.
Nhưng một ụ đ| l{m mộ thì chắc ta l{m được.”

“Việc đó sẽ vất vả và lâu lắm: đ| m{ chúng ta có thể dùng gần nhất cüng tận bờ sông,” Gimli
nói.

“Vậy chúng ta h~y đặt anh vào một chiếc thuyền cùng vü khí của anh và của cả những kẻ
thù bại trận,” Aragorn nói. “Chúng ta sẽ gửi anh ấy cho Thác Rauros và trao anh ấy cho dòng
Anduin. Dòng Sông của Gondor sẽ che chở để ít nhất không một con vật xấu xa nào có thể phạm
vào thi hài anh ấy.”

Họ nhanh chóng lục so|t x|c lü Orc, thu thập kiếm, mü trụ bị chẻ đôi v{ khiên của chúng rồi
chất thành một đống.
 “Xem n{y!” Aragorn kêu lên. “Chúng ta có tín vật rồi!” Ch{ng nhặt lên từ đống vü khí gớm
ghiếc hai con dao, lưỡi hình l|, d|t đỏ nạm vàng; tìm kiếm kỹ hơn ch{ng còn thấy hai vỏ dao đen
khảm những viên đ| đỏ nhỏ. “Đ}y n{o phải vü khí Orc!” ch{ng nói. “Chúng l{ những thứ người
Hobbit đeo bên mình. Rõ r{ng lü Orc đ~ lột vü khí của họ, nhưng sợ không dám giữ lại dao vì
nhận ra gốc gác chúng: sản phẩm của T}y Ch}u, được yểm đầy những bùa chú gieo tai ương cho
Mordor. Giờ đ}y, nếu còn sống, những người bạn của chúng ta cüng không còn vü khí nữa. Tôi
sẽ giữ những thứ này, với hy vọng không tưởng rằng sẽ được trao lại cho họ.”

“Còn tôi thì sẽ lấy tất cả những müi tên tìm được, bởi bao tên của tôi rỗng rồi.” Legolas nói.
Chàng lục so|t trong đống vü khí v{ mặt đất xung quanh, tìm được không ít müi tên vẫn còn
lành lặn nhưng d{i hơn loại tên lü Orc vẫn thường dùng. Chàng quan sát chúng kỹ lưỡng.

Rồi Aragorn nhìn những xác chết, đoạn nói: “Ở đ}y có nhiều xác không phải của lo{i cư ngụ
ở Mordor. Nếu tôi còn dám nhận có chút hiểu biết về lü Orc v{ chủng loại của chúng thì có vài
tên đến từ miền Bắc, từ D~y Núi Mù Sương. Còn đ}y l{ những tên khác rất lạ lẫm với tôi. Trang
bị của chúng hoàn toàn không theo kiểu của lü Orc chút n{o!”

Có bốn tên lính yêu tinh thân hình cao lớn hơn, ngăm đen, mắt xếch, chân to và bàn tay
rộng. Chúng được vü trang bằng kiếm ngắn lưỡi rộng bản, chứ không phải đao cong thường
thấy ở lü Orc: chúng còn có cung tên l{m bằng gỗ thủy tùng, độ d{i v{ hình d|ng cüng giống
cung của Con Người. Phía trên mặt khiên của chúng có hình trang trí kỳ lạ: một bàn tay nhỏ
màu trắng ngay chính giữa nền đen; trên măt trước mü trụ sắt có khảm chữ rune S, chế bằng
một thứ kim loại màu trắng n{o đó.

“Tôi chưa từng thấy những biểu tượng n{y trước đ}y,” Aragorn nói. “Chúng có nghĩa gì
vậy?”

“S l{ viết tắt của Sauron,” Gimli nói. “Dễ đo|n thôi m{.”

“Không phải!” Legolas phản đối. “Sauron không sử dụng chữ rune Tiên.”

“Hắn cüng không sử dụng tên húy, và không cho phép bất cứ ai viết hay đọc tên đó ra,”
Aragorn nói. “V{ hắn không dùng màu trắng. Lü Orc phục dịch cho Barad-dûr sử dụng biểu
tượng Mắt Đỏ.” Ch{ng đứng trầm tư một lúc. “S l{ viết tắt của Saruman, tôi đo|n vậy,” cuối cùng
ch{ng nói. “C|i |c đ~ ngóc đầu ở Isengard, và miền Tây không còn an toàn nữa. Đó chính l{ điều
Gandalf e sợ: bằng c|ch n{o đó kẻ phản trắc Saruman đ~ có được tin tức về hành trình của
chúng ta. Và có vẻ như ông ta cüng đ~ biết Gandalf không còn nữa. Những kẻ bám theo ta từ
Moria có thể đ~ tho|t khỏi sự canh phòng cẩn mật của Lórien, hoặc có thể đ~ tr|nh miền đất ấy
m{ đến Isengard bằng đường kh|c. Lü Orc di chuyển rất nhanh. Tuy nhiên Saruman cüng có rất
nhiều cách thu thập tin tức. Các anh còn nhớ lü chim chứ?”

“Thôi chúng ta không còn thời gian chơi trò giải đố nữa đ}u,” Gimli nói. “H~y đưa Boromir
đi khỏi đ}y thôi!”
 “Nhưng sau đó chúng ta buộc phải tìm ra lời giải, nếu muốn chọn đúng đường,” Aragorn trả
lời.

“Có lẽ chẳng có sự lựa chọn n{o l{ đúng cả,” Gimli nói.

G~ Người Lùn lấy rìu chặt vài cành cây. Họ lấy dây cung buộc chúng lại, rồi trải áo choàng
của họ lên bộ khung đó. Bằng chiếc c|ng sơ s{i n{y họ khiêng x|c người bạn đồng hành ra bờ
sông kèm theo những chiến lợi phẩm từ trận chiến cuối cùng của gã mà họ đ~ lựa chọn để tiễn
đưa cùng. Chỉ là một đoạn đường ngắn, nhưng họ thấy chẳng phải là nhiệm vụ dễ dàng gì, bởi
Boromir là một người vừa cao lớn vừa lực lưỡng.

Tới bờ nước Aragorn đứng lại canh chiếc cáng, trong khi Legolas và Gimli vội vã chạy lại
Parth Galen. Qu~ng đường dài khoảng một dặm hoặc hơn, nên phải mất một lúc sau họ mới
quay lại, chèo nhanh hai chiếc thuyền dọc theo bờ.

“Có một chuyện này khá kỳ lạ!” Legolas nói. “Chỉ có hai chiếc thuyền trên bờ. Chúng tôi
không thể tìm thấy dấu vết chiếc còn lại.”

“Lü Orc có đi qua đó không?” Aragorn hỏi.

“Chúng tôi không thấy dấu hiệu nào của chúng cả,” Gimli trả lời. “V{ nếu l{ lü Orc thì phải
lấy đi hoặc phá hủy toàn bộ số thuyền chứ, cả hành lý nữa.”

“Tôi sẽ xem xét mặt đất khi chúng ta đến đó,” Aragorn nói.

Giờ ho đặt Boromir vào giữa con thuyền sẽ đưa g~ đi. Chiếc mü trùm m{u x|m v{ |o cho{ng
tiên họ gập lại đặt dưới đầu gã. Họ chải m|i tóc đen d{i của gã, để xõa bên hai vai. Chiếc thắt
lưng v{ng của Lórien lấp lánh quanh bụng gã. Chiếc mü trụ họ xếp bên cạnh gã, trên lòng gã họ
đặt chiếc tù và bị chẻ đôi, chuôi kiếm và những mảnh kiếm g~y; dưới chân gã họ xếp đao kiếm
của kẻ thù. Rồi buộc müi thuyền v{o đuôi con thuyền còn lại, họ kéo gã ra giữa dòng nước. Họ
buồn bã chèo dọc theo bờ sông, rồi rẽ v{o dòng nước xiết, trôi qua thảm cỏ xanh Parth Galen.
Những bờ vách dốc đứng của hòn Tol Brandir sáng bừng lên: giờ đang tầm giữa trưa. C{ng tiến
dần về phía Nam, bụi nước th|c Rauros c{ng d}ng lên lung linh trước mặt họ, tựa m{n sương
v{ng. Dòng th|c đổ gầm rống làm rung chuyển cả bầu không lặng gió.

Đau buồn họ tháo bỏ con thuyền tang: Boromir nằm đó, yên nghỉ và thanh thản, lướt đi
trong lòng con nước chảy. Dòng nước đón lấy gã trong khi những người kia cố chèo giữ thuyền
của họ lại. Gã trôi qua họ, và chiếc thuyền mang gã chậm rãi dần xa, nhỏ dần cho đến khi chỉ còn
là một chấm đen trong |nh v{ng; rồi nó đột nhiên biến mất. Rauros vẫn gầm vang như cü. Dòng
Sông đ~ đón lấy Boromir con trai Denethor, từ đó không còn ai ở Minas Tinth nhìn thấy g~ đứng
trên tòa Tháp Trắng vào sáng sớm như những ng{y xưa. Thế nhưng sau đó rất lâu ở Gondor vẫn
lưu truyền rằng chiếc thuyền tiên đ~ vượt qua dòng th|c v{ vùng nước sủi bọt, đ~ đưa g~ xuyên
qua Osgiliath, vượt qua biết bao cửa sông dòng Anduin, ra đến Đại Dương v{o một đêm đầy sao.

***

Ba người bạn đồng h{nh đứng lặng một lúc lâu, dõi nhìn theo gã. Rồi Aragorn lên tiếng. “Từ
tòa Tháp Trắng họ sẽ đi tìm anh ấy,” ch{ng nói, “nhưng anh ấy sẽ không trở về từ non cao hay
biển s}u.” Rồi chàng chậm rãi cất tiếng hát:

Qua đất Rohan đầm lầy thảo dã, qua miền cỏ mọc lút chân
Cơn Gió Tây sang, bước thong thả lại, lượn vòng quanh các tường thành.
“Tây có tin gì, ơi gió ngao du, đêm nay đến cho ta biết?
Gió thấy chàng Boromir Lẫm Liệt dưới sao hay dưới trăng thanh?”
“Tôi thấy ngựa chàng bảy dòng nước vượt, vượt qua nước xám bao la;
Thấy chàng bước đi qua miền trống trải, tới khi mất hút xa xa.
Bóng tối Bắc phương che lối chàng đi, tôi không thấy chàng lần nữa.
Gió Bắc họa nghe tiếng tù rộn rã từ con trai Denethor.”
“Ôi Boromir! Trên vòng thành đứng, ta hoài dõi mắt về Tây
Chẳng thấy chàng về từ miền trống trải con người tránh lối xưa nay.”

Rồi Legolas hát:

Từ cửa Đại Dương bay vun vút lại, từ đồi cát dựng đá cao,
Mòng biển gửi theo muôn lời ai oán, Gió Nam nỉ non cổng vào.
“Nam có tin gì, ơi gió thở than, tối nay đến cho ta biết?
Chàng ở đâu, Boromir Tuấn Tú? Chàng muộn về, ta buồn đau.”
“Chớ hỏi nơi tôi chốn nào chàng ở - nơi tôi trắng xóa xương phơi
Trên bờ bể trắng, trên bờ bể tối, dưới trời giông gió tơi bời;
Xuôi dòng Anduin người nối tiếp người về với Đại Dương bát ngát.
Muốn hỏi tin người, hỏi cơn Gió Bắc những điều gió kể cho tôi.”
“Ôi Boromir! Bên kia cánh cổng, đường ra biển chạy về Nam;
Chàng chẳng về theo tiếng kêu mòng biển trên đầu sóng xám Đại Dương.”

Rồi Aragorn lại hát:

 Từ Cổng Hai Vua phi ào ạt lại, vượt dòng thác xiết nước gầm,
Gió Bắc trỗi cao hồi tù lanh lảnh bốn bề tháp tiếng vang rền.
“Bắc có tin gì, ơi gió uy phong, hôm nay đến cho ta biết?
Tin gì về Boromir Hào Kiệt? Đã lâu chàng vắng bóng hình.”
“Dưới Amon Hen tôi nghe chàng thét. Mình chàng đương lại địch quân.
Tấm khiên chẻ đôi, lưỡi gươm gãy nửa, bạn chàng mang tới bên sông.
Mái đầu kiêu hãnh, gương mặt đẹp tươi, họ đặt chàng nằm yên nghỉ;
Và Rauros, dòng thác vàng Rauros, đón lấy chàng ôm vào lòng.”
“Ôi Boromir! Tháp Canh vĩnh viễn nhìn lên phương Bắc từ đây
Tới Rauros, dòng thác vàng Rauros, tới kỳ cùng tháng cạn ngày.”

Tới đó họ ngưng lại. Rồi họ quay thuyền, dồn toàn bộ tốc lực đưa con thuyền ngược dòng
trở lại Parth Galen.

“C|c anh đ~ để lại cho tôi ngọn Gió Đông,” Gimli nói, “nhưng tôi nói không với nó.”

“Như thế cüng l{ phải,” Aragorn nói. “Ở Minas Tirith họ chịu đựng ngọn Gió Đông, nhưng họ
không hỏi nó tin tức. Nhưng giờ Boromir đ~ đi con đường của anh ấy, v{ chúng ta cüng phải
khẩn trương lựa chọn con đường của chúng ta.”

Chàng xem xét bãi cỏ, nhanh chóng nhưng kỹ lưỡng, lúc lúc lại cúi sát mặt đất. “Không có
tên Orc nào từng đặt chân lên mặt đất n{y,” ch{ng nói. “Còn lại thì chẳng có gì là chắc chắn cả.
Tất cả dấu chân của chúng ta đều có ở đ}y, giẫm qua giẫm lại. Tôi không thể khẳng định được
liệu có người Hobbit n{o đ~ quay lại đ}y kể từ khi cuộc tìm kiếm Frodo bắt đầu hay không.”
Chàng quay lại phía bờ, gần nơi dòng lạch từ con suối chảy v{o dòng sông. “Có một vài dấu chân
rõ ràng ở đ}y,” ch{ng nói. “Một người Hobbit đ~ lội xuống nước và quay lại; nhưng tôi không
biết c|ch đ}y bao l}u rồi.”

“Vậy thì anh sẽ giải c}u đố n{y như thế n{o?” Gimli hỏi.

Aragorn không trả lời ngay, mà quay lại khu vực cắm trại xem xét đống h{nh lý. “Hai túi đ~
không còn,” ch{ng nói, “một túi nhất định là của Sam: nó vừa lớn vừa nặng. Vậy đ}y l{ c}u trả
lời: Frodo đ~ ra đi bằng thuyền, v{ người hầu của cậu ấy đ~ đi cùng. Frodo chắc hẳn đ~ quay lại
đ}y trong lúc tất cả chúng ta ở chỗ khác. Tôi có gặp Sam chạy lên đồi và báo cậu ấy theo tôi
nhưng rõ r{ng l{ cậu ấy không làm vậy. Cậu ấy đ~ đo|n được ý định của chủ mình và quay lại
đ}y trước khi Frodo kịp ra đi. Frodo không dễ gì bỏ Sam lại!”

“Nhưng tại sao cậu ấy bỏ chúng ta lại mà không nói lấy một lời?” Gimli nói. “Quả là một
h{nh động kỳ lạ!”

“V{ cüng l{ một h{nh động düng cảm,” Aragorn nói. “Tôi nghĩ Sam nói đúng. Frodo không
muốn dẫn bất cứ người bạn nào theo mình vào chỗ chết ở Mordor. Nhưng cậu ấy biết rằng bản
thân cậu thì phải đi. Chuyện gì đó xảy ra sau khi cậu ấy rời chúng ta đ~ đ|nh bại nỗi sợ hãi và
nghi ngại của cậu ấy.”

“Có thể lü Orc săn đ~ đuổi theo khiến cậu ấy bỏ chạy,” Legolas nói.

“Cậu ấy đ~ bỏ chạy, hẳn thế rồi,” Aragorn nói, “nhưng tôi nghĩ không phải vì lü Orc.” Điều
m{ chính ch{ng nghĩ l{ nguyên nh}n khiến Frodo dứt khoát bỏ đi bất ngờ như vậy thì Aragorn
không nói. Những lời cuối cùng của Boromir chàng giữ bí mật mãi về sau.

“Vậy là giờ đ~ rõ r{ng những điều n{y,” Legolas nói. “Frodo không còn ở bờ bên này dòng
sông nữa: chỉ có cậu ấy mới khả dĩ đ~ lấy thuyền đi. V{ Sam đi cùng cậu ấy; chỉ có cậu ta mới lấy
đi túi h{nh lý đó.”

“Vậy lựa chọn của chúng ta,” Gimli nói, “hoặc là lấy chiếc thuyền còn lại đuổi theo Frodo,
hoặc là chạy bộ đuổi theo lü Orc. Chẳng có nhiều hy vọng ở cả hai lựa chọn. Chúng ta đ~ để trôi
mất nhiều giờ quý báu rồi.”

“Để tôi nghĩ đ~!” Aragorn nói. “V{ mong sao giờ tôi có thể lựa chọn sáng suốt để thay đổi
định mệnh nghiệt ngã của cái ngày buồn b~ n{y!” Ch{ng đứng lặng im trong chốc l|t. “Tôi sẽ
đuổi theo lü Orc,” cuối cùng chàng lên tiếng. “Lẽ ra tôi phải đưa đường cho Frodo đến Mordor
v{ đi theo cậu ấy đến tận khi kết thúc; nhưng nếu tôi đi tìm cậu ấy trong vùng hoang này, tôi
buộc phải bỏ mặc hai người bị bắt cho lü Orc tra tấn đến chết. Rốt cục tr|i tim tôi cüng nói rõ
ràng: số phận Người Mang Nhẫn không còn nằm trong tay tôi nữa. Hội Đồng H{nh đ~ ho{n
thành phần việc của mình. Thế nhưng những người còn lại chúng ta không thể phó mặc bạn
đồng hành trong khi vẫn còn sức lực. N{o! Chúng ta lên đường thôi. Hãy bỏ lại tất cả những gì
không cần đến! Chúng ta sẽ đi cả ngày lẫn tối!”

Họ kéo chiếc thuyền cuối cùng lên bờ rồi v|c v{o đ|m c}y. Họ giấu bên dưới thuyền những
thứ hành lý không cần đến hoặc không thể mang theo. Rồi họ rời Parth Galen. Buổi chiều đ~ dần
xế khi họ quay lại trảng đất nơi Boromir ng~ xuống, ở đó họ lần theo dấu đường của lü Orc.
Chẳng cần nhiều kỹ năng cüng tìm được.

“Chẳng giống nào khác có kiểu giẫm đạp n{y,” Legolas nói. “Có vẻ như chúng thích phạt và
đốn hạ kể cả các vật sống không chắn đường đi của chúng.”

“Nhưng nhờ vậy mà chúng có thể di chuyển với tốc độ rất cao,” Aragorn nói, “v{ chúng
không hề biết mệt. Và sau này chúng ta có thể sẽ phải tìm đường ở những vùng đất cứng trơ
trọi.”

“Vậy thì đuổi theo chúng thôi!” Gimli nói. “Người Lùn cüng đi nhanh, v{ họ không chóng
mệt hơn lü Orc đ}u. Nhưng cuộc truy đuổi rồi sẽ kéo dài: bọn chúng đ~ khởi hành từ lâu rồi.”

“Phải,” Aragorn nói, “tất cả chúng ta đều sẽ cần có sự bền bỉ của Người Lùn. Đi thôi! Dù còn
hy vọng hay không thì chúng ta vẫn phải đi theo vệt đường của kẻ thù. Và khốn khổ cho bọn
chúng, nếu chúng ta rốt cuộc lại nhanh hơn! Chúng ta sẽ làm nên một kỳ tích truy đuổi mà rồi
đ}y Ba Giống D}n đều phải lưu truyền: cả Tiên, Người Lùn lẫn Con Người. Hãy tiến lên hỡi Ba
Thợ Săn!”

Như một con hươu ch{ng nhảy vọt đi. Xuyên qua c}y rừng ch{ng tăng tốc. Dẫn đầu đo{n
người chàng tiến lên không nghỉ, thoăn thoắt không biết mệt, vì giờ đ}y ch{ng đ~ quyết định
rồi. Khu rừng ven hồ họ bỏ lại đằng sau. Những dốc dài họ trèo lên, tối sẫm và sắc nét trên bầu
trời đ~ rực đỏ ho{ng hôn. Bóng đêm đổ xuống. Họ biến mất, những cái bóng xám giữa vùng đất
sỏi đ|.

Chương II

NHỮNG KỴ SĨ ROHAN

Bóng đêm d{y đặc hơn. Sương giăng đầy phía sau họ trong những đ|m c}y bên dưới, phủ
lên hai bên bờ mờ nhạt của dòng Anduin, nhưng bầu trời lại trong trẻo. Những vì sao hiện ra.
Trăng non nhô dần lên ở đằng T}y, còn bóng núi thì đen thẫm. Họ đ~ đến chân một vùng đồi đ|
thấp, nhịp bước của họ đ~ chậm dần, bởi dấu đường không còn dễ tìm nữa. Ở đ}y vùng cao
nguyên d~y đồi Emyn Muil chạy từ Bắc xuống Nam theo hai sống đồi khúc khuỷu. Mặt Tây mỗi
sống đồi đều dựng đứng khó đi, nhưng sườn phía Đông lại thoai thoải, bị rất nhiều lòng máng
và khe dốc hẹp cắt qua. Suốt cả đêm ba người bạn đồng hành phải vật lộn với vùng đất xương
xẩu n{y, trèo lên đỉnh sống đồi đầu tiên v{ cüng l{ cao nhất, rồi lại đi xuống vùng lüng s}u
quanh co tăm tối ở phía bên kia.

Ở đó trong một giờ yên tĩnh m|t mẻ trước bình minh, họ dừng chân nghỉ một chốc. Mặt
trăng đ~ lặn từ l}u trước mặt họ, những vì sao lấp l|nh trên đầu họ; |nh s|ng đầu tiên của ngày
mới vẫn chưa ló ra khỏi d~y đồi đen sẫm sau lưng. Lúc bấy giờ Aragorn cảm thấy bị mất
phương hướng: đường đi của lü Orc dẫn xuống thung lüng, nhưng đến đó thì biến mất.

“Anh nghĩ chúng có thể rẽ đường n{o?” Legolas hỏi. “Về phía Bắc rồi theo con đường thẳng
hơn đến Isengard, hoặc Fangorn nếu đó l{ đích của chúng như anh đo|n? Hay về phía Nam để
đến Luồng Ent?”

“Chúng sẽ không xuống phía dòng sông, cho dù có định đến đ}u chăng nữa,” Aragorn trả lời.
“V{ trừ phi đ~ có qu| nhiều sai lầm ở Rohan và sức mạnh của Saruman đ~ tăng cường ghê gớm,
chúng sẽ chọn con đường ngắn nhất băng qua những đồng cỏ của người Rohirrim. Chúng ta hãy
truy tìm về phía Bắc!”
 Dải thung lüng chạy như một lạch đ| giữa hai sống đồi, ở dưới đ|y có một dòng suối nhỏ
chảy len lỏi giữa những tảng đ| mòn. Một v|ch đ| vươn lên cau có phía bên phải họ; còn bên
trái là những sườn dốc xám, tối tăm v{ mờ ảo trong đêm khuya. Họ đi thêm khoảng một dặm
hoặc hơn về phía Bắc. Aragorn cúi xuống tìm tòi giữa những khe đất và lòng máng chạy dốc lên
sống đồi phía T}y. Legolas đ~ vượt lên một qu~ng đằng trước. Đột nhiên chàng Tiên thét lên
khiến hai người còn lại chạy vội về phía chàng.

“Chúng ta đ~ đuổi kịp một vài kẻ trong số ta đang săn đuổi,” ch{ng nói. “Nhìn kìa!” Ch{ng
chỉ tay, và họ nhận thấy những gì lúc ban đầu họ tưởng là những tảng đ| nằm dưới chân dốc kỳ
thực là những xác chết co quắp. Năm tên Orc nằm chết ở đó. Chúng đ~ hứng nhiều nhát chém
tàn khốc, hai trong số đó bị chặt đầu. M|u đen của chúng thấm ướt cả mặt đất.

“Đ}y lại là một c}u đố kh|c!” Gimli nói. “Nhưng nó cần ánh sáng ban ngày, mà chúng ta thì
không thể chờ.”

“Nhưng dù lời giải thế nào thì có vẻ cüng không phải là vô vọng,” Legolas nói. “Kẻ thù của lü
Orc nhiều khả năng l{ bạn của chúng ta. Có ai sống ở vùng đồi n{y không?”

“Không,” Aragorn trả lời. “Người Rohirrim hiếm khi đến đ}y, v{ nơi đ}y lại cách xa Minas
Tirith. Có thể một v{i nhóm Người n{o đó có đi săn ở đ}y vì những lý do mà chúng ta không
biết. Nhưng tôi nghĩ l{ không phải.”

“Thế anh nghĩ sao?” Gimli hỏi.

“Tôi nghĩ kẻ thù đ~ dắt theo kẻ thù của chính chúng “ Aragorn trả lời. “Đ}y l{ lü Orc miền
Bắc ở c|ch đ}y rất xa. Trong số những xác chết chẳng thấy có loại Orc to lớn mang phù hiệu lạ.
Đ~ xảy ra bất hòa, tôi đo|n vậy: chuyện ấy chẳng có gì lạ đối với loài hôi thối này. Có lẽ đ~ có bất
đồng về đường đi.”

“Hoặc về c|c tù nh}n,” Gimli nói. “Hy vọng là họ cüng không phải kết thúc ở đ}y.”

Aragorn tìm dưới đất khắp một vòng rộng, nhưng không thấy thêm bất cứ dấu vết nào về
cuộc đ|nh lộn. Họ lại lên đường. Bầu trời phía Đông bắt đầu tang tảng; sao nhạt dần, ánh sáng
m{u x|m đang chậm rãi hửng lên, Xa hơn một chút về phía Bắc họ bắt gặp một nếp thung, bên
trong có một dòng suối nhỏ, đổ xuống và uốn khúc, cắt một lối qua sỏi đ| xuôi xuống thung
lüng. Một vài bụi cây mọc lên giữa lòng suối, và có những mảng cỏ ở hai bên bờ.

“Đ}y rồi!” Aragorn nói. “Đ}y l{ dấu vết chúng ta đang tìm! Ngược dòng suối n{y: đ}y chính
l{ đường lü Orc đ~ chọn sau cuộc tranh c~i.”

Những người truy đuổi nhanh chóng rẽ v{o b|m theo đường mới. Cứ như thể đ~ tỉnh táo
sau một đêm nghỉ ngơi, họ nhảy từ tảng đ| n{y sang tảng đ| khác. Cuối cùng họ lên tới đỉnh
ngọn đồi xám, rồi đột nhiên một cơn gió thoảng thổi bay tóc họ v{ l{m lay động những tấm áo
cho{ng: cơn gió lạnh buổi bình minh.

Ngoảnh lại họ thấy bên kia Dòng Sông những dải đồi xa đang hửng lên. Ánh sáng bừng tỏa
khắp bầu trời. Viền mặt trời đỏ rực mọc lên từ sau bờ vai của vùng đất tăm tối. Trước mắt họ về
phía Tây, thế giới vẫn nằm im lìm, không hình dạng và xám xịt; thế nhưng ngay trước mắt họ,
bóng đêm bắt đầu tan ra, màu sắc của đất trời thức tỉnh đang trở lại: màu xanh tràn lên những
c|nh đồng cỏ Rohan; m{u sương trắng lung linh trên những mặt nước; và xa tít về phía bên trái,
khoảng ba mươi lý hoặc hơn, D~y Núi Trắng sừng sững một màu xanh tía, vút lên thành những
đỉnh đen huyền, chóp nhọn lấp lánh tuyết, ửng lên ánh hồng của buổi bình minh.

“Gondor! Gondor!” Aragorn thốt lên. “Mong rằng tôi sẽ được ngắm người lần nữa vào
những giờ khắc hạnh phúc hơn! Con đường của tôi vẫn chưa thể dẫn về phía Nam đến những
dòng suối rực sáng của người.

Gondor! Gondor, giữa Dãy Núi cùng Dại Dương xanh biếc!
Gió Tây vi vút, ánh sáng rơi trên Cây Bạc linh lung
Như mưa bạc tuôn trong vườn Các Vua ngàn xưa thạch quốc.
Ôi tháp trắng, ôi thành quách! vương miện có cánh, ngai cao đúc vàng!
Ôi Gondor, Gondor! Con người bao giờ còn trông Cây Bạc,
Còn có bao giờ Gió Tây vi vút giữa Dãy Núi cùng Đại Dương?

Giờ chúng ta đi thôi!” ch{ng vừa nói vừa rời ánh mắt khỏi phương Nam, đoạn trông về phía
Tây và phía Bắc nhìn con đường chàng buộc phải dấn bước.

***

Sống đồi nơi những kẻ đồng h{nh đang đứng đổ xuống dốc đứng ngay trước chân họ. Dưới
đó khoảng hai mươi sải hoặc hơn l{ một thềm đ| rộng và lởm chởm, kết thúc đột ngột ngay bờ
một v|ch đ| dựng đứng: v|ch Tường Đông Rohan. Vậy là họ đ~ đến điểm tận cùng dãy Emyn
Muil, trước mặt họ những đồng bằng xanh mướt của người Rohirrim trải ra đến ngút tầm mắt.

“Nhìn kìa!” Legolas thốt và trở lên bầu trời nhợt nhạt trên đầu họ. “Lại l{ con đại bàng! Nó ở
mãi trên cao. Giờ có vẻ như nó đang bay đi, từ vùng đất này quay lại phía Bắc. Nó đang bay rất
nhanh. Nhìn xem!”

“Không, ngay cả mắt tôi cüng không nhìn thấy được, Legolas tốt bụng ạ,” Aragorn nói. “Nó
chắc hẳn phải ở cao và xa lắm. Không biết mục đích của nó là gì, nếu nó vẫn là con chim tôi thấy
trước đ}y. Nhưng nhìn kìa! Tôi nhìn thấy thứ gì đó ở gần hơn v{ cấp b|ch hơn; có thứ gì đó
đang đi chuyển trên đồng bằng!”

“Có rất đông thứ gì đó,” Legolas nói. “Một đo{n đông đảo đang chạy bộ; nhưng tôi không thể
nói gì hơn, cüng không biết họ có thể là giống nào. Họ ở cách quá xa: khoảng mười hai lý, tôi
đo|n vậy; nhưng thật khó áng chừng khoảng cách ở vùng đồng bằng.”

“Tuy nhiên tôi nghĩ chúng ta không còn cần đến bất cứ dấu vết n{o để tìm đường nữa,”
Gimli nói. “Chúng ta h~y tìm một lối đi xuống những c|nh đồng kia càng sớm càng tốt.”

“Tôi không tin anh có thể tìm ra lối đi n{o nhanh hơn lối m{ lü Orc đ~ chọn,” Aragorn nói.

Giờ họ đuổi theo kẻ thù dưới ánh sáng ban ngày. Có vẻ như lü Orc đang h{nh qu}n nhanh
hết sức mình. Thỉnh thoảng nhóm người săn đuổi lại tìm thấy những thứ bị đ|nh rơi hay bị vứt
lại: túi thức ăn, cùi v{ vỏ bánh mì xám, một tấm áo choàng rách, một chiếc giày bịt sắt nặng bục
vỡ nằm trên đ|. Dấu đường dẫn họ lên phía Bắc dọc theo đỉnh vách núi dựng đứng, cuối cùng
họ đến một khe nứt sâu do một dòng suối ào ào tuôn xuống xẻ vào v|ch đ|. Trong khe núi hẹp
ấy một đường mòn gập ghềnh như cầu thang dốc dứng dẫn xuống vùng đồng bằng bên dưới.

Xuống dưới đ|y, đột ngột đến kỳ lạ, họ đặt ch}n lên đồng cỏ Rohan. Đồng cỏ d}ng lên như
một mặt biển màu xanh lục vươn đến tận chân dãy Emyn Muil. Con suối tuôn xuống mất hút
trong lớp cải xoong và cây ngập nước rậm rạp, nhưng họ vẫn nghe thấy tiếng róc rách ở đ}u đó
dưới những dòng chảy ngầm phủ xanh, chảy xuống theo những triền dốc dài vào những đầm lầy
vùng thung lüng sông Luồng Ent xa tít tắp. Dường như họ đ~ bỏ lại phía sau mùa đông đang níu
lấy d~y đồi. Bầu không khí ở đ}y nhẹ nh{ng hơn, ấm |p hơn, v{ thoảng hương, như thể mùa
xu}n đang trở dậy và nhựa sống đ~ lại tuôn chảy bên trong cỏ cây hoa lá. Legolas hít một hơi
dài, giống như người uống một hớp đầy sau khi đ~ chịu kh|t bao l}u nơi những vùng đất khô
cằn.

“A! mùi của xanh tươi!” ch{ng nói. “Còn hơn cả giấc ngủ dài. Chúng ta chạy thôi!”

“Những bàn chân nhẹ nhàng có thể chạy nhanh ở nơi n{y,” Aragorn nói. “Có lẽ còn nhanh
hơn lü Orc đi giày sắt. Giờ chúng ta đ~ có cơ hội rút ngắn khoảng cách với chúng!”

Họ chạy theo hàng một, như đ{n chó săn đ|nh hơi thấy con mồi, vẻ hăm hở bừng lên trong
mắt họ. Thảm cỏ bị đo{n qu}n Orc gi{y xéo vạch một đường rộng và xấu xí hướng về phía gần
chính Tây; những thân cỏ ngọt Rohan chúng đi qua đ~ ngả đen vì bầm giập. Đột nhiên Aragorn
kêu lên và tạt sang một bên.

“Đứng lại!” ch{ng hô to. “Đừng vội theo tôi!” Ch{ng băng nhanh qua bên phải, rời khỏi dấu
đường chính; bởi ch{ng đ~ thấy những dấu ch}n đi theo lối đó, t|ch khỏi những dấu chân khác,
những vết chân trần nhỏ nhắn. Tuy nhiên những dấu ch}n n{y đi chưa được xa thì đ~ bị nhiều
vết ch}n Orc, cüng t|ch khỏi dấu đường chính trước v{ sau đó một đoạn, đè lên rồi chúng
qu{nh đột ngột trở lại và biến mất trong vệt cỏ bị giẫm nát. Tại điểm xa nhất Aragorn cúi xuống
nhặt lên một thứ gì đó từ đ|m cỏ; rồi chàng chạy lại

“Đúng rồi,” ch{ng nói, “nhìn kh| rõ r{ng: dấu chân của một người Hobbit. Tôi nghĩ l{ của
Pippin. Cậu ấy nhỏ hơn mấy người kia. V{ nhìn n{y!” Ch{ng đưa ra một vật sáng lấp l|nh dưới
ánh mặt trời. Trông nó như mầm lá sồi mới hé, đẹp đẽ và xa lạ giữa vùng đồng bằng không một
bóng cây.

“Ghim c{i một tấm |o cho{ng tiên!” Legolas v{ Gimli cùng thốt lên.

“L| c}y Lórien không rụng xuống vô tình,” Aragorn nói. “Thứ này không tình cờ bị rơi: nó
đ~ được bỏ lại làm vật chứng cho bất cứ ai có ý định đuổi theo. Tôi nghĩ Pippin t|ch khói đo{n
đi l{ vì lý do n{y.”

“Vậy chí ít thì cậu ấy vẫn còn sống,” Gimli nói. “V{ cậu ấy biết sử dụng c|i đầu, cả đôi ch}n
nữa. Thật phấn khởi. Chúng ta đ~ không đuổi theo một c|ch vô ích.”

“H~y hy vọng là cậu ấy không phải trả gi| qu| đắt cho sự táo bạo đó,” Legolas nói. “Đi n{o!
Chúng ta tiếp tục thôi! Cứ nghĩ những chàng trai vui vẻ đó bị lùa đi như gia súc l{ tr|i tim tôi
nóng như lửa đốt.”

Mặt trời leo lên vị trí chính ngọ rồi trượt dần xuống bầu trời. Những đ|m m}y s|ng kéo đến
từ biển ở miền Nam xa xôi và bị cơn gió thổi bạt. Mặt trời lặn. Những vệt bóng hiện lên sau lưng
họ, vươn những cánh tay dài từ phía Đông. To|n thợ săn vẫn lao đi. Một ng{y đ~ trôi qua kể từ
khi Boromir ngã xuống m{ lü Orc vẫn ở c|ch xa phía trước. Không còn thêm lần nào thấy bóng
dáng chúng ở dưới vùng đồng bằng này.

Khi m{n đêm khép lại xung quanh họ Aragorn dừng lại. Họ mới chỉ nghỉ ngơi hai chặng
ngắn trong suốt ngày hành trình, và giờ họ đ~ c|ch bức tường Đông nơi họ đứng lúc bình minh
hai mươi lý.

“Rốt cục chúng ta lại phải đứng trước một lựa chọn khó khăn,” ch{ng nói. “Chúng ta có nên
nghỉ đêm, hay vẫn tiếp tục chừng nào ý chí và sức lực vẫn còn?”

“Trừ khi kẻ thù của chúng ta cüng nghỉ, bằng không chúng sẽ bỏ xa chúng ta, nếu chúng ta
dừng lại ngủ,” Legolas nói.

“Chắc cả lü Orc cüng phải nghỉ khi hành quân chứ?” Gimli hỏi.

“Hiếm khi n{o lü Orc lại đi lộ liễu dưới ánh mặt trời, thế mà bọn này làm vậy,” Legolas nói.
“Chắc chắn chúng sẽ không nghỉ đêm.”

“Thế nhưng nếu đi v{o ban đêm, chúng ta sẽ không thể lần ra dấu chúng,” Gimli nói.
 “Như mắt tôi có thể thấy, dấu đường dẫn thẳng một mạch mà không hề rẽ trái hay rẽ phải,”
Legolas nói.

“Có thể tôi vẫn mày mò dẫn được c|c anh trong đêm tối v{ b|m được đúng đường,”
Aragorn nói, “nhưng nếu chúng ta bị lạc, hoặc chúng rẽ hướng khác, thì khi trời sáng chúng ta
sẽ bị trì hoãn rất l}u trước khi có thể tìm thấy lại dấu đường.”

“Còn cả điều này nữa,” Gimli nói, “chỉ ban ngày chúng ta mới có thể nhìn thấy liệu có bất cứ
dấu vết nào chệch ra ngoài hay không. Nếu một người tù trốn thoát, hoặc nếu một người bị đưa
đi, cứ cho là về phía Đông, để đến dòng Sông Cả, thẳng tới Mordor, chúng ta có thể sẽ đi qua
những dấu hiệu mà không hề biết.”

“Điều đó rất đúng,” Aragorn nói. “Nhưng nếu tôi hiểu đúng những dấu hiệu lúc trước,
những tên Orc có hình Bàn Tay Trắng đ~ thắng thế, và giờ cả đo{n chúng đang hướng đến
Isengard. Hướng đi hiện tại của chúng chứng tỏ điều đó.”

“Thế nhưng vẫn còn quá sớm chưa thể biết chắc ý định của chúng,” Gimli nói. “M{ trong
trường hợp trốn thoát thì sao? Nếu trời tối thì chắc chúng ta đ~ bỏ qua những dấu vết dẫn tới
chiếc ghim cài áo rồi.”

“Sau vụ đó lü Orc canh g|c sẽ cảnh giác gấp đôi, còn c|c tù nh}n thậm chí còn mệt mỏi hơn
nữa,” Legolas nói. “Sẽ chẳng còn vụ trốn thoát nào nữa đ}u, nếu không phải do chúng ta thực
hiện. Thực hiện thế nào thì chẳng biết được, nhưng trước tiên chúng ta phải đuổi kịp chúng đ~.”

“Nhưng ngay cả tôi đ}y, Người Lùn đ~ qua biết bao cuộc hành trình, và không phải l{ người
ít cứng cỏi nhất trong giống lo{i mình, cüng không thể chạy một mạch đến Isengard mà chẳng
nghỉ ngơi gì,” Gimli nói. “Tr|i tim tôi cüng đang thiêu đốt, v{ tôi cüng muốn bắt đầu sớm hơn;
nhưng giờ đ}y tôi phải nghỉ ngơi một chút mới có thể chạy khỏe hơn. V{ nếu chúng ta định
nghỉ, thì buổi đêm mịt mùng này chính là lúc thích hợp cho việc đó.”

“Tôi đ~ nói đó l{ một lựa chọn khó khăn m{,” Aragorn nói. “Chúng ta sẽ kết thúc tranh cãi
này thế n{o đ}y?”

“Anh l{ người dẫn đường,” Gimli nói, “v{ anh có kỹ năng săn đuổi. Anh sẽ l{ người lựa
chọn.”

“Tr|i tim tôi thúc giục tôi đi tiếp,” Legolas. “Nhưng chúng ta phải đo{n kết. Tôi sẽ theo chỉ
dẫn của anh.”

“C|c anh trao quyền cho một kẻ lựa chọn kém cỏi rồi,” Aragorn nói. “Kể từ khi chúng ta đi
qua Argonath các lựa chọn của tôi đều thành ra sai lầm.” Ch{ng im lặng, nhìn chăm chú hồi lâu
về phía Bắc rồi phía T}y trong m{n đêm mỗi lúc thêm d{y đặc.
 “Chúng ta sẽ không đi trong đêm tối,” ch{ng nói sau một lúc l}u. “Đối với tôi mối nguy của
việc lạc đường hoặc mất dấu những kẻ đi hay đến khác có vẻ đ|ng sợ hơn. Gi| Mặt Trăng có đủ
ánh sáng, chúng ta có thể lợi dụng được, nhưng than ôi! Ông lặn sớm qu|, hơn nữa vẫn đang
còn non và mờ nhạt.”

“V{ dù sao thì đêm nay ông ta cüng bị che khuất,” Gimli lẩm bẩm. “Phải chi Phu Nhân ban
cho chúng ta ánh sáng, giống món qu{ người tặng cho Frodo!”

“Người được ban tặng sẽ cần đến nó hơn,” Aragorn nói “Cậu ấy phải thực hiện Nhiệm Vụ
thực sự. Còn việc ta làm chỉ là một chuyện nhỏ giữa những kỳ công to lớn của thời đại này. Một
cuộc truy đuổi vô ích ngay từ đầu, có lẽ thế, mà chẳng lựa chọn nào của tôi có thể làm xấu đi hay
sửa chữa gì được. Đó, tôi đ~ chọn rồi. Chúng ta hãy tân dụng thời gian tốt nhất trong khả năng
mình!”

Chàng thả người xuống mặt đất rồi chìm ngay vào giấc ngủ, bởi ch{ng đ~ không ngủ kể từ
đêm ở dưới bóng hòn Tol Brandir. Trước khi bình minh rạng lên bầu trời ch{ng đ~ thức và
đứng dậy. Gimli vẫn say sưa trong giấc nồng, song Legolas thì đang đứng nhìn chằm chằm về
phía Bắc v{o bóng đêm trầm tư v{ lặng lẽ như một c}y non trong đêm lặng gió.

“Chúng đ~ ở xa lắm rồi,” ch{ng quay lại phía Aragorn buồn b~ nói. “Tôi biết từ trong tim là
chúng không nghỉ đêm nay. Giờ chỉ có đại bàng mới có thể theo kịp chúng.”

“Dù thế nào chúng ta vẫn sẽ đuổi theo hết sức,” Aragorn nói. Ch{ng cúi xuống lay gọi gã
Người Lùn. “N{o! Chúng ta phải đi thôi,” ch{ng nói. “Dấu vết đ~ nhạt đi rồi.”

“Nhưng trời vẫn tối m{,” Gimli nói. “Ngay cả Legolas có trèo lên đỉnh đồi cüng không thể
thấy chúng cho đến tận khi Mặt Trời mọc.”

“Tôi sợ l{ chúng đ~ vượt quá tầm mắt của tôi cho dù có ở trên đồi hay dưới đồng bằng, dưới
|nh trăng hay |nh nắng,” Legolas nói.

“Nếu tầm mắt đầu h{ng thì đất có thể mang lại những lời đồn đo|n,” Aragorn nói. “Mặt đất
sẽ rên lên dưới những bước ch}n đ|ng căm hận.” Ch{ng nằm rạp người xuống, áp tai lên mặt
đất. Chàng nằm đó bất động suốt một lúc l}u đến nỗi Gimli tự hỏi liệu có phải ch{ng đang bất
tỉnh nhân sự hay lại ngủ thiếp đi. Bình minh le lói hửng lên, ánh sáng màu xám chậm rãi tỏa
xung quanh họ. Cuối cùng ch{ng cüng đứng dậy, và giờ những người bạn đ~ có thể nhìn thấy
khuôn mặt chàng: nhợt nhạt và hốc hác, còn ánh mắt của chàng thì rối bời.

“Lời đồn của đất không rõ ràng và lộn xộn,” ch{ng nói. “Chẳng có gì bước đi trên nó khắp
nhiều dặm quanh chúng ta. Bước chân của kẻ thù chúng ta thì nhạt nhòa và xa xôi. Thế nhưng
lại có tiếng vó ngựa ồn ã. Tôi có cảm gi|c đ~ nghe thấy chúng ngay cả khi nằm ngủ dưới đất, và
chúng đ~ l{m phiền những giấc mơ của tôi: những đ{n ngựa phi, sải vó qua hướng T}y. Nhưng
giờ chúng đ~ bỏ đi c|ch xa chúng ta rồi, hướng về phía Bắc. Tôi tự hỏi đang có điều gì xảy ra
trên vùng đất n{y!”

“Chúng ta đi thôi!” Legolas nói.

Ngày thứ ba của cuộc truy đuổi đ~ bắt đầu như vậy. Họ không hề dừng bước suốt quãng
thời gian dài dằng dặc chỉ có mây mù và ánh mặt trời chập chờn, khi thì sải buớc, khi thì chạy,
như thể không mệt nhọc nào dập tắt được ngọn lửa đang thiêu đốt họ. Họ cüng hiếm khi nói
chuyện. Vượt qua khoảng cô tịch mênh mông họ bước, và những tấm áo choàng tiên mờ đi trên
nền xanh xám của những c|nh đồng; ngay giữa buổi trưa nắng mát mẻ cüng chẳng có nhiều con
mắt, trừ người Tiên, có thể thấy đuợc họ, cho tới khi họ đến sát bên cạnh. Trái tim họ không
ngừng biết ơn Phu Nhân rừng Lórien vì món quà lembas, bởi họ có thể vừa ăn vừa lấy lại sinh
lực ngay cả trong lúc chạy.

Suốt cả ngày dấu vết kẻ thù cứ thẳng tiến, hướng về phía Tây Bắc mà không có bất cứ chặng
nghỉ ngơi hay tạt ngang nào. Khi buổi ngày lại một lần nữa kết thúc, họ gặp những đoạn dốc dài
không một bóng c}y, nơi mặt đất dâng cao, trồi lên dẫn tới một dải đồi gù thấp ở phía trước.
Dấu đường lü Orc mờ hơn khi bắt đầu rẽ về phía Bắc hướng thẳng đến đó, bởi mặt đất trở nên
cứng hơn v{ cỏ cüng thấp hơn. Ở xa về phía trái, sông Luồng Ent uốn khúc như một sợi bạc trên
nền đất xanh. Chẳng thấy có thứ gì chuyển động. Aragorn mỗi lúc lại tự hỏi sao họ không thấy
bóng dáng nào của người hay thú. Vùng định cư chủ yếu của người Rohirrim cách họ nhiều lý về
phía Nam, dưới mái hiên phủ rừng của Dãy Núi Trắng, giờ đ~ bị che phủ bởi mây mù; thế nhưng
các Chúa Ngựa trước đ}y vẫn luôn nuôi giữ rất nhiều ngựa đ{n v{ ngựa giống ở Eastemnet, mạn
Đông vương quốc họ, và những người chăn thả cüng qua lại khắp vùng thường xuyên, trú ngụ
trong lều trại, ngay cả v{o mùa đông. Vậy mà giờ đ}y cả vùng đất trống trơn, chỉ có im lặng
nhưng có vẻ không phải cái im lặng thanh bình.

Họ lại dừng chân lúc sẩm tối. Giờ họ đ~ vượt hai lần mười hai lý qua những đồng bằng
Rohan, và bức tường Emyn Muil thì đ~ biến mất trong những bóng mờ ở phương Đông, vầng
trăng non le lói trên bầu trời mù mịt, nhưng chẳng tỏa ra được bao nhiêu ánh sáng, còn những
vì sao đều bị che phủ.

“Giờ l{ lúc tôi căm ghét nhất quãng thời gian nghỉ ngơi hay bất cứ chặng dừng chân nào
trong cuộc truy đuổi của chúng ta,” Legolas nói. “Lü Orc đ~ chạy trước chúng ta, cứ như thể
chính roi vọt của Sauron đang quất đằng sau chúng. Tôi sợ l{ chúng đ~ đến khu rừng v{ d~y đồi
tăm tối, thậm chí ngay lúc n{y đ}y có thể đang v{o s}u trong những bóng cây rồi.”

Gimli nghiến răng. “Đ}y l{ một kết cục cay đắng cho hy vọng và chừng ấy cực nhọc của
chúng ta!” g~ nói.
 “Hy vọng có thể đ~ hết, nhưng cực nhọc thì chưa đ}u,” Aragorn nói. “Chúng ta không thể
đến đ}y rồi quay lại. Thế nhưng tôi mệt rồi.” Chàng nhìn trở lại dọc theo con đường họ đ~ đi tới
bóng đêm đang đặc lại ở phía Đông. “Có sự gì đó kỳ lạ đang xảy ra trên mảnh đất này. Sự yên
lặng làm tôi nghi ngại, cả Mặt Trăng nhợt nhạt kia cüng l{m tôi nghi ngại. Những vì sao đều mờ
nhạt; còn tôi thì hiếm khi nào mệt mỏi như lúc n{y, m{ thông thường chẳng có dân Tuần Du nào
lại mệt mỏi khi đi theo dấu đường rõ ràng cả. Một ý chí n{o đó đ~ tiếp thêm tốc độ cho kẻ thù và
đ~ đặt một thanh chắn vô hình trước mặt chúng ta: sự mệt mỏi ở trong tim hơn l{ ở dưới ch}n.”

“Đúng vậy!” Legolas nói. “Tôi đ~ biết điều đó ngay từ lúc chúng ta xuống khỏi Emyn Muil.
Bởi ý chí đó không ở phía sau mà ở đằng trước chúng ta.” Ch{ng chỉ qua vùng đất Rohan đến
phía T}y đen tối bên dưới v{nh trăng lưỡi liềm.

“Saruman!” Aragorn lầm bầm. “Nhưng hắn không thể đẩy lùi chúng ta! Chúng ta phải dừng
thêm một lần nữa; vì, nhìn kìa! ngay cả Mặt Trăng cüng đang bị m}y kéo đến che phủ. Thế
nhưng khi trời s|ng, con đường của chúng ta sẽ hướng về phía Bắc giữa đồi núi v{ đầm lầy.”

Như mọi lần Legolas l{ người thức dậy đầu tiên, đấy là nếu ch{ng có đi ngủ. “Dậy đi! Dậy
đi!” ch{ng kêu lên. “Bình minh đỏ đang đến. Những điều kỳ lạ đang đợi chúng ta ở hiên rừng.
Tôi không biết tốt hay xấu; nhưng chúng ta đang được gọi đi. Dậy thôi!”

Hai người còn lại vùng dậy, và gần như lập tức họ lại khởi h{nh. Vùng đồi thấp chậm rãi tiến
lại gần. Họ đến nơi khoảng một tiếng trước buổi trưa: những sườn dốc xanh vươn lên đến sống
đồi trọc chạy thành một đường thẳng về phía Bắc. Mặt đất dưới chân họ khô cằn, nền cỏ mọc
thấp, nhưng có một dải đất sụt xuống, rộng khoảng mười dặm, nằm giữa họ và dòng sông uốn
khúc sâu trong những đ|m cói v{ sậy rậm rạp mờ tối. Chếch một chút về phía Tây bờ dốc tận
cùng phía Nam có một mảng tròn lớn, nơi lớp cỏ mặt đổ rạp và nát tướp dưới rất nhiều bàn
ch}n ch{ đạp. Từ đó dấu đường lü Orc lại chạy ra, hướng về phía Bắc dọc theo những ven đồi
khô cằn. Aragorn dừng lại và cẩn thận xem xét các dấu vết.

“Chúng đ~ nghỉ lại đ}y một lúc,” ch{ng nói, “nhưng ngay dấu đường đi ra cüng đ~ lâu rồi.
Tôi sợ rằng tr|i tim anh đ~ m|ch bảo đúng, Legolas ạ: tôi đo|n phải ba lần mười hai tiếng rồi, kể
từ khi lü Orc còn ở nơi chúng ta đang đứng. Nếu vẫn giữ nguyên tốc độ, có thể chúng đ~ đến
được bìa rừng Fangorn vào lúc lặn mặt trời ng{y hôm qua.”

“Tôi chẳng thấy gì ở phía Bắc hay phía T}y, ngo{i đồng cỏ thu hẹp dần v{o trong sương
mù,” Gimli nói. “Nếu leo lên đó, liệu chúng ta có nhìn thấy khu rừng không?”

“Nó vẫn còn cách xa lắm,” Aragorn nói. “Nếu tôi nhớ chính xác, vệt đồi này chạy thêm tám lý
hoặc hơn về phía Bắc, rồi ở phía Tây Bắc từ thượng nguồn sông Luồng Ent còn có một vùng đất
rộng lớn, có lẽ khoảng mười lăm lý nữa.”

“Vậy chúng ta đi tiếp thôi,” Gimli nói. “Ch}n tôi phải quên dặm đường đi mới được. Chúng
sẽ quyết t}m hơn, nếu tim tôi bớt trĩu nặng.”
 ***

Mặt trời đang lặn khi họ rốt cục cüng đến gần điểm kết thúc d~y đồi. Trong suốt nhiều giờ
họ đ~ đi không nghỉ. Giờ thì họ đi chậm chạp, v{ lưng Gimli đ~ còng xuống. Người Lùn vốn cứng
cỏi như đ| tảng trong lao động hay du hành, thế nhưng cuộc truy đuổi bất tận này bắt đầu ảnh
hưởng tới gã, vì mọi hy vọng đều đ~ tắt trong tim g~. Aragorn bước đi ngay phía sau, nghiêm
nghị và lặng lẽ, thỉnh thoảng lại cúi xuống xem xét vết chân hoặc dấu hiệu trên mặt đất. Chỉ một
mình Legolas vẫn bước đi nhẹ nh{ng như bất cứ lúc n{o, đôi ch}n ch{ng hầu như không giẫm
lên cỏ, chẳng để lại dấu vết gì khi đi qua; nhưng ch{ng đ~ có tất cả dưỡng chất cần thiết trong
b|nh mì đi đường của người Tiên, và chàng có thể ngủ, nếu có thể coi đó l{ ngủ theo cách gọi
của Con Người, tự an thần trong những nẻo đường kỳ lạ của những giấc mơ Tiên, ngay giữa lúc
mở mắt bước đi trong |nh s|ng của thế giới này.

“Chúng ta h~y lên quả đồi xanh n{y!” ch{ng nói. Họ mệt nhọc đi theo ch{ng, trèo lên đoạn
dốc d{i, cho đến khi lên được đến đỉnh. Đó l{ một quả đồi tròn bằng phẳng v{ trơ trụi, đứng
riêng một mình, nằm ở cực Bắc vệt đồi. Mặt trời đ~ lặn và bóng tối của buổi đêm phủ xuống như
một tấm rèm. Họ cô độc giữa một thế giới xám xịt, không hình h{i m{ cüng không có dấu mốc
hay giới hạn. Chỉ xa tít về phía Tây Bắc là có một dải đen thẫm trong |nh s|ng đang dần tắt: Dãy
Núi Mù Sương v{ khu rừng dưới chân núi.

“Ở đ}y chúng ta chẳng thể thấy gì có ích cả,” Gimli nói. “Giờ thì chúng ta lại phải dừng chân
và chịu đựng buổi đêm nay. Trời lạnh dần rồi đấy!”

“Gió thổi về từ phía Bắc mang theo tuyết,” Aragorn nói.

“V{ trước khi trời sáng nó sẽ thổi từ phía Đông,” Legolas nói. “Nhưng h~y nghỉ ngơi, nếu
buộc phải vậy. Chỉ cần đừng vội vứt bỏ mọi hy vọng. Chẳng thể biết được ngày mai ra sao. Mặt
Trời mọc vẫn thường mang theo lời chỉ dẫn.”

“Ba mặt trời đ~ mọc trong cuộc truy đuổi của chúng ta rồi mà vẫn chưa mang đến chỉ dẫn
n{o,” Gimli nói.

Trời càng về đêm c{ng lạnh. Aragorn và Gimli ngủ chập chờn, cứ mỗi lần thức giấc họ lại
thấy Legolas đứng bên cạnh họ, hoặc đi đi lại lại, khẽ hát một mình bằng ngôn ngữ riêng của
chàng, và trong khi chàng hát những vì sao trắng hiện ra trên vòm trời đen đặc phía trên. Rồi
buổi đêm cüng trôi qua. Họ cùng nhau nhìn rạng đông chậm rãi dâng lên bầu trời, lúc n{y trơ
trọi v{ không m}y, cho đến tận khi mặt trời mọc. Bình minh trong trẻo và nhợt nhạt. Gió thổi lại
từ đằng Đông v{ sương mù đ~ bị cuốn đi hết; những vùng đất rộng lớn trải ra ảm đạm xung
quanh họ trong ánh sáng rét buốt.

Ở đằng trước về phía Đông họ nhìn thấy miền đất cao lộng gió, Thảo Nguyên Rohan mà họ
đ~ tho|ng nhìn thấy nhiều ng{y trước từ dòng Sông Cả. Nằm sừng sững phía Tây Bắc là khu
rừng Fangorn tăm tối; hiên rừng rợp bóng vẫn cách khoảng mười lý nữa, còn những triền rừng
dốc xa hơn thì chìm dần v{o m{u xanh xa xăm. Đằng sau đó, lấp lánh ở tít xa, như thể đang trôi
trên một đ|m m}y x|m, l{ đỉnh trắng của ngọn Methedras cao vời vợi, đỉnh núi cuối cùng của
D~y Núi Mù Sương. Ra khỏi khu rừng, sông Luồng Ent chảy về phía họ, dòng nước giờ hẹp và
xiết, hai bên bờ bị khoét sâu. Dấu đường của lü Orc rẽ khỏi d~y đồi hướng về phía đó.

Đưa cặp mắt tinh tường dõi theo dấu đường đến bờ sông, rồi ngược sông tiến về phía khu
rừng, Aragorn trông thấy một cái bóng trên nền xanh phía xa, một vệt sẫm màu loang loáng
đang di chuyển rất nhanh. Chàng nằm rạp xuống đất và chú ý lắng nghe thêm một lần nữa.
Nhưng Legolas đứng đó, ở ngay bên cạnh, đưa b{n tay d{i mảnh khảnh lên che đôi mắt tiên
sáng ngời, và chàng thấy, không phải một cái bóng, không phải một vệt mờ, mà là những hình
người cưỡi ngựa bé xíu, rất nhiều người cưỡi ngựa, ánh sáng ban mai soi trên những müi gi|o
của họ lấp l|nh như những vì sao tí xíu vượt ngoài tầm nhìn trần tục. Xa phía sau họ khói đen
cuộn lên thành những sợi mỏng và xoắn.

Hoàn to{n tĩnh mịch trên những c|nh đồng trống trải, Gimli nghe thấy cả tiếng gió thổi
trong cỏ.

“Kỵ sĩ!” Aragorn bật nhảy lên hét. “Rất nhiều kỵ sĩ cưỡi trên những con tuấn mã nhanh nhẹn
đang hướng về phía chúng ta!”

“Đúng vậy,” Legolas nói, “có một trăm linh năm người. Tóc họ vàng và giáo họ sáng. Chỉ huy
của họ rất cao lớn.”

Aragorn mỉm cười. “Mắt của người Tiên quả tinh tường,” ch{ng nói.

“Không hề! Toán kỵ sĩ chỉ c|ch chúng ta hơn năm lý một chút,” Legolas nói.

“Dù năm hay một lý, chúng ta cüng chẳng tho|t được họ trong vùng đất trơ trụi n{y,” Gimli
nói. “Chúng ta sẽ đợi họ ở đ}y hay tiếp tục con đường của chúng ta?”

“Chúng ta sẽ đợi,” Aragorn nói. “Tôi mệt rồi, và cuộc truy đuổi của chúng ta đ~ thất bại. Hay
ít nhất có ai kh|c đ~ đến trước chúng ta; bởi những kỵ sĩ n{y đang phi ngược đường lü Orc. Có
thể chúng ta sẽ nhận được từ họ tin tức.”

“Hoặc những müi gi|o,” Gimli nói.

“Có ba yên ngựa trống, nhưng tôi không thấy người Hobbit n{o,” Legolas nói.
 “Tôi không nói chúng ta sẽ nghe được tin tốt l{nh,” Aragorn nói. “Nhưng dù tốt hay xấu
chúng ta vẫn sẽ đợi nó ở đ}y.”

Ba kẻ đồng hành rời đỉnh đồi, nơi họ có thể dễ dàng biến th{nh đích ngắm giữa nền trời
nhợt nhạt, và chậm r~i đi xuống sườn phía Bắc. Khi chỉ còn c|ch ch}n đồi không xa họ dừng lại,
quấn áo cho{ng quanh người, rồi ngồi tụm lại trên c|nh đồng cỏ héo úa. Thời gian trôi qua
chậm chạp và nặng nề. Làn gió thoang thoảng và dò xét. Gimli cảm thấy không yên.

“Anh biết gì về mấy tay cưỡi ngựa n{y, Aragorn?” g~ hỏi. “Lẽ nào chúng ta cứ ngồi đ}y chờ
đợi một cái chết bất ngờ?”

“Tôi đ~ từng sống cùng họ,” Aragorn trả lời. “Họ kiêu h~nh v{ kiên định, thế nhưng họ là
những người chân thành, hào sảng trong suy nghĩ v{ h{nh động; cứng rắn nhưng không t{n
nhẫn; khôn ngoan tuy không uyên bác, không viết sách nhưng lại ca hát rất nhiều, theo tập quán
của hậu duệ Con Người trước Những Năm Đen Tối. Nhưng tôi không biết điều gì đ~ xảy ra ở
vùng này gần đ}y, cüng không biết t}m tư người Rohirrim nay ra sao giữa một bên là tên phản
trắc Saruman và bên kia là hiểm họa từ Sauron. Họ vốn là bạn bè từ rất lâu của dân Gondor, cho
dù không phải là bà con của họ. Vào những năm th|ng đ~ trôi v{o quên l~ng xa xưa, Eorl Trẻ
Tuổi dẫn họ đến từ miền Bắc, v{ đúng ra họ có quan hệ họ hàng với hậu duệ Bard thành bang
Thung Lüng, và với con cháu nhà Beorn ở rừng Âm U, nhiều người ở đó đến nay vẫn rất cao lớn
v{ đẹp đẽ, như những Kỵ Sĩ Rohan. Ít ra họ chẳng thích thú gì lü Orc.”

“Thế nhưng Gandalf đ~ nói có tin đồn về việc họ cống nạp cho Mordor,” Gimli nói.

“Tôi cüng không tin điều đó hơn gì Boromir,” Aragorn trả lời.

“Anh sẽ sớm biết được sự thật thôi,” Legolas nói. “Họ đến rồi kìa.”

Cuối cùng ngay cả Gimli cüng nghe thấy tiếng ngựa sải vó. Những người cưỡi ngựa, bám
theo dấu đường, đ~ chuyển hướng từ dòng sông, lúc n{y đang tiến dần đến d~y đồi. Họ phi như
gió cuốn.

Lúc này những tiếng hét trong trẻo và mạnh mẽ đ~ vang khắp c|nh đồng. Đôt nhiên họ tràn
tới cùng }m thanh như tiếng sấm, v{ người dẫn đầu đổi hướng, phóng qua ch}n đồi, dẫn cả
đo{n quay lại hướng về phía Nam, dọc theo mép T}y d~y đồi. Họ cưỡi ngựa theo sau anh ta: một
hàng dài những con người mặc giáp xích, nhanh nhẹn, ngời sáng, nhìn lên trông thật lẫm liệt và
đẹp đẽ.

Ngựa của họ đều to lớn, mạnh mẽ v{ c}n đối; bộ lông xám lấp l|nh, đuôi dài tung bay trong
gió, bờm được tết lại trên cái cổ kiêu hãnh. Những Con Người cưỡi trên chúng cüng thật tương
xứng: cao lớn, ch}n tay d{i; m|i tóc m{u v{ng rơm nhạt tung bay dưới những mü trụ nhẹ, tết
thành búp dài phất phơ sau lưng; khuôn mặt họ nghiêm nghị và sắc sảo. Trong tay họ là những
cây giáo dài bằng gỗ tần bì, những tấm khiên tô vẽ đeo phía sau lưng, những thanh kiếm dài cài
nơi thắt lưng, v{ |o gi|p xích bóng lo|ng rủ xuống tận đầu gối.

Ho phi qua từng đôi một, v{ cho dù đôi lúc lại có người nhổm lên trên b{n đạp nhìn về phía
trước và hai bên, có vẻ như họ không nhận thấy ba kẻ lạ mặt đang ngồi lặng lẽ quan sát họ. Khi
đội quân gần như đ~ đi qua hết, đột nhiên Aragorn đứng dậy, và lớn giọng cất tiếng gọi:

“Có tin gì từ phía Bắc, hỡi những Kỵ Sĩ Rohan?”

Với một tốc độ v{ t{i khéo đ|ng kinh ngạc, họ ghìm ngựa, quay lại, v{ ùa đến vây quanh.
Chẳng lâu sau ba kẻ đồng h{nh đ~ thấy mình ở bên trong một vòng người ngựa rùng rùng di
chuyển th{nh hình tròn, trên sườn đồi phía sau họ v{ bên dưới, hết vòng này lại đến vòng khác,
tiến dần vào sát họ. Aragorn đứng lặng im, còn hai người kia vẫn ngồi không hề cử động, tự hỏi
mọi việc sẽ đi đến đ}u.

Đội Kỵ Sĩ đột nhiên dừng lại mà chẳng cần hiệu lệnh hay tiếng hét nào. Một rừng gi|o chĩa
thẳng vào những kẻ lạ mặt; một v{i người cưỡi ngựa cung đ~ lên tay, müi tên đ~ lắp sẵn vào
dây. Rồi một người phi ngựa lên phía trước, một người cao lớn, cao hơn những người còn lại;
chòm lông đuôi ngựa trắng phấp phới trên chỏm mü trụ. Anh ta tiến lên cho đến lúc müi gi|o
chỉ còn cách ngực Aragorn chưa đầy một bộ. Aragorn không hề cử động.

“Ngươi l{ ai, v{ ngươi l{m gì ở vùng đất n{y?” Kỵ Sĩ nói, dùng Ngôn Ngữ Chung ở miền Tây,
kiểu cách và giọng điệu như của Boromir, Con Người vương quốc Gondor.

“Tôi được gọi là Sải Ch}n D{i,” Aragorn trả lời. “Tôi đến từ miền Bắc. Tôi đang săn lùng lü
Orc.”

Kỵ sĩ kia nhảy khỏi lưng ngựa. Đưa c}y gi|o cho một người kh|c cüng vừa thúc ngựa lên rồi
nhảy xuống bên cạnh, anh ta rút gươm v{ đứng mặt đối mặt với Aragorn, kỹ lưỡng dò xét
chàng, và chẳng phải là không ngạc nhiên. Một lúc lâu sau anh ta mới lại cất tiếng.

“Đầu tiên ta cứ tưởng chính c|c ngươi l{ lü Orc,” anh ta nói, “nhưng giờ ta thấy rằng không
phải vậy. Rõ r{ng c|c ngươi chẳng biết gì nhiều về lü Orc nếu c|c ngươi săn chúng theo kiểu
này. Chúng nhanh nhẹn v{ được vü trang đầy đủ và chúng rất đông. C|c ngươi sẽ giống con mồi
hơn l{ thợ săn nếu có bao giờ bắt kịp bọn chúng. Nhưng ngươi có gì đó kh| kỳ lạ, Sải Ch}n D{i.”
Anh ta lại hướng cặp mắt sáng về phía chàng Tuần Du. “C|i tên ngươi vừa nói không phải tên
Con Người. Và quần |o ngươi mặc cüng kỳ lạ. Ngươi vừa nhảy ra từ đ|m cỏ ư? L{m sao c|c
ngươi có thể thoát khỏi tầm nhìn của bọn ta? Có phải c|c ngươi l{ người Tiên?”

“Không,” Aragorn trả lời. “Chỉ một trong số bọn tôi là người Tiên, Legolas đến từ Vương
Quốc Rừng ở rừng ]m U xa xôi. Nhưng chúng tôi đ~ đi qua Lothlórien, v{ những món quà và ân
huệ của Phu Nh}n cüng theo cùng.”
 Kỵ sĩ nhìn họ với vẻ ngạc nhiên hơn nữa, nhưng đôi mắt anh ta đanh lại. “Vậy là có một Phu
Nhân bên trong khu Rừng V{ng, đúng như truyện cổ vẫn kể!” anh ta nói. “Chẳng có nhiều người
thoát khỏi lưới giăng của bà ta, họ nói vậy. Những ngày này quả là kỳ lạ! Thế nhưng nếu các
ngươi được ân huệ của bà ta thì có lẽ c|c ngươi cüng l{ bọn dệt lưới và ma thuật.” Đột nhiên
anh ta hướng cái nhìn lạnh lùng về phía Legolas v{ Gimli. “Tại sao c|c ngươi không nói, hỡi
những kẻ im lặng?” anh ta nói.

Gimli đứng lên, hai chân thủ thế vững vàng: tay gã nắm chặt lấy cán rìu, cặp mắt đen lóe
s|ng. “Cho ta biết tên ngươi, hỡi tên cai ngựa, rồi ta sẽ cho ngươi biết tên ta, và nhiều điều khác
nữa,” g~ nói.

“Về điều n{y,” Kỵ Sĩ nói, dõi mắt nhìn xuống g~ Người Lùn, “kẻ lạ mặt mới phải khai báo về
bản thân hắn trước. Thế nhưng ta tên l{ Éomer con trai Éomund, v{ danh hiệu của ta l{ Đệ Tam
Thống Chế đất Riddermark.”

“Vậy thì hỡi Éomer con trai Éomund, Đệ Tam Thống Chế đất Riddermark, h~y để Người Lùn
Gimli con trai Glóin cảnh c|o ngươi đừng nói những lời ngu xuẩn. Ngươi đ~ b|ng bổ những điều
đẹp đẽ vượt qu| tưởng tượng của ngươi, và chỉ có trí khôn ngắn ngủi mới có thể là cớ thứ lỗi
cho ngươi.”

Đôi mắt Éomer bùng lửa, to|n Người Rohan rì rầm một cách giận dữ, xiết chặt vòng vây,
dấn những ngọn giáo tới. “Ta sẽ cắt đầu ngươi, r}u v{ tất cả, cậu Người Lùn ạ, chỉ cần nó cao
khỏi mặt đất thêm chút nữa,” Éomer nói.

“Anh ấy không đứng một mình đ}u,” Legolas nói trong khi uốn cong cánh cung và lắp tên
bằng những động t|c nhanh hơn cả mắt nhìn. “Ngươi sẽ chết trước khi ra đòn đấy.”

Éomer giơ kiếm, và mọi việc chắc hẳn đ~ xấu đi nếu Aragorn không nhảy vào giữa họ, giơ
tay. “Xin thứ lỗi, Éomer!” ch{ng thét lên. “Khi n{o biết rõ hơn anh sẽ hiểu tại sao những người
bạn của tôi lại nổi giận. Chúng tôi không có ý làm hại đến Rohan, hay bất cứ cư d}n n{o ở đó, dù
l{ người hay là ngựa. Chẳng lẽ anh không chịu nghe câu chuyện của chúng tôi trước khi ra tay?”

“Ta sẽ nghe,” Éomer hạ kiếm nói. “Thế nhưng những kẻ lang thang qua Riddermark nếu
khôn ngoan thì hãy bớt ngạo mạn trong những ng{y đầy hồ nghi n{y. Trước tiên hãy cho ta biết
tên thật của ngươi.”

“Trước tiên hãy cho tôi biết các anh phục vụ bên n{o đ~,” Aragorn nói. “C|c anh l{ bạn hay
thù của Sauron, Chúa Tể Hắc \m đất Mordor?”

“Ta chỉ phục vụ Chúa đất Mark n{y, Théoden Vương con trai Thengel,” Éomer trả lời.
“Chúng ta không phục vụ Thế Lực ở Vùng Đất Đen xa xôi; thế nhưng chúng ta vẫn chưa tuyên
chiến công khai với hắn; và nếu c|c ngươi đang chạy trốn hắn, tốt nhất hãy rời vùng đất này.
Giờ tất cả biên giới của chúng ta đều bất ổn, v{ chúng ta đang bị đe dọa; thế nhưng chúng ta chỉ
muốn được tự do, được sống như đ~ từng sống, khép kín một mình, và không phải phục vụ chúa
tể bên ngoài nào, dù tốt hay xấu. Chúng ta đ~ ch{o đón kh|ch rất hậu vào những ngày tốt đẹp
hơn, nhưng v{o thời gian này kẻ xa lạ không mời m{ đến sẽ thấy chúng ta rất mau lẹ và cứng
rắn. Nào! Giờ thì c|c ngươi l{ ai? Các ngươi phục vụ ai? Và ai ra lệnh cho c|c ngươi săn lùng lü
Orc trên đất của chúng ta?”

“Tôi không phục vụ ai cả,” Aragorn trả lời, “nhưng tôi truy đuổi đầy tớ của Sauron tới bất cứ
nơi n{o chúng đến. Ít có Con Người trần tục nào hiểu biết nhiều về Orc hơn tôi; v{ tôi săn lùng
chúng theo cách này do chẳng còn lựa chọn. Lü Orc chúng tôi đang truy đuổi đ~ bắt đi hai trong
số bạn bè của tôi. Trong hoàn cảnh này một người không ngựa sẽ buộc phải sử dụng đôi chân,
và anh ta sẽ không cầu xin được cho phép tiếp tục lần theo dấu đường. V{ anh ta cüng chẳng
đếm đầu kẻ thù, trừ đếm bằng lưỡi kiếm. Ta không đi tay không đ}u.”

Aragorn hất áo choàng ra sau. Bao kiếm tiên bừng lên lấp lánh khi chàng nắm lấy, lưỡi
thanh Andúril tỏa s|ng thình lình như ngọn lửa khi chàng tuốt ra. “Elendil!” ch{ng thét lớn. “Ta
l{ Aragorn con trai Arathorn, ta còn được gọi là Elessar, Ngọc Tiên, người Dúnadan, dòng kế vị
Isildur con trai Elendil vương quốc Gondor. Đ}y l{ Thanh Kiếm Gãy giờ đ~ được rèn lại! Ngươi
sẽ giúp ta hay cản trở ta? Chọn mau!”

Gimli và Legolas sửng sốt nhìn người bạn đồng hành, bởi họ chưa từng thấy chàng trong
trạng th|i như vậy trước đ}y. Th}n hình ch{ng dường như cao lên lẫm liệt trong khi Éomer thì
nhỏ lại; và trên khuôn mặt sống động của chàng họ thoáng bắt gặp nét quyền lực v{ đường bệ
của những vị vua bằng đ|. Trong chốc lát mắt Legolas như thấy ngọn lửa trắng bập bùng trên
tr|n Aragorn như một vầng vương miện tỏa sáng.

Éomer lùi lại, khuôn mặt lộ rõ vẻ kính sợ. Cặp mắt kiêu hãnh của anh ta nhìn xuống. “Quả là
những ngày kỳ lạ,” anh ta lẩm bẩm. “Những giấc mơ v{ huyền thoại cùng nhảy ra khỏi đ|m cỏ
để biến thành sự thật.

“H~y cho tôi biết, thưa vương tử,” anh ta nói, “điều gì đ~ đưa ng{i đến đ}y? V{ ý nghĩa của
những lời lẽ đen tối đó l{ gì? Boromir con trai Denethor đ~ ra đi từ l}u để tìm kiếm câu trả lời,
nhưng con ngựa chúng tôi cho anh mượn đ~ quay về m{ không còn người cưỡi. Ng{i đ~ mang
tới định mệnh gì từ miền Bắc vậy?”

“Định mệnh của sự lựa chọn,” Aragorn nói. “Anh h~y nói điều này với Théoden con trai
Thengel: chiến tranh công khai đang ở trước mắt ngài, theo Sauron hoặc chống lại hắn. Giờ
không còn ai được sống như họ đ~ từng sống nữa, và chỉ ít người có thể còn sống khép kín một
mình. Nhưng chúng ta sẽ nói về những vấn đề to tát này sau. Nếu cơ hội cho phép, ta sẽ đích
th}n đến thăm nh{ vua. Giờ ta đang thực sự gặp khó khăn, v{ ta yêu cầu được giúp đỡ, hoặc ít ra
l{ được tin tức. Anh đ~ biết chúng ta đang truy đuổi một đ{n Orc đ~ bắt cóc các bạn của chúng
ta. Vậy anh có thể cho biết gì đ}y?”

“Rằng các ngài không cần phải đuổi theo chúng nữa,” Éomer nói. “Lü Orc đ~ bị tiêu diệt.”

“Thế còn bạn của chúng ta?”

“Chúng tôi không thấy gì ngo{i Orc.”

 “Thế nhưng vậy thì quả là kỳ lạ,” Aragorn nói. “C|c anh có kiểm tra các xác chết không?
Không có cái xác nào khác loài Orc sao? Họ rất nhỏ, các anh nhìn sẽ chỉ thấy như trẻ con, không
đi gi{y nhưng mặc đồ x|m.”

“Không có người lùn hay trẻ con nào cả,” Éomer nói. “Chúng tôi đ~ đếm tất cả xác chết và
tước giáp trụ của chúng, rồi chất cả th{nh đống m{ đốt, theo đúng tập quán của chúng tôi. Khói
tro vẫn còn đang bốc đấy.”

“Bọn ta không nói đến người lùn và trẻ con,” Gimli nói. “Bạn của bọn ta l{ người Hobbit.”

“Hobbit {?” Éomer nói. “Bọn họ là giống gì mới được chứ? Đúng l{ một cái tên lạ lẫm.”

“Một cái tên lạ lẫm cho một giống người lạ lẫm,” Gimli nói. “Nhưng những người này rất
thân thiết với bọn ta. Có vẻ như ở Rohan c|c ngươi đ~ nghe về những lời đ~ khiến cả Minas
Tirith xao xuyến. Lời ấy nói về người Tí Hon. Những người Hobbit này chính là những người Tí
Hon đó.”

“Người Tí Hon!” Kỵ Sĩ đứng cạnh Éomer cười ph| lên. “Người Tí Hon! Nhưng đấy chỉ là
giống người nhỏ bé trong những bài hát cổ và truyện trẻ con xuất xứ từ miền Bắc. Vậy chúng ta
đ}y đang bước đi trong truyền thuyết hay trên mặt đất xanh tươi dưới |nh s|ng ban ng{y?”

“Người ta có thể bước đi trên cả hai,” Aragorn nói. “Bởi không phải chúng ta mà là những
người sau này sẽ kể truyền thuyết về thời đại chúng ta. Anh nói mặt đất xanh tươi ư? Đó chính
là một phần lớn lao của truyền thuyết, cho dù anh bước trên đó dưới |nh s|ng ban ng{y!”

“Thời gian đang thúc ép,” Kỵ Sĩ nói m{ không để t}m đến Aragorn. “Chúng ta phải đi gấp về
phía Nam, thưa thống chế. Hãy mặc những người hoang dã này ở lại với ảo tưởng của họ. Hoặc
trói họ lại rồi giải đến đức vua.”

“Trật tự n{o, Éothain!” Éomer nói bằng thứ ngôn ngữ riêng của anh ta. “H~y để ta lại một
lúc. Hãy lệnh cho éored tập hợp sẵn trên đường, và chuẩn bị phóng tới Entwad.”

Anh chàng Éothain lẩm bẩm thoái lui, và tới nói chuyện với những người kia. Không lâu sau
họ rút qu}n v{ để Éomer lại một mình với ba người bạn đồng hành.

“Tất cả những gì ng{i nói đều kỳ lạ, Aragorn ạ,” anh ta nói. “Nhưng ng{i nói sự thật, đấy là
điều rõ r{ng: Con Người đất Mark không dối trá, bởi vậy họ không dễ bị lừa. Thế nhưng ng{i
vẫn chưa kể lại tất cả. Giờ ngài có thể nói đầy đủ hơn về mục đích của ng{i được không, để tôi có
thể quyết định nên l{m gì?”

“Ta khởi hành từ Imladris, như tên nhắc đến trong b{i thơ, từ nhiều tuần trước đ}y,”
Aragorn trả lời. “Đi cùng ta còn có Boromir th{nh Minas Tirith. Mục đích của ta là cùng con trai
Denethor đi đến thành phố đó, để giúp đỡ dân thành trong cuộc chiến chống lại Sauron. Thế
nhưng Hội Đồng H{nh m{ ta đi cùng lại có công việc khác. Giờ ta không thể nói về nó được.
Gandalf Phù Thủy X|m l{ người dẫn đường của chúng ta.”

“Gandalf!” Éomer thốt lên. “Gandalf Greghama có được biết đến ở đất Mark; nhưng tôi cảnh
báo ngài, tên ông ấy không còn là mật khẩu để có được ân huệ của nhà vua nữa rồi. Ông đ~ từng
rất nhiều lần làm khách của vùng đất trong ký ức nhiều đời nguời, đến đ}y lúc n{o ông muốn,
sau một mùa, hoặc sau nhiều năm. Ông luôn l{ sứ giả thông báo những sự kiện kỳ lạ: giờ có
người gọi ông là kẻ đưa đường cho cái ác.

“Thực sự là kể từ lần ông viếng thăm gần đ}y nhất vào mùa hè, mọi thứ đ~ trở nên rối ren.
Vào khoảng đó những rắc rối của chúng tôi với Saruman cüng bắt đầu. Cho đến khi đó chúng tôi
vẫn coi Saruman là bạn, nhưng rồi Gandalf đến cảnh báo chúng tôi rằng một cuộc chiến chớp
nhoáng đang được chuẩn bị ở Isengard. Ông nói rằng bản thân ông vừa bị cầm tù ở Orthanc và
khó khăn lắm mới tho|t ra được, và ông yêu cầu giúp đỡ. Nhưng Théoden không thèm nghe lời
ông, nên ông đ~ bỏ đi. Đừng nói lớn tên Gandalf bên tai Théoden! Người sẽ nổi giận đấy. Bởi
Gandalf đ~ lấy đi con ngựa Scadufax, báu vật quý giá nhất trong số tất cả tuấn mã của đức vua,
đầu đ{n c|c Mearns, mà chỉ một mình Chúa đất Mark mới được cưỡi lên. Bởi tổ tiên nó chính là
con ngựa vĩ đại của Eorl có thể hiểu được tiếng Người. Bảy đêm trước Scadufax quay lại; nhưng
nỗi tức giận của đức vua không hề giảm đi, bởi giờ đ}y nó trở nên hoang dại v{ không để ai điều
khiển hết.”

“Vậy l{ Scadufax đ~ tự tìm được đường về nhà từ miền Bắc xa xôi,” Aragorn nói, “bởi đó
chính l{ nơi nó v{ Gandalf chia tay. Nhưng than ôi! Không bao giờ Gandalf còn cưỡi lên mình
ngựa nữa. Ông ấy đ~ rơi v{o bóng tối trong Khu Mỏ Moria và không trở lại.”

“Đó quả là một tin nặng nề,” Éomer nói. “Ít ra l{ đối với tôi, và nhiều người khác; cho dù là
không phải đối với mọi người, có thể ngài sẽ nhận thấy, nếu ng{i đến trình diện đức vua.”

“Tin n{y đau buồn hơn hình dung của bất cứ ai ở vùng đất này, cho dù có thể nó sẽ t|c động
lên họ một cách tàn nhẫn trước khi năm nay kịp trôi qua thêm,” Aragorn nói. “Nhưng một khi
người vĩ đại ngã xuống, người kém cỏi hơn sẽ phải lên thay thế. Phần việc của ta là dẫn Hội
Đồng Hành theo suốt con đường dài từ Moria. Chúng ta đ~ qua Lórien - mà anh nên tìm hiểu sự
thực trước khi nói về nó - rồi xuôi nhiều lý theo dòng Sông Cả đến thác Rauros. Ở đó Boromir
đ~ bị giết bởi chính lü Orc m{ c|c anh đ~ tiêu diệt.”

“Tin n{o của ng{i cüng đầy đau đớn!” Éomer thất thần kêu lên. “C|i chết này là sự tổn hại to
lớn đối với Minas Tirith, và với tất cả chúng tôi. Đó l{ một người đ|ng kính trọng! Ai ai cüng đều
t|n dương anh ấy. Anh ấy hiếm khi đến đất Mark, bởi lúc n{o cüng phải tham chiến ở biên giới
phía Đông; nhưng tôi đ~ được thấy anh ấy. Đối với tôi anh ấy giống những người con trai nhanh
nhẹn của Eorl hơn l{ những Con Người trầm lặng vương quốc Gondor, và hẳn sẽ là một thủ lĩnh
vĩ đại của dân tộc anh ấy khi thời vận đến. Thế nhưng chúng tôi chưa nghe tin tức gì về nỗi đau
này từ Gondor. Anh ấy ngã xuống khi n{o?”
 “Giờ đ~ l{ ng{y thứ tư kể từ khi anh ấy bị giết,” Aragorn trả lời; “v{ kể từ tối hôm đó chúng
ta đ~ bắt đầu cuộc hành trình từ dưới bóng Tol Brandir.”

“Bộ h{nh sao?” Éomer thốt lên.

“Đúng vậy, như anh đang thấy đ}y.”

Ánh mắt Éomer đầy vẻ kinh ngạc. “Sải Chân Dài là một c|i tên qu| xo{ng xĩnh, hỡi con trai
Arathorn,” anh ta nói. “Ch}n Có C|nh l{ tên tôi đặt cho ngài. Thành tích này của ba người bạn
đồng h{nh đ|ng được ca ngợi trong mọi tòa sảnh. Ng{i đ~ đi được bốn mươi lăm lý đường
trước khi ngày thứ tư kết thúc! Giỏi giang thay dòng dõi Elendil!

“Nhưng b}y giờ, thưa vương tử, ngài có thể nhờ tôi l{m được gì! Tôi phải khẩn trương quay
về với Théoden. Ban nãy tôi phải nói năng cảnh gi|c trước mặt người của tôi. Đúng l{ chúng tôi
vẫn chưa tuyên chiến công khai với Vùng Đất Đen, v{ có v{i người, gần güi với nh{ vua, đ~
khuyên bảo những lời hèn nh|t; nhưng chiến tranh sắp nổ ra rồi. Chúng tôi sẽ không phá bỏ
liên minh truyền thống với Gondor, và chúng tôi sẽ hỗ trợ họ chiến đấu: tôi đ~ nói vậy và cả
những người theo tôi nữa. Tôi cai quản bìa Đông, địa phận của Đệ Tam Thống Chế, v{ tôi đ~ di
chuyển tất cả đ{n ngựa và những người chăn thả, rút họ về bên kia sông Entwasc, v{ không để
ai lại đ}y ngoại trừ lính canh và lính trinh sát nhanh nhẹn.”

“Vậy các anh không cống nạp cho Sauron?” Gimli nói.

“Chúng tôi không v{ chưa bao giờ làm việc đó,” Éomer nói, tia sáng lóe lên trong mắt anh,
“cho dù tai tôi có nghe được rằng điều dối tr| đó đ~ được đồn ra. V{i năm trước Chúa tể Vùng
Đất Đen muốn mua ngựa của chúng tôi với gi| cao, nhưng chúng tôi đ~ từ chối hắn, bởi hắn sử
dụng các loài thú vào những việc xấu xa. Thế rồi hắn sai lü Orc đến cướp bóc, v{ chúng đ~ lấy đi
những gì lấy được, chỉ toàn chọn ngựa ô: giờ chỉ còn lại một vài con thuộc giống n{y. Vì lý do đó
mối thù của chúng tôi với lü Orc rất ghê gớm.

“Nhưng lúc n{y mối bận tâm lớn nhất của chúng tôi lại l{ Saruman. Ông ta đ~ xưng chúa
khắp vùng đất n{y, v{ giao tranh đ~ xảy ra giữa chúng tôi nhiều th|ng nay. Ông ta đưa lü Orc về
phục vụ, v{ qu}n cưỡi Sói, cả những Con Người tà ác nữa, v{ ông ta đ~ bịt Cửa Núi lại chặn
đường chúng tôi, bởi vậy chắc là chúng tôi sẽ bị vây ở cả phía Đông lẫn phía Tây.

“Quả là tồi tệ khi có một kẻ thù như vậy: ông ta là một phù thủy vừa xảo trá vừa giỏi nghề
ma thuật, lại còn đội nhiều lốt. Ngươi ta nói ông ta l{ một l~o gi{ trùm đầu choàng áo lang thang
đ}y đó, nhìn giống hệt Gandalf, như giờ đ}y mọi người nhớ lại. Gi|n điệp của ông ta len lỏi đến
từng ngóc ng|ch, còn lü chim hung gở của ông ta thì bay rợp cả bầu trời. Tôi không biết rồi mọi
chuyện sẽ kết thúc thế nào, giờ tr|i tim tôi đầy phiền muộn; bởi có vẻ như bạn bè của ông ta
không phải chỉ sống tại Isengard. Nếu ng{i đến diện kiến đức vua, ngài sẽ thấy tận mắt. Ngài có
đến không? Liệu tôi có hoài công hy vọng ng{i được cử đến để giúp đỡ tôi trong hoàn cảnh bất
trắc v{ khó khăn n{y?”

“Tôi sẽ đến khi nào có thể,” Aragorn nói.

 “H~y đến ngay bây giờ!” Éomer nói. “Truyền Nhân của Elendil sẽ là sức mạnh thực sự để
Hậu Duệ của Eorl vượt qua cơn triều ác nghiệt n{y. Ngay lúc n{y còn đang có chiến sự trên mạn
Westemnet, và tôi e rằng chuyện sẽ xấu đi đối với chúng tôi.

“Thực sự l{ tôi đ~ thực hiện chuyến Bắc tiến n{y m{ chưa được sự đồng ý của đức vua, bởi
với sự vắng mặt của tôi, nhà của người chỉ còn lại rất ít lính g|c. Nhưng trinh s|t đ~ cảnh báo tôi
về đội qu}n Orc đang đi xuống từ v|ch Tường Đông bốn đêm trước, và có báo cáo rằng trong số
chúng có vài tên mang phù hiệu trắng của Saruman. Nghi ngại điều tôi e sợ nhất, một liên minh
giữa Orthanc và tòa Tháp Tối, tôi đ~ dẫn éored, gia quân của riêng tôi; v{ đuổi kịp lü Orc khi
đêm xuống hai ng{y trước, gần bìa Entwudu. Ở đó chúng tôi đ~ bao v}y chúng v{ giao chiến vào
bình minh ng{y hôm qua. Tôi đ~ mất mười lăm người, v{ mười hai ngựa chiến, than ôi! Bởi
quân số lü Orc lớn hơn con số chúng tôi tính toán. Nhiều tên kh|c đ~ hội qu}n cùng, chúng đến
từ phía Đông bên kia dòng Sông Cả: rất dễ nhận ra dấu đường chúng đi c|ch đ}y không xa về
phía Bắc. Và còn có cả những tên khác từ trong rừng xông ra. Bọn Orc lớn, cüng mang B{n Tay
Trắng của Isengard: loại đó khỏe hơn v{ t{n |c hơn tất cả những loại khác.

“Dù thế nào chúng tôi cüng đ~ kết liễu được bọn chúng. Thế nhưng chúng tôi đ~ đi xa qu|
lâu rồi. Cả phía Nam lẫn phía T}y đều đang cần đến chúng tôi. Ng{i có đi cùng không? Vẫn còn
ngựa đi không như ng{i thấy. Đang có việc cần làm cho Thanh Kiếm. Phải rồi, và chúng tôi cüng
sẽ tìm được việc cho chiếc rìu của Gimli và cây cung của Legolas, nếu họ thứ lỗi cho những lời
xốc nổi của tôi đối với Phu Nhân trong Rừng. Tôi chỉ nói như bất cứ người n{o trên vùng đất
của tôi vẫn nói, và tôi sẽ vui mừng được tìm hiểu thêm.”

“C|m ơn những lời tốt đẹp của anh,” Aragorn nói, “tr|i tim ta mong muốn được đi cùng anh;
nhưng ta không thể bỏ rơi bạn bè trong lúc vẫn còn hy vọng.”

“Không còn hy vọng nữa đ}u,” Éomer nói. “Ng{i sẽ không tìm thấy bạn ngài ở biên giới phía
Bắc.”

“Thế nhưng cüng không có bạn ta ở phía sau. Chúng ta tìm thấy vật chứng rõ ràng cách
không xa bức Tường Đông cho thấy tại đó ít nhất một người trong số họ vẫn còn sống. Nhưng
trên chặng đường giữa v|ch tường v{ d~y đồi chúng ta không tìm thấy dấu vết nào của họ nữa,
v{ cüng không có dấu rẽ nào, sang bên này hay bên kia, trừ phi mọi kỹ năng của ta đều đ~ không
còn.”

“Vậy ng{i nghĩ chuyện gì đ~ xảy đến với bọn họ?”

“Ta không biết. Có thể họ đ~ bị giết và bị đốt cùng x|c lü Orc; nhưng chắc anh sẽ nói chuyện
đó l{ không thể, v{ ta cüng không lo điều đó. Ta chỉ nghĩ được là họ đ~ bị đưa v{o trong rừng
trước trận chiến, có lẽ l{ trước cả khi các anh bao vây kẻ thù. Anh có thể thề rằng không ai thoát
được khỏi vòng vây của các anh theo lối đó không?”

“Tôi có thể thề rằng không một tên Orc n{o tho|t được sau khi chúng tôi phát hiện ra
chúng,” Éomer nói. “Chúng tôi đ~ đến hiên rừng trước chúng, và nếu sau đó có bất cứ sinh vật
sống n{o tho|t được khỏi vòng bủa vây của chúng tôi, thì đó chắc chắn không phải Orc và phải
có một quyền năng Tiên n{o đó.”

“Họ ăn mặc giống như bọn ta đ}y,” Aragorn nói; “v{ c|c anh chẳng phải đ~ bỏ qua chúng ta
giữa ban ng{y đó sao.”

“Tôi đ~ quên mất điều đó,” Éomer nói. “Thật khó còn chắc chắn được bất cứ việc gì giữa bao
nhiêu chuyện phi thường thế này. Cả thế giới đang trở nên kỳ lạ. Tiên v{ Người Lùn cùng bước
đi trên c|nh đồng thường nhật của chúng tôi; những người từng nói chuyện với Phu Nhân trong
Rừng thì vẫn còn sống; và Thanh Kiếm lại tham chiến sau khi đ~ g~y từ bao đời, trước cả khi cha
ông của cha ông chúng tôi cưỡi ngựa đến đất Mark! Một người thường làm sao biết cần phải
làm gì vào những lúc như vậy?”

“Vẫn là những điều anh ta luôn biết vậy thôi,” Aragorn nói. “Chính v{ t{ vẫn chưa thay đổi
kể từ năm ngo|i; cüng không phải vấn đề ấy được hiểu thế này giữa Tiên v{ Người Lùn, mà lại
thế khác giữa Con Người. Mỗi người cần phải biết phân biệt chúng, dù đang ở trong khu Rừng
V{ng hay trong chính nh{ mình.”

“Đúng vậy,” Éomer nói. “M{ tôi không nghi ngờ ng{i, cüng không nghi ngờ h{nh động mà
trái tim tôi mong mỏi. Thế nhưng tôi không được tự do làm tất cả những gì mình muốn. Cho
phép người lạ tùy ý đi lại trong đất của chúng tôi là trái luật, trừ khi đích th}n đức vua cho phép,
và trong những ng{y đầy hiểm họa này luật lệ càng trở nên hà khắc hơn. Tôi đ~ cầu mong ngài
có thiện chí quay lại cùng tôi, nhưng ng{i không chấp thuận. Tôi sẽ phiền muộn lắm nếu phải
khai mào cuộc chiến một trăm đấu với ba.”

“Ta không nghĩ luật lệ của c|c anh được lập ra cho hoàn cảnh n{y,” Aragorn nói. “V{ ta th}t
sự không phải người lạ; bởi ta đ~ từng đến vùng đất n{y trước kia, nhiều hơn một lần, và từng
phi ngựa cùng đội quân Rohirrim, cho dù mang một cái tên khác và trong y phục khác. Anh thì
ta chưa từng thấy trước đ}y, bởi anh còn quá trẻ, nhưng ta đ~ nói chuyện với Éomund cha anh,
với cả Théoden con trai Thengel. Vào những ng{y trước kia không có bất cứ vị chúa tôn nghiêm
nào ở đất này lại ép buộc ai đó phải từ bỏ một nhiệm vụ như của ta. Bổn phận của ta ít ra cüng
rõ r{ng, đó l{ tiếp tục lên đường. Vậy hỡi con trai Éomund, anh buộc phải đưa ra lựa chọn. Hoặc
hỗ trợ chúng ta, hoặc tốt nhất l{ cho chúng ta đi. Hoặc tìm cách thi hành luật pháp của các anh.
Nếu làm vậy sẽ không còn nhiều người có thể trở về với cuộc chiến hay trình diện trước nhà
vua của anh đ}u.”

Éomer im lặng trong chốc lát, rồi anh lớn tiếng. “Cả hai chúng ta đều cần phải khẩn trương,”
anh nói. “Người của tôi đang nóng lòng lên đường, mà mỗi giờ trôi qua hy vọng của ngài một ít
đi. Đ}y l{ lựa chọn của tôi. Các ngài có thể ra đi, v{ còn hơn thế, tôi sẽ cho c|c ng{i mượn ngựa.
Tôi chỉ đòi hỏi điều này: khi nhiệm vụ của ng{i ho{n th{nh, hay đ~ thấy là vô vọng, hãy mang
ngựa quay về qua ngả Entwad để đến Meduseld, ngôi nhà trên cao ở Edoras nơi Théoden đang
ngự trị. Bằng c|ch đó ng{i sẽ chứng minh với đức vua l{ tôi đ~ không nhìn sai người. Tôi trao
chính bản thân, và có lẽ cả cuộc sống của mình, gửi gắm cho lòng thành của ng{i. Đừng phụ tôi.”

“Ta sẽ không phụ anh,” Aragorn nói.

 Nỗi kinh ngạc lớn lao cùng những c|i nhìn tăm tối đầy nghi ngại hiện rõ trên nét mặt quân
sĩ của Éomer khi anh ta ra lệnh đem những con ngựa không người cưỡi cho những người lạ
mặt; thế nhưng chỉ một mình Éothain dám nói thẳng.

“Có thể chấp nhận được đối với ngài thuộc dòng dõi Gondor đ}y, như ông ta tự nhận,” anh
ta nói, “nhưng đ~ có ai nghe chuyện ngựa của đất Mark được trao cho một g~ Người Lùn chưa?”

“Chưa ai cả,” Gimli nói. “V{ đừng phiền lòng: sẽ không ai nghe được chuyện đó đ}u. Ta th{
đi bộ còn hơn phải ngồi trên lưng một con thú lớn vậy, dù thoải mái hay phải miễn cưỡng.”

“Nhưng b}y giờ anh phải đi ngựa thôi, nếu không anh sẽ cản trở tất cả chúng ta,” Aragorn
nói.

“Đi n{o, anh sẽ ngồi đằng sau tôi, bạn Gimli,” Legolas nói “V{ mọi việc sẽ ổn, và anh chẳng
cần phải mượn ngựa hay bị con nào làm phiền.”

Một con ngựa lớn màu xám thẫm được đưa đến cho Aragorn, ch{ng cưỡi lên nó. “Hasufel l{
tên nó,” Éomer nói. “Cầu mong nó chở ng{i đi một cách vững v{ng, v{ đem lại cho ngài nhiều
may mắn hơn G|rulf, chủ cü của nó!”

Một con ngựa kh|c, nhưng bất kham và hung dữ, được đưa đến cho Legolas. Arod là tên nó.
Thế nhưng Legolas bảo họ cởi bỏ yên v{ d}y cương. “Tôi không cần những thứ đó,” ch{ng nói,
rồi nhẹ nhàng nhảy lên, v{ trước sự ngạc nhiên của họ Arod bỗng trở nên hiền lành và thuần
hóa, đi tới đi lui chỉ cần chàng thốt ra một tiếng: đó chính l{ c|ch thức của người Tiên trước
những con thú tốt. Gimli được nhấc lên đặt sau lưng bạn mình, và gã vội níu chặt lấy chàng,
chẳng hề thoải m|i hơn Sam Gamgee lúc trên thuyền.

“Tạm biệt, chúc các ngài tìm thấy những gì cần tìm!” Éomer kêu lớn. “V{ h~y trở lại nhanh
hết tốc lực c|c ng{i có, v{ sau đó những thanh kiếm của chúng ta sẽ tỏa s|ng bên nhau!”

“Ta sẽ quay lại,” Aragorn nói.

“V{ tôi cüng sẽ quay lại,” Gimli nói. “Vấn đề liên quan đến Phu Nhân Galadriel vẫn chưa giải
quyết giữa hai ta. Tôi còn phải dạy cho anh c|ch ăn nói lịch sự.”

“Để rồi xem,” Éomer nói. “Bao nhiêu điều kỳ lạ đ~ xảy ra đến nỗi việc học c|ch t|n dương
một phu nh}n đẹp đẽ dưới những nh|t đ|nh }u yếm của chiếc rìu Người Lùn có vẻ không còn là
điều quá ngạc nhiên nữa. Tạm biệt!”
 Và thế là họ chia tay. Những con ngựa Rohan phi thật nhanh. Khi Gimli quay lại nhìn chỉ sau
đó một l|t, đội quân của Éomer đ~ trở nên nhỏ xíu và xa tít. Aragorn không nhìn lại: ch{ng chăm
chú quan sát dấu đường khi họ tăng tốc, đầu cúi rạp xuống một bên cổ Hasufel. Không lâu sau
họ đến được bờ sông Luồng Ent, ở đó họ bắt gặp dấu đường kh|c m{ Éomer đ~ nhắc đến, dẫn
xuống từ Thảo Nguyên ở phía Đông.

Aragorn xuống ngựa quan sát mặt đất, rồi chàng lại nhảy lên yên ngựa, phi một đoạn về
phía Đông, luôn đi một bên đường và thận trọng tránh giẫm lên những vết chân. Rồi một lần
nữa chàng lại xuống ngựa v{ đi tới đi lui quan s|t mặt đất.

“Chẳng có gì mấy mà phát hiện,” ch{ng nói lúc quay về. “Dấu đường Orc đ~ bị đường đi của
đội kỵ binh xới tung khi họ quay lại; đường chúng đi tiếp chắc hẳn nằm gần bờ sông hơn. Thế
nhưng dấu đường phía Đông n{y còn mới và rõ ràng. Ở đó không hề có dấu ch}n n{o đi trở lại,
ngược về phía sông Anduin. Giờ chúng ta phải đi chậm hơn, v{ đảm bảo rằng không một dấu vết
hay dấu chân nào tách khỏi dấu đường ở bất cứ bên nào. Từ vị trí n{y lü Orc chắc hẳn đ~ biết
được rằng chúng đang bị theo đuổi; có thể chúng đ~ cố đưa tù binh đi khỏi trước khi bị bắt kịp.”

Họ lại tiến lên phía trước và bầu trời bắt đầu u ám. Những đ|m mây xám sà xuống thấp
phía trên Thảo Nguyên. Một mảng mù cuộn lấy mặt trời. Những sườn dốc phủ cây rừng
Fangorn hiện ra mỗi lúc một gần, và tối dần khi mặt trời tiến về phía Tây. Họ không thấy bất cứ
dấu đường nào rẽ sang phải hay tr|i, nhưng đ}y đó họ vượt qua những tên Orc nằm rải rác, ngã
xuống đương lúc chạy, müi tên lông x|m găm v{o lưng hay họng.

Cuối cùng khi buổi chiều xế hẳn họ đến được hiên rừng tại một khoảng đất trống giữa đ|m
c}y đầu tiên họ tìm thấy vị trí giàn thiêu dữ dội của Éomer: tro vẫn còn nóng và bốc khói. Bên
cạnh đó l{ một đống lớn những giáp trụ, khiên vỡ kiếm gãy, cung, tên và những binh khí khác.
Trên thân cọc dựng chính giữa cắm một c|i đầu yêu tinh lớn; trên mü gi|p vỡ nát của nó vẫn
nhận thấy phù hiệu màu trắng. Ở phía xa hơn, cách bờ sông không xa, nơi dòng nước chảy ra
khỏi bìa rừng, có một gò đất. Gò mới chỉ vừa được đắp: đất xới lên được phủ cỏ mới cắt, xung
quanh cắm mười lăm c}y gi|o.

Aragorn và các bạn đồng hành tìm kiếm khắp một vùng xa và rộng xung quanh bãi chiến
trường, nhưng |nh s|ng đang tắt dần, buổi tối vội vã trùm xuống, mờ ảo và mù mịt. M{n đêm đ~
buông mà họ chẳng tìm thấy dấu vết nào của Merry và Pippin.

“Chúng ta chẳng thể l{m gì được nữa,” Gimli buồn b~ nói. “Chúng ta đ~ phải đối mặt với bao
nhiêu c}u đố kể từ khi đến Tol Brandir, nhưng đ}y l{ điều khó giải thích nhất. Tôi đo|n rằng tro
cốt của những người Hobbit giờ đ~ lẫn lộn cùng lü Orc. Đó sẽ là một tin nặng nề cho Frodo, nếu
cậu ấy còn sống m{ nghe; v{ cüng nặng nề cho cả người Hobbit gi{ đang trông ngóng ở Thung
Đ|y Khe. Elrond đ~ phản đối không muốn cho họ đi cùng.”

“Nhưng Gandalf thì không,” Legolas nói.

 “Nhưng chính Gandalf cüng quyết định đi cùng, v{ ông ấy l{ người đầu tiên thiệt mạng,”
Gimli trả lời. “Ông ấy đ~ tiên đo|n sai.”

“Lời khuyên của Gandalf không dựa trên dự đo|n an to{n, vì ông ấy hay vì ai kh|c,” Aragorn
nói. “Có những việc cần phải bắt đầu hơn l{ tho|i th|c, cho dù kết thúc có thể tăm tối. Nhưng tôi
chưa muốn rời khỏi chỗ n{y đ}u. Dù thế n{o chúng ta cüng phải đợi ở đ}y đến buổi sáng mai.”

Họ dựng trại cách bãi chiến trường một đoạn, dưới một tán cây: nó trông giống cây hạt dẻ,
nhưng vẫn còn nguyên nhiều lá rộng bản màu nâu từ năm trước, như những bàn tay khô nẻ có
ngón tay xòe dài, xào xạc thê lương trong gió đêm.

Gimli rùng mình. Họ chỉ mang một chiếc chăn cho mỗi người. “Chúng ta h~y nhóm lửa,” g~
nói. “Tôi chẳng còn màng hiểm nguy nữa. Cứ để lü Orc kéo đến đông đặc như bướm đêm hè v}y
quanh ngọn nến!”

“Nếu những người Hobbit bạc phận này lạc trong rừng, lửa sẽ đưa họ đến đ}y,” Legolas nói.

“V{ lửa cüng có thể sẽ mang đến những thứ khác nữa m{ chưa chắc đ~ phải Orc hay
Hobbit,” Aragorn nói. “Chúng ta đang rất gần địa phận núi của tên phản trắc Saruman. Chúng ta
cüng đang ở ngay bìa rừng Fangorn, v{ người ta nói sẽ rất nguy hiểm nếu đụng vào cây cối của
khu rừng n{y.”

“Thế nhưng người Rohirrim đ~ đốt một đống to ở đ}y mới hôm qua,” Gimli nói, “v{ họ đ~
đốn cây làm củi, như chúng ta thấy. Vậy mà họ vẫn nghỉ lại đ}y an to{n qua đêm sau đó, khi
công việc của họ đ~ ho{n tất.”

“Vì họ có đông người,” Aragorn nói, “v{ họ không để t}m đến cơn cuồng nộ của Fangorn,
bởi họ hiếm khi đến đ}y, v{ cüng không đi dưới những tán cây rừng. Thế nhưng con đường của
chúng ta gần như chắc chắn sẽ dẫn thẳng vào bên trong khu rừng. Vậy nên hãy cẩn thận! Đừng
chặt cây sống!”

“Đ}u cần phải làm vậy,” Gimli nói. “Đội Kỵ Binh đ~ để lại đủ gỗ vụn và cành cây, và số cây
chết nằm đó cüng rất nhiều.” G~ bỏ đi thu nhặt nhiên liệu, rồi bận rộn chất củi và nhóm lửa thế
nhưng Aragorn chỉ ngồi im lặng dựa lưng vào gốc c}y to miên man suy nghĩ; còn Legolas đứng
một mình trong khoảng đất trống, nhìn vào bóng tối sâu thẳm của khu rừng, ngả người về phía
trước, như một kẻ đang lắng nghe những tiếng gọi từ xa xôi.

Khi g~ Người Lùn đ~ nhen được một ngọn lửa nhỏ, ba kẻ đồng hành tiến lại gần nó và ngồi
bên nhau, những th}n hình trùm mü chắn hết |nh s|ng. Legolas nhìn lên đ|m c{nh c}y vươn ra
phía trên đầu họ.

“Nhìn kìa!” ch{ng nói. “C|i c}y đang vui mừng cùng ngọn lửa!”
 Có lẽ những vệt bóng nhảy nhót đ~ đ|nh lừa mắt họ, thế nhưng đối với mỗi người rõ ràng
những c{nh c}y đang uốn mình để được hơ lên trên lửa, trong khi những cành trên cao thì cúi
xuống; những tấm lá nâu giờ vươn thẳng ra, xoa v{o nhau như những bàn tay nẻ lạnh đang sưởi
ấm.

Tất cả im lặng, bởi đột nhiên khu rừng tăm tối và lạ lẫm này, nay ở quá gần, bỗng khiên họ
cảm thấy sự hiện diện của nó, lừng lững mênh mông, đầy những }m mưu bí mật. Một lúc sau
Legolas lại lên tiếng

“Celeborn đ~ cảnh b|o chúng ta không nên đi s}u v{o Fangorn,” ch{ng nói. “Anh có biết tại
sao không, Aragorn? Những truyền thuyết về khu rừng m{ Boromir đ~ nghe được là gì vậy?”
 “Tôi đ~ nghe rất nhiều chuyện ở Gondor và những nơi kh|c,” Aragorn nói, “nhưng nếu
không có lời khuyên của Celeborn tôi đ~ coi chúng chỉ là những truyền thuyết m{ Con Người
thêu dệt khi kiến thức thực sự mất dần. Tôi đ~ định hỏi anh đ}u l{ sự thật của vấn đề. Nhưng
nếu người Tiên vùng rừng không biết, thì l{m sao Con Người có thể trả lời?”

“Anh đ~ du h{nh xa hơn tôi,” Legolas nói. “Tôi chẳng nghe được điều gì về chuyện này ở
vùng đất của tôi, chỉ trừ những bài ca về người Onodrim, m{ Con Người gọi là Ent, sống ở đó từ
rất lâu về trước; bởi Fangorn đ~ rất già, già theo cả cách tính tuổi của người Tiên.”

“Phải rồi, nó rất gi{,” Aragorn nói, “gi{ như khu rừng bên vệt đồi Mộ Đ|, nhưng to lớn hơn
rất nhiều. Elrond nói hai khu rừng này có họ với nhau, là những th{nh lüy cuối cùng của đại
ngàn thời Cựu Niên, trong đó Lứa Đầu đ~ cất bước trong khi Con Người vẫn còn đang ngủ. Thế
nhưng Fangorn vẫn giữ bí mật n{o đó của riêng nó. Và bí mật đó l{ gì thì tôi không hề biết.”

“Còn tôi thì không muốn biết,” Gimli nói. “Cầu cho những gì đang cư ngụ bên trong Fangorn
đừng bị quấy rầy vì sự có mặt của tôi!”

Ho rút thăm để ph}n công canh g|c, v{ con thăm cho phiên đầu tiên rơi v{o Gimli. Hai
người còn lại nằm xuống. Gần như ngay lập tức cơn ngủ bao trùm lấy họ. “Gimli!” Aragorn mơ
m{ng nói. “H~y nhớ là rất nguy hiểm nếu chặt cành cây sống trong Fangorn. Thế nhưng đừng có
đi kiếm củi khô ở qu| xa. Th{ để lửa tắt còn hơn! H~y gọi tôi nếu cần!”

Nói xong chàng chìm ngay vào giấc ngủ. Còn Legolas thì đ~ nằm bất động, hai b{n tay đẹp
đẽ đan v{o nhau trên ngực, còn hai mắt thì không hề nhắm, hòa lẫn đêm tỉnh thức cùng giấc mơ
s}u, như c|ch thức của người Tiên. Gimli ngồi khom lưng bên đống lửa, miết ngón cái một cách
tư lự dọc theo sống cây rìu của gã. Rừng cây xào xạc. Không hề có âm thanh nào khác.

Đột nhiên Gimli nhìn lên, và ở ngay bên rìa ánh lửa gã thấy một l~o gi{ lưng còng đứng đó,
chống trên c}y trượng, cuốn quanh mình một tấm áo choàng lớn; chiếc mü rộng vành của lão
chụp xuống quá mắt. Gimli nhảy vùng dậy, nhất thời quá kinh ngạc không thét lên nổi, dù ngay
lập tức ý nghĩ lóe lên trong t}m trí g~ rằng Saruman đ~ bắt được họ. Cả Aragorn lẫn Legolas, bị
đ|nh thức bởi cử động bất ngờ của g~, đều ngồi bật dậy nhìn trân trối. Lão già chẳng hề lên
tiếng hay làm bất cứ dấu hiệu nào.

“Thưa cụ, bọn tôi có thể giúp được gì cho cụ?” Aragorn đứng dậy hỏi. “H~y đến đ}y sưởi ấm,
nếu cụ thấy lạnh!” Ch{ng tiến lên phía trước, nhưng l~o gi{ đ~ biến mất. Chẳng thể tìm thấy dấu
vết nào của lão ở xung quanh, và họ cüng không d|m đi xa. Mặt trăng đ~ lặn v{ m{n đêm trở
nên đen đặc.

Đột nhiên Legolas hét lên: “Lü ngựa! Lü ngựa!”

Lü ngựa cüng không còn ở đó. Chúng đ~ kéo bật cọc và biến mất. Ba kẻ đồng h{nh đứng
lặng một lúc l}u, lòng đầy phiền muộn trước chuyến viếng thăm lần nữa của vận rủi. Họ đang ở
bên dưới hiên rừng Fangorn, còn giữa họ v{ Con Người ở Rohan, bạn bè duy nhất của họ trong
vùng đất rộng lớn và nguy hiểm này, là nhiều lý đường bất tận. Khi đứng đó, họ dường như vẫn
còn nghe thấy, xa xôi trong đêm tối, những tiếng ngựa hí. Rồi tất cả lại im lặng, chỉ trừ tiếng xào
xạc lạnh lẽo của gió.

“Vậy l{ chúng đi mất rồi,” rốt cục Aragorn cüng lên tiếng. “Chúng ta chẳng thể tìm thấy
chúng hoặc bắt chúng lại; vì thế nếu chúng không tự quay lại, chúng ta vẫn phải tiếp tục mà
không có chúng thôi. Chúng ta đ~ khởi hành bằng chân, mà chân thì vẫn còn.”

“Ch}n!” Gimli nói. “Nhưng ch}n thì có thể dùng để đi, chứ đ}u có dùng để ăn được.” G~ ném
thêm ít củi v{o đống lửa rồi ngồi sụp xuống bên cạnh.

“Mới mấy giờ trước anh còn chẳng muốn ngồi trên lưng ngựa Rohan,” Legolas cười. “Thế
nhưng anh sẽ trở thành một kỵ sĩ cừ đấy.”

“Chẳng có vẻ gì là tôi sẽ có cơ hội nữa,” Gimli nói.

“Nếu các anh muốn biết tôi nghĩ gì,” g~ lại lên tiếng sau một lúc im lặng, “thì tôi nghĩ đó
chính l{ Saruman. Còn ai được nữa? Hãy nhớ lời Éomer: một lão già trùm đầu choàng áo lang
thang đây đó. Anh ta đ~ nói vậy đấy. L~o ta đ~ cướp mất lü ngựa của chúng ta, hoặc đ~ dọa
chúng chạy mất, còn chúng ta ra nông nỗi này. Sẽ còn có thêm nhiều điều phiền toái nữa, hãy
nhớ lấy lời tôi!”

“Tôi nhớ rồi,” Aragorn nói. “Nhưng tôi cüng nhớ rằng l~o gi{ n{y đội mü v{nh chứ không
phải mü trùm. Tuy nhiên tôi không nghi ngờ về việc anh đo|n đúng, v{ ở đ}y chúng ta đang l}m
nguy, dù ban đêm hay ban ng{y. Nhưng b}y giờ thì chúng ta cüng chẳng l{m gì được ngoài nghỉ
ngơi, trong lúc vẫn còn có thể. Giờ tôi sẽ canh gác một lúc, Gimli. Tôi cần phải nghĩ hơn l{ phải
ngủ,”

Buổi đêm trôi qua chậm chạp. Legolas đổi canh cho Aragorn, rồi Gimli đổi canh cho Legolas,
những phiên gác cứ thế trôi qua. Thế nhưng chẳng có gì xảy ra nữa. Lão già không xuất hiện
thêm lần n{o, còn lü ngựa cüng chẳng quay lại.

Chương III

ĐỘI QUÂN URUK-HAI

Pippin nằm trong một giấc mơ tăm tối và bất an: dường như cậu có thể nghe được giọng
nói bé nhỏ của chính mình vang vọng trong những đường hầm tối đen, cứ gọi Frodo! Frodo! Thế
nhưng thay vì Frodo cậu lại thấy h{ng trăm bộ mặt Orc gớm guốc nhăn nhở nhìn cậu từ trong
bóng tối, h{ng trăm c|nh tay ghê tởm chộp lấy cậu từ khắp mọi hướng. Merry đ}u rồi?

Cậu bừng tỉnh. Một luồng không khí lạnh thổi qua mặt. Cậu đang nằm d|n lưng xuống đất.
Đêm đang buông xuống và bầu trời phía trên bắt đầu mờ tối. Cậu quay người và nhận thấy giấc
mơ chỉ tồi tệ hơn đôi chút so với hiện thực. Hai cổ tay, cẳng chân, mắt cá chân cậu đều bị trói
chặt bằng thừng. Merry nằm bên cạnh, mặt trắng bệch, một miếng giẻ rách bẩn thỉu buộc ngang
tr|n. Đứng ngồi khắp xung quanh họ là một đội quân Orc hùng hậu.

Dần dần trí nhớ bên trong c|i đầu đau nhức của Pippin cüng ghép nối lại và tách biệt khỏi
những cái bóng trong giấc mơ. Dĩ nhiên rồi: cậu v{ Merry đ~ bỏ chạy vào bên trong khu rừng.
Không biết họ nghĩ gì m{ l{m vậy? Tại sao họ lại nh{o đi như vậy, chẳng thèm để ý đến Sải Chân
Dài? Họ đ~ vừa chạy vừa hò hét suốt một quãng dài - cậu chẳng nhớ nổi là bao xa và bao lâu
nữa; và rồi đột nhiên họ đ}m đầu thẳng vào một to|n Orc: chúng đang đứng nghe ngóng, và
hình như chúng không hề nhìn thấy Merry và Pippin cho đến tận khi họ gần như đ~ lao v{o tay
chúng. Thế rồi chúng gào thét và có thêm nhiều tên yêu tinh khác nhảy ra từ đ|m c}y. Merry v{
cậu đ~ tuốt kiếm, nhưng lü Orc không muốn giao chiến, mà chỉ tìm cách túm lấy họ, ngay cả khi
Merry đ~ chém đứt vài cánh tay và bàn tay. Merry thật cừ!

Rồi Boromir xuyên qua đ|m c}y lao đến. G~ đ~ buộc chúng phải ra tay. Gã giết rất nhiều tên
khiến số còn lại phải tháo chạy. Thế nhưng họ chưa kịp đi xa trên con đường trở về thì lại bị tấn
công, ít nhất một trăm tên Orc, một vài tên rất to lớn, v{ chúng v~i tên như mưa: luôn luôn l{ về
phía Boromir. Boromir đ~ thổi chiếc tù và lớn đến nỗi cả rừng cây phải rung chuyển, khiến ban
đầu lü Orc nhụt chí và rút quân; thế nhưng khi chẳng có gì đ|p lại ngoài những tiếng vọng,
chúng lại tấn công dữ dội hơn bao giờ hết. Pippin không nhớ thêm mấy nữa. Hình ảnh cuối cùng
trong cậu là Boromir dựa vào một thân cây, nhổ ra một müi tên; rồi đột nhiên tất cả chìm vào
bóng tối.

“Chắc là mình bị đ|nh v{o đầu,” cậu nhủ thầm. “Không biết anh Merry tội nghiệp có bị đau
nhiều không. Chuyên gì đ~ xảy ra với Boromir? Tại sao lü Orc không giết bọn mình? Bọn mình
đang ở đ}u, v{ bọn mình đang đi đ}u?”

Cậu không thể trả lời những câu hỏi đó. Cậu cảm thấy lạnh và mệt lử. “Ước gì ông Gandalf
đ~ không thuyết phục để Elrond cho phép bọn mình đi,” cậu nghĩ. “Mình l{m được gì đ}u chứ?
Chỉ là một nỗi phiền hà: một kẻ đi nhờ, một bịch hành lý. Và giờ mình đ~ bị cướp đi v{ mình chỉ
là một bịch hành lý của lü Orc. Mong sao Sải Chân Dài hoặc ai đó sẽ đến giành bọn mình lại!
Nhưng mình có nên mong vậy không? Chẳng phải như vậy là công toi mọi kế hoạch sao? Giá
mình có thể vùng tho|t ra!”

Cậu thử vùng vẫy nhưng vô ích. Một tên trong số lü Orc ngồi bên cạnh cười phá lên và nói gì
đó với một tên khác bằng thứ ngôn ngữ ghê tởm của chúng. “Nghỉ ngơi đi trong lúc m{y còn có
thể, thằng nhãi ngu xuẩn!” hắn nói với Pippin sau đó, bằng Ngôn Ngữ Chung, nghe từ miệng hắn
cüng gớm ghiếc gần như chính ngôn ngữ của hắn. “Nghỉ ngơi đi trong lúc m{y còn có thể! Bọn
tao sẽ khiến chân mày trở nên có ích sớm thôi. Mày sẽ ước chẳng có c|i ch}n n{o trước khi bọn
tao về được đến nh{.”

“Nếu theo cách của tao, mày sẽ ước được chết ngay lúc n{y,” tên kia nói. “Tao sẽ khiến mày
phải chí chóe lên, đồ chuột khốn nạn.” Hắn cúi xuống Pippin, gí h{m răng nanh v{ng khè v{o s|t
mặt cậu. Hắn cầm một con dao m{u đen lưỡi d{i răng cưa lởm chởm. “Nằm im, không tao sẽ cù
mày bằng c|i n{y,” hắn rít lên. “Đừng có gây phiền hà, không tao nhỡ tay trái lệnh đấy. Quỷ tha
cái bọn Isengard đi! Uglúk u bagronk sha pushdug Saruman-glob búblosh skai”: hắn giận dữ
chuyển sang ngôn ngữ của hắn nói một tràng dài rồi từ từ kết thúc trong tiếng lẩm bẩm gầm gừ.

Pippin kinh hãi nằm im, dù cơn đau nơi cổ tay và mắt c| ch}n đang dần trở nên nhức nhối,
còn những viên đ| dưới mình cậu đang dùi s}u v{o lưng. Để gạt bỏ tâm trí khỏi nghĩ đến bản
thân, cậu cố lắng nghe tất cả những gì có thể nghe được. Có rất nhiều giọng nói xung quanh, và
dù tiếng Orc lúc n{o cüng thù hận và giận dữ, thế nhưng rõ r{ng đang xảy ra điều gì đó như một
cuộc tranh cãi, mỗi lúc một căng thẳng hơn.

Pippin ngạc nhiên nhận ra mình có thể hiểu được phần lớn cuộc nói chuyện; nhiều tên
trong lü Orc sử dụng ngôn ngữ thông thường. Rõ ràng phải có đến hai ba giống khác nhau có
mặt ở đ}y, v{ chúng không hiểu tiếng Orc của nhau. Một cuộc tranh cãi gay gắt đang nổ ra liên
quan đến việc bây giờ chúng sẽ phải làm gì: phải chọn đường nào và nên giải quyết tù nhân ra
sao.

“Thời gian đ}u m{ giết chúng đúng kiểu,” một tên nói. “Chuyến này không có thời gian mà
chơi bời đ}u.”

“Điều đó thì rõ rồi,” tên kh|c nói. “Nhưng sao không giết qu|ch chúng đi, giết ngay bây giờ?
Vác theo chúng phiền bỏ bố còn chúng ta lại phải khẩn trương. Sắp tối rồi, và chúng ta buộc
phải tiếp tục đi.”

“Mệnh lệnh đ}y,” giọng nói thứ ba gầm lên trầm đục. “Giết tất TRỪ những tên Tí Hon; chúng
phải được mang về CÒN SỐNG càng nhanh càng tốt. Đó l{ mệnh lệnh cho tao.”

“Cần chúng vào việc gì chứ?” v{i giọng khác hỏi. “Sao lại phải còn sống? Chúng có trò gì hay
{?”

“Không! Tao nghe nói một tên trong số chúng có một thứ gì đó, một thứ gì đó m{ Cuộc
Chiến cần đến, một mánh lới Tiên thì phải. Dù thế nào thì cả hai chúng nó sẽ đều bị tra hỏi.”

“M{y chỉ biết có thế thôi sao? Tại sao chúng ta không lục soát chúng và tìm hiểu xem? Có
thể chúng ta sẽ tìm ra gì đó có ích cho chúng ta.”

“Đó l{ ý kiến rất hay đấy,” một giọng nói chế nhạo cất lên, nhẹ nh{ng hơn những giọng khác
nhưng nham hiểm hơn. “Có lẽ tao phải b|o c|o lên trên. KHÔNG được lục soát hay trấn lột tù
nh}n: đó l{ mệnh lệnh cho tao.”
 “Cả tao nữa,” giọng trầm lại nói. “Bắt sống nguyên trạng; không cướp bóc. Đó l{ mệnh lệnh
cho tao.”

“Nhưng không phải lệnh cho bọn tao!” một trong những giọng nói trước đó cất lên. “Bọn tao
đ~ phải đi suốt từ Khu Mỏ đến đ}y để giết chúng, trả thù cho người của bọn tao. Tao muốn giết,
rồi quay về phía Bắc.”

“Vậy mày có thể muốn lại lần kh|c,” giọng trầm đục nói. “Tao l{ Uglúk. Tao ra lệnh. Tao
quay lại Isengard bằng đường ngắn nhất.”

“Saruman l{ chủ nhân hay Con Mắt Vĩ Đại là chủ nh}n?” giọng nham hiểm nói. “Chúng ta
nên quay lại Lugbúrz ngay lập tức.”

“Nếu chúng ta có thể vượt dòng Sông Cả thì vậy cüng được đấy,” một giọng khác cất lên.
“Nhưng chúng ta không đủ người để xuống được chỗ có cầu.”

“Tao tới đ}y qua đường đó,” giọng nham hiểm nói. “Một tay Nazgûl bay đang đợi chúng ta ở
phía Bắc bên bờ Đông,”

“Có lẽ, có lẽ! Rồi thì mày sẽ bay đi cùng bọn tù, và cứ việc cuỗm hết thưởng và những lời tán
dương ở Lugbúrz, để bọn tao lại đ}y chạy bộ xuyên vùng đất Ngựa này chứ gì. Không được,
chúng ta phải bám vào nhau. Những vùng này rất nguy hiểm: đầy bọn nổi loạn thối tha và quân
cướp bóc.”

“Đúng, chúng ta phải b|m v{o nhau,” Uglúk gằn giọng. “Tao không tin lü lợn con bọn mày.
Bọn mày chỉ lợn cậy gần chuồng là giỏi. Không có bọn tao tất cả bọn m{y đ~ chuồn hết cả rồi.
Bọn tao l{ đội Uruk-hai thiện chiến! Bọn tao đ~ giết chết tên chiến binh giỏi. Bọn tao đ~ bắt tù
nhân. Bọn tao l{ đầy tớ của Saruman Thông Thái, của Bàn Tay Trắng: B{n Tay đ~ cho bọn tao
thịt người để ăn. Bọn tao đến từ Isengard, v{ đ~ dẫn bọn m{y đến đ}y, vậy nên bọn tao sẽ dẫn
bọn mày quay lại theo con đường bọn tao chọn. Tao l{ Uglúk, tao đ~ nói vậy đấy.”

“M{y đ~ nói nhiều hơn mức cần thiết đấy, Uglúk,” giọng nham hiểm chế nhạo. “Tao tự hỏi
bọn họ sẽ nghĩ gì về chuyện này ở Lugbúrz. Có thể họ sẽ nghĩ đôi vai của Uglúk cần được giải
thoát khỏi c|i đầu tự phụ. Có thể họ sẽ hỏi những ý tưởng điên rồ của hắn từ đ}u ra. Phải chăng
từ Saruman mà có? Hắn nghĩ hắn là ai chứ, tự gây dựng cõi riêng bằng những phù hiệu trắng
bẩn thỉu đó sao? Có thể họ sẽ đồng ý với tao, với Grishnákh sứ giả đ|ng tin cẩn của họ; và tao
Grishn|kh nói điều này: Saruman là một thằng ngu, một thằng ngu xảo trá và bẩn thỉu. Và Con
Mắt Vĩ Đại đang để ý đến hắn đấy.

“Lợn à? Bọn mày thấy thế nào khi bị lü bới phân của một tên phù thủy nhỏ thó bẩn thỉu gọi
là lợn? Tao d|m c| chúng nó to{n ăn thịt Orc.”

Rất nhiều tiếng la hét bằng ngôn ngữ Orc cất lên đ|p lại hắn, và cả tiếng vü khí được rút ra
loảng xoảng. Pippin thận trọng trở người, hy vọng nhìn thấy những điều sắp xảy ra. Đ|m lính
canh cậu đ~ bỏ đi tham gia v{o cuộc ẩu đả. Trong ánh chạng vạng cậu nhìn thấy một tên Orc to
lớn đen trüi, hắn l{ Uglúk, đứng đối mặt với Grishnákh, một sinh vật chân vòng kiềng vai rộng
với đôi c|nh tay d{i gần chạm đất. Vây quanh có rất nhiều yêu tinh kích cỡ nhỏ hơn. Pippin
đo|n đó chính l{ lü Orc đen từ phía Bắc. Chúng đ~ rút sẵn dao kiếm, nhưng vẫn do dự chưa d|m
tấn công Uglúk.

Uglúk rống lên, một đ|m Orc kh|c gần kích cỡ hắn xông tới. Rồi đột nhiên, không một lời
cảnh báo, Uglúk nhảy về phía trước, và bằng hai cú ra đòn chớp nho|ng đ~ chém bay đầu hai
tên trong số quân chống đối. Grishnákh lẩn sang một bên, biến mất vào bóng tối. Những tên
khác dạt ra tr|nh đường, một tên lui lại ngã lên thân hình nằm thượt của Merry và lớn tiếng
chửi rủa. Thế nhưng có lẽ điều đó đ~ cứu sống hắn, bởi quân của Uglúk đ~ nhảy qua hắn và hạ
gục một tên khác bằng những thanh kiếm rộng bản. Đó l{ tên lính g|c nanh v{ng. X|c hắn đổ vật
xuống ngay người Pippin, tay vẫn nắm chặt thanh gươm răng cưa d{i.

“Tra gươm v{o vỏ!” Uglúk qu|t to. “V{ đừng vớ vẩn thêm nữa! Từ đ}y chúng ta sẽ đi thẳng
về phía Tây, xuống lối cầu thang. Từ đó lại đi thẳng đến d~y đồi, rồi men theo bờ sông đến khu
rừng. Và chúng ta sẽ hành quân cả ngày lẫn đêm. Rõ chưa?”

“B}y giờ,” Pippin nghĩ bụng, “chỉ cần anh bạn xấu xa đó mất thêm chút thời gian để ổn định
h{ng ngü, mình sẽ có cơ hội.” Một tia hy vọng le lói trong cậu. Lưỡi thanh kiếm đen đ~ cứa vào
cánh tay cậu rồi trượt xuống cổ tay. Cậu cảm thấy m|u đang rỉ xuống b{n tay, nhưng đồng thời
cảm nhận được cả cái lạnh của thép trên da mình.

Lü Orc đang thu xếp để tiếp tục h{nh qu}n, nhưng một vài tên miền Bắc vẫn chưa bằng
lòng, v{ bè lü Isengard giết thêm hai tên nữa trước khi những tên còn lại hoàn toàn khiếp vía.
Cả một vùng rộ lên những tiếng chửi rủa và huyên náo. Trong giây lát Pippin không có ai canh
giữ. Chân cậu bị trói rất chắc chắn, nhưng tay cậu chỉ bị buộc quanh phần cổ tay, và cả hai bàn
tay đều ở đằng trước. Cậu có thể cử động cả hai tay một lúc, cho dù bị thít chặt đến tàn nhẫn.
Cậu đẩy tên Orc chết qua một bên, và gần như không d|m thở, cậu đưa nút thừng lên xuống dọc
theo lưỡi dao. Dao rất sắc còn bàn tay chết lại nắm chặt. Đoạn thừng bị cắt đứt! Pippin nhanh
chóng dùng ngón tay cầm lấy nó, buộc lại thành hai vòng dây lỏng và luồn tay vào. Rồi cậu nằm
thật im.

“Nhặt bọn tù n{y lên!” Uglúk hét. “Đừng giở bất cứ trò gì với chúng! Nếu chúng không còn
sống khi chúng ta về đến nơi, sẽ có đứa phải chết theo đấy.”

Một tên Orc tóm lấy Pippin như tóm một bao tải, chui đầu vào giữa hai tay bị trói của cậu,
nắm lấy hai cánh tay cậu kéo xuống, cho đến khi mặt Pippin bị áp sát vào cổ hắn; rồi hắn xốc cậu
lên. Một tên kh|c đối xử với Merry theo c|ch tương tự. Bàn tay tựa vuốt sắc của tên Orc xiết lấy
c|nh tay Pippin như sắt nhọn; những móng tay xuyên cả vào thịt cậu. Cậu nhắm mắt và lại chìm
vào ác mộng.
 Đột nhiên cậu lại bị ném xuống nền đ|. Mới là hồi đầu đêm, nhưng mặt trăng gầy guộc đ~
lăn dần về phía Tây. Họ đang ở bên rìa một v|ch đ| hình như nhìn ra một biển mù nhợt nhạt. Có
tiếng nước đổ ở gần đó

“Rốt cục bọn trinh s|t cüng đ~ quay lại,” một tên Orc ở ngay gần nói.

“Vậy ngươi đ~ ph|t hiện được gì?” giọng Uglúk gầm gừ.

“Chỉ có một tên cưỡi ngựa, và hắn bỏ chạy về phía Tây. Giờ thì tất cả đều ổn rồi.”

“Tao d|m nói b}y giờ thì ổn. Nhưng ổn đến bao lâu nữa? Đồ ngu! Lẽ ra ngươi phải bắn hắn.
Hắn sẽ b|o động. Bọn chăn ngựa đ|ng nguyền rủa sẽ biết tin về chúng ta vào sáng mai. Giờ
chúng ta sẽ phải chạy nhanh gấp đôi.”

Một bóng đen cúi xuống Pippin. Đó chính l{ Uglúk. “Ngồi dậy!” tên Orc nói. “Người của tao
đ~ qu| mệt mỏi vì phải mang theo mày rồi. Chúng ta sắp trèo xuống, và mày sẽ phải dùng đến
chân. Giờ hãy tỏ ra hữu ích. Không được hét, không được bỏ trốn. Bọn tao có nhiều cách thanh
toán cho những trò đó m{ m{y sẽ không thích đ}u, dù sẽ không ảnh hưởng gì đến sự hữu dụng
của m{y đối với Ông Chủ.”

Hắn cắt sợi dây buộc quanh chân và mắt cá Pippin, túm tóc nhấc cậu lên và dựng cậu đứng
trên hai chân. Pippin ngã xuống, và Uglúk lại túm tóc nhấc cậu lên. V{i tên Orc cười phá. Uglúk
tống một túi nước vào giữa hai h{m răng cậu và trút một thứ chất lỏng bỏng rát vào họng: cậu
cảm thấy một dòng nước nóng rực chảy xuyên qua người. Cảm gi|c đau đớn ở chân và mắt cá
biến mất. Cậu đ~ có thể đứng được.

“Giờ đến lượt thằng kia!” Uglúk nói. Pippin nhìn hắn đi về phía Merry, đang nằm bên cạnh,
v{ đ| v{o cậu. Merry rên lên. Túm lấy cậu một cách thô bạo Uglúk kéo cậu ngồi dậy, và xé tấm
băng ra khỏi đầu cậu. Rồi hắn bôi lên vết thương chất gì đó m{u đen trong một chiếc hộp gỗ
nhỏ. Merry hét lên rồi chống cự điên cuồng.

Lü Orc vỗ tay hò hét. “Không chịu dùng thuốc cơ đấy,” chúng chế nhạo. “Chẳng biết thứ gì là
tốt cho nó. Chà chà! Sau này chúng ta sẽ có trò vui đấy.”

Thế nhưng lúc n{y Uglúk không bận t}m đùa cợt. Hắn cần tốc độ nên buộc phải chiều lòng
những kẻ đi theo thiếu thiện chí. Hắn vừa chữa trị vết thương cho Merry theo c|ch của Orc, và
cách này mang lại hiệu quả nhanh chóng. Sau khi hắn tống vào cổ họng anh chàng Hobbit một
ngụm chất lỏng từ chiếc túi, cắt dây trói chân, và kéo cậu lên, Merry đ~ có thể đứng được, trông
cậu nhợt nhạt nhưng dữ tợn, thách thức, v{ đầy sức sống. Vết thương trên tr|n không còn l{m
phiền cậu nữa, nhưng cậu sẽ phải mang vết sẹo m{u n}u đến cuối đời.

“Ch{o Pippin!” cậu nói. “Vậy ra em cüng tham gia vao cuộc hành trình này sao? Bọn mình
hỏi đ}u ra giường và bữa s|ng đ}y?”
 “N{o nghe đ}y!” Uglúk nói. “Không gì hết! Ngậm lưỡi lại. Không được nói chuyện với nhau.
Mọi rắc rối sẽ được báo cáo tại đầu kia, và Ngài sẽ biết cách thanh toán với bọn mày. Bọn mày
sẽ có giường và bữa sáng: nhiều hơn khả năng bọn mày nuốt trôi đấy.”

Băng Orc bắt đầu rẽ xuống khe núi hẹp dẫn xuống vùng đồng bằng mù mịt bên dưới. Merry
và Pippin, bị chia tách bởi một tá Orc hoặc hơn, trèo xuống cùng chúng. Xuống đến đ}y ch}n họ
giẫm lên mặt cỏ, khiến những trái tim Hobbit thổn thức.

“Giờ thì thẳng tiến!” Uglúk hét lên. “Về phía Tây và chếch một chút lên phía Bắc. Hãy theo
Lugdush.”

“Nhưng chúng ta sẽ làm gì lúc trời s|ng?” một v{i tên trong đ|m miền Bắc hỏi.

“Tiếp tục chạy,” Ugluk trả lời. “Thế m{y nghĩ gì? Ngồi trên cỏ v{ đợi bọn Da Trắng đến tham
gia buổi dã ngoại sao?”

“Nhưng bọn tao không thể chạy lúc trời s|ng.”

“Chúng m{y sẽ chạy còn tao ở ngay đằng sau,” Uglúk nói, “Chạy đi! Bằng không chúng mày
sẽ không bao giờ thấy lại những cái hốc thân yêu của chúng m{y đ}u. Có Bàn Tay Trắng chứng
giám! Cử c|i lü giòi núi n{y đi thì có ích lợi gì chứ, chẳng được huấn luyện đến nơi đến chốn.
Chạy đi, lü khốn kiếp! Chạy đi khi trời vẫn còn tối!”

Rồi cả đội quân bắt đầu chạy bằng những sải nhảy dài của Orc. Chúng không giữ hàng lối
n{o, m{ chèn ép, xô đẩy, chửi bới nhau; thế nhưng tốc độ của chúng lại rất cao. Mỗi chàng
Hobbit có ba tên canh gác. Pippin ở xa mãi phía cuối hàng. Cậu tự hỏi mình còn tiếp tục được
bao lâu nữa với đ{ n{y: cậu đ~ không ăn gì kể từ buổi sáng. Một trong số những tên lính gác cậu
có cầm roi. Nhưng hiện tại thứ chất lỏng của lü Orc vẫn nóng bừng bên trong cậu. Và cả lý trí
cậu cüng ho{n to{n tỉnh táo.

Thỉnh thoảng trong tâm trí cậu cứ tự dưng hiện ra hình ảnh khuôn mặt chăm chú của Sải
Ch}n D{i đang cúi xuống nhìn dấu đường tối, rồi chạy, chạy theo ở phía sau. Nhưng kể cả một
chàng Tuần Du cüng thấy gì được ngoài dấu đường rối rắm đầy những vết chân Orc? Những dấu
chân nhỏ bé của cậu v{ Merry đ~ bị chôn vùi dưới sự giày xéo của biết bao chiếc giày sắt ở đằng
trước, đằng sau và khắp xung quanh họ.

Họ mới chỉ rời v|ch đ| được khoảng một dặm thì mặt đất thoải xuống thành một vùng
trüng nông rộng lớn, đất trở nên mềm và ẩm ướt. Sương mù giăng đầy ở đó, s|ng nhợt nhạt
trong những tia sáng cuối cùng của vầng trăng lưỡi liềm. Những hình bóng tăm tối của lü Orc
phía trước mờ dần rồi như bị nuốt chửng

“Ch{ ch{! cẩn thận n{o!” Uglúk hét lên từ phía sau.
 Một suy nghĩ bất chợt lóe lên trong tâm trí Pippin, và cậu h{nh động ngay lập tức. Cậu lạng
vòng về bên phải, vùng ra khỏi tầm với của tên lính g|c đang b|m lấy cậu, lao đầu v{o sương
mù; cậu tiếp đất sõng soài xuống thảm cỏ

“Dừng lại!” Uglúk hét lên.

Mất một lúc hỗn loạn và bối rối. Pippin vùng dậy bỏ chạy. Thế nhưng lü Orc đ~ đuổi theo
sau. V{i tên đột nhiên hiện ra lù lù ở ngay phía trước cậu.

“Không có hy vọng trốn thoát rồi!” Pippin nghĩ bụng. “Nhưng vẫn còn hy vọng có thể để lại
dấu vết gì đó của mình mà không bị mờ trên nền đất ướt.” Cậu lấy hai bàn tay bị trói mò mẫm cổ
họng, tháo chiếc ghim cài áo choàng. Ngay khi bị những cánh tay dài cùng móng vuốt rắn chắc
vồ lấy, cậu thả nó xuống. “Hẳn là nó sẽ nằm lại đó cho đến ngày tận thế,” cậu nghĩ. “Mình chẳng
biết tại sao lại làm vậy nữa. Nếu những người kh|c tho|t ra được, họ hẳn sẽ đều đi cùng Frodo.”

Một sợi roi xoắn lấy chân cậu, cậu bặm miệng để khỏi hét lên.

“Đủ rồi!” Uglúk chạy đến hét. “Nó vẫn còn phải chạy cả một quãng dài nữa. Hãy bắt cả hai
đứa phải chạy! Chỉ cần lấy roi nhắc nhở l{ được rồi.”

“Nhưng chưa hết đ}u,” hắn gầm gừ, quay về phía Pippin. “Tao sẽ không quên đ}u. Việc
thanh toán chỉ bị tạm ho~n thôi. Đi mau!”

Cả Pippin lẫn Merry đều không nhớ nhiều phần sau của cuộc hành trình. Những cơn |c
mộng và thực tế ác nghiệt trộn lẫn thành một dòng khổ sở dài dằng dặc, còn hy vọng ngày càng
phai nhạt ở phía sau. Họ chạy, rồi họ lại chạy, cố theo kịp bước chân của lü Orc, thỉnh thoảng lại
bị một sợi dây tàn bạo liếm lấy một cách khéo léo. Nếu dừng lại hoặc vấp ngã, họ sẽ bị tóm lấy
v{ lôi đi một quãng.

Sức nóng của liều thuốc Orc đ~ hết. Pippin lại cảm thấy lạnh và mệt lử. Đột nhiên cậu ngã
úp mặt xuống đất. Những bàn tay cứng rắn với móng tay xé thịt siết lấy và nhấc cậu lên. Một lần
nữa cậu lại bị v|c đi như một chiếc bao tải, và bóng tối trùm xuống khắp xung quanh cậu: đó l{
bóng tối của một đêm khác, hay sự mù lòa của đôi mắt, cậu chẳng thể phân biệt được.

Rồi cậu lờ mờ nhận biết được những giọng nói đang cất lên ầm ĩ: có vẻ như rất nhiều Orc
đang la ó đòi nghỉ ngơi. Uglúk cüng đang hò hét. Cậu cảm thấy mình bị vứt xuống đất, và cậu
nằm thẳng cẳng lúc rơi xuống, cho đến khi những giấc mơ tăm tối đưa cậu đi. Thế nhưng cậu
không thoát khỏi nỗi đau đớn được lâu; cú xiết sắt đ| của đôi b{n tay nhẫn tâm lại tóm lấy cậu.
Trong suốt thời gian dài cậu bị quăng quật và rung lắc, rồi bóng tối cüng dần trôi qua, và cậu lại
trở về với thế giới thức tỉnh và nhận ra đang l{ buổi sáng. Có tiếng thét to ra lệnh, thế là cậu bị
ném thô bạo xuống mặt cỏ.
 Cậu nằm đó một lúc, đấu tranh cùng nỗi tuyệt vọng. Đầu cậu cho|ng v|ng, nhưng từ hơi ấm
đang có trong người cậu đo|n mình vừa được cho uống một ngụm thuốc nữa. Một tên Orc cúi
xuống trên mình cậu, quẳng cho cậu ít bánh mì và một rẻo thịt sống sấy khô. Cậu ăn ngấu
nghiến miếng b|nh mì x|m đ~ chớm ôi, nhưng không đụng đến miếng thịt. Cậu đ~ đói lả nhưng
không đến mức phải ăn cả thịt ném cho từ tay một tên Orc, thứ thịt mà cậu không d|m đo|n
thuộc về loài nào.

Cậu ngồi dậy và nhìn xung quanh. Merry ở c|ch đó không xa. Họ đang ở bên bờ một con
sông nhỏ chảy xiết. Núi non phía trước hiện ra sừng sững: một đỉnh núi cao bắt lấy những tia
nắng mặt trời đầu tiên. Khu rừng tối mờ nằm trải ra trên những triền thấp phía trước mặt.

Có rất nhiều tiếng quát tháo tranh cãi giữa lü Orc; một cuộc cãi lộn dường như lại sắp nổ ra
giữa những tên miền Bắc v{ lü ở Isengard. Vài tên chỉ ngược về phía Nam, vài tên lại chỉ về phía
Đông.

“Tốt thôi,” Uglúk nói. “Vậy thì để chúng lại cho tao! Không được giết, như ta đ~ nói với
chúng m{y lúc trước; còn nếu chúng mày muốn vứt bỏ những gì m{ chúng ta đ~ đi suốt cả
chặng đường để có được, thì cứ việc! Tao sẽ chăm sóc chúng. Cứ để đội Uruk-hai thiện chiến
làm nhiệm vụ, như thường lệ. Nếu chúng mày sợ hãi bọn Da Trắng, cứ việc chạy đi! Chạy đi! Khu
rừng ngay đấy,” hắn hét, chỉ về phía trước. “V{o đó đi! Đó l{ hy vọng tốt nhất của chúng mày
đấy. Đi đi! Nhanh lên, trước khi tao lại chém bay v{i c|i đầu nữa, để tiếp thêm chút trí tuệ cho
những đứa kh|c.”

Có một hồi chửi rủa và xô xát, rồi toàn bộ những tên miền Bắc vội vã phá bỏ h{ng ngü, trên
một trăm tên, chạy nháo nhào dọc bờ sông hướng về dãy núi. Hai chàng Hobbit bị bỏ lại cho
đ|m Isengard: một băng Orc đen tối v{ t{n |c, đông ít nhất t|m mươi tên, da ngăm đen, mắt
xếch với những cây cung lớn và kiếm ngắn lưỡi rộng bản. Vẫn còn một số ít những tên miền Bắc
to lớn v{ gan lì hơn ở lại với chúng.

“Giờ chúng ta sẽ đối phó với Grishn|kh,” Uglúk nói; thế nhưng ngay cả một vài tên quân của
hắn cüng đang lo lắng nhìn về phía Nam.

“Ta biết,” Uglúk gầm lên. “Lü cưỡi ngựa đ|ng nguyền rủa đ~ đ|nh hơi được chúng ta. Nhưng
tất cả là lỗi của ngươi, Snaga. Ngươi và mấy tên trinh s|t kh|c đ|ng bị xẻo tai. Thế nhưng chúng
ta là quân thiện chiến. Chúng ta sẽ mở tiệc thịt ngựa, hay thứ gì đó ngon l{nh hơn.”

Đến lúc này Pippin mới hiểu được tại sao v{i tên trong đội quân cứ chỉ trỏ về phía Đông. Từ
hướng đó giờ cất lên những tiếng hét trầm đục, và Grishnákh lại xuất hiện, sau lưng có v{i chục
tên trông cüng giống hắn: những tên Orc tay dài chân cong. Trên khiên chúng có vẽ hình con
mắt m{u đỏ. Uglúk bước lên phía trước đón chúng.

“Vậy l{ m{y đ~ quay lại ư?” hắn nói. “Suy tính lại rồi hả?”

“Tao quay lại để đảm bảo Mệnh Lệnh được thi hành và tù nhân vẫn an to{n,” Grishn|kh trả
lời.
 “Thế cơ đấy!” Uglúk nói. “Thật phí công. Tao sẽ đảm bảo mệnh lệnh đ~ được thi h{nh dưới
sự chỉ huy của tao. Vậy mày còn quay lại vì điều gì kh|c? M{y đ~ bỏ đi vội vã. Mày bỏ quên gì
sao?”

“Tao đ~ bỏ lại một thằng ngu,” Grishn|kh gầm gừ. “Thế nhưng cùng với hắn có vài anh bạn
rắn rỏi không thể bỏ lại. Tao biết mày sẽ đưa họ vào một mớ bòng bong. Tao đến đ}y để giúp
họ.”

“Hay lắm!” Uglúk cười ph|. “Thế nhưng m{y đi nhầm đường rồi đấy, trừ khi mày có gan
chiến đấu. Lugbúrz l{ đường của mày. Bọn Da Trắng đang đến. Chuyện gì đ~ xảy ra với tên
Nazgûl yêu quý của mày vậy? Lại một con kh|c dưới mông hắn bị xơi tên ư? Giờ mà mày mang
hắn theo, may ra còn có ích đấy - nếu lü Nazgûl n{y cüng được như chúng luôn ra vẻ.”

“Nazgûl, Nazgûl,” Grishn|kh nói, đoạn rùng mình liếm môi, như thể chữ đó có vị hôi thối mà
hắn đang phải nhấm nháp một c|ch đau đớn. “M{y đang nói về điều vượt quá tầm những giấc
mơ mụ mị của m{y đấy, Uglúk,” hắn nói. “Nazgûl! A! Được như chúng luôn ra vẻ! sẽ có ngày mày
ước gì chưa từng nói điều đó. Qu}n thối tha!” hắn gầm gừ một cách dữ tợn. “M{y cần phải biết
họ chính l{ đồng tử của Con Mắt Vĩ Đại. Còn Nazgûl bay: chưa đ}u, chưa đ}u. Ngài sẽ không để
họ hiện hình tại vùng Sông Cả, không sớm vậy đ}u. Họ được để dành cho Cuộc Chiến - và những
mục đích kh|c.”

“M{y có vẻ biết nhiều đấy,” Uglúk nói. “Tao đo|n l{ nhiều hơn cả những gì có lợi cho mày.
Có lẽ những kẻ ở Lugbúrz phải tự hỏi tại sao, và bằng c|ch n{o. Nhưng trong lúc đó qu}n Uruk-
hai ở lsengard cứ đi l{m những việc khổ ải, như thường lệ. Đừng có đứng nhỏ d~i ra đó! H~y tập
trung bọn nhố nhăng của mày lại! Bọn lợn còn lại đang chạy hết vào rừng đấy. Tốt hơn l{ m{y
nên chạy theo. Mày sẽ không còn sống mà trở lại được Sông Cả đ}u. H~y đi khỏi đ}y! Ngay b}y
giờ! Tao sẽ theo bén gót m{y.”

Quân Isengard lại túm lấy Merry v{ Pippin, đèo họ sau lưng. Rồi đo{n qu}n bắt đầu lên
đường. Chúng chạy hết giờ này qua giờ khác, chỉ thỉnh thoảng dừng lại để chuyển hai chàng
Hobbit sang lưng những tên Orc mới. Có thể bởi chúng nhanh hơn v{ mạnh mẽ hơn, hoặc cüng
có thể bởi một kế hoạch n{o đó của Grishn|kh, đội quân Isengard dần dần chạy vượt qua lü Orc
từ Mordor, và quân của Grishnákh theo sát phía sau. Không l}u sau chúng đ~ rút ngắn khoảng
cách với lü miền Bắc chạy trước. Khu rừng hiện ra mỗi lúc một gần.

Cả người Pippin bầm giập và tàn tạ, c|i đầu đau nhức bị ch{ x|t v{o c|i m| dơ d|y v{ c|i tai
lông lá của tên Orc đang mang cậu. Ngay phía trước là những tấm lưng cúi thấp, những cẳng
chân cuồn cuộn và chắc nịch đi lên rồi xuống, lên rồi xuống, không ngơi nghỉ, như thể làm bằng
dây sắt và sừng, cứ tích tắc từng giây ác mộng trong một quãng thời gian bất tận.
 Xế trưa đội quân của Uglúk đuổi kịp những tên miền Bắc. Bọn kia đang lả đi trong c|i nắng
chói chang, cho dù khi đó mặt trời mùa đông đang tỏa sáng trên bầu trời trong m|t; đầu chúng
gục xuống còn lưỡi thì chảy cả ra ngoài.

“Lü giòi!” qu}n Isengard chế nhạo. “Bọn mày chín rồi đấy. Lü Da Trắng sẽ bắt bọn mày mà
ăn thịt. Chúng đang đến đấy!”

Tiếng thét của Grishn|kh đ~ chứng tỏ điều này không chỉ là giễu cợt. Những kỵ binh, đang
phóng rất nhanh, quả đ~ hiện trong tầm mắt: vẫn còn xa ở đằng sau nhưng đang tiến lại gần lü
Orc, tiến lại gần như cơn thủy triều chực cuốn lấy những kẻ đang sa trong c|t lầy.

Quân Isengard bắt đầu chạy với tốc độ gấp đôi lúc trước khiến Pippin phải kinh ngạc, chúng
vọt lên khủng khiếp dù chúng đ~ ở chặng cuối cuộc đua. Rồi cậu thấy mặt trời đang chìm dần,
lặn xuống phía sau D~y Núi Mù Sương; bóng tối lan ra khắp vùng đất. Đ|m qu}n từ Mordor
rướn đầu lên và cùng bắt đầu tăng tốc. Khu rừng tối đen gần s|t. Chúng đ~ vượt qua một vài cây
lớp ngo{i. Đất bắt đầu dốc lên, mỗi lúc một dựng đứng; nhưng lü Orc không hề dừng chân. Cả
Uglúk lẫn Grishn|kh đều hò hét, thúc giục chúng tiếp tục đến nỗ lực cuối cùng.

“Chúng sẽ l{m được. Chúng sẽ tho|t được,” Pippin nghĩ bụng. Rồi cậu cố xoay cổ lại, đủ để
liếc một mắt qua vai về phía sau. Cậu thấy đội kỵ binh ở phía Đông, giờ đ~ ngang với lü Orc,
đang sải vó trên đồng bằng. Hoàng hôn mạ bóng những müi gi|o, mü trụ của họ, làm ánh lên
những m|i tóc s|ng m{u đang tung bay. Họ đang v}y lấy lü Orc, dồn chúng lại, xua chúng dọc
theo dòng sông.

Cậu hết sức băn khoăn không hiểu họ là giống người nào. Giờ cậu ước gì đ~ học hỏi nhiều
hơn lúc còn ở Thung Đ|y Khe, chịu khó tìm hiểu bản đồ và mọi thứ; thế nhưng v{o những ngày
đó kế hoạch cho cuộc hành trình có vẻ như đ~ được đặt vào những bàn tay tài giỏi hơn, v{ cậu
không bao giờ có thể ngờ sẽ bị tách khỏi Gandalf, hoặc khỏi Sải Chân Dài, thậm chí là khỏi
Frodo. Tất cả những gì cậu có thể nhớ về Rohan chỉ là con ngựa của Gandalf, Bờm Bóng, đến từ
vùng đất đó. Nếu chỉ có vậy thì nghe cüng thật đ|ng hy vọng.

“Nhưng l{m sao bọn họ biết được mình không phải l{ Orc?” cậu nghĩ bụng. “Mình không
nghĩ ở dưới này bọn họ từng nghe tới người Hobbit đ}u. Lẽ ra mình nên lấy làm mừng vì lü Orc
quái ác có vẻ sắp bị tiêu diệt, thế nhưng mình m{ được cứu thì vẫn tốt hơn.” Rất có thể cậu và
Merry sẽ bị giết chết cùng những kẻ bắt cóc, thậm chí trước cả khi những Con Người Rohan biết
là có họ.

Một v{i người trong đội ky binh là cung thủ, có thể bắn tên từ ngay trên lưng ngựa đang
phi. Phóng thật nhanh vào tầm bắn, họ vãi tên vào những tên Orc tụt lại phía sau, khiến nhiều
kẻ trong số chúng gục xuống; rồi đội kỵ binh vòng lại thoát ra khói tầm tên trả đüa của kẻ thù,
chúng bắn bừa bãi và chẳng dám dừng lại. Cứ như vậy thêm nhiều lần nữa, và có lần tên đ~ bay
tới tận toán Isengard. Một trong số chúng, chạy ngay phía trước Pippin, đổ nhào và chẳng đứng
dậy được nữa.
 Buổi đêm buông xuống mà các Kỵ Sĩ vẫn chưa chịu |p s|t để giao chiến. Rất nhiều tên Orc
đ~ gục xuống, thế nhưng vẫn còn tới hai trăm tên kh|c. Lü Orc đến được một quả đồi nhỏ khi
trời vẫn còn chạng vạng. Hiên rừng đ~ rất gần, có lẽ không xa hơn ba sải, nhưng chúng không
thể đi thêm được nữa. Đội kỵ binh đ~ v}y tròn quanh chúng. Một toán Orc không tuân lệnh
Uglúk vẫn tiếp tục chạy về phía khu rừng: chỉ có ba tên quay lại được.

“Vậy l{ chúng ta đến đ}y rồi,” Grishn|kh chế nhạo. “Quả l{ l~nh đạo tài tình! Tao hy vọng
Uglúk vĩ đại sẽ lại dẫn dắt chúng ta ra.”

“Đặt bọn Tí Hon xuống!” Uglúk ra lệnh mà chẳng thèm đế ý đến Grishn|kh. “M{y, Lugdush,
lấy thêm hai tên nữa ra canh g|c chúng! Không được để chúng chết, trừ phi lü Da Trắng bẩn
thỉu tấn công vào. Hiểu không? Chừng nào tao còn sống, tao còn cần có chúng. Nhưng không
được để chúng hò hét, v{ không được để ai giải thoát chúng. Buộc chân chúng lại!”

Mệnh lệnh cuối được thi hành một cách tàn nhẫn. Thế nhưng đ}y l{ lần đầu tiên Pippin
được nằm cạnh Merry. Lü Orc g}y n|o động ồn ào khủng khiếp, chúng hò hét rồi khua đập vü
khí, giúp hai chàng Hobbit tranh thủ thì thầm với nhau được một hồi.

“Anh chẳng thấy chuyện này sáng sủa gì,” Merry nói. “Anh lử cò bợ ra rồi. Không nghĩ anh
có thể bò được xa, ngay cả nếu anh tho|t được.”

“Lembas!” Pippin thì thầm. “Lembas: em còn một chút đ}y. Anh có không? Em không nghĩ
chúng lấy đi thứ gì ngoài kiếm của bọn mình.”

“Có, anh vẫn còn một gói trong túi,” Merry trả lời, “nhưng chắc đ~ bị đập vỡ tan nát rồi. Dù
thế n{o thì anh cüng chẳng thể thò được mồm v{o túi!”

“Anh không cần phải làm vậy. Em đ~...” nhưng ngay lúc đó một cú đ| d~ man cảnh báo
Pippin rằng tiếng ồn {o đ~ lắng xuống, v{ lü lính g|c đang theo dõi họ.

***

Buổi đêm lạnh lẽo v{ tĩnh mịch. Khắp xung quanh gò đất nơi lü Orc đang tập trung, những
ngọn lửa canh bùng lên, đỏ rực trong đêm tối, cả một vòng khép kín. Chúng nằm trong tầm bắn
của cung d{i, nhưng những kỵ sĩ không hề lộ diện trong vùng sáng, khiến lü Orc tốn rất nhiều
tên bắn vào những ngọn lửa, đến khi Uglúk ngăn chúng lại. Đội kỵ sĩ không g}y ra bất cứ tiếng
động n{o. Đến đêm khuya, khi mặt trăng ló ra khỏi sương mù, thì thi thoảng họ mới thấp thoáng
hiện ra, bóng d|ng đôi lúc lóe lên trong |nh s|ng trắng khi họ di chuyển thành vòng canh chừng
không nghỉ.

“Chúng đang đợi Mặt Trời, quỷ tha ma bắt chúng đi!” tên lính g|c gầm lên. “Tại sao chúng ta
không hợp nhau lại tấn công phá vây? Tao muốn biết l~o gi{ Uglúk nghĩ l~o đang l{m gì?”

“Tao d|m nói rồi mày sẽ biết,” Uglúk từ phía sau bước lên gầm gừ. “Ý m{y l{ ta không nghĩ
ngợi gì, phải không hả? Quỷ tha ma bắt m{y đi! M{y cüng chẳng hơn gì lü tiện d}n kia: lü giòi bọ
v{ lü vượn Lugbúrz. Rủ chúng tấn công chẳng ích lợi gì. Chúng chỉ biết to mồm rồi bỏ chạy, và
cái bọn cưỡi ngựa bẩn thỉu kia thừa số qu}n để có thể quét sạch chúng ta rồi.

“Lü giòi bọ này chỉ giỏi làm mỗi một việc này: chúng có thể nhìn như khoan v{o đêm tối.
Thế nhưng theo tất cả những gì nghe được thì những tên Da Trắng này có mắt nhìn đêm tốt hơn
tất thảy bọn Người kh|c; v{ cüng đừng quên lü ngựa của chúng! Chúng có thể nhìn thấy cả gió
đêm, nghe đồn đại l{ như v}y. Thế nhưng vẫn còn một điều những anh bạn tốt bụng đó không
biết: Mauhúr và lính của hắn đang trong rừng, và họ có thể tới đ}y bất cứ lúc n{o.”

Lời lẽ của Uglúk có vẻ như đ~ đủ làm yên lòng toán Isengard; thế nhưng lü Orc còn lại vừa
nản lòng vừa muốn nổi loạn. Chúng cắt một vài lính canh, số còn lại đều nằm d{i ra đất, nghỉ
ngơi trong m{n đêm dễ chịu. Quả thật trời đ~ tối đen trở lại; bởi mặt trăng đ~ dạt về phía Tây
vào vùng mây dày, và Pippin chẳng thể nhìn xa quá một vài bộ. Những ngọn lửa không mang
chút |nh s|ng n{o đến quả đồi. Tuy nhiên đội kỵ binh lại chẳng chịu đợi bình minh v{ để kẻ thù
ngơi nghỉ. Một tiếng hét bất chợt từ mạn Đông gò đất đ~ cho thấy điều gì đó không ổn. Có vẻ
như v{i Người đ~ phi v{o gần, lặng lẽ xuống ngựa, trườn tới rìa khu trại và giết vài tên Orc, và
rồi lại rút êm v{o đêm tối. Uglúk phải đích th}n lao ra để ngăn chặn chúng chạy loạn.

Pippin và Merry ngồi dậy. Những tên lính g|c, qu}n Isengard, đ~ đi cùng Uglúk. Thế nhưng
giả như hai ch{ng Hobbit có nảy ra bất cứ ý định trốn tho|t n{o, thì cüng nhanh chóng bị phá
sản. Một cánh tay dài bờm xờm lông lá bỗng tóm lấy cổ từng người và dồn họ lại gần nhau. Họ
lờ mờ nhận ra c|i đầu to lù cùng khuôn mặt ghê tởm của Grishnákh ở ngay giữa; hơi thở hôi
thối của hắn phả ra ngay má họ. Hắn bắt đầu sờ soạng và kiểm tra. Pippin rùng mình khi những
ngón tay cứng rắn và lạnh lẽo lần mò xuống lưng cậu.

“Những cậu bé của ta!” Grishn|kh thì thầm nói. “Nghỉ ngơi đ~ rồi chứ? Hay l{ chưa? Có lẽ vị
trí hơi bất tiện một chút nhỉ: kiếm và roi ở một bên, còn những cây giáo bẩn thỉu thì ở bên kia!
Người Tí Hon thì không nên can thiệp vào những chuyện quá lớn lao đối với mình.” Những
ngón tay hắn vẫn tiếp tục mò mẫm. Hai đốm lửa mờ nhưng nóng bỏng bùng lên trong mắt hắn.

Một ý nghĩ đột nhiên lóe lên trong tâm trí Pippin, cứ như thể đ~ nắm bắt được từ chính suy
nghĩ gấp gáp của kẻ thù: “Grishn|kh biết về chiếc Nhẫn! Hắn đang tìm kiếm nó, trong khi Uglúk
bận rộn việc khác: có lẽ hắn muốn chiếm làm của riêng.” Nỗi sợ hãi làm lạnh ngắt trái tim
Pippin, thế nhưng cüng ngay lúc đó cậu tự hỏi có thể lợi dụng gì từ sự thèm khát của Grishnákh.

“Ta không nghĩ ngươi có thể tìm ra nó bằng c|ch đó,” cậu thì thầm. “Không dễ tìm ra đ}u.”
 “Tìm ra nó?” Grishn|kh nói: những ngón tay hắn ngừng mò mẫm mà chuyển sang bóp lấy
vai Pippin. “Tìm c|i gì? M{y đang nói gì thế, cậu bé?”

Pippin im lặng trong chốc lát. Rồi đột nhiên trong đêm tối cậu phát ra một âm thanh từ cổ
họng: gollum, gollum. “Không có gì, bảo bối ạ,” cậu nói thêm.

Hai chàng Hobbit cảm nhận được những ngón tay Grishn|kh đang m|y giật. “Ô hô!” tên yêu
tinh rít nhẹ. “Ý nó l{ vậy, phải không? Ô hô! Rất-rất nguy hiểm đấy, những cậu bé của ta.”

“Có lẽ “ Merry nói, giờ cậu đ~ tỉnh hẳn và hiểu được ý của Pippin. “Có lẽ vậy; nhưng không
chỉ với riêng bọn ta đ}u. Ngươi biết rõ nhất về kế hoạch của chính ngươi. Ngươi muốn nó hay
không n{o? V{ ngươi sẽ trả gì cho nó đ}y?”

“Tao có muốn nó không? Tao có muốn nó không?” Grishn|kh nói, như thể không hiểu gì
hết; nhưng hai c|nh tay hắn lại run lên. “Tao sẽ trả gì cho nó? Ý chúng m{y l{ gì?”

“Ý của bọn ta,” Pippin nói, cẩn thận lựa chọn từ ngữ, “l{ chẳng hay ho gì việc mò mẫm trong
đêm tối. Bọn ta có thể giúp ngươi tiết kiệm thời gian và rắc rối. Nhưng ngươi phải cởi trói chân
ta trước, bằng không bọn ta sẽ chẳng làm gì hết, và chẳng nói gì hết.”

“Bọn ngốc nhỏ bé dịu dàng của ta,” Grishn|kh rít lên, “tất cả những gì chúng mày có, và tất
cả những gì chúng mày biết, sẽ bị moi ra vào thời điểm thích hợp: tất cả! Chúng mày sẽ mong có
thêm nhiều điều nữa để khai làm thỏa lòng Người Tra Khảo, chắc chắn vậy rồi: sớm thôi. Không
cần phải vội khai đ}u. Ôi không cần đ}u! Chúng m{y nghĩ chúng m{y được để cho sống làm gì?
Những anh bạn nhỏ bé thân mến ơi, l{m ơn h~y tin khi tao nói nó không xuất phát từ lòng tốt
đ}u; tính xấu đó thậm chí Uglúk còn không có nữa kìa.”

“Ta thấy cüng dễ tin thôi,” Merry nói. “Thế nhưng ngươi vẫn chưa mang được con mồi về
nhà mà. Và có vẻ mồi ấy không đi theo đường của ngươi, cho dù điều gì xảy ra đi nữa. Nếu bọn
ta đến Isengard, sẽ không phải l{ Grishn|kh vĩ đại hưởng lợi đ}u: Saruman sẽ chiếm tất cả
những gì hắn thấy. Nếu ngươi muốn có gì đó cho bản thân thì giờ l{ lúc để thương lượng đấy.”

Grishnákh bắt đầu mất bình tĩnh. Có vẻ như c|i tên Saruman đặc biệt dễ khiến hắn nổi điên.
Thời gian đang trôi qua v{ sự huyên náo dần lắng xuống. Uglúk hoặc quân Isengard có thể quay
lại vào bất cứ phút n{o. “Chúng m{y có nó không - một trong hai đứa?” hắn gầm gừ.

“Gollum, gollum!” Pippin nói.

“Cởi dây trói chân cho bọn ta!” Merry nói.

Họ có thể cảm nhận được đôi tay tên Orc đang run lên dữ dội. “Quỷ tha ma bắt chúng mày
đi, đồ sâu mọt tí hon bẩn thỉu!” hắn rít. “Cởi dây trói chân chúng mày à? Ta sẽ cởi từng sợi dây
trong cơ thể chúng m{y. Chúng m{y nghĩ ta không thể lục so|t chúng m{y đến tận xương {? Lục
soát chúng mày! Tao sẽ xé chúng mày thành nhiều mảnh vẫn còn run rẩy. Tao không cần chân
chúng mày hỗ trợ mới có thể đem chúng m{y đi - và giữ cả hai bọn m{y cho riêng tao!”
 Đột nhiên hắn nắm lấy họ. Sức mạnh của đôi tay d{i v{ bả vai của hắn thật khủng khiếp.
Hắn nhét mỗi người vào một nách, và kẹp chặt họ v{o hai bên sườn; hai bàn tay lớn bịt lấy mồm
họ. Rồi hắn nhảy về phía trước, người khom thấp. Hắn đi nhanh chóng v{ lặng lẽ, cho đến khi
đến tận rìa gò. Ở đó, lọt qua khoảng hở giữa vòng lính canh, hắn vượt qua như một cái bóng quỷ
quyệt hòa v{o m{n đêm, trượt xuống triền đất rồi nhắm về phía Tây tới dòng sông chảy ra từ
khu rừng. Hướng đó có cả một vùng đất trống rộng mà chỉ có một ngọn lửa.

Đi được hơn chục thước hắn dừng lại, nhìn ngó và nghe ngóng. Chẳng nghe chẳng thấy bất
cứ gì. Hắn lại chậm r~i trườn đi, người khom gần s|t đất. Rồi hắn lại ngồi xổm xuống và nghe
ngóng. Rồi hắn đứng lên, như thể đang thử liều một cú nước rút bất ngờ. Đúng lúc đó một hình
bóng kỵ sĩ đen thẫm hiện ra ngay trước mắt hắn. Một con ngựa khịt müi chồm lên. Một người
cất tiếng hô lớn.

Grishn|kh quăng người xuống mặt đất, kéo hai chàng Hobbit xuống bên dưới mình; rồi hắn
tuốt kiếm. Không nghi ngờ gì nữa hắn thà giết chết tù nh}n còn hơn cho phép họ trốn thoát
hoặc được cứu tho|t; nhưng chính điều đó đ~ l{m hại hắn. Thanh kiếm khẽ vang lên, và lóe sáng
do đống lửa phía bên trái hắn. Một müi tên từ trong bóng đêm rít gió lao tới: hoặc do được
ngắm rất điệu nghệ, hoặc đ~ được số phận dẫn đường, tên găm trúng b{n tay phải hắn. Hắn thét
lên đ|nh rơi thanh kiếm. Có tiếng vó ngựa dồn dập, Grishnákh vừa định vùng lên bỏ chạy thì đ~
bị đè xuống cùng một ngọn gi|o đ}m xuyên thấu người. Hắn thét lên một tiếng khủng khiếp rồi
nằm vật xuống bất động.

Hai chàng Hobbit vẫn nằm bẹp dưới đất, y như khi Grishn|kh bỏ họ lại. Một kỵ sĩ kh|c phi
{o đến hỗ trợ đồng đội. Không rõ bởi sự nhạy bén đặc biệt của thị giác, hay của loại giác quan
nào khác, mà con ngựa nhảy lên và nhẹ nhàng phóng qua họ; còn người cưỡi lại không hề nhìn
thấy họ đang nằm trùm kín những tấm |o cho{ng tiên, lúc n{y đang mất vía, và quá hoảng sợ
không dám cử động.

***

Cuối cùng Merry cüng cựa người rồi khẽ thì thầm: “Đến giờ vẫn ổn; thế nhưng chúng ta làm
gì để tránh bị đ}m xuyên t|o đ}y?”

Họ có được câu trả lời gần như tức thì. Tiếng thét của Grishn|kh đ~ khuấy động lü Orc. Qua
những tiếng gào thét vang lên từ phía gò đất hai chàng Hobbit có thể đo|n ra việc mình biến
mất đ~ bị phát hiện: có lẽ Uglúk đang chém rụng thêm v{i c|i đầu nữa. Rồi đột nhiên có nhiều
tiếng Orc thét lên đ|p trả từ bên phải, bên ngoài vòng lửa canh, từ phía khu rừng và dãy núi. Rõ
r{ng l{ Mauhúr đ~ tới v{ đang tấn công những kẻ bao vây. Có tiếng ngựa phi dồn. Đội Kỵ Sĩ siết
chặt vòng v}y xung quanh gò đất, bất chấp những loạt tên của lü Orc, như để loại trừ bất cứ
cuộc tẩu thoát nào, trong khi một to|n kh|c phóng đi giải quyết những kẻ mới đến. Đột nhiên
Merry và Pippin nhận thấy giờ đ}y họ đ~ ở bên ngo{i vòng v}y m{ chưa cần phải động chân:
chẳng còn gì chắn giữa họ v{ con đường thoát nữa.

“Giờ,” Merry nói, “chỉ cần ch}n tay được cởi, chúng ta đ~ có thể chạy đi rồi. Nhưng anh
không thể chạm tới nút buộc, m{ cüng chẳng cắn được.”

“Không cần cố đ}u,” Pippin nói. “Em đang định nói với anh: Em đ~ lo xong việc cởi trói tay.
Mấy vòng dây này chỉ để ra vẻ thôi. Tốt hơn anh nên l{m một miếng lembas trước đ~.”

Cậu tuột đoạn thừng khỏi cổ tay và móc ra một gói nhỏ. Những chiếc b|nh đ~ vỡ, nhưng
vẫn tốt, vẫn được gói trong lớp lá. Mỗi ch{ng Hobbit ăn lấy hai ba mẩu bánh. Vị bánh mang lại
cho họ ký ức về những khuôn mặt đẹp đẽ, tiếng cười đùa, v{ những món ăn ngon l{nh v{o
những ngày bình yên giờ đ~ c|ch xa. Họ trầm ng}m ăn một chập lâu, ngồi trong bóng tối, chẳng
buồn để t}m đến những tiếng gào thét hay âm thanh trận chiến ở gần đó. Pippin l{ người đầu
tiên trở về với thực tại.

“Chúng ta phải chuồn thôi,” cậu nói. “Nhưng đợi một l|t đ~!” Thanh kiếm của Grishnákh
nằm ngay tầm tay cậu, nhưng quá nặng v{ vướng víu khó sử dụng; nên cậu bò về phía trước,
tìm thấy xác một tên yêu tinh, rút từ bao kiếm của hắn ra một con dao dài và sắc. Con dao giúp
cậu cởi dây trói cho cả hai.

“Giờ thì đến lúc rồi!” cậu nói. “Khi n{o nóng người hơn một chút, có lẽ chúng ta sẽ lại có thể
đứng, v{ đi được. Nhưng dù thế nào thì tốt hơn đầu tiên chúng ta cứ bò đ~.”

Và họ bò. Lớp đất mặt khá dày và mềm, điều đó có lợi cho họ; thế nhưng có vẻ như đó l{
một công việc lâu la chậm chạp. Họ vòng tránh ngọn lửa canh một đoạn khá xa, rồi trườn lên
phía trước từng tí một, cho tới khi đến được dòng sông đang cuộn chảy ùng ục trong m{n đêm
bên dưới những bờ sâu. Rồi họ quay lại nhìn.

Tiếng huyên n|o đ~ lắng xuống. Rõ r{ng Mauhúr v{ “lính” của hắn đ~ bị tiêu diệt hoặc bị
đuổi đi. Đội Kỵ Binh đ~ quay lại phiên g|c đêm lặng lẽ đến đ|ng sợ của họ. Thế nhưng nó sẽ
không kéo dài thêm lâu nữa. Đêm đ~ t{n. Ở phía Đông, bầu trời không m}y đang bắt đầu sáng
dần.

“Chúng ta phải ẩn nấp đi thôi,” Pippin nói, “hoặc không chúng ta sẽ bị phát hiện. Cüng chẳng
tốt đẹp gì nếu mấy tay kỵ sĩ n{y nhận ra chúng ta không phải l{ Orc sau khi ta đ~ chết rồi.” Cậu
đứng dậy và giậm ch}n. “Mấy sợi thừng này siết đau như cắt vậy; nhưng b{n ch}n em bắt đầu
ấm lại. Em đ~ có thể chập chững đi được rồi. Anh thì sao, Merry?”

Merry đứng dậy. “Được rồi,” cậu nói, “anh xoay xở được. Lembas đ~ thực sự tiếp thêm năng
lượng! Và cả cảm giác phấn chấn hơn nhiều thứ thuốc nóng của lü Orc. Không biết thuốc ấy làm
bằng gì. Nhưng có lẽ tốt hơn l{ không biết. Hãy làm một ngụm nước để trôi đi mọi suy nghĩ về
nó!”

“Không phải ở đ}y, bờ sông dốc qu|,” Pippin nói. “Tiến lên phía trước n{o!”
 Họ đổi hướng và chậm r~i bước đi bên nhau dọc theo dòng sông. Đằng Đông đang hừng lên
phía sau họ. Họ vừa đi vừa đối chiếu những sự kiện, nói chuyện vui tươi theo phong c|ch của
người Hobbit về những gì đ~ xảy ra kể từ khi bị bắt. Từ lời lẽ của họ chẳng ai có thể tưởng
tượng được rằng họ đ~ bị đối xử tàn nhẫn, đ~ phải trải qua những cơn nguy khốn, phải đi trong
tuyệt vọng thẳng v{o nơi chỉ có đau đớn và chết chóc; hoặc rằng ngay lúc n{y, như họ biết rõ, họ
chẳng có nhiều cơ hội tìm thấy bạn bè hay bình an được nữa.

“Có vẻ như em đ~ l{m tốt đấy, cậu Took ạ,” Merry nói. “Em sẽ được dành gần hết một
chương s|ch của ông già Bilbo, nếu anh có cơ hội được kể lại cho ông ấy. Tốt lắm: nhất là
chuyện đo|n ra được }m mưu của tên côn đồ lông l| đó m{ chơi lại hắn ta. Nhưng anh tự hỏi
liệu có ai thấy được dấu đường của em và tìm thấy c|i ghim c{i đó không. Anh chắc sẽ bực lắm
nếu để mất cái của anh, nhưng anh sợ cái của em đ~ ra đi m~i m~i rồi.

“Anh sẽ phải chải lại ngón chân, nếu còn muốn ngang hàng với em. Thực tình anh họ Hươu
Bia Rum giờ sẽ đi lên trước đ}y. Đến lượt cậu ta chứng tỏ rồi. Anh cho rằng em chẳng hình dung
được ta đang ở đ}u; may m{ anh biết tận dụng thời gian ở Thung Đ|y Khe hơn em. Bọn mình
đang đi về phía Tây dọc theo sông Luồng Ent. Điểm cuối D~y Núi Mù Sương đang ở trước mắt
và cả Rừng Fangorn nữa.”

Cậu còn chưa kịp dứt lời thì vùng bìa rừng đen sậm đ~ hiện ra lù lù ngay trước mặt. Màn
đêm có vẻ như vẫn nán lại dưới những tán cây lớn, cố trườn khỏi buổi Bình Minh đang đến.

“Dẫn đường đi, cậu Hươu Bia Rum!” Pippin nói. “Hoặc lùi bước! Chúng ta đ~ được cảnh báo
về Fangorn. Nhưng anh ch{ng biết tuốt hẳn không quên tuốt.”

“Anh không quên,” Merry trả lời, “nhưng anh thấy khu rừng có vẻ l{ hơn, dù thế nào thì
cüng hơn l{ quay lại để rơi v{o trận chiến.”

Cậu dẫn đường v{o bên dưới những cành cây khổng lồ. Chúng có vẻ cổ thụ đến mức chẳng
thể đo|n nổi tuổi. Những chùm địa y lớn buông xuống như những chòm râu, phất phơ trong gió
nhẹ. Từ trong bóng tối hai chàng Hobbit lại ló ra, nhìn xuống triền dốc vừa bỏ lại phía sau:
những hình thù nhỏ bé trốn nấp trong ánh sáng mờ tối ấy trông như những đứa bé Tiên từ sâu
thẳm ng{n xưa nơi Rừng Hoang lạ lẫm ngắm nhìn buổi Bình Minh đầu tiên trong đời.

Xa tít bên kia Sông Cả, bên kia miền Đất Nâu, hàng lý rồi hàng lý xám xịt, Bình Minh đang
lên, đỏ rực như lửa. Những hồi tù và của thợ săn cất lên ồn ~ đón ch{o. Những Kỵ Sĩ Rohan đột
nhiên bừng tỉnh. Tù v{ đ|p lại tù và vang vọng.

Trong bầu không khí lạnh lẽo, Merry và Pippin nghe thấy rõ ràng những tiếng hí của ngựa
chiến, và cả những tiếng hát của rất nhiều người đột nhiên vang lên. Vầng Mặt Trời hé lên, một
lưỡi liềm lửa đỏ trên lằn ranh thế giới. Rồi cất tiếng thét đồng thanh düng m~nh, đội Kỵ Sĩ bắt
đầu tiến công từ phía Đông; |nh s|ng đỏ lấp lánh trên giáp trụ v{ müi gi|o của họ. Lü Orc g{o
thét và bắn tất cả số tên còn lại. Hai chàng Hobbit nhìn thấy nhiều kỵ sĩ ng~ xuống; nhưng đội
ngü của họ vẫn dấn tiếp lên đỉnh quả đồi, vượt qua đồi rồi quay lại tấn công lần nữa. Phần lớn
những tên Orc còn sống bèn ph| đội hình, chạy túa ra c|c hướng, từng tên đều bị truy sát. Thế
nhưng vẫn còn một băng Orc, co cụm thành một müi hình nêm đen đúa, quyết tâm nhằm hướng
khu rừng m{ đi. Chúng tiến lên triền dốc đ|nh thẳng v{o đội quân canh gác. Giờ chúng đ~ tiến
vào rất gần, và có vẻ như chúng chắc chắn sẽ tho|t được: chúng đ~ hạ sát ba Kỵ Sĩ chắn đường.

“Chúng ta xem qu| l}u rồi đấy,” Merry nói. “Đó l{ Uglúk! Anh không muốn gặp lại hắn đ}u.”
Hai ch{ng Hobbit quay người rồi chạy sâu vào bóng tối của khu rừng.

V{ như vậy họ đ~ không kịp chứng kiến cuộc cầm cự cuối cùng, khi Uglúk bị đuổi kịp và bị
dồn v{o bước đường cùng ở ngay tại bìa khu rừng Fangorn. Ở đó hắn đã bị hạ s|t dưới tay
Éomer, Đệ Tam Thống Chế đất Mark, đ~ xuống ngựa đấu kiếm tay đôi với hắn. Và trên khắp
những c|nh đồng rộng lớn những Kỵ Sĩ mắt tinh đ~ truy s|t nốt vài tên Orc tẩu tho|t được vẫn
còn đủ sức chạy.

Rồi sau khi đặt những đồng đội tử trận xuống một ngôi mộ chung và hát những bài ngợi ca,
đội Kỵ Sĩ đốt một đống lửa khổng lồ và vung vãi tro cốt kẻ thù của họ. V{ như vậy cuộc tấn công
đ~ kết thúc, không một tin tức nào lọt ra đến được Mordor hay Isengard; nhưng đ|m khói từ
đống lửa đ~ bốc lên tận trời và không thể tránh khỏi nhiều con mắt dò xét.

Chương IV

CÂY RÂU

Lúc này hai chàng Hobbit di chuyển với toàn bộ tốc lực m{ bóng đêm cùng khu rừng rậm
rạp cho phép, men theo đường đi của dòng nước, hướng về phía Tây, leo lên những sườn dốc
của dãy núi, tiến vào mỗi lúc một sâu bên trong rừng Fangorn. Dần dần nỗi sợ lü Orc nguôi đi,
v{ bước chạy của họ chậm lại. Một cảm giác ngột ngạt kỳ lạ dâng lên trong họ, như thể bầu
không khí quá loãng hoặc quá thiếu không thở nổi.

Cuối cùng Merry dừng lại. “Chúng ta không thể tiếp tục thế n{y được,” cậu hổn hển. “Anh
cần một chút không khí.”

“Dù thế n{o chúng ta cüng phải uống nước,” Pippin nói. “Em khô cổ rồi.” Cậu leo lên một rễ
cây lớn ngoằn ngoèo đ}m xuống dòng nước, rồi cúi xuống múc lên chút nước trong đôi b{n tay
chụm lại. Nước sạch và lạnh khiến cậu uống liền nhiều ngụm. Merry cüng l{m theo. Nước đ~
làm cả hai tỉnh lại v{ dường như còn cổ vü tr|i tim họ; họ ngồi cùng nhau một lát bên bờ nước,
khua khoắng những đôi ch}n mệt mỏi, và nhìn những hàng c}y đang đứng im lìm xung quanh,
hàng này tiếp nối hàng nọ, cho đến khi khuất dần trong chạng vạng màu xám ở mọi hướng.
 “Anh vẫn chưa dẫn bọn mình đi lạc đấy chứ?” Pippin vừa nói vừa ngả người tựa lưng v{o
một thân cây lớn. “Ít nhất thì chúng ta vẫn có thể b|m theo hướng dòng nước này, Luồng Ent
hay gọi l{ gì cüng được, và rồi có thể ra được đúng nơi m{ chúng ta đ~ đi v{o.”

“Có thể làm vậy, nếu chân của chúng ta cho phép,” Merry nói, “v{ nếu chúng ta được thở tử
tế.”

“Phải, ở trong này thật là mờ ảo, và ngột ngạt,” Pippin nói. “Không hiểu sao nó lại làm em
nhớ đến căn phòng cổ bên trong Khu Lớn của nhà Took ở mãi tận các Smial tại Ấp Tuck: một
phòng thật rộng lớn, đồ đạc không hề bị dịch chuyển m{ cüng không thay đổi qua biết bao thế
hệ. Người ta nói Già Took sống ở đó hết năm n{y qua năm kh|c, ông ấy v{ căn phòng cùng nhau
gi{ đi v{ nhếch nhác thêm - v{ căn phòng không hề bị động đến từ khi ông ấy qua đời, một thế
kỷ trước. Và Già Gerontius là kỵ của em: vậy l{ cüng lùi lại kha kh| đấy. Nhưng điều đó chẳng là
gì so với cảm giác cổ xưa của khu rừng này. Hãy nhìn bao nhiêu là những r}u ria địa y chảy dài,
rỉ nước, bờm xờm kìa! Có vẻ như hầu hết cây cối đều phủ to{n l| khô r|ch rưới chẳng bao giờ
rụng. Thật bừa bộn. Em không thể tưởng tượng mùa xuân ở đ}y trông thế nào, nếu có bao giờ
đến; chắc lại càng không có chuyện dọn dẹp đón xu}n về.”

“Nhưng dù thế nào thì thỉnh thoảng Mặt Trời cüng phải ngó v{o đ}y chứ,” Merry nói.
“Trông nó v{ cảm giác về nó không hề giống mô tả của Bilbo về khu rừng Âm U chút nào cả. Ở
đó tất cả đều đen tối, v{ l{ nơi trú ẩn của những thứ đen tối. Còn ở đ}y chỉ là mờ ảo và nhiều cây
đến đ|ng sợ. Chẳng thể hình dung có con vật nào lại có thể sống được ở đ}y, hay ở lại đ}y l}u
d{i.”

“Đúng vậy, cả người Hobbit nữa,” Pippin nói. “V{ em cüng không thích nghĩ đến việc phải đi
xuyên qua đ}y nữa kia. Em đo|n sẽ chẳng có gì ăn được suốt cả trăm dặm. Đồ dự trữ của chúng
ta thế nào rồi?”

“Ít lắm,” Merry trả lời. “Chúng ta đ~ bỏ chạy mà chẳng mang theo gì ngoài một cặp lembas
dự trữ, và bỏ lại mọi thứ kh|c,” Họ nhìn những chiếc bánh tiên còn lại: vài mảnh vỡ đủ cho
khoảng năm ng{y đạm bạc, tất cả chỉ có vậy. “V{ chẳng có khăn cho{ng hay chăn đắp,” Merry
nói. “Dù đi đường n{o thì đêm nay bọn mình vẫn sẽ bị lạnh.”

“Vậy tốt hơn l{ bọn mình nên quyết định đường đi ngay lúc n{y,” Pippin nói. “Giờ chắc sáng
rõ rồi.”

Ngay sau đó họ nhận thấy một ánh sáng vàng xuất hiện, ở đ}u đó phía s}u trong rừng:
dường như những tia sáng mặt trời vừa bất chợt xuyên qua được mái rừng.

“Xin ch{o!” Merry nói. “Chắc hẳn Mặt Trời đ~ chui v{o một đ|m m}y trong khi bọn mình
đang ở dưới những cái cây này, và bây giờ bà ta lại chui ra được; hoặc không b{ ta đ~ trèo lên
cao nên nhìn qua được một khoảng hở n{o đó. Không xa đ}u - h~y đi xem thế n{o!”
 Họ nhận thấy qu~ng đường xa hơn họ tưởng. Mặt đất dựng lên dốc đứng, và mỗi lúc một
nhiều sỏi đ|. Họ c{ng đi |nh s|ng c{ng tỏa rộng, và không lâu sau họ gặp phải một bức tường đ|
chắn ngay phía trước: một v|ch đồi, hoặc cüng có thể l{ điểm kết thúc đột ngột của nhánh núi
vươn d{i n{o đó từ dãy núi phía xa. Không một cây cối nào mọc trên đó, |nh mặt trời chiếu
thẳng lên bề mặt đ|. C{nh l| của đ|m c}y mọc dưới ch}n tường đ| chọc thẳng ra cứng đờ, như
thể đang cố vươn ra sưởi ấm. Nơi trước đ}y tất cả trông đều héo tàn và xám xịt, thì bây giờ khu
rừng lại ánh lên những màu nâu thắm, cùng màu vỏ c}y x|m đen mịn m{ng như da thuộc bóng
láng. Những thân cây hửng màu lục nhạt như m{u cỏ non: xuân sớm hay hình ảnh thoáng qua
của nó đang trải ra quanh họ.

Trên mặt bức tường đ| có gì đó giống như một cầu thang: có lẽ là tự nhiên, được tạo ra khi
v|ch đ| bị mưa gió b{o mòn rồi nứt vỡ bởi nó trông thô r|p v{ không đều. Ở cao phía trên, gần
ngang tầm ngọn rừng, có một khoảng thềm chìa ra bên dưới một vách dựng. Chẳng có gì mọc
lên từ đó ngoại trừ ít cỏ dại bên bờ đ| v{ một gốc cây chỉ còn lại hai cành cong queo: nó gần
giống hình thù một ông gi{ xương xẩu, đứng đó, hấp háy mắt trong nắng sớm.

“Chúng ta lên n{o!” Merry h{o hứng nói. “Giờ l{ lúc để hít không khí trong lành, và nhìn ra
khắp vùng đất!”

Họ hết trèo lại trườn lên phía trên v|ch đ|. Nếu cầu thang này là nhân tạo thì chắc hẳn nó
được dựng lên cho những bàn chân lớn hơn v{ những đôi ch}n d{i hơn ch}n họ. Họ quá háo
hức nên quên không ngạc nhiên thấy những vết thương, những phỏng rộp từ cuộc bắt cóc đ~
lành lại, và sinh lực cüng đ~ trở lại một c|ch kh|c thường. Cuối cùng họ đến được mép thềm đ|
gần như ở ngay bên dưới gốc cây cổ thụ; rồi họ nhảy lên v{ quay lưng lại quả đồi, hít thở thật
s}u đoạn nhìn về phía Đông. Họ nhận thấy họ mới chỉ đi được khoảng ba hay bốn dặm vào
trong khu rừng: những ngọn cây trải xuống triền dốc hướng ra vùng bình nguyên. Ở đó, ngay
gần mép rừng, họ thấy những cuộn khói đen bốc lên, dập dìu trôi về phía họ.

“Gió đang đổi chiều,” Merry nói. “Nó lại thổi từ phía Đông. Trên n{y lạnh qu|.”

“Phải,” Pippin nói, “em sợ đ}y chỉ là một chút nắng thoáng qua, rồi tất cả sẽ lại trở nên xám
xịt. Thật tiếc làm sao! Khu rừng gi{ xơ x|c n{y trông thật khác trong ánh mặt trời. Em gần như
đ~ cảm thấy thích nơi n{y đấy.”

“Ngươi gần như thấy thích Khu Rừng sao! Tốt đấy! Một sự tử tế thật hiếm có,” một giọng
nói lạ lẫm cất lên. “H~y quay lại đ}y để ta nhìn thấy mặt c|c ngươi. Còn ta lại gần như cảm thấy
không ưa cả hai ngươi, nhưng chúng ta không nên vội v{ng như thế. Quay lại đ}y.” Một bàn tay
lớn khớp ngón nổi u đặt lên vai mỗi người, và họ bị xoay ra đằng sau, nhẹ nh{ng nhưng không
thể cưỡng lại; rồi hai cánh tay khổng lồ nhấc bổng họ lên.

Họ nhận thấy mình đang nhìn v{o một khuôn mặt kh|c thường hết sức. Nó thuộc về một
hình thù khổng lồ giống như Người, lại gần giống Quỷ Khổng Lồ, cao ít nhất mười bốn bộ, vô
cùng cường tráng, với c|i đầu cao, và không hề có cổ. Thật khó nói hình hài ấy đang mặc bên
ngoài một lớp như vỏ c}y m{u xanh x|m, hay đó chính l{ lớp da. Nhưng dù thế nào thì hai cánh
tay của nó, cách thân một quãng ngắn, lại không hề nhăn nheo, m{ được bao phủ một lớp da
nâu mịn m{ng. Đôi b{n ch}n lớn có bảy ngón ở mỗi bên. Phủ lên nửa dưới khuôn mặt dài là một
bộ râu lòa xòa, rậm rạp, gần như khẳng khiu ở gốc nhưng lại mảnh dần v{ đầy rêu ở phía ngọn.
Nhưng ngay lúc đó hai ch{ng Hobbit chẳng thấy được gì nhiều ngo{i đôi mắt. Đôi mắt sâu thẳm
lúc n{y đang soi xét họ, chậm rãi và nghiêm nghị, nhưng cüng rất sắc bén. Đôi mắt màu nâu, lấp
lánh ánh xanh. Sau này Pippin vẫn thường cố tả lại ấn tượng đầu tiên của cậu khi nhìn thấy
chúng.

“Cảm gi|c như thể có một cái giếng khổng lồ đằng sau đôi mắt ấy, chứa đầy những ký ức
trải hàng thiên niên kỷ cùng những suy nghĩ đằng đẵng, chậm chạp, v{ kiên định; nhưng trên bề
mặt lại long lanh hiện tại; như |nh mặt trời lấp lánh trên lớp lá ngoài của một c}y đại thụ, hay
trên gợn sóng của một hồ nước sâu thẳm. Tôi không biết, nhưng cảm giác cứ như một thứ gì đó
mọc trên mặt đất - đang thiếp ngủ, có thể nói vậy, hay chỉ cảm nhận bản thân mình như một thứ
gì đó ở giữa đầu rễ v{ đầu lá, giữa đất sâu và trời cao, đột nhiên bừng tỉnh dậy mà ngắm nhìn
anh với cùng một sự quan tâm chậm r~i như vẫn thường suy ngẫm những vấn đề nội tại của
chính mình trong suốt những năm d{i bất tận.”

“Hrum, Hoom,” giọng nói lầm bầm, một giọng trầm như được phát ra từ một cây sáo gỗ rất
trầm. “Rõ r{ng l{ rất kỳ lạ! Đừng vội v{ng, đó l{ tôn chỉ của ta. Nhưng giả sử ta đ~ nhìn thấy các
ngươi, trước khi nghe thấy giọng c|c ngươi - ta thích giọng ấy: những âm thanh nhỏ nhẹ dễ
chịu; chúng gợi lại điều gì đó m{ ta không nhớ ra được - giả sử ta nhìn thấy c|c ngươi, trước khi
nghe thấy giọng c|c ngươi, thì ta đ~ giẫm bẹp c|c ngươi rồi, vì tưởng l{ lü Orc tí hon, v{ sau đó
mới nhận ra l{ đ~ nhầm lẫn. C|c ngươi thật kỳ lạ, rõ ràng vậy. Rễ c{nh ơi, thật kỳ lạ!”

Pippin, dù vẫn còn kinh ngạc, không còn cảm thấy sợ hãi nữa. Trước đôi mắt đó cậu cảm
thấy một sự hồi hộp đầy hiếu kỳ, chứ không phải là sợ h~i. “L{m ơn cho hỏi,” cậu nói, “ông l{ ai?
Và ông là gì vậy?”

Một cái nhìn kỳ quặc |nh lên trong đôi mắt già cả, gần như l{ cảnh giác; những giếng s}u đ~
bị đậy lại. “Hrum, thế n{y,” giọng nói trả lời; “ta l{ Ent, hay đó l{ c|ch mọi người gọi ta. Phải rồi,
từ đó l{ Ent. Ent trưởng, l{ ta, ngươi có thể nói vậy, theo cách nói của ngươi. Fangorn là tên của
ta đối với một số kẻ, một số kẻ khác lại gọi là Cây Râu. Cây Râu có vẻ được đấy.”

“Ent sao?” Merry hỏi lại. “Nghĩa l{ gì vậy? Thế ông gọi mình là gì? Tên thật của ông l{ gì?”

“Hoo, n{o!” C}y R}u trả lời. “Hoo! Nói ra l{ sẽ lộ cả! Đừng vội vàng. Và ta mới l{ người đang
hỏi. C|c ngươi đang ở đất của ta. Ta thắc mắc không biết các ngươi là giống gì? Ta không thể
nhận ra c|c ngươi. Có vẻ như c|c ngươi không có trong những danh sách cổ mà ta học khi còn
trẻ. Nhưng thời đó đ~ c|ch đ}y lâu, lâu lắm rồi, và có lẽ người ta đ~ l{m danh s|ch mới. Để ta
xem n{o! Để ta xem nào! Nó thế nào nhỉ?
 Này nghe kể Tích Sinh Vật Trên Đời!
Trước tiên giống loài tự do có bốn:
Đầu lòng thức sớm là dòng giống Tiên;
Ở nhà tối tăm, Người Lùn khai mỏ;
Ent từ đất nở, già như núi đồi;
Đoản mệnh Con Người, chủ nhân ngựa tốt:

Hm, hm, hm.

Nai hay nhảy nhót, hải ly hay xây,

Ưa húc lợn lòi, ưa mật là gấu,
Chó săn sục sạo, lẩn lút thỏ rừng...

hm, hm.

Bò sống dưới đồng, đại bàng vách núi,

Hươu khoe sừng đội; nhất chóng ó ta,
Nhất trắng thiên nga, nhất lạnh là rắn...

“Hoom, hm; hoom, hm, nó thế nào nhỉ? Room tum, room tum, roomty toom tum. Cả một
danh s|ch d{i đấy. Nhưng dù thế thì c|c ngươi cüng có vẻ không giống ở đ}u cả!”

“Có vẻ như bọn cháu vẫn thường bị gạt ra khỏi những danh sách cổ, và những câu chuyện
cổ,” Merry nói. “Thế nhưng bọn ch|u đ~ tồn tại từ khá lâu nay rồi. Bọn ch|u l{ người Hobbit.”

“Sao ta không thêm một dòng nữa nhỉ?” Pippin nói.

“Làm nhà trong hốc, Hobbit tí hon.

Cho bọn cháu vào bộ bốn, ngay sau Con Người (Dân Cao Lớn) l{ được thôi m{.”

“Hm! Không tồi đ}u, không tồi đ}u,” C}y R}u nói. “Như thế được đấy. Vậy ra c|c ngươi sống
trong hốc à? Nghe rất đúng v{ thích đ|ng. Vậy, ai gọi c|c ngươi l{ Hobbit? Ta nghe c|i tên đó
không có vẻ Tiên lắm. Người Tiên đ~ tạo nên tất cả từ ngữ cổ: họ đ~ khởi đầu.”
 “Chẳng có ai khác gọi bọn cháu là Hobbit hết; bọn cháu tự gọi mình như vậy,” Pippin nói.

“Hoom, hmm! N{o! Đừng vội vàng thế chứ! C|c ngươi tự gọi c|c ngươi l{ Hobbit sao?
Nhưng đừng đi nói cho bất kỳ ai nhé. Nếu không cẩn thận c|c ngươi có thể sẽ để lộ cả tên thật ra
đấy.”

“Bọn cháu không quen cẩn thận giấu điều đó,” Merry nói. “Thực sự thì cháu là một người họ
Hươu Bia Rum, Meriadoc Hươu Bia Rum, cho dù mọi người chỉ gọi cháu là Merry.”

“Còn ch|u l{ một người họ Took, Peregrin Took, nhưng bình thường ch|u được gọi là
Pippin, hoặc chỉ l{ Pip.”

“Hm, nhưng ta thấy c|c ngươi đúng là giống người vội v{ng,” C}y R}u nói. “Ta rất lấy làm
hân hạnh có được lòng tin của c|c ngươi; nhưng c|c ngươi chớ nên quá thoải mái ngay lập tức
như vậy. Ngo{i kia có Ent n{y v{ Ent kh|c, c|c ngươi biết đấy; hoặc ngoài kia có Ent và những
thứ trông giống Ent nhưng không phải, c|c ngươi có thể nói vậy. Ta sẽ gọi c|c ngươi l{ Merry v{
Pippin, nếu c|c ngươi thấy thoải mái - tên đẹp đấy. Bởi ta không định nói tên của ta, ít ra là
chưa phải bây giờ.” Một cái nhìn kỳ quặc nửa hiểu biết, nửa khôi hài ánh lên cùng tia lửa xanh
trong đôi mắt ông ta. “Thứ nhất là sẽ mất rất nhiều thời gian: tên của ta vẫn luôn dài thêm, mà
ta đ~ sống được rất lâu, rất lâu rồi; vì vậy tên của ta cüng giống như một câu chuyện. Những cái
tên thật luôn kể cho c|c ngươi c}u chuyện về những gì mang tên ấy trong ngôn ngữ của chúng
ta, c|c ngươi có thể gọi đó l{ Tiếng Ent cổ. Đó l{ một ngôn ngữ rất hay, nhưng phải mất rất
nhiều thì giờ mới nói được bất cứ điều gì bằng tiếng ấy, bởi vì chúng ta không nói bất cứ điều gì
bằng tiếng ấy cả, trừ khi điều đó đ|ng phải mất nhiều thì giờ để nói, v{ để nghe.

“Nhưng b}y giờ,” v{ đôi mắt trở nên rất sáng v{ “hiện diện”, dường như chúng nhỏ lại và
gần như quắc lên nữa, “có gì đang diễn ra vậy? C|c ngươi đang l{m gì ở đó thế? Ta có thể nhìn
thấy, nghe thấy (và ngửi thấy và cảm thấy) đ|ng kể từ cái, từ cái, từ cái a-lalla-lalla-rumba-
kamanda-lind-or-burúmë này. Xin thứ lỗi: đó l{ một phần tên ta gọi nơi đó; ta không biết từ
tương ứng trong những ngôn ngữ bên ngo{i: c|c ngươi biết đ}y, nơi m{ chúng ta đang ở đ}y,
nơi ta đứng và nhìn ra xa vào những buổi s|ng đẹp trời v{ nghĩ về Mặt Trời, về đồng cỏ bên
ngoài khu rừng, về lü ngựa, và mây, và cả thế giới đang trải ra nữa. Điều gì đang diễn ra vậy?
Gandalf đang định làm gì? Và những tên - burárum,” ông ta ph|t ra một tiếng ầm trầm đục như
một nốt nghịch trên chiếc đ{n ống cỡ đại - “những tên Orc, và tay Saruman trẻ tuổi ở dưới
Isengard kia? Ta thích nghe tin tức. Nhưng đừng quá nhanh nhảu.”

“Có kh| nhiều thứ đang diễn ra,” Merry nói; “v{ ngay cả nếu bọn cháu cố nhanh nhảu, vẫn
phải mất rất lâu mới kể hết. Nhưng ông đ~ bảo bọn ch|u không được vội. Bọn cháu có nên kể
cho ông bất cứ thứ gì sớm thế không? Ông có nghĩ l{ khiếm nhã nếu bọn cháu hỏi ông định làm
gì với bọn cháu, và ông thuộc bên n{o không? V{ ông có quen Gandalf không?”

“Có, ta có quen cậu ta: thầy phù thủy duy nhất thực sự quan t}m đến cây cối,” C}y R}u nói.
“C|c ngươi quen cậu ta không?”
 “Có,” Pippin buồn b~ nói, “bọn cháu từng quen. Ông ấy sinh thời là một người bạn lớn, và là
người dẫn đường cho bọn ch|u.”

“V}y ta có thể trả lời những cậu hỏi kia của c|c ch|u,” C}y R}u nói. “Ta sẽ không làm gì với
các cháu cả: nếu ý của c|c ch|u l{ ‘l{m gì c|c ch|u’ m{ không được các cháu cho phép. Chúng ta
có thể sẽ l{m v{i điều gì đó cùng nhau. Ta không biết bên nào l{ bên n{o. Ta đi theo con đường
của riêng ta; thế nhưng con đường của các cháu có thể sẽ đi cùng với con đường của ta trong ít
l}u đấy. Nhưng c|c ch|u vừa nói đến cậu Gandalf cứ như thể cậu ta sống trong một câu chuyện
đ~ đi đến hồi kết.”

“V}ng, đúng vậy,” Pippin buồn b~ nói. “C}u chuyện có vẻ vẫn đang tiếp diễn, nhưng ch|u sợ
l{ Gandalf đ~ rơi khỏi câu chuyện.”

“Hoo, vậy đấy!” C}y R}u nói. “Hoom, hm, { vậy đấy.” Ông ta ngưng lại, nhìn hai chàng Hobbit
một lúc l}u. “Hoom, { vậy đấy ta không biết phải nói gì nữa cả. Vậy đấy!”

“Nếu ông muốn nghe thêm,” Meny nói, “bọn cháu sẽ kể ông nghe. Nhưng sẽ mất ít l}u đấy.
Ông không muốn thả bọn cháu xuống sao? Chúng ta không thể cùng nhau ngồi đ}y dưới ánh
mặt trời sao, trong khi nó vẫn còn lưu lại? Hẳn ông sẽ mệt nếu cứ giơ bọn ch|u m~i trên n{y.”

“Hm, mệt sao? Không đ}u, ta không mệt. Ta không dễ mệt vậy đ}u. V{ ta không bao giờ ngồi
xuống. Ta không, hm, gập người được. Thế nhưng Mặt Trời đúng là đang lặn đấy. Chúng ta hãy
rời cái - c|c ch|u đ~ nói tên c|c ch|u gọi nó l{ gì chưa?”

“Quả đồi chăng?” Pippin gợi ý. “Thềm? Cầu thang?” Merry gợi ý.

Cây Râu lặp lại những từ đó một cách trầm tư. “Quả đồi. Phải rồi, chính là từ đó. Nhưng đó l{
một từ vội v{ng đối với một thứ đ~ đứng đ}y suốt từ khi phần này của thế giới thành hình.
Nhưng không sao. Chúng ta h~y rời khỏi đ}y, v{ đi.”

“Chúng ta sẽ đi đ}u?” Merry hỏi.

“Về nhà ta, về một trong những ngôi nhà của ta,” C}y R}u trả lời.

“Chỗ đó có xa không?”

“Ta không biết. Các cháu có thể coi là xa, có lẽ vậy. Nhưng nếu vậy thì đ~ sao?”

“Ông thấy đấy, bọn cháu mất hết cả h{nh lý,” Merry nói. “Bọn cháu chỉ còn chút thức ăn.”

“Ô! Hm! C|c ch|u không phải lo lắng về điều đó,” C}y R}u nói. “Ta sẽ cho các cháu uống một
thứ có thể giúp c|c ch|u xanh tươi trong rất, rất lâu. Và nếu chúng ta quyết định chia tay, ta có
thể đưa c|c ch|u ra khỏi vùng đất của ta tới bất cứ điểm nào các cháu chọn. Chúng ta đi thôi!”
 Nắm lấy hai chàng Hobbit nhẹ nh{ng nhưng chắc chắn, mỗi người kẹp trong một khuỷu tay,
Cây Râu nhấc một bàn chân to lớn lên rồi đến ch}n kia, đưa họ đến mép thềm đ|. Những ngón
ch}n như rễ cây bám chặt v{o đ|. Rồi ông ta bước xuống từng bậc một cách thận trọng và khoan
thai, tới tận thềm Khu Rừng.

Tức thì ông ta rảo những bước dài qua cây cối, mỗi lúc một sâu dần vào trong rừng, không
lúc nào rời xa dòng nước, hướng thẳng lên sườn dãy núi. Rất nhiều cây cối dường như say ngủ,
hay chẳng nhận ra có ông ta cüng như khi những sinh vật kh|c đi ngang qua; thế nhưng vẫn có
một v{i c}y rung mình, v{ v{i c}y kh|c vươn c{nh để khỏi xòa xuống đầu khi ông ta đi tới. Từ
đầu đến cuối ông ta vừa bước nói chuyện một mình bằng một chuỗi âm thanh du dương tuôn
dài.

Hai chàng Hobbit im lặng trong ít lâu. Thật kỳ lạ là họ lại cảm thấy an toàn và thoải mái, và
họ có đ|ng kể những điều phải suy nghĩ v{ thắc mắc. Cuối cùng Pippin lại l{ người đ|nh liều lên
tiếng.

“Xin l{m ơn, ông C}y R}u,” cậu nói, “ch|u có thể hỏi ông điều n{y được không? Tại sao
Celeborn lại cảnh báo bọn cháu về khu rừng của ông? Ông ấy nói bọn cháu không nên liều mạng
dấn th}n v{o trong n{y.”

“Hmm, ông ta nói vậy ư?” C}y R}u hầm hừ. “V{ có thể ta cüng nói đúng như vậy nếu các
ch|u đi đường đó. Đừng nên liều mạng dấn thân vào khu rừng Laurelindórenan! Người Tiên
từng gọi nó như vậy, nhưng giờ họ đ~ đặt tên khác ngắn hơn: họ gọi nó là Lothlórien. Có lẽ họ
đúng: nó đang t{n lụi, chứ không mọc thêm nữa. Vùng đất Thung Lüng V{ng H|t, nó đ~ từng là
như vậy, từ ngày xửa ng{y xưa. Giờ nó là Hoa Mộng. Vậy đấy! Nhưng đó l{ một nơi kỳ quặc, và
không dành cho bất cứ ai đ}m đầu v{o đ}u. Ta ngạc nhiên vì hai ch|u ra được khỏi đó, nhưng
ngạc nhiên hơn nhiều vì các cháu lại còn vào nổi: người lạ đ~ không v{o được đó trong suốt
nhiều năm rồi. Đó l{ một vùng đất kỳ quặc.

“V{ nơi n{y cüng vậy. Nhiều người đ~ gặp điều sầu thảm ở đ}y. Phải, nhiều lắm, gặp điều
sầu thảm. Laurelindórenan lindelorendor malinornélion ornemalin,” ông ta ng}m nga một mình.
“Ở đó họ có vẻ đang rơi lại phía sau thế giới, ta đo|n vậy,” ông ta nói. “Cả vùng đất này, lẫn tất cả
những gì khác bên ngoài khu Rừng V{ng, đều không còn như trước khi Celeborn còn trẻ. Tuy
thế:

Taurelilómëa-tumbalemorna Tumbaletaurëa Lómëanor[1],

Họ vẫn từng nói vậy. Mọi thứ đ~ thay đổi, nhưng điều này vẫn đúng ở nhiều nơi.”

“Ý ông l{ sao?” Pippin hỏi. “Điều gì đúng?”

 “C}y cối v{ người Ent,” C}y R}u trả lời. “Bản th}n ta cüng không hiểu được hết những điều
đang tiếp diễn, vậy nên ta không thể giải thích cho c|c ch|u. V{i người trong số bọn ta vẫn là
người Ent đích thực, vẫn đủ sống động theo kiểu của bọn ta, nhưng có rất nhiều người đang dần
trở nên uể oải, theo đúng kiểu cây, các cháu có thể nói vậy. Hầu hết cây cối chỉ là cây cối, dĩ
nhiên rồi; nhưng có nhiều c}y đang dần thức dậy. Một v{i c}y đ~ thức tỉnh hẳn, và một số ít đ~,
ừ, à, ừ, có vẻ Ent. Điều này vẫn liên tục diễn ra.

“Khi điều đó xảy ra đối với một cái cây, các cháu sẽ nhận thấy một vài cây có tâm xấu. Chẳng
liên quan gì với gỗ của chúng cả: ta không có ý đó. Thế đó, ta từng quen vài tay liễu già tốt bụng
ở hạ nguồn Luồng Ent, đ~ ra đi từ lâu lắm rồi, than ôi! Họ đ~ rỗng ruột và thực tế là sắp vỡ tan
thành từng mảnh, nhưng lại lặng lẽ v{ nói năng ngọt ngào như một chiếc lá non. Rồi thì có
những cây ở c|c thung lüng dưới dãy núi, cứng c|p như v}m, nhưng lại xấu xa từ trong ra ngoài.
Những điều như vậy có vẻ đang lan lộng. Từng có v{i nơi vô cùng nguy hiểm tại vùng này. Nay
vẫn còn vài mảng rất tối.”

“Có phải ý ông l{ như khu Rừng Già ở xa tít về phía Bắc không?” Merry hỏi.

“Phải, phải, gần giống vậy, nhưng xấu xa hơn nhiều. Ta không nghi ngờ gì vẫn còn vài mảng
tối từ Bóng Tối Lớn nằm lại đó ở mạn xa về phía Bắc; và những ký ức xấu đọng lại. Thế nhưng
vùng đất này còn cả những thung lüng s}u, nơi Bóng Tối chưa từng tan đi, v{ c}y cối ở đó còn
gi{ đời hơn cả ta. Tuy vậy bọn ta vẫn phải làm những gì có thể làm. Bọn ta xua đuổi người lạ và
những kẻ liều mạng; bọn ta dạy và bọn ta luyện, bọn ta đi v{ bọn ta đ{o.

“Ent cổ bọn ta là kẻ chăn c}y. Giờ bọn ta chỉ còn lại rất ít. Người ta nói cừu rồi sẽ thành ra
giống người chăn, còn người chăn cüng sẽ giống cừu; nhưng chậm lắm, và chẳng có bên nào
sống được lâu trên thế giới này. Cây và Ent thì nhanh chóng và gần güi hơn, họ cùng nhau đi qua
nhiều kỷ nguyên. Bởi Ent giống Tiên hơn: không hứng thú với bản th}n mình như Con Người,
m{ thích đi s}u bên trong những thứ khác. Thế nhưng Ent cüng lại giống Con Người hơn, dễ
thay đổi hơn Tiên, hay như c|c ch|u có thể nói là dễ khoác vào mình màu sắc của bên ngoài
hơn. V{ lại còn kh| hơn cả hai giống đó: bởi họ vững v{ng hơn v{ lưu t}m đến mọi điều l}u hơn.

“Một số bà con của ta giờ trông hệt như c}y cối, phải có gì đó to t|t lắm mới có thể đ|nh
thức họ được; và họ chỉ nói chuyện thì thào; thế nhưng một vài cây trong số đ{n c}y của ta lại lá
cành uyển chuyển, và rất nhiều cây có thể nói chuyện với ta. Người Tiên đ~ khởi đầu chuyện đó,
tất nhiên, đ|nh thức cây cối dậy rồi dạy chúng nói và học ngôn ngữ của cây. Lúc nào họ cüng
mong mỏi nói chuyện với mọi thứ trên đời, người Tiên xa xưa l{ vậy đấy. Thế rồi Bóng Tối Lớn
tr{n đến, và họ đ~ vượt Đại Dương bỏ đi, hay chạy đến những vùng thung lüng xa xôi, để lẩn
tránh, và sáng tác những bài hát về những ngày tháng sẽ chẳng bao giờ trở lại nữa. Chẳng bao
giờ trở lại nữa. Phải rồi, phải rồi, ng{y xưa tất cả là một khu rừng kéo dài từ đ}y đến Dãy Núi
Lune, v{ nơi n{y chỉ l{ Bìa Đông của nó mà thôi.

“Thật là những ng{y kho|ng đạt! Cái thời ta có thể bước đi v{ ca h|t suốt cả ngày mà không
nghe thấy gì khác ngoài tiếng của chính ta vang vọng trong những d~y đồi trống trải. Mọi khu
rừng đều giống như Lothlórien, nhưng rậm rạp hơn, rắn rỏi hơn, v{ tươi tắn hơn. V{ mùi hương
trong không khí nữa! Ta đ~ từng dành cả một tuần lễ chỉ để hít thở.”

Cây Râu chìm vào im lặng, vẫn bước đi nhưng đôi b{n ch}n to lớn gần như không g}y ra
tiếng động. Rồi ông ta lại ngâm nga, và chuyển sang thì thầm một bài hát. Dần dần hai chàng
Hobbit nhận ra ông ta đang h|t cho họ nghe:

Trên đồng liễu mùa Xuân ta bước ở Tasarinan.

A! cánh đồng hương Xuân ngan ngát Nan-tasarion!
Và ta nói thế là tốt.
Ở Ossiriand mùa Hạ ta vơ vẩn rừng du.
A! nắng Hạ nhạc rừng rộn rã bên Bảy Sông Ossir!
Và ta nghĩ thế là nhất.
Tới rừng sồi ở Neldoreth ta ghé chơi khi vào Thu.
A! thắm đỏ tươi vàng xào xạc lá Thu Taur-na-neldor!
Hơn cả lòng ta ao ước.
Trên Dorthonion Đông đến ta trèo lên cao nguyên thông.
A! cành thẫm đen in tuyết trắng gió Đông Orod-na-Thôn!
Vang trời cao xanh ta hát.
Nay xứ sở xưa đã vùi sóng bạc,
Còn ta bước trong Ambaróna, Tauremorna, Aldalómë,
Trong rừng quê ta, trong đất Fangorn,
Nơi rễ đâm dài,
Còn năm tháng nằm dày hơn lá
Rừng Tauremornalómë.

Ông ta ngừng hát, và lặng lẽ tiếp bước; trong khắp khu rừng, xa hết tầm tai có thể nghe
được, không thấy một âm thanh nào nữa.

Ngày xế dần, bóng chiều bện lấy quanh những thân cây. Cuối cùng hai chàng Hobbit nhìn
thấy, vươn lên mờ mờ ngay phía trước họ, một vùng đất dốc đứng tối đen: họ đ~ đến chân dãy
núi, đến được phần gốc xanh tốt của ngọn Methedras cao ngất. Xuôi xuống sườn đồi, dòng
Luồng Ent non nớt, tuôn ra từ những nguồn suối ở cao tít phía trên, chảy ầm ĩ qua từng bậc đ|
đến gặp họ. Phía bên phải dòng nước có một triền dốc dài, phủ đầy cỏ, giờ đ~ ngả màu xám
trong ánh chạng vạng. Không một bóng cây nào mọc ở đó v{ nó mở ra đón bầu trời; sao trời đ~
tỏa sáng trong những hồ chen giữa những bờ mây.

C}y R}u bước lên triền dốc mà chẳng hề ghìm bớt sải ch}n. Đột nhiên ở ngay phía trước hai
chàng Hobbit nhìn thấy một khung cửa rộng lớn. Có hai cây lớn đứng đó, mỗi cây một bên,
giống như những trụ cổng sống; thế nhưng không hề có cánh cổng nào ngoài những cành cây
bắt chéo v{ đan xoắn lại nhau. Khi ông gi{ Ent bước tới, hai cái cây nhấc cành lên cao, và toàn bộ
lá cây rung lên xào xạc. Chúng đều l{ c}y thường xanh, lá sẫm màu và bóng láng, lấp lánh trong
ánh chiều. Phía sau chúng là một khoảng bằng phẳng rộng lớn, như s{n một tòa sảnh khổng lồ
được khoét v{o trong sườn đồi. Ở cả hai bên, những bức tường dựng lên cao dần, cho đến lúc
đạt đến độ cao khoảng năm mươi bộ hoặc hơn, dọc theo bên mỗi bức tường còn có một dải cây,
cüng cao dần theo hàng tiến vào sâu phía trong.

Ở đầu phía xa bức tường đ| dựng thẳng đứng, thế nhưng ở phía dưới chân nó lại lõm vào
thành một gian nông mái hình vòm: bức trần duy nhất của tòa sảnh, không kể những tán cây ở
đầu phía trong tỏa bóng xuống khắp mặt đất, chỉ chừa lại một lối mở rộng rãi ngay chính giữa.
Một dòng nước nhỏ chảy ra từ những mạch suối phía trên, và rẽ nhánh khỏi dòng chính, róc
r|ch đổ xuống mặt tường dựng đứng, rót xuống những giọt bạc, trông như một bức rèm đẹp đẽ
rủ phía trước gian m|i vòm. Nước lại được dồn vào một chậu đ| trên mặt đất giữa hai dải cây,
rồi từ đó nó tr{n ra v{ chảy đi bên cạnh lối mở, tới đo{n tụ với Luồng Ent đang l{m cuộc hành
trình chảy xuyên rừng.

“Hm! Đ}y rồi!” C}y R}u nói, ph| vỡ sự im lặng nãy giờ. “Ta đ~ đưa c|c ch|u qua khoảng bảy
mươi nghìn sải chân Ent, thế nhưng chừng đó ứng với bao nhiêu trong thước đo quê hương c|c
cháu thì ta không biết. Dù sao chúng ta cùng đ~ rất gần gốc rễ ngọn Núi Cuối. Một phần tên của
nơi n{y có lẽ là Sảnh Nguồn, nếu được chuyển qua ngôn ngữ của các cháu. Ta thích nó. Chúng ta
sẽ ở lại đ}y đêm nay.” Ông ta đặt họ xuống bãi cỏ giữa hai dải cây, và họ đi theo ông ta đến mái
vòm lớn. Lúc này hai chàng Hobbit mới chú ý thấy ông ta bước đi m{ đầu gối không hề gập lại,
nhưng hai ch}n lại mở ra thành một bước rất dài. Ông ta cắm những ngón chân to (thực sự rất
to và rộng) xuống đất trước tiên, rồi mới đến phần bàn chân còn lại.

C}y R}u đứng lại một lúc dưới dòng th|c tuôn mưa, v{ hít một hơi d{i; ông ta ph| lên cười,
rồi đi v{o bên trong. Có một chiếc b{n đ~ lớn nằm ở đó, nhưng không có ghế. Ở trong cùng gian
phòng đ~ kh| tối. Cây Râu nhặt hai chiếc bình lớn rồi đặt lên bàn. Chúng có vẻ đ~ đong đầy
nước; nhưng ông ta giơ tay phía trên, và ngay tức thì hai chiếc bình bắt đầu sáng bừng lên, một
chiếc tỏa ánh sáng vàng còn chiếc kia tỏa ánh xanh thắm; và sự hòa trộn của hai thứ ánh sáng
đ~ thắp bừng cả gian phòng, như thể nắng hè đang chiếu xuyên qua một vòm lá non. Quay lại
phía sau, hai chàng Hobbit nhìn thấy cây cối trong s}n cüng bắt đầu bừng lên, ban đầu còn mờ
nhạt, nhưng mỗi lúc một đậm hơn, cho đến khi ánh sáng viền lên từng chiếc lá: một số màu
xanh, một số màu vàng, một số đỏ như đồng; còn những th}n c}y trông như những cột đ| tạc
phát sáng.

“Ch{, ch{, giờ chúng ta lại có thể nói chuyện,” C}y R}u nói. “Ta nghĩ c|c ch|u đang kh|t. Có
lẽ c|c ch|u cüng đang mệt. Hãy uống thứ n{y!” Ông ta đi đến phía sau gian nhà, và họ trông thấy
có nhiều hü đ| cao đứng đó, nắp đậy trông rất nặng. Ông ta mở nắp một hü, nhúng chiếc muôi
lớn vào trong, rồi đong ra ba b|t, một chiếc rất to, hai chiếc còn lại nhỏ hơn.
 “Đ}y l{ một ngôi nh{ Ent,” ông ta nói, “v{ ta e l{ không có chỗ ngồi đ}u. Thế nhưng c|c ch|u
có thể ngồi lên b{n.” Ông ta nhấc hai chàng Hobbit lên rồi đặt họ xuống mặt phiến đ| lớn cách
mặt đất sáu bộ, ở đó họ ngồi thõng chân, uống từng ngụm một.

Món đồ uống đó giống như nước, thực sự là rất giống mùi vị những ngụm nước họ uống từ
Luồng Ent nơi bìa rừng, thế nhưng có tho|ng một chút mùi hay vị mà họ không thể tả được: mờ
nhạt thôi, nhưng khiến họ liên tưởng đến mùi hương một cánh rừng xa xôi đưa đến trong cơn
gió đêm m|t mẻ. T|c động của ngụm nước bắt đầu từ ngón chân, từ từ dâng lên cả tứ chi, mang
theo sự khoan khoái và khí lực trong lúc dâng cao dần, đến tận ngọn tóc. Thậm chí hai chàng
Hobbit cảm thấy tóc trên đầu họ đang dựng lên, phấp phới rồi xoắn lại và dài thêm ra. Về phần
C}y R}u, trước tiên ông ta rửa chân trong chậu bên ngoài gian vòm rồi ông ta uống cạn bát
nước của mình chỉ trong một ngụm, một ngụm dài và chậm chạp. Hai chàng Hobbit cứ ngỡ ông
ta sẽ chẳng bao giờ dừng uống.

Nhưng rồi ông ta cüng đặt bát xuống. “A - a,” ông ta thở d{i. “Hm, hoom, giờ chúng ta có thể
nói chuyện dễ d{ng hơn được rồi. Các cháu có thể ngồi dưới sàn, còn ta sẽ nằm xuống; như vậy
mới ngăn được thứ nước uống này bốc lên đầu ta và khiến ta buồn ngủ.”

Ở bên phải căn phòng có một chiếc giường lớn chân thấp, không cao hơn hai bộ, phủ một
lớp cỏ v{ dương xỉ khô dày. Cây Râu từ từ hạ mình xuống giường (chỉ hơi thấy giữa thân cong
lại một chút), cho đến khi ông ta nằm d{i người trên giường, hai c|nh tay đặt phía sau đầu, nhìn
lên trần, nơi |nh s|ng đang lập lòe như l| c}y chơi đùa với ánh nắng. Merry và Pippin ngồi bên
cạnh ông ta trên những chiếc gối cỏ.

“Giờ hãy kể ta nghe câu chuyện của c|c ch|u, nhưng đừng vội v{ng!” C}y R}u nói.

Hai chàng Hobbit bắt đầu kể cho ông ta câu chuyện phiêu lưu của họ từ lúc họ rời Hobbit
Thôn. Họ không đi theo trình tự rõ ràng nào, bởi cứ liên tục nói chen vào nhau, còn Cây Râu
cüng thường xuyên ngắt lời người đang kể, và trở lại những diễn biến trước đó, hay nhảy cóc
đặt câu hỏi về những sự kiện về sau. Họ không nói bất cứ điều gì về chiếc Nhẫn, và không kể cho
ông ta tại sao họ lên đường hay họ sẽ đi đến đ}u; còn ông ta cüng chẳng có ý tìm hiểu lý do của
họ.

Ông ta hết sức hứng thú về mọi chuyện: về toán Kỵ Sĩ Đen, về Elrond, v{ Thung Đ|y Khe, về
khu Rừng Già, và Tom Bombadil, về Khu Mỏ Moria, và về Lothlórien và Galadriel. Ông ta yêu cầu
họ mô tả đi mô tả lại Quận và những vùng lân cận. Rồi tới đó ông ta nói một điều lạ lùng. “C|c
cháu không hề thấy, hm, bất cứ người Ent nào ở quanh đó, phải không?” ông ta hỏi. “Ờ, thực ra
thì không phải Ent, mà là Ent phụ.”

“Ent phụ sao?” Pippin hỏi lại. “Họ có giống ông chút n{o không?”

“Có, hm, m{ không: giờ ta thực sự không biết nữa,” C}y R}u nói một c|ch tư lự. “Nhưng họ
chắc sẽ thích vùng đất của các cháu, nên ta chỉ hỏi vậy thôi.”
 Tuy nhiên Cây Râu lại đặc biệt hứng thú về mọi điều liên quan đến Gandalf; và hứng thú
hơn cả về những việc Saruman làm. Hai chàng Hobbit vô cùng nuối tiếc vì chỉ biết quá ít về
những điều đó: đúng hơn chỉ l{ qua b|o c|o mơ hồ của Sam về những gì Gandalf đ~ kể cho Hội
Đồng. Nhưng dù thế nào thì họ cüng biết chắc Uglúk v{ đội quân của hắn đến từ Isengard, và
nhắc tên Saruman là chủ nhân của chúng.

“Hm, hoom!” C}y R}u nói, khi rốt cục câu chuyện vòng vèo cüng lạc đến hồi trận chiến giữa
lü Orc v{ đội Kỵ Sĩ Rohan. “Ch{, ch{! Không còn nghi ngờ gì nữa, đó quả là một đống tin tức. Các
ch|u đ~ không kể cho ta tất cả, chắc chắn là không, khẳng định là không. Thế nhưng ta tin c|c
cháu làm vậy vì Gandalf muốn thế. Một điều gì đó rất lớn lao đang diễn ra, ta cảm thấy được
điều đó, còn điều đó l{ gì thì rồi ta sẽ biết vào một ng{y đẹp trời hay xấu trời n{o đó. Nhưng rễ
c{nh ơi, quả là một chuyện kỳ lạ: nảy lên một giống người nhỏ bé không hề có trong những
danh sách cổ, và kìa! Chín Kỵ Sĩ bị quên lãng lại xuất hiện để săn lùng họ, rồi Gandalf đưa họ vào
một cuộc h{nh trình vĩ đại, rồi Galadriel chứa chấp họ ở Caras Galadhon, rồi lü Orc b|m theo họ
qua nhiều lý đường ở Vùng Đất Hoang: rõ ràng họ đ~ bị cuốn vào một cơn b~o lớn. Ta mong họ
chống chọi được!”

“Vậy còn ông thì sao?” Merry hỏi.

“Hoom, hm, ta không m{ng đến những cuộc Đại Chiến,” C}y R}u nói; “chúng chủ yếu liên
quan đến người Tiên v{ Con Người. Đó l{ việc của Phù Thủy: Phủ Thủy lúc n{o cüng băn khoăn
về tương lai. Ta không thích phải lo lắng về tương lai. Ta không ho{n to{n đứng về bên bất cứ
ai, bởi vì không ai ho{n to{n đứng về bên của ta, nếu các cháu hiểu ta: chẳng ai quan t}m đến
rừng như ta, ngay cả người Tiên thời gian này. Tuy nhiên ta vẫn đối xử tốt với người Tiên hơn
những người kh|c: chính người Tiên đ~ cứu chúng ta ra khỏi cảnh câm lặng từ rất lâu rồi, v{ đó
là một món qu{ vĩ đại không ai có thể lãng quên, cho dù từ đấy chúng ta đ~ đi theo những con
đường kh|c nhau. Nhưng cüng có v{i bên, m{ ta ho{n to{n không theo, dĩ nhiên rồi; ta hoàn
toàn chống lại chúng: lü - burárum - n{y” (ông ta lại hầm hừ một tiếng tỏ vẻ kinh tởm) “... lü Orc
này, và cả chủ nhân của chúng.

“Ta từng lo }u khi bóng đêm phủ xuống rừng ]m U, nhưng khi nó chuyển đến Mordor, có
một hồi ta đ~ chẳng bận tâm: Mordor ở qu| xa. Nhưng có vẻ như gió đang thổi lại từ đằng Đông,
và cảnh héo tàn cho mọi khu rừng đang tr{n đến gần. Một lão già Ent chẳng l{m gì được để chăn
lại cơn b~o đó: ông ta buộc phải chống chọi hoặc sụp đổ

“Nhưng giờ là Saruman! Saruman là một tên hàng xóm ta không thể lờ hắn đi được. Ta cho
rằng cần phải l{m gì đó. Gần đ}y ta vẫn thường băn khoăn về việc l{m gì đối với Saruman.”

“Saruman l{ ai?” Pippin hỏi. “Ông có biết bất cứ điều gì về lai lịch của l~o ta không?”

“Saruman l{ một Phù Thủy,” C}y R}u trả lời. “Ta không thể nói gì hơn thế. Ta không biết lai
lịch của Phù Thủy. Họ xuất hiện lần đầu tiên sau khi những con Thuyền Lớn vượt qua Đại
Dương; nhưng ta không biết liệu họ có đi theo thuyền hay không. Ta tin rằng Saruman được
trọng vọng nhất trong số đó. C|ch đ}y ít l}u - mà các cháu sẽ coi l{ c|ch đ}y l}u lắm rồi - hắn đ~
từ bỏ việc lang thang coi sóc công việc của Con Người v{ người Tiên; và hắn định cư tại
Angrenost, hay Isengard theo c|ch Con Người Rohan gọi. Hắn ban đầu rất lặng lẽ, nhưng tiếng
tăm của hắn dần dà nổi lên. Họ nói hắn đ~ được chọn đứng đầu Hội Đồng Trắng; nhưng điều đó
hoá ra lại chẳng tốt đẹp gì. Đến giờ ta vẫn băn khoăn liệu có phải sau đó Saruman mới rẽ sang
những con đường xấu xa. Nhưng dù thế n{o ng{y đó hắn cüng không g}y phiền h{ đến hàng
xóm láng giềng. Ta đ~ từng nói chuyện với hắn. Đ~ có thời hắn thường đi lại quanh khu rừng
của ta. Hồi đó hắn rất lịch thiệp, lúc n{o cüng xin phép ta (chí ít l{ khi hắn gặp ta); và luôn háo
hức nghe kể chuyện. Ta đ~ kể cho hắn nghe nhiều điều mà hắn sẽ chẳng bao giờ tự tìm ra được;
thế nhưng hắn không bao giờ đ|p trả ta tương tự. Ta không nhớ nổi đ~ khi nào hắn kể cho ta
bất cứ điều gì chưa. V{ tính khí hắn c{ng ng{y c{ng như vậy; khuôn mặt hắn, như ta nhớ - ta đ~
không thấy hắn nhiều ngày lắm rồi - trở nên giống như những cánh cửa sổ trên bức tường đ|:
cửa sổ đóng chớp bên trong.

“Ta nghĩ giờ ta hiểu được việc hắn đang l{m. Hắn đang }m mưu trở thành một Thế Lực.
Tâm hồn hắn chỉ toàn kim loại và bánh xe; và hắn không quan t}m đến những gì mọc lên từ đất,
trừ phi hắn được những thứ đó phục vụ vào thời điểm đó. V{ giờ hắn đ~ rõ r{ng l{ một tên
phản trắc đen tối. Hắn đ~ giao du với những loại người xấu xa, với lü Orc. Brm, hoom! Còn tồi tệ
hơn thế: hắn đang t|c động gì đó lên bọn chúng; điều gì đó rất nguy hiểm. Bởi những tên
Isengard này giống loại Người độc |c hơn.

Một điểm dễ nhận biết của những thứ xấu xa gia nhập Bóng Tối Lớn là chúng không thể
chịu đựng được Mặt Trời; thế nhưng lü Orc của Saruman lại có thể chịu được, cho dù có thể
chúng vẫn căm ghét nó. Ta không hiểu hắn đ~ l{m gì? Có phải đ}y l{ Con Người bị hắn làm cho
suy đồi, hay hắn đ~ trộn lẫn loài Orc với lo{i Người? Nếu vậy thì quả là một điều xấu xa đen tối!”

Cây Râu hầm hừ suốt một lúc, như thể đang ph|t }m những lời nguyền rủa sâu xa và bí ẩn
n{o đó bằng tiếng Ent. “C|ch đ}y một thời gian ta bắt đầu băn khoăn l{m sao lü Orc d|m cả gan
đi qua khu rừng của ta thoải m|i như vậy,” ông ta nói tiếp. “Chỉ gần đ}y ta mới đo|n được rằng
chính Saruman mới là kẻ phải chịu trách nhiệm, hắn đ~ do th|m bằng mọi cách từ lâu lắm rồi,
v{ đ~ ph|t hiện ra những bí mật của ta. Hắn v{ lü người xấu xa của hắn giờ đang ph| hoại. Dưới
kia nơi biên giới bọn chúng đang đốn hạ cây cối - những cây tốt. Có vài cây chúng chỉ chặt xuống
rồi bỏ chết khô - thói ác của bọn Orc chứ gì nữa; còn đa phần đều bị chặt nhỏ rồi mang đi nuôi
những ngọn lửa ở Orthanc. Giờ đ}y lúc n{o cüng có khói bay lên từ phía Isengard.

“Quỷ tha ma bắt hắn đi, rễ cành ạ! Rất nhiều cây trong số đó l{ bạn của ta. những sinh vật ta
biết rõ từ khi là hạt quả; rất nhiều cây có tiếng nói riêng giờ đ~ m~i m~i mất đi. V{ chỉ còn lại
những thân cây chết và bụi gai ở nơi trước kia là những khu rừng h|t. Ta đ~ lười biếng. Ta đ~ để
mọi thứ trượt khỏi tay. Điều đó phải chấm dứt!”

Cây Râu bất chợt vươn người lên khỏi giường, đứng dậy, v{ đập tay xuống mặt bàn. Những
bình s|ng rúng động làm bắn lên hai lưỡi lửa. Trong mắt ông ta rung rinh một ngọn lửa xanh,
còn bộ r}u chĩa ra thẳng đứng như c}y chổi sể lớn.

“Ta sẽ chấm dứt điều đó!” ông ta gầm lên. “V{ c|c ch|u sẽ đi cùng ta. C|c ch|u có thể sẽ giúp
được ta. Đấy cüng l{ c|c ch|u giúp cả cho bạn bè mình nữa; bởi nếu Saruman không bị ngăn cản
thì Rohan và Gondor sẽ có thêm một kẻ thù ở sau lưng cüng như trước mặt. Con đường của
chúng ta đi cùng nhau - đến Isengard!”

“Bọn cháu sẽ đi cùng ông,” Merry nói. “Bọn cháu sẽ làm những gì có thể.”

“Phải rồi!” Pippin phụ họa. “Cháu muốn được thấy Bàn Tay Trắng sụp đổ. Cháu muốn có
mặt ở đó, cho dù có thể cháu không hữu dụng lắm: cháu sẽ không bao giờ quên được Uglúk
cùng chuyến đi xuyên Rohan.”

“Tốt! Tốt!” C}y R}u nói. “Nhưng ta đ~ nói năng vội v{ng. Chúng ta không được vội vàng đ}u.
Ta đ~ trở nên quá nóng nảy. Ta phải bình tĩnh lại để suy nghĩ; bởi hô hào chấm dứt! dễ hơn bắt
tay thực hiện nhiều.”

Ông ta bước đến cổng vòm v{ đứng một lúc dưới dòng suối đang trút mưa xuống. Rồi ông
ta cười phá lên và lắc mình, mỗi giọt nước lấp lánh từ người ông rơi xuống đất đều lóe lên như
những tia lửa đỏ hoặc xanh. Ông ta quay vào và lại nằm xuống giường rồi im lặng.

Sau một hồi hai chàng Hobbit lại nghe thấy ông ta rì rầm. Có vẻ như ông ta đang đếm ngón
tay. “Fangorn, Finglas, Fladrif, phải, phải,” ông thở d{i. “Vấn đề là chúng ta còn lại qu| ít,” ông ta
quay người về phía hai ch{ng Hobbit. “Chỉ sót lại ba trong số những người Ent đầu tiên lang
thang trong rừng từ trước thời kỳ Bóng Tối: chỉ còn ta, Fangorn, cùng Finglas và Fladrif - đó là
gọi họ bằng tên Tiên; còn các cháu có thể gọi họ là Búp Tóc Là và Da Vỏ Cây nếu thích thế hơn.
Và trong ba chúng ta, Búp Tóc Là và Da Vỏ Cây không hữu dụng lắm trong công chuyện này.
Búp Tóc L{ đ~ trở nên buồn ngủ, cháu có thế nói gần như l{ c}y rồi: anh ta đ~ th{nh thói quen
đứng nửa tỉnh nửa mê suốt cả mùa hè giữa đồng cỏ mọc cao quanh đầu gối. Lại còn phủ đầy
lông như l|. Anh ta từng thức dậy v{o mùa đông; nhưng gần đ}y cả mùa đông anh ta cüng qu|
uế oải chẳng đi được xa. Da Vỏ Cây thì sống trên sườn núi phía T}y Isengard. Đó chính l{ nơi
gặp nhiều rắc rối nhất. Anh ta bị lü Orc l{m cho trọng thương, rất nhiều họ h{ng cùng đ{n c}y
của anh ta đ~ bi giết hại hoặc t{n ph|. Anh ta đ~ chuyển lên những nơi cao hơn, giữa những
rặng bạch dương anh ta yêu quý nhất, và anh ta sẽ chẳng bao giờ đi xuống nữa. Tuy nhiên, ta
vẫn dám nói ta có thể tập hợp được một đội kha khá gồm những người trẻ hơn - nếu ta làm họ
hiểu được tình cảnh cấp thiết; nếu ta có thể đ|nh thức được họ: chúng ta đều không phải loại
dân vội vàng. Thật tiếc vì chúng ta còn lại qu| ít!”

“Vậy tại sao lại còn qu| ít, trong khi ông đ~ sống trong vùng này lâu vậy rồi?” Pippin hỏi.
“Rất nhiều người đ~ chết sao?”

“Ồ không!” C}y R}u nói. “Như c|c ch|u có thể nói thì không ai chết từ bên trong cả. Một vài
người ngã xuống do những vận rủi qua c|c năm d{i, dĩ nhiên rồi; số đông hơn đ~ biến thành
cây. Thế nhưng chúng ta chưa bao giờ đông đảo và chúng ta cùng không sinh sôi nảy nở. Không
hề có Enting - nghĩa l{ không có trẻ con, như c|c ch|u gọi, trong vô cùng nhiều năm rồi. Các
cháu thấy đấy, chúng ta đ~ mất các Ent phụ.”
 “Thật đ|ng buồn l{m sao!” Pippin nói. “L{m sao m{ họ chết cả vậy?”

“Họ không chết!” C}y R}u nói. “Ta không bao giờ nói chết. Ta nói chúng ta đ~ mất họ. Chúng
ta đ~ để mất họ mà chẳng thể tìm lại được.” ông ta thở d{i. “Ta cứ tưởng gần như mọi người đều
biết điều đó. Có nhiều bài ca về hành trình của người Ent tìm kiếm Ent phụ vẫn được người
Tiên v{ Con Người hát từ rừng ]m U đến tận Gondor. Không thể n{o đ~ bị lãng quên hết được.”

“Ch{, ch|u sợ là những b{i h|t đó vẫn chưa đi về phía T}y vượt qua D~y Núi để đến Quận
đ}u,” Merry nói. “Sao ông không nói rõ hơn, hay h|t cho bọn cháu nghe một trong số những bài
h|t đó?”

“Được, nhất định ta sẽ làm thế,” C}y R}u nói, tỏ vẻ hài lòng thấy cậu yêu cầu. “Nhưng ta
không thể kể đầy đủ, chỉ vắn tắt thôi; v{ sau đó chúng ta phải kết thúc cuộc nói chuyện: ngày
mai chúng ta có một cuộc họp hội đồng phải triệu tập, có việc phải làm, và có lẽ cả một cuộc
hành trình phải bắt đầu.”

“Đấy hẳn là một câu chuyện kỳ lạ và buồn b~,” ông ta tiếp tục sau một thoáng dừng lại. “Khi
thế giới vẫn non trẻ, những khu rừng vẫn còn rộng lớn và hoang dã, Ent và Ent phụ - còn có cả
c|c Ent nương, ôi! vẻ yêu kiều của Fimbrethil, của Nhánh Mảnh Mai chân nhẹ, vào những tháng
ngày tuổi trẻ chúng ta! - họ bước đi cùng nhau v{ họ sống cùng nhau. Nhưng tr|i tim của chúng
ta không lớn lên cùng một c|ch: người Ent trao tình cảm cho những thứ họ gặp khắp thế giới,
còn Ent phụ lại trao t}m tư cho những thứ khác, bởi người Ent yêu mến những cây cổ thụ,
những khu rừng hoang, những triền đồi cao; họ uống nước từ những con suối núi, và chỉ ăn hoa
quả rơi rụng trên đường đi; họ học tập người Tiên nói chuyện với Cây Cối. Tuy nhiên Ent phụ
lại chỉ quan t}m đến những loại cây cỏ hơn, đến những đồng cỏ trong nắng bên ngoài những
khu rừng; họ nhìn ngắm mận gai trong bụi cây, rồi táo dại v{ hoa anh đ{o bừng nở mùa xuân,
dã thảo xanh mướt nơi những vùng ngập nước mùa hè, và cả cỏ hạt trên những c|nh đồng mùa
thu. Họ không muốn trò chuyện với những thứ đó; m{ muốn chúng lắng nghe và tuân theo
những gì họ bảo. Ent phụ lệnh cho chúng mọc theo mong muốn của họ, đơm hoa kết trái theo sở
thích của họ; bởi Ent phụ thích trật tự, và sự sung túc, v{ yên bình (nghĩa l{ những thứ đó cần ở
yên nơi họ đ~ đặt xuống). Vì thế Ent phụ dựng nên những khu vườn để sinh sống. Nhưng người
Ent chúng ta vẫn tiếp tục lang thang, và chúng ta chỉ thỉnh thoảng mới đến những khu vườn đó.
Rồi khi Bóng Tối trùm xuống miền Bắc, Ent phụ đ~ phải vượt dòng Sông Cả để gây dựng những
khu vườn mới, trồng trọt những c|nh đồng mới, v{ chúng ta cüng ít gặp họ hơn. Sau khi Bóng
Tối bị đ|nh bại, vùng đất dồi dào của Ent phụ nở rộ, những c|nh đồng của họ bạt ng{n ngü cốc.
Rất nhiều con người đ~ học tập bí quyết của Ent phụ và thành tâm tôn kính họ; còn chúng ta chỉ
là một truyền thuyết đối với họ, một bí ẩn ở mãi sâu trong rừng rú. Thế nhưng chúng ta vẫn tồn
tại nơi đ}y, trong khi to{n bộ vườn tược của Ent phụ đ~ th{nh hoang phế: giờ Con Người gọi
những nơi đó l{ miền Đất Nâu.

“Ta nhớ có lần c|ch đây lâu lắm rồi - vào thời chiến tranh giữa Sauron v{ Con Người từ bên
kia Đại Dương - niềm khao khát gặp lại Fimbrethil lại dâng lên trong ta. Trong mắt ta nàng vẫn
rất đẹp, vào lần cuối cùng ta gặp nàng, cho dù không còn giống những Ent nương của ng{y xưa.
Bởi Ent phụ đ~ còng lưng v{ ch|y n}u vì lao động; do nắng nôi mà mái tóc họ sạm khô màu lúa
chín, còn má họ ửng như t|o đỏ. Thế nhưng mắt họ vẫn là mắt của giống nòi chúng ta. Chúng ta
đ~ vượt dòng Anduin đến vùng đất của họ; nhưng chỉ tìm thấy một vùng sa mạc: tất cả đều đ~ bị
đốt ch|y đến trơ rễ, bởi chiến tranh đ~ tr{n qua đó. Thế nhưng Ent phụ lại không có ở đó.
Chúng ta đ~ kêu gọi suốt bao lâu, tìm kiếm suốt bao lâu; và hỏi han mọi giống dân chúng ta gặp
xem Ent phụ đ~ đi đường n{o. V{i người nói chưa bao giờ thấy họ; v{i người nói thấy họ bỏ đi
về phía T}y, v{i người nói phía Đông, v{i người khác lại nói phía Nam. Nhưng ở bất cứ nơi n{o
chúng ta đến cüng đều không có họ. Nỗi đau khổ của chúng ta vô cùng lớn lao. Thế nhưng khu
rừng hoang cất tiếng gọi, và chúng ta trở về với nó. Suốt bao nhiêu năm chúng ta đôi lúc lại ra
ngoài tìm kiếm họ, đi xa đi l}u v{ gọi to những c|i tên đẹp đẽ. Nhưng cùng với thời gian, chúng
ta ít đi hơn v{ cüng lang thang ít xa hơn. Giờ đ}y Ent phụ chỉ còn là những ký ức của chúng ta,
m{ r}u chúng ta đ~ d{i v{ bạc rồi. Người Tiên đ~ s|ng t|c rất nhiều bài ca về Cuộc Tìm Kiếm của
người Ent, và một vài bài trong số đó đ~ được chuyển sang ngôn ngữ của Con Người. Nhưng
chúng ta lại không sáng tác bài nào về chuyện đó cả, chúng ta bằng lòng chỉ tụng những cái tên
đẹp đẽ mỗi khi nghĩ về các Ent phụ. Chúng ta tin sẽ gặp lại họ vào một lúc n{o đó sau n{y, v{ có
lẽ chúng ta sẽ tìm được ở đ}u đó vùng đất nơi chúng ta có thể chung sống và cả hai đều cảm
thấy h{i lòng. Nhưng có tiên đo|n rằng điều đó chỉ có thể xảy ra khi cả hai chúng ta đều đ~ mất
tất cả những gì chúng ta hiện có. Và có lẽ thời gian đó rốt cục cüng đ~ đến gần rồi. Bởi nếu
Sauron ng{y xưa ph| hủy vườn tược, thì Kẻ Thù ngày nay có vẻ sẽ tàn phá hết thảy rừng rú.

“Có một bài ca Tiên hát về chuyện này, hay ít ra là ta hiểu như vậy. Nó vẫn thường được ca
hát từ thượng lưu đến hạ lưu Sông Cả. Các cháu nên nhớ đó không bao giờ là một bài ca Ent: nó
hẳn sẽ là một bài ca vô cùng dài dòng bằng tiếng Ent! Nhưng chúng ta thuộc lòng v{ đôi khi vẫn
ngân nga nó. Nếu hát bằng ngôn ngữ của c|c ch|u thì nó như thế này:

ENT: Khi Xuân hé mở những lá sồi non, nhựa mới trong cành tuôn chảy;
Khi giữa rừng hoang nắng đùa mặt suối, gió đùa trên mái đồi xanh;
Khi sải chân dài, lồng ngực phồng căng, khí núi hít vào ngọt sắc,
Hãy về với ta! Hãy về với ta, và nói đất này tươi xinh!

ENT PHỤ: Khi Xuân ghé đến đồng ruộng sân rào, đòng lúa nấp mình bẹ lá;
Khi trắng ngần hoa như khăn tuyết giở trên vườn ăn quả long lanh;
Khi nắng với mưa xuống mặt đất lành cho khắp không gian thơm ngát,
Ta sẽ ở đây, chẳng rời chân bước, bởi chưng đất này tươi xinh.

ENT: Khi Hạ ngự trên thế giới im lìm, giữa buổi trưa vàng thiêm thiếp
Dưới mái lá đan những mi lá khép, nhịp nhàng từng giấc mơ cây;
Khi sảnh rừng xanh mát rượi bóng cây, và gió đằng Tây thổi lại,
Hãy về với ta! Hãy về với ta, va nói rằng chẳng đâu bằng đây!
ENT PHỤ: Khi Hạ về hun quả mọng rám nâu, sưởi ấm trái cành lúc lỉu;
Khi óng vàng rơm, trắng bông lúa trĩu, đồng vào mùa gặt vui vầy;
Khi mật ngọt tràn, táo chắc nịch tay, dù gió đằng Tây thổi lại,
Ta sẽ ở đây dưới bầu nắng gội, bởi chưng chẳng đâu bằng đây!

ENT: Khi Đông tràn về hoang dại, mùa Đông giáng đòn chết rừng núi diệt;
Khi cây rạp nằm; khi đêm sao tắt nuốt ngày không mặt trời lên;
Khi gió đằng Đông chết chóc kéo lên, dưới làn mưa căm căm rét
Ta sẽ tìm nàng, ta sẽ gọi nàng, bên nhau ngày ấy đoàn viên!

ENT PHỤ: Khi Đông tràn về, bóng mịt mùng buông mặt đất, bài ca im tiếng;
Khi cành gãy vườn trụi trơ, ánh sáng cüng tan, làm lụng cüng ngừng;
Ta sẽ tìm chàng, ta sẽ đợi chàng, bên nhau đoàn viên ngày ấy:
Sánh bước ta đi trên con đường trải dưới làn mưa rét căm căm!

CẢ HAI: Sánh bước ta đi trên con đường trải về phương Tây nơi xa ấy,
Có miền đất cho đôi ta cùng gửi đôi con tim vào bình yên.”

Cây Râu kết thúc b{i h|t. “Nó l{ như vậy đấy,” ông ta nói. “Dĩ nhiên đó l{ kiểu Tiên: vô tư, du
dương, v{ kết thúc nhanh. Ta dám nói nó khá hay. Thế nhưng người Ent có thể nói nhiều hơn về
phần họ, nếu họ có thời gian! Nhưng giờ ta sẽ đứng dậy ngủ một lát. Các cháu sẽ đứng ở đ}u?”

“Bọn ch|u thường nằm xuống ngủ,” Merry nói. “Bọn cháu thấy ở đ}y là ổn rồi.”

“Nằm xuống ngủ!” C}y R}u nói. “Dĩ nhiên l{ c|c ch|u l{m vậy rồi! Hm, hoom: ta đ~ quên
mất: h|t b{i đó khiến ta mơ tưởng lại thời xa xưa; ta cứ ngỡ l{ đang nói chuyện với những
Enting trẻ tuổi, thật đấy. Vậy các cháu có thể nằm lên giường. Còn ta sẽ ra đứng dưới mưa. Chúc
ngủ ngon!”

Merry v{ Pippin trèo lên giường và cuộn người lại bên trong đ|m cỏ mềm v{ dương xỉ. Cỏ
vẫn còn tươi, thoảng mùi ngọt ngào, và ấm |p. \nh s|ng đ~ tắt, những th}n c}y le lói cüng mờ
dần; nhưng ở bên ngo{i dưới cổng vòm họ vẫn nhìn thấy C}y R}u gi{ nua đứng đó, bất động, hai
tay nhấc lên qu| đầu. Những vì sao ló ra trên trời, soi s|ng dòng nước đổ tràn xuống những
ngón tay rồi xuống đầu, và nhỏ, nhỏ h{ng trăm giọt bạc xuống đôi b{n ch}n ông ta. Vừa lắng
nghe tiếng nước tí tách hai chàng Hobbit vừa chìm vào giấc ngủ.

Họ thức dậy thấy ánh mặt trời mát mẻ đang s|ng tỏa lên khoảng sân lớn, lên cả sàn gian
phòng. Phía trên là những mảng mây cao, trôi theo ngọn gió đang thổi mạnh về phía Đông.
Không thấy Cây Râu ở đ}u cả; nhưng giữa khi Merry v{ Pippin còn đang tắm táp trong chậu đ|
gần cổng vòm, họ nghe thấy tiếng ông ta ng}n nga v{ ca h|t trong lúc đi lên theo con đường
giữa những hàng cây.

“Hoo, ho! Chúc buổi sáng tốt l{nh, Merry v{ Pippin!” ông ta kêu lớn khi nhìn thấy họ. “C|c
cháu ngủ l}u đấy. Ta đ~ đi được nhiều trăm sải ngày hôm nay rồi. Giờ chúng ta sẽ uống gì đó, v{
đi đến Ent hội.”

Ông ta lại đổ ra cho họ hai b|t nước đầy từ một hü đ|; nhưng l{ một hü kh|c. Mùi vị không
giống như đêm trước nữa mà trần tục v{ đậm đ{ hơn, cüng có thể nói là bổ dưỡng hơn giống
như thức ăn vậy. Trong khi hai chàng Hobbit ngồi bên th{nh giường vừa uống nước vừa nhấm
nháp những mẩu bánh tiên nhỏ (bởi họ có cảm gi|c ăn l{ một phần cần thiết của bữa s|ng hơn
là bởi họ cảm thấy đói), C}y Râu vẫn đứng, khẽ ngân nga bằng tiếng Ent, hay tiếng Tiên, hay thứ
ngôn ngữ kỳ lạ n{o đó, v{ nhìn lên trời.

“Vậy Ent hội là chỗ n{o?” Pippin đ|nh liều hỏi.

“Hoo, hả? Ent hội?” C}y R}u quay người lại nói. “Đó không phải là một địa danh, đó l{ cuộc
hội ngộ của người Ent - mà gần đ}y không thường xuyên được tổ chức. Thế nhưng ta đ~ xoay
xở để có được một lượng kha khá hứa hẹn sẽ đến. Chúng ta sẽ gặp nhau tại nơi chúng ta vẫn
thường gặp gỡ: Con Người gọi đó l{ Mật Cốc. Nó nằm về phía Nam nơi n{y. Chúng ta phải đến
đó trước buổi trưa.”

Chẳng mấy chốc họ đ~ lên đường. Cây Râu mang hai chàng Hobbit trên hai tay giống như
hôm trước. Qua cửa vào khoảng sân ông ta rẽ phải, bước qua dòng nước, và sải bước về phía
Nam dọc theo chân những triền dốc lớn nhấp nhô nơi c}y cối chỉ mọc thưa thớt. Ở phía trên hai
chàng Hobbit nhìn thấy những bụi bạch dương v{ thanh lương tr{, còn ở xa hơn nữa, rừng
thông vươn lên tối sẫm. Chẳng mấy chốc C}y R}u hơi rẽ ra khỏi khu đồi rồi đi v{o những tán
rừng d{y, nơi c}y cối to lớn hơn, cao hơn, v{ rậm rạp hơn bất cứ thứ gì hai chàng Hobbit từng
nhìn thấy trước nay. Suốt một lúc họ lờ mờ cảm thấy cái ngột ngat từng biết đến khi lần đầu
tiên dấn th}n v{o Fangorn, nhưng cảm gi|c đó qua đi nhanh chóng. C}y R}u không nói gì với họ.
Ông ta ngân nga một mình trầm lắng v{ tư lự, tuy nhiên Merry và Pippin không nhận ra một từ
ngữ nào cả: nghe như l{ boom, boom, rumboom, boorar, boom boom, dahrar boom boom, dahrar
boom, và cứ như vậy nhưng liên tục thay đổi nốt nhạc v{ giai điệu. Đôi lúc họ tưởng như nghe
thấy tiếng trả lời, một điệu ng}n nga hay cüng có thể là một chuỗi }m thanh, dường như ph|t
lên từ dưới lòng đất, hay từ những c{nh c}y trên đầu họ, hay cüng có thể từ những thân cây; thế
nhưng C}y R}u không dừng lại hay quay đầu sang bên nào.

Họ đ~ đi được khá lâu - Pippin cố đếm số “sải ch}n Ent” nhưng thất bại, mất dấu ở khoảng
ba nghìn - thì Cây Râu bắt đầu bước chậm dần. Đột nhiên ông ta dừng lại, đặt hai chàng Hobbit
xuống, đưa hai b{n tay khum lại lên miệng tạo thành một ống rỗng; rồi ông ta thổi hoặc cüng có
thể l{ hô qua đó. Một tiếng hoom, hom lớn ph|t ra nghe như tiếng tù và thổi từ sâu trong cổ
họng ở trong rừng, v{ dường như còn vang vọng giữa những thân cây. Từ xa vẳng tới nhiều
tiếng hoom, hom, hom tương tự ở những hướng kh|c nhau, đó không phải tiếng vọng mà là
tiếng đ|p lại.

C}y R}u đặt Merry và Pippin lên vai và lại bước đi, thỉnh thoảng ông ta lại cất tiếng gọi, và
cứ sau mỗi lần như vậy tiếng trả lời trở nên to hơn v{ gần hơn. Sau một hồi như thế họ đến một
nơi trông như một bờ tường tối không thể xuyên qua kết bằng những c}y thường xanh, một loại
c}y hai ch{ng Hobbit chưa từng nhìn thấy trước đ}y: chúng trổ cành từ ngay dưới rễ, và bao
phủ d{y đặc lấy chúng là một lớp lá sẫm m{u bóng l|ng trông như nhựa ruồi không gai, và
chúng còn trổ ra rất nhiều cụm hoa hướng thẳng tắp lên phía trên, mang những chồi nụ lớn
m{u ô liu đang tỏa sáng.

Rẽ sang bên trái rồi đi dọc theo bức tường rào khổng lồ ấy vài sải ch}n, C}y R}u đi tới một
lối vào hẹp. Có một vệt đường mòn chạy xuyên v{o đó rồi đột ngột đổ xuống một triền dốc dựng
đứng. Hai chàng Hobbit nhận thấy họ đang đi xuống một thung đất lớn, tròn gần như c|i b|t, rất
rộng và sâu, bao xung quanh mép chính là bức tường r{o thường xanh. Trong lòng thung đất
phủ một lớp cỏ mịn màng, không hề có cây ngoại trừ ba thân bạch dương bạc rất cao và tuyệt
đẹp đứng ở đ|y b|t. Có hai đường mòn khác nữa dẫn xuống thung đất: từ phía Tây và từ phía
Đông.

V{i người Ent đ~ đến trước. Nhiều người nữa đang đi xuống trên hai đường mòn kia, và lúc
n{y đang có một số người đi ở ngay phía sau Cây Râu. Hai chàng Hobbit ngây ra nhìn những
ngươi Ent đang tiến lại. Cả hai đ~ tưởng sẽ được nhìn thấy một số lượng lớn những sinh vật
giống C}y R}u như người Hobbit này giống người Hobbit kia (ít nhất là trong con mắt người lạ);
thế nhưng họ vô cùng ngạc nhiên khi thấy chẳng có gì như vậy cả. Những người Ent khác nhau
cüng như c}y cối kh|c nhau, v{i người thì như những cây mang cùng một tên nhưng lại sinh
trưởng và có lịch sử kh|c nhau; v{i người khác lại như lo{i c}y n{y kh|c lo{i c}y kia, như bạch
dương kh|c sồi, như sồi kh|c linh sam. Cüng có môt v{i ngươi Ent gi{ hơn, r}u ria v{ sần sùi
như những cây cổ thụ nhưng còn tr|ng kiện (cho dù không ai trông cổ đến như C}y R}u); v{ có
cả những người Ent cao to lực lưỡng, thân hình c}n đối, da dẻ nhẵn nhụi như c}y rừng trong
thời kỳ sung sức nhất; thế nhưng không hề có người Ent trẻ trung nào, không có cây non. Tất cả
có khoảng hai t| đang đứng trên nền cỏ rộng giữa thung đất, và vẫn còn từng ấy người đang
đến.

Ban đầu Merry và Pippin chủ yếu bị choáng ngợp vì sự đa dạng trước mắt: rất nhiều hình
dạng, màu sắc, kích cỡ khác nhau, cả chiều cao độ dài của chân tay họ; và cả số ngón chân ngón
tay (đủ số từ ba đến chín). V{i người trông có vẻ ít nhiều có họ với Cây Râu, và khiến họ liên
tưởng đến những cây họ sồi. Nhưng vẫn có những loại khác nữa. Một v{i người trông giống dẻ:
những người Ent da nâu, những ngón tay xòe rộng cùng đôi ch}n ngắn và mập. V{i người khác
trông giống tần bì: những người Ent màu xám cao lớn và thẳng tắp với bàn tay nhiều ngón và
chân dài; một số trông như linh sam (những người Ent cao nhất), và số kh|c trông như bạch
dương, thanh lương tr{, v{ đoan. Thế nhưng đến khi toàn bộ người Ent tập trung lại quanh Cây
R}u, cùng hơi cúi đầu, cùng rì rầm những âm thanh chậm r~i đầy nhạc điệu, và cùng nhìn thật
l}u v{ chăm chú v{o những kẻ lạ mặt, thì hai chàng Hobbit mới thấy rằng tất cả đều là bà con, và
tất cả đều có cùng một cặp mắt: không phải tất cả đều già và sâu thẳm như C}y R}u, nhưng lại
cùng giống nhau ở nét biểu hiện chậm r~i, bình tĩnh, tư lự, và cả ánh lửa màu xanh nữa.
 Ngay khi tất cả tập trung đầy đủ, đứng thành vòng tròn rộng xung quanh Cây Râu, một cuộc
trò chuyện kỳ lạ không thể hiểu được đ~ bắt đầu. Đ|m người Ent khởi sự rì rầm chậm r~i: người
này tham gia rồi đến lượt người kh|c, cho đến khi tất cả đều cùng hòa vào một giai điệu dài lúc
bổng lúc trầm, khi thì to hơn ở một phía vòng tròn, khi thì lại lắng xuống ở đó v{ ng}n lên th{nh
tiếng ồn lớn ở phía bên kia. Dù không nghe và hiểu nổi bất cứ câu nào - cậu cho rằng đó l{ tiếng
Ent - Pippin vẫn nhận thấy }m thanh đó rất dễ chịu lúc mới nghe; thế nhưng lần hồi sự chú ý
của cậu dao động dần. Sau một lúc lâu (và bản đồng ca không hề có dấu hiệu giảm dần) cậu thấy
mình băn khoăn tự hỏi, bởi Ent là một ngôn ngữ “không vội v{ng”, không biết họ đ~ nói gì kh|c
ngoài câu Chào buổi sáng chưa; v{ nếu C}y R}u định điểm danh, phải mất bao nhiêu ngày mới
h|t được hết tên của họ. “Mình tự hỏi có và không nói bằng tiếng Ent l{ gì,” cậu nghĩ. Cậu ngáp
dài.

Ngay lập tức Cây R}u chú ý đến cậu. “Hm, ha, này, Pippin của ta!” ông ta nói, còn to{n bộ
những người Ent kh|c ngưng hòa ca. “C|c ch|u l{ giống người vội vàng, ta quên mất; mà dù thế
n{o cüng thật là tẻ nhạt khi phải lắng nghe câu chuyện mà cháu không hiểu. Giờ cháu xuống
được rồi. Ta đ~ nói tên của các cháu với Ent hội, và họ đ~ thấy các cháu, họ đ~ thống nhất rằng
các cháu không phải là Orc, và rằng một dòng mới sẽ được đưa v{o những danh sách cổ. Chúng
ta chưa nói gì hơn, nhưng như vậy đ~ l{ nhanh đối với Ent hội rồi. Cháu và Merry có thể dạo
chơi quanh thung đất này, nếu các cháu thích. Có một giếng nước sạch, nếu các cháu muốn tươi
tỉnh lại, ở phía đằng kia chỗ bờ Bắc. Vẫn còn v{i điều cần nói trước khi Ent hội thực sự bắt đầu.
Ta sẽ đến gặp các cháu, và nói cho các cháu biết mọi việc đến đ}u rồi.”

Ông ta đặt hai chàng Hobbit xuống. Trước khi rời đi, họ cúi người thật thấp. Kỳ công này có
vẻ khiến đ|m người Ent vô cùng thích thú, điều đó thể hiện qua giọng điệu những lời rì rầm, và
cả ngọn lửa trong mắt họ; nhưng chẳng lâu sau họ đ~ quay lại với công chuyện riêng. Merry và
Pippin trèo lên con đường dẫn xuống từ phía Tây, và nhìn qua quãng hở trên bức tường rào
khổng lồ. Những triền dốc dài phủ đầy cây cối vươn lên từ mép thung đất, v{ tít xa đầu kia, vuợt
trên cả những cây linh sam trên sống núi xa nhất, sắc nhọn và trắng xóa, l{ đỉnh một ngọn núi
cao. Về hướng Nam phía tay trái họ nhìn thấy khu rừng đổ xuống một không gian xa xôi xám xịt.
Ở phía đó hửng lên một vùng xanh nhạt m{ Merry đo|n có thể là hình ảnh thấp thoáng của bình
nguyên Rohan.

“Em đang thắc mắc không biết Isengard ở đ}u?” Pippin hỏi.

“Anh còn không rõ chúng ta đang ở đ}u nữa,” Merry nói; “nhưng đỉnh núi kia có lẽ là
Methedras, như anh có thể nhớ thì vòng thành Isengard nằm bên trong một ngã ba, hay một
khe núi sâu ở cuối dãy núi. Có lẽ nó ở phía dưới, sau sống núi khổng lồ n{y. Hình như có khói
hoặc mây mù ở đằng kia, phía trái ngọn núi, em có nghĩ vậy không?”

“Isengard trông như thế nào nhỉ?” Pippin hỏi. “Dù sao thì em vẫn thắc mắc không biết
người Ent có thể làm gì với nó.”
 “Anh cüng vậy,” Merry nói. “Anh nghĩ đại loại rằng Isengard là một vòng núi đ| hoặc đồi,
với một khoảnh đất bằng phẳng ở bên trong và một hòn đảo hay cột đ| gì đó ở chính giữa gọi là
Orthanc. Saruman có một tòa th|p trên đó. Có một cái cổng, cüng có lẽ là nhiều hơn một, trong
vòng tường bao đó, anh tin còn có cả một dòng suối chảy qua nữa; nó từ trong dãy nui chảy ra,
rồi chảy tiếp qua Cửa Núi Rohan. Có vẻ như đó không phải là một nơi thích hợp cho người Ent
xử lý. Nhưng anh có một cảm giác lạ thường về những người Ent này: không hiểu sao anh không
nghĩ họ an toàn và, ờ, buồn cười như vẻ bên ngo{i đ}u. Họ có vẻ chậm chạp, kỳ quặc, và nhẫn
nại, gần như l{ buồn bã; thế nhưng anh tin họ có thể bị đ|nh thức. Nếu điều đó xảy ra, anh
chẳng muốn ở bên đối địch chút n{o.”

“Phải!” Pippin nói. “Em biết anh nói ý gì. Có thể khác biệt y như giữa một con bò c|i gi{ đang
ngồi tư lự nhai cỏ và một con bò đực xông lên tấn công; và sự thay đổi có thể sẽ đến rất bất ngờ.
Em băn khoăn không biết Cây R}u có đ|nh thức họ được không. Em dám chắc là ông ấy đang cố.
Thế nhưng họ không khoái bị đ|nh thức. C}y R}u đ|nh thức bản th}n mình đêm qua, v{ rồi lại
kìm nén lại.”

Hai chàng Hobbit quay lại. Những giọng người Ent vẫn ngân lên rồi trầm xuống trong cuộc
họp kín. Mặt trời lúc n{y đ~ lên cao có thể chiếu qua bức tường rào cao vút: nó tỏa sáng trên
những ngọn bạch dương v{ l{m mặt phía Bắc thung đất hửng lên trong ánh vàng mát mẻ. Ở đó
họ nhìn thấy thấp thoáng một dòng suối nhỏ lấp lánh. Họ bước đi bên mép bát khổng lồ dưới
chân dải thường xanh - thật dễ chịu vì lại được cảm nhận cỏ mát lạnh quanh ngón chân, vì
không cần phải vội vã - rồi họ lội xuống dòng nước túa ra tràn trề. Họ uống một chút, một ngụm
nước thật sạch, thật mát lạnh, thật tỉnh người, và ngồi xuống một tảng đ| rêu phong, ngắm nhìn
những vạt nắng trên cỏ, bóng những cánh buồm m}y đang trôi qua thềm thung đất. Tiếng rì
rầm của người Ent vẫn tiếp tục. Dường như đó l{ một nơi vô cùng lạ lẫm và biệt lập, nằm ngoài
thế giới của họ, cách xa khỏi tất cả những gì từng xảy ra với họ. Trong lòng họ dâng lên một nỗi
nhớ nhung cồn cào từ khuôn mặt đến giọng nói của các bạn đồng h{nh, đặc biệt là của Frodo,
của Sam, và của Sải Chân Dài.

Rốt cục những giọng nói của người Ent cüng đến được một khoảng dừng; họ ngước lên và
thấy C}y R}u đang đi tới, cùng một người Ent khác ở bên cạnh.

“Hm, hoom, lại l{ ta đ}y,” C}y R}u nói. “C|c ch|u đ~ bắt đầu mệt mỏi chưa, hay cảm thấy
mất kiên nhẫn chưa, hmm, hả? Ta e l{ c|c ch|u chưa được mất kiên nhẫn đ}u. Giờ chúng ta đ~
kết thúc phần đầu tiên; thế nhưng ta vẫn phải giải thích lại nhiều điều cho những người sống
c|ch xa đ}y, c|ch xa Isengard, v{ cho cả những người ta chưa đến gặp được trước khi mở Hội,
v{ sau đó chúng ta còn phải quyết định sẽ làm gì. Tuy nhiên, việc quyết đinh l{m gì không l{m
người Ent mất nhiều thời gian bằng việc điểm qua tất cả những thực tế, những sự việc đòi hỏi
họ phải cân nhắc để quyết định. Song, điều này thì không thể kh|c được, chúng ta sẽ còn ở đ}y
trong khá lâu nữa: có vẻ như phải đến hai ngày. Vì vậy ta dẫn đến cho các cháu một người bạn
đ}y. Cậu ấy có một ngôi nhà Ent ở gần đ}y. Bregalad l{ tên Tiên của cậu ấy. Cậu ấy nói đ~ quyết
định rồi và không cần phải ở lại Hội nữa. Hm, hm trong số chúng ta cậu ấy có thể coi l{ người
Ent vội vàng nhất đấy. Các cháu cần phải đi cùng nhau. Tạm biệt!” C}y R}u quay đi, bỏ bọn họ
lại.
 Bregalad đứng môt lúc quan sát hai chàng Hobbit một cách nghiêm nghị; và họ cüng nhìn
lại anh ta, tự hỏi đến khi nào anh ta mới tỏ vẻ “vội v{ng”. Anh ta cao v{ có vẻ thuộc lớp Ent trẻ
tuổi hơn; da trên tay ch}n anh nhẵn nhụi và tỏa sáng; môi anh ta hồng hào, có mái tóc màu xanh
xám. Anh ta có thể cúi người và lắc lư như một thân cây mảnh mai trước gió. Rồi cuối cùng anh
ta cất tiếng, giọng nói của anh dù rền vang nhưng vẫn cao v{ trong hơn C}y R}u.

“Ha, hmm, c|c bạn của tôi, chúng ta h~y đi dạo thôi!” anh ta nói. “Tôi l{ Bregalad, nghĩa l{
Cây Nhanh Nhảu theo ngôn ngữ của c|c ch|u. Nhưng dĩ nhiên đó chỉ là biệt danh thôi. Họ đ~ gọi
tôi như vậy kể từ lúc tôi nói vâng với một già Ent trước cả khi ông ấy kết thúc câu hỏi. Tôi cüng
uống rất nhanh, v{ ra ngo{i trong khi v{i người khác vẫn còn đang l{m ướt r}u. H~y đi với tôi.”

Anh ta thả hai c|nh tay c}n đối xuống rồi chìa bàn tay ngón dài ra cho từng chàng Hobbit.
Họ đi loanh quanh trong rừng cùng anh ta suốt cả ng{y hôm đó, h|t hò, cười cợt, bởi Cây Nhanh
Nhảu rất hay cười. Anh ta cười khi mặt trời ló ra khỏi m}y, anh ta cười khi họ lội xuống một
dòng nước hay suối: rồi anh ta khom người té nước tung tóe lên cả bàn chân lẫn đầu; đôi khi
anh ta còn cười vì những âm thanh hay tiếng thì thầm n{o đó trong đ|m c}y. Bất cứ lúc nào gặp
một c}y thanh lương tr{, anh ta đều dừng một lúc, đưa hai tay ra, v{ h|t, v{ lắc lư trong lúc h|t.

Đêm đến anh ta đưa họ tới ngôi nhà Ent của anh ta: chẳng có gì ngoài một tảng đ| phủ rêu
đặt trên lớp đất mặt bên dưới một bờ đất xanh. Thanh lương tr{ mọc thành một vòng tròn xung
quanh, và ở đó cüng có nước (như trong tất cả các nhà Ent khác), một dòng suối tung bọt tuôn
ra từ bờ đất. Họ nói chuyện thêm một lúc khi bóng đêm trùm xuống khu rừng. C|ch đó không xa
những giọng nói từ Ent hội vẫn vọng đến; nhưng lúc n{y nghe trầm hơn v{ bớt nh{n nh~ hơn,
và thỉnh thoảng vẫn có một giọng vút lên như một điệu nhạc cao và sôi nổi, trong khi những
giọng nói kh|c đều lắng xuống. Tuy vậy ở bên họ Bregalad vẫn nói năng nhẹ nhàng bằng ngôn
ngữ của họ, gần như l{ thì thầm; và họ biết được rằng anh ta thuôc về tộc người của Da Vỏ Cây,
v{ vùng đất nơi họ từng sinh sống đ~ bị t{n ph|. Đối với hai ch{ng Hobbit điều đó có vẻ như đã
giải thích đầy đủ về sự “vội v{ng” của anh ta, ít nhất là trong vấn đề lü Orc.

“Từng có nhiều c}y thanh lương tr{ ở quê tôi,” Bregalad nói nhẹ nhàng và buồn b~, “những
c}y thanh lương tr{ đ~ bén rễ khi tôi còn là một Enting, rất rất nhiều năm trước trong sự tĩnh
lặng của thế giới. Những cây già nhất được người Ent trồng để cố làm hài lòng Ent phụ; nhưng
họ nhìn chúng rồi cười và nói rằng họ biết có nơi đơm những hoa trắng hơn, v{ kết những quả
đậm đ{ hơn. Song chẳng có cây nào trong cả họ đó, những Ent thuộc họ Hoa Hồng, đối với tôi
đẹp dường bằng họ. Và những cây này cứ mọc m~i, cho đến khi bóng của mỗi c}y trông như một
tòa sảnh màu xanh, rồi vào mùa thu những chùm quả chín đỏ trĩu nặng, đẹp đẽ và kỳ diệu. Chim
chóc vẫn thường tụ tập ở đó. Tôi thích chim, ngay cả khi chúng hót luôn mỏ; mà quả thanh
lương tr{ đủ chia cho tất cả. Thế nhưng lü chim dần dà thiếu thân thiện v{ ph{m ăn, chúng ph|
hoại cây cối, vứt hoa quả xuống mà chẳng thèm ăn. Rồi lü Orc cầm rìu đến v{ đốn hạ cây cối của
tôi. Tôi đ~ đến và lay gọi họ bằng những c|i tên d{i, nhưng họ chẳng nhúc nhích, họ không còn
nghe thấy hay trả lời được nữa: họ nằm chết ở đó.

Ôi Orofarnë, Lassemista, Carnimírië!

Thanh lương trà xinh, trên tóc em xanh, hoa nở sao mà trắng muốt!
Thanh lương trà nhỏ, sao mà rạng rỡ trong mắt ta hè năm xa.
Da em sáng ngời, lá em nhẹ rơi, giọng em sao mà dịu mát:
 Mái đầu kiều diễm, đỏ vàng vầng miện ngày xưa sao mà kiêu sa!
Thanh lương trà chết, mái đầu khô kiệt ngày nay xơ xác xám màu,
Vầng miện đã tắt, giọng em đã dứt cho đến vô cùng mai sau.
Ôi Orofarnë, Lassemista, Carnimírië!”

Hai chàng Hobbit chìm vào giấc ngủ trong điệu hát êm dịu của Bregalad, điệu h|t như than
vãn bằng nhiều thứ tiếng về sự ngã xuống của những thân cây anh ta từng yêu mến.

Họ cüng d{nh cả ng{y hôm sau bên anh ta, nhưng họ không đi xa khỏi “ngôi nh{”. Đa phần
thời gian họ chỉ ngồi im lặng dưới sự che chở của bờ đất; bởi cơn gió đ~ trở lạnh còn những
đ|m m}y thì gần hơn v{ x|m hơn; chẳng có mấy ánh nắng, và từ đằng xa những tiếng nói của
người Ent ở hội vẫn lúc bổng lúc trầm, đôi khi ồn ào và mạnh mẽ, đôi khi trầm và buồn, đôi khi
sôi nổi, đôi khi lại chậm r~i v{ trang nghiêm như một b{i ca truy điệu. Đêm thứ hai buông xuống
m{ đ|m người Ent vẫn tiếp tục họp kín dưới những đ|m m}y vội vã và những vì sao chập chờn.

Ngày thứ ba đ~ rạng, ảm đạm và lộng gió. Khi mặt trời lên, tiếng của người Ent cất lên ầm ĩ
và rồi lại lắng xuống. Buổi sáng trôi qua, gió bắt đầu lặng và bầu không khí bỗng trở nên nặng
nề đầy chờ đợi. Lúc này hai chàng Hobbit thấy Bregalad đang chú ý lắng nghe, mặc dù đối với
họ, ở bên dưới thung lüng nơi có ngôi nh{ Ent của anh ta, âm thanh từ phía hội thật yếu ớt.

Buổi chiều đến, mặt trời đang trôi về phía Tây thẳng hướng dãy núi gửi xuống những chùm
nắng vàng dài xuyên qua các kẽ nứt và khe hở của những đ|m m}y. Đột nhiên họ nhận thấy mọi
thứ đ~ chìm v{o tĩnh mịch; toàn bộ khu rừng đứng lặng nghe ngóng. Dĩ nhiên, những giọng nói
của người Ent đ~ không còn. Điều đó nghĩa l{ gì? Bregalad đứng thẳng đứng v{ căng thẳng,
quay lại nhìn về phía Bắc hướng Mật Cốc.

Rồi cùng một tiếng động lớn một tiếng thét vang dội cất lên: ra-hoom-rah! Cây cối rung
động rồi cúi rạp xuống như có luồng gió táp vào chúng. Lại một khoảng lặng nữa, và rồi một
điệu hành khúc cất lên như những tiếng trống trang nghiêm, nổi lên trên những tiếng đập, tiếng
rền vang là những tiếng hát cao vút và mạnh mẽ.

Ta đến, ta đến cùng tiếng trống rền: ta-runda runda runda rom!

Đ|m người Ent đang đến: bài ca của họ càng lúc càng tới gần và ầm ĩ:

Ta đến, ta đến, tù rúc trống rền: ta-rūna rūna rūna rom!

 Bregalad nhặt hai chàng Hobbit lên rồi sải bước ra khỏi ngôi nhà.

Không lâu sau họ nhìn thấy đo{n h{nh qu}n đang tiến đến gần: những người Ent nhanh
nhẹn sải những bước dài xuống triền dốc hướng về phía họ. Cây Râu dẫn đầu, có khoảng năm
mươi người đang đi theo phía sau ông ta, hai h{ng s|nh vai, ch}n bước đều theo những nhịp
đập tay lên hông. Khi họ tiến đến gần có thể thấy tia sáng và ánh lửa trong mắt họ.

“Hoom, hom! Chúng ta đến cùng tiếng trống, rốt cục chúng ta cüng đ~ đến đ}y!” C}y R}u cất
tiếng gọi khi vừa thoáng thấy Bregalad cùng hai ch{ng Hobbit. “H~y đến đ}y, h~y tham gia cùng
Hội n{o! Chúng ta đang lên đường. Chúng ta đang lên đường đến Isengard!”

“Đến Isengard!” rất nhiều giọng Ent cất lên.

“Đến Isengard!”

Đến Isengard! Dẫu Isengard có vòng đá chặn, có cửa đá chặt;

Dẫu Isengard cứng rắn vững chắc, trơn trụi như xương, lạnh lẽo như sắt,
Ta đi, ta đi, lên đường chiến tranh, đập vỡ cửa đá, chặt nát vòng thành;
Vì thân với cành đương ngùn ngụt cháy trong lò bát quái - lên đường chiến tranh!
Đến đất bóng đêm, nhịp chân định mệnh cùng tiếng trống rền, ta đến, ta đến;
Đến Isengard, đến cùng định mệnh!
Ta đến, ta đến, đến cùng định mệnh!

Và họ cứ h|t như vậy trong cuộc hành quân Nam tiến.

Bregalad, với cặp mắt bừng sáng, nhảy v{o h{ng ngü bên cạnh C}y R}u. L~o Ent gi{ đón lấy
hai chàng Hobbit, và lại đặt họ lên vai mình, và cứ thế họ hãnh diện cười phía trên đầu đội quân
đang ca h|t cùng những tr|i tim đập mạnh và những c|i đầu ngẩng cao. Dù đ~ mong đợi một
điều gì đó cuối cùng sẽ xảy ra, họ vẫn kinh ngạc trước những thay đổi của người Ent. Giờ thì
điều đó dường cüng bất ngờ như cơn lü tuôn tr{o sau khi đ~ bị con đê kìm giữ suốt bao lâu.

“Rốt cục người Ent đ~ quyết định khá nhanh chóng, phải không?” Pippin đ|nh liều lên tiếng
sau một lúc lâu, khi bài hành khúc tạm dừng trong chốc lát, và chỉ còn nghe tiếng đập của những
bàn chân, bàn tay.
 “Nhanh chóng {?” C}y R}u nói. “Hoom! Phải, đúng vậy. Nhanh chóng hơn ta tưởng. Thực sự
l{ ta đ~ không thấy họ thức tỉnh thế này từ rất nhiều đời nay rồi. Người Ent chúng ta không
thích bị đ|nh thức; và chúng ta không bao giờ bị đ|nh thức trừ khi thấy hiển nhiên rằng cây cối
và cuộc sống của chúng ta đang l}m nguy. Điều đó đ~ không xảy ra trong Khu Rừng này kể từ
thời chiến tranh giữa Sauron v{ Con Người từ Đại Dương tới. Chính cái trò của lü Orc, lấy việc
chặt đẵn làm vui thú - rárum - mà thậm chí chúng còn không thèm viện cớ chặt làm củi đốt nữa,
đ~ khiến chúng ta vô cùng tức giận; và cả sự bội bạc của kẻ hàng xóm láng giềng, đ|ng ra phải
giúp đỡ chúng ta. Phù Thủy cần phải khôn ngoan hơn chứ: chắc chắn là họ khôn ngoan hơn.
Không có lời nguyền rủa nào bằng tiếng Tiên, tiếng Ent, hay ngôn ngữ của Con Người đủ độc địa
để xứng với sự bội bạc đó. Gục ng~ đi Saruman!”

“Có thật ông sẽ đập vỡ cửa Isengard không?” Merry hỏi.

“Ho, hm, {, có thể lắm, các cháu biết mà! Có lẽ các cháu không biết chúng ta mạnh thế nào.
Có thể các cháu nghe về bọn Quỷ Khổng Lồ rồi phải không? Chúng mạnh ghê gớm. Nhưng bọn
Quỷ Khổng Lồ chỉ là một lü giả mạo, được Kẻ Thù tạo ra trong Bóng Tối Lớn, nhại lại người Ent,
cüng tựa như Orc nhại lại người Tiên. Chúng ta mạnh hơn Quỷ Khổng Lồ. Chúng ta được tạo nên
từ xương của đất. Chúng ta có thể chẻ đ| như rễ c}y, nhưng còn nhanh hơn, nhanh hơn nhiều,
nếu tinh thần chúng ta được đ|nh thức! Nếu chúng ta không bị đẵn xuống, hay bị hủy diệt bằng
lửa hoặc ma thuật, chúng ta có thể chẻ Isengard ra từng mảnh v{ đập tường thành gạch vụn.”

“Nhưng Saruman sẽ cố ngăn cản ông, phải không?”

“Hm, {, phải, còn thế nữa. Ta không quên đ}u. Thực sự l{ ta đ~ nghĩ rất lâu về điều đó. Thế
nhưng, ch|u biết đấy, có rất nhiều người Ent trẻ tuổi hơn ta, trẻ hơn nhiều đời cây. Giờ tất cả
bọn họ đều đ~ được đ|nh thức, và toàn bộ tâm trí họ chỉ hướng đến một điều: đập tan Isengard.
Nhưng rồi bọn họ sẽ sớm bắt đầu suy nghĩ lại; bọn họ sẽ nguội đi đôi chút, khi chúng ta uống
bữa tối. Chúng ta sẽ rất kh|t đấy! Nhưng giờ cứ để bọn họ hành quân và ca hát! Chúng ta còn cả
một chặng đường dài phải đi, v{ vẫn còn thời gian để suy nghĩ. Bắt đầu được đ~ l{ chuyện lớn
rồi.”

Cây Râu tiếp tục bước đi, h|t hò cùng những người kh|c trong ít l}u. Nhưng một lúc sau
giọng ông ta lắng dần xuống thành tiếng rì rầm và rồi lại chìm vào im lặng. Pippin thấy vầng
trán già cả của ông ta nhăn tít lại. Cuối cùng ông ta nhìn lên, và Pippin thấy vẻ đượm buồn trong
đôi mắt ông ta, đượm buồn nhưng không sầu thảm. Trong đó l{ |nh s|ng, như thể ngọn lửa
xanh đ~ chìm s}u thêm v{o những chiếc giếng t}m tư của ông ta.

“Dĩ nhiên, có thể lắm, bạn của ta,” ông ta chậm r~i nói, “rất có thể chúng ta đang đi đón đầu
định mệnh: cuộc hành quân cuối cùng của người Ent. Nhưng nếu chúng ta cứ ở nhà và chẳng
l{m gì, định mệnh rồi cüng tìm đến chúng ta, dù sớm hay muộn. Suy nghĩ đó từ l}u đ~ d}ng lên
trong tim chúng ta; v{ đó l{ lý do tại sao giờ đ}y chúng ta phải h{nh qu}n. Đó không phải là một
quyết định vội vàng. Giờ đ}y ít nhất cuộc hành quân cuối cùng của người Ent cüng đ|ng có được
một bài ca. Phải,” ông ta thở d{i, “chúng ta có thể giúp những giống người kh|c trước khi chúng
ta qua đời. Tuy nhiên ta vẫn mong được thấy những bài hát về Ent phụ trở thành hiện thực. Ta
vẫn tha thiết được thấy lại Fimbrethil. Nhưng hỡi bạn của ta, những b{i ca cüng giống như c}y
chỉ ra quả theo mùa vụ và cách thức riêng: v{ đôi khi chúng lại héo mòn trái vụ.”

Đo{n người Ent tiếp tục sải bước với tốc độ lớn. Họ đ~ đi xuống một nếp đất d{i đổ về phía
Nam; giờ họ bắt đầu trèo lên, lên m~i, lên đến dãy núi cao phía Tây. Khu rừng đ~ rớt lại phía
duới, họ đi qua những cụm bạch dương thưa thớt, rồi qua những triền dốc trơ trụi chỉ có vài cây
thông gầy guộc. Mặt trời lặn sau lưng đồi tối sẫm ở phía trước. Hoàng hôn xám xịt buông xuống.

Pippin nhìn về phía sau. Số lượng người Ent đ~ tăng lên - điều gì đang xảy ra vậy? Nơi họ
vừa vượt qua lẽ ra chỉ là những triền dốc trơ trụi và mờ ảo, cậu nghĩ mình đ~ nhìn thấy những
khóm rừng. Nhưng rừng ấy đang chuyển động! Có lẽ nào cây cối rừng Fangorn đ~ thức tỉnh, và
toàn bộ khu rừng đều đang trỗi dậy, đều đang h{nh qu}n vượt núi đồi để tham chiến? Cậu dụi
mắt tự hỏi liệu cơn buồn ngủ và bóng tối có đang lừa dối cậu không; thế nhưng những hình thù
to lớn màu xám vẫn đều đặn tiến lên. Có tiếng động gì đó nghe như tiếng gió thổi bên trong rất
nhiều c{nh l|. Đo{n Ent đ~ tiến gần đến đỉnh sống núi và tất cả tiếng h|t đều ngưng bặt. Đêm
buông xuống, chỉ còn lại một bầu tĩnh mịch: chẳng nghe thấy gì ngoài tiếng run rẩy thoang
thoảng của đất bên dưới chân Ent, và tiếng xào xạc, tựa chút thì thầm của l| c}y đang lướt đi.
Cuối cùng họ cüng lên được phía trên đỉnh, và nhìn xuống khoảng không tăm tối bên dưới: khe
núi khổng lồ nơi tận cùng d~y núi: Nan Curunír, Thung Lüng của Saruman.

“M{n đêm bao phủ Isengard,” C}y R}u nói.

Chương V

KỴ SĨ TRẮNG

“Xương xẩu tôi lạnh cóng rồi n{y,” Gimli nói, vừa vỗ vỗ hai cánh hay vừa giậm chân. Rốt cục
ngày mới cüng đến. Lúc rạng đông mấy kẻ đồng hành cố thu vén thứ gì có thể làm bữa sáng; giờ
đ}y dưới |nh s|ng đang hửng họ lại một lần nữa chuẩn bị sẵn sàng tìm kiếm những dấu vết
khắp trên mặt đất của người Hobbit.

“V{ đừng có quên lão gi{ đó!” Gimli nói. “Tôi sẽ vui hơn nếu có thể thấy được một vết ủng.”

“Tại sao thế lại khiến anh vui?” Legolas hỏi.

“Bởi vì một lão già với đôi ch}n để lại dấu vết thì hẳn không có gì hơn vẻ ngoài của l~o,” g~
Người Lùn trả lời.
 “Có lẽ vậy,” ch{ng Tiên nói, “nhưng một chiếc ủng nặng có khi cüng chẳng để lại dấu vết gì ở
đ}y: cỏ rất d{y v{ đ{n hồi.”

“Thế cüng chẳng ngăn nổi dân Tuần Du,” Gimli nói. “Một lá cỏ g~y l{ đủ để Aragorn tìm hiểu
rồi. Nhưng tôi không nghĩ anh ấy có thể tìm ra bất cứ vết tích nào. Những gì chúng ta thấy đêm
qua chính là bóng ma tà ác của Saruman. Tôi cam đoan vậy, ngay cả dưới ánh sáng ban ngày. Có
lẽ ngay lúc n{y đ}y cặp mắt của lão từ trong Fangorn vẫn đang quan s|t chúng ta.”

“Cüng có thể,” Aragorn nói, “nhưng tôi không chắc chắn lắm đ}u. Tôi đang nghĩ về lü ngựa.
Gimli, đêm qua anh đ~ nói rằng chúng đ~ sợ chạy mất vía. Nhưng tôi lại không nghĩ vậy. Anh có
nghe thấy tiếng chúng không Legolas? ]m thanh đó đối với anh có giống như lü ngựa đang
khiếp sợ không?”

“Không,” Legolas trả lời. “Tôi nghe thấy chúng rất rõ ràng. Nếu không vì đêm tối và nỗi sợ
của chính chúng ta tôi sẽ đo|n rằng lü ngựa đang lồng lên vì một sự mừng rỡ bất ngờ n{o đó.
Chúng lên tiếng như lo{i ngựa vẫn lên tiếng khi gặp lại người bạn xa vắng từ l}u.”

“Tôi cüng nghĩ vậy,” Aragorn nói, “nhưng tôi không thể giải đ|p được c}u đố ấy, trừ phi
chúng trở lại. Đi thôi! Trời đang s|ng nhanh đấy. Chúng ta h~y nhìn trước đ~ rồi đo|n sau!
Chúng ta nên bắt đầu từ đ}y, gần nơi chúng ta dựng trại, hãy tìm kiếm thật kỹ khắp xung quanh;
và tiếp tục tìm dần lên đoạn dốc về phía khu rừng. Tìm ra những người Hobbit là nhiệm vụ của
chúng ta, bất kể vị kh|ch trong đêm của chúng ta có l{ gì đi nữa. Nếu họ nhờ cơ may n{o đó
tho|t ra được, hẳn họ đ~ v{o nấp giữa rừng cây, bằng không họ đ~ bị phát hiện. Nếu từ đ}y đến
hiên rừng vẫn không thấy gì hết, chúng ta sẽ tìm thêm lần cuối ở bãi chiến trường và giữa đống
tro t{n. Nhưng có qu| ít hy vọng ở đó, đội kỵ binh Rohan đ~ l{m việc của họ quá kỹ.”

Mất một lúc hội đồng hành bò soài mò mẫm trên mặt đất. Cây dẻ đứng thê lương phía trên
họ, những tấm lá khô giờ buông xuống ủ rü, kêu lạo xạo trong cơn gió Đông lạnh buốt. Aragorn
chậm r~i đi xa dần. Ch{ng đến đống tro tàn của đống lửa canh gần bờ sông, và rồi lại lần dấu
trên mặt đất ngược về phía gò đất nơi trận chiến nổ ra. Đột nhiên chàng sụp xuống và cúi thấp
đến độ gần chạm mặt xuống cỏ. Rồi chàng réo gọi hai người kia. Họ chạy lên.

“Rốt cục chúng ta cüng tìm thấy tin tức ở đ}y!” Aragorn nói. Ch{ng nhặt lên một chiếc lá
rách cho mọi người cùng nhìn, một chiếc lá lớn màu ánh kim nhạt, nhưng giờ đ~ phai v{ ngả
m{u n}u. “Đ}y l{ l| c}y mallorn rừng Lórien, có ít vụn bánh dính trên nó, và một ít nữa rơi
trong đ|m cỏ. V{ nhìn n{y! Có v{i đoạn thừng bị cắt nằm bên cạnh!”

“V{ đ}y l{ con dao đ~ cắt!” Gimli nói. G~ cúi xuống rồi rút ra từ một bụi cỏ một lưỡi dao
răng cưa ngắn, đ~ bị bàn chân nặng nề của ai đạp lún vào cỏ. Cán dao gãy rời nằm ở ngay bên
cạnh. “L{ vü khí của bọn Orc,” g~ nói, tay cầm một cách miễn cưỡng v{ hướng cái nhìn ghê tởm
vào chuôi dao trạm trổ, hình thù giống như một c|i đầu gớm ghiếc với cặp mắt hí và cái mồm
đểu cáng.
 “Ch{, đ}y chính l{ c}u đố lạ lùng nhất mà chúng ta từng thấy!” Legolas thốt lên. “Một tù
nhân bị trói tho|t được ra khỏi cả lü Orc lẫn toán kỵ binh bao vây xung quanh. Rồi người ấy
dừng lại, trong lúc vẫn khơi khơi lộ diện, và cắt dây trói bằng một con dao Orc. Nhưng bằng
cách nào và tại sao? Bởi nếu chân bị trói, l{m sao người ấy có thể đi được? Còn nếu tay bị trói,
l{m sao người ấy có thể sử dụng dao? Và nếu cả chân lẫn tay đều không bị trói, tại sao người ấy
lại phải cắt đoạn thừng ra? Rồi vừa lòng với kỹ năng của mình, người ấy đ~ ngồi xuống lặng lẽ
ăn chút b|nh mì đi đường! Ít ra như thế l{ đủ chứng tỏ đấy l{ người Hobbit, mà chẳng cần phải
viện tới tấm lá mallorn. Sau đó, tôi cho rằng cậu ấy đ~ biến đôi tay mình th{nh đôi c|nh v{ vừa
hát vừa bay vèo vào trong rừng. Tìm được cậu ấy cüng dễ thôi: chỉ cần chúng ta cüng mọc
c|nh!”

“Ở đ}y đ~ có đủ trò ma quỷ rồi,” Gimli nói. “L~o gi{ đó đ~ l{m gì? Anh sẽ nói gì đ}y, Aragorn,
về lời giải đ|p của Legolas. Anh có thể l{m kh| hơn không?”

“Có thể được đấy,” Aragorn mỉm cười nói. “Có một vài dấu hiệu khác ở ngay gần mà các anh
không ghi nhận. Tôi nhất trí tù nh}n đó l{ một Hobbit và phải có chân hoặc tay không bị trói,
trước khi cậu ấy đến đ}y. Tôi đo|n l{ tay, bởi nếu vậy c}u đố sẽ trở nên dễ hiểu hơn, v{ cüng
bởi, theo lời giải đ|p của tôi về các dấu vết, cậu ấy đ~ được một tên Orc mang đến điểm này.
M|u đ~ đổ ở đ}y, c|ch đ}y v{i bước, máu Orc. Có nhiều dấu vó ngựa hằn sâu khắp xung quanh
vị trí này, và cả vết cho thấy một thứ gì đó nặng nề bị kéo lê đi. Tên Orc đ~ bị đội quân kỵ sĩ giết
chết, xác hắn sau đó đ~ bị lôi v{o đống lửa. Nhưng anh ch{ng Hobbit không bị phát hiện: cậu ấy
không ‘lộ diện’, bởi trời tối và cậu ấy vẫn còn chiếc áo choàng tiên. Cậu ấy đ~ kiệt sức v{ đói, vì
thế không cần phải ngạc nhiên l{, khi đ~ cắt được sợi dây trói bằng con dao của kẻ thù tử trận,
cậu ấy đ~ nghỉ ngơi v{ ăn một chút trước khi lẻn đi. Thật mừng khi biết cậu ấy vẫn còn một chút
lembas trong túi, dù bỏ chạy mà không mang theo dụng cụ hay hành lý; có lẽ đó chính l{ kiểu
cách của người Hobbit. Tôi nói cậu ấy, nhưng tôi hy vọng v{ đo|n cả Merry lẫn Pippin đều ở
cùng với nhau. Cho dù không có gì chứng tỏ điều đó l{ chắc chắn.”

“V{ anh nghĩ l{m thế nào mà một trong số những người bạn của chúng ta lại không bị trói
tay?” Gimli hỏi.

“Tôi không biết chuyện diễn ra thế n{o,” Aragorn trả lời. “Tôi cüng không biết tại sao tên
Orc lại mang họ đi. Nhưng chúng ta có thể chắc chắn là không phải để giúp họ trốn thoát. Mà
không, đúng hơn l{ giờ tôi nghĩ mình đ~ bắt đầu hiểu ra một vấn đề đ~ khiến tôi bối rối ngay từ
đầu: tại sao khi Boromir ngã xuống lü Orc lại bằng lòng với việc bắt Merry v{ Pippin? Chúng đ~
không truy tìm số còn lại trong chúng ta, cüng không tấn công trại chúng ta, m{ thay v{o đó lại
chạy hết tốc lực tới Isengard. Chúng cho rằng đ~ bắt được Người Mang Nhẫn v{ người bạn
trung thành của cậu ấy ư? Tôi không nghĩ vậy. Bọn chủ của chúng không d|m đưa ra những
mệnh lệnh rõ ràng như vậy cho lü Orc, ngay cả nếu bản th}n đ|m chủ biết những điều n{y, đ|m
ấy sẽ không bao giờ đề cập thẳng đến chiếc Nhẫn: vì lü Orc không phải là loại nô lệ đ|ng tin cậy.
Nhưng tôi nghĩ lü Orc đ~ được ra lệnh bắt các Hobbit, bắt sống, bằng mọi giá. Kẻ nào đó đ~ tìm
cách chuồn ra ngoài cùng những tù nh}n quý gi| trước khi trận đ|nh nổ ra. Có lẽ là phản bội, rất
có khả năng đối với giống này, một tên Orc to con gan liều n{o đó đ~ cố tho|t ra để hưởng lợi
một mình, vì mục đích riêng. Đó, c}u chuyện của tôi l{ như vậy. Cüng có thể suy diễn ra những
chuyện kh|c. Nhưng trong bất cứ trường hợp nào chúng ta vẫn có thể tin chắc điều này: ít nhất
một trong hai người bạn của chúng ta đ~ tho|t được. Nhiệm vụ của chúng ta là phải tìm ra và
giúp đỡ cậu ấy trước khi trở về Rohan. Chúng ta đừng có bị Fangorn dọa nạt, bởi hoàn cảnh đ~
đẩy cậu ấy v{o nơi tăm tối đó.”

“Tôi chẳng biết điều gì dọa nạt tôi nhiều hơn: Fangorn, hay viễn cảnh chạy bộ trên suốt con
đường d{i xuyên Rohan,” Gimli nói.

“Vậy chúng ta hãy vào trong rừng,” Aragorn nói.

Không l}u sau Aragorn đ~ tìm thấy những dấu vết mới. Tại một điểm gần bờ Luồng Ent,
chàng bắt gặp những vết chân: vết ch}n Hobbit, nhưng qu| mờ nhạt nên chẳng suy luận được gì
mấy. Rồi dưới thân một cây lớn ngay rìa khu rừng, có thêm nhiều vết nữa hiện ra. Mặt đất trơ
trọi và khô cằn, không tiết lộ nhiều.

“Ít nhất một người Hobbit đ~ đứng đ}y một lúc và nhìn lại đằng sau, rồi cậu ấy quay người
đi v{o trong rừng,” Aragorn nói.

“Vậy chúng ta cüng phải đi v{o,” Gimli nói. “Nhưng tôi được cảnh báo về nó. Tôi mong sao
cuộc truy đuổi đ~ dẫn đến một nơi n{o kh|c!”

“Tôi không cảm thấy khu rừng có ác ý, dù những câu chuyện có kể gì đi nữa,” Legolas nói.
Ch{ng đứng bên dưới hiên rừng, khom người về phía trước, như thể đang nghe ngóng, v{ căng
mắt nhìn vào sâu bên trong bóng tối. “Không, khu rừng không tà ác; hoặc nếu có thì những thứ
t{ |c cüng đang ở rất xa. Tôi chỉ bắt được những vọng âm rất mờ nhạt từ những vùng tối tăm
nơi t}m địa cây cối có m{u đen tối. Không có ác ý nào ở gần chúng ta; thế nhưng lại có cảnh giác,
và giận dữ.”

“Ch{, nó chẳng có lý do gì lại đi giận dữ với tôi,” Gimli nói. “Tôi chưa l{m gì g}y hại cho nó
cả.”

“Vậy tốt hơn,” Legolas nói. “Nhưng dù sao nó cüng từng phải chịu đựng tổn hại. Có điều gì
đó đang xảy ra ở bên trong, hoặc sắp xảy ra. Anh không nhận thấy sự căng thẳng sao? Nó làm
hơi thở tôi muốn nghẹn.”

“Tôi cảm thấy bầu không khí rất ngột ngạt,” g~ Người Lùn nói. “Khu rừng này sáng sủa hơn
rừng ]m U, nhưng nó có mùi ẩm mốc, và tàn tạ.”

“Nó gi{ rồi, rất già rồi,” ch{ng Tiên nói. “Gi{ đến mức gần như tôi cảm thấy trẻ trung trở lại,
một điều tôi chưa từng cảm thấy từ khi tham gia cuộc h{nh trình cùng đ|m trẻ nít các anh. Nó
già và chứa đầy ký ức. Tôi đ~ có thể hạnh phúc ở đ}y, nếu tôi đến vào những ngày hòa bình.”

“Tôi d|m nói l{ anh có thể đấy,” Gimli khịt müi. “Dù sao anh cüng l{ người Tiên Rừng, cho
dù Tiên loại n{o thì cüng đều là những người kỳ lạ. Nhưng anh lại l{m tôi an lòng. Anh đi đ}u,
tôi sẽ đi đó. Nhưng h~y cầm sẵn cây cung của anh, còn tôi sẽ nới lỏng chiếc rìu nơi thắt lưng.
Nhưng không phải dùng cho cây cối,” g~ vội vã nói thêm trong lúc nhìn lên thân cây mà họ đang
đứng phía dưới. “Tôi không mong bất chợt gặp l~o gi{ đó m{ chẳng có sẵn lý lẽ gì trong tay, chỉ
vậy thôi. Chúng ta đi n{o!”

Và thế l{ ba người thợ săn lao v{o bên trong khu rừng Fangorn. Legolas v{ Gimli nhường
việc dò đường lại cho Aragorn. Chẳng có nhiều dấu mà tìm kiếm. Thềm rừng khô và phủ lớp lá
d{y; nhưng đo|n rằng những kẻ đ{o tho|t sẽ chú ý men theo dòng nước, ch{ng thường xuyên
quay lại bờ suối. Nhờ vậy ch{ng đ~ đến được nơi Merry v{ Pippin uống nước và rửa chân. Tất
cả đều có thể thấy rõ dấu chân của hai chàng Hobbit, một người nhỏ hơn người kia một chút.

“Đ}y quả l{ tin vui,” Aragorn nói. “Thế nhưng dấu vết n{y đ~ c|ch đ}y hai ng{y rồi. Và có vẻ
như từ điểm này những người Hobbit đ~ rời bờ nước.”

“Vậy chúng ta sẽ l{m gì đ}y?” Gimli nói. “Chúng ta chẳng thể theo họ khắp Fangorn thăm
thẳm. Chúng ta không đủ đồ dự trữ. Nếu không sớm tìm thấy họ, chúng ta sẽ trở nên vô tích sự
đối với họ, ngoại trừ việc ngồi xuống bên họ và thể hiện tình bằng hữu bằng việc cùng nhau chết
đói.”

“Nếu đó thực sự là tất cả những gì chúng ta có thể làm, thì chúng ta sẽ buộc phải làm thế,”
Aragorn nói. “Chúng ta tiếp tục n{o.”

Rốt cục họ cüng đến được v|ch đứng hiểm trở bên Quả Đồi của Cây Râu, và nhìn lên bức
tường đ| với những bậc đẽo thô dẫn lên thềm đ| trên cao. \nh mặt trời đang chiếu xuyên qua
những đ|m m}y trôi vội vã, khu rừng giờ đ~ trông đỡ xám xịt v{ u |m hơn.

“Chúng ta h~y đi lên nhìn xung quanh!” Legolas nói. “Tôi vẫn có cảm giác tức thở. Tôi muốn
được nếm mùi không khí tự do hơn trong chốc l|t.”

Nhóm bạn đồng hành trèo lên. Aragorn ở dưới cùng, di chuyển một cách chậm rãi: chàng
kiểm tra tỉ mỉ những bậc đ| v{ bờ rìa.

“Tôi gần như chắc chắn rằng những người Hobbit đ~ ở trên n{y,” ch{ng nói. “Thế nhưng
còn có cả những dấu vết khác nữa, những dấu vết rất lạ, mà tôi không hiểu. Không biết chúng ta
có nhìn thấy bất cứ thứ gì từ bờ rìa n{y giúp đo|n được họ đ~ tiếp tục đi đường nào không?”

Ch{ng đứng dậy nhìn xung quanh, nhưng ch{ng chẳng thấy được gì hữu ích. Thềm đ| quay
mặt về phía Nam v{ Đông: nhưng chỉ ở phía Đông mới nhìn được ra xa. Ở đó ch{ng thấy những
ngọn c}y đang thoải dần theo từng hàng xuống đến vùng đồng bằng mà từ đó họ đ~ đến đ}y.

“Chúng ta đ~ có một cuộc h{nh trình đi vòng thật d{i,” Legolas nói. “Lẽ ra tất cả chúng ta đ~
có thể đến đ}y an to{n, nếu chúng ta rời dòng Sông Cả vào ngày thứ hai hoặc thứ ba rồi tiến về
phía Tây. Chẳng mấy ai thấy trước con đường sẽ dẫn họ đến đ}u, cho đến tận khi họ chạm đích.”
 “Nhưng chúng ta đ}u định đến Fangorn,” Gimli nói.

“Vậy mà chúng ta lại ở đ}y rồi - và bị tóm gọn trong tấm lưới,” Legolas nói. “Nhìn kìa!”

“Nhìn gì?” Gimli hỏi lại.

“Đằng kia trong đ|m c}y.”

“Đ}u? Tôi l{m gì có mắt tiên.”

“Suỵt! Hãy nói khẽ thôi! Nhìn kìa!” Legolas vừa chỉ tay vừa nói. “Bên dưới khu rừng, ngược
con đường chúng ta vừa đi tới. Lại là ông ta. Anh không thể thấy ông ta đang đi qua hết cây này
đến c}y kh|c sao?”

“Tôi thấy rồi, giờ thì tôi thấy rồi!” Gimli rít lên. “Nhìn kìa, Aragorn! Chẳng phải tôi đ~ cảnh
báo anh rồi sao? Lão già ấy kia. Trùm từ đầu đến chân trong mớ giẻ rách xám ngoét bẩn thỉu: đó
là lý do tại sao tôi không nhìn thấy lão ngay từ đầu.”

Aragorn nhìn theo và thấy một hình thù còng lưng đang di chuyển chậm chạp. Không còn
cách xa họ lắm. Trông như một l~o ăn m{y gi{, đang mệt nhọc bước đi, chống vào cây gậy xù xì.
Đầu lão cúi gằm, không nhìn về phía họ. Ở những vùng đất khác có lẽ họ đ~ ch{o l~o bằng
những lời đôn hậu; nhưng lúc n{y họ đứng im, mỗi người đều có cảm gi|c ngóng đợi kỳ lạ: một
thứ gì đó đang tới, một thứ đang nắm giữ một quyền năng - hoặc hiểm họa - bí ẩn.

Gimli căng mắt ra nhìn một chốc, trong lúc từng bước từng bước một hình thù đó dần tiến
đến gần. Rồi đột nhiên, như không thể kiềm chế thêm được nữa, gã phát tiết: “Cung tên đ}u,
Legolas! Kéo căng đi! Sẵn s{ng đi! Đó l{ Saruman. Đừng để lão nói, hay yểm chú lên chúng ta!
Bắn trước đi!”

Legolas cầm lấy cây cung rồi kéo cong, chậm r~i như thể có ý chí nào khác cản chàng lại.
Chàng cầm lơ đễnh một müi tên trong tay nhưng không tra lên d}y cung. Aragorn đứng lặng im,
khuôn mặt ch{ng đầy cảnh giác và tập trung.

“Tại sao lại phải đợi? Anh bị làm sao vậy?” Gimli rít nhẹ.

“Legolas đúng đấy,” Aragorn bình thản nói. “Chúng ta không thể cứ thế bắn một ông già,
không hề hay biết gì v{ cüng không hề có ý thách thức, dù lòng ta có đang sợ hãi hay nghi ngại
thế n{o. H~y theo dõi v{ đợi xem!”

Ngay lúc đó l~o gi{ bước gấp thêm v{ đi tới chân bức tường đ| với một tốc độ đ|ng kinh
ngạc. Rồi đột nhiên lão nhìn lên, trong lúc họ vẫn đứng bất động nhìn xuống dưới. Không hề có
âm thanh nào.
 Họ không nhìn thấy mặt l~o: l~o trùm mü kín đầu, v{ trên mü trùm l~o còn đội một chiếc
mü rộng vành, nên toàn bộ nét mặt lão chìm trong bóng tối, ngoại trừ phần chóp müi v{ bộ râu
xám. Thế nhưng Aragorn nghĩ mình vừa nhận thấy một ánh mắt lóe lên tinh tường sáng rực
trong khoảng tối dưới chiếc mü sụp xuống trán.

Cuối cùng lão già phá vỡ bầu yên lặng. “Thật khéo gặp, các bạn của tôi,” l~o nói giọng nhẹ
nh{ng. “Tôi muốn nói chuyện với các anh. Các anh xuống đ}y chứ, hay tôi sẽ đi lên?” Chẳng cần
đợi trả lời lão già bắt đầu leo lên.

“N{o?” Gimli hét lên. “Ngăn l~o ta lại, Legolas!”

“Chẳng phải tôi đ~ nói rằng muốn nói chuyện với c|c anh sao?” l~o gi{ nói. “Bỏ c}y cung đó
xuống đi, cậu Tiên!”

C}y cung v{ müi tên rơi khỏi tay Legolas, đôi tay ch{ng buông thõng xuống hai bên.

“Còn anh, cậu Người Lùn, xin anh hãy bỏ tay ra khỏi c|n rìu cho đến khi tôi lên đến nơi! Anh
không cần viện đến những lý lẽ như vậy đ}u.”

Gimli giật mình rồi đứng im như đ|, nhìn chằm chằm, trong khi lão già nhảy lên những bậc
đ| gồ ghề, nhanh nhẹn như sơn dương. Mọi mệt nhọc dường như đ~ rời bỏ l~o. Khi l~o bước
được lên thềm đ|, họ như tho|ng thấy, quá ngắn ngủi không rõ có thực hay không, vệt sáng
màu trắng lóe lên rất nhanh, cứ như thể món phục trang n{o đó bị lớp giẻ rách màu xám phủ
lên bất chợt hé lộ trong chốc l|t. C|i hít hơi của Gimli nghe rõ mồn một như tiếng rít ồn ào trong
bầu tĩnh lặng.

“Th}t l{ khéo gặp, phải nhắc lại lần nữa!” l~o gi{ vừa nói vừa tiến về phía họ. Khi chỉ còn
cách họ vài bộ, l~o đứng lại, cúi người tì lên gậy, đầu vươn về phía trước, nhìn họ chăm chú từ
dưới mü trùm. “V{ c|c anh đang l{m gì ở vùng này vậy? Một Tiên, một Con Người, và một Người
Lùn, tất cả đều ăn mặc theo kiểu Tiên. Rõ ràng có một câu chuyện rất đ|ng lắng nghe sau tất cả
những thứ này. Những chuyện thế n{y không thường thấy ở đ}y đ}u.”

“Ông nói cứ như thể biết rõ về Fangorn lắm,” Aragorn nói. “Phải vậy không?”

“Không rõ lắm,” l~o gi{ nói; “muốn biết rõ buộc phải học hỏi trong suốt nhiều đời. Nhưng
tôi cüng thỉnh thoảng lại đến đ}y.”

“Xin được hỏi tên ông, v{ được lắng nghe những gì ông cần nói với chúng tôi?” Aragorn nói.
“Buổi s|ng đang trôi qua m{ chúng tôi lại có một công việc không thể chờ đợi.”

“Điều gì tôi muốn nói, thì tôi đ~ nói ra rồi: C|c anh đang l{m gì, v{ c|c anh có thể kể câu
chuyện gì về các anh? Con về tên tôi!” L~o cất một tr{ng cười dài khe khẽ. Nghe tiếng cười
Aragorn cảm thấy một cơn rùng mình chạy xuyên qua người, một cảm giác hồi hộp lạnh ngắt kỳ
lạ; nhưng đó không phải là nỗi sợ hãi hay hoảng loạn: đúng hơn l{ cảm giác thấm lạnh bất chợt
trong bầu không khí buốt giá, hoặc như cú vỗ của một cơn mưa lạnh làm thức tỉnh người đang
ngủ chập chờn.

“Tên của tôi!” L~o gi{ lại nói. “C|c anh vẫn chưa đo|n ra sao? Tôi nghĩ c|c anh đ~ nghe thấy
nó trước đ}y. Phải rồi, c|c anh đ~ nghe thấy nó trước đ}y. Nhưng n{o, c}u chuyện của các anh là
gì?”

Ba người bạn đồng h{nh đứng lặng thinh không trả lời.

“Đến phải bắt đầu nghi ngờ liệu công việc của c|c anh còn đ|ng để kể nữa không đấy,” l~o
gi{ nói. “Thật mừng là tôi biết một chút về nó. C|c anh đang lần theo dấu chân của hai người
Hobbit trẻ tuổi, tôi tin l{ như vậy. Phải rồi, người Hobbit đấy. Đừng có trợn mắt, l{m như c|c
anh chưa từng nghe thấy cái tên lạ lùng ấy trước đ}y. C|c anh có nghe, v{ tôi cüng vậy. À, họ đ~
leo lên đ}y v{o ng{y hôm kia; v{ họ đ~ gặp một người họ không hề trông đợi. Điều đó có l{m
các anh yên lòng không? Và giờ các anh muốn biết họ đ~ được đưa đi đ}u phải không? Chà, chà,
có lẽ tôi sẽ cho các anh một vài tin tức về điều đó. Nhưng tại sao chúng ta lại phải đứng? Các anh
thấy đấy, nhiệm vụ của c|c anh đ}u còn gấp g|p như c|c anh tưởng. Hãy ngồi xuống cho thoải
m|i hơn một chút đi.”

L~o gi{ quay người đi tới một đống đ| rơi dưới chân vách núi phía sau. Ngay lập tức, như
thể một câu thần chú n{o đó đ~ được hóa giải, những người khác liền bớt căng thẳng và có thể
cử động. Bàn tay Gimli lập tức đặt lên cán rìu. Aragorn rút kiếm. Legolas nhặt cây cung.

Lão già chẳng thèm để ý, m{ khom người ngồi xuống một phiến đ| thấp phẳng phiu. Lúc ấy
hai vạt áo choàng xám tách ra, và họ nhìn thấy, chẳng nghi ngờ gì nữa, lão mặc bên trong toàn
màu trắng.

“Saruman!” Gimli vừa hét vừa nhảy bổ về phía lão với chiếc rìu trong tay. “Nói ngay! H~y
nói cho bọn ta biết ngươi giấu các bạn chúng ta ở đ}u! Ngươi đ~ l{m gì họ? Nói ngay, bằng
không ta sẽ chẻ một nh|t trên mü ngươi m{ ngay cả một phù thủy cüng phải thấy khó chữa
đấy!”

L~o gi{ qu| nhanh đối với g~. L~o đứng phắt dậy rồi nhảy lên đỉnh một tảng đ| lớn. Lão
đứng đó, người đột nhiên vươn cao, sừng sững phía trên họ. Chiếc mü trùm v{ mớ giẻ rách màu
xám bị quẳng đi. Bộ quần áo trắng bừng s|ng. L~o giơ c}y trượng lên, và cây rìu bật tung ra khỏi
nắm tay Gimli rơi loảng xoảng xuống đất. Thanh kiếm của Aragorn, cứng ngắc trong bàn tay bất
động của chàng, bất chợt bùng lên một ngọn lửa. Legolas thét vang rồi bắn một müi tên v{o
không trung: nó cháy rụi không còn vết tích.

“Mithrandir!” ch{ng thét lên. “Mithrandir!”

 “Thật khéo gặp, phải nhắc lại với anh lần nữa, Legolas!” l~o gi{ nói.

Tất cả bọn họ ngây ra nhìn lão. Mái tóc lão trắng như tuyết dưới ánh mặt trời; còn áo
choàng của lão lấp lánh màu trắng; đôi mắt bên dưới hàng lông mày rậm của lão sáng quắc, sắc
lẹm như những tia nắng mặt trời; b{n tay l~o đầy sức mạnh. Lẫn lộn giữa kinh ngạc, vui sướng
và sợ hãi, họ cứ đứng đó m{ chẳng tìm ra được điều gì để nói.

Cuối cùng Aragorn cüng cất được tiếng. “Gandalf!” ch{ng nói. “Vượt xa mọi hy vọng ông
quay lại với bọn tôi đúng lúc khó khăn n{y! Bức m{n gì đ~ phủ lên mắt tôi vậy? Gandalf!” Gimli
không nói gì, chỉ quỳ sụp xuống, lấy tay che mắt.

“Gandalf,” l~o gi{ nhắc lại, như thể đang cố lục lại trong ký ức xưa cü một từ đ~ l}u không
dùng đến. “Phải rồi, đúng l{ c|i tên đó. Tôi đ~ từng l{ Gandalf.”

Ông bước xuống khỏi tảng đ|, nhặt tấm áo choàng xám lên, rồi lại quấn nó quanh mình:
cảnh tượng cứ như thể vầng mặt trời mới đ}y tỏa s|ng, nhưng giờ lại trốn biệt trong mây mù.
“Được, anh vẫn có thể gọi tôi l{ Gandalf,” ông nói, v{ đó chính là giọng nói của người bạn cü
cüng như người dẫn đường trước đ}y của họ. “Đứng dậy nào, Gimli tốt bụng của tôi! Không có
gì phải trách cứ anh, chưa có thiệt hại nào xảy ra cho tôi. Đúng đấy, hỡi những người bạn của
tôi, không vü khí n{o của các anh có thể phạm đến tôi được đ}u. H~y vui lên n{o! Chúng ta lại
gặp nhau rồi. Đúng lúc thủy triều thay đổi. Cơn b~o lớn đang đến, nhưng thủy triều đ~ đổi
chiều.”

Ông đặt tay lên đầu Gimli, g~ Người Lùn nhìn lên rồi bất chợt cười ph|. “Gandalf!” g~ nói.
“Nhưng ông mặc toàn màu trắng!”

“Đúng vậy, giờ tôi trắng rồi,” Gandalf nói. “Thực tế tôi chính là Saruman, gần như có thể nói
như vậy, l{ Saruman như lẽ ra ông ta phải vậy. Nhưng n{o, h~y kể cho tôi nghe về c|c anh đi!
Tôi đ~ vượt qua lửa v{ nước sâu, kể từ lúc chúng ta chia tay. Tôi đ~ quên nhiều điều m{ tôi nghĩ
mình từng biết, v{ để học lại nhiều điều tôi đ~ quên. Tôi có thể nhìn thấy rất nhiều thứ xa xôi,
nhưng rất nhiều thứ ở ngay trong tầm tay tôi lại không nhìn thấy. Hãy kể cho tôi về c|c anh!”

“Ông muốn biết điều gì?” Aragorn hỏi. “Tất cả những gì đ~ xảy ra kể từ lúc chúng ta chia tay
nhau trên cầu sẽ là một câu chuyện dài. Ông cho chúng tôi biết tin tức về những người Hobbit
trước có hơn không? Ông có tìm thấy họ không, họ có an to{n không?”

“Không, tôi không thấy họ,” Gandalf nói. “Bóng tôi đ~ phủ lên những thung lüng khu đồi
Emyn Muil, và tôi không biết gì về vụ bắt giữ họ, cho đến khi đại bàng kể lại cho tôi.”

“Đại b{ng!” Legolas nói. “Tôi đ~ thấy một con đại bàng ở rất cao và xa: lần cuối cùng là cách
đ}y bốn ng{y, trên đồi Emyn Muil.”
 “Đúng vậy,” Gandalf nói. “Đó l{ Gwaihir Chúa Gió, người đ~ cứu tôi khỏi Orthanc. Tôi đ~ nhờ
anh ta đi trước tôi để theo dõi dòng Sông Cả và thu thập tin tức. Mắt anh ta rất tinh tường,
nhưng anh ta không thể nhìn thấy tất cả những gì khuất dưới núi đồi hay cây cối. Anh ta đ~ thấy
vài thứ, còn tự tôi thấy vài thứ khác. Chiếc Nhẫn giờ đ~ vượt ra ngoài khả năng giúp đỡ của tôi,
hay của bất cứ ai trong Hội Đồng Hành xuất phát từ Thung Đ|y Khe. Nó chút nữa thì đ~ bị lộ
trước Kẻ Thù, nhưng nó đ~ tho|t được. Tôi cüng có phần trong đó: bởi tôi ngồi trên một nơi rất
cao, v{ tôi đấu tranh với tòa Tháp Tối; khiến Bóng Tối đi qua. Sau đó tôi mệt mỏi, rất mệt mỏi;
v{ tôi đ~ bước đi rất lâu cùng những suy nghĩ tăm tối.”

“Vậy ông biết về Frodo!” Gimli nói. “Mọi việc liên quan đến cậu ấy thế nào rồi?”

“Tôi không biết được. Cậu ấy đ~ được cứu khỏi một hiểm họa khôn cùng, nhưng rất nhiều
nữa vẫn còn đang ở phía trước. Cậu ấy đ~ quyết tâm một mình đi đến Mordor, và cậu ấy đ~ lên
đường: đó là tất cả những gì tôi biết.”

“Không một mình đ}u,” Legolas nói. “Bọn tôi nghĩ Sam đ~ đi cùng cậu ấy.”

“Vậy sao!” Gandalf nói, kèm theo đó l{ tia s|ng trong mắt và nụ cười trên khuôn mặt ông.
“Thật vậy sao? Tin này mới đối với tôi, nhưng lại không khiến tôi ngạc nhiên. Tốt! Rất tốt! Các
anh đ~ l{m tr|i tim tôi nhẹ bớt. Các anh phải kể cho tôi nghe nhiều hơn. Giờ thì hãy ngồi gần
đ}y v{ kể câu chuyện về cuộc hành trình của c|c anh đi n{o.”

Ba người bạn đồng hành ngồi xuống nền đ| quanh ch}n ông, v{ Aragorn l{ người bắt đầu
câu chuyện. Suốt một hồi lâu Gandalf không hề nói gì, v{ cüng không hỏi câu nào. Bàn tay ông
đặt lên hai đầu gối, v{ đôi mắt ông nhắm nghiền. Cuối cùng khi Aragorn kể về cái chết của
Boromir và cuộc hành trình cuối cùng của gã trên dòng Sông Cả, ông lão mới thở dài.

“Anh đ~ không kể tất cả những gì anh biết hay đo|n được, Aragorn bạn tôi,” ông bình thản
nói. “Boromir tội nghiệp! Tôi đ~ không thấy được điều xảy đến với anh ta. Đó quả là một thử
th|ch đau đớn cho một người như vậy: một chiến binh, và một vị chúa tôn quý giữa lo{i người.
Galadriel đ~ nói với tôi rằng anh ta đang l}m nguy. Nhưng rốt cục anh ta cüng tho|t được. Tôi
lấy làm mừng. Quả không hề vô ích khi có những người Hobbit trẻ tuổi đi cùng chúng ta, ít nhất
là vì Boromir. Nhưng đó không phải vai trò duy nhất dành cho họ. Họ đ~ được đưa đến Fangorn,
và sự xuất hiện của họ giống như những viên đ| nhỏ lăn xuống tạo nên trận đ| lở trên dãy núi.
Ngay giữa lúc chúng ta đang nói chuyện đ}y, tôi đ~ nghe thấy những tiếng ì ầm đầu tiên. Tốt
hơn hết Saruman không nên ở đ}u xa nh{ khi con đập vỡ tung!”

“Có một thứ vẫn không hề thay đổi, ông bạn thân mến ạ, “ Aragorn nói, “ông vẫn nói chuyện
bằng c}u đố.”

“C|i gì? C}u đố ư?” Gandalf nói. “Không! Bởi tôi chỉ vừa nói chuyện thành tiếng một mình
thôi. Một thói quen của người già ấy mà: họ chọn ra người thông thái nhất có mặt để nói chuyện
cùng; thật mệt mỏi nếu phải giải thích d{i dòng cho người trẻ.” Ông ph| lên cười, nhưng tiếng
cười giờ đ}y nghe ấm áp và hiền hậu như một tia nắng mặt trời.

“Tôi không còn trẻ nữa ngay cả theo thang tuổi của những Con Người thuộc Ba Gia Tộc Cổ,”
Aragorn nói. “Sao ông không hé mở suy nghĩ của ông một c|ch rõ r{ng hơn cho tôi?”

“Vậy thì tôi sẽ phải nói gì đ}y?” Gandalf nói, rồi ngừng lại một lúc ngẫm nghĩ. “Nếu anh
muốn nghe t}m tư của tôi rõ ràng nhất có thể, thì đ}y l{ tóm tắt cách tôi nhìn nhận sự vật vào
lúc n{y. Dĩ nhiên Kẻ Thù từ l}u đ~ biết chiếc Nhẫn xuất hiện trở lại, v{ nó được một người
Hobbit nắm giữ. Giờ hắn cüng biết quân số của Hội Đồng Hành xuất phát từ Thung Đ|y Khe, v{
giống loài của từng người chúng ta. Thế nhưng hắn vẫn chưa nhận thức được rõ ràng mục đích
của chúng ta. hắn cho rằng tất cả chúng ta đều đang đến Minas Tirith; bởi đó chính l{ những gì
hắn sẽ làm nếu ở địa vị của chúng ta. Và chiểu theo tư duy của hắn, đ}y sẽ là một đòn tấn công
ghê gớm vào thế lực của hắn. Thực tế là hắn đang vô cùng sợ hãi, vì không biết nhân vật cái thế
nào sẽ đột nhiên xuất hiện, sử dụng chiếc Nhẫn, dấy động chiến tranh tấn công hắn, một lòng
quyết hạ bệ hắn và chiếm lấy vị trí của hắn. Hắn không bao giờ nảy ra trong đầu suy nghĩ rằng
chúng ta mong hạ bệ hắn nhưng lại không định dựng lên ai thay thế hắn. Việc chúng ta đang cố
tiêu hủy chiếc Nhẫn vẫn còn chưa hiện ra trong những ác mộng đen tối nhất của hắn. Mà chắc
chắn chính nhờ việc này các anh sẽ thấy vận may và niềm hy vọng còn lại với chúng ta. Vì,
tưởng tượng thấy chiến tranh, hắn đ~ ph|t động chiến tranh với niềm tin rằng không thể trì
ho~n thêm được nữa; bởi chính kẻ ra đòn đầu tiên, nếu ra đòn đủ nặng, có thể sẽ không phải ra
đòn thêm nữa. Chính vì thế những lực lượng mà hắn đ~ chuẩn bị từ lâu giờ đang rục rịch
chuyển động, sớm hơn dự định của hắn. Khôn ngoan mà thành ngu xuẩn. Bởi nếu hắn sử dụng
toàn bộ sức mạnh để canh g|c Mordor, để ngăn không ai đột nhập v{o được, rồi hướng toàn bộ
đầu óc xảo quyệt vào việc săn lùng chiếc Nhẫn, thì chắc chắn mọi hy vọng đều tiêu tan: cả chiếc
Nhẫn lẫn người mang nó đều không thể lẩn tránh hắn được l}u. Nhưng giờ đ}y con mắt của hắn
lại nhìn ra xa thay vì nhìn quanh nhà; và gần như hắn chỉ nhìn về phía Minas Tirith. Giờ đ}y hắn
sẽ sớm trút sức mạnh lên đó như một cơn b~o.

“Bởi ngay lúc này hắn đ~ biết những sứ giả hắn cử đi để phục kích Hội Đồng H{nh đ~ lại
thất bại. Chúng không tìm ra chiếc Nhẫn. V{ chúng cüng chẳng bắt được người Hobbit nào làm
con tin. Giả như chúng l{m được việc đó thôi, thì đ~ l{ một đòn qu| nặng nề giáng lên chúng ta
rồi, và còn có thể l{ đòn kết liễu. Nhưng thôi đừng làm u buồn trái tim bằng cách hình dung ra
bài thử th|ch đối với lòng trung thành cao quý của họ trong tòa Tháp Tối. Bởi Kẻ Thù đ~ thất
bại - cho đến lúc này. Nhờ có Saruman.”

“Vậy Saruman không phải là một kẻ phản trắc sao?” Gimli hỏi.

“Có chứ,” Gandalf nói. “Phản trắc gấp đôi. M{ như vậy không kỳ lạ sao? Trong những điều
chúng ta phải chịu đựng thời gian gần đ}y, không có gì đ|ng đau buồn bằng sự trở mặt của
Isengard. Ngay cả ở cương vị lãnh chúa và chỉ huy qu}n đội, Saruman cüng đ~ mạnh lên rất
nhiều. Ông ta đe dọa Con Người ở Rohan v{ xua đuổi họ không cho hỗ trợ Minas Tirith, ngay
giữa lúc đòn chủ yếu đang gi|ng tới từ phía Đông. Thế nhưng vü khí phản trắc bao giờ cüng
nguy hiểm cho bàn tay cầm nó. Saruman cüng có ý chiếm đoạt chiếc Nhẫn, cho bản thân ông ta,
hoặc ít nhất l{ giăng bẫy v{i người Hobbit để phục vụ những mục đích xấu xa của ông ta. Vậy
nên giữa chúng với nhau, những kẻ thù của chúng ta chỉ l{m được việc l{ đưa Merry v{ Pippin
với một vân tốc ghê gớm, và vừa vặn kịp thời, tới Fangorn, mà nếu không nhờ thế họ hẳn đ~
chẳng bao giờ đến được!

“V{ chúng cüng tự chuốc lấy những nghi ngờ mới làm rối tung kế hoạch của chúng. Sẽ
không tin tức nào về trận chiến đến được Mordor, nhờ công các kỵ sĩ Rohan; thế nhưng Chúa Tể
Hắc \m đ~ biết được rằng có hai người Hobbit bị bắt ở Emyn Muil và bị đưa thẳng đến Isengard
bất chấp mong muốn của tay sai hắn. Giờ đ}y hắn có thêm Isengard để lo sợ bên cạnh Minas
Tirith. Nếu Minas Tirith sụp đổ, mọi chuyện sẽ xấu đi đối với Saruman.”

“Đ|ng tiếc là những người bạn của chúng ta lại nằm ở giữa,” Gimli nói. “Nếu không có vùng
đất nào chia cắt Isengard và Mordor, chúng cứ việc đ|nh nhau trong khi chúng ta xem v{ chờ
đợi.”

“Bên chiến thắng sẽ trở nên mạnh mẽ hơn cả hai, và không còn nghi ngại gì nữa,” Gandalf
nói. “Nhưng Isengard không thể chống lại nổi Mordor, trừ phi Saruman lấy được chiếc Nhẫn
trước. Bây giờ việc ấy không bao giờ l{m được nữa. Ông ta vẫn chưa biết đến mối nguy của
mình. Vẫn còn nhiều điều ông ta không biết. Ông ta đ~ qu| nóng lòng được đặt tay lên con mồi
đến nỗi không thể ngồi nhà chờ đợi, ông ta đ~ lên đường đến gặp v{ theo dõi đội sứ giả của
mình. Nhưng ông ta đ~ đến quá muộn, duy chỉ lần này thôi, và trận chiến đ~ kết thúc không còn
cứu v~n được từ trước khi ông ta đến nơi. Ông ta không ở lại đ}y l}u. Ta nhìn thấu t}m tư ông
ta, ta đ~ thấy nỗi nghi ngại, ông ta không thông thạo nghề rừng. Ông ta tin rằng đo{n kỵ sĩ đ~
tiêu diệt và hỏa thiêu tất cả ngay trên bãi chiến trường; nhưng ông ta không hề biết lü Orc có
mang theo tù nh}n n{o không. V{ ông ta cüng không biết về cuộc tranh chấp giữa đầy tớ của
ông ta với lü Orc từ Mordor; cüng như không biết gì về tên Sứ Giả Bay.”

“Sứ Giả Bay?” Legolas thốt lên. “Tôi đ~ bắn hắn bằng cây cung của Galadriel phía trên ghềnh
Sarn Gebir, v{ tôi đ~ hạ hắn khỏi bầu trời. Hắn đ~ gieo sợ hãi cho tất cả bọn tôi. Thứ khủng
khiếp mới nào vậy?”

“L{ thứ anh không thể tiêu diệt bằng tên,” Gandalf nói. “Anh mới chỉ tiêu diệt vật cưỡi của
hắn thôi. Đó l{ một chiến công tốt; nhưng rồi tên Kỵ Sĩ đ~ lại có vật cưỡi mới. Bởi hắn là một
Nazgûl, một trong Bộ Chín, giờ đ}y đ~ cưỡi trên chiến mã bay. Rồi đ}y nỗi kinh hoàng từ chúng
sẽ phủ bóng lên những đo{n qu}n cuối cùng của bạn bè chúng ta, và che khuất cả ánh mặt trời.
Nhưng lúc n{y chúng vẫn chưa được phép vượt Sông Cả, và Saruman không biết bộ dạng mới
m{ lü Ma Nhẫn đ~ kho|c lên người. Tâm trí ông ta lúc n{o cüng hướng về chiếc Nhẫn. Nó có
xuất hiện trong trận chiến không? Nó có bị tìm thấy không? Sẽ ra sao nếu Théoden, Chúa đất
Mark, bắt được nó và nhận ra quyền lực của nó? Đó l{ mối nguy mà ông ta thấy được, và ông ta
đ~ vội vã trở về lsengard để nh}n đôi nh}n ba lực lượng tấn công Rohan. Nhưng lại luôn có một
mối nguy khác, ở ngay sát cạnh, mà ông ta không thấy được, vì quá bận rộn với những suy nghĩ
nóng bỏng. Ông ta đ~ quên mất C}y R}u.”

“Giờ ông lại nói chuyện một mình rồi,” Aragorn cười nói. “C}y R}u ho{n to{n xa lạ đối với
tôi. V{ tôi đ~ đo|n ra một phần trò hai mặt của Saruman; nhưng vẫn chưa thấy bằng cách nào
việc hai ch{ng Hobbit đến Fangorn lại có ích, trừ việc đ~ cho chúng tôi một cuộc b|m đuổi dài
m{ vô ích.”

“Khoan đ~!” Gimli hét lên. “Có một điều nữa mà tôi cần biết trước. Có phải ông, Gandalf, hay
Saruman l{ người chúng tôi thấy đêm qua?”

“Chắc chắn là anh không nhìn thấy tôi rồi,” Gandalf trả lời, “vì vậy tôi đo|n l{ anh đ~ thấy
Saruman. Hiển nhiên là chúng tôi trông rất giống nhau nên việc anh muốn chẻ một nhát không
thể lành lại được trên mü tôi cần phải được tha thứ.”

“Tốt rồi, tốt rồi!” Gimli nói. “Tôi mừng vì đó không phải ông.”

Gandalf lại ph| lên cười. “Đúng vậy, Người Lùn tốt bụng của tôi,” ông nói, “thật nhẹ lòng khi
thấy không phải lúc n{o mình cüng nhầm lẫn. Chẳng lẽ tôi lại không biết qu| rõ điều đó sao!
Nhưng, dĩ nhiên, tôi không bao giờ trách cứ m{n ch{o đón của anh. Làm sao tôi có thể làm vậy,
khi chính tôi vẫn luôn khuyên nhủ bạn bè nên nghi ngờ ngay cả bàn tay mình khi đối phó với Kẻ
Thù. Phúc lành cho anh, Gimli, con trai Glóin! Có lẽ một ng{y n{o đó anh sẽ có dịp thấy cả hai
chúng tôi một lúc để phân biệt giữa đôi bên!”

“Nhưng còn những người Hobbit!” Legolas xen v{o. “Chúng tôi đ~ phải đi rất xa để tìm kiếm
họ, và có vẻ như ông biết họ đang ở đ}u. Giờ họ đang ở đ}u?”

“Ở với Cây Râu và những người Ent,” Gandalf nói.

“Người Ent sao!” Aragorn thốt lên. “Vậy ra những truyền thuyết cổ xưa về d}n cư ngụ trong
những khu rừng sâu và những người chăn c}y khổng lồ là có thật sao? Vẫn còn có những người
Ent trên thế giới n{y sao? Tôi tưởng họ chỉ là ký ức về những ng{y xa xưa, nếu không phải chỉ là
một truyền thuyết ở Rohan.”

“Truyền thuyết ở Rohan ấy {!” Legolas kêu lên. “Không, mọi người Tiên ở Vùng Đất Hoang
đều từng hát những bài ca về người Onodrim cổ xưa v{ nỗi buồn dài lâu của họ. Thế nhưng
ngay cả đối với chúng tôi họ cüng chỉ còn là ký ức. Nếu tôi gặp một người vẫn còn bước đi trên
thế giới này, chắc chắn tôi sẽ thấy trẻ lại! Nhưng còn C}y R}u: đó chỉ là chữ Fangorn dịch sang
Ngôn Ngữ Chung; nhưng có vẻ như ông đang nói đến một người. Cây Râu này là ai vậy?”

“[! Giờ lại đến anh hỏi nhiều rồi đấy,” Gandalf nói. “Vốn hiểu biết it ỏi của tôi về tiểu sử dài
dặc và chậm rãi của ông ấy có thể dựng nên cả một câu chuyện, nhưng giờ chúng ta không còn
thời gian. C}y R}u l{ Fangorn, người bảo vệ khu rừng; ông ấy l{ người già nhất trong số những
người Ent, là vật sống già nhất còn bước đi dưới ánh Mặt Trời trên cõi Trung Địa này. Tôi thực
lòng mong anh sẽ gặp ông ấy, Legolas ạ. Merry và Pippin thật may mắn: họ đ~ gặp ông ấy ở đ}y,
ngay nơi chúng ta đang ngồi. Bởi ông ấy đ~ đến đ}y hai hôm trước v{ đ~ mang họ đi, đến nơi cư
ngụ của ông ấy xa tít mãi chân dãy núi. Ông ấy thường đến đ}y, đặc biệt vào những khi tâm trí
băn khoăn, v{ bị những đồn đo|n về thế giới bên ngoài khuấy động. Tôi đ~ gặp ông ấy bốn hôm
trước đang sải bước giữa đ|m c}y, v{ tôi nghĩ ông ấy có nhìn thấy tôi, bởi ông dừng lại; nhưng
tôi không nói gì, bởi tôi đang chìm trong t}m tư nặng nề, và mệt mỏi sau cuộc vật lộn với Con
Mắt Mordor; và ông ấy không nói gì, cüng chẳng gọi tên tôi.”

“Có thể ông ấy cüng nghĩ ông l{ Saruman,” Gimli nói. “Nhưng ông nói về ông ấy như thể nói
về một người bạn vậy. Tôi tưởng Fangorn nguy hiểm lắm chứ.”

“Nguy hiểm ư?” Gandalf kêu lên. “Thì tôi cüng vậy, rất nguy hiểm: nguy hiểm hơn bất cứ thứ
gì các anh từng và sẽ gặp, trừ phi anh bị bắt sống đem đến đặt trước ghế của Chúa Tể Hắc Ám.
V{ Aragorn cüng nguy hiểm, v{ Legolas cüng nguy hiểm. Xung quanh anh có đầy hiểm nguy,
Gimli con trai Gloin ạ; bởi chính anh cüng nguy hiểm, theo cách riêng của anh. Dĩ nhiên khu
rừng Fangorn có đầy hiểm họa - không hề ít đối với cả những người luôn sẵn sàng vớ lấy rìu; và
cả bản thân Fangorn nữa, ông ấy cüng đầy hiểm họa; tuy nhiên ông ấy vẫn thông thái và tốt
bụng. Nhưng giờ cơn thịnh nộ chậm chạp dài lâu của ông ấy đ~ d}ng tr{o, v{ to{n bộ khu rừng
đang ngập tràn thịnh nộ. Sự xuất hiện của người Hobbit và những tin tức họ mang theo là giọt
nước tràn ly: nó sẽ sớm tuôn tr{o như th|c lü; nhưng cơn triều ấy đ~ đổi hướng chống lại
Saruman và búa rìu Isengard. Sắp xảy ra một chuyện chưa từng xảy ra kể từ thuở Cựu Niên:
người Ent đang chuẩn bị thức tỉnh và nhận ra rằng họ mạnh mẽ.”

“Họ sẽ l{m gì?” Legolas hỏi kinh ngạc.

“Tôi không biết,” Gandalf nói. “Tôi không nghĩ họ hiểu rõ chính bản th}n mình. Tôi đang băn
khoăn đ}y.” Ông im lặng, đầu cúi xuống đầy suy tư.

Những người khác nhìn ông. Một tia nắng xuyên qua những đ|m m}y trôi nhanh rơi xuống
hai b{n tay ông lúc n{y đang để ngửa trên lòng: đôi b{n tay trông như đong đầy |nh s|ng, như
chiếc chén đong đầy nước. Cuối cùng ông ngước lên nhìn thẳng vào mặt trời.

“Buổi s|ng đang trôi qua,” ông nói. “Chúng ta sắp phải đi thôi.”

“Có phải chúng ta đi tìm hai anh bạn và gặp C}y R}u không?” Aragorn hỏi.

“Không,” Gandalf trả lời. “Đó không phải con đường các anh phải đi. Tôi đ~ nói về hy vọng.
Nhưng chỉ là hy vọng thôi. Hy vọng không phải là chiến thắng. Chiến tranh đang tiến sát chúng
ta và tất cả bạn bè của chúng ta, một cuộc chiến tranh mà chỉ duy nhất việc sử dụng chiếc Nhẫn
mới có thể mang lại cho chúng ta lời đảm bảo về chiến thắng. D}ng đầy bên trong tôi là sự sợ
hãi và nỗi buồn to lớn: bởi rất nhiều thứ sẽ bị phá hủy và có lẽ tất cả sẽ mất đi. Tôi l{ Gandalf,
Gandalf Phù Thủy Trắng, thế nhưng m{u Đen vẫn đang mạnh mẽ hơn.”

Ông đứng dậy, tay che mắt, chăm chú nhìn về phía Đông như thể đang nhìn thứ gì đó ở rất
xa mà không ai trong số họ thấy được. Rồi ông lắc đầu. “Không,” ông khẽ nói, “nó đ~ vượt quá
tầm với của chúng ta rồi. Như vậy ít ra chúng ta cüng hãy lấy làm mừng. Chúng ta chẳng còn bị
cám dỗ sử dụng chiếc Nhẫn nữa. Chúng ta phải đi xuống để đối mặt với nỗi hiểm họa gần như
tuyệt vọng, song hiểm họa chết chóc kia đ~ bị loại bỏ “
 Ông quay người. “Đi n{o, Aragorn con trai Arathorn!” ông nói. “Đừng hối tiếc lựa chọn của
anh ở thung lüng Emyn Muil, cüng đừng gọi đ}y l{ cuộc truy đuổi vô ích. Anh đ~ phải chọn lựa
con đường có vẻ đúng nhất giữa bao nghi ngại: sự lựa chọn đó l{ chính đ|ng, v{ nó đ~ có kết
quả. Bởi nhờ vậy m{ chúng ta đ~ gặp nhau thật đúng lúc nếu không thì sẽ là quá muộn. Nhưng
nhiệm vụ theo dấu những người bạn đồng h{nh đ~ kết thúc. Cuộc hành trình tiếp theo của anh
đ~ được quyết định bởi lời hứa anh đ~ trao. Anh phải đi đến Edoras và tìm gặp Théoden trong
cung điện. Bởi nơi đó đang cần anh. Ánh sáng thanh Andúril cần phải tỏa ra trong cuộc chiến đ~
được nó chờ đợi bấy l}u. Đang có chiến tranh ở Rohan, và có thứ tà ác lớn lao hơn: mọi thứ
đang xấu đi với Théoden.”

“Vậy chúng tôi sẽ không gặp lại những anh chàng Hobbit trẻ tuổi vui nhộn nữa sao?”
Legolas hỏi.

“Tôi đ}u nói vậy,” Gandalf nói. “Ai biết được? Hãy kiên nhẫn. H~y đến những nơi anh phải
đến, và hy vọng! Đến Edoras! Tôi cüng đến đó.”

“Đó l{ một chặng đường d{i đối với những người phải đi bộ, dù trẻ hay gi{,” Aragorn nói.
“Tôi sợ rằng trận chiến sẽ kết thúc từ l}u trước khi tôi đến được đó.”

“H~y xem, h~y xem,” Gandalf nói. “Anh sẽ đi cùng tôi chứ?”

“V}ng, chúng ta sẽ lên đường cùng nhau,” Aragorn nói. “Nhưng tôi không nghi ngờ gì là ông
sẽ đến đó trước tôi, nếu ông muốn.” Ch{ng đứng lên rồi nhìn Gandalf một lúc lâu. Những người
kia im lặng nhìn họ chăm chú trong khi họ vẫn đứng đó mặt đối mặt. Dáng hình áo xám của Con
Người, Aragorn con trai Arathorn, cao lớn, và cứng rắn như đ|, b{n tay ch{ng đặt lên chuôi
thanh kiếm; chàng trông như một vị vua hiện ra từ sương mù biển cả bước lên bờ bãi của
những người nhỏ bé hơn. Trước mặt chàng, lọm khọm một dáng hình già cả, màu trắng, giờ
đang tỏa s|ng như thể có |nh s|ng n{o đó nhen lên từ bên trong, khom người nặng trĩu bao
năm th|ng, nhưng lại nắm giữ một quyền năng vượt quá sức mạnh mọi vua chúa.

“Tôi nói không đúng sao, Gandalf,” cuối cùng Aragorn lên tiếng, “rằng ông có thể đi đến bất
kỳ đ}u ông muốn nhanh hơn tôi? V{ tôi cüng nói điều này: ông là chỉ huy và là ngọn cờ của
chúng tôi. Chúa Tể Hắc Ám có Bộ Chín. Nhưng chúng ta có Một, hùng mạnh hơn chúng: Kỵ Sĩ
Trắng. Ông ấy đ~ vượt qua lửa bỏng và vực sâu, và chúng sẽ sợ ông ấy. Chúng tôi đến nơi n{o
ông dẫn đến.”

“Đúng vậy, cùng nhau chúng tôi sẽ theo ông,” Legolas nói. “Nhưng trước tiên, trái tim tôi sẽ
thanh thản lại, Gandalf, nếu biết điều gì đ~ xảy ra với ông ở Moria. Ông không định nói cho
chúng tôi sao? Lẽ nào ông không thể dừng chân kể nốt cho bạn ông bằng c|ch n{o ông đ~ tho|t
ra được?”
 “Tôi đ~ dừng chân quá lâu rồi,” Gandalf trả lời. “Thời gian gấp lắm. Nhưng nếu có hẳn một
năm, tôi cüng chẳng kể cho các anh hết đ}u.”

“Vậy hãy kể cho chúng tôi những gì ông sẵn lòng kể, và trong thời gian cho phép!” Gimli nói.
“N{o, Gandalf, h~y kể cho chúng tôi ông đ~ chiến đấu với tên Balrog thế n{o đi!”

“Đừng gọi tên hắn ra!” Gandalf nói, trong chốc l|t dường như có bóng m}y đau đớn trôi qua
khuôn mặt ông, và ông ngồi im lặng, trông gi{ như thần chết. “Tôi đ~ rơi rất l}u,” cuối cùng ông
lên tiếng, chậm r~i, như thể đang nhớ lại một cách khó khăn. “Tôi đ~ rơi rất lâu, và hắn rơi cùng
tôi. Lửa của hắn vây quanh tôi. Tôi bị thiêu đốt. Rồi chúng tôi rơi thẳng xuống nước sâu và tất cả
tối đen. Lạnh như cơn thủy triều của cái chết: nó gần như đóng băng tr|i tim tôi.”

“S}u thẳm vô cùng là khe vực mà Cây Cầu Durin bắc qua, và chẳng ai từng đo được nó,”
Gimli nói.

“Song nó cüng có đ|y, bên kia tầm với của ánh sáng và hiểu biết,” Gandalf nói. “Rốt cục tôi
cüng xuống được đến đó, nơi nền đ| tận cùng. Hắn vẫn ở bên tôi. Lửa của hắn đ~ bị dập tắt,
nhưng lúc đó hắn lại trở thành một thứ nhớt nhát, mạnh mẽ hơn cả một con rắn đang cuốn xiết.

“Hai chúng tôi đ~ chiến đấu ở tít bên dưới mặt đất sống, nơi thời gian không tồn tại. Luôn
luôn hắn tóm chặt tôi, luôn luôn tôi chém hắn, cho đến tận khi hắn chạy trốn bên trong những
đường hầm tăm tối. Không phải người của Durin đ~ l{m nên chúng đ}u, Gimli con trai Glóin ạ.
Xa, tít xa bên dưới những tầng khai quật sâu nhất của Người Lùn, thế giới bị gặm nhấm bởi
những thứ không tên. Ngay cả Sauron cüng không biết về chúng. Chúng xưa hơn cả hắn. Giờ tôi
đ~ từng đến đó, nhưng tôi sẽ không kể lại để khỏi làm tối đi |nh s|ng ban ng{y. Trong sự tuyệt
vọng đó, kẻ thù của tôi cüng chính l{ niềm hy vọng duy nhất của tôi, v{ tôi đ~ đuổi theo hắn,
bám theo bên gót hắn. Cứ thế rốt cục hắn đ~ đưa tôi đến những con đường bí mật trong
Khazad-dûm: hắn biết quá rõ tất cả những con đường ấy. Rồi chúng tôi cứ đi lên m~i, cho đến
khi đến được Cầu Thang Vô Tận.”

“Nó đ~ bị thất lạc từ lâu lắm rồi,” Gimli nói. “Nhiều người nói nó chưa từng được xây nên chỉ
trừ trong truyền thuyết, nhưng nhiều người khác lại nói nó đ~ bị phá hủy.”

“Nó đ~ được xây, và nó không hề bị phá hủy,” Gandalf nói. “Từ tầng hầm sâu nhất đến tận
đỉnh núi cao nhất nó leo, đi lên theo đường xoắn ốc liền mạch qua nhiều nghìn bậc thang, cho
đến khi rốt cục cüng lên đến Th|p Durin được khắc v{o đ| sống Zirakzigil, đỉnh Chĩa Bạc.

“Ở đó trên đỉnh Celebdil có một ô cửa sổ cô độc trong tuyết, ở phía trước là một khoảng
không hẹp, một cái tổ cao chóng mặt phía trên sương mờ của thế giới. Mặt trời tỏa nắng dữ dội
ở đó, nhưng mọi thứ bên dưới đều bị mây bao phủ. Hắn nhảy bật ra, và ngay khi tôi thoát ra
theo sau, hắn lại bùng ra ngọn lửa mới. Chẳng ai ở đó m{ chứng kiến, nếu không có lẽ sau nhiều
đời người ta vẫn sẽ hát những bài ca về Cuộc Chiến Trên Đỉnh Núi.” Đột nhiên Gandalf cười lớn.
“Nhưng họ có thể h|t gì được? Những người nhìn lên từ tít xa bên dưới tưởng rằng quả núi đội
đầy bão tố. Họ đ~ nghe thấy sấm, và chớp, họ nói vậy, giáng lên Celebdil, và nảy lại tan vỡ thành
những lưỡi lửa. Vậy vẫn chưa đủ sao? Một cột khói khổng lồ bốc lên quanh chúng tôi, toàn mù
v{ hơi nước. Băng đ| rơi xuống như mưa. Tôi ném kẻ thù xuống, từ trên cao hắn rơi l{m bạt cả
sườn núi nơi hắn đ}m v{o trong cơn hấp hối. Rồi bóng đêm bắt tôi đi, v{ tôi bị lạc mất ý thức và
thời gian, rồi tôi lang thang xa tắp trên những con đường tôi không muốn kể.

“Ho{n to{n trần trụi tôi được trả về - về một khoảng thời gian ngắn ngủi, cho đến khi công
việc của tôi hoàn tất. Và trần trụi tôi nằm trên đỉnh núi. Tòa tháp phía sau vỡ vụn thành cát bụi,
ô cửa sổ không còn; dải cầu thang đổ vỡ tắc nghẹt những tảng đ| ch|y sém v{ tan vỡ. Tôi cô độc,
bị quên l~ng, không đường trốn thoát trên chiếc sừng vững chãi của thế giới. Tôi nằm đó tr}n
trân nhìn lên trên trong khi những vì sao xoay tròn trôi qua, và mỗi ngày lại d{i như cả một đời
tồn tại của tr|i đất. Những lời thì thầm từ khắp c|c vùng đất kéo đến văng vẳng bên tai tôi: sự
sinh sôi và cái chết, b{i ca v{ nước mắt, và cả tiếng rên rỉ chậm chạp không ngớt của đất đ| dưới
gánh nặng không chịu nổi. Rồi rốt cục Gwaihir Chúa Gió lại tìm thấy tôi, nhấc tôi lên và mang tôi
đi.

“ ‘Lúc n{o số phận cüng bắt tôi làm gánh nặng của anh, hỡi người bạn lúc khó khăn,’ tôi nói.

“ ‘Quả ông đ~ từng là gánh nặng.’ anh ta trả lời. ‘nhưng không phải lúc này. Trong móng
vuốt tôi ông nhẹ tựa chiếc lông thiên nga. Mặt Trời chiếu xuyên qua ông. Thực sự tôi không nghĩ
ông cần đến tôi nữa: nếu tôi đ|nh rơi ông, ông sẽ trôi đi theo gió.’

“ ‘Đừng đ|nh rơi tôi!’ tôi hổn hển, bởi tôi bắt đầu cảm nhận lại được sự sống trong tôi. ‘H~y
mang tôi đến Lothlórien!’

“ ‘Đó chính l{ mệnh lệnh của Phu Nh}n Galadriel, người đ~ sai tôi đi tìm ông,’ anh ta trả lời.

“V{ nhờ vậy tôi đ~ đến Caras Galadhon v{ được biết các anh mới vừa đi khỏi. Tôi lưu lại đó
trong thời gian không trôi chảy của vùng đất nơi ng{y th|ng chỉ mang đến sự hồi phục thay vì
suy t{n. Tôi đ~ được hồi phục, v{ được kho|c lên người màu trắng. Nhiều lời khuyên tôi đ~ cho
đi, v{ nhiều lời khuyên nhận được. Từ đó đến đ}y tôi đ~ qua những con đường lạ lẫm, và mang
thông điệp đến cho một v{i người trong số c|c anh. Đối với Aragorn tôi được yêu cầu nói điều
này:

Đâu rồi Dúnedain người cü, Elessar, Elessar?

Bởi đâu đồng bào ngươi mãi ruổi rong phiêu tán?
Sắp đến rồi thời khắc dân Lưu Lạc bước ra,
Và đất Bắc dấy binh kéo về Đoàn Áo Xám.
Nhưng tối tăm định sẵn là đường ngươi sẽ qua:
Người Chết canh lối về Đại Dương u ám.

Đối với Legolas bà ấy nhắn gửi những lời này:

 Legolas Lá Xanh bấy lâu hằng vui sống
Dưới tán rừng rủ bóng. Hãy coi chừng Đại Dương!
Ngày nào tai lắng nghe tiếng mòng kêu đầu sóng,
Ngày ấy trái tim ngươi không còn yên gửi nơi rừng.”

Gandalf nói đến đó thì im lặng, đôi mắt nhắm nghiền.

“Vậy là bà không gửi cho tôi thông điệp n{o?” Gimli nói rồi cúi đầu.

“Lời lẽ của bà thật tăm tối,” Legolas nói, “v{ chẳng có nhiều ý nghĩa đối với những người
đón nhận chúng.”

“Không vì thế mà an ủi được tôi,” Gimli nói.

“Vậy thì sao?” Legolas nói. “Anh muốn bà nói thẳng với anh về cái chết của anh sao?”

“Đúng vậy, nếu bà chẳng còn gì kh|c đ|ng nói.”

“Chuyện gì vậy?” Gandalf mở mắt nói. “Đúng, tôi nghĩ tôi có thể đo|n được ý nghĩa lời lẽ của
bà ấy. Xin thứ lỗi, Gimli! Tôi chỉ đang ngẫm nghĩ những thông điệp một lần nữa. Và quả thực bà
ấy có gửi lời nhắn nhủ cho anh, không tăm tối cüng chẳng buồn bã.

“ ‘Gửi tới Gimli con trai Glóin,’ b{ ấy nói, ‘lời chào từ Phu Nh}n. Người Mang Tóc, bất cứ nơi
n{o ngươi đi ý nghĩ của ta sẽ theo ngươi đến đó. Nhưng h~y cẩn thận chọn đúng c}y m{ đặt lưỡi
rìu của ngươi!’ ”

“Thật hạnh phúc là giờ khắc ông trở lại với chúng tôi. Gandalf,” g~ Người Lùn vừa hét vừa
nhảy cỡn lên rồi hát to một bài ca bằng ngôn ngữ lạ lẫm của người lùn. “N{o, n{o!” g~ vừa hét
vừa khua loạn chiếc rìu. “Vì đầu Gandalf giờ đ~ bất khả xâm phạm, chúng ta h~y đi tìm c|i kh|c
thích hợp hơn m{ bổ!”

“C|i đó không phải tìm ở xa đ}u,” Gandalf đứng dậy nói. “Đi thôi! Chúng ta đ~ tiêu hết thời
gian cho phép vào việc hội ngộ bạn bè từng xa cách rồi. Giờ cần phải khẩn trương đấy.”

Ông lại quấn quanh người chiếc |o cho{ng cü n|t, rồi dẫn đường. Theo sau ông họ nhanh
chóng xuống khỏi thềm đ| cao rồi chọn đường quay lại xuyên qua khu rừng, xuống phía bờ
sông Luồng Ent. Họ không nói thêm lời nào nữa, cho đến khi lại một lần nữa dùng ch}n đứng
trên thảm cỏ dưới hiên rừng Fangorn. Không thấy có dấu hiệu nào của lü ngựa.

“Chúng không quay lại rồi,” Legolas nói. “Sẽ là một chuyến đi bộ mệt nhọc đ}y!”
 “Tôi không đi bộ đ}u. Thời gian cấp bách rồi,” Gandalf nói. Rồi ngẩng đầu lên ông huýt một
hồi sáo dài. Hồi sáo lanh lảnh v{ chói tai đến nỗi những người khác sững người không thể tin
}m thanh đó lại phát ra từ cặp môi già nua rậm râu kia. Ông huýt ba lần; rồi văng vẳng từ tít xa
họ dường như nghe thấy tiếng hí của một con ngựa theo cơn gió Đông vọng đến từ phía đồng
bằng. Họ băn khoăn chờ đợi. Chẳng lâu sau có thêm tiếng sải vó cất lên, ban đầu không hơn gì
những rung động nhẹ dưới mặt đất chỉ một mình Aragorn đang nằm trên cỏ là nhận thấy được,
rồi mỗi lúc một to hơn v{ rõ hơn m{ th{nh một nhịp rộn ràng.

“Có hơn một con ngựa đang chạy tới,” Aragorn nói.

“Chắc chắn rồi,” Gandalf nói. “Chúng ta l{ g|nh nặng quá lớn nếu chất lên một con.”

“Có ba con,” Legolas vừa nói vừa nhìn chăm chú về phía đồng bằng. “Nhìn chúng phi kìa!
Kìa Hasufel, và cả bạn tôi Arod bên cạnh nó! Nhưng có một con kh|c đang sải vó phía trước:
một con ngựa rất lớn. Tôi chưa từng thấy con n{o như vậy trước đ}y.”

“Anh cüng sẽ chẳng bao giờ thấy lại nữa,” Gandalf nói. “Đó l{ Scadufax. Nó l{ thủ lĩnh c|c
Mearas, những chúa tể của loài ngựa, và ngay cả Théoden, Vua Rohan, cüng chưa từng biết đến
con n{o hay hơn. Chẳng phải nó đang tỏa s|ng như bạc, và phi uyển chuyển như một dòng nước
xiết đó sao? Nó đến vì tôi: con ngựa của Kỵ Sĩ Trắng. Chúng tôi sẽ cùng nhau ra chiến trường.”

Thầy phù thủy gi{ còn chưa kịp dứt lời, con ngựa to lớn đ~ sải chân lên sườn dốc hướng
thẳng về phía họ, bộ lông lấp lánh còn dải bờm tung bay trong luồng gió quanh chân phi. Hai
con kh|c b|m theo, nhưng giờ đ~ c|ch xa phía sau. Ngay khi nhìn thấy Gandalf, nó liền dằn bước
và hí vang; rồi nhẹ nh{ng phi nước kiệu lên trước, nó cúi chiếc đầu kiêu hãnh và dụi hai lỗ müi
lớn lên cổ ông già.

Gandalf vuốt ve nó. “Đúng l{ một qu~ng đường dài từ Thung Đ|y Khe, bạn ạ,” ông nói,
“nhưng ngươi rất thông minh và nhanh nhẹn, v{ đến đúng lúc cần. Giờ chúng ta hãy cùng nhau
phi xa, và sẽ không chia cách nhau trên thế giới này nữa!”

Không lâu sau hai con ngựa kia cüng phi đến nơi v{ đứng lặng im, như thể đang đợi lệnh.
“Chúng ta sẽ lập tức đến Meduseld, cung điện của chủ nh}n c|c ngươi, Théoden,” Gandalf nói
với chúng một cách trịnh trọng. Chúng cúi thấp đầu. “Thời gian đang cấp bách, vậy nên nếu
được c|c ngươi cho phép, c|c bạn ạ, chúng ta sẽ cùng phi đi. Chúng ta khẩn cầu c|c ngươi h~y
sử dụng hết tốc lực có thể. Hasufel sẽ mang Aragorn còn Arod mang Legolas. Ta sẽ đặt Gimli
ngồi trước ta, và nếu được phép Scadufax sẽ mang cả hai chúng ta. Giờ chúng ta sẽ chỉ dừng
chân khi cần uống chút nước.”

“Giờ tôi đ~ giải được một phần c}u đố đêm qua,” Legolas nói trong khi nhẹ nhàng nhảy lên
lưng Arod. “Cho dù có phải lü ngựa của chúng tôi ban đầu bỏ chạy vì sợ hãi hay không, chúng
vẫn cứ gặp Scadufax, thủ lĩnh của mình, và phấn khởi chào nó. Ông có biết l{ nó đ~ ở gần rồi
không, Gandalf?”
 “Có, tôi biết,” thầy phù thủy trả lời. “Tôi đ~ hướng suy nghĩ của mình đến nó, yêu cầu nó hãy
khẩn trương; bởi hôm qua nó vẫn còn ở tít xa về phía Nam vùng đất này. Mong sao nó có thể
đưa tôi trở lại đó thật nhanh!”

Gandalf nói vài câu với Scadufax, rồi con ngựa lên đường, tốc độ kh| nhanh nhưng không
làm số còn lại không bắt kịp. Không lâu sau nó bất chợt rẽ ngang, chọn lấy một chỗ nơi bờ sông
thấp xuống, nó lội qua dòng sông, rồi dẫn họ theo hướng chính Nam vào một vùng đất bằng
phẳng, rộng lớn, không một bóng cây cối. Gió thổi như những cơn sóng x|m xịt tràn qua những
dặm cỏ vô tận. Chẳng hề có bóng d|ng đường sá hay lối đi n{o, nhưng Scadufax không hề dừng
lại hay bối rối.

“Nó đang hướng theo một con đường dẫn thẳng đến những cung điện của Théoden bên
dưới sườn Dãy Núi Trắng,” Gandalf nói. “Như vậy sẽ nhanh hơn. Mặt đất ở Eastemnet rắn hơn,
nơi có con đường chính dẫn về phía Bắc, bên kia dòng sông, nhưng Scadufax biết đường vượt
qua mọi đầm vüng.”

Họ cưỡi ngựa suốt nhiều giờ xuyên qua những đồng cỏ v{ vùng đất ven sông. Cỏ thường
xuyên cao quá gối các kỵ sĩ, còn những con tuấn m~ thì như bơi giữa mặt biển màu xanh xám.
Họ gặp phải biết bao ao hồ bị che khuất, rồi những ruộng lách rập rờn trên những bãi lầy ướt át
và xảo tr|; nhưng Scadufax vẫn tìm được ra đường, và những con ngựa khác cứ thế phi theo vệt
cỏ nó để lại. Mặt trời dần dần lặn khỏi bầu trời xuống phía Tây. Nhìn qua vùng bình nguyên lớn,
ở tít phía xa những kỵ sĩ thấy mặt trời trong gi}y l|t như quầng lửa đỏ đang chìm xuống cỏ.
Thấp thoáng phía cuối tầm mắt, những vai núi bừng đỏ ở cả hai bên. Một l{n khói dường như
đang bốc lên làm vành mặt trời thẫm lại thành màu máu, cứ như thể nó đ~ phóng hỏa đồng cỏ
trên đường đi xuống bên dưới viền tr|i đất.

“Ở đó l{ Cửa Núi Rohan,” Gandalf nói. “Giờ nó gần như nằm ở phía chính T}y chúng ta. Đằng
đó l{ Isengard.”

“Tôi nhìn thấy có khói lớn,” Legolas nói. “Có thể l{ gì được?”

“Trận mạc và chiến tranh!” Gandalf nói. “Tiến lên n{o!”

Chương VI

NH[ VUA TRONG CUNG ĐIỆN VÀNG

 Họ phi mãi qua hoàng hôn, qua cảnh chạng vạng chậm rãi, và qua cả m{n đêm nặng dần.
Khi rốt cục họ dừng bước và xuống ngựa, ngay cả Aragorn cüng mỏi nhừ và kiệt sức. Gandalf chỉ
cho phép họ nghỉ ngơi trong ít giờ. Legolas và Gimli ngủ, còn Aragorn ngửa người nằm duỗi
thẳng ra đất; thế nhưng Gandalf vẫn đứng, tựa người trên trượng, nhìn dõi v{o m{n đêm, từ
Đông sang T}y. Tất cả đều lặng im, không hề có dấu hiệu hay âm thanh nào của sự sống. Màn
đêm còn phong kín bởi những dải m}y d{i, trôi theo cơn gió lạnh buốt, là họ đ~ trở dậy. Dưới
trăng lạnh họ lại lên đường thêm một lần nữa, cüng nhanh chóng như dưới ánh sáng ban ngày.

Nhiều giờ trôi qua và họ vẫn phóng đi. Gimli ngủ quên suýt ngã khỏi lưng ngựa nếu Gandalf
không chộp lấy lay gã tỉnh. Hasufel và Arod, mệt mỏi nhưng kiêu h~nh, vẫn bám theo thủ lĩnh
không biết mệt của chúng, một bóng hình màu xám khó trông thấy ở phía trước. Những dặm
đường cứ trôi về phía sau. Mặt trăng khuyết lặn dần xuống phía Tây mù mịt.

Cái lạnh thấu xương len v{o trong không khí. Dần dần ở phía Đông bóng đêm nhạt đi th{nh
màu xám lạnh. Những vệt s|ng đỏ hắt lên phía trên những v|ch đen khu đồi Emyn Muil xa tít
phía bên trái họ. Bình minh đến trong trẻo và rạng rỡ; một cơn gió quét ngang con đường của
họ, cuốn qua những thân cỏ đổ rạp. Đột nhiên Scadufax đứng sững lại rồi hí vang. Gandalf chỉ
tay về phía trước.

“Nhìn kìa!” ông kêu lớn, và họ nhướn những cặp mắt mệt mỏi lên. Đứng trước mặt họ là dãy
núi miền Nam: đỉnh trắng và có những sọc đen. Thảo nguyên mấp mô lan đến sát cụm đồi chen
chúc dưới chân dãy núi, cuộn lên cao thành nhiều thung lüng mờ ảo v{ tăm tối, vẫn chưa được
ánh bình minh chạm đến, uốn lượn mà chạy vào tận trung tâm dãy núi sừng sững. Ngay trước
mắt những người lữ h{nh, khe thung lüng rộng nhất trong số đó ăn s}u v{o như một cái vịnh
dài giữa cụm đồi. Sâu bên trong họ thoáng thấy một khối núi lộn xộn với duy nhất một chóp núi
cao, còn ở miệng khe thung lüng, như một viên lính gác, là một đỉnh cao đơn độc. Uốn lượn
quanh ch}n đỉnh như dải bạc là dòng suối bắt nguồn từ trong thung lüng; dù vẫn còn rất xa, họ
vẫn phát hiện thấy trên đỉnh ấy, trong ánh mặt trời mọc, một tia sáng lấp lánh sắc vàng.

“Nói đi, Legolas!” Gandalf nói. “H~y nói cho chúng tôi biết anh nhìn thấy gì phía trước?”

Legolas nhìn chăm chú về phía trước, tay che mắt khỏi ánh mặt trời mới mọc ngang tầm
mắt. “Tôi thấy một dòng nước trắng chảy xuống từ các ngọn tuyết phủ,” ch{ng nói. “Nơi dòng
nước chảy ra khói bóng tối thung lüng mọc lên một quả đồi xanh ở phía Đông. Có một con hào,
một tường thành lớn với bờ rào gai vây tròn lấy nó. Bên trong nhô lên rất nhiều mái nhà; và ở
chính giữa, trên sàn hiên cao màu xanh, có một tòa nhà lớn của Con Người. Và trong mắt tôi,
dường như tòa nh{ ấy lợp mái bằng vàng. Ánh sáng từ đó tỏa ra khắp vùng đất. Những cột cổng
cüng bằng v{ng. Có v{i người mặc giáp sáng ngời đang đứng đó tuy nhiên mọi người khác bên
trong c|c s}n đều đang ngủ.”

“C|c s}n triều đó được gọi l{ Edoras,” Gandalf nói, “còn Meduseld chính l{ tòa nh{ v{ng. Đó
l{ nơi cư ngụ của Théoden con trai Thengel, Vua đất Mark có tên Rohan. Chúng ta đ~ đến đúng
thời khắc ngày mới trỗi dậy. Giờ đ}y con đường đ~ trải ra rõ ràng ở phía trước. Nhưng chúng ta
buộc phải cảnh gi|c m{ đi tiếp; bởi chiến tranh đ~ lan rộng, v{ người Rohirrim, những Chúa
Ngựa, không hề ngủ, cho dù trông có vẻ như vậy từ đằng xa. Tôi khuyên tất cả đừng rút vü khí,
đừng nói những lời ngạo mạn, cho đến khi chúng ta đến được trước ngai Théoden.”

Khi những người lữ h{nh đến được dòng nước, trời đ~ s|ng bạch rõ ràng khắp xung quanh,
chim chóc đang hót líu lo. Dòng nước chảy xiết xuống đồng bằng, ra đến phía ngoài cụm đồi nó
vòng thật rộng cắt ngang con đường họ đi, rồi chảy về phía Đông tiếp nước cho dòng Luồng Ent
bị sậy phủ đầy. Vùng đất thật xanh tốt: trong những đồng cỏ ngập nước và dọc hai bờ nước rậm
cỏ mọc rất nhiều liễu. Ở vùng đất phía Nam này, liễu đ~ bắt đầu nhú đỏ ở đầu cành, vì cảm nhận
mùa xu}n đang đến gần. Vắt qua dòng nước có một khúc cạn giữa hai bờ thấp đ~ bị ngựa qua lại
giẫm đạp nhiều. Những người lữ h{nh bèn vượt qua, rồi đến một lối đi rộng nhiều vết lún
hướng lên khu đất cao.

Tới chân quả đồi có tường bao, con đường chạy dưới bóng mát của rất nhiều gò đất, cao và
xanh, cỏ mọc trên các mặt gò phía Tây trắng muốt như thể vì tuyết đọng: những bông hoa nhỏ
nảy ra như muôn vì sao giữa nền cỏ.

“Nhìn kìa!” Gandalf nói. “Đẹp làm sao những con mắt sáng trong cỏ! Hoa vĩnh ký l{ tên
chúng, hay ở vùng đất này của Con Người thì gọi là simbelmynë, bởi chúng nở khắp các mùa
trong năm, v{ mọc ở nơi người chết nằm xuống. H~y xem! Chúng ta đ~ đến khu mộ lớn nơi cha
ông Théoden yên nghỉ.”

“Bảy gò đất bên trái, và chín bên phải,” Aragorn nói. “Rất nhiều đời người đ~ trôi qua kể từ
khi ngôi điện v{ng được xây dựng.”

“Đ~ năm trăm lần những l| đỏ ở rừng Âm U quê tôi rụng xuống kể từ đó,” Legolas nói, “thế
nhưng đối với chúng tôi chừng đó chỉ như trong chốc l|t.”

“Nhưng đối với những Kỵ Sĩ đất Mark sự ấy có vẻ c|ch đ}y l}u lắm rồi,” Aragorn nói, “đến
nỗi buổi dựng lên ngôi điện này chỉ còn là ký ức trong những bài ca, và những năm th|ng trước
nữa đ~ biến mất trong sương mù thời gian. Giờ họ gọi vùng đất n{y l{ quê hương của họ, của
riêng họ, và ngôn ngữ của họ đ~ t|ch ra khỏi dòng dõi phía Bắc.” Rồi chàng bắt đầu nhẹ nhàng
hát bằng một thứ ngôn ngữ chậm r~i m{ ch{ng Tiên v{ g~ Người Lun không hề biết; song họ
vẫn lắng nghe, bởi nó chứa nhạc điệu thật mạnh mẽ.

“Tôi đo|n đó l{ ngôn ngữ của người Rohirrim,” Legolas nói; “bởi nó giống như chính vùng
đất này; nhiều phần phong phú và trầm bổng, phần khác cứng rắn và lạnh lùng như d~y núi.
Nhưng tôi không thể đo|n ra ý nghĩa của nó là gì, trừ việc chứa chan nỗi buồn của Con Người
Hữu Tử.”

“Trong Ngôn Ngữ Chung có nghĩa thế n{y,” Aragorn nói, “s|t nghĩa nhất mà tôi có thể dịch
được.
 Đâu rồi tuấn mã cùng kỵ sĩ? Đâu rồi tù trỗi giọng oai hùng?
Đâu rồi khôi giáp đâu mâu đẹp, mái đầu tóc sáng xòa tung?
Đâu rồi tay lướt trên dây hạc, bên vuông bếp đỏ lửa bập bùng?
Đâu rồi xuân mới sang mùa gặt, bông lúa vươn mình vinh vung?
Qua rồi tất cả như mưa núi, như cơn gió vội tạt qua đồng;
Tháng ngày đã lặn sau đồi cuối về Tây chìm vào bóng không.
Rồi đây ai sẽ gom làn khói cuộn trên đám cháy những xác cây,
Ai sẽ ngóng nhìn năm cü chảy từ Đại Dương quay về đây?

Đó l{ lời một nh{ thơ bị lãng quên từ một thời rất xa ở Rohan, nhớ về chàng Eorl Trẻ Tuổi
cao lớn v{ đẹp đẽ, đ~ phi ngựa xuống đ}y từ miền Bắc; và con tuấn mã của người mọc cánh
dưới chân, Felaróf, cha của loài ngựa. Con người vẫn hát vậy vào buổi tối.”

Cùng những lời ấy các lữ kh|ch đi qua những nấm mồ im lặng. Theo con đường quanh co
dẫn lên bờ vai xanh của quả đồi, rồi họ cüng lên đến được những bức tường rộng dãi gió và
cổng vào Edoras.

Rất nhiều người mặc gi|p s|ng choang đang ngồi đó, họ ngay lập tức bật dậy v{ chĩa gi|o
chặn đường. “Dừng lại, hỡi những người lạ mặt nơi đ}y không quen biết!” Họ thét lên bằng
ngôn ngữ đất Riddermark, yêu cầu khai tên và mục đích của những người lạ mặt. Sự ngạc nhiên
ánh lên trong mắt họ nhưng lại chẳng mấy thân thiện; và họ nhìn Gandalf tăm tối.

“Tôi hiểu rõ lời nói của c|c anh,” ông trả lời bằng ngôn ngữ ấy, “song không có nhiều người
ngo{i như vậy. Sao các anh không nói bằng Tiếng Nói Chung, như ở Miền Tây vẫn thường làm
vậy, nếu muốn được trả lời?”

“Theo ý chỉ của Théoden Vương không ai được đi qua cổng đ}y, trừ những người biết ngôn
ngữ của chúng ta và là bạn của chúng ta,” một người trong to|n lính g|c đ|p lời. “Không ai được
ch{o đón ở đ}y v{o thời buổi chiến tranh trừ người của chúng ta, và những người đến từ
Mundburg đất Gondor. C|c người là ai mà liều lĩnh vượt bình nguyên v{ dù ăn mặc lạ mắt
nhưng lại cưỡi ngựa giống in ngựa của chúng ta? Chúng ta đ~ canh g|c ở đ}y từ lâu rồi và chúng
ta cüng đ~ theo dõi c|c người từ xa. Chúng ta chưa từng thấy toán kỵ sĩ n{o lạ lùng như vậy,
cüng như chưa thấy bất cứ con ngựa n{o kiêu h~nh như một trong những con đang mang c|c
ngươi. Nó l{ một trong số Mearas, trừ phi mắt chúng ta bị câu thần chú n{o đó đ|nh lừa. Nói đi,
c|c người không phải là phù thủy, hay gi|n điệp của Saruman, hay ma quỷ gì từ tay hắn chứ?
Hay nói ngay v{ nhanh lên!”

“Chúng tôi không phải là ma quỷ,” Aragorn nói, “v{ mắt c|c anh cüng không lừa các anh. Bởi
những con ngựa chúng tôi cưỡi chính là của c|c anh, như tôi đo|n l{ c|c anh đ~ biết rõ từ trước
khi hỏi. Nhưng chẳng mấy khi trộm ngựa lại cưỡi ngựa trở về chuồng đ}u. Đ}y l{ Hasufel v{
Arod, m{ Éomer, Đệ Tam Thống Chế đất Mark, cho chúng tôi mượn mới chỉ hai ng{y trước. Giờ
chúng tôi đưa chúng về như hứa với anh ấy. Chẳng lẽ Éomer chưa về đ}y v{ b|o trước rằng
chúng tôi sắp đến sao?”

Vẻ bối rối hiện ra trong mắt tay lính g|c. “Về Éomer tôi không có gì để nói,” anh ta trả lời.
“Nếu điều anh nói với tôi là sự thât, thì không phải nghi ngờ Théoden đ~ nghe về nó. Có lẽ việc
c|c anh đến đ}y không phải ho{n to{n không được dự liệu đ}u. Mới hai đêm trước thôi Lưỡi
Giun đến chỗ chúng tôi và nói rằng theo ý chỉ của Théoden không người lạ mặt n{o được đi qua
những cánh cổng n{y.”

“Lưỡi Giun ư?” Gandalf vừa nói vừa nhìn xoáy vào tay lính gác. “Đừng nói gì nữa! Mục đích
của tôi không liên quan tới Lưỡi Giun, mà liên quan tới chính Chúa đất Mark. Tôi đang rất vội.
Anh không định đi hoặc cử người đi b|o rằng chúng tôi đ~ đến ư?” Mắt ông bừng s|ng dưới cặp
lông mày rậm khi hướng cái nhìn chằm chằm lên người kia.

“Được, tôi sẽ đi,” anh ta trả lời chậm r~i. “Nhưng tôi sẽ phải thông b|o tên gì đ}y? V{ tôi sẽ
phải nói gì về ông? Lúc này trông ông có vẻ già cả và mỏi mệt, song ở bên trong ông lại lẫm liệt
v{ đ|ng sợ, tôi thấy vậy.”

“Anh thấy v{ nói đúng đấy,” thầy phù thủy nói. “Bởi ta l{ Gandalf. Ta đ~ trở lại. Và nhìn xem!
Ta cüng đem về con ngựa. Đ}y l{ Scadufax Vĩ Đại, mà không một bàn tay nào khác có thể thuần
phục được. V{ đ}y bên cạnh ta l{ Aragorn con trai Arathorn, người kế vị dòng Vua, anh ấy đang
trên đường đến Mundburg. Đ}y nữa l{ Legolas người Tiên v{ Gimli Người Lùn đồng đội của ta.
H~y đi ngay m{ nói với chủ nhân của anh rằng chúng ta đang ở trước cổng v{ mong được nói
chuyện với ngài, nếu chúng ta được phép v{o cung điện.”

“Những cái tên ông giới thiệu quả là lạ tai! Nhưng tôi sẽ thông báo lại theo yêu cầu của ông,
để biết ý của chủ nhân tôi thế n{o,” tay lính g|c nói. “H~y đợi ở đ}y ít l}u, rồi tôi sẽ mang đến
cho ông câu trả lời n{o m{ người thấy thích họp. Đừng kỳ vọng nhiều quá! Giờ đang l{ những
ng{y đen tối.” Anh ta vội v~ ra đi, bỏ những người lạ ở lại dưới con mắt canh chừng cảnh giác
của đồng đội.

Một lát sau anh ta quay lại. “H~y theo tôi!” anh ta nói. “Théoden cho phép c|c ông v{o;
nhưng mọi vü khí c|c ông mang theo, kể cả chỉ là cây gậy, đều phải để lại ở lối v{o. Người giám
môn sẽ giữ chúng.”

Hai cánh cổng màu tối được mở ra. Đo{n lữ h{nh đi v{o, bước hàng một phía sau người
hướng dẫn. Họ gặp một con đường rộng rãi, lát bằng đ| đẽo, lúc lượn vòng đi lên, lúc lại dẫn
thẳng lên qua những đợt cầu thang ngắn được săp đặt vững chãi. Họ đi qua nhiều căn nh{ gỗ
cùng nhiều cánh cổng màu tối. Bên cạnh con đường có một suối nước trong chảy trong kênh đ|,
lấp lánh và róc rách. Cuối cùng họ cüng lên đến được đỉnh đồi. Ở đó có một thềm cao phía trên
một s}n hiên m{u xanh, dưới chân hiên có một dòng nước sáng phun ra từ tảng đ| chạm hình
đầu ngựa; phía dưới có một chậu lớn để nước tràn ra lại nhập vào dòng suối đang đổ xuống.
Dẫn lên sân hiên xanh là một cầu thang bằng đ|, cao v{ rộng, hai bên bậc trên cùng có hai bệ
ngồi tạc v{o đ|. Ngồi ở đó l{ một toán lính gác khác, kiếm tuốt trần đặt ngang đầu gối. Mái tóc
vàng tết lại trên vai họ; ánh mặt trời tô điểm những tấm khiên màu xanh lục, những bộ giáp dài
đ|nh s|ng lo|ng, v{ khi đứng dậy họ dường như cao lớn hơn người trần.

“Cửa ở phía trước c|c ông đấy,” người dẫn đường nói. “Giờ tôi phải trở lại vị trí ở cổng. Tạm
biệt! Cầu mong Chúa đất Mark nhân từ với c|c ông!”

Anh ta quay người rồi vội v~ đi xuống con đường. Những người còn lại trèo lên cầu thang
d{i dưới ánh mắt theo dõi của toán cận vệ cao lớn. Họ giờ đứng im lặng trên cao không nói lời
n{o, cho đến tận khi Gandalf bước lên khoảng s}n hiên l|t đ| trên đầu cầu thang. Rồi đột nhiên
cất giọng trong trẻo họ cất lời chào nhã nhặn bằng ngôn ngữ của mình.

“Ch{o mừng, những người đến từ phương xa!” họ nói, rồi xoay chuôi kiếm về phía những
người lữ h{nh để tỏ dấu hiệu hòa bình. Những viên ngọc xanh lóe s|ng dưới ánh mặt trời. Rồi
một người cận vệ bước lên và nói bằng Ngôn Ngữ Chung.

“Tôi là Giám Môn của Théoden,” anh ta nói. “H|ma l{ tên tôi. Tôi phải yêu cầu c|c ông để vü
khí lại ở đ}y trước khi đi v{o.”

Thế rồi Legolas đặt vào tay anh ta con dao cán bạc, bao tên v{ c}y cung. “H~y giữ gìn cho
cẩn thận,” ch{ng nói, “bởi chúng đến từ khu Rừng Vàng và chính Phu Nhân rừng Lothlórien đ~
tặng chúng cho tôi.”

Vẻ kinh ngạc hiện lên trong mắt người kia, anh ta liền vội v~ đặt chúng xuống cạnh bức
tường, như thể sợ hãi phải tiếp tục cầm. “Sẽ không ai chạm v{o chúng đ}u, tôi hứa với ông như
vậy,” anh ta nói.

Aragorn đứng ngập ngừng một lúc. “Không bao giờ ý nguyện của tôi,” Aragorn nói, “lại
muốn để lại kiếm hay trao thanh Andúril vào tay bất kỳ người n{o kh|c.”

“Đó l{ ý nguyện của Théoden,” H|ma nói.

“Tôi không rõ tại sao ý nguyện của Théoden con trai Thengel, cho dù ông ấy l{ chúa đất
Mark, lại có thể khuất phục ý nguyện của Aragorn con trai Arathorn, người kế vị Elendil vương
quốc Gondor.”

“Đ}y l{ nh{ Théoden, chứ không phải nhà Aragorn, cho dù anh ta có là Vua Gondor ngồi
trên ngai vàng của Denethor,” H|ma vừa nói vừa bước nhanh đến trước cánh cửa và chặn
đường. Thanh kiếm đ~ nằm trong tay anh ta, müi hướng về phía những người lạ mặt.

“Nói chuyện kiểu n{y không đi đến đ}u cả,” Gandalf nói. “Mệnh lệnh của Théoden là không
cần thiết nhưng chống lại cüng chẳng ích lợi gì. Mỗi nh{ vua đều theo ý riêng trong cung điện
mình, cho dù điên rồ hay sáng suốt.”
 “Thật vậy,” Aragorn nói. “V{ tôi sẽ l{m như chủ nhân của ngôi nhà yêu cầu, kể cả nếu đ}y
chỉ là cái chòi canh rừng, nếu thanh kiếm tôi mang là bất kỳ thanh nào khác chứ không phải
Andúril.”

“Dù nó tên l{ gì đi nữa,” anh ta nói, “thì anh vẫn phải để nó lại đ}y nếu anh không muốn một
mình chống lại toàn bộ qu}n Edoras.”

“Không một mình đ}u!” Gimli vừa nói vừa lướt ngón tay trên lưỡi cây rìu, và sầm mắt nhìn
tay cận vệ, như thể anh ta chỉ là một cây non mà Gimli sẵn lòng đốn hạ. “Không một mình đ}u!”

“N{o, n{o!” Gandalf nói. “Chúng ta đều là bạn bè ở đ}y. Hoặc nên l{ như vậy; bởi tiếng cười
khoái trá của Mordor sẽ là phần thưởng duy nhất cho chúng ta, nếu chúng ta xích mích. Nhiệm
vụ của tôi gấp gáp lắm. Ít nhất thì đ}y l{ thanh kiếm của tôi, Háma trung thành ạ. Hãy giữ nó cho
cẩn thận. Nó được gọi là Glamdring, bởi người Tiên đ~ l{m ra nó c|ch đ}y l}u rồi. Giờ h~y để tôi
qua. N{o, Aragorn!”

Aragorn chậm rãi tháo thắt lưng rồi tự mình dựng thanh kiếm tựa lên tường. “Tôi đặt nó ở
đ}y,” ch{ng nói, “nhưng tôi ra lệnh cho anh không được sờ v{o nó, cüng không được cho phép
ai đặt tay lên nó. Trong cái bao kiếm Tiên này có một Lưỡi Kiếm G~y nhưng đ~ được rèn lại.
Telchar l{ người đầu tiên rèn nó trong những tầng sâu thời gian. Cái chết sẽ đến với bất cứ ai
rút thanh kiếm của Elendil mà không phải người kế vị Elendil.”

Người cận vệ lui lại nhìn Aragorn sửng sốt. “Dường như ng{i đ~ tới đ}y trên đôi c|nh một
bài ca từ những tháng ngày bị l~ng quên,” anh ta nói. “Sẽ l{ như vậy theo mệnh lệnh của ngài,
thưa vương tử.”

“Ch{,” Gimli nói, “nếu có Andúril làm bầu bạn với mình, thì cây rìu của ta có thể ở lại đ}y,
mà không phải xấu hổ,” v{ đặt nó xuống s{n. “Rồi đấy, nếu tất cả mong muốn của ngươi đ~ xong,
h~y để chúng ta đi nói chuyện với chủ nh}n ngươi.”

Người cận vệ vẫn lưỡng lự. “C}y gậy của ông,” anh ta nói với Gandalf. “Xin thứ lỗi, nhưng nó
cüng phải được để lại trước cửa.”

“Thật ngu xuẩn!” Gandalf nói. “Thận trọng là một chuyện, nhưng khiếm nhã lại là một
chuyện kh|c đấy. Tôi già rồi. Nếu tôi không được chống gậy m{ đi, thì tôi sẽ ngồi ngoài này, cho
đến khi đích th}n Théoden tập tễnh ra đ}y m{ nói chuyện với tôi.”

Aragorn bật cười. “Ai cüng có gì đó quá quý báu chẳng thể trao v{o tay người kh|c. Nhưng
lẽ nào anh lại đi chia rẽ một ông già với chỗ dựa của ông ấy? N{o, anh định không để chúng tôi
v{o sao?”

“C}y gậy trong tay phù thủy có lẽ còn hơn cả chiếc nạng cho người gi{,” H|ma nói. Anh ta
săm soi nhìn c}y trượng tần bì Gandalf đang chống. “Song lúc ho{i nghi, một người hiểu biết sẽ
tin v{o xét đo|n s|ng suốt của mình. Tôi tin rằng các ông là những người bạn và là những người
trọng danh dự, không có mục đích xấu xa. Các ông có thể v{o.”

Toán cận vệ nhấc những thanh chắn cửa nặng nề lên rồi đẩy cửa từ từ vào trong, nó kêu
ken két nơi những bản lề lớn. Các lữ kh|ch đi v{o. Ở bên trong có vẻ tối và ấm so với bầu không
khí trong trẻo trên đồi. Cung điện dài và rộng, đầy bóng đổ và ánh sáng chập chờn; những cột
trụ khổng lồ đỡ lấy phần mái cao ngất. Thế nhưng đ}y đó vẫn có những chùm tia mặt trời sáng
chói chiếu xuống thành những vệt lấp lánh từ các ô cửa sổ phía Đông, cao tít dưới mái hiên sâu.
Đằng sau những tấm mái hắt trên trần, bên trên những làn khói mỏng thoát ra, bầu trời hiện ra
nhợt nhạt và xanh. Khi mắt nhìn rõ lại, đo{n lữ hành thấy nền điện lát những viên đ| nhiều màu
sắc; những chữ rune tỏa nhánh và những họa tiết kỳ lạ cuộn v{o nhau dưới chân họ. Giờ họ mới
thấy các cột trụ được chạm khắc rất tinh vi, le lói ánh vàng và cả những màu sắc khó nhận biết.
Có nhiều tấm vải dệt treo trên tường, và diễu qua mặt vải rộng là những nhân vật từ huyền
thoại cổ xưa, một số đ~ mờ đi vì năm th|ng, số khác tối thui trong bóng tối. Nhưng |nh mặt trời
chiếu sáng một trong số đó: một người trẻ tuổi cưỡi trên con ngựa trắng. Người đó đang thổi
một chiếc tù và lớn, m|i tóc v{ng tung bay trong gió. Đầu con ngựa vươn lên, hai lỗ müi mở to
v{ đỏ vì đang hí vang, đ|nh hơi thấy chiến trận đằng xa. Quanh đầu gối nó mặt nước tung bọt,
xanh và trắng, đổ ào và cuộn chảy.

“H~y chiêm ngưỡng Eorl Trẻ Tuổi!” Aragorn nói. “Người đang phi khỏi miền Bắc để tham
gia Trận Chiến trên Đồng Celebrant.”

Lúc này bốn người lữ hành tiến lên trước, đi qua đống củi cháy sáng rỡ trên ô bếp dài chính
giữa phòng. Rồi họ dừng lại. Tại đầu kia tòa nhà, phía bên kia ô bếp và quay ra cửa về phía Bắc,
có một bệ lớn ba bậc; ở chính giữa bệ có một chiếc ngai lớn mạ vàng. Ngồi trên ngai là một
người còng rạp vì tuổi t|c đến nỗi trông gần như một người lùn; nhưng m|i tóc bạc lại dài và
dày, chảy xuống thành từng bím lớn từ dưới vành miện v{ng đặt trên đầu. Chính giữa vành
miện trên trán ông sáng ngời một viên kim cương trắng. Bộ râu ông trải ra như tuyết trên đầu
gối; nhưng đôi mắt vẫn ch|y như ngọn lửa sáng, lóe lên khi ông nhìn những người lạ mặt. Đứng
sau ngài là một người con gái vận đồ trắng. Ngồi dưới chân ông, trên bậc bệ, là một hình người
nhăn nheo, khuôn mặt t|i khôn ngoan v{ đôi mắt có mi sùm sụp.

Tất cả đều im lặng. Ông già không hề cử động trên ngai. Cuối cùng Gandalf lên tiếng. “Xin
kính ch{o, Théoden con trai Thengel! Tôi đ~ trở lại. Bởi h~y nhìn xem! Cơn b~o đang đến, và giờ
bạn bè cần phải tập trung lại cùng nhau, kẻo từng người riêng rẽ sẽ bị tiêu diệt.”

Ông già chậm chạp vươn người đứng lên, nặng nhọc tựa mình vào cây gậy ngắn m{u đen
tay cầm bằng xương trắng; v{ đến giờ những người lạ mặt nhận thấy, dù còng, nhưng ông ta
vẫn cao và thuở còn trẻ chắc hẳn đ~ từng rất cao lớn và kiêu hãnh.
 “Ta ch{o ông,” ông ta nói, “v{ có lẽ ông đang trông đợi một sự đón mừng. Nhưng sự thật là
sự đón mừng đó ở đ}y không lấy gì làm chắc, lão Gandalf ạ. Ông lúc n{o cüng l{ sứ giả đưa tin
thống khổ. Những điều rắc rối theo ch}n ông như lü quạ, càng lúc càng tệ hại hơn. Ta không lừa
gạt ông đ}u: khi ta nghe tin Scadufax quay về m{ không người cưỡi, ta mừng vì ngựa trở về,
nhưng còn vui mừng hơn vì không còn tay kỵ sĩ; v{ khi Éomer b|o rằng ông rốt cục đ~ ra đi về
ngôi nhà dài của ông, ta cüng chẳng thương tiếc. Nhưng tin tức từ xa hiếm khi là sự thật. Giờ
ông lại đến đ}y! V{ đến cùng ông là những điều xấu xa còn tồi tệ hơn trước, đúng như dự đo|n.
Tại sao ta lại phải đón mừng ông, hả Gandalf Chim Lợn? H~y nói xem.” Rồi ông ta lại từ từ ngồi
xuống ngai.

“Người nói thật chính x|c, thưa chúa công,” g~ người tái mét ngồi trên bậc bệ ngai nói. “Vẫn
chưa đến năm ng{y kể từ tin b|o cay đắng cho biết Théodred con trai người đ~ bị giết chết ở
Tây Biên Thùy: cánh tay phải của người. Đệ Nhị Thống Chế đất Mark. Còn Éomer chẳng thể
trông cậy nhiều. Nếu hắn được phép cầm quân, sẽ chẳng còn nhiều lính ở lại g|c tường thành
của người. V{ ngay lúc n{y đ}y chúng ta đ~ hay tin từ Gondor rằng Chúa Tể Hắc \m đang trở
dậy ở miền Đông. Đó chính l{ thời khắc kẻ lang thang này cố tình trở lại. Đúng vậy, tại sao
chúng ta phải đón mừng ông, hả lão Chim Lợn? Tôi đặt cho ông cái tên Láthspell, Tin xấu; và
người ta nói tin xấu luôn là một vị khách xấu.” Hắn vừa cười cay độc, vừa nhướn hàng mí sụp
trong chốc l|t m{ đưa cặp mắt tăm tối nhìn những người lạ mặt.

“Ngươi vẫn hằng được coi là khôn ngoan, anh bạn Lưỡi Giun của ta, và hẳn nhiên là chỗ dựa
lớn lao cho chủ nh}n ngươi,” Gandalf trả lời bằng một giọng nhẹ nh{ng. “Song người ta có thể
đến cùng tin xấu một trong hai c|ch. Người đó có thể là nguyên do cái xấu; hoặc có thể thuộc
loại người chẳng dây vào lúc tốt, mà chỉ đến cứu giúp v{o lúc khó khăn.”

“Đúng vậy,” Lưỡi Giun nói, “nhưng vẫn còn một loại thứ ba: những kẻ bới xương, những kẻ
xía vào nỗi buồn của người khác, những con chim ăn x|c thối béo lên nhờ chiến tranh. Ông đ~
từng đến cứu giúp lần nào, hả Chim Lợn? Và bây giờ ông đến cứu giúp gì vậy? Chính ông đ~ cần
chúng tôi cứu giúp lần trước khi ông ở đ}y. Rồi chúa công tôi đ~ cho phép ông lựa chọn bất cứ
con ngựa nào ông muốn rồi đi cho nhanh, v{ trước sự sửng sốt của tất cả mọi người, ông đ~ xấc
xược chọn ngay Scadufax. Chúa công tôi đ~ đau đớn khôn cùng; song đối với v{i người thì để
ông mau chóng rời khỏi đất n{y xem ra đó cüng khống phải l{ c|i gi| qu| cao. Tôi đồ rằng có vẻ
như mọi việc sẽ lại như vậy một lần nữa: ông sẽ lại cầu viện được cứu giúp thay vì đưa lại. Ông
có đưa người đến không? Ông có đưa ngựa, hay kiếm, hay gi|o đến không? Đó mới là những thứ
tôi coi là cứu giúp; đó mới là những thứ chúng tôi đang cần. Thế nhưng những kẻ theo đuôi ông
là ai vậy? Ba kẻ lang thang rách rưới vận đồ xám, và chính ông mới là kẻ giống ăn m{y nhất
trong cả bốn!”

“Lòng hiếu kh|ch trong cung điện của ng{i dường như gần đ}y đ~ kém đi rồi, Théoden con
trai Thengel,” Gandalf đ|p. “Chẳng lẽ người đưa tin trước cổng đ~ không thông b|o tên những
người bạn đường của tôi sao? Hiếm có vị chúa Rohan nào từng được tiếp đón những vị khách
như vậy. Vü khí họ để lại ngoài cửa kia có giá trị ngang rất nhiều người trần, kể cả người hùng
mạnh nhất. Màu xám là màu y phục họ, bởi người Tiên đ~ mặc lên họ, và nhờ vậy họ đ~ vượt
qua bóng tối của những hiểm họa khôn lường để đến được cung điện ng{i.”
 “Vậy ra đấy là sự thật, điều Éomer đ~ b|o c|o, rằng c|c ông cùng bè đảng với Mụ Phù Thủy
khu Rừng V{ng?” Lưỡi Giun nói. “Chẳng có gì phải ngạc nhiên: những tấm lưới gian dối vẫn luôn
được dệt ở Dwimordene.”

Gimli tiến lên phía trước một bước, nhưng đột nhiên cảm thấy bàn tay Gandalf nắm chặt vai
gã, và gã dừng lại, đứng im như tảng đ|.

Đất Dwimordene, Lórien

Xưa nay vốn hiếm dấu chân Con Người,
Thiều quang chói lọi muôn đời
Mắt phàm trần cüng hiếm người quan chiêm.
Galadriel! Galadriel!
Trắng thay là đốm sao trên tay người;
Trong thay là nước giếng thơi;
Xinh thay vô nhiễm tinh khôi lá cành
Đất Dwimordene, Lórien,
Đẹp thay mộng tưởng Phàm Nhân sao tày.

Gandalf nhẹ nhàng hát, và rồi ông đột nhiên thay đổi. Ném chiếc áo choàng rách sang một
bên, ông vươn thẳng người không còn chống gậy nữa; rồi ông nói bằng một giọng rõ ràng lạnh
băng.

“Biết thì thưa thốt là châm ngôn của những người thông thái, Gríma con trai Gálmód. Ngươi
đ~ trở thành một con giun đần độn. Vậy nên hãy câm miệng, và giữ yên c|i lưỡi chẻ đằng sau
h{m răng ngươi. Ta không vượt qua lửa và cái chết để đến cò kè những lời quanh co với một
tên đầy tớ tới tận khi sấm sét giáng xuống.”

Ông giơ c}y trượng. Một tiếng sấm rền lên. Ánh mặt trời tắt ngấm khỏi những ô cửa sổ phía
Đông; to{n bộ căn điện chợt tối sầm như buổi đêm. Ngọn lửa tàn lụi thành những tro than ủ rü.
Chỉ còn nhìn thấy mình Gandalf đang đứng, ngời sáng và cao lớn trước cái bếp tối đen.

Trong bóng tối ảm đạm họ nghe thấy tiếng rít của Lưỡi Giun: “Chẳng phải thần đ~ khuyên
người sao, thưa chúa công, l{ phải cấm cây gậy của hắn? Đồ ngu H|ma đ~ phản bội chúng ta!”
Một ánh chớp lóe lên như thể sét bổ đôi m|i nh{. Rồi tất cả lại im lặng. Lưỡi Giun nằm úp mặt
sõng soài.

“Giờ thì hỡi Théoden con trai Thengel ngài sẽ lắng nghe tôi chứ?” Gandalf nói. “Ng{i có yêu
cầu giúp đỡ không?” Ông giơ c}y trượng chỉ vào một ô cửa sổ trên cao. Nơi đó bóng tối dường
như quang đi, v{ xuyên qua khoảng mở, cao và xa, có thể thấy một mảng trời tỏa s|ng. “Không
phải tất cả đều tăm tối. H~y can đảm lên, hỡi Chúa đất Mark; bởi ngài sẽ không tìm được sự giúp
đỡ nào tốt hơn đ}u. Tôi chẳng thể chỉ bày kẻ n{o đang tuyệt vọng. Song tôi có thể chỉ bày ngài,
có thể nói cho ngài nghe nhiều điều. Ngài sẽ nghe tôi chứ? Những lời ấy không phải tai n{o cüng
được nghe đ}u. Tôi yêu cầu ngài hãy ra ngoài cửa mà nhìn thế giới bên ngo{i. Ng{i đ~ ngồi
trong bóng tối qu| l}u, đ~ tin những câu chuvện thối nát và những lời xúi giục đê tiện quá lâu
rồi.”

Théoden chậm rãi rời ngai. Ánh sáng mờ ảo lại hửng lên trong điện. Người con gái vội vã
đến bên nh{ vua, đỡ lấy tay ông, và bằng những bước đi loạng choạng ông gi{ đi xuống bệ rồi
nhẹ bước ngang qua điện. Lưỡi Giun vẫn nằm lại dưới sàn. Họ đến bên cửa rồi Gandalf gõ lên
đó.

“Mở ra!” ông thét. “Chúa đất Mark tiến bước!”

Những cánh cửa được mở ra và không khí trong trẻo vi vút ùa vào. Một cơn gió đang thổi
qua ngọn đồi.

“H~y cử lính gác xuống chân cầu thang,” Gandalf nói. “V{ n{ng, thưa tiểu thư, h~y để ngài lại
với tôi một lát. Tôi sẽ lo cho ng{i.”

“Đi đi, Éowyn con g|i em ta!” Vị vua gi{ nói. “Qu~ng thời gian sợ h~i đ~ qua rồi.”

Người con g|i quay đi v{ chậm rãi trở v{o ngôi nh{. Lúc bước qua ngưỡng cửa nàng quay
người nhìn lại. Ánh mắt n{ng nghiêm trang v{ tư lự, khi nàng nhìn nhà vua với vẻ trắc ẩn điềm
đạm trong mắt. Khuôn mặt nàng rất đẹp, mái tóc dài buông xuống như dòng sông v{ng. N{ng
thật mảnh mai và cao ráo trong chiếc áo choàng trắng thắt đai bạc; nhưng n{ng có vẻ mạnh mẽ
và cứng cỏi như sắt thép, đúng như một người con gái những vì vua chúa. V{ đó l{ lần đầu tiên
dưới |nh s|ng ban ng{y Aragorn chiêm ngưỡng Éowyn, Công Chúa Rohan, và thấy nàng rất đẹp,
đẹp và lạnh lùng, như một buổi sáng chớm xuân vẫn chưa hẳn trở thành phụ nữ. Và giờ đ}y
nàng bất chợt nhận thấy ch{ng: người kế vị vương quyền cao lớn, thông th|i vì bao mùa đông
đ~ qua, cho{ng |o x|m, nhưng sức mạnh ẩn giấu bên trong nàng vẫn cảm nhận được. Nàng
đứng ng}y như đ| trong phút chốc, rồi thoắt đ~ quay người bỏ đi.

“Giờ thì thưa đức vua,” Gandalf nói, “h~y nhìn khắp vùng đất của ngài! Hãy lại hít thở bầu
không khí tự do!”

Từ cổng vòm trên đỉnh sân hiên cao họ nhìn thấy phía bên kia dòng nước những c|nh đồng
xanh biếc đất Rohan trải ngút tận phía xa mờ xám. Những tấm màn mưa cuốn theo gió rơi xiên
xuống. Bầu trời trên đầu về phía Tây vẫn tối sầm vì sấm giông, và ánh chớp đằng xa lóe lên giữa
những đỉnh đồi bị che phủ. Nhưng gió đ~ đổi chiều từ phía Bắc, còn cơn b~o thổi tới từ miền
Đông cüng đ~ bắt đầu lùi xa, cuốn về phía Nam ra biển. Đột nhiên xuyên qua vết rách trên tầng
mây phía sau họ một cột nắng đ}m xuống. Những giọt mưa rơi lóe lên như |nh bạc, và ở tít phía
xa dòng sông tỏa s|ng như mặt gương lấp lánh.

“Ở đ}y không tối lắm,” Théoden nói.

 “Không,” Gandalf nói. “Cüng như tuổi t|c không đè nặng lên vai ng{i như có kẻ muốn ngài
nghĩ vậy. Hãy vứt nạng đi!”

Từ tay nhà vua cây gậy đen đúa rơi xuống nền đ| kêu l|ch c|ch. Ông vươn thẳng người lên,
chậm r~i, như một người xương cốt cứng đờ vì phải gập người quá lâu làm một công việc mệt
nhọc đờ đẫn. Giờ ông đứng thẳng và cao lớn, và cặp mắt ông xanh biếc nhìn lên bầu trời rộng
mở.

“Gần đ}y những giấc mơ của tôi thật đen tối,” ông nói, “nhưng giờ tôi có cảm gi|c như người
vừa thức tỉnh. Tôi ước như ông đ~ đến sớm hơn, Gandalf. Bởi tôi sợ rằng ông đến lần này quá
muộn, chỉ để chứng kiến những ngày cuối cùng của nhà tôi. Giờ cung điện cao mà Brego con trai
Eorl dựng lên chẳng còn trụ được lâu nữa. Lửa sẽ ngốn lấy chiếc ngai tôn quý. Phải l{m gì đ}y?”

“Nhiều đấy,” Gandalf nói. “Nhưng trước tiên hay triệu Éomer tới. Tôi đo|n có đúng không,
rằng ng{i đ~ cho bắt anh ấy, theo lời cố vấn của Gríma, kẻ mà tất cả trừ ng{i đều đặt cho cái tên
Lưỡi Giun?”

“Đúng vậy,” Théoden nói. “‘Nó đ~ chống lại mệnh lệnh của tôi, và dọa giết Gríma ngay trong
điện.”

“Một người có thể yêu quý ngài mà vẫn không yêu quý Lưỡi Giun hay lời cố vấn của hắn,”
Gandalf nói.

“Có lẽ vậy. Tôi sẽ l{m như ông yêu cầu. Hãy gọi H|ma cho ta. Vì anh ta đ~ tỏ ra không đ|ng
tin trong vai giám môn, vậy h~y để anh ta làm người chạy việc. H~y để kẻ có tội dẫn kẻ có tội tới
xét xử,” Théoden nói, giọng ông đanh thép, song ông nhìn Gandalf mỉm cười và khi ông làm vậy
bao nếp nhăn lo }u bỗng chốc mờ đi không hằn trở lại nữa.

Sau khi H|ma đuợc triệu đến v{ ph|i đi, Gandalf dẫn Théoden đến một bên bệ đ|, v{ ngồi
trước mặt nhà vua trên bậc thang cao nhất. Aragorn và các bạn đồng h{nh đứng bên cạnh.

“Không có thời gian để kể tất cả những gì ng{i nên nghe,” Gandalf nói. “Song nếu hy vọng
của tôi không bị lừa gạt, chẳng mấy nữa sẽ đến lúc tôi có thể kể đầy đủ hơn. H~y chú ý! Ng{i
đang đứng trước một hiểm họa thậm chí còn lớn hơn cả những gì Lưỡi Giun có thể len lỏi đưa
vào những giấc mơ của ng{i. Nhưng h~y xem! Ng{i không còn nằm mơ nữa. Ng{i đang sống.
Gondor v{ Rohan không đứng một mình. Kẻ thù còn mạnh hơn cả ước đo|n của chúng ta, song
chúng ta có một hy vọng mà hắn vẫn chưa đo|n được.”

Lúc này Gandalf bắt đầu nói thật nhanh. Giọng ông trầm v{ kín đ|o, v{ chẳng một ai ngoại
trừ nhà vua nghe thấy những gì ông nói. Thế nhưng c{ng nghe đôi mắt Théoden càng rực sáng,
rồi cuối cùng ông vươn người khỏi ghế đứng dậy vươn thẳng người, Gandalf đứng bên ông, và
cùng nhau họ dõi mắt từ đỉnh đồi nhìn về phương Đông.
 “Quả vậy,” Gandalf nói, giờ bằng một giọng sang sảng thiết tha và trong trẻo, “hy vọng của
chúng ta nằm về ngả đó, cüng l{ nơi nỗi sợ hãi lớn nhất của chúng ta ngự trị. Định mệnh vẫn còn
treo lơ lửng trên dây. Song vẫn còn hy vọng, chỉ cần chúng ta đứng vững không bị khuất phục
thêm ít lâu nữa.”

Những người khác giờ cüng hướng mắt về phía Đông. Qua những lý dài chia cắt đôi
phương, họ nhìn đến tít xa nơi tận cùng tầm mắt, nhưng hy vọng lẫn sợ h~i đưa t}m trí họ vượt
xa hơn nữa, qua d~y núi đen thẳm đến Vùng Đất Bóng Tối. Người Mang Nhẫn giờ nơi đ}u? Sợi
dây vẫn đang treo định mệnh mới mong manh l{m sao! Đối với Legolas, khi ch{ng căng cặp mắt
giỏi nhìn xa, dường như ch{ng nhận thấy một tia sáng trắng: ánh mặt trời có lẽ vừa lấp lánh
trên đỉnh tòa Tháp Canh xa tít tắp. V{ xa hơn nữa, nơi xa xôi bất tận song lại là hiểm họa cận kề,
có một lưỡi lửa bé xíu.

Théoden lại chậm rãi ngồi xuống, như thể nỗi mệt mỏi vẫn đang cố chiếm lấy ông bất kể ý
chí của Gandalf. Ông quay lại nhìn tòa nhà to lớn của mình. “Than ôi!” ông nói, “những ngày xấu
xa nay lại đến với tôi, lại đến trong tuổi già của tôi thay vì sự bình yên mà tôi xứng đ|ng có
được. Thương thay Boromir düng cảm! Lá xanh rụng xuống còn lá vàng vẫn ở trên cây mà khô
héo.” Đôi b{n tay nhăn nheo của ông nắm chặt đầu gối.

“Những ngón tay ngài sẽ nhớ lại sức mạnh của chúng khi xưa, nếu được nắm vào chuôi
kiếm.” Gandalf nói.

Théoden dứng dậy đưa tay sang hông; nhưng chẳng có thanh kiếm nào gài vào thắt lưng.
“Gríma để nó ở đ}u rồi?” ông thì thầm rất khẽ.

“H~y cầm thanh n{y, thưa chúa thượng th}n yêu!” một giọng nói trong trẻo cất lên. “Nó
luôn phục vụ người.” Hai người đ{n ông vừa lặng lẽ đi lên cầu thang và chỉ còn c|ch đầu thang
vài bậc. Éomer đứng đó. Không có mü trụ trên đầu anh, không có áo giáp trên ngực anh, nhưng
anh lại cầm trong tay một thanh kiếm trần; và vừa quỳ xuống anh vừa dâng chuôi kiếm cho chủ
nhân mình.

“Tai sao lại thế n{y?” Théoden nghiêm mặt nói. Ông quay về phía Éomer, khiến cả hai người
đều kinh ngạc nhìn ông, giờ đang đứng kiêu hãnh và rắn rỏi. Lão già họ từng thấy gù người trên
ngai hoặc tì vào gậy chống đ}u rồi?

“Đó l{ lỗi của thần, thưa chúa công,” H|ma run sợ nói. “Thần hiểu rằng Éomer sắp được thả
tự do. Nỗi hân hoan dâng trào trong tim nên có lẽ thần đ~ sai lầm. Song, vì ng{i đ~ được tự do,
và ngài là một Thống Chế đất Mark, vậy nên thần đ~ đưa kiếm theo mệnh mệnh của ng{i.”

“Để đặt dưới ch}n người, thưa chúa thượng,” Éomer nói.

Trong phút chốc im lặng Théoden đứng nhìn xuống Éomer trong khi anh vẫn quỳ trước
mặt. Cả hai đều không cử động.

“Ng{i không định cầm lấy thanh kiếm ư?” Gandalf nói.
 Chậm rãi Théoden đưa tay ra. Ngay khi những ngón tay ông chạm vào chuôi kiếm, dường
như tất cả những người xung quanh đều nhận thấy sự rắn rỏi và sức mạnh đ~ trở về với cánh
tay gầy guộc của ông. Đột nhiên ông giơ thanh kiếm lên múa một đường xé gió loang loáng trên
không. Rồi ông thét lớn. Giọng ông ngân vang khi ca bài hội quân bằng tiếng Rohan.

Vùng lên đi, vùng lên, những Kỵ Sĩ của Théoden!

Những sự hung tàn đang trở dậy, đằng Đông đang tối sầm.
Ngựa hãy thắng cương, tù và hãy ngân vang!
Tiến lên Eorlingas!

Toán cận vệ, ngỡ mình được hiệu triệu, lao lên cầu thang. Họ sửng sốt nhìn vị chúa của
mình, rồi nhất tề như một họ rút kiếm đặt xuống ch}n ông. “H~y ra lệnh cho chúng thần!” họ
nói.

“Westu Théoden hál!” Éomer thét lớn. “Quả là một niềm h}n hoan đối với chúng thần được
thấy người trở lại là chính mình. Sẽ không bao giờ có ai còn nói, Gandalf, rằng ông chỉ mang đến
buồn đau!”

“H~y lấy lại kiếm của ngươi. Éomer con trai em g|i ta!” nh{ vua nói. “Đi đi, H|ma, v{ h~y tìm
thanh kiếm của ta! Gríma đang cất giữ nó. Mang cả hắn đến đ}y nữa. Giờ, Gandalf, ông nói ông
có lời khuyên cho tôi, nếu tôi muốn nghe. Lời khuyên của ông là gì vậy?”

“Ng{i đ~ tự tiếp nhận lời khuyên ấy rồi đấy,” Gandalf trả lời. “L{ h~y đặt lòng tin vào Éomer,
thay vì vào một kẻ t}m địa quanh co. Hãy quẳng sang một bên hối tiếc và sợ hãi. Và làm những
việc phải làm ngay. Bất cứ ai cưỡi ngựa được cần cử sang phía Tây ngay lập tức, như Éomer đ~
khuyên ng{i: trước tiên chúng ta phải đập tan sự đe dọa từ phía Saruman, trong lúc vẫn còn
thời gian. Nếu thất bại, chúng ta sẽ sụp đổ. Nếu thành công - chúng ta sẽ phải đương đầu với
nhiệm vụ tiếp theo. Trong lúc đó những người còn lại, phụ nữ, trẻ em v{ người già, cần phải di
t|n đến nơi trú ẩn của ngài trong dãy núi. Chẳng lẽ họ lại chưa chuẩn bị cho một ngày ác hại như
thế này? Hãy khiến họ mang theo đồ dự trữ, nhưng đừng trì ho~n, v{ đừng làm nặng gánh bản
thân bằng của cải châu báu, dù nhiều hay ít. Chính mạng sống của họ mới là thứ đang bị de dọa.”

“Lời khuyên này có vẻ hữu ích cho tôi,” Théoden nói. “Người của ta hãy chuẩn bị sẵn sàng!
Nhưng còn những vị khách các ông - ông đ~ nói đúng, Gandalf, rằng lòng hiếu khách trong cung
điện tôi đ~ kém đi. C|c ông đ~ phi ngựa suốt đêm, con buổi s|ng thì đang trôi qua. C|c ông chưa
được ngủ v{ cüng chưa được ăn. Một căn nh{ cho kh|ch sẽ được chuẩn bị: các ông sẽ ngủ ở đó
sau khi đ~ dùng bữa.”

“Không, thưa bệ hạ,” Aragorn nói. “Những người mệt mỏi vẫn chưa thể nghỉ ngơi. Người
Rohan phải lên đường ngay hôm nay, và chúng tôi sẽ đi cùng họ, cả rìu, kiếm, và cung tên.
Chúng tôi không mang vü khí đến chỉ để dựng lên tường nh{ ng{i, thưa Chúa đất Mark. V{ tôi đ~
hứa với Éomer rằng kiếm của tôi và anh ấy sẽ được tuốt ra bên nhau.”

“Vậy là có hy vọng chiến thắng rồi!” Éomer nói.

“Hy vọng, đúng vậy,” Gandalf nói. “Thế nhưng Isengard rất mạnh. Và những mối họa khác
đang tiến đến mỗi lúc một gần. Xin đừng trì ho~n, Théoden, sau khi chúng tôi đ~ đi khỏi. Hãy
nhanh chóng dẫn người của ng{i đến Cứ Điểm Dunharg trong vùng đồi!”

“‘Không đ}u, Gandalf!” Nh{ vua nói. “Ông còn không hiểu được chính kỹ năng chữa thương
của mình. Không cần sắp xếp như vậy. Đích th}n tôi sẽ tham chiến, sẽ ngã xuống trên đầu trận
chiến, nếu buộc phải như vậy. Có vậy tôi mới có thể ngủ ngon được.”

“Vậy thì ngay cả cuộc thất bại của Rohan cüng sẽ vinh quang trong những b{i ca,” Aragorn
nói. Đội lính vü trang đứng cạnh đó chạm vü khí v{o nhau, thét lớn: “Chúa đất Mark sẽ xuất
trận! Tiến lên Eorlingas!”

“Nhưng không thể để người của ngài vừa không được vü trang vừa không được bảo vệ,”
Gandalf nói. “Ai sẽ dẫn dắt họ và cai quản họ thay ng{i?”

“Tôi sẽ tính chuyện đó trước khi lên đường,” Théoden trả lời. “Cố vấn của tôi đến rồi đ}y.”

Ngay lúc đó H|ma từ trong cung điện đ~ lại đi ra. Đằng sau anh, khúm núm giữa hai người
khác nữa, l{ Gríma Lưỡi Giun. Mặt hắn trắng bệch, mắt hắn chớp chớp trong ánh mặt trời.
Háma quỳ xuống dâng lên Théoden một thanh kiếm d{i trong bao v{ng đính ngọc xanh.

“Đ}y, thưa chúa công, l{ Herugrim, thanh kiếm cổ của người,” anh ta nói. “Nó được tìm thấy
trong rương hắn. Hắn bất đắc dĩ lắm mới nộp lại chìa khóa. Ở đó còn có cả những thứ nhiều
người đ~ đ|nh mất.”

“Ngươi nói l|o,” Lưỡi Giun nói. “V{ thanh kiếm n{y l{ do đích th}n chủ nh}n ngươi đưa cho
ta cất giữ.”

“V{ giờ chủ nhân yêu cầu lấy lại nó từ ngươi,” Théoden nói. “Điều đó khiến người không hài
lòng ư?”

“Ho{n to{n không, thưa chúa công,” Lưỡi Giun nói. “Thần lo cho người và những gì thuộc về
người chu đ|o nhất có thể. Thế nhưng đừng tự làm nhọc th}n người, hay chất quá nặng lên sức
lực của người. H~y để người kh|c đối phó với những tên khách khó chịu này. Thức ăn của người
sắp được bày lên bàn rồi. Người sẽ đến ăn chứ?”

“Ta sẽ đến,” Théoden nói. “V{ h~y b{y thức ăn cho cả những vị khách ngồi bên ta nữa. Đạo
quân sẽ lên đường ngay hôm nay. Hãy cử những người đưa tin đi trước! Để họ hiệu triệu tất cả
những ai sinh sống gần đ}y! Mọi đ{n ông v{ con trai khỏe mạnh biết cầm vü khí, tất cả những ai
có ngựa, hãy yêu cầu họ sẵn sàng trên yên ngựa trước cổng vào giờ thứ hai sau chính ngọ!”

“Chúa thượng kính yêu!” Lưỡi Giun hét lên. “Đúng như điều thần sợ hãi. Tay phù thủy này
đ~ bỏ bùa người. Sẽ chẳng còn ai ở lại để bảo vệ Cung Điện Vàng của cha ông người, và toàn bộ
của cải của người sao? Sẽ chẳng có ai bảo vệ Chúa đất Mark sao?”

“Nếu đ}y l{ bùa mê,” Théoden nói, “thì ta thấy nó còn lành mạnh hơn cả những lời thì thầm
của ngươi. Chạy chữa kiểu lang băm nh{ ngươi chẳng mấy chốc sẽ khiến ta bò tứ chi như con
vật. Không, sẽ không một ai được ở lại hết, kể cả Gríma. Gríma cüng sẽ lên đường. Đi đi! Ngươi
vẫn còn thời gian để đ|nh gỉ kiếm của ngươi đấy.”

“H~y khoan dung, thưa chúa công!” Lưỡi Giun khóc lóc, lăn lộn dưới thềm. “H~y thương xót
kẻ đ~ kiệt sức vì phục vụ người. Xin đừng bắt thần xa c|ch người! Ít ra vẫn còn có thần đứng
bên người khi tất cả những người kh|c đ~ bỏ di. Xin đừng bắt Gríma trung thành của người phải
ra đi!”

“Ngươi đ~ khiến ta động lòng thương xót,” Théoden nói. “V{ ta không bắt ngươi xa c|ch ta
đ}u. Đích th}n ta sẽ tham chiến cùng quân lính. Ta lệnh cho ngươi phải đi cùng ta v{ chứng
minh lòng trung thành của ngươi.”

Lưỡi Giun nhìn từng khuôn mặt. Ánh mắt hắn là ánh mắt con thú bị săn đang kiếm tìm
quãng hở giữa vòng vây kẻ thù. Hắn liếm môi bằng c|i lưỡi dài tái nhợt. “Lòng quyết t}m như
vậy là rất xứng đ|ng ở vị chúa thuộc Gia Tộc Eorl, dù người đ~ gi{,” hắn nói. “Thế nhưng những
ai thực sự yêu quý người hẳn sẽ chẳng nỡ ép uổng khi người tuổi cao sức yếu. Song thần thấy là
thần đ~ đến quá muộn. Những kẻ khác, những kẻ chắc sẽ ít đau đớn hơn trước cái chết của chúa
công thần, thuyết phục được người. Nếu thần không thể cản được việc làm của chúng, ít nhất
hãy lắng nghe điều n{y, thưa chúa thượng! H~y để kẻ nào hiểu được ý nghĩ của người và tôn
kính mệnh lệnh của người ở lại Edoras. Hãy bổ nhiệm một người quốc quản trung thành. Hãy
để cố vấn Gríma của người trông nom mọi thứ cho đến ng{y người trở lại - và thần cầu mong
chúng ta sẽ được chứng kiến ng{y đó, cho dù chẳng ai thông thái lại thấy có nhiều hy vọng.”

Éomer cười ph| lên. “V{ nếu lời thỉnh cầu đó không thể giúp ngươi tr|nh khỏi cuộc chiến,
hỡi Lưỡi Giun cao quý,” anh nói, “chức vụ kém vinh dự n{o ngươi có thể chấp nhận đ}y? Mang
bao tải bột v{o trong núi ư - nếu còn có bất cứ ai tin tưởng giao cho ngươi việc đó?”

“Không đ}u, Éomer, anh không hiếu hết ý của cậu Lưỡi Giun rồi,” Gandalf vừa nói vừa
hướng cái nhìn sắc lẹm xuyên thấu hắn. “Hắn rất trơ trẽn và xảo quyệt. Ngay lúc n{y đ}y hắn
vẫn đang chơi trò mạo hiểm và vừa thắng một keo rồi. Hàng giờ quý giá của tôi đ~ bị phí hoài vì
hắn. Nằm xuống, đồ rắn độc!” đột nhiên ông gầm lên khủng khiếp. “Nằm xuống mà bò bằng
bụng! Saruman mua chuộc ngươi từ bao lâu rồi? C|i gi| đ~ hứa là gì vậy? Khi tất cả qu}n sĩ chết
hết, ngươi sẽ được chọn phần chia của cải, v{ cướp lấy người phụ nữ ngươi khao kh|t phải
không? Ngươi đ~ theo dõi n{ng dưới hàng mí sụp và ám ảnh những bước đi của nàng lâu quá
rồi đấy.”
 Éomer nắm lấy thanh kiếm. “Tôi đ~ biết từ lâu rồi,” anh lầm bầm. “Chỉ cần lý do đó tôi đ~ có
thể giết chết hắn rồi, mặc kệ luật lệ trong cung điện. Thế nhưng còn có những lý do khác nữa.”
Anh bước lên một bước, nhưng Gandalf đưa tay giữ anh lại.

“Giờ Éowyn an toàn rồi,” ông nói. “Nhưng ngươi, Luỡi Giun, ngươi đ~ l{m hết những gì có
thể cho chủ nhân thực sự của ngươi. Ít nhất ngươi cüng đ~ xứng đ|ng với phần thưởng n{o đó.
Song Saruman ít khi lưu ý đến những giao kèo. Ta khuyên ngươi nên nhanh chóng đi khỏi đ}y
và nhắc nhở ông ta, kẻo ông ta sắp quên mất công trạng trung thành của ngươi rồi đấy.”

“Ngươi nói l|o,” Lưỡi Giun nói.

“Chữ đó ph|t ra qu| thường xuyên và dễ dãi từ miệng ngươi,” Gandalf nói. “Ta không bao
giờ nói láo. Thấy chưa Théoden, đ}y l{ một con rắn độc! Nếu muốn an toàn ngài không thể
mang nó theo, cüng không thể để nó lại nhà. Giết nó hẳn l{ cüng đ|ng. Nhưng không phải lúc
n{o nó cüng như thế n{y. Nó đ~ từng l{ con người, v{ đ~ phục vụ ngài theo cách của nỏ. Hãy cho
hắn một con ngựa v{ để hắn đi ngay lập tức, đến bất cứ nơi n{o hắn chọn. Ngài sẽ phán xét hắn
qua chính lựa chọn của hắn.”

“Ngươi đ~ nghe thấy chưa, Lưỡi Giun?” Théoden nói. “Đ}y l{ lựa chọn d{nh cho ngươi:
tham chiến cùng ta, để chúng ta thấy trên chiến trường ngươi có thực t}m hay chăng; hay đi
ngay bây giờ, đến bất cứ nơi n{o ngươi muốn. Nhưng sau đó, nếu chúng ta có gặp lại, ta sẽ
không khoan dung đ}u.”

Lưỡi Giun chậm r~i đứng lên. Hắn nhìn họ bằng cặp mắt nhắm hờ. Cuối cùng hắn nhìn sang
khuôn mặt Théoden và mở miệng ra như thể định nói gì. Rồi đột nhiên hắn vùng dậy. Tay hắn
vung lên. Mắt hắn rực sáng. Dã tâm bùng lên trong mắt hắn khiến mọi người phải lùi bước
tránh xa. Hắn nhe răng; rồi khịt một tiếng lớn hắn nhổ xuống trước chân nhà vua, và lao sang
một bên, hắn chạy xuống cầu thang.

“Theo hắn!” Théoden nói. “H~y đảm bảo hắn không làm hại bất cứ ai, nhưng đừng đ|nh đập
hắn hay ngăn cản hắn. Cho hắn một con ngựa, nếu hắn muốn.”

“V{ nếu có con nào chịu mang hắn,” Éomer nói.

Một người trong toán cận vệ chạy xuống cầu thang. Một người kh|c đi đến giếng dưới chân
sân hiên rồi lấy mü trụ múc nước. Dùng nước đó anh ta rửa sạch khoảng s}n đ| đ~ bị Lưỡi Giun
vấy bẩn.

“Giờ thì những vị khách của ta, đi n{o!” Théoden nói. “H~y đi ăn uống và nghỉ ngơi trong lúc
nhiệm vụ gấp gáp của chúng ta còn cho phép.”
 Họ lại trở vào tòa nhà lớn. Ở khu d}n cư bên dưới đ~ vang lên tiếng những người đưa tin hô
lớn và tiếng tù và chiến trận nổi lên. Bởi nhà vua sẽ lên đường ngay khi trai tr|ng th{nh đô v{
những người sinh sống xung quanh đó được vü trang v{ tập hợp.

Éomer và bốn vị khách ngồi bên chiếc bàn dài của nhà vua, và ở đó, đứng hầu nhà vua, còn
có cả công chúa Éowyn. Họ ăn v{ uống rất nhanh. Những người kh|c đều im lặng trong khi
Théoden hỏi Gandalf những điều liên quan đến Saruman.

“Ai có thể biết được sự phản trắc của ông ta đ~ manh nha từ khi n{o?” Gandalf nói. “Ông ta
không phải lúc n{o cüng t{ |c. Tôi không nghi ngờ gì việc ông ta một thời là bạn của Rohan; và
ngay cả khi trái tim ông ta dần trở nên lạnh giá, ông ta vẫn thấy ngài có ích. Thế nhưng ông ta đ~
}m mưu g}y sự sụp đổ của ngài từ l}u, dưới cái mặt nạ tình bạn, cho đến khi ông ta sẵn sàng.
Trong những năm ấy nhiệm vu của Lưỡi Giun khá dễ dàng, và tất cả những gì ngài làm Isengard
đều biết nhanh chóng; bởi đất của ngài vẫn rộng mở, v{ người lạ cứ thế đến rồi đi. Còn Lưỡi
Giun thì lúc n{o cüng thì thầm v{o tai ng{i, đầu độc t}m tư ng{i, l{m băng gi| tr|i tim ng{i, l{m
suy yếu chân tay ngài, trong khi những người khác chỉ biết nhìn mà chẳng thể làm gì, bởi ý chí
của ng{i đ~ nằm trong tay hắn.

“Nhưng đến khi tôi trốn tho|t được và cảnh báo ngài, cái mặt nạ đ~ bị lột trần, đối với
những người thấy được. Sau đó Lưỡi Giun bắt đầu h{nh động nguy hiểm, lúc nào cùng tìm cách
trì ho~n ng{i, ngăn cản ngài tập trung đầy đủ sức mạnh. Hắn vô cùng xảo quyệt: khi làm mòn sự
cảnh giác của con người, khi kích thêm sự sợ hãi của họ, tùy theo hoàn cảnh. Ngài không nhớ là
hắn đ~ hăng h|i thúc giục không trừ một ai tham gia cuộc truy đuổi vô ích lên phía Bắc, trong
khi hiểm họa cận kề lại ở phía T}y ư? Hắn đ~ thuyết phục ngài cấm Éomer đuổi theo lü Orc
cướp bóc. Nếu không phải Éomer đ~ bất tuân lời của Lưỡi Giun nói ra từ miệng ngài, thì chắc
hẳn lü Orc đó giờ đ~ đến được Isengard, mang theo một chiến lợi phẩm giá trị. Quả thực đó
không phải chiến lợi phẩm m{ Saruman khao kh|t hơn tất thảy những thứ kh|c, nhưng ít nhất
đó cüng l{ hai th{nh viên trong Hội Đồng Hành của tôi, những người cùng mang một niềm hy
vọng bí mật, mà ngay cả với ng{i, thưa bệ hạ, tôi cüng không thế tiết lộ được. Ng{i có d|m nghĩ
tới những thứ mà lẽ ra giờ họ đang phải chịu đựng không, hay điều mà lẽ ra Saruman giờ đ~
biết được hòng khiến cho chúng ta sụp đổ?”
 “Tôi nợ Éomer rất nhiều,” Théoden nói. “Tr|i tim trung th{nh vẫn thường mang miệng lưỡi
ngang ngạnh.”

“Cüng có thể nói,” Gandalf nói, “trước con mắt không ngay thẳng sự thật luôn mang một bộ
mặt nhăn nhó.”

“Thực sự l{ đôi mắt tôi đ~ gần như mù lòa,” Théoden nói. “Vì tôi nợ ông nhiều hơn tất thảy,
hỡi vị khách quý của tôi. Một lần nữa ông lại đến đúng lúc. Tôi sẽ tặng ông một món qu{ trước
khi chúng ta lên đường, tùy ông chọn, ông chỉ cần kể ra bất cứ thứ gì thuộc về tôi. Giờ tôi chỉ giữ
lại duy nhất thanh kiếm của mình!”

“Vẫn chưa thể nói tôi đ~ đến đúng lúc hay không,” Gandalf nói. “Thế nhưng về món quà của
ng{i, thưa bệ hạ, tôi sẽ chọn lấy thứ đang rất cần cho nhu cầu của tôi: nhanh chóng và chắc chắn.
Hãy tặng Scadufax cho tôi! Trước đ}y tôi mới chỉ mượn nó, nếu có thể gọi đấy l{ vay mượn.
Nhưng giờ tôi sẽ cuỡi nó xông vào những hiểm nguy khôn cùng, lấy bạc đ|nh lại đen: tôi không
dám liều bất cứ thứ gì không phải của tôi. V{ hơn nữa giữa chúng tôi có một mối tình th}m.”

“Ông chọn hay lắm.” Théoden nói; “v{ giờ tôi sẵn lòng trao nó. Song đó l{ một món quà lớn.
Chẳng có con ngựa n{o được như Scadufax. Một trong số những con tuấn m~ vĩ đại nhất thời xa
xưa đ~ trở về trong nó. Sẽ chẳng có con n{o như vậy trở về nữa đ}u. Còn đối với các anh, những
vị khách còn lại, tôi sẽ tặng các anh các thứ có trong kho vü khí. Có lẽ các anh không cần kiếm,
nhưng ở đó có mü v{ |o gi|p được chế tác tinh xảo, những món quà từ Gondor cho cha ông tôi.
Hãy chọn trong số đó trước khi chúng ta lên đường, và cầu mong chúng có ích cho c|c anh!”

Giờ có thêm người đến mang theo binh phục từ kho của nhà vua, họ mặc lên người Aragorn
và Legolas những bộ giáp sáng ngời. Họ lựa chọn cả mü trụ, và những khiên tròn: núm khiên
được bọc vàng và khảm đ| quý, xanh, đỏ và trắng. Gandalf chẳng lấy giáp, còn Gimli chẳng cần
đến áo giáp xích, ngay cả nếu có chiếc nào vừa với thân hình gã, bởi không giáp trụ nào trong
kho tàng Edoras có thể tốt hơn |o gi|p ngực của g~, được rèn bên dưới Ngọn Núi ở miền Bắc.
Nhưng g~ có chọn chiếc mü chóp bằng sắt và da thuộc có thể đội vừa c|i đầu tròn của gã; gã
cüng lấy cả một chiếc khiên loại nhỏ. Khiên trang trí hình một con ngựa trắng phi trên nền xanh,
đó l{ biểu tượng của Gia Tộc Eorl.

“Mong sao nó có ích cho anh!” Théoden nói. “Nó được làm cho ta sinh thời Thengel, khi ta
vẫn còn là một đứa trẻ.”

Gimli cúi người. “Tôi rất vinh dự, thưa Chúa đất Mark, được mang theo biểu tượng của
ng{i,” g~ nói. “Thực tình tôi khoái mang một con ngựa hơn l{ bị nó mang đi. Tôi thích đôi ch}n
mình hơn. Nhưng có lẽ rồi đ}y tôi sẽ đến được nơi có thể đứng m{ đ|nh.”

“Chắc chắn là vậy rồi,” Théoden nói.

 Giờ nh{ vua đứng dậy, và ngay lâp tức Éowyn bưng theo rượu bước ra phía trước. “Ferthu
Théoden hál!” n{ng nói. “H~y nhận lấy chén rượu và uống trong giờ khắc hạnh phúc này. Cầu
mong sức khỏe sẽ luôn bên người trong chuyến ra đi v{ trở về!”

Théoden uống hết chén rượu, rồi nàng lại d}ng rượu lên từng vị kh|ch. Khi đến trước mặt
Aragorn n{ng đột nhiên dừng lại và nhìn lên chàng, mắt nàng bừng sáng. Còn chàng nhìn xuống
khuôn mặt xinh đẹp của nàng và mỉm cười; nhưng khi đón lấy chiếc chén, tay chàng bắt gặp tay
nàng, và chàng biết n{ng đ~ run lên khi đụng chạm. “Kính mừng Aragorn con trai Arathorn!”
N{ng nói. “Kính mừng Công Chúa Rohan!” Ch{ng trả lời, thế nhưng mặt chàng giờ đ}y lo lắng và
ch{ng không cười nữa.

Khi tất cả đều đ~ uống xong, nh{ vua đi qua cung điện ra đến cửa. Ở đó to|n cận vệ đang
đợi ông, những người đưa tin cüng đứng đó, v{ tất cả những lãnh chúa, những thủ lĩnh còn ở lại
Edoras hay sinh sống gần đó cüng đ~ tập trung lại.

“Nghe đ}y! Ta sẽ tiến quân, và có vẻ như đ}y sẽ là lần xuất trận cuối cùng của ta,” Théoden
nói. “Ta không có con. Théodred con trai ta đ~ tử trận. Ta phong Éomer con trai em gái ta làm
người kế vị. Nếu không ai trong số hai chúng ta quay lại, hãy lựa chọn ra một nhà vua mới theo
mong muốn của c|c ngươi. Nhưng giờ ta muốn giao phó cho ai đó d}n chúng m{ ta để lại, để
trông coi họ thay ta. Ai trong số c|c ngươi sẽ ở lại?”

Không một ai lên tiếng.

“C|c ngươi không tiến cử ai sao? Dân chúng của ta tin tưởng ai đ}y?”

“Tin v{o Gia Tộc Eorl,” H|ma trả lời.

“Nhưng ta không thể để lại Éomer, anh ta cüng sẽ không chịu ở lại,” nh{ vua nói, “v{ anh ta
l{ người cuối cùng trong Gia Tộc.”

“Thần không nói đến Éomer,” H|ma trả lời. “V{ ng{i ấy không phải l{ người cuối cùng. Còn
có Éowyn, con gái Éomund, em gái ngài. Nàng không biết sợ và có trái tim cao quý. Tất cả đều
yêu mến n{ng. H~y để nàng thừa hành ngôi chúa Eorlingas, trong khi chúng ta vắng mặt.”

“Sẽ l{ như vậy,” Théoden nói. “H~y bảo những người đưa tin loan b|o cho d}n chúng rằng
Công Chúa Éowyn sẽ dẫn dắt họ!”

Rồi nhà vua ngồi lên chiếc ghế trước cửa, còn Éowyn quỳ xuống trước mặt ông và nhận từ
tay ông một thanh kiếm và chiếc áo giáp lấp l|nh. “Vĩnh biệt con g|i em ta!” ông nói “Giờ khắc
thật đen tối, song cüng có thể chúng ta trở lại Cung Điện Vàng. Thế nhưng Dunharg mới l{ nơi
người dân có thể tự vệ lâu dài. và nếu cuộc chiến bất lợi, tất cả những ai tho|t được sẽ tới đó.”

“Xin đừng nói vậy?” n{ng trả lời. “Mỗi ngày mà thần phải trông chờ cho đến khi người trở
lại sẽ dài bằng một năm.” Thế nhưng trong lúc nói, |nh mắt nàng lại hướng đến Aragorn đang
đứng gần đó.
 “Nh{ vua sẽ trở lại,” ch{ng nói. “Đừng sợ hãi! Không phải đằng Tây mà chính miền Đông
mới l{ nơi định mệnh đang chờ đợi chúng ta.”

Giờ nh{ vua đi xuống cầu thang cùng với Gandalf ở bên cạnh. Những người khác theo sau.
Aragorn quay lại nhìn khi họ đi về phía cổng. Một mình Éowyn đứng trước cửa tòa nhà phía
trên cầu thang; thanh kiếm dựng thẳng trước mặt n{ng, v{ đôi b{n tay n{ng đặt trên chuôi
kiếm. Lúc n{y n{ng đ~ mặc giáp, và tỏa s|ng như bạc dưới ánh mặt trời.

Gimli bước đi cùng Legolas, với c}y rìu trên vai. “Ch{, vậy là cuối cùng chúng ta cüng được
lên đường!” g~ nói. “Con Người cần quá nhiều lời lẽ trước khi vào việc. Rìu của tôi đang ngứa
ngáy trên tay. Cho dù tôi không nghi ngờ mấy tay Rohirrim này sẽ dữ dằn khi lâm trận. Tuy
nhiên đ}y không phải cuộc chiến phù hợp với tôi. Làm sao tôi có thể đến được chiến trường?
Ước sao tôi có thể đi bộ và không phải vắt vẻo như c|i bao tải trên đầu yên ngựa của Gandalf.”

“Tôi đo|n đó l{ chỗ ngồi an to{n hơn nhiều chỗ kh|c,” Legolas nói. “Song không nghi ngờ gì
Gandalf sẽ vui vẻ thả anh xuống khi trận chiến bắt đầu; hoặc Scadufax sẽ làm vậy. Rìu đ}u phải
l{ vü khí cho một kỵ sĩ.”

“V{ Người Lùn không phải là kỵ sĩ. Tôi chỉ muốn chặt cổ Orc, chứ không phải gọt da đầu Con
Người,” Gimli vừa nói vừa vỗ lên chuôi rìu.

Ra đến cổng họ bắt gặp một đội qu}n đông đảo, già lẫn trẻ, tất cả đều đ~ sẵn sàng trên yên
ngựa. Có đến hơn một nghìn người hội quân ở đó. Gi|o m|c họ trông như một rừng cây. Họ reo
hò ầm ĩ v{ h}n hoan khi thấy Théoden bước tới. Một v{i người đ~ giữ sẵn con ngựa của nhà vua,
Snawmana tức Tuyết Mao, v{i người khác giữ ngựa cho Aragorn v{ Legolas. Gimli đứng bứt rứt,
cau có, nhưng Éomer đ~ đến bên gã, tay dắt theo ngựa.

“Xin ch{o Gimli con trai Glóin!” anh kêu lớn. “Tôi đ~ không có thời gian để học c|ch ăn nói
nhã nhặn dưới cây gậy của anh, như anh hứa hẹn. Nhưng chẳng lẽ không thể gạt sang một bên
mối bất hòa giữa chúng ta? Ít ra tôi sẽ không nói xấu Phu Nhân trong Khu Rừng nữa.”

“Tôi sẽ tạm quên cơn phẫn nộ trong ít l}u, Éomer con trai Éomund,” Gimli nói, “nhưng nếu
anh có cơ hội được tận mắt chiêm ngưỡng Phu Nhân Galadriel, thì anh sẽ phải công nhận đó
chính l{ nương nương đẹp nhất trên đời, bằng không tinh bạn của chúng ta sẽ chấm dứt.”

“Cứ vậy đi!” Éomer nói. “Thế nhưng từ giờ đến lúc đó xin h~y thứ lỗi cho tôi, và hãy thể hiện
sự thứ lỗi bằng việc cưỡi ngựa cùng tôi, tôi khẩn cầu đấy. Gandalf sẽ dẫn đầu cùng Chúa đất
Mark; nhưng Fyrfot, con ngựa của tôi, sẽ chở cả hai chúng ta, nếu anh đồng ý.”

“Tôi ch}n thành cảm ơn,” Gimli đ|p, rất lấy l{m h{i lòng. “Tôi sẽ rất vui mừng được đi cùng
anh, nếu Legolas, đồng đội của tôi, có thể đi bên cạnh chúng ta.”
 “Sẽ l{ như vậy!” Éomer nói. “Legolas ở bên trái tôi, còn Aragorn thì ở bên phải, sẽ chẳng có
kẻ n{o d|m đứng trước mặt chúng ta nữa!”

“Scadufax đ}u rồi?” Gandalf hỏi.

“Đang phi điên cuồng trên bãi cỏ,” họ trả lời. “Nó không chịu để ai động đến mình. Nó kia
kìa, phía dưới kia gần khúc cạn, như một cái bóng giữa rừng liễu.”

Gandalf huýt sáo và gọi to tên con ngựa, từ tít đằng xa nó hất đầu rồi cất vang tiếng hí, và
chuyển hướng lao về phía đội qu}n như một müi tên.

“Nếu hơi thở Cơn Gió T}y có hiện hữu thành thể xác, ấy sẽ là con ngựa n{y đ}y,” Éomer nói
trong khi con ngựa cao lớn phi lên rồi đứng trước mặt thầy phù thủy.

“Món qu{ có vẻ như đ~ được trao tặng rồi,” Théoden nói. “Nhưng tất cả h~y nghe đ}y! Giờ
ta xin được phong vị khách quý của ta, Gandalf Greghama, người cố vấn thông thái chẳng ai
bằng, người lữ h{nh được ch{o đón nhất, làm một vị chúa đất Mark, một thủ lĩnh người
Eorlingas chừng nào dòng dõi của chúng ta vẫn tồn tại; và ta trao cho ngài Scadufax, hoàng tử
của loài ngựa.”

“Tôi xin cảm ơn ng{i, Théoden Vương,” Gandalf nói. Rồi đột nhiên ông ném lại chiếc áo
choàng xám, bỏ mü đi, v{ nhảy lên lưng ngựa. Ông không đội mü trụ cüng chẳng mang áo giáp.
Mái tóc màu tuyết của ông bay phấp phới trong gió, chiếc áo choàng trắng tỏa sáng chói lọi
trong ánh mặt trời.

“H~y chiêm ngưỡng Kỵ Sĩ Trắng!” Aragorn thét lớn, và tất cả đều đồng thanh.

“Đức Vua của chúng ta và Kỵ Sĩ Trắng!” họ thét. “Tiến lên Eorlingas!”

Tiếng kèn đồng vang dội. Lü ngựa chồm lên hí vang. Tiếng giáo mác chạm vào khiên chan
chát. Rồi nh{ vua giơ tay lên, v{ với một cú thúc bất chợt như một cơn cuồng phong lồng lộng
nổi, đo{n qu}n cuối cùng của Rohan tiến rầm rập về phương T}y.

Xa tít trên bình nguyên Éowyn nhìn thấy ánh lấp l|nh trên gi|o m|c, trong khi n{ng đứng
lặng, cô độc trước cửa tòa nhà im ắng.

Chương VII

HẺM HELM
 Mặt trời đ~ ngả về phía Tây khi họ bắt đầu khởi hành từ Edoras, và ánh nắng tr{n đầy trong
mắt họ, khiến mọi c|nh đồng Rohan nhấp nhô nhuốm màu vàng mờ ảo. Có một con đường mòn
hướng về phía Tây Bắc men theo chân Dãy Núi Trắng, và họ đi theo đường ấy, hết lên lại xuống
trên vùng đất xanh ngắt, vượt rất nhiều khúc cạn qua những dòng suối nhỏ chảy xiết. Xa phía
trước về bên phải, D~y Núi Mù Sương hiện ra lừng lững; cứ mỗi dặm đường trôi qua nó lại thêm
tối sẫm và cao vợi. Mặt trời chậm rãi lặn xuống phía trước họ. Buổi đêm buông xuống đằng sau.

Đo{n qu}n vẫn tiến lên phía trước. Sự cấp bách thúc giục họ. Sợ đến nơi qu| muộn, họ phi
với tất cả tốc lực, hiếm khi dừng lại. Nhanh nhẹn v{ trường sức là những chiến mã Rohan,
nhưng có qu| nhiều lý đường phải vượt qua. Khoảng bốn mươi lý hoặc hơn, tính theo đường
chim bay, l{ qu~ng đường từ Edoras đến Khúc Cạn dòng Isen, nơi họ hy vọng bắt kịp những
người lính của nh{ vua đang kìm giữ đạo quân của Saruman.

Bóng đêm sập xuống quanh họ. Cuối cùng họ cüng dừng chân dựng trại. Họ đ~ phi suốt
trong khoảng năm giờ v{ đ~ đi s}u vào bình nguyên phía Tây, song quá nửa cuộc hành trình vẫn
còn ở phía trước. Lúc n{y bên dưới bầu trời đầy sao cùng mặt trăng khuyết họ đóng qu}n th{nh
một vòng tròn lớn. Họ không nhóm lửa, bởi không nắm được tình hình xung quanh; nhưng họ
lập một vòng kỵ sĩ gác xung quanh, và cử trinh sát tiến xa lên phía trước, lẩn đi như những cái
bóng trong những nếp đất mấp mô. Buổi đêm chậm chạp trôi qua mà không hề có tin tức hay
b|o động nào. Tảng sáng tiếng tù và cất lên, và chỉ trong vòng một giờ họ đ~ lại lên đường.

Vẫn chưa có m}y ở trên đầu, nhưng bầu không khí có vẻ nặng nề; trời nóng bất thường so
với mùa n{y trong năm. Mặt trời mọc giữa quầng sương mù, v{ ở phía sau, bám theo mặt trời
chầm chậm lên cao, có một vùng tối đang lớn dần, như một cơn b~o lớn đang kéo đến từ
phương Đông. V{ xa tít về hướng Tây Bắc dường như có một vùng tối khác bao phủ xung quanh
ch}n D~y Núi Mù Sương, một bóng đen đang từ từ bò xuống từ Thung Lüng Phù Thủy.

Gandalf giảm tốc lui xuống gặp Legolas đang phi ngựa bên Éomer. “Anh có đôi mắt tinh
tường của nòi Tiên, Legolas,” ông nói, “v{ có thể phân biệt chim sẻ với chim chích cách cả lý.
Hãy cho tôi biết anh có thấy bất cứ gì đằng kia hướng Isengard không?”

“Có rất nhiều dặm đường nằm xen giữa,” Legolas vừa nói vừa chăm chú nhìn phía đó, b{n
tay dài che mắt. “Tôi nhìn thấy một vùng tối. Có rất nhiều hình thù đang di chuyển bên trong
những hình thù rất lớn ở xa hơn trên bờ sông; nhưng chúng l{ gì thì tôi không nhận ra được.
Không phải l{ sương khói hay m}y mù đ~ đ|nh bại mắt tôi: mà là quyền năng n{o đó đ~ phủ
tấm màn tối lên vùng đất, v{ nó đang từ từ đi xuống xuôi dòng. Như thể là ánh chạng vạng dưới
đ|m c}y cối bất tận đang chảy xuống từ d~y đồi.”

“V{ ở đằng sau chúng ta chính cơn b~o từ Mordor đang kéo đến,” Gandalf nói. “Sẽ là một
đêm đen tối đ}y.”
 Ngày thứ hai trong cuộc hành trình trôi qua, bầu không khí càng nặng nề hơn. V{o buổi
chiều m}y đen bắt đầu đuổi kịp họ: một bức vòm tăm tối với những mép viền cuồn cuộn điểm
những đốm sáng chói. Mặt trời lặn xuống m{u đỏ máu trong màn mây khói mờ ảo. Müi gi|o của
đội Kỵ Sĩ như bịt lửa khi những vệt sáng cuối cùng ánh lên trên những mặt dốc đứng của ba
đỉnh Thrihyme: giờ đ~ ở rất gần khi họ đứng trên nhánh cực Bắc Dãy Núi Trắng, ba chỏm núi
nhọn hoắt nổi bật trong ánh hoàng hôn. Trong ánh hừng đỏ cuối cùng những người trong đội
tiên phong nhìn thấy một đốm đen, một kỵ sĩ đang phi ngựa ngược về phía họ. Họ dừng lại chờ
anh ta.

Anh ta đến, một người mệt lử, mü trụ đ~ méo v{ khiên đ~ bị chẻ. Anh ta từ từ xuống ngựa
đứng thở dốc trong một lát. Rồi cuối cùng anh ta lên tiếng. “Có Éomer ở đ}y không?” anh ta hỏi.
“Rốt cục c|c anh cüng đến, nhưng đ~ qu| muộn rồi, và với lực lượng quá ít ỏi. Mọi thứ đều xấu
đi kể từ khi Théodred ngã xuống. Ng{y hôm qua chúng tôi đ~ bị đẩy lui qua khỏi dòng Isen với
tổn thất nặng nề; nhiều người đ~ bỏ mạng trong lúc vượt sông. Rồi đến đêm lại có những đội
quân mới vượt sông tấn công trại chúng tôi. Chắc hẳn toàn bộ Isengard đều được huy động;
Saruman đ~ vü trang cho lü người hoang miền núi và bầy người vùng Dunland ở bên kia dòng
sông, và hắn cüng sai bọn này tấn công chúng tôi. Chúng tôi đ~ bị chế ngự. Bức tường khiên bị
phá vỡ. Erkenbrand chúa Westfold đ~ rút to{n bộ số quân còn tập hợp được đưa về căn cứ của
ngài ở Hẻm Helm. Số còn lại đ~ chạy tán loạn hết.

“Éomer đ}u rồi? Hãy nói với ngài chẳng còn hy vọng nào ở phía trước nữa đ}u. Ng{i nên
trở lại Edoras trước khi lü sói của Isengard đến được đó.”

Théoden nãy giờ vẫn ngồi im lặng, khuất khỏi tầm nhìn của người kia phía sau toán lính
gác; giờ ông thúc ngựa lên phía trước. “N{o, h~y đến đứng trước mặt ta, Ceorl!” ông nói. “Ta đ}y
rồi. Đội quân cuối cùng của Eorlingas đ~ tiến bước. Chúng ta sẽ không trở lại m{ chưa tham
chiến.”

Khuôn mặt người lính sáng lên hân hoan và kinh ngạc. Anh ta đứng thẳng dậy. Rồi anh quỳ
sụp xuống, dâng thanh kiếm sứt mẻ về phía nh{ vua. “H~y ban lệnh, thưa chúa công!” Anh ta
kêu lớn. “V{ xin người thứ lỗi! Thần tưởng...”

“Ngươi tưởng ta vẫn còn ở Meduseld lọm khọm như một c|i c}y gi{ dưới tuyết mùa đông.
Đúng l{ như vậy khi ngươi ra chiến trường. Thế nhưng một cơn gió T}y đ~ l{m lung lay c{nh
l|,” Théoden nói. “H~y mang đến cho người này một con ngựa mới! Chúng ta hãy tiến quân trợ
giúp Erkenbrand!”

Trong khi Théoden nói chuyện, Gandalf đ~ cưỡi ngựa lên phía trước một quãng ngắn, và
ông ngồi đó một mình, nhìn chăm chú lên phía Bắc hướng Isengard rồi phía T}y nơi mặt trời
lặn. Giờ ông quay lại.

“Đi thôi, Théoden!” ông nói. “H~y đến Hẻm Helm! Xin đừng đi tiếp đến Khúc Cạn dòng Isen,
v{ đừng nán lại trên đồng bằng! Tôi phải chia tay các ngài trong ít lâu. Giờ Scadufax phải chở tôi
đi một công chuyện khẩn cấp.” Quay sang Aragorn v{ Éomer cùng gia binh của nhà vua, ông hô
lớn: “H~y chăm sóc chu đ|o Chúa đất Mark, cho đến khi tôi trở lại. H~y đợi tôi ở Cổng Helm! Xin
từ biệt!”

Ông nói gì đó với Scadufax, rồi như một müi tên rời dây cung con ngựa cao lớn lao vút đi.
Họ còn chưa kịp nhìn rõ thì nó đ~ đi mất: một ánh bạc lóe trong hoàng hôn, một cơn gió thổi
qua thảm cỏ, một cái bóng thoắt đ~ lướt khỏi tầm mắt. Snawmana phì hơi chồm lên, nóng lòng
đuổi theo; thế nhưng chỉ có chim én vẫy đôi c|nh mới có thể theo kịp.

“Như vậy có nghĩa l{ sao?” một người trong toán cận vệ hỏi Háma.

“Nghĩa l{ Gandalf Greghama cần phải khẩn trương,” H|ma trả lời. “Lúc n{o ông ấy đi hay
đến cüng chẳng ai lường được.”

“Lưỡi Giun, nếu hắn có ở đ}y, có lẽ sẽ chẳng khó tìm lời giải thích,” người kia nói.

“Cüng đúng đấy,” H|ma nói, “nhưng về phần mình, tôi sẽ đợi đến khi nào gặp lại Gandalf.”

“Có lẽ anh phải đợi l}u đấy,” người kia nói.

Giờ đo{n qu}n rời khỏi con đường dẫn đến Khúc Cạn dòng Isen mà chuyển hướng xuống
phía Nam. Đêm xuống, và họ vẫn tiến bước. Dãy núi tiến lại gần, thế nhưng những chóp cao cụm
Thrihyme đ~ mờ đi trên nền trời đang sầm tối. Vẫn còn cách vài dặm nữa, nơi đầu kia Thung
Lüng Westfold khổng lồ ăn v{o trong d~y núi, có một lòng chảo xanh tốt, ở trong cùng lòng chảo
một hẻm núi mở ra. Người dân vùng này gọi đấy là Hẻm Helm, theo tên vị anh hùng trong
những cuộc chiến xa xưa từng đến đó ẩn náu. Càng luồn lách vào sâu bên trong, từ phía Bắc
dưới tầng bóng đổ của Thrihyme, hẻm núi càng dựng dứng và hẹp dần cho đến khi những sườn
đ| quạ |m vươn lên như những tòa tháp sừng sững ở cả hai phía, che khuất cả ánh sáng.

Tại Cổng Helm, đặt trước miệng Hẻm, có một gót đ| đ}m ra dưới vách núi phía Bắc. Trên
triền gót đ| sừng sững những vòng tường cao bằng đ| cổ, trong cùng là một tòa tháp cao vút.
Người ta nói rằng vào những ng{y vinh quang xa xưa của Gondor, các vị vua biển đ~ x}y dựng
căn cứ này nhờ tay những người khổng lồ. Nó được gọi l{ Lüy Tù V{, bởi mỗi khi tiếng kèn đồng
cất lên trên tòa tháp sẽ vang vọng trong Hẻm phía sau như thể những đo{n qu}n bị lãng quên
từ l}u đang đổ ra tham chiến từ những hang s}u dưới lòng núi. Người xưa còn x}y một bức
thành kéo dài từ Lüy Tù V{ đến vách núi phía Nam, chắn ngang lối vào trong hẻm. Luồn dưới
chân thành, Suối Hẻm chảy ra qua một lòng cống rộng. Dòng suối lượn quanh ch}n Hòn Lüy, rồi
chảy thành con kênh cắt qua khoảng đất rộng xanh tốt trải xuống thoai thoải từ Cổng Helm đến
Hào Helm. Từ đó nó đổ xuống Lòng Chảo Hẻm rồi chảy v{o Thung Lüng Westfold. Lüy Tù V{ tại
Cổng Helm l{ nơi cư ngụ của Erkenbrand, chủ nh}n Westfold trên biên cương đất Mark. Khi
ngày tháng trở nên đen tối vì những điềm báo chiến tranh, ông đ~ s|ng suốt sửa chữa tường
thành và gia cố căn cứ vững chắc hơn.

Đo{n Kỵ Sĩ vẫn ở dưới lüng thấp trước miệng Lòng Chảo, khi họ nghe thấy những tiếng hò
hét và tiếng tù và của to|n trinh s|t đi phía trước. Tên từ bóng tối bay ra vèo vèo. Rất nhanh đ~
thấy một trinh sát quay lại báo rằng bọn cưỡi sói đ~ tr{n tới đ|y thung lüng, v{ rằng một đội
quân Orc lẫn người hoang đang hăm hở tiến về phía Nam từ Khúc Cạn dòng Isen và có vẻ như
đang hướng tới Hẻm Helm.

“Chúng thần tìm thấy rất nhiều người của chúng ta nằm chết trên đường tháo chạy khỏi
đó,” người lính trinh s|t nói. “V{ chúng thần cüng gặp những toán tàn quân, chạy nháo nhác
không có ai chỉ huy. Có vẻ như chẳng ai biết điều gì đ~ xảy ra với Erkenbrand. Rất có thể ngài sẽ
bị đuổi kịp trước khi đến được cổng Helm, nếu ng{i còn chưa tử trận.”

“Có dấu hiệu nào của Gandalf không?” Théoden hỏi.

“Có, thưa chúa công. Nhiều người đ~ nhìn thấy một ông già mặc đồ trắng cưỡi trên lưng
ngựa, phi qua hết chỗ n{y đến chỗ kh|c trên bình nguyên như cơn gió thổi qua đồng cỏ. Vài
người tưởng đó l{ Saruman. Có tin nói rằng trước khi m{n đêm buông xuống ông ấy đ~ bỏ đi về
phía Isengard. Cüng có v{i người nói họ nhìn thấy Lưỡi Giun trước đó, đi về phía Bắc cùng một
đội qu}n Orc.”

“Sẽ không hay cho Lưỡi Giun, nếu Gandalf đuổi kịp hắn,” Théoden nói. “Dù thế nào thì ta
cùng đ~ lỡ mất cả hai người cố vấn, một cü một mới. Thế nhưng trong ho{n cảnh này chúng ta
chẳng có lựa chọn n{o hay hơn ngo{i việc đi tiếp, như Gandalf đ~ nói, đến Cổng Helm, cho dù
Erkenbrand có ở đó hay không. Có biết quân số của đội qu}n đến từ miền Bắc không?”

“Vô cùng đông đảo,” người lính trinh s|t nói. “Vẫn biết những người bỏ chạy thường kể gấp
đôi kẻ thù. Song thần đ~ nói chuyện với những người can đảm, và thần không nghi ngờ rằng lực
lượng chủ lực của kẻ thù đông gấp nhiều lần toàn bộ những gì chúng ta có ở đ}y.”

“Vậy thì chúng ta phải khẩn trương lên,” Éomer nói “Chúng ta h~y mở đường qua đ|m kẻ
thù đang đứng đợi sẵn giữa chúng ta v{ căn cứ. Có nhiều hang động ở Hẻm Helm m{ h{ng trăm
người có thể nằm ẩn náu; và cả những con đường bí mật dẫn từ đó lên d~y đồi.”

“Đừng có tin những con đường bí mật,” nh{ vua nói. “Saruman từ l}u đ~ do th|m vùng đất
này rồi. Nhưng chúng ta vẫn có thể phòng vệ lâu dài ở đó. Chúng ta đi thôi!”

Lúc n{y Aragorn v{ Legolas đi cùng Éomer trong đội quân tiên phong. Họ phi không nghỉ
qua đêm tối, tốc độ mỗi lúc một giảm vì bóng tối d{y đặc hơn v{ con đường bắt đầu dốc lên về
phía Nam, mỗi lúc một cao vào những nếp đồi mờ ảo quanh chân dãy núi. Họ không thấy nhiều
kẻ thù phía trước. Đ}y đó họ chạm trán những toán quân Orc lẩn quất; nhưng chúng đều bỏ
chạy trước khi đội Kỵ Sĩ kịp bắt hoặc tiêu diệt chúng.

“Tôi e l{ chỉ ít nữa,” Éomer nói, “thủ lĩnh của kẻ thù chúng ta sẽ biết đội quân của nhà vua
đang đến, dù đó l{ Saruman hay bất cứ tên chỉ huy nào mà hắn ph|i đi.”

Những thanh âm chiến tranh bắt đầu vang lên phía sau họ. Giờ họ đ~ nghe được, vẳng đến
qua bóng tối, những tiếng hét chói tai. Họ đ~ leo được lên khá sâu vào Lòng Chảo Hẻm thì mới
quay lại nhìn. Và họ thấy rất nhiều ngọn đuốc, những đốm lửa hung tợn nhiều không đếm xuể
trên những c|nh đồng tối đen phía sau, chỗ lốm đốm như những bông hoa đỏ, chỗ quanh co đi
lên từ vùng đất thấp thành những đường sáng dài lập lòe. Đ}y đó còn có những ngọn lửa to hơn
bùng lên.

“Đúng l{ một đo|n qu}n đông đảo đang quyết đuổi theo chúng ta,” Aragorn nói.

“Chúng mang theo lửa,” Théoden nói, “v{ đi đến đ}u chúng đốt ph| đến đó, rơm rạ, nhà cửa,
cây cối. Đ}y vốn là một thung lüng trù phú với biết bao ấp trại. Thương thay người dân của ta!”

“Gi| ban ng{y đ~ tới để chúng ra tràn xuống như cơn b~o từ núi đổ lên đầu chúng!” Aragorn
nói. “Tôi thật đau lòng phải bỏ chạy trước bọn chúng.”

“Chúng ta không cần phải chạy xa hơn nữa,” Éomer nói. “Giờ không xa phía trước đ~ l{ H{o
Helm, con hào và bức thành cổ đại vắt qua lòng chảo, cách hai sải phía dưới Cổng Helm. Đến đó
chúng ta có thể dừng lại chiến đấu.”

“Không được, chúng ta có qu| ít qu}n để phòng thủ H{o,” Théoden nói. “Nó d{i đến một
dặm hoặc hơn, m{ lối cầu qua hào lại rộng.”

“Tại cầu v{o đội quân bọc hậu của chúng ta buộc phải trụ lại, nếu chúng ta bị dồn đuổi,”
Éomer nói.

Chẳng hề có sao hay trăng khi đo{n Kỵ Sĩ đến được lối cầu bắc qua H{o, nơi dòng suối từ
phía trên chảy ra, v{ con đường cạnh suối chạy xuống từ Lüy Tù V{. Bức thành bất chợt hiện lên
trước mặt họ, một bóng đen sừng sững phía sau miệng vực đen. Khi họ phóng tới một lính canh
tiến ra đòi phải báo danh.

“Chúa đất Mark h{nh qu}n đến Cổng Helm,” Éomer trả lời. “Ta, Éomer con trai Éomund,
đang lên tiếng.”

“Đ}y quả là một tin tốt chẳng ai ngờ,” người lính canh nói. “Khẩn trương lên! Kẻ thù ở sau
gót các ngài rồi.”
 Đo{n qu}n đi qua cầu vào rồi dừng lại trên triền cỏ dốc phía trên. Giờ đ}y họ vui mừng
nghe tin Erkenbrand vẫn còn để lại nhiều quân phòng ngự cổng Helm và còn nhiều nữa đ~ chạy
tho|t được về đó.

“Có lẽ chúng tôi có khoảng một nghìn qu}n đủ sức đ|nh bộ,” Gamling, thủ lĩnh gi{ của đội
qu}n canh H{o nói. “Nhưng đa phần họ đ~ sống qua quá nhiều mùa đông, giống như tôi, hoặc
quá ít giống như con trai của con trai tôi đ}y. Có tin tức gì của Erkenbrand không? Hôm qua có
tin ngài sắp rút về đ}y cùng tất cả những gì còn lại của đội Quân Kỵ tốt nhất Westfold. Nhưng
ngài vẫn chưa đến nơi.”

“Ta e rằng giờ ông ấy sẽ không đến nữa,” Éomer nói. “Trinh s|t của chúng ta không thu thập
được tin tức nào về ông ấy, còn kẻ thù thì đ~ tr{n đầy thung lüng phía sau chúng ta.”

“Ta mong l{ ông ấy đ~ tho|t được.” Théoden nói. “Ông ấy là một người mạnh mẽ. Lòng can
trường của Helm Tay Búa đ~ hồi sinh trong con người ông ấy. Thế nhưng chúng ta không thể
chờ ông ấy ở đ}y. Giờ chúng ta phải rút toàn bộ lực lượng về phía sau tường thành. Các ông có
dự trữ tốt không? Chúng ta chỉ mang một chút lương thực, bởi chúng ta tiến qu}n để tham
chiến chứ không phải để cố thủ.”

“Phía sau chúng thần bên trong những hang động sau Hẻm có ba phần dân Westfold, cả trẻ
lẫn già, trẻ em và phụ nữ,” Gamling nói. “Nhưng một lượng lớn lương thực dự trữ, rất nhiều
ngựa và cỏ khô cho chúng cüng được tập trung ở đó.”

“Vậy thì tốt rồi,” Éomer nói. “Chúng đang đốt phá hoặc cướp bóc tất cả những gì còn lại
trong thung lüng.”

“Nếu chúng đến nhòm ngó của cải của chúng ta tại Cổng Helm này, chúng sẽ phải trả giá
đắt,” Gamling nói.

Nh{ vua v{ đội Kỵ Sĩ đi tiếp. Họ xuống ngựa trước khi đến con đường đắp cao qua dòng
suối. Họ dắt ngựa thành một h{ng d{i đi lên bờ dốc và qua cổng v{o Lüy Tù V{. Ở đó họ lại được
đón mừng nồng nhiệt vì niềm hy vọng mới nhen lại, bởi giờ đ}y đ~ đủ người bảo vệ cả tháp
chính lẫn tường thành.

Éomer nhanh chóng cắt đặt qu}n sĩ xong xuôi. Nh{ vua cùng gia binh của ông đóng tại Lüy
Tù Và, ở đó cüng cắt thêm nhiều lính Westfold. Nhưng ở trên Thành Hẻm cùng tháp canh trên
thành, và ở cả phía sau tường thành, Éomer bố trí gần hết lực lượng trong tay, bởi ở đ}y phòng
bị khó khăn hơn một khi bị tập trung tấn công với quân số lớn. Lü ngựa được đưa vào sâu trong
Hẻm v{ được những qu}n sĩ ít ỏi còn lại canh giữ.

Thành Hẻm cao hai mươi bộ, d{y đến nỗi bốn người có thể cùng nhau sóng bước dọc mặt
trên th{nh, được che chắn bởi tường phòng hộ chỉ người cao lớn mới có thể nhìn được qua. Đôi
chỗ trên tường có khoảng hở để quân lính bắn ra. Có thể lên tường thành này qua cầu thang
chạy xuống từ một cổng nơi s}n ngo{i Lüy Tù V{; cüng có ba cầu thang dẫn lên mặt thành từ
Hẻm phía sau; nhưng mặt phía trước lại nhẵn nhụi, những phiến đ| lớn được ghép khéo léo đến
nỗi không thể tìm thấy mấu n{o đặt ch}n được giữa những lằn ráp nối, và những phiến trên
cùng nhô ra ngo{i như một vách núi bị biển khoét.

***

Gimli đứng tựa vào bờ tường bảo vệ trên thành. Legolas ngồi cao hơn trên tường phòng hộ,
mân mê cây cung, v{ nhìn chăm chú v{o bóng đêm.

“Thế n{y l{ tôi ưa hơn,” g~ lùn vừa nói vừa giậm chân lên nền đ|. “Tr|i tim tôi rộn lên khi
chúng ta tiến gần đến dãy núi. Chất đ| ở đ}y thật tốt. Vùng đất n{y có được bộ xương thật vững
chãi. Tôi cảm nhận được đ| dưới ch}n khi chúng ta đi lên từ dưới hào. Cứ cho tôi một năm v{
một trăm người bà con của tôi xem, tôi sẽ biến đ}y th{nh một nơi m{ kẻ thù đập vào sẽ tan ra
như nước.”

“Tôi không nghi ngờ điều đó,” Legolas nói. “Nhưng anh l{ người lùn, m{ người lùn lại là một
giống người kỳ lạ. Tôi không thích nơi n{y, v{ tôi cüng không thích nó hơn trong |nh s|ng ban
ng{y đ}u. Thế nhưng anh khiến tôi yên tâm, Gimli ạ, và tôi mừng vì có anh đứng bên cạnh với
đôi ch}n rắn và cây rìu cứng. Ước gì có thêm những người họ hàng của anh ở đ}y với chúng ta.
Thế nhưng tôi còn mong muốn có một trăm tay thiện xạ rừng ]m U hơn. Chúng ta sẽ cần đến
họ. Người Rohirrim có nhiều tiễn thủ tốt theo kiểu họ, nhưng ở đ}y lại có qu| ít, qu| ít.”

“Hơi tối cho tiễn thủ đấy,” Gimli nói. “Thực tình l{ đ~ đến giờ ngủ rồi. Ngủ! Tôi thấy thèm
ngủ, thèm đến mức tôi chưa bao giờ nghĩ người lùn lại có thể thèm như vậy. Cưỡi ngựa quả là
một công việc mệt nhọc. Song cây rìu của tôi vẫn đang ngứa ngáy trong tay. Hãy cho tôi một
hàng cổ Orc v{ đủ không gian để múa rìu, tất cả mệt nhọc sẽ trút khỏi tôi!”

Thời gian chậm chạp trôi qua. Xa tít phía dưới thung lüng những đốm lửa vẫn cháy rải rác.
Những đội quân Isengard giờ đang lặng lẽ tiến tới. Đèn đuốc của chúng đang quanh co trườn
lên lòng chảo thành nhiều hàng.

Đột nhiên từ phía Hào nổi lên tiếng hò hét, và những tiếng hô xung trận của con người. Lửa
đuốc xuất hiện bên bờ hào và dồn lại d{y đặc nơi lối v{o. Nhưng rồi chúng lại tản ra và biến
mất. Một to|n người phi ngựa quay lại, băng qua c|nh đồng, phóng lên sườn dốc, đến cổng Lüy
Tù V{. Đội quân bọc hậu của Westfold đ~ bị đẩy lùi vào trong.

“Kẻ thù đến gần lắm rồi!” Họ nói. “Bọn tôi đ~ bắn toàn bộ số tên hiện có, và rải đầy Orc
xuống H{o. Nhưng như vậy vẫn chẳng thể cản được chúng l}u. Chúng đ~ bắt đầu leo lên bờ hào
ở nhiều chỗ, d{y đặc như một đ{n kiến. Nhưng bọn tôi đ~ dạy cho chúng biết rằng không nên
mang theo đuốc.”

Lúc n{y đ~ qu| nửa đêm. Bầu trời đen kịt, và sự im ắng trong bầu không khí nặng nề dự báo
sắp có bão tố. Đột nhiên những đ|m m}y bị thiêu đốt bởi một ánh chớp chói lòa. Những tia sét
tỏa nh|nh đ|nh xuống d~y đồi phía Đông. Trong phút chốc chăm chú lính canh trên c|c tường
thành thấy toàn bộ khoảng không giữa họ v{ con H{o đều bừng lên sáng lòa: ở đó đang sôi lên,
lúc nhúc những hình thù đen tối, một số béo lùn và to bè, một số cao lớn và gớm ghiếc, cùng mü
trụ cao v{ khiên đen đúa. H{ng trăm cùng h{ng trăm tên kh|c đang tr{n qua lối v{o vượt qua
H{o. Cơn thủy triều đen đổ dồn về phía c|c tường thành từ v|ch đ| n{y sang v|ch đ| kh|c. Sấm
chớp rền lên khắp thung lüng. Mưa rạch trời đổ xuống.

Tên d{y đặc như mưa vun vút lao qua tường phòng hộ, rồi rơi l|ch c|ch v{ loang lo|ng trên
mặt đ|. Một v{i müi đ~ tìm đến được mục tiêu. Cuộc tấn công vảo Hẻm Helm đ~ nổ ra, nhưng
không hề nghe thấy tiếng động hay sự kháng cự nào từ phía trong, cüng không thấy loạt tên đ|p
trả nào.

Đội quân tấn công dừng lại, hoang mang trước bầu im lặng đầy đe dọa của đ| v{ tường
thành. Thỉnh thoảng lại có tia chớp lóe lên xé toạc m{n đêm. Rồi lü Orc g{o thét, khua gươm
múa giáo, và bắn cả một đ|m m}y tên lên bất cứ mục tiêu nào chúng phát hiện đang đứng trên
bờ thành; và những con người đất Mark sửng sốt nhìn ra, trước mắt họ, dường như l{ c|nh
đồng ngü cốc đen mênh mông đang bị xới lên bởi cơn giông tố chiến tranh, từng ngọn lúa lóe
lên trong ánh sáng gai góc.

Dàn kèn cất tiếng chát chúa. Kẻ thù {o lên phía trước nhiều tên áp sát Thành Hẻm, nhiều
tên khác thẳng hướng con đường đắp cao và bờ dốc dẫn lên cổng chính Lüy Tù V{. Ở đó tập
trung lü Orc to lớn nhất, cùng đ|m người hoang từ đồng trống Dunland. Chúng chần chừ trong
chốc l|t nhưng rồi lại tiến bước. Chớp lại lóe lên, tô điểm sáng ngời hình bàn tay Isengard gớm
ghiếc được vẽ trên từng chiếc mü, chiếc khiên. Chúng đ~ lên được đỉnh triền gót đ|; chúng xô {o
vào cổng.

Rồi rốt cục câu trả lời cüng xuất hiện: một cơn b~o tên lao v{o chúng, v{ cả một trận mưa
đ|. Chúng rúng động, tan h{ng, quay đầu tháo chạy; rồi lại tấn công, tan hàng rồi lại tấn công
tiếp; và cứ mỗi lần như vậy, giống như thủy triều dâng, chúng lại chiếm được một điểm cao hơn.
Tiếng kèn đồng lại cất lên, một toán những con người gầm rú lao tới. Chúng giơ những chiếc
khiên lớn che trên đầu như m|i lợp, còn giữa hàng quân, chúng vác hai súc cây khổng lồ. Đằng
sau chúng quân tiễn thủ Orc đứng đông đặc, bắn trả những tay cung trên tường thành cả một
cơn mưa tên. Chúng tiến sát cổng. Những súc cây, lao tới trên những cánh tay chắc khỏe, thúc
vào mặt gỗ vang tiếng nện xé tai. Nếu có gã nào gục xuống, do trúng đ| từ bên trên ném xuống,
lại có hai tên khác nhảy lên thay thế. Hai súc gỗ phá thành khổng lồ cứ lao tới rồi đ}m sầm hết
lần này tới lần khác.
 Aragorn v{ Éomer đứng bên nhau trên Thành Hẻm. Họ nghe thấy những tiếng gào thét
cùng tiếng đ}m rầm rầm của súc gỗ phá thành; và rồi trong ánh chớp bất chợt lóe lên, họ nhận
thấy mối nguy bên cổng.

“N{o!” Aragorn nói. “Đ}y chính l{ giờ khắc chúng ta cùng nhau tuốt kiếm!”

Nhanh như lửa, họ chay dọc bờ thành, lao lên những bậc thang, phóng tới vòng sân ngoài
trên Hòn Lüy. Vừa chạy họ vừa tập hợp thêm được vài tay kiếm kiên cường. Có một cổng phụ
mở ra trên vòng thành ngoại chéo góc về phía T}y, nơi v|ch núi nhô ra nối vào thành. Ở phía đó
một con đường mòn hẹp chạy vòng về phía cổng chính, giữa vòng thành ngoại và bờ Hòn Lüy
dốc đứng. Éomer và Aragorn cùng nhảy qua cổng phụ, quân của họ theo sát phía sau. Cùng một
lúc hai thanh kiếm lóe sáng rời khỏi vỏ.

“Gúthwinë!” Éomer thét lên. “Gúthwinë vì đất Mark!”

“Andúril!” Aragorn thét lên. “Andúril vì người Dúnedain!”

Ho lăn xả v{o đ|m người hoang mà tấn công chọc sườn. Thanh Andúril vung lên rồi chém
xuống, lấp loáng ánh lửa trắng. Một tiếng hét vang dội từ khắp tường thành và tòa tháp:
“Andúril! Andúril đ~ tham chiến. Lưỡi Kiếm Gãy giờ lại tỏa sáng rồi!”

Toán quân phá cổng hoảng hồn thả rơi hai súc c}y quay lại chiến đấu; nhưng bức tường
khiên của chúng đ~ vỡ tan như vừa chịu cú sét giáng xuống, và chúng bị quét đi, bị đốn gục, hay
tống khỏi Hòn Lüy xuống dòng nước lởm chởm đ| bên dưới. Lü tiễn thủ Orc bắn điên dại rồi
cüng bỏ chạy.

Éomer v{ Aragorn đứng lại trước cổng trong chốc lát. Tiếng sấm giờ rền vang ở phía xa.
Ánh chớp vẫn lấp loáng, xa tít ở vùng núi phía Nam. Một cơn gió rét thấu xương lại thổi đến từ
phương Bắc. Những đ|m m}y bị xé toạc bay tứ tán, những vì sao hé ra; còn ở phía trên d~y đồi
sườn Lòng Chảo mặt trăng đang lặn dần về phía Tây, lấp lánh vàng giữa cảnh đổ n|t sau cơn
bão tố.

“Chúng ta không đến sớm qu| đ}u,” Aragorn vừa nói vừa nhìn cổng. Những bản lề và then
sắt lớn đ~ vặn vẹo và cong lại; nhiều phiến gỗ đ~ nứt vỡ. “Thêm một đợt công như vậy cổng sẽ
bật tung.”

“Song chúng ta cüng không thể ở lại đ}y ngo{i tường th{nh để phòng ngự cổng,” Éomer nói.
“Nhìn kìa!” Anh ta chỉ về phía con đường đắp cao. Một đ|m đông lớn Orc v{ Người đ~ lại tập
trung phía bên kia dòng suối. Những müi tên phóng vun vút rồi nảy trên nền đ| xung quanh họ.
“N{o! Chúng ta phải quay lại xem có thể l{m gì để chồng đ| v{ x{ bịt phía trong cổng. Đi thôi!”

Họ quay người chạy. Ngay lúc đó chừng một tá Orc nằm bất động giữa những xác chết vùng
lên, nhanh chóng và lặng lẽ bám theo sau. Hai tên lao người xuống nền đ| ngay gót Éomer,
ngáng ngã anh ta, và trong chốc l|t chúng đ~ đè anh ta xuống. Song một bóng đen nhỏ bé không
ai để ý chợt lao ra từ bóng tối và cất tiếng thét khàn khàn: Baruk Khazâd! Khazâd ai-mênu! Một
chiếc rìu vung lên rồi quét lại. Hai tên Orc gục xuống mất đầu. Những tên còn lại bỏ chạy.

Éomer gượng đứng lên, bấy giờ Aragorn mới kịp chạy lại để hỗ trợ.

Cổng phụ lại được đóng lại, cánh cửa sắt đ~ được chặn và chất đ| bên trong. Khi tất cả đ~
vào trong an toàn, Éomer quay lại: “Tôi cảm ơn anh, Gimli con trai Glóin!” anh ta nói. “Tôi không
biết anh đ~ đi cùng bọn tôi trong chuyến ph| v}y. Nhưng thường khách không mời lại là bạn tốt.
Anh đi ra đó thế nào vậy?”

“Tôi theo c|c anh cho tỉnh ngủ,” Gimli trả lời, “nhưng tôi nhìn lü người núi thì thấy chúng có
vẻ quá lớn so với tôi, vậy nên tôi đ~ ngồi bên một tảng đ| để xem các anh múa kiếm.”

“Sẽ chẳng dễ dàng gì tôi mới có thể trả ơn anh,” Éomer nói.

“Có lẽ vẫn còn nhiều cơ hội trước khi đêm nay kết thúc,” g~ Người Lùn cười. “Nhưng tôi
thỏa mãn rồi. Tôi đ~ chẳng đốn được gì ngoài cây cối kể từ khi rời Moria đến nay.”

“Hai tên!” Gimli vừa nói vừa gõ lên chiếc rìu. G~ đ~ trở lại chỗ của mình trên mặt thành.

“Hai ấy {?” Legolas hỏi. “Tôi đ~ l{m tốt hơn đấy, cho dù bây giờ tôi phải mò mẫm tìm tên đ~
bắn; toàn bộ số tên của tôi bay hết rồi. Song tôi cüng thu thập được ít nhất l{ hai mươi tên.
Nhưng từng đó cüng chỉ là vài chiếc lá trong rừng.”

Lúc này bầu trời nhanh chóng trở nên quang đ~ng v{ mặt trăng đang lặn lại ngời sáng.
Nhưng |nh s|ng không mang đến nhiều hy vọng cho đội Kỵ Sĩ đất Mark. Kẻ thù phía trước họ
xem ra càng mạnh thêm chứ chẳng hề hao tổn, và vẫn còn nhiều qu}n đang dồn lên từ phía
thung lüng vượt qua hào. Cuộc phá vây trên Hòn Lüy chỉ đem lại được một khoảng trì hoãn
chốc lát. Cuộc tấn công vào cổng đ~ được tăng cường. Những toán quân Isengard gầm gào táp
vào Thành Hẻm như sóng biển. Lü Orc v{ đ|m người núi xúm lại lúc nhúc dưới chân thành suốt
từ đầu n{y sang đầu kia. Dây thừng buộc móc sắt được tung qua tường phòng hộ nhanh đến nỗi
chẳng ai kịp chặt đứt hay quăng trở lại. H{ng trăm c}y thang d{i được dựng lên. Rất nhiều
thang bị ném xuống vỡ tan, nhưng lại thêm nhiều nữa tới thay thế, v{ lü Orc thoăn thoắt leo
thang như lü vượn trong những khu rừng tăm tối miền Nam. Trước ch}n tường thành, những
xác chết và thân hình què quặt chất lên như đ| cuội trong bão, mỗi lúc một cao thành những gò
đống gớm ghiếc, mà kẻ thù vẫn tiếp tục dồn lên.
 Những người Rohan dần trở nên kiệt sức. Toàn bộ tên của họ đều đ~ dùng hết, mỗi ngọn
lao cüng đ~ được phóng đi; kiếm họ mẻ còn khiên thì nứt toác. Ba lần Aragorn và Éomer kêu gọi
họ lao lên, ba lần thanh Andúril bừng cháy trong cuộc tấn công tuyệt vọng đ~ đẩy lui quân thù
khỏi tường thành.

Rồi lại có tiếng hò hét nổi lên trong Hẻm ở phía sau. Như một đ{n chuột, lü Orc đ~ bò qua
miệng cống nơi dòng suối chảy ra ngo{i dưới tường thành. Ở đó chúng tập trung lại dưới bóng
v|ch đ|, đến khi cuộc tấn công phía trên v{o độ dữ dội nhất và gần như to{n bộ quân phòng
ngự đều đ~ dồn lên mặt trên thành. Rồi chúng nhảy túa ra. Nhiều tên đ~ kịp vượt sâu vào Hẻm
tới chỗ đ{n ngựa, chiến đấu với những người lính gác.

Từ trên tường thành Gimli nhảy xuống trong tiếng thét düng m~nh vang vọng cả những
v|ch núi. “Khazâd! Khazâd!” Chẳng l}u sau g~ đ~ có đủ việc làm.

“Ai-oi!” g~ thét lớn. “Lü Orc đang ở phía trong tường thành. Ai-oi! N{o, Legolas! Có đủ cho
cả hai chúng ta đấy. Khazâd ai-mênu!”

Từ trên Lüy Tù V{, Gamling Gi{ nhìn xuống dưới, nghe thấy tiếng thét lớn của gã lùn trỗi
lên giữa tiếng huyên n|o. “Lü Orc đ~ v{o được Hẻm!” ông thét. “Helm! Helm! Tiến lên
Helmingas!” Ông vừa hò hét vừa lao xuống cầu thang từ Hòn Lüy cùng nhiều người Westfold
theo phía sau.

Cuộc đột kích của họ mãnh liệt và bất ngờ, khiến lü Orc trước mặt họ phải dạt ra. Chẳng bao
l}u chúng đ~ bị dồn vào các khe hẹp trong hẻm, rồi tất cả đều bị tiêu diệt hoặc phải gào thét bỏ
chạy v{o khe s}u để rồi gục ng~ trước các vệ binh ở các miệng hang bí mật.

“Hai mốt!” Gimli hô to. G~ chém một nhát bằng cả hai tay hạ gục tên Orc cuối cùng ngay
trước ch}n g~. “Giờ thành tích của tôi lại vượt cậu Legolas rồi.”

“Chúng ta phải bít cái lỗ chuột này lại,” Gamling nói. “Nghe nói Người Lùn rất khéo léo trong
nghề đ|. H~y trợ giúp chúng tôi, cậu Người Lùn!”

“Bọn tôi đ}u tạc đ| bằng rìu chiến, cüng chẳng bằng móng tay,” Gimli nói. “Nhưng tôi sẽ cố
giúp hết sức.”

Họ cố sức thu nhặt những tảng đ| nhỏ và những viên đ| vỡ xung quanh, và theo chỉ đạo của
Gimli những người Westfold bịt miệng cống phía trong, cho đến khi chỉ còn chừa lại một lối
thông hẹp. Suối Hẻm, phình căng dưới cơn mưa, cuộn lại rồi ngắc ngứ trong lối chảy đ~ bị chặn,
rồi từ từ tràn ra thành những vüng nước lạnh lẽo từ v|ch đ| n{y qua v|ch đ| kia.

“Phía trên sẽ khô r|o hơn,” Gimli nói. “N{o, Gamling chúng ta h~y đi xem mọi việc trên
thành thế nào rồi!”
 Gã trèo lên thấy Legolas bên cạnh Aragorn v{ Éomer. Ch{ng Tiên đang m{i sắc con dao dài
của mình. Đó l{ khoảng yên tĩnh chốc lát của cuộc tấn công kể từ lúc to|n đột phá qua miệng
cống bị đẩy lui.

“Hai mốt!” Gimli b|o.

“Tốt!” Legolas nói. “Nhưng phần của tôi giờ đ~ l{ hai t| rồi. Trên n{y đ~ diễn ra một trận đọ
dao.”

Éomer và Aragorn mệt mỏi tì người vào kiếm. Xa xa phía trái tiếng va chạm và hò hét của
cuộc chiến trên Hòn Lüy lại rộ lên ầm ĩ. Thế nhưng Lüy Tù V{ vẫn trụ vững, như một hòn đảo
giữa biển khơi, cổng chính đ~ sụp đổ; nhưng vẫn chưa kẻ thù n{o vượt qua ụ chướng ngại gồm
đ| v{ x{ ngang bên trong.

Aragorn nhìn lên những vì sao mờ nhạt và cả mặt trăng, giờ đang lặn xuống sau dải đồi phía
Tây vây lấy thung lüng. “Đêm nay d{i như cả năm,” ch{ng nói. “Buổi sáng sẽ còn trì hoãn bao lâu
nữa đ}y?”

“Bình minh không còn xa nữa,” Gamling nói, ông ta giờ đ~ trèo lên đứng cạnh chàng.
“Nhưng tôi e rằng bình minh sẽ chẳng giúp gì được cho chúng ta.”

“Song bình minh luôn l{ niềm hy vọng của con người,” Aragorn nói.

“Thế nhưng đ|m sinh vật Isengard này, những kẻ nửa Orc và những con người lai yêu tinh
đ~ sinh sôi từ trò ma quỷ của Saruman, chúng không nao núng dưới ánh mặt trời đ}u,” Gamling
nói. “V{ cả lü người hoang vùng núi cüng vậy. Anh không nghe tiếng chúng sao?”

“Tôi có nghe thấy,” Éomer nói, “thế nhưng trong tai tôi chúng chỉ là những tiếng chim quang
quác và tiếng rống của thú vật.”

“Song cüng có rất nhiều kẻ đ~ thét lên bằng ngôn ngữ ở Dunland,” Gamling nói. “Tôi biết
thứ tiếng đó. Đó l{ một ngôn ngữ cổ đại của con người, đ~ từng được nói ở rất nhiều thung lüng
phía T}y đất Mark. Nghe m{ xem! Chúng căm ghét chúng ta v{ chúng đang mừng rỡ; bởi sự diệt
vong của chúng ta dường như đ~ cầm chắc trong tay chúng. ‘Tên vua, tên vua!’ chúng hét.
‘Chúng ta sẽ bắt tên vua của chúng. Bọn Forgoil phải chết! Bọn Tóc Rơm phải chết! Lü cướp
Miền Bắc phải chết!’ Chúng đặt cho chúng ta những c|i tên như thế đó. Suốt nửa nghìn năm m{
chúng vẫn không quên mối thù c|c vua chúa Gondor đ~ trao đất Mark cho Eorl Trẻ Tuổi và thiết
lập liên minh với người. Saruman đ~ đổ thêm dầu vào lửa của mối thù cü. Chúng cực kỳ tàn bạo
khi bị kích động. Giờ chúng sẽ không chịu lùi bước dù là sáng hay tối, cho đến tận khi Théoden
bị bắt giữ, hoặc chính bản thân chúng bị tiêu diệt.”

“Dù thế nào buổi sáng vẫn sẽ mang cho tôi hy vọng,” Aragorn nói. “Chẳng phải người ta vẫn
nói chưa kẻ thù nào từng chiếm được Lüy Tù V{, nếu con người đứng ra phòng ngự nó sao?”
 “Những người hát rong vẫn hát vậy,” Éomer nói.

“Vậy thì chúng ta hãy phòng ngự nó, và hy vọng!” Aragorn nói.

Họ còn chưa kịp dứt lời thì những tiếng kèn đồng đ~ vang lên ầm ĩ. Rồi tới tiếng va chạm và
lửa khói bùng lên. Nước dòng Suối Hẻm gào rít và tung bọt trào ra: nó không còn bị bịt đường
nữa, một lỗ hổng đ~ vỡ ra toang ho|c trên tường thành. Một đội quân toàn những hình thù đen
đúa tr{n v{o.

“Quỷ thuật của Saruman!” Aragorn thét lên. “Chúng đ~ lại lẻn vào miệng cống, trong khi
chúng ta đang nói chuyện, v{ chúng đ~ thắp ngọn lửa Orthanc ngay dưới chân chúng ta. Elendil,
Elendil!” ch{ng vừa thét lớn vừa lao xuống chỗ hổng; nhưng giữa lúc chàng làm vậy một trăm
chiếc thang đ~ dựng lên |p v{o tường phòng hộ. Đợt tấn công cuối cùng quét tới khắp cả trên
lẫn dưới th{nh như một đợt sóng đen sẫm trùm lên quả đồi c|t. Đội quân phòng ngự bị quét đi.
Một số Kỵ Sĩ bị đẩy lui mỗi lúc một sâu vào trong Hẻm, họ vừa triệt thoái vừa chiến đấu và gục
ngã, lui từng bước một về phía cụm hang. Những người khác cố mở đường lui về lại thành
chính.

Có một cầu thang rộng từ Hẻm đi lên Hòn Lüy v{ cửa hậu Lüy Tù V{. Aragorn đứng gần
chân thang. Trong tay chàng thanh Andúril vẫn tỏa sáng lấp lánh, và nỗi sợ hãi thanh kiếm đ~
cầm chân kẻ thù trong ít lâu, trong lúc từng người một ai đến được cầu thang đều nhanh chóng
chạy lên cửa. Legolas quỳ đằng sau trên những bậc thang trên cùng. Cung uốn cong trong tay
ch{ng, nhưng tất cả những gì chàng còn lại chỉ là một müi tên nhặt nhạnh, mà lúc này chàng
đang ngắm, sẵn sàng bắn v{o tên Orc đầu tiên dám tiến tới cầu thang.

“Tất cả những ai trụ được giờ đ~ v{o trong an to{n, Aragorn,” ch{ng gọi. “Quay lại đi!”

Aragorn xoay người chạy lên cầu thang; nhưng giữa lúc chạy mệt mỏi làm chàng vấp ngã.
Ngay lập tức đ|m kẻ thù lao tới. Lü Orc chạy lên, gào thét, những c|nh tay d{i vươn ra chực bắt
lấy ch{ng. Tên đầu tiên gục ng~, müi tên cuối cùng của Legolas găm trong họng, nhưng những
tên còn lại nhào qua hắn. Rồi một tảng đ| lớn, ném từ trên vòng th{nh ngo{i, rơi ầm xuống cầu
thang, v{ đẩy lùi chúng vào lại Hẻm. Aragorn chạy kịp đến cửa, v{ nhanh chóng nó đóng sầm lại
sau chàng.

“Mọi việc đang xấu đi, c|c chiến hữu của tôi,” ch{ng vừa nói vừa lấy tay quệt mồ hôi đọng
trên trán.

“Kh| xấu,” Legolas nói, “nhưng vẫn chưa đến mức tuyệt vọng khi chúng ta vẫn còn có anh ở
bên. M{ Gimli đ}u rồi?”

“Tôi không biết,” Aragorn nói. “Tôi thấy anh ấy lần cuối lúc đang chiến đấu dưới đất sau
tường th{nh, nhưng kẻ thù quét tới khiến chúng tôi bị t|ch ra.”
 “Than ôi! Đó quả là một tin xấu,” Legolas than.

“Anh ấy bền bỉ và mạnh mẽ,” Aragorn nói. “Chúng ta h~y hy vọng anh ấy sẽ tho|t được về
những cái hang. Ở đó hẳn anh ấy sẽ an to{n trong ít l}u. An to{n hơn chúng ta. Những nơi ẩn
n|u như vậy hợp với sở thích của người lùn.”

“Đó hẳn là hy vọng của tôi,” Legolas nói. “Nhưng tôi ước gì anh ấy đ~ đi đường n{y. Tôi ước
được nói với cậu Gimli rằng con số của tôi giờ đ~ lên đến ba mươi chín.”

“Nếu anh ấy đến được chỗ hang, anh ấy sẽ lại vượt anh,” Aragorn bật cười. “Tôi chưa bao
giờ được thấy chiếc rìu nào hữu dụng đến vậy.”

“Tôi phải đi tìm thêm ít müi tên,” Legolas nói. “Gi| m{ đêm nay chóng kết thúc, để tôi có ánh
sáng tử tế hơn m{ ngắm bắn.”

Lúc n{y Aragorn đ~ v{o đến trong thành, ở đó ch{ng vô cùng thất vọng khi biết Éomer vẫn
chưa v{o được Lüy Tù V{.

“Không, ng{i chưa tới Hòn Lüy,” một trong số những người Westfold nói. “Tôi thấy ngài lần
cuối cùng l{ đang tập trung quân quanh mình chiến đấu bên miệng Hẻm. Gamling ở cùng với
ngài, và cả người lùn nữa; nhưng tôi không đến với họ được.”

Aragorn đi qua vòng s}n trong, rồi trèo lên căn phòng cao bên trong th|p. Nh{ vua đứng đó,
một hình bóng tối sầm trên ô cửa sổ hẹp, đang nhìn xuống thung lüng.

“Tin tức sao rồi, Aragorn?” ông hỏi.

“Th{nh Hẻm đ~ bị chiếm giữ, thưa bệ hạ, và toàn bộ quân phòng ngự bị quét đi; nhưng rất
nhiều người đ~ tho|t được lên Hòn Lüy n{y.”

“Có Éomer ở đ}y không?”

“Không, thưa bệ hạ. Nhưng rất nhiều quân của ng{i đ~ triệt thoái vào trong Hẻm; và một số
người cho biết Éomer nằm trong số họ. Trong khe hẹp họ có thể cầm ch}n được kẻ thù và vào
được bên trong các hang. Còn họ có cơ may n{o sau đó không thì tôi không thể biết được.”

“Hơn cả chúng ta đấy. Nghe nói ở đó có nhiều đồ dự trữ hơn. V{ không khí cüng trong l{nh
bởi có lối thông ra ngoài qua những kẽ nứt trên đ| ở tít phía trên. Chẳng gì vượt qua nổi những
con người quả cảm m{ v{o trong được đ}u. Họ có thể sẽ trụ được l}u đấy.”

“Nhưng lü Orc có mang theo quỷ thuật từ Orthanc,” Aragorn nói. “Chúng có lửa nổ, dùng lửa
đó chúng đ~ chiếm được Thành. Nếu chúng không thể vào hang, chúng có thể sẽ nhốt những
người bên trong lại. Nhưng giờ chúng ta phải dồn toàn bộ tâm trí vào chuyện phòng ngự chính
vị trí n{y.”

“Ta đ~ ch|n ngấy căn phòng giam n{y rồi,” Théoden nói. “Phải chi ta có thể gài giáo bên
sườn, cưỡi ngựa trên đồng dẫn theo người của ta, có thể ta sẽ lại cảm nhận được niềm vui trận
mạc, và tiến về kết thúc. Nhưng ở đ}y ta chẳng giúp ích được gì nhiều.”

“Ở đ}y ít nhất ng{i cüng được canh phòng trong thành trì vững chắc nhất đất Mark,”
Aragorn nói. “Chúng tôi có nhiều hy vọng bảo vệ được ngài ở Lüy Tù V{ hơn ở Edoras, hoặc
thậm chí ở Dunharg trong d~y núi.”

“Người ta nói rằng Lüy Tù V{ chưa bao giờ sụp đổ trước công kích,” Théoden nói, “nhưng
giờ tr|i tim ta đầy hồ nghi. Thế giới luôn thay đổi, tất cả những gì từng vững chãi giờ đ}y đều tỏ
ra không chắc chắn. Có tòa tháp nào trụ nổi quân số như vậy và lòng hận thù bất chấp tất cả đến
vậy? Nếu ta biết sức mạnh Isengard đ~ lớn thế này, có lẽ ta đ~ không nghe theo lời lẽ của
Gandalf mà hấp tấp xuất binh đối đầu với nó. Lời khuyên của ông ấy giờ đ}y có vẻ không hay ho
như dưới ánh mặt trời buổi s|ng.”

“Xin đừng phán xét lời khuyên của Gandalf, cho đến khi mọi chuyện kết thúc, thưa bệ hạ,”
Aragorn nói.

“Kết cuộc chẳng còn xa,” nh{ vua nói. “Nhưng ta sẽ không đón kết cuộc ấy ở đ}y, bị bắt như
con lửng già nằm trong bẫy. Snawmana và Hasufel cùng ngựa của quân hộ vệ đang ở sân trong.
Khi bình minh đến, ta sẽ ra lệnh cho thổi vang tù và của Helm, và ta sẽ tiến lên. Anh có đi cùng ta
không, con trai Arathorn? Có lẽ chúng ta sẽ mở một con đường, hoăc sẽ làm nên một kết thúc
xứng đ|ng được một bài ca - nếu còn có ai sống sót để hát về chúng ta sau n{y.”

“Tôi sẽ đi cùng ng{i,” Aragorn nói.

Cáo từ nhà vua, chàng quay lại c|c vòng th{nh, đảo vòng qua toàn bộ nơi tập kết của họ,
khích lệ tinh thần binh sĩ, v{ hỗ trợ bất cứ nơi n{o cuộc tấn công đang dữ dội. Legolas đi cùng
chàng. Những đợt chảy nổ với lửa bùng lên từ bên dưới l{m đ| rung chuyển. Những móc sắt
được quăng lên, v{ h{ng loạt c}y thang được dựng cao. Liên tiếp lü Orc lên được đỉnh vòng
thành ngoại, liên tiếp đội quân phòng ngự đẩy chúng xuống.

Cuối cùng Aragorn tới đứng trên cổng chính, chẳng thèm đếm xỉa đến những müi lao của kẻ
thù. Nhìn về phía trước chàng thấy bầu trời phía Đông đang hửng dần. Rồi ch{ng giơ b{n tay
trần, lòng b{n tay hướng ra ngoài làm dấu hiệu thương lượng.

Lü Orc g{o thét chế giễu. “Xuống đ}y! Xuống đ}y!” Chúng hét. “Nếu mày muốn nói chuyện
với bọn tao, hãy xuống đ}y! Mang tên vua của m{y ra đ}y! Bọn tao là quân Uruk-hai thiện chiến.
Bọn tao sẽ lôi hắn ra khỏi lỗ, nếu hắn không tới. Mang tên vua chui rúc của m{y ra đ}y!”
 “Nh{ vua đi hay ở l{ tùy theo ý ng{i,” Aragorn nói.

“Vậy mày làm gì ở đ}y?” chúng tiếp lời. “Sao m{y phải nhìn ra? Mày muốn xem quân bọn
tao hùng hậu đến đ}u ư? Bọn ta là quân Uruk-hai thiện chiến.”

“Ta nhìn ra để ngắm bình minh,” Aragorn nói.

“Bình minh thì sao?” chúng chế nhạo. “Bọn tao là Uruk-hai: bọn tao không ngưng chiến mặc
kệ đêm hay ng{y, đẹp trời hay giông b~o. Chúng tao đến đ}y để giết bất kể dưới mặt trời hay
mặt trăng. Bình minh thì sao n{o?”

“Chẳng ai biết được ngày mới sẽ mang đến gì,” Aragorn nói. “C|c ngươi h~y đi đi, trước khi
sự tình trở thành tồi tệ cho c|c ngươi.”

“Xuống đ}y không bọn tao sẽ bắn mày bật khỏi tường,” chúng hét lên. “Đ}y không phải là
thương lượng. Mày chẳng có gì để nói hết.”

“Ta vẫn còn điều này cần nói,” Aragorn trả lời. “Chưa kẻ thù nào từng chiếm được Lüy Tù
V{. H~y đi đi, bằng không c|c ngươi không tên n{o được tha đ}u. Không một tên nào có thể
sống sót m{ mang tin lên phương Bắc. C|c ngươi không biết đến mối nguy của các ngươi đ}u.”

Một mình đứng đó trên những cánh cổng đổ vỡ trước đội quân thù, vẻ uy nghi và quyền
quý từ chàng toát ra mạnh mẽ đến nỗi nhiều tên trong số lü người hoang sững lại, và quay lại
nhìn qua vai về phía thung lüng, một số tên nghi ngại ngước nhìn lên trời. Nhưng lü Orc lại phá
lên cười những tràng lớn; rồi cả một loạt mưa lao v{ tên xé gió bay lên tường thành, ngay khi
Aragorn nhảy xuống.

Một tiếng gầm lớn vang lên cùng lửa bùng ra. Vòm cổng lúc trước chàng mới đứng trên đ~
vỡ vụn v{ đổ rầm xuống trong khói bụi. Đống chướng ngại vỡ tan như thể vừa bị sấm sét giáng
xuống. Aragorn chạy tới tòa tháp của nhà vua.

Thế nhưng ngay khi cổng vừa đổ xuống, v{ lü Orc quanh đó hò hét, chuẩn bị tấn công, thì
tiếng rì rào bỗng nổi lên sau chúng, như tiếng gió đằng xa, rồi lớn dần thành tiếng gầm của biết
bao giọng thét đang loan b|o những tin tức lạ lùng trong buổi bình minh. Lü Orc phía trên Hòn
Lüy, nghe thanh }m tai họa đến gần, đ~ nao núng quay lại nhìn. Và rồi, đột ngột và khủng khiếp
từ tòa tháp trên cao, âm thanh của chiếc đại tù và Helm vang dội.

Tất cả những ai nghe thấy }m thanh đó đều rúng động. Rất nhiều tên Orc nhào úp mặt
xuống đất và lấy vuốt bịt tai. Những tiếng vọng dội lại từ phía Hẻm, từng hồi từng hồi, cứ như
trên từng vách núi, từng đỉnh đồi đều có sứ giả truyền tin án ngự. Nhưng trên tường th{nh đội
qu}n con người lại ngẩng lên lắng nghe kinh ngạc; bởi những tiếng vọng không hề dứt. Tiếng tù
và không ngớt dội lại giữa khu đồi, đối đ|p lẫn nhau lúc một gần hơn v{ to hơn, thổi vang mãnh
liệt và hào sảng.
 “Helm! Helm!” đội Kỵ Sĩ thét lớn. “Helm đang trỗi dậy và trở lại chiến đấu. Helm vì Théoden
Vương!”

Và giữa tiếng thét ấy nhà vua ra khỏi tháp. Ngựa của ông trắng như tuyết, khiên của ông
ngời ánh vàng, còn cây giáo thì thật dài. Bên phải ông l{ Aragorn, người kế vị Elendil, đi theo
phía sau ông là những lãnh chúa thuộc Gia Tộc Eorl Trẻ Tuổi. Ánh sáng tỏa khắp bầu trời. Màn
đêm tan biến.

“Tiến lên Eorlingas!” vang tiếng thét và những âm thanh ồn ã họ tấn công. Lao xuống từ
cổng họ gầm lên, vượt con đường cao họ phi nước đại, rồi họ phóng xuyên qua đội quân
Isengard như cơn gió quét trên đồng cỏ. Đằng sau họ từ trong Hẻm rộ lên những tiếng thét dữ
dằn của những người đang lao ra khỏi c|c hang, đẩy lùi kẻ thù của họ. Toàn bộ những người còn
lại trên Hòn Lüy cüng tr{n ra. V{ tiếng tù và cứ vang vọng mãi trong dãy núi.

Họ tiến lên, nhà vua và những người theo ông. Kẻ thù cả tướng lẫn quân gục ngã hoặc tháo
chạy khi gặp họ. Không một tên Orc hay người nào trụ nổi. Lưng chúng xoay lại với kiếm và giáo
của các Kỵ Sĩ, còn mắt chúng cắm về phía thung lüng. Chúng g{o thét v{ rên rỉ, vì nỗi sợ hãi và
kinh ngạc khôn cùng đ~ đổ lên đầu chúng trong giờ khắc bình minh lên.

Vậy l{ Vua Théoden đ~ thúc ngựa từ Cổng Helm và mở đường m|u đến con Hào lớn. Ở đó
đội quân dừng lại. Ánh sáng chói chang xung quanh họ. Những vệt nắng bừng tỏa phía trên dãy
dồi phía Đông v{ lấp lánh trên giáo của họ. Nhưng họ vẫn ngồi im trên ngựa, và họ ngây nhìn
xuống Lòng Chảo Hẻm.

Vùng đất thay đổi. Nơi lúc trước thung lüng xanh tốt trải ra, những triền dốc rậm cỏ tràn
lên những sườn đồi nối nhau cao mãi, thì giờ đ}y lù lù hiện ra cả một khu rừng. Những thân cây
lớn, trần trụi và lặng lẽ, đứng bên nhau hàng nối hàng, cành lá rậm rạp và ngọn xù tơ trắng; rễ
chúng xoắn xuýt chìm trong thảm cỏ cao xanh mướt. Bóng tối đặc lại bên duới chúng. Từ con
h{o đến hiên khu rừng không tên ấy chỉ còn hở ra hai sải. Những đội quân kiêu hãnh của
Saruman giờ đ}y rúm ró giữa khoảng đó, khiếp sợ nhà vua và khiếp sợ cả cây cối. Chúng tràn
xuống từ cổng Helm cho đến khi toàn bộ mạn trên hào sạch hẳn bóng chúng, nhưng qua khỏi
hào chúng túm tụm như một đ{n ruồi lúc nhúc. Chúng cào cấu vô ích quanh vách lòng chảo tìm
đường thoát thân. Ở phía Đông mặt thung lüng qu| dốc đứng và nhiều đ| còn ở bên trái, phía
T}y, định mệnh cuối cùng của chúng đang tiến đến gần.

Ở đó trên sống núi bỗng xuất hiện một kỵ sĩ, mặc toàn trắng, đang tỏa sáng trong ánh mặt
trời lên. Khắp bên dưới miền đồi thấp cất lên những tiếng tù v{. Đằng sau ông, đang vội vã lao
xuống triền dốc dài, là một nghìn lính bộ; kiếm đ~ nắm sẵn trong tay. Ở giữa họ một người đ{n
ông cao lớn v{ cường tr|ng đang sải bước. Khiên của ông ta rực đỏ. Vừa đến rìa thung lüng, ông
ta đặt lên môi chiếc tù và lớn m{u đen v{ thổi một hồi âm vang.
 “Erkenbrand!” c|c Kỵ Sĩ thét vang. “Erkenbrand!”

“H~y chiêm ngưỡng Kỵ Sĩ Trắng!” Aragorn thét lên “Gandalf lại đến rồi!”

“Mithrandir, Mithrandir!” Legolas nói. “Đúng l{ t{i năng phù thủy! Nào! Tôi muốn quan sát
khu rừng n{y, trước khi lời chú đổi kh|c.”

Những toán quân Isengard gầm rú, lao ra hết phía này lại phía khác, chạy từ nỗi sợ này sang
nỗi sợ khác. Tiếng tù và trên tháp lại vang lên lần nữa. Đội quân của nhà vua tấn công xuống
xuyên qua cầu đắp qua hào. Từ phía d~y đồi Erkenbrand, l~nh chúa Westfold, cüng lao xuống.
Và cả Scadufax cüng vút xuống, như một con hươu chắc chân chạy trên núi. Kỵ Sĩ Trắng đang
lao vào chúng, và nỗi sợ h~i trước sự xuất hiện của ông khiến kẻ thù trở nên điên loạn. Lü người
hoang ngã sấp mặt xuống đất phía trước ông. Lü Orc cuống cuồng hò hét vứt bỏ cả kiếm lẫn
gi|o. Như đ|m khói đen bị thổi bạt bởi cơn gió cả, chúng tháo chạy. Chúng vừa kêu gào vừa chạy
vào vùng bóng tối đang đợi sẵn dưới rừng cây; và trong bóng tối đó không tên n{o chạy ra được
nữa.

Chương VIII

ĐƯỜNG ĐẾN ISENGARD

V{ như vậy trong ánh nắng một buổi s|ng đẹp trời Vua Théoden Và Gandalf Kỵ Sĩ Trắng đ~
gặp lại nhau trên đồng cỏ xanh bên dòng Suối Hẻm. Ở đó còn có cả Aragorn con trai Arathorn,
Legolas người Tiên, Erkenbrand chúa Westfold, và những vị chúa trong Cung Điện Vàng. Tập
trung xung quanh họ l{ đội quân Rohirrim, những Kỵ Sĩ đất Mark: sự kinh ngạc át cả niềm vui
chiến thắng của họ, và mắt họ hướng về phía khu rừng.

Đột nhiên một tiếng thét lớn vang lên, và từ phía hào xuất hiện những người trước đó đ~ bị
dồn vào trong Hẻm. Có Gamling gi{, Éomer con trai Éomund, v{ bước đi bên cạnh họ là Gimli
người lùn. G~ không còn đội mü trụ nữa, và quấn quanh đầu gã là một băng vải thấm máu;
nhưng giọng gã vẫn sang sảng mạnh mẽ.

“Bốn mươi hai, cậu Legolas ạ!” g~ hét to. “Than ôi! Rìu của tôi bị mẻ rồi: tên bốn hai đeo
vòng sắt ở cổ. Còn anh thì sao?”

“Anh đ~ vượt thành tích của tôi một tên,” Legolas trả lời. “Nhưng tôi không đố kỵ với anh
trong trò chơi n{y đ}u, tôi mừng vì lại được thấy anh bước đi!”
 “Ch{o mừng, Éomer, con trai em g|i ta!” Théoden nói. “Giờ ta có thể thấy cháu an toàn rồi,
thực sự ta rất mừng.”

“Kính ch{o, Chúa đất Mark!” Éomer nói. “Buổi đêm tăm tối đ~ trôi đi, v{ buổi ngày lại tới.
Thế nhưng buổi ng{y cüng mang tới những tin tức thật lạ lùng.” Anh ta quay lại đưa mắt nhìn
kinh ngạc, đầu tiên nhìn khu rừng rồi sau đó sang Gandalf. “Một lần nữa ông lại đến v{o đúng
giờ khắc khó khăn, không được ai lường trước,” anh ta nói.

“Không ai lường trước ư?” Gandalf nói. “Tôi đ~ nói rằng tôi sẽ trở lại đ}y gặp anh rồi m{.”

“Nhưng ông không nói v{o giờ n{o, cüng không nói trước cách thức ông đến đ}y. Ông đ~
mang theo sự trợ giúp thật lạ lùng. Ông có phép phù thủy phi thường, Gandalf Phù Thủy Trắng
ạ!”

“Có lẽ thế. Nhưng nếu thật vậy thì tôi vẫn chưa thể hiện ra đ}u. Tôi mới chỉ cho những lời
khuyên hay trong lúc hoạn nạn và lợi dụng tốc độ của Scadufax. Sự quả cảm của các anh còn
hữu ích hơn, v{ cả những đôi ch}n bền bỉ của người Westfold đ~ h{nh qu}n suốt đêm.”

Rồi tất cả đều nhìn Gandalf còn ngạc nhiên hơn nữa. V{i người nhìn đầy u tối vào khu rừng,
và quệt tay qua lông m{y, như thể họ nghĩ rằng mắt họ thấy những gì mắt ông không thấy.

Gandalf phá lên một tr{ng cười thật lâu và vui vẻ. “Những c|i c}y ư?” ông nói. “Không, tôi
cüng thấy khu rừng rõ r{ng như c|c anh thấy vậy thôi. Thế nhưng đó không phải là công của tôi.
Đó l{ thứ vượt ra khỏi lời khuyên của nhà thông thái. Sự việc đ~ trở nên còn hay hơn kế hoạch
của tôi, thậm chí còn hay hơn cả hy vọng của tôi nữa.”

“Vậy nếu không phải do ông, thì phép phù thủy này l{ do ai?” Théoden nói. “Không phải do
Saruman thì là rõ rồi. Còn có vị hiền giả nào thần th|nh hơn m{ chúng tôi chưa được biết tới
sao?”

“Đó không phải là phép phù thủy, mà là một lực lượng cổ xưa hơn rất nhiều,” Gandalf nói,
“một lực lượng đ~ bước đi trên mặt đất này, từ trước cả khi nòi tiên bắt đầu ca hát hay tiếng
búa bắt đầu vang lên.

Thuở sắt còn chưa thấy, cây chưa đốn,

Núi hãy còn non trẻ duới trăng;
Thuở nhẫn chưa rèn, đau thương chưa đến.
Đã bước đi qua những vạt rừng.

“V{ lời giải cho c}u đố của ông có thể l{ gì đ}y?” Théoden nói.

“Nếu ngài muốn biết điều đó, có lẽ ngài nên cùng tôi tới Isengard,” Gandalf trả lời.
 “Tới Isengard?” tất cả kêu lên.

“Phải,” Gandalf nói. “Tôi sẽ trở lại Isengard, và bất cứ ai muốn cüng có thể đi cùng tôi. Ở đó
chúng ta có thể sẽ được thấy những điều lạ lùng.”

“Thế nhưng đất Mark không đủ qu}n để tấn công thành trì của Saruman, ngay cả khi huy
động tất cả và chữa lành mọi vết thương hay mệt nhọc,” Théoden nói.

“Dù thế nào thì tôi vẫn sẽ tới Isengard,” Gandalf nói. “Tôi sẽ không ở lại đó đ}u. Con đường
của tôi giờ hướng về phía Đông. H~y tìm tôi ở Edoras, trước khi trăng khuyết!”

“Không!” Théoden nói. “Tôi đ~ nghi ngờ vào giờ khắc tăm tối trước bình minh, nhưng giờ
chúng ta sẽ không chia cách nữa. Tôi sẽ đi cùng ông, nếu đó l{ lời khuyên của ông.”

“Tôi muốn nói chuyện với Saruman, càng sớm càng tốt,” Gandalf nói, “v{ bởi ông ta đ~ l{m
ngài tổn thương nghiêm trọng, nên sẽ hay hơn nếu ng{i cüng có mặt ở đó. Thế nhưng chừng
nào ngài có thể xuất phát và ngài sẽ đi với tốc độ n{o?”

“Người của tôi đ~ mệt mỏi vì cuộc chiến,” nh{ vua nói, “v{ cả tôi cüng mệt mỏi. Bởi tôi đ~
phải cưỡi ngựa đi xa lại ít ngủ. Than ôi! Tuổi già của tôi không phải giả vờ hay do những lời thì
thầm của Lưỡi Giun gieo rắc. Đó thực sự là một căn bệnh mà không thầy thuốc nào có thể chữa
khỏi được, ngay cả Gandalf cüng không.”

“Vậy bây giờ h~y để tất cả những ai muốn đi cùng tôi được nghỉ ngơi,” Gandalf nói. “Chung
ta sẽ khởi h{nh dưới bóng m{n đêm. Như vậy càng hay; bởi tôi khuyên rằng những cuộc hành
trình của chúng ta từ nay về sau, càng bí mật c{ng hay. Nhưng đừng gọi nhiều qu}n đi theo ng{i,
Théoden. Chúng ta đi thương lượng chứ không phải đi chiến đấu.”

Rồi nhà vua lựa lấy những người không bị thuơng v{ có ngựa nhanh, cử họ lên đường mang
theo tin thắng trận đến từng thung lüng đất Mark; và họ cüng mang theo cả lệnh triệu tập của
ông, yêu cầu tất cả mọi người, từ trẻ đến già, khẩn trương đến ngay Edoras. Ở đó, v{o ng{y thứ
ba sau trăng tròn, Chúa đất Mark sẽ tập trung tất cả những ai mang được vü khí. Để đi cùng ông
đến Isengard, nhà vua chọn Éomer v{ hai mươi gia binh của anh. Đi cùng Gandalf sẽ có Aragorn,
Legolas và Gimli. Bất chấp vết thương g~ lùn nhất quyết không ở lại phía sau.

“Chỉ là một cú đ|nh yếu ớt thôi và chiếc mü đ~ đỡ được rồi,” g~ nói. “Phải có nhiều vết xước
của Orc hơn thế này mới giữ ch}n tôi được.”

“Tôi sẽ chăm sóc nó, trong lúc anh nghỉ ngơi,” Aragorn nói.

Lúc này nhà vua trở lại Lüy Tù V{, rồi ngủ, giấc ngủ yên bình m{ ông chưa biết đến trong
suốt nhiều năm, và những người còn lại trong đội quân ông lựa chọn cüng nghỉ ngơi. Còn những
người khác, tất cả những ai không bị thương hay đau đớn gì, thì bắt tay vào một cuộc lao động
to lớn; bởi rất nhiều người đ~ ng~ xuống trong cuộc chiến và nằm chết trên c|nh đồng hay bên
trong Hẻm.

Không một tên Orc nào còn sống; xác của chúng không đếm xuể. Thế nhưng một số lượng
lớn người hoang đ~ tự đầu hàng; và chúng hoảng sợ, gào khóc xin khoan hồng.

Đội qu}n đất Mark tước hết vü khí của chúng, và bắt chúng làm việc.

“H~y lập công sửa lại sự xấu xa c|c ngươi đ~ góp phần;” Erkenbrand nói, “v{ sau đó c|c
ngươi phải thề không bao giờ cầm vü khí vượt qua Khúc Cạn dòng Isen nữa, cüng như không
bao giờ hành quân cùng kẻ thù của Con Người; rồi c|c ngươi sẽ được tự do trở về vùng đất của
c|c ngươi. Bởi c|c ngươi đ~ bị Saruman mê hoặc. Nhiều người trong số c|c ngươi đ~ phải chết
để làm phần thưởng cho lòng tin vào hắn; thế nhưng giả sử c|c ngươi thắng trận, công xá cho
c|c ngươi cüng sẽ chẳng hơn gì.”

Lü người Dunland kinh ngac; bởi Saruman đ~ nói với chúng rằng người Rohan tàn bạo và
thiêu sống tù binh.

Ở giữa c|nh đồng phía trước Lüy Tù V{ hai gò lớn được đắp lên, nằm bên dưới là tất cả
những Kỵ Sĩ đất Mark đ~ ng~ xuống trong cuộc phòng ngự, những người đến từ c|c Thung Lüng
Đông nằm một bên, còn những người ở Westfold nằm ở bên kia. Những lü người Dunland được
chất riêng vào nấm đất nằm bên kia con Hào. Có một ngôi mộ đơn độc dưới bóng Lüy Tù V{, l{
của Háma, chỉ huy đội cận vệ của nh{ vua. Anh đ~ ng~ xuống ngay trước cổng.

Lü Orc bị chất thành nhiều đống lớn, cách xa mấy ngôi mộ Con Người, không xa hiên rừng.
V{ người ta đ~ phải bận tâm rất nhiều; bởi những đống xác quá lớn khó mà chôn hay hỏa thiêu
được. Họ có quá ít củi đốt, v{ cüng chẳng có ai dám chạm rìu vào những thân cây xa lạ, cho dẫu
Gandalf không cảnh báo họ không được làm tổn thương bất kể là vỏ hay cành cây vì sự an toàn
cho chính họ đi nữa.

“Cứ để lü Orc nằm đó,” Gandalf nói. “Buổi sáng sẽ mang đến lời khuyên mới.”

***

Đến chiều đội quân của nh{ vua đ~ chuẩn bị sẵn s{ng lên đường. Công việc chôn cất lúc đó
mới chỉ bắt đầu; v{ Théoden khóc than cho H|ma, người đội trưởng, và ông ném nắm đất đầu
tiên xuống mộ anh. “Quả là tổn thất nặng nề Saruman đ~ g}y cho ta v{ cho cả vùng đất n{y,” ông
nói; “v{ ta sẽ nhớ điều đó, khi chúng ta gặp nhau.”
 Mặt trời đ~ xuống tới gần d~y đồi phía Tây Lòng Chảo, khi Théoden và Gandalf cùng những
người bạn đồng hành phi xuống qua H{o. Đằng sau họ tập trung một đo{n người hùng hậu, cả
quân Kỵ Sĩ lẫn d}n cư Westfold, gi{ lẫn trẻ, phụ nữ lẫn trẻ em, vừa mới đi ra từ hang động. Họ
cất giọng trong trẻo hát một khúc khải hoàn; rồi họ im bặt, tự hỏi điều gì đ~ xảy ra, bởi mắt họ
chợt nhìn thấy những thân cây và lòng họ sợ hãi.

Đội Kỵ Sĩ đến trước khu rừng, rồi họ dừng lại; cả ngựa lẫn người đều không muốn đi v{o.
Những thân cây xám xịt có vẻ đe dọa, và một bóng mờ tối hay một m{n sương đang giăng
quanh chúng. Những đầu cành lòa xòa rủ xuống tựa những ngón tay lần mò, rễ nổi lên mặt đất
giống như ch}n cẳng của những con quái vật lạ lùng, và những hốc đen tối h| ra bên dưới
chúng. Nhưng Gandalf vẫn tiến lên phía trước, dẫn dầu đội quân, và ở nơi con đường dẫn xuống
từ Lüy Tù V{ gặp rừng cây giờ đ}y họ thấy một khoảng mở ra như chiếc cổng vòm dưới những
c{nh c}y đồ sộ; Gandalf đi qua đó, v{ họ đi theo ông. Rồi họ kinh ngạc nhận thấy con đường vẫn
đi tiếp, Suối Hẻm vẫn chảy ở bên cạnh; và bầu trời mở ra trên đầu tràn ngập ánh nắng vàng.
Nhưng ở hai bên đường những vách rừng d{y đ~ bị bức màn nhá nhem bọc lấy, trải xa mãi vào
tận bóng tối không thể xuyên thấu; và họ nghe thấy tiếng kẽo kẹt, tiếng rên rỉ của cành lá,
những tiếng thét phía xa, và cả âm thanh của những giọng không lời, đang lầm bầm giận dữ.
Không thấy tên Orc hay sinh vật sống nào hiện ra.

Lúc n{y Legolas v{ Gimli đang cưỡi chung một con ngựa; và họ bám sát gót Gandalf, bởi
Gimli thấy sợ khu rừng.

“Trong n{y nóng qu|,” Legolas nói với Gandalf. “Tôi cảm nhận được một cơn phẫn nộ
khủng khiếp ở khắp xung quanh. Ông không cảm thấy bầu không khí đang đập v{o tai ông sao?”

“Có,” Gandalf nói.

“Điều gì đ~ xảy ra với lü Orc khốn khổ kia?” Legolas hỏi.

“Điều đó, tôi nghĩ, không bao giờ có ai biết được,” Gandalf trả lời.

Họ im lặng tiến bước trong ít l}u; nhưng Legolas không ngừng liếc sang hết bên n{y đến
bên kia, và nếu Gimli cho phép, chắc ch{ng đ~ thường xuyên dừng lại lắng nghe âm thanh của
khu rừng.

“Đ}y l{ những cái cây lạ lùng nhất mà tôi từng thấy,” ch{ng nói, “m{ đ}y l{ tôi đ~ chứng
kiến biết bao mầm sồi lớn lên rồi chết mục. Ước gì tôi được thong thả bước đi giữa chúng:
chúng có tiếng nói, và dần dà biết đ}u tôi có thể hiểu được t}m tư của chúng.”

“Không, không!” Gimli nói. “Chúng ta mặc kệ chúng thôi! Tôi đ~ đo|n ra được t}m tư của
chúng rồi: căm thù tất cả những gì đi bằng hai chân; và tiếng nói của chúng l{ đòi đè bẹp hay
xiết cổ.”
 “Không phải tất cả những gì đi bằng hai ch}n đ}u,” Legolas nói. “Về điều đó tôi nghĩ anh
đo|n sai. Chỉ lü Orc l{ những kẻ họ căm ghét. Bởi họ không thuộc về nơi n{y v{ không biết
nhiều về Tiên v{ Con Người. Họ đi ra từ những thung lüng xa xôi. Tôi đo|n họ đến từ những
thung lüng s}u thẳm ở Fangorn, Gimli ạ.”

“Vậy thì đó l{ khu rừng nguy hiểm nhất ở Trung Địa,” Gimli nói. “Tôi lẽ ra phải biết ơn phần
đóng góp m{ chúng đ~ tham gia nhưng tôi không yêu mến chúng. Anh có thể thấy chúng tuyệt
vời, nhưng tôi đ~ được thấy điều còn tuyệt vời hơn ở vùng đất n{y, đẹp đẽ hơn bất cứ khóm
rừng hay trảng cây nào từng mọc trên đời: nó vẫn còn tràn ngập trong trái tim tôi.

“C|ch thức của Con Người thật kỳ cục, Legolas! Ở đ}y họ có một trong những kỳ quan của
Thế Giới Miền Bắc, vậy mà họ gọi nó là gì? Những cái hang, họ gọi vậy đấy! Những cái hang!
Những cái hốc để họ chui vào trong thời chiến, để chứa cỏ khô! Legolas tốt bụng của tôi ơi, anh
có biết rằng hang động ở Hẻm Helm vô cùng hùng vĩ v{ đẹp đẽ không? Hẳn sẽ có một đo{n h{nh
hương dằng dặc những Người Lùn, chỉ đơn thuần đến để nhìn ngắm, nếu những nơi n{y được
biết đến. Phải lắm, họ dám trả v{ng mười chỉ để nhìn ngắm trong gi}y l|t!”

“Còn tôi sẽ trả v{ng để được miễn thứ,” Legolas nói, “v{ trả gấp đôi để được ra, nếu tôi lỡ
bước v{o đó!”

“Vì anh chưa thấy, nên tôi thứ lỗi cho c}u đùa của anh,” Gimli nói. “Nhưng anh nói như một
thằng ngốc vậy. Anh nghĩ những tòa sảnh đó đẹp lắm sao, nơi ông vua của anh sống dưới chân
đồi rừng ]m U, v{ Người Lùn đ~ giúp họ dựng nên từ lâu lắm rồi? Chúng chẳng khác nào ổ
chuột so với những hang động mà tôi thấy ở đ}y: những tòa sảnh mênh mông, vang tiếng nhạc
không ngớt từ biết bao giọt nước nhỏ thành hồ, đẹp đẽ như Kheled-z}ram dưới ánh sao.

“V{, Legolas ạ, khi đèn đuốc được thắp lên v{ con người bước trên thảm c|t dưới những
mái vòm vang vọng, ôi chao! Bỗng nhiên. Legolas ạ, đ| quý, thạch anh, và cả những mạch quặng
quý giá chợt lấp lánh trên những bờ tường bóng loáng; và ánh sáng bừng lên qua những nếp đ|
cẩm thạch, như m{u vỏ sò, trong mờ như đôi b{n tay sống động của Vương Hậu Galadriel. Có
những cột trụ màu trắng, màu vàng nghệ, và cả màu hồng rạng đông, Legolas ạ, đẽo rãnh hay
xoắn lại thành những hình thù kỳ ảo; chúng vươn lên từ những thềm đ| đa sắc tới tận những ụ
trần óng ánh: những đôi c|nh, những sợi thừng, những tấm rèm tinh tế như những đ|m m}y
băng; cả giáo mác, cờ xí, đỉnh tháp trên những đền đ{i treo lơ lửng! Rồi những hồ gương tĩnh
lặng soi bóng chúng: cả một thế giới lung linh nhìn lên từ những vùng nước tăm tối được phủ
thủy tinh trong suốt; những đô th{nh m{ ngay cả t}m trí Durin cüng hiếm khi tưởng tượng ra
nổi trong giấc ngủ của người, trải ra xuyên qua c|c đại lộ v{ cung điện giữa hàng cột trụ, mãi
vào tận những nền sâu thẳm không ánh sáng nào chạm tới. Và tách! một giọt bạc rơi xuống,
muôn vòng tròn lan đi trên mặt thủy tinh khiến mọi tòa tháp uốn lượn rập rờn như cỏ và san hô
trong lòng hang dưới đ|y biển. Rồi buổi tối đến: tất cả lấp lánh mờ dần; những ngọn đuốc tiến
vào một căn phòng kh|c để đến với một giấc mơ kh|c. Hết căn phòng n{y lại đến căn phòng
khác, Legolas ạ; sảnh này lại mở ra sảnh kh|c, tòa l}u đ{i n{y đến tòa l}u đ{i kh|c, cầu thang
này tiếp nối cầu thang khác; mà những con đường khúc khuỷu vẫn tiếp tục dẫn sâu vào trái tim
dãy núi. Những cái hang! Hang Động Hẻm! Hạnh phúc biết bao khi tôi có cơ hội được đi v{o đó!
Tôi đ~ khóc khi phải xa rời chúng.”
 “Vậy tôi sẽ cầu chúc anh điều n{y để anh được yên lòng, Gimli,” ch{ng Tiên nói, “rằng anh sẽ
an toàn qua cuộc chiến để quay lại đ}y thăm chúng. Nhưng đừng kể với họ hàng của anh! Có vẻ
như chẳng còn lại nhiều việc làm cho họ, theo mô tả của anh. Có lẽ người dân ở đ}y rất khôn
ngoan vì chẳng nói nhiều: một gia đình người lùn bận rộn những búa cùng đục có thể sẽ phá
nhiều hơn l{ x}y dựng.”

“Không, anh không hiểu rồi,” Gimli nói. “Không người lùn nào có thể thờ ơ trước vẻ đẹp như
vậy. Sẽ không ai trong dòng dõi Durin đến khai th|c đ| hay quặng trong những hang đó, kể cả
nếu có kim cương v{ v{ng ở đó. Anh có chặt hạ những khóm rừng đang đơm hoa mùa xuân làm
củi không? Chúng tôi sẽ chăm sóc những trảng đ| nở hoa này, chứ không khai thác chúng. Bằng
kỹ năng cẩn trọng, gõ nhẹ từng phát một - có thể chỉ là một mẩu nhỏ đ| vỡ, không hơn, trong
suốt cả ngày lo âu - chúng tôi hẳn sẽ l{m như vậy, v{ khi năm th|ng trôi qua, chúng tôi sẽ mở ra
những con đường mới, và làm hiện ra những căn phòng xa xôi vẫn còn tăm tối, mà nay mới
thoáng thấy như hốc trống sau những khe nứt trên đ|. V{ |nh s|ng nữa, Legolas ạ! Chúng tôi sẽ
tạo ra |nh s|ng, như những chiếc đèn đ~ từng tỏa sáng ở Khazad-dûm; và khi nào muốn chúng
tôi sẽ đẩy lùi bóng đêm đ~ nằm đó kể từ khi đồi núi hình th{nh; còn khi n{o mong được nghỉ
ngơi, chúng tôi sẽ để bóng đêm quay lại.”

“Anh l{m tôi xiêu lòng rồi đấy, Gimli,” Legolas nói. “Tôi chưa từng thấy anh nói chuyện thế
n{y trước đ}y. Gần như anh đ~ khiến tôi hối tiếc vì không được xem những c|i hang đó. N{o!
Chúng ta hãy giao kèo thế này - nếu cả hai chúng ta đều trở về sau những hiểm nguy đang chờ
đón, chúng ta sẽ cùng du hành một thời gian. Anh sẽ đến Fangorn cùng với tôi, v{ sau đó tôi sẽ
đi cùng anh đến ngắm Hẻm Helm.”

“Đó không phải l{ con đường trở về m{ tôi ưa thích,” Gimli nói. “Nhưng tôi sẽ chịu đựng
Fangorn, nếu tôi có được lời hứa của anh là sẽ trở lại thăm hang v{ cùng tôi chia sẻ vẻ kỳ diệu ở
đó.”

“Anh có lời hứa của tôi rồi đấy,” Legolas nói. “Nhưng than ôi! Giờ chúng ta buộc phải bỏ lại
sau cả hang động lẫn rừng c}y trong ít l}u. Xem kìa, chúng ta đ~ đến đoạn cuối rừng cây rồi. Đến
Isengard còn bao xa vậy, Gandalf?”

“Khoảng mười lăm lý, theo đường bay của lü quạ Saruman,” Gandalf nói, “năm lý từ miệng
Lòng Chảo đến Khúc Cạn; v{ thêm mười lý nữa từ đó đến cổng Isengard. Thế nhưng chúng ta sẽ
không đi hết qu~ng đường trong đêm nay.”

“V{ chừng n{o đến đó, chúng ta sẽ thấy được gì?” Gimli hỏi. “Có thể ông biết nhưng tôi thì
chẳng thể đo|n ra.”

“Chính tôi cüng chẳng biết chính x|c,” thầy phù thủy trả lời. “Tôi ở đó lúc sẩm tối ngày hôm
qua, nhưng kể từ lúc đó nhiều điều có thể đ~ xảy ra. Song tôi nghĩ rằng anh không nói chuyến đi
này là vô ích - kể cả là những Hang Động Lấp L|nh Aglarond đ~ bị bỏ lại sau.”
 Cuối cùng đo{n người cüng đi xuyên qua rừng cây, và nhận ra họ đ~ đến vùng đ|y Lòng
Chảo, nơi con đường dẫn từ Hẻm Helm rẽ nhánh, một đường hướng về phía Đông đến Edoras,
còn con đường kia hướng lên phía Bắc đến Khúc Cạn dòng Isen. Khi họ ra khỏi hiên rừng.
Legolas dừng ngựa và quay lại nhìn tiếc nuối. Nhưng đột nhiên chàng kêu lên.

“Có mắt kìa!” ch{ng nói. “Có nhiều con mắt đang nhìn ra từ trong bóng c|c t|n c}y! Tôi chưa
từng thấy những con mắt như vậy trước đ}y.”

Những người khác, bất ngờ vì tiếng thét của ch{ng, cüng dừng ngựa rồi quay người; nhưng
Legolas đ~ bắt đầu phi ngựa quay lại.

“Không, không!” Gimli la lối. “Cứ l{m gì thì l{m để thỏa cơn điên của anh, nhưng trước tiên
hãy cho tôi xuống khỏi con ngựa n{y đ~! Tôi không mong được thấy con mắt nào hết!”

“Đứng lại, Legolas L| Xanh!” Gandalf nói. “Đừng quay lại khu rừng, chưa được! Giờ chưa
phải là thời điểm của anh.”

Ông còn chưa kịp dứt lời, thì từ đ|m c}y đ~ bước ra ba hình thù kỳ dị. Chúng cao lớn như lü
quỷ khổng lồ, khoảng mười hai bộ hoặc hơn; cơ thể khỏe mạnh của chúng, cường tr|ng như
những thân cây trẻ, không rõ phục trang bằng quần áo hay bằng da sống bó sát màu xám và
nâu. Chân tay chúng dài, bàn tay có rất nhiều ngón; tóc chúng cứng đờ, còn râu màu xanh xám
như rêu. Chúng ngó chằm chằm qua những cặp mắt nghiêm trang, nhưng lại không nhìn đội
quân kỵ sĩ: mặt chúng hướng về phía Bắc. Đột nhiên chúng giơ những bàn tay dài lên miệng, rồi
phát ra những tiếng hô lớn, trong trẻo như tiếng tù v{ nhưng gi{u nhạc điệu v{ đa dạng hơn. Có
những tiếng hô đ|p lại; và lại xoay người, đội quân kỵ sĩ nhìn thấy những sinh vật khác cùng
lo{i đang bước qua c|nh đồng cỏ tiến đến gần. Chúng đến rất nhanh từ phía Bắc, d|ng đi như
những con diệc đang lội nước, nhưng không phải vì tốc độ; bởi đôi ch}n chúng đang bước
những sải d{i đập còn nhanh hơn cả cánh diệc. Đội kỵ binh thét to kinh ngạc, v{i người đ~ đặt
tay lên chuôi kiếm.

“C|c anh không cần vü khí đ}u,” Gandalf nói. “Đ}y chỉ là những người chăn. Họ không phải
kẻ thù, mà thực tế là họ chẳng bận t}m gì đến chúng ta đ}u.”

Dường như đúng l{ như vậy; bởi ông còn chưa kịp dứt lời, những sinh vật cao lớn kia chẳng
buồn liếc đội quân kỵ sĩ, đ~ bước vào khu rừng và mất dạng.

“Người chăn ư?” Théoden nói. “Vậy đ{n chăn của họ đ}u? Họ là giống gì vậy, Gandalf? Bởi
rõ ràng là ông, dù thế n{o đi nữa, cüng không thấy họ là kỳ dị.”

“Họ là những người chăm sóc c}y,” Gandalf trả lời. “L}u lắm rồi ngài không nghe những câu
chuyện kể bên đống lửa ư? Trẻ con ở vùng đất của ngài, từ những c}u chuyên đan dệt rắc rối,
cüng có thể trả lời câu hỏi của ngài. Ngài vừa trông thấy người Ent đấy, hỡi nhà vua, những
người Ent từ Rừng Fangorn, mà ngôn ngữ của ngài gọi là Entwudu tức Rừng Ent. Ng{i nghĩ rằng
tên đó chỉ được đặt bởi tưởng tượng vu vơ thôi sao? Không đ}u, Théoden, ngược lại thì có: đối
với họ ngài chỉ là một câu chuyện thoáng qua; toàn bộ năm th|ng kéo d{i từ thời Eorl Trẻ Tuổi
đến Théoden Già Cả với họ chỉ là chớp mắt; và tất cả những chiến công của gia tộc ngài chẳng
hơn gì một chuyện nhỏ nhoi.”

Nhà vua im lặng. “Người Ent!” hồi lâu sau ông mới cất lời. “Từ trong bóng tối của truyền
thuyết, tôi nghĩ mình đ~ bắt đầu hiểu được một chút về sự kỳ diệu của cây cối. Tôi đ~ được sống
mà chứng kiến những ngày tháng lạ lùng. Trong suốt bao l}u chúng tôi đ~ chăm sóc ngựa và
đồng cỏ, xây dựng nhà cửa, chế tạo công cụ, hay cưỡi ngựa đi trợ chiến ở Minas Tirith. Và chúng
tôi gọi đó l{ cuộc sống của Con Người, là cách sống trên thế gian. Chúng tôi ít quan t}m đến
những gì nằm ngoài biên giới lãnh thổ chúng tôi. Chúng tôi có những bài ca kể về những thứ đó,
nhưng chúng tôi đang dần lãng quên, chỉ dạy lại chúng cho con trẻ, như một tục lệ vô tâm. Và
giờ thì những b{i ca đ~ đi xuống đ}y giữa chúng tôi từ những chốn kỳ lạ, và hiện hình cất bước
dưới Mặt Trời.”

“Ng{i nên lấy làm mừng, Théoden Vương,” Gandalf nói. “Bởi không chỉ cuộc đời ngắn ngủi
của Con Người hiện đang l}m nguy, m{ cả cuộc đời những thứ m{ ng{i tưởng chỉ có trong
huyền thoại. Ngài không thiếu đồng minh đ}u, ngay cả khi ngài không hề biết đến họ.”

“Song tôi cüng nên buồn,” Théoden nói. “Bởi dù vận chiến tranh sẽ xoay chuyển thế nào,
chẳng phải kết cục cüng l{ bao nhiêu điều đẹp đẽ và tuyệt vời sẽ bỏ Trung Địa m{ ra đi m~i m~i
ư?”

“Có thể vậy,” Gandalf nói. “Sự tà ác của Sauron không thể chữa khỏi ho{n to{n, cüng chẳng
thể khiến nó như chưa từng tồn tại. Nhưng định mệnh sẽ dẫn chúng ta đến những ng{y đó thôi.
Còn giờ thì hãy tiếp tục cuộc h{nh trình m{ chúng ta đ~ bắt đầu!”

Rồi đo{n qu}n quay ngựa rời Lòng Chảo và khu rừng mà chọn con đường về phía Khúc Cạn.
Legolas miễn cưỡng đi theo. Ho{ng hôn buông xuống, mặt trời đ~ lặn sau rìa thế giới; nhưng khi
họ đi ra từ bóng d~y đồi và nhìn Cửa Núi Rohan ở đằng Tây thì bầu trời vẫn đỏ, một vùng sáng
vẫn rực ch|y dưới những đ|m m}y bồng bềnh. Hằn tối trên nền sáng là rất nhiều c|nh chim đen
bay lượn. V{i con bay qua ngay trên đầu họ, buông tiếng kêu thê lương, v{ lượn về tổ giữa
những tảng đ|.

“Lü chim ăn x|c thối thật bận rộn quanh bãi chiến trường,” Éomer nói.

Giờ họ tiếp tục phi ngựa với tốc độ vừa phải v{ bóng đêm buông xuống khắp vùng đồng
bằng xung quanh. Mặt trăng chậm chạp mọc lên, lúc n{y đang trong độ tròn dần, và trong ánh
bạc lạnh lẽo vùng đất cỏ căng tr{n d}ng lên rồi hạ xuống như mặt biển xám mênh mông. Họ
h{nh qu}n được khoảng bốn giờ từ chỗ con đường rẽ nh|nh thì đến gần Khúc Cạn. Những sườn
dốc d{i đổ ngay xuống nơi dòng sông tr{n ra trên những bãi cạn đầy sỏi giữa những thềm đất
rậm cỏ. Trong con gió thổi tới họ nghe thấy tiếng sói tru. Trái tim họ nặng trĩu, nhớ đến biết bao
người đ~ ng~ xuống trong trận chiến tại chính nơi n{y.
 Con đường dốc xuống giữa hai bờ cỏ nhô lên, khoét xuyên qua thềm đất để ra bờ sông, và
lại đi lên ở bờ bên kia. Có ba h{ng đ| phiến bắc bậc ngang dòng nước, mà giữa là những chỗ
nông cho ngựa đi, xuất phát từ cả hai bên bờ chạy ra một cù lao trơ trụi giữa đồng. Đội quân kỵ
nhìn xuống con đường vượt sông, và họ cảm thấy có gì không ổn; bởi Khúc Cạn này vốn vẫn đầy
nước xiết và tiếng nước ồn ào vỗ đ|; nhưng giờ đ}y chỉ thấy yên lặng. Đ|y sông gần như cạn
khô, một vùng hoang phế chỉ có đ| cuội và cát xám.

“Nơi n{y đ~ trở thành một vùng u |m,” Éomer nói. “Điều tồi tệ gì đ~ xảy ra với dòng sông
vậy? Saruman đ~ ph| hủy biết bao thứ đẹp đẽ: lẽ nào hắn cüng hút cạn cả dòng Isen?”

“Dường như l{ như vậy,” Gandalf nói.

“Than ôi!” Théoden nói. “Chúng ta có nhất thiết phải đi đường n{y, nơi những con thú ăn
thịt đ~ ngấu nghiến biết bao Kỵ Sĩ cừ khôi đất Mark?”

“Đ}y l{ con đường d{nh cho chúng ta,” Gandalf nói. “Thật đau lòng khi người của ngài ngã
xuống; nhưng ng{i sẽ thấy rằng ít nhất lü sói vùng núi không hề ngấu nghiến họ. M{ chúng đang
mở bữa tiệc trên thân xác bạn bè chúng, lü Orc: quả thực l{ ngưu tầm ngưu m~ tầm m~. Đi thôi!”

Họ thúc ngựa xuống dòng sông, và khi thấy họ lü sói ngừng tru mà lẻn đi. Sợ h~i đ~ ập
xuống chúng khi nhìn thấy Gandalf dưới |nh trăng, v{ Scadufax con ngựa của ông tỏa s|ng như
bạc. Đội kỵ binh ra đến được cù lao, và những con mắt lập lòe yếu ớt nhìn họ từ trong bóng tối
hai bên bờ.

“Nhìn kìa!” Gandalf nói. “Bạn bè chúng ta đ~ l{m việc ở đ}y.”

Và họ nhìn thấy ở chính giữa cù lao nổi lên một gò đất, xếp đ| viền quanh, cắm xung quanh
là rất nhiều giáo mác.

“Nằm đ}y l{ tất cả những Con Người đất Mark đ~ ng~ xuống quanh khu vục n{y,” Gandalf
nói.

“H~y để họ an nghỉ lại đ}y!” Éomer nói. “Dù gi|o m|c của họ có bị mục nát và han gỉ, thì cầu
mong mộ của họ vẫn đứng đó d{i l}u để canh gác Khúc Cạn dòng Isen!”

“Đ}y cüng l{ công sức của ông sao, Gandalf, bạn tôi?” Théoden nói. “Chỉ trong một buổi tối
và một đêm m{ ông đ~ ho{n th{nh nhiều việc qu|!”

“Cùng sự giúp đỡ của Scadufax - và nhiều người khác nữa,” Gandalf nói. “Tôi đ~ phi nhanh
và xa. Tuy nhiên bên ngôi mộ tôi sẽ nói điều n{y để ngài thanh thản: nhiều người đ~ ng~ xuống
trong trận chiến quanh Khúc Cạn, nhưng vẫn ít hơn những lời đồn đại. Số lớn hơn đ~ t|n loạn đi
chứ không phải bị giết; tôi đ~ tập hợp lại tất cả những người tôi tìm được. Một số tôi cử đi cùng
Grimbold ở Westfold để hội quân với Erkenbrand. Số kh|c tôi để tham gia việc chôn cất này. Giờ
họ đ~ đi theo thống chế của ng{i, Elfhelm. Tôi đ~ cử anh ta dẫn nhiều Kỵ Sĩ đến Edoras. Như tôi
được biết Saruman đ~ ph|i đi to{n bộ lực lượng của ông ta để chống lại ngài, và tay chân của
ông ta đ~ ngưng tất cả những nhiệm vụ kh|c để dồn về Hẻm Helm: vùng đất dường như đ~ sạch
bóng qu}n thù; tuy nhiên tôi e l{ đội qu}n cưỡi sói v{ lü cướp bóc có thể sẽ đến Meduseld, trong
khi không có ai phòng ngự. Nhưng giờ tôi nghĩ ng{i không cần phải lo sợ: ngài sẽ thấy ngôi nhà
của ngài vẫn ch{o đón ng{i trở về.”

“V{ tôi sẽ lấy làm mừng được thấy lại nó,” Théoden nói, “cho dù tôi không nghi ngờ rằng giờ
đ}y thời trị vì của tôi ở đó chỉ còn ngắn nữa thôi.”

Tới đó đội quân nói lời từ biệt với cù lao cùng ngôi mộ, v{ vượt qua dòng sông, rồi trèo lên
bờ phía bên kia. Họ tiếp tục lên đường, mừng lòng vì đ~ vượt qua được Khúc Cạn đau thương.
Khi họ đi tiếng sói tru lại lần nữa vang lên.

Có một con đường cổ chạy từ Isengard xuống đến đoạn vượt sông. Một quãng dài nó chạy
bên cạnh dòng sông, uốn lượn theo sông về phía Đông rồi phía Bắc; nhưng rồi nó cüng rẽ đi v{
dẫn thẳng tới cổng Isengard; cổng này nằm dưới mặt núi phía T}y thung lüng, khoảng mười sáu
dặm hoặc hơn tính từ miệng thung. Họ men theo con đường n{y nhưng lại không đi trên
đường; bởi mặt đất ở một bên đường rất chắc và bằng phẳng, suốt nhiều dặm còn phủ một lớp
cỏ mềm mọc thấp. Giờ họ thúc ngựa đi nhanh hơn, v{ đến nửa đêm Khúc Cạn đ~ ở phía sau họ
gần năm lý. Rồi họ dừng ngựa, kết thúc cuộc h{nh trình đêm, bởi nh{ vua đ~ thấm mệt. Họ đ~
đến ch}n D~y Núi Mù Sương, v{ những nh|nh núi d{i bao quanh Nan Curunír vươn xuống gặp
họ. M{n đêm buông đầy thung lüng đằng trước họ, bởi một tảng đ| trôi về phía Tây, và ánh
trăng đ~ bị d~y đồi che mất. Nhưng từ trong sâu thẳm bóng đêm nơi thung lüng cuộn lên một
cột khói v{ hơi nước khổng lồ; khi bốc lên cao nó bắt gặp những tia sáng của trăng đang lặn và
tỏa ra thành những đụn mây cuồn cuộn lấp l|nh, đen v{ bạc, lan khắp bầu trời sao.

“Ông nghĩ sao, Gandalf?” Aragorn hỏi. “Có thể nói toàn bộ Thung Lüng Phù Thủy đang bốc
ch|y.”

“Gần đ}y lúc n{o cüng có khói bốc lên phía trên thung lüng đó,” Éomer nói, “nhưng tôi chưa
bao giờ thấy c|i gì như vậy. Đó l{ hơi nước chứ không phải khói. Saruman đang pha chế thứ quỷ
thuật n{o đó để ch{o đón chúng ta. Có lẽ hắn đang đun sôi to{n bộ nước dòng Isen, v{ đó l{ lý
do tại sao dòng sông lại khô cạn.”

“Có thể là thế,” Gandalf nói. “Ng{y mai chúng ta sẽ biết ông ta đang l{m gì. Giờ chúng ta hãy
nghỉ ngơi đôi chút, nếu còn có thể.”

Họ hạ trại bên dòng Isen trơ đ|y; dòng sông ho{n to{n tĩnh mịch và trống rỗng. V{i người
trong số họ ngủ được chút ít. Nhưng đến đêm muộn lính canh chợt kêu to, khiến tất cả tỉnh dậy.
Mặt trăng đ~ không còn. Sao s|ng lấp l|nh phía trên, nhưng trên khắp mặt đất một vùng đen
còn tối hơn cả m{n đêm đang lan đến. Dọc theo cả hai bên bờ sông nó cuộn thẳng về phía họ, về
phía Bắc.

“Ở nguyên vị trí!” Gandalf nói “Đừng rút vü khí ra! H~y đợi! Rồi nó sẽ đi qua c|c anh!”
 Một m{n sương dồn lại xung quanh họ. Trên cao vài ngôi sao vẫn le lói mờ ảo; nhưng dựng
lên cả hai bên họ là những bức tường bóng tối không thể xuyên thấu; họ đang ở trong một lối đi
hẹp giữa những tòa tháp bóng tối đang dịch chuyển. Họ nghe thấy những tiếng nói, tiếng thầm
thì, rên rỉ và một tiếng thở dài xào xạc bất tận; mặt đất rung chuyển bên dưới họ. Họ thấy mình
cứ ngồi đó thật là lâu và họ sợ h~i; nhưng rồi bóng tối và tiếng rì rầm cüng trôi qua, biến mất
giữa những nhánh núi.

Xa về phía Nam trên Lüy Tù V{, v{o lúc nửa đêm người ta nghe thấy một tiếng động lớn,
như cơn gió tr{n qua thung lüng, rồi mặt đất rúng động; tất cả đều sợ hãi và không ai dám ra
ngo{i. Nhưng khi trời sáng họ đi ra v{ sửng sốt; bởi x|c lü Orc đ~ không còn ở đó, cả rừng cây
cüng vậy. Xa tít bên dưới thung lüng Hẻm c|nh đồng cỏ bị nghiến nát chuyển sang màu nâu, cứ
như thể những người chăn thả khổng lồ đ~ thả ra đó những đ{n gia súc đông đảo; nhưng c|ch
hào khoảng một dặm một hố lớn đ~ được đ{o trên đất, v{ trên đó đ~ được chất thành một quả
đồi. Con Người tin rằng lü Orc m{ họ tiêu diệt đ~ được chôn dưới đó; còn những tên bỏ chạy
vào rừng có nằm đó cùng không thì chẳng ai biết được, bởi không một ai d|m đặt chân lên quả
đồi. Sau đó nó được đặt c|i tên Đồi Chết, và chẳng cây cỏ nào mọc được ở trên đó. Nhưng những
thân cây kỳ lạ không bao giờ thấy ở Lòng Chảo Hẻm nữa; chúng đ~ quay lại trong đêm, v{ ra đi
xa mãi về những thung lüng tối tăm của Fangorn. Chúng đ~ trả thù lü Orc như vậy đấy.

Đêm hôm đó nh{ vua v{ đội quân của ông không ngủ thêm được nữa; nhưng họ cüng không
nhìn hay nghe thấy điều kỳ lạ nào khác, ngoại trừ một điều: tiếng dòng sông bên cạnh đột nhiên
thức tỉnh. Có tiếng nước xiết hối hả tràn xuống giữa những tảng đ|; v{ khi nó đi qua, dòng Isen
lại chảy và lòng sông lại sủi bọt như vốn vẫn thế trước nay.

Lúc rạng đông họ lại sửa soạn lên đường. Ánh sáng tới xám xịt và mờ ảo, họ không nhìn
thấy mặt trời lên. Sương mù chen d{y đặc bầu không phía trên, còn khắp mặt đất xung quanh
họ là mùi hôi thối nồng nặc. Giờ đ}y họ đi chậm r~i trên con đường cổ. Đường rộng và cứng, và
được chăm sóc chu đ|o. Mờ ảo sau m{n sương họ nhìn thấy nhánh núi d{i vươn lên ở bên trái.
Họ đ~ đi v{o Nan Curunír, Thung Lüng Phù Thủy. Đó l{ một thung lüng chìm trong c|nh núi, chỉ
mở ra về phía Nam. Nơi đ}y đ~ từng đẹp đẽ và xanh tốt, có dòng Isen chảy qua, sâu và xiết trước
khi ra tới đồng bằng; bởi con sông được hợp thành từ biết bao dòng nước và những con suối
nhỏ giữa khu đồi được mưa gột rửa, và trải ra khắp xung quanh nó đ~ từng là một vùng đất hiền
hòa, màu mỡ.

Giờ thì không còn như vậy. Bên kia tường thành Isengard vẫn còn những thửa ruộng được
canh tác nhờ công những nô lệ của Saruman; nhưng phần lớn thung lüng đ~ trở nên tiêu điều
toàn cỏ dại và bụi gai. Mâm xôi bò lan khắp mặt đất, hoặc leo đầy trên các bờ bụi, tạo thành
những hang rậm rạp cho những loài thú nhỏ trú ẩn. Không có cây cao nào mọc ở đó; nhưng giữa
những luống cỏ vẫn thấy được những gốc cây bị đốt hoặc bị rìu đốn, còn lại từ những khóm
rừng cổ đại. Đó l{ một vùng đất buồn thảm, giờ lặng im như tờ chỉ trừ tiếng đ| ồn ào trong dòng
nước xiết. Khói v{ hơi nước lởn vởn thành những đụn mây ảm đạm, lẩn khuất trong những
vùng lòng chảo. Đội kỵ binh không nói gì. Nhiều người cảm thấy nghi ngại, tự hỏi liệu cuộc hành
trình sẽ dẫn họ tới kết cục tối tăm n{o.

Sau khi họ đi thêm v{i dặm, con đường trở nên rộng như đại lộ, lát những phiến đ| phẳng
lớn được đẽo rồi xếp đặt bằng một tay nghề cao; không hề thấy lá cỏ nào mọc giữa những khe
nối. Hai rãnh sâu, chứa đầy nước chảy róc rách, chạy xuống dọc hai bên đường. Đột nhiên một
cây cột cao sừng sững hiện lên trước mặt họ. Cột m{u đen, trên đỉnh đặt tảng đá lớn, được tạc
v{ sơn th{nh hình một Bàn Tay Trắng dài. Ngón tay chỉ lên phía Bắc. Giờ họ biết cổng Isengard
chắc chắn chẳng còn xa nữa, và trái tim họ nặng trĩu; nhưng mắt họ lại chẳng nhìn xuyên qua
được m{n sương phía trước.

Nằm qua suốt bao năm trường dưới nh|nh núi trong Thung Lüng Phù Thủy là một công
trình cổ xưa m{ Con Người gọi l{ Isengard. Nó được tạo hình một phần trong thời kỳ hình thành
dãy núi, thế nhưng Con Người từ Tây Châu từ thời xa xưa đ~ đổ v{o đó công sức lao động vĩ đại;
còn Saruman cüng đ~ cư ngụ ở đó từ rất lâu rồi, v{ cüng chẳng ngồi không.

Dáng dấp nơi đó thế này, trong thời gian Saruman đang ở đỉnh cao quyền phép, v{ được
biết bao người coi là thủ lĩnh hội Phù Thủy: Một vòng th{nh đ| khổng lồ, tựa như những vách
đ| chót vót, đứng nhô ra khỏi bóng che của sườn núi, nơi từ đó nó chạy ra rồi vòng trở lại. Chỉ
có duy nhất một lối vào ở đó, một cổng vòm khổng lồ khoét vào bức tường phía Nam. Từ đ}y
một đường hầm d{i được đục xuyên qua v|ch đ| đen; đóng lại ở cả hai đầu cửa hầm là những
cánh cổng sắt đồ sộ. Cách chế tạo và gắn cổng trên những bản lề khổng lồ, những trụ thép đóng
s}u v{o đ| sống, làm cho khi cổng không bị chốt thì chỉ cần tay đẩy nhẹ nh{ng cüng khiến chúng
mở ra mà không gây tiếng động nào. Nếu có ai đi v{o v{ cuối cùng ra được khỏi đường hầm đầy
tiếng vọng đó, người đó sẽ thấy một vùng đồng bằng, một hình tròn lớn, hơi trüng xuống như
chiếc bát nông khổng lồ: khoảng một dặm đo từ mép này qua tới mép đối diện. Một thời nó
từng rất xanh tươi v{ chằng chịt những con đường lớn, cùng những khóm rừng trĩu quả được
tưới tắm nhờ những dòng suối chảy từ dãy núi vào một hồ nước. Nhưng v{o thời kỳ sau này của
Saruman chẳng còn thứ gì màu xanh mọc ở đ}y nữa. Những con đường được lát bằng đ| phiến,
tối màu và cứng; và dọc theo rìa đường thay vì cây cối là những hàng cột dài, một số làm bằng
cẩm thạch, số khác bằng đồng và sắt, nối với nhau bằng những sợi xích nặng trịch.

Có rất nhiều nhà cửa ở đó, những căn phòng, những tòa sảnh, h{nh lang, được tạc v{ đ{o
sâu vào mặt trong vòng tường thành, vì thế nhìn ra toàn bộ khoảng không gian tròn ở giữa là vô
vàn những ô cửa và cửa sổ tăm tối. Ở đó đủ chỗ cho h{ng nghìn người trú ngụ, công nh}n, đầy
tớ, nô lệ, lính tráng cùng kho chứa vü khí rộng lớn; ở đó lü sói cüng được nuôi nhốt trong những
hang s}u bên dưới. Bản thân khoảng đồng bằng cüng bị đ{o bới. Những hố s}u đ{o xuống lòng
đất; miệng hố đắp những gò thấp hoặc vòm đ| che lên, vì thế dưới |nh trăng Vòng Th{nh
Isengard trông như nghĩa địa những kẻ chết không thanh thản. Bởi mặt đất lúc n{o cüng rung
chuyển. Những hố s}u đổ xuống biết bao con đường dốc, rồi cầu thang xoắn, xuống những động
s}u hơn nữa; dưới đó l{ những kho t{ng, nh{ kho, xưởng đúc vü khí, xưởng rèn và lò luyện kim
lớn của Saruman. Ở đó những guồng sắt quay không ngừng nghỉ, và búa nện liên hồi. Đêm
xuống từng chùm hơi nước bốc lên qua các lỗ thông, hắt từ phía dưới lên |nh s|ng đỏ, xanh lam,
và cả màu xanh lục độc.

Mọi con đường giữa hai h{ng xích đều chạy v{o trung t}m. Đứng đó l{ một tòa tháp hình
d|ng phi thường. Nó được tạo hình bởi thợ xây dựng thời xa xưa, những người đ~ m{i nhẵn
Vòng Th{nh Isengard, song trông nó dường như không phải thứ được xây nên bởi bàn tay Con
Người, m{ được bóc ra từ xương của đất trong cơn vật v~ ng{n xưa của d~y đồi. Nó là một chóp
nhọn, một hòn đảo đ|, đen đúa v{ l|ng bóng: bốn trụ đ| nhiều mặt hợp liền làm một, nhưng lên
đến gần đỉnh chúng mở toác ra thành những cái sừng, đầu sừng nhọn như müi gi|o, sắc cạnh
như dao. Ở giữa bốn sừng là một khoảng không hẹp, lát một nền đ| nhẵn bóng, trang trí những
ký hiệu kỳ lạ, đủ để một người có thể đứng ở độ cao năm trăm bộ phía trên đồng bằng. Đó l{
Orthanc thành trì của Saruman, một cái tên (không biết vô tình hay cố ý) có tới hai nghĩa; theo
tiếng Tiên orthanc có nghĩa l{ Đỉnh Răng Nanh còn theo ngôn ngữ cổ đất Mark thì có nghĩa l{
Tâm Trí Xảo Quyệt.

Isengard là một nơi hùng mạnh và siêu việt, đ~ từng đẹp đẽ trong suốt bao lâu; nhiều lãnh
chúa vĩ đại từng sống ở đó, những người gác biên thùy phía Tây cho Gondor, và cả những nhà
thông thái biết xem tinh tú. Thế nhưng Saruman đ~ dần dần hướng nó theo mục đích đảo điên
của lão, và khiến nó tốt đẹp hơn theo quan niệm sai lầm của lão - bởi tất cả những tà thuật và
thủ đoạn tinh vi m{ vì chúng l~o đ~ chấp nhận từ bỏ sự thông th|i trước đ}y, những thứ mà lão
mơ tưởng là của riêng lão, thực tế chẳng đến từ chốn nào khác ngoài Mordor; chính vì vậy
thành quả lão tạo ra chẳng là gì ngoài sự sao chép lặt vặt, thứ mô hình trẻ con hay sự nịnh nọt
nô bộc, bắt chước tòa l}u đ{i sừng sững, xưởng đúc vü khí, nh{ tù, lò luyện hùng mạnh Barad-
dûr, tức tòa Tháp Tối, nơi chưa từng bị bất cứ địch thủ nào thách thức, nơi cười nhạo với xu
nịnh, vẫn đang chờ thời cơ, tự tin trong sự kiêu hãnh và sức mạnh không thể đo đếm của nó.

Đó l{ th{nh trì của Saruman, theo tiếng tăm đồn đại; bởi trong ký ức những ai còn sống,
người Rohan không ai từng vượt qua cổng đó, có lẽ ngoại trừ một số ít, như Lưỡi Giun, đ~ bí
mật lẻn v{o đó v{ không kể lại cho ai những gì chúng thấy.

Lúc này Gandalf thúc ngựa về phía cây cột lớn có B{n Tay, v{ đi qua nó; khi ông đi qua, đội
Kỵ Sĩ kinh ngạc nhìn thấy Bàn Tay không còn màu trắng nữa. Nó ố như m{u m|u khô; v{ khi
nhìn gần hơn họ thấy những móng tay m{u đỏ. Gandalf chẳng thèm để ý cứ đi tiếp vào màn
sương, v{ họ miễn cưỡng đi theo. Giờ đ}y khắp xung quanh họ, như thể vừa có một trận lü bất
ngờ tràn qua, là những ao nước rộng nằm dọc con đường, lấp đầy các chỗ trüng, những con lạch
rỉ rách xuống giữa những tảng đ|.

Cuối cùng Gandalf dừng ngựa ra hiệu gọi; họ đi tới, và thấy phía trước ông m{n sương mù
đ~ tan đi, v{ nắng nhạt đang tỏa xuống. Lúc n{y đ~ l{ qu| trưa. Họ đ~ đến cổng Isengard.

Nhưng những cánh cổng đ~ bị vặn xoắn rồi quăng nằm dưới mặt đất. Và khắp xung quanh
l{ đ|, vỡ vụn thành vô số mảnh nham nhở, bị vứt tung tóe khắp nơi, hoặc chất thành những
đống đổ nát. Chiếc cổng vòm lớn vẫn đứng, nhưng giờ nó mở bung v{o khe đ| không m|i:
đường hầm phơi ra trần trụi, trên những bức tường như v|ch núi to|c ra những vết rách, lỗ
hổng to tướng ở cả hai bên; những tháp canh bị đập nát thành bụi. Giả như Đại Dương có phẫn
nộ dâng lên rồi đổ ào xuống d~y đồi cùng bão tố, thì cüng chẳng gây nên cảnh đổ nát lớn hơn.

Đồng bằng tròn bên kia mù mịt hơi nước: như một vạc lớn sôi sục, bên trong là cảnh tan nát
những cột chống, những thanh rầm bị ném văng v{ trôi nổi, có cả những rương lẫn thùng v{ đồ
đạc vỡ hỏng. Những cột trụ bị xoắn nghiêng ngả vẫn nhô thân rách toạc lên khỏi mặt nước ngập,
nhưng to{n bộ đường s| đ~ bị nhấn chìm. Xa về phía trước, bị che khuất một phần trong mây
cuộn, hiện ra sừng sững hòn đảo đ|. Tòa tháp Orthanc vẫn vươn cao tăm tối, không bị phá hủy
bởi cơn b~o tố. Một vùng nước trắng táp quanh chân tháp.

Nh{ vua v{ to{n đội quân ngồi lặng trên lưng ngựa, kinh ngạc, hiểu rằng quyền lực của
Saruman đ~ bị quật đổ; nhưng bằng cách nào thì họ chẳng thể đo|n ra. V{ giờ họ quay nhìn về
phía cổng vòm và những cánh cổng bị phá hủy. Họ thấy ở ngay bên cạnh đó có một đống đổ nát
lớn; v{ đột nhiên họ nhận ra trên ấy có hai hình người nhỏ bé nằm dài ung dung, mặc đồ xám,
khó nhìn thấy được giữa đống đất đ|. Bên cạnh họ bày la liệt những chai cùng lọ v{ b|t đĩa, như
thể họ vừa chén một bữa no nê, và giờ đang nghỉ ngơi sau khi lao động. Một người có vẻ như
đang ngủ; còn người kia đang khoanh ch}n, gối đầu vào tay, ngồi dựa lưng v{o một tảng đ| vỡ
mà thổi ra từ miệng những làn dài cùng những vòng nhỏ khói xanh mỏng mảnh.

Théoden và Éomer cùng toàn bộ qu}n sĩ ngạc nhiên ngây ra nhìn hai kẻ đó một lúc. Giữa
toàn bộ đống đổ n|t Isengard, dường như đ}y l{ cảnh tượng kỳ lạ nhất đối với họ. Thế nhưng
trước khi nhà vua kịp cất lời, hình người nhỏ nhắn thở ra khói đột nhiên nhận ra sự có mặt của
họ, khi họ im lặng ngồi ngay trước bức m{n sương mù. Anh ta vùng đứng dậy. Trông như một
thanh niên trẻ tuổi, hoặc có vẻ l{ như vậy, cho dù chỉ cao chưa bằng nửa người thường; c|i đầu
tóc n}u xoăn tít của anh ta không mü m~o, nhưng trên người lại kho|c |o cho{ng cü kỹ bụi
đường có cùng màu sắc và kiểu dáng với những đồ các bạn đồng hành của Gandalf đ~ mặc khi
đến Edoras. Anh ta cúi người rất thấp, một tay đặt lên ngực. Rồi, dường như không để ý đến sư
có mặt của thầy phù thủy và bạn bè ông, anh ta quay về phía Éomer và nhà vua.

“Xin ch{o mừng c|c ng{i đến với Isengard!” anh ta nói. “Chúng tôi l{ lính gi|m môn.
Meriadoc, con trai Saradoc là tên tôi; và bạn của tôi đ}y, người, than ôi! đ~ lả đi vì mệt mỏi” - nói
đến đ}y anh ta lấy ch}n thúc cho người kia một cú - “l{ Peregrin, con trai Paladin, dòng dõi Gia
Tộc Took. Xa tít về phương Bắc l{ quê hương chúng tôi. Chúa Tể Saruman đang ở bên trong;
nhưng lúc n{y ông ta đang trốn trong phòng cùng một c|i Lưỡi Giun, nếu không thì chắc chắn
ông ta đ~ ra đ}y nghênh đón kh|ch quý rồi.”

“Chắc chắn là thế rồi!” Gandalf cười nói. “Thế có phải Saruman đ~ sai c|c cậu ra canh cánh
cổng bị phá hỏng của ông ta, v{ theo dõi kh|ch đến, khi nào các cậu có thể bớt chút thời gian
dành cho chai lọ v{ b|t đĩa không?”
 “Không, thưa quý ông, ông ta trót không nhớ ra điều đó,” Merry rầu rĩ trả lời. “Ông ta qu|
bận rộn. Lệnh cho bọn ch|u đến từ C}y R}u, người đ~ tiếp quản quyền điều hành Isengard. Ông
ấy đ~ yêu cầu bọn ch|u ch{o đón Chúa đất Rohan bằng lời lẽ thích hợp. Ch|u đ~ cố hết sức.”

“Thế còn bạn đồng hành của c|c ngươi thì sao? Ta v{ Legolas thì sao?” Gimli hét to|ng lên,
gã không thể kìm lòng l}u hơn nữa. “Đồ ranh con, đồ lêu lổng lông lá cả chân lẫn đầu! C|c ngươi
đ~ dẫn bọn ta vào một cuộc truy lùng được lắm! Hai trăm lý, qua đầm lầy và rừng sâu, qua chiến
tranh và chết chóc, chỉ để giải tho|t c|c ngươi! V{ giờ thì bắt được c|c ngươi ở đ}y đang ăn
không ngồi rồi - và hút thuốc! Hút thuốc! C|c ngươi lấy thuốc ở đ}u ra thế hả đồ quỷ sứ? Búa
kìm ơi! Ta bị giằng xé giữa thịnh nộ v{ h}n hoan, đến độ nếu ta không nổ tung ra thì sẽ là
chuyện lạ đấy!”

“Anh nói thay tôi rồi đấy, Gimli,” Legolas cười to. “Cho dù tôi thì thèm biết họ lấy rượu ở
đ}u ra hơn.”

“Có một thứ các anh không bắt được trong cuộc truy lùng của c|c anh, đó l{ đầu óc lanh
lợi,” Pippin vừa nói vừa mở một mắt. “C|c anh tìm thấy bọn em ở đ}y ngồi trên trường chiến
thắng, giữa đống chiến lợi phẩm, mà còn thắc mắc làm sao bọn em lại có được chút an ủi xứng
đ|ng n{y!”

“Xứng đ|ng ư?” Gimli nói. “Không thể tin được!”

Đội Kỵ Sĩ cười ph|. “Không nghi ngờ l{ chúng ta đang chứng kiến cuộc đo{n tụ của những
người bạn th}n,” Théoden nói. “Vậy đ}y chính l{ những người thất lạc trong hội đồng hành của
ông sao, Gandalf? Mỗi một ngày lại được số phận đem đến những điều kỳ lạ. Tôi đ~ được chứng
kiến quá nhiều điều kể từ khi rời khỏi nhà mình; và giờ đứng ngay trước mắt tôi lại thêm một
giống người kh|c bước ra từ truyền thuyết. Đ}y chẳng phải là những người Tí Hon, mà vài
người trong số chúng tôi gọi l{ Holbytlan đó sao?”

“Xin vui lòng gọi l{ Hobbit, thưa bệ hạ,” Pippin nói.

“Hobbit ư?” Théoden nói. “Ngôn ngữ của c|c ngươi thay đổi thật kỳ lạ; nhưng c|i tên đó lại
nghe không hề thiếu tương xứng. Hobbit! Chẳng có báo cáo nào ta từng nghe lại có thể sánh
được với sự thật.”

Merry cúi người; v{ Pippin cüng đứng dậy cúi người thật thấp. “Ng{i thật lịch thiệp, thưa bệ
ha; hoặc tôi hy vọng có thể hiểu lời nhận xét của ng{i như vậy,” cậu nói. “V{ đ}y l{ một điều kỳ
lạ nữa! Tôi đ~ lang thang qua bao vùng đất, kể từ luc rời khỏi nh{ mình, v{ chưa bao giờ cho đến
tận lúc này tôi gặp bất cứ ai biết một câu chuyện nào liên quan tới người Hobbit.”

“Người của ta vốn xuất thân từ phương Bắc từ lâu lắm rồi,” Théoden nói. “Nhưng ta không
định lừa dối c|c ngươi đ}u: chúng ta không biết câu chuyện nào về người Hobbit cả. Tất cả
những gì truyền lại cho chúng ta chỉ là ở rất xa, qua biết bao sông bao núi, có một giống người tí
hon sống trong những cái hốc trong đồi c|t. Nhưng chẳng có truyền thuyết nào kể về chiến công
của họ, bởi nghe nói rằng họ không làm nhiều, và luôn lảng tránh khỏi tầm mắt con người bằng
cách biến mất trong nháy mắt; họ còn có thể cải giọng bắt chước tiếng chim hót. Nhưng có vẻ
như vẫn còn có nhiều chuyện đ|ng nói hơn.”

“Chắc chắn là vẫn còn, thưa bệ hạ,” Merry nói.

“Ví dụ một điều,” Théoden nói, “ta chưa từng nghe nói rằng họ phun khói ra đằng mồm.”

“Điều đó không có gì ngạc nhiên,” Merry trả lời, “bởi đó l{ một nghệ thuật mà chúng tôi mới
thực hành có vài thế hệ. Tobold Rúc Tù Và, thị trấn Dãy Dài ở Tổng Nam, l{ người đầu tiên trồng
thứ cỏ hút đích thực tại vườn nhà, vào khoảng năm 1070 theo niên lịch của bọn tôi. Làm thế nào
mà già Toby bắt gặp loại thực vật n{y…”

“Ng{i không biết mối nguy của ngài rồi, Théoden,” Gandalf cắt lời. “Những anh chàng
Hobbit này sẵn sàng ngồi trên đống đổ nát mà kể về niềm vui thích cỗ bàn, hay những việc vặt
của cha họ, ông họ, cụ họ, và cả những người họ hàng cách xa cả chín hệ, nếu ngài khuyến khích
họ bằng sự kiên nhẫn vô hạn độ. Để khi khác thích hợp hơn sẽ kể lịch sử tục hút thuốc. Cây Râu
đ}u rồi. Merry?”

“Ch|u tin l{ ông ấy đang ở mặt Bắc. Ông ấy đi kiếm thức uống - l{ nước sạch. Đa phần người
Ent đang đi cùng ông ấy, vẫn còn bận rộn dở công việc - ở đằng kia,” Merry khuơ tay về phía hồ
nước bốc hơi; v{ lúc nhìn theo, họ nghe thấy vọng lại tiếng ầm ào và soàn soạt, cứ như thể đang
có trận đ| lở lao xuống từ vách núi. Ở tít phía xa vang lên tiếng hoom-hom, như tiếng tù v{ đang
thổi đắc thắng.

“V{ vậy là Orthanc bị bỏ mặc không có ai canh g|c ư?” Gandalf hỏi.

“Có nước,” Merry nói. “Nhưng C}y Nhanh Nhảu v{ v{i người khác nữa đang canh chừng nó.
Không phải tất cả những cột và trụ dưới đồng bằng kia đều là do Saruman dựng lên đ}u. Ch|u
nghĩ C}y Nhanh Nhảu đang ở cạnh tháp đ|, gần chân cầu thang.”

“Phải rồi, một người Ent màu xám cao lớn đang đứng đó,” Legolas nói, “nhưng tay ông ấy
đang buông thõng, v{ ông ấy đứng im như một thân cây làm cổng.”

“Đ~ qu| trưa rồi,” Gandalf nói, “v{ chúng ta dẫu sao cüng chưa ăn tí gì từ sáng sớm. Song ta
muốn gặp Cây Râu càng sớm càng tốt. Ông ấy không để lại lời nhắn n{o sao, hay b|t đĩa v{ chai
lọ đ~ xóa sạch khỏi đầu các cậu rồi?”

“Ông ấy có để lại lời nhắn,” Merry nói, “ch|u đ~ định thông báo, thế mà lại bị ngăn cản bởi
bao nhiêu câu hỏi kh|c. Ch|u được yêu cầu nói nếu Chúa đất Mark v{ Gandalf đi đến bức tường
phía Bắc họ sẽ thấy Cây Râu ở đó, v{ ông ấy sẽ ch{o đón họ. Ch|u xin được nói thêm rằng họ
cüng sẽ thấy những thức ăn thượng hạng ở đó, đ~ được tìm ra và lựa chọn bởi những kẻ đầy tớ
hèn mọn n{y.” Cậu cúi người.

Gandalf cười ph|. “Vậy tốt hơn rồi đấy!” ông nói. “N{o, Théoden, ng{i sẽ đi cùng tôi đến chỗ
Cây Râu chứ? Chúng ta sẽ phải đi vòng xung quanh, nhưng không xa đ}u. Khi n{o gặp Cây Râu,
ngài sẽ học hỏi được nhiều điều. Bởi Cây Râu là Fangorn, là lão làng và chỉ huy của người Ent, và
khi nói chuyện với ông ấy ngài sẽ được nghe tiếng nói của kẻ già cả nhất trong số tất cả những
gì đang sống.”

“Tôi sẽ đi cùng ông,” Théoden nói. “Tạm biệt, những người Hobbit của ta! Cầu mong chúng
ta sẽ gặp lại nhau trong nhà của ta! Ở đó c|c ngươi sẽ ngồi bên cạnh ta và kể cho ta nghe tất cả
những gì tr|i tim c|c ngươi mong muốn: những chiến công của tổ tiên c|c ngươi, từ thuở niên
lịch c|c ngươi còn nhớ được; v{ chúng ta cüng sẽ nói chuyện về Già Tobold và kiến thức thảo
mộc của ông ấy. Tạm biệt!”

Hai ch{ng Hobbit cúi người thật thấp. “Vậy đó l{ Vua Rohan đấy!” Pippin khẽ nói. “Một cụ
già rất cừ. Lịch sự ra phết.”

Chương IX

NHỮNG THỨ TRÔI NỔI

Gandalf v{ đội quân của nh{ vua cưỡi ngựa ra đi, hướng về phía Đông men theo vòng tường
th{nh Isengard đổ nát. Còn Aragorn, Gimli, và Legolas ở lại phía sau. Thả cho Arod và Hasufel
chạy đi tìm cỏ, họ đến ngồi bên cạnh hai chàng Hobbit.

“Ch{, ch{! Cuộc săn đuổi đ~ kết thúc, và rốt cục chúng ta cüng gặp lại nhau, tại nơi chẳng ai
trong số chúng ta nghĩ l{ sẽ đến,” Aragorn nói.

“V{ giờ khi những người vĩ đại đ~ bỏ đi b{n bạc về những điều trọng đại,” Legolas nói, “có lẽ
những thợ săn sẽ biết được lời giải cho những c}u đố nho nhỏ của mình. Chúng tôi đ~ lần dấu
các cậu đến tận khu rừng, nhưng vẫn còn nhiều điều tôi muốn được biết sự thật.”

“V{ chúng tôi cüng có bao nhiêu điều muốn biết về c|c anh,” Merry nói. “Chúng tôi đ~ biết
được v{i điều thông qua C}y R}u, Gi{ Ent, nhưng chừng đó vẫn còn chưa đủ.”

“Chuyện nào ra chuyện nấy,” Legolas nói. “Chúng tôi l{ thợ săn, Vậy nên các cậu phải tự kể
về bản th}n cho chúng tôi trước tiên.”

“Hoặc thứ hai,” Gimli nói. “Việc đó sẽ tốt hơn nếu để sau bữa ăn. Đầu tôi đau nhức lắm; và
cüng đ~ qu| trưa rồi. Đồ lêu lổng c|c ngươi lo m{ đền bù bằng cách kiếm cho bọn ta vài thứ
chiến lợi phẩm m{ c|c ngươi vừa nói đó. Đồ ăn v{ thức uống có thể trả được một ít những gì các
ngươi còn nợ bọn ta đấy.”
 “Vậy thì các anh sẽ được thôi,” Pippin nói. “C|c anh muốn ở lại đ}y luôn hay đến nơi thoải
m|i hơn trong những gì còn sót lại của phòng gác Saruman - ở đằng kia dưới cổng vòm? Bọn em
ra ngo{i n{y ăn, vì còn phải để mắt tới con đường.”

“Chắc l{ để chưa đến một mắt!” Gimli nói. “Nhưng ta nhất quyết không vào bất cứ ngôi nhà
Orc nào; cüng như không chạm đến thức ăn lü Orc, hay bất cứ thứ gì chúng săn được.”

“Chúng tôi không bắt các anh làm vậy đ}u,” Merry nói. “Chúng tôi cüng đ~ qu| đủ với lü Orc
cho suốt cả đời rồi. Nhưng vẫn còn nhiều giống người khác ở Isengard này. Saruman vẫn đủ
khôn ngoan không tin cậy riêng mình lü Orc. L~o sai Con Người gác cổng cho lão: tôi cho rằng
đó l{ một số những nô bộc đ|ng tin cậy nhất của lão. Dù thế n{o thì chúng cüng có được nhiều
ân huệ v{ đồ dự trữ ngon l{nh.”

“Cả cỏ hút nữa sao?” Gimli hỏi.

“Không, tôi không nghĩ thế,” Merry cười ph| lên. “Nhưng đó lại là một câu chuyện khác mà
anh có thể đợi đến sau bữa trưa.”

“Vậy thì chúng ta đi ăn trưa thôi!” g~ Người Lùn nói.

Hai chàng Hobbit dẫn đường; họ đi qua cổng vòm tới một cửa rộng bên trái, trên đỉnh một
cầu thang. Nó mở thẳng vào một gian phòng lớn, đầu kia phòng lại có nhiều cửa khác nhỏ hơn,
còn có cả lò sưởi và ống khói ở một bên tường. Gian phòng được tạc từ đ|; v{ chắc hẳn ngày
xưa nó rất tối tăm, bởi những ô cửa sổ chỉ mở v{o đường hầm. Nhưng giờ đ}y |nh s|ng lọt vào
qua trần nhà bị đập vỡ. Trong lò sưởi củi đang ch|y dở.

“Em đ~ nhóm lên chút lửa,” Pippin nói. “Nó an ủi bọn em trong m{n sương mù. Có rất ít củi
quanh đ}y, v{ đa số gỗ bọn em tìm được đều ướt. Thế nhưng ống khói thông gió rất tốt: hình
như nó thổi xuyên qua đ| lên phía trên, v{ thật may là nó vẫn chưa bị bịt. Một đống lửa là tốt
lắm. Em sẽ l{m cho c|c anh món b|nh mì nướng. Em sợ l{ b|nh mì đ~ từ ba bốn ngày nay rồi.”

Aragorn và những người bạn đồng hành thả mình ngồi xuống đầu một chiếc bàn dài, và hai
chàng Hobbit biến mất sau một cánh cửa bên trong.

“Nh{ kho ở trong đó, v{ phía trên mặt nước ngập, thật may mắn,” Pippin nói khi họ quay lại
khệ nệ với một đống đĩa, b|t, cốc, dao và rất nhiều món ăn kh|c nhau.

“V{ anh không cần phải hếch müi trước số thức ăn n{y đ}u, cậu trẻ Gimli,” Merry nói. “Đ}y
không phải đồ của Orc, mà là thức ăn cho người, như C}y R}u gọi. Anh có muốn bia hay rượu gì
không? Có một thùng trong kia - cüng kh| được. V{ đ}y món thịt lợn muối hảo hạng. Hoặc tôi có
thể cắt cho anh vài lát thịt xông khói v{ nướng qua, nếu anh thích. Tôi rất tiếc không có món gì
xanh cả: việc giao h{ng hơi bị ngưng trệ trong mấy ngày gần đ}y! Tôi không thể mời anh bất cứ
thứ gì ngo{i bơ v{ mật ong để ăn cùng b|nh mì. Anh hài lòng chứ?”
 “Tất nhiên là hài lòng rồi,” Gimli nói. “Món nợ đ~ được trừ đi kh| nhiều rồi đấy.”

Chẳng l}u sau ba người bắt đầu bận rộn với bữa ăn; còn hai ch{ng Hobbit, không hề tỏ ra
ngượng nghịu, cùng bắt đầu sửa soạn bữa thứ hai. “Chúng ta phải thù tiếp khách khứa chứ,” họ
nói.

“S|ng nay c|c cậu hiếu khách ghê gớm,” Legolas cười nói. “Nhưng nếu chúng tôi không đến,
chắc các cậu cüng đ~ kịp thù tiếp nhau thôi.”

“Có lẽ vậy; mà tại sao lại không chứ?” Pippin nói. “Bọn em đ~ phải ăn uống vô cùng tồi tệ
cùng lü Orc, m{ ngay cả trước đó cüng đói nhiều ngày rồi. Đ~ l}u lắm rồi bọn em không được ăn
cho thỏa thích.”

“Có vẻ như điều đó chẳng hại gì các cậu cả,” Aragorn nói “Thực tế là nhìn các cậu còn cực kỳ
sung sức.”

“Đúng thật, đúng l{ như vậy,” Gimli vừa nói vừa nhìn họ từ đầu xuống chân qua miệng cốc.
“Ô kìa, tóc c|c ngươi d{y v{ xoăn gấp đôi so với khi chúng ta chia tay; và ta dám thề rằng cả hai
ngươi đều có vẻ lớn lên sao đó, nếu điều đó còn có thể đối với người Hobbit ở độ tuổi c|c ngươi.
Dù sao thì tay C}y R}u n{y cüng đ~ không bỏ đói c|c ngươi.”

“Không đ}u,” Merry nói. “Thế nhưng người Ent chỉ uống thôi, mà uống thì chẳng thể thỏa
m~n được. Thức uống của Cây Râu bổ dưỡng đấy, nhưng người ta vẫn cảm thấy cần gì đó rắn
hơn. V{ ngay cả lembas m{ được đổi món cüng tốt.”

“C|c cậu đ~ uống nước của người Ent rồi phải không?” Legolas nói. “Ch{, vậy thì tôi nghĩ
chắc mắt Gimli không hề đ|nh lừa đ}u. Có nhiều bài ca kỳ lạ hát về thức uống trong rừng
Fangorn.”

“V{ nhiều câu chuyện kỳ lạ đ~ kể về vùng đất đó,” Aragorn nói. “Tôi chưa bao giờ vào trong
đó. N{o, h~y kể cho tôi thêm về nó đi, v{ về người Ent nữa!”

“Người Ent,” Pippin nói, “người Ent là - { người Ent ai cüng kh|c nhau l{ điều thứ nhất. Thế
nhưng mắt của họ, mắt của họ rất kỳ lạ.” Cậu cố lúng búng ra vài từ để rồi im lặng. “Ờ, {,” cậu
tiếp tục, “c|c anh đ~ thấy v{i người từ xa rồi đấy - hoặc ít ra là họ đ~ nhìn thấy các anh, và thông
báo rằng c|c anh đ~ lên đường - v{ em đo|n l{ c|c anh sẽ nhìn thấy nhiều người khác nữa trước
khi c|c anh đi khỏi đ}y. Các anh phải tự tìm hiểu lấy thôi.”
 “N{o, n{o!” Gimli nói. “Chúng ta đang bắt đầu từ giữa chừng câu chuyện đấy. Ta muốn nghe
theo đúng trình tự cơ, bắt đầu từ cái ngày kỳ lạ m{ đo{n chúng ta tan vỡ.”

“Anh sẽ được nghe, nếu có thời gian,” Merry nói. “Nhưng trước tiến - nếu anh đ~ ăn xong -
anh nên nhồi tẩu và bật lửa. Và rồi trong một lúc chúng ta có thể làm ra vẻ tất cả đều đang an
toàn ở Bree, hay ở Thung Đ|y Khe.”

Cậu lấy ra một chiếc túi da nhỏ đựng đầy thuốc lá sợi. “Chúng tôi có h{ng đống thứ này,”
cậu nói, “v{ c|c anh có thể đóng gói bao nhiêu tùy thích, khi chúng ta lên đường. Sáng nay chúng
tôi đ~ phải làm mấy việc chạy lụt, Pippin và tôi. Có rất nhiều thứ trôi nổi lung tung. Chính Pippin
đ~ tìm thấy hai thùng nhỏ, m{ tôi đo|n l{ trôi ra từ hầm chứa hay nh{ kho n{o đó. Khi mở ra,
chúng tôi thấy chúng chứa đầy thứ này: một loại cỏ hút không thể ngon hơn, v{ không hề bị hư
hỏng.”

Gimli lấy một chút, chà giữa hai lòng bàn tay rồi hít một hơi. “Cảm giác thật tuyệt, và cái mùi
thật ngon,” g~ nói.

“Tuyệt m{!” Merry nói. “Gimli th}n mến ạ, đó l{ L| Đ|y D{i cơ đấy! Có cả nhãn hàng Rúc Tù
V{ in trên thùng, rõ r{ng như ban ng{y. Bằng c|ch n{o nó đến được đ}y thì tôi chịu. Tôi đo|n
thứ này dành cho Saruman dùng riêng. Tôi không ngờ rằng nó lại ra đi xa đến vậy. Nhưng giờ
thì nó thật là có ích hết sức!”

“Sẽ có ích,” Gimli nói, “nếu ta có tẩu m{ hút. Than ôi, tôi đ~ đ|nh mất tẩu ở Moria rồi, hoặc
trước đó nữa. Chẳng nhẽ không có cái tẩu n{o trong đống chiến lợi phẩm của c|c ngươi sao?”

“Không, tôi sợ là không có,” Merry nói. “Chúng tôi không tìm thấy cái nào cả, ngay cả ở
trong phòng gác này. Có vẻ như Saruman giữ lại thứ tốt đó cho riêng l~o ta. V{ tôi nghĩ chẳng
ích gì nếu chúng ta gõ cửa Orthanc cầu xin lão ta một chiếc tẩu hút đ}u! Chúng ta sẽ phải dùng
chung thôi, giống như bạn bè tốt lúc túng quẫn vẫn l{m.”

“Khoan chút đ~ n{o!” Pippin nói. Cho tay v{o ngực áo khoác cậu lấy ra một cái túi mềm nhỏ
treo v{o d}y. “Em giữ một hai của báu kỹ trong người, đối với em cüng quý gi| như những chiếc
Nhẫn vậy. Thứ này là một: chiếc tẩu gỗ cü của em. V{ đ}y l{ thứ hai: một chiếc còn chưa sử
dụng. Em đ~ mang theo suốt qu~ng đường dài, dù em chẳng biết vì sao nữa. Khi phần cỏ hút em
mang đ~ hết, em đ~ chẳng mong có thể tìm thấy thêm trong cuộc h{nh trình. Nhưng cuối cùng
bây giờ nó lại có ích.” Cậu giơ lên một chiếc tẩu nhỏ có phần bát thuốc rộng và dẹt, rồi đưa cho
Gimli. “Thế n{y đ~ d{n xếp xong nợ nần giữa chúng ta chưa?” cậu hỏi.

“Đ~ d{n xếp xong!” Gimli kêu lên. “Hỡi người Hobbit cao thượng, thế này lại khiến ta lún
sâu vào nợ nần với ngươi rồi.”

“Ch{, tôi sẽ quay lại không gian tho|ng đ~ng, để xem gió và bầu trời đang l{m gì!” Legolas
nói.

“Chúng tôi sẽ đi cùng anh,” Aragorn nói.

 Họ đi ra rồi buông mình ngồi lên đống đ| trước cổng. Giờ họ đ~ có thể nhìn xa xuống thung
lüng; m{n sương mù đang tản bớt v{ trôi đi cùng l{n gió nhẹ.

“Giờ thì chúng ta hãy nghỉ ngơi ở đ}y chốc l|t!” Aragorn nói. “Chúng ta sẽ ngồi trên đống đổ
nát mà nói chuyện như Gandalf vừa nói, trong lúc ông ấy đang bận rộn ở đ}u đó. Tôi cảm thấy
mệt mỏi như hiếm khi nào từng cảm thấy trước đ}y.” Ch{ng quấn chiếc áo choàng xám quanh
người, che đi |o gi|p, v{ duỗi thẳng đôi ch}n d{i. Rồi chàng nằm xuống thổi ra từ môi một làn
khói mỏng.

“Nhìn kìa!” Pippin nói. “G~ Tuần Du Sải Ch}n D{i đ~ trở lại!”

“G~ ta chưa bao giờ đi đ}u cả,” Aragorn nói. “Tôi l{ Sải Chân Dài và là cả Dúnadan nữa, và
tôi thuộc về cả Gondor lần Miền Bắc.”

Họ lặng lẽ hút thuốc trong ít lâu, và mặt trời tỏa nắng lên họ, xiên xuống thung lüng qua
những đ|m m}y trắng ở tít trên cao phía Tây. Legolas nằm im, nhìn không chớp mắt lên mặt
trời và bầu trời, rồi khẽ hát một mình. Cuối cùng chàng ngồi dậy. “N{o!” ch{ng nói. “Thời gian
đang trôi, v{ sương mù cüng đang bay đi, hoặc có thể đ~ bay rồi nếu mấy kẻ kỳ lạ c|c người
không phủ khói đầy người. Câu chuyện là thế n{o?”

“[, c}u chuyện của em bắt đầu bằng việc tỉnh dậy trong bóng đêm v{ nhận ra toàn thân
đang bị trói trong một trại Orc,” Pippin nói. “Để em xem, hôm nay ng{y bao nhiêu?”

“Ng{y mùng năm th|ng Ba theo niên lịch Quận,” Aragorn nói. Pippin làm vài phép tính trên
ngón tay. “Mới chín ng{y trước!” cậu nói[2]. “Dường như cả năm đ~ trôi qua kể từ khi bọn em bị
bắt. Chà, cho dù nửa thời gian đó trôi qua như một cơn |c mộng, em vẫn nhớ ba ngày vô cùng
khủng khiếp sau đó. Merry sẽ sửa cho em, nếu em quên điều gì quan trọng: em sẽ không kể chi
tiết: những cây roi, những thứ ôi thiu, mùi hôi thối và tất cả những thứ tương tự như thế; em
không dám nhớ lại.” V{ sau đó cậu bắt đầu kể về Boromir trong trận chiến cuối cùng và cuộc
hành quân của lü Orc từ Emyn Muil đến Khu Rừng. Những người còn lại ngồi gật gù khi nghe
những điểm đúng với suy đo|n của họ.

“Đ}y l{ v{i thứ quý giá mà các cậu đ~ để rơi,” Aragorn nói. “C|c cậu sẽ mừng khi thấy lại
chúng.” Ch{ng nới lỏng thắt lưng dưới áo choàng, rồi lấy ra hai con dao vẫn còn nằm trong vỏ.

“Ch{!” Merry nói. “Tôi không bao giờ tưởng tượng còn được thấy lại những thứ đó! Tôi đ~
dùng dao trang điểm được v{i tên Orc; nhưng Uglúk đ~ tước dao của chúng tôi. Hắn trợn mắt
mới kinh l{m sao! Đầu tiên tôi tưởng hắn định đ}m tôi, nhưng hắn ném những thứ đó đi cứ như
thể chúng thiêu đốt hắn.”

“V{ đ}y l{ ghim c{i của cậu. Pippin,” Aragorn nói. “Tôi đ~ cất kỹ bởi nó là một vật vô cùng
quý gi|.”
 “Em biết,” Pippin nói. “Thật đau đớn phải bỏ rơi nó; nhưng em còn có thể l{m được gì nữa?”

“Chẳng thể kh|c được,” Aragorn trả lời. “Kẻ nào không thể bỏ đi những thứ quý giá lúc cần
thiết là kẻ đang bị xích xiềng. Cậu đ~ l{m đúng.”

“Cắt d}y trói tay, đúng l{ một việc l{m thông minh!” Gimli nói. “Ngươi đ~ gặp may lúc đó;
thế nhưng có thể nói l{ ngươi đ~ nắm lấy cơ hội bằng cả hai tay.”

“V{ đ~ đặt cho chúng tôi một c}u đố rất kh|,” Legolas nói. “Tôi cứ tưởng các cậu đ~ mọc
c|nh!”

“Rất tiếc l{ không,” Pippin nói. “Nhưng c|c anh không biết là còn có Grishnákh nữa.” Cậu
rùng mình không nói thêm được gì nữa, khiến Merry phải kể nốt những giây phút cuối cùng
khủng khiếp: đôi b{n tay mò mẫm, hơi thở nóng bỏng, và sức mạnh đ|ng sợ nơi đôi tay lông l|
của Grishnákh.

“Tất cả những chuyện về lü Orc từ Barad-dûr, hay Lugbúrz theo cách chúng gọi, khiên tôi lo
lắng,” Aragorn nói. “Chúa Tể Hắc \m đ~ biết quá nhiều, tay chân của hắn cüng vậy; và hiển
nhiên l{ Grishn|kh đ~ gửi tin qua bên kia Sông Cả sau cuộc cãi lộn. Con Mắt Đỏ sẽ nhìn về phía
Isengard. Nhưng dù thế n{o thì Saruman cüng đ~ rơi v{o thế gậy ông đập lưng ông rồi.”

“Phải rồi, cho dù bên nào thắng, thì tiền đồ của lão ta vẫn rất xấu,” Merry nói. “Mọi thứ đều
bắt đầu hỏng bét với l~o ta ngay khi lü Orc của l~o đặt ch}n lên Rohan.”

“Bọn ta có thoáng thấy l~o gi{ |c ôn đó, hoặc ít ra Gandalf ám chỉ như vậy,” Gimli nói. “Ở rìa
Khu Rừng.”

“V{o lúc n{o vậy?” Pippin hỏi.

“Năm đêm trước,” Aragorn nói.

“Để em xem,” Merry nói, “năm đêm trước - giờ câu chuyện của chúng ta đ~ đến phần các
anh không hề biết chút n{o. Chúng tôi đ~ gặp Cây Râu vào buổi sáng sau khi cuộc chiến diễn ra;
v{ đêm hôm đó chúng tôi nghỉ tại Sảnh Nguồn, một trong số những nhà Ent của ông ấy. Sáng
hôm sau chúng tôi đến Ent hội, một cuộc tập hợp của người Ent, và là thứ kỳ quái nhất tôi từng
thấy trong suốt cuộc đời. Nó kéo dài suốt ng{y hôm đó v{ ng{y hôm sau; v{ chúng tôi nghỉ qua
đêm với một người Ent được gọi là Cây Nhanh Nhảu. Và rồi đến chiều muộn ngày thứ ba của hội
nghị đó, người Ent đột nhiên phát tiết. Thật kinh hồn. Cả Khu Rừng căng lên như thể một cơn
bão sấm sét đang dồn nén bên trong: rồi tất cả bất thình lình nổ tung. Gi| m{ c|c anh được nghe
bài hát của họ lúc h{nh qu}n.”

“Nếu Saruman nghe được, lão ta giờ có lẽ đ~ c|ch đ}y cả trăm dặm rồi, ngay cả nếu phải
chạy bằng chính đôi ch}n l~o,” Pippin nói.
 “Dẫu Isengard cứng rắn vững chắc, trơn trụi như xương, lạnh lẽo như sắt,
Ta đi, ta đi, lên đường chiến tranh, đập vỡ cửa đá, chặt nát vòng thành!

Còn nhiều lắm. Một phần lớn bài hát không hề có lời, nghe như giai điệu tù và với cả trống.
Kích động cực kỳ. Nhưng em đ~ tưởng chỉ là hành khúc thì họ hát thế thôi, chỉ là bài hát - cho
đến khi em đến đ}y. Giờ em đ~ biết rõ hơn rồi.”

“Sau khi m{n đêm buông xuống, chúng tôi đi xuống sống núi cuối cùng v{o đến Nan
Curunír,” Merry tiếp tục. “Cho đến tận lúc đó tôi mới cảm giác là cả Khu Rừng đang di chuyển
phía sau bọn tôi. Tôi đ~ tưởng mình đang mơ một giấc mơ Ent, thế nhưng Pippin cüng thấy điều
đó. Cả hai chúng tôi đều phát hoảng; nhưng chúng tôi không được biết gì nhiều hơn cho đến mãi
sau này.

“Đó l{ người Huorn, hay là cách gọi họ của người Ent bằng thứ ‘ngôn ngữ ngắn gọn’. C}y
Râu không chịu kể nhiều về họ nhưng tôi nghĩ họ là những người Ent đ~ gần như biến thành cây
hoặc ít nhất là trông giống vậy. Họ đứng đ}y đó trong khu rừng hoặc dưới hiên rừng, lặng lẽ,
canh chừng cây cối không ngừng nghỉ; nhưng tôi tin rằng sâu trong những thung lüng tăm tối
còn có h{ng trăm h{ng trăm người như họ.

“Có một quyền năng rất lớn nơi họ, v{ dường như họ có khả năng bọc kín mình bằng bóng
đêm: rất khó thấy họ di chuyển. Nhưng họ di chuyển đấy. Họ có thể di chuyển hết sức nhanh
nhẹn, nếu họ nổi giận. C|c anh đang đứng yên ngắm nhìn trời đất, chẳng hạn, hoặc nghe tiếng
gió thổi, thế rồi đột nhiên các anh nhận ra mình đang đứng giữa một khu rừng với những thân
cây to lớn mò mẫm khắp xung quanh. Họ vẫn còn tiếng nói, và nói chuyện được với người Ent -
đó l{ lý do tại sao họ được gọi là Huorn, Cây Râu nói vậy - nhưng họ đ~ trở nên kỳ dị và hoang
dã. Nguy hiểm nữa. Tôi sẽ sợ hãi lắm khi phải gặp họ, nếu không có người Ent thực thụ nào ở
bên để canh chừng họ.

“Vậy l{, lúc đầu đêm chúng tôi theo một hẻm núi dài lần xuống đầu trên của Thung Lüng
Phù Thủy, người Ent cùng toàn bộ những người Huorn xào xạc phía sau. Dĩ nhiên chúng tôi
không thấy họ, nhưng cả bầu không gian tràn ngập những tiếng kẽo kẹt. Trời rất tối, một đêm
đầy mây mù. Họ di chuyển với tốc độ rất lớn ngay khi vừa xuống khỏi đồi, và gây tiếng động
nghe như gió cuốn. Mặt Trăng không ló ra sau những đ|m m}y, v{ qu| nửa đêm một chút cả
một khu rừng cao lớn đ~ v}y quanh mặt phía Bắc Isengard. Không có dấu hiệu gì của kẻ thù hay
có ai ra chặn đường. Ánh sáng phát ra le lói từ ô cửa sổ trên cao tòa tháp, và tất cả chỉ có vậy.

“C}y R}u v{ một v{i người Ent khác lần vào, ngay tầm quan sát từ cổng lớn. Pippin v{ tôi đi
cùng ông ấy. Chúng tôi ngồi trên vai Cây Râu nên cảm nhận được sự căng thẳng đến run rẩy
trong người ông ấy. Thế nhưng ngay cả khi đ~ được đ|nh thức, người Ent vẫn rất thận trọng và
kiên nhẫn. Họ đứng im như đ| tạc, hít thở và nghe ngóng.
 “Rồi bất thình lình một sự rúng động khủng khiếp nổ ra. Tiếng kèn đồng cất lên ầm ĩ, vang
vọng khắp c|c tường thành Isengard. Chúng tôi cứ tưởng đ~ bị phát hiện, và cuộc chiến chuẩn
bị nổ ra. Nhưng lại chẳng hề phải vậy. Toàn bộ quân của Isengard đang h{nh qu}n đi. Tôi không
biết gì nhiều về cuộc chiến này, hay về những Kỵ Sĩ Rohan, nhưng Saruman dường như rắp tâm
tiêu diệt nhà vua và toàn bộ đội quân bằng một cú đ|nh cuối cùng. L~o đ~ vét cạn Isengard. Tôi
thấy kẻ thù ra đi: những đo{n qu}n bộ Orc dài bất tận; những đội Orc cưỡi trên sói khổng lồ. Và
có cả những đạo qu}n Người. Rất nhiều trong số chúng mang theo đuốc, và trong ánh lửa tôi
nhìn thấy khuôn mặt chúng. Đa phần đều là những người bình thường, khá cao lớn và tóc sẫm
màu, trông dữ dội nhưng không đặc biệt t{n |c. Nhưng còn có những tên khác trông rất khủng
khiếp: cao như người, nhưng lại có bộ mặt yêu tinh, vàng bủng, gian xảo, mắt xếch. Các anh biết
không, chúng ngay lập tức khiến tôi liên tưởng đến tay Người miền Nam ở Bree; chỉ là hắn
không giống hệt lü Orc như đa số bọn n{y.”

“Tôi cüng đ~ nghĩ đến hắn,” Aragorn nói. “Chúng tôi đ~ phải giải quyết rất nhiều lü nửa
người nửa Orc này ở Hẻm Helm. Giờ có vẻ đ~ rõ r{ng rằng tay Người miền Nam đó l{m gi|n
điệp Saruman; thế nhưng hắn làm việc với lü Kỵ Sĩ Đen hay cho một mình Saruman thì tôi
không biết. Những kẻ xấu xa này rất khó biết khi nào chúng cùng trong một hội, còn khi nào
chúng đang lừa dối lẫn nhau.”

“Ch{, nếu tính tất cả các loại thì phải có ít nhất mười nghìn tên,” Merry nói. “Chúng mất tới
một giờ mới qua hết cổng. Một số đi xuống con đường về phía Khúc Cạn, còn một số khác vòng
đi hướng về phía Đông. Một cây cầu đ~ được x}y dưới đó, c|ch đ}y khoảng một dặm, nơi dòng
sông chảy qua một đoạn rất sâu. Giờ nếu đứng dậy các anh có thể nhìn thấy nó. Tất cả bọn
chúng đều hát hò bằng giọng chói tai, rồi cười cợt, ồn {o điếc cả tai. Tôi nghĩ tình thế trước mặt
Rohan quả l{ đen tối. Nhưng C}y R}u không hề xê dịch. Ông ấy nói: ‘Việc của ta đêm nay l{ với
Isengard, với đ| v{ sỏi.’

“Nhưng, cho dù không nhìn thấy điều gì đang xảy ra trong đêm tối, tôi tin rằng người Huorn
đ~ bắt đầu di chuyển về phía Nam, ngay khi cổng lại đóng lại. Tôi nghĩ việc của họ là với lü Orc.
Đến sáng hôm sau họ đ~ ở tít xa dưới thung lüng; hoặc ít nhất là ở đó xuất hiện một vùng bóng
đen m{ chẳng ai có thể nhìn thấu qua.

“Ngay khi Saruman đ~ cử hết toàn bộ quân của l~o, l{ đến lượt chúng tôi. C}y R}u đặt chúng
tôi xuống, đi lên phía cổng, bắt đầu nện vào cổng và réo gọi Saruman. Không hề có tiếng trả lời,
ngoại trừ tên và đ| lao xuống từ trên tường thành. Thế nhưng thứ tên đó vô hại với người Ent.
Dĩ nhiên chúng l{m họ đau, v{ khiến họ tức điên: như lü ruồi đốt. Nhưng người Ent có thể găm
đầy tên Orc như gối cắm kim, mà chẳng tổn hại gì nhiều. Họ không thể trúng độc, là một; và da
của họ có vẻ rất dày, cứng hơn vỏ cây. Chắc phải bổ hết sức một phát rìu mới có thể khiến họ bị
thương nghiêm trọng. Họ không thích rìu. Thế nhưng phải rất nhiều tay rìu cùng lúc mới đốn hạ
nổi một người Ent: kẻ n{o đốn được v{o người Ent một phát sẽ không bao giờ có được phát thứ
hai. Một cú đấm từ nắm tay Ent có thể vò nát sắt như một tấm thiếc mỏng.

“Khi C}y R}u đ~ dính một v{i müi tên, l{ lúc ông ấy bắt đầu nóng lên, trở nên ‘vội v{ng’ thực
sự, như c|ch ông ấy nói. Ông ấy phát ra một tiếng hoom-hom lớn, ngay lập tức một t| người Ent
bước lên theo. Một người Ent đang nổi giận quả là khủng khiếp. Ngón tay, ngón chân họ dính
cứng v{o đ|; v{ họ xé đ| ra như xé vỏ b|nh mì. Trông như thể chiến tích trăm năm của những
rễ cây cổ thụ, mà gói gọn vào một chốc lát.

“Họ đẩy, họ kéo, họ xé, họ lắc, họ đập; và ken-két, răng-rắc, trong vòng năm phút những
cánh cổng khổng lồ đ~ bị quẳng nằm méo mó; v{ có v{i người đ~ bắt đầu khoét vào bức tường
th{nh, như đ{n thỏ đ{o hố cát. Tôi không biết Saruman nghĩ điều gì đang xảy ra; nhưng dù sao
l~o cüng không biết phải xử trí bằng cách nào. Phép phù thủy của lão có lẽ đ~ kém đi thời gian
gần đ}y, tất nhiên; nhưng dù sao tôi nghĩ l~o không có gan, không có nhiều düng khí đơn thuần
khi bị dồn vào ngõ hẹp một mình mà không có thật nhiều nô lệ, máy móc, và các thứ, nếu các
anh hiểu ý tôi. Rất khác so với Gandalf già. Tôi tự hỏi liệu danh tiếng của lão ta có phải chỉ chủ
yếu nhờ l~o đ~ khôn ngoan chiếm cứ Isengard.”

“Không,” Aragorn nói. “Đ~ có thời ông ta vĩ đại đúng như danh tiếng của ông ta cho thấy.
Kiến thức ông ta uyên th}m, suy nghĩ s}u sắc, v{ đôi tay thì khéo léo phi thường; và ông ta còn
có một quyền năng điều khiển trí óc của người khác. Ông ta có thể thuyết phục được những
người thông thái, và có thể dọa dẫm được những người thấp cổ bé họng hơn. Dĩ nhiên ông ta
vẫn còn nguyên những quyền năng đó. Tôi d|m nói không nhiều người trên to{n Trung Địa này
có thể an toàn nếu phải một mình nói chuyện với ông ta, ngay cả bây giờ khi ông ta vừa thất bại.
Giờ đ}y còn Gandalf, Elrond, và Galadriel có lẽ, vì nay sự xấu xa cua ông ta đ~ bị vạch trần, thế
nhưng không còn nhiều người kh|c.”

“Người Ent vẫn an to{n,” Pippin nói. “Có vẻ như l~o ta từng thao túng được họ một thời,
nhưng không bao giờ làm vậy được nữa. Và dù thế nào thì l~o ta cüng không hiểu họ; và lão ta
đ~ phạm sai lầm nghiêm trọng là bỏ họ ra ngoài tính toán của mình. Lão ta không có kế sách nào
đối với họ, và chẳng còn thời gian mà lên kế sách nào, một khi họ bắt tay vào việc. Ngay khi cuộc
tấn công của bọn em bắt đầu, vài con chuột còn sót lại ở Isengard bắt đầu lủi qua từng cái lỗ
người Ent đ~ tạo ra. Người Ent thả cho lü Người chạy sau khi tra hỏi chúng, chỉ có khoảng hai
hay ba tá còn ở trong n{y. Em không nghĩ có nhiều tên Orc, dù kích cỡ n{o, tho|t được. Đằng
n{o cüng không tho|t được khỏi người Huorn: có một khu rừng đầy bọn họ vây khắp xung
quanh Isengard khi đó, lại còn những ngươi đ~ đi xuống thung lüng.

Khi người Ent đ~ biến một phần lớn tường th{nh phía Nam th{nh đống gạch vụn, và những
tên còn lại trong quân số của Saruman đều đ~ lủi đi v{ đ{o ngü, l~o ta đ~ hoảng hốt bỏ chạy, có
vẻ như l~o ta đ~ ở bên cổng khi bọn em đến: em nghĩ l~o ta đến ngắm nhìn đội quân hoành
tráng ra trận. Khi người Ent mở đường vào bên trong, lão ta vội vã bỏ đi. Ban đầu họ không phát
hiện ra lão ta. Thế nhưng m{n đêm đ~ hé mở, và ánh sao bừng lên rất s|ng, đủ để người Ent
nhìn rõ, v{ đột nhiên Cây Nhanh Nhảu hét lên ‘kẻ giết cây, kẻ giết c}y!’ C}y Nhanh Nhảu là một
sinh vật hiền từ, thế nhưng ông ấy c{ng căm ghét Saruman dữ dội hơn vì thế: đồng bào của ông
ấy đ~ khổ sở dưới búa rìu t{n độc của lü Orc. Ông ta lao xuống đường từ mặt cổng bên trong, và
ông ta di chuyển như gió cuốn một khi được đ|nh thức. Có một hình bóng sáng nhợt vội vã thấp
thoáng giữa những bóng cột, v{ đ~ đến gần những bậc thang dẫn lên cửa tháp. Thế nhưng đúng
là hụt trong gang tấc. Cây Nhanh Nhảu b|m s|t theo l~o ta, đến nỗi khi lão ta lủi được vào bên
trong cửa ông ta chỉ còn thiếu một hai bước chân nữa là bắt được và bóp chết lão.
 “Khi Saruman đ~ an to{n bên trong Orthanc, lão ta chẳng đợi lâu mới triển khai một vài
món máy móc bảo bối của l~o. Khi đó đ~ có rất nhiều người Ent v{o trong Isengard: v{i người
đ~ đi theo C}y Nhanh Nhảu, còn những người kh|c cüng đ~ tr{n v{o từ phía Bắc v{ phía Đông;
họ đi khắp nơi v{ ph| ph|ch ghê gớm. Đột nhiên lửa và khói hôi thối bùng lên: những lỗ thông
hơi, những hầm hố khắp đồng bằng bắt đầu phun trào. Nhiều người Ent bị bén lửa phỏng rộp
lên. Một trong số họ, em nghĩ ông ta gọi l{ Xương Sồi, một người Ent rất cao to đẹp trai, bị trúng
một tia lửa lỏng n{o đó v{ bốc ch|y như đuốc: quả là một cảnh tượng khủng khiếp.

“Cảnh đó khiến họ điên tiết. Em vẫn tưởng rằng họ đ~ được đ|nh thức thực sự từ trước đó;
nhưng em nhầm. Cuối cùng thì em cüng thấy họ thức tỉnh là thế nào. Thật choáng váng. Họ gầm
lên, gào rống, v{ la thét, đến khi đ| nứt vỡ v{ đổ xuống chỉ với tiếng gào của họ. Merry và em
nằm bẹp xuống mặt đất bịt áo choàng vào tai. Từng vòng, từng vòng quanh tòa th|p đ| Orthanc,
người Ent cứ vừa bước đi vừa công ph| như một cơn cuồng phong đang g{o thét, đập vỡ những
hàng cột, quẳng từng cơn b~o đ| xuống những miệng hố, tung những phiến đ| khổng lồ như
nắm l| lên không trung. Tòa th|p như đứng giữa một cơn lốc xoáy. Em thấy những cột sắt,
những khối đ| bắn lên cao h{ng trăm bộ, lao sầm vào những cánh cửa sổ Orthanc. Thế nhưng
Cây Râu vẫn giữ bình tĩnh. Thật may là ông ấy không bị dính chút lửa khói nào. Ông không
muốn người của mình tự gây tổn thương trong cơn giận dữ, và ông ấy cüng không muốn
Saruman trốn được qua cái lỗ n{o đó trong cảnh lộn xộn. Rất nhiều người Enl lao cả thân mình
v{o th|p đ| Orthanc; thế nhưng nó đ~ đ|nh bại họ. Nó rất nhẵn và cứng. Có lẽ vẫn còn phép phù
thủy n{o đó bên trong nó, l}u đời hơn v{ mạnh mẽ hơn cả quyền phép Saruman. Dù thế nào thì
họ cüng không b|m được lấy nó, hoặc khiến nó sứt mẻ gì; mà họ lại đang tự l{m đau v{ chuốc
lấy những vết thương vì nó.

“V{ thế l{ C}y R}u bước v{o vòng đồng bằng và hô to. Giọng ông ấy lớn khủng khiếp |t đi
tất cả sự huyên n|o. Đột nhiên tất cả im phăng phắc. Trong cảnh im lặng bọn em nghe thấy tiếng
cười ré lên từ một ô cửa sổ phía trên tòa tháp cao. Tiếng cười gây một t|c động lạ lùng lên
người Ent. Trước đó họ đang sôi sục; nhưng giờ bỗng trở nên nguội lạnh, lầm lì như đ|, v{ im
lặng. Họ rời đồng bằng tới tập trung lại quanh C}y R}u, đứng gần như bất động. Ông ấy nói đôi
lời bằng ngôn ngữ riêng của họ; em nghĩ ông ấy thông báo một kế hoạch đ~ lên sẵn trong cái
đầu già cả của ông ấy từ lâu rồi. Rồi họ cứ thế lặng lẽ phai đi trong |nh s|ng mờ xám. Ngày mới
bắt đầu hửng lên từ lúc đó.

“Em tin l{ họ đ~ cử người canh g|c tòa th|p, nhưng họ nấp quá kỹ trong bóng tối và án binh
bất động quá tốt, đến mức em chẳng thể nhìn thấy họ. Còn những người kh|c thì đi về phía Bắc.
Họ bận rộn cả ng{y hôm đó, dù bọn em không thấy. Hầu như cả ngày bọn em chỉ có một mình.
Hôm đó l{ một ngày u ám; và bọn em đi lang thang xung quanh đôi chút, nhưng phải lánh xa
tầm quan sát từ những cửa sổ Orthanc: chúng vẫn chằm chằm nhìn xuống bọn em hăm dọa. Mất
phần lớn thời gian bọn em đi tìm thứ gì đó để ăn. V{ bọn em còn ngồi nói chuyện, tự hỏi chuyện
gì đang xảy ra ở Rohan dưới phía Nam, và những người còn lại trong Hội Đồng Hành giờ ra sao.
Đôi lúc bọn em nghe thấy từ đằng xa tiếng đ| rơi ầm ào, và những tiếng đập vang vọng trong
d~y đồi.

“Đến chiều bọn em tản bộ một vòng quanh đồng bằng, đi xem xét chuyện gì đang xảy ra. Có
một khu rừng lớn đầy bóng đổ to{n người Huorn ở phía đầu thung lüng, một khu rừng khác
quanh tường thành phía Bắc. Bọn em không d|m đi v{o trong. Nhưng nghe tiếng xé toạc có
chuyện gì đó đang diễn ra bên trong. Người Ent cùng người Huorn đang đ{o những hố và rãnh
lớn, cüng như x}y hồ v{ đắp đập lớn, rồi dồn v{o đó to{n bộ nước dòng Isen và tất cả suối lạch
mà họ tìm thấy. Bọn em để họ yên.

“Đến gần tối Cây Râu quay lại cổng. Ông ấy đang ng}m nga hầm hừ một mình, có vẻ rất hài
lòng. Ông ấy đứng duỗi những cẳng tay, cẳng chân to lớn và hít thở sâu. Em hỏi ông ấy có mệt
không.

“ ‘Mệt ư?’ ông ấy nói, ‘mệt ư? Ồ không, không mệt, nhưng mỏi nhừ. Ta cần một ngụm nước
Luồng Ent lớn. Bọn ta đ~ l{m việc miệt mài; hôm nay bọn ta đ~ ph| nhiều đ| v{ đ{o nhiều đất
hơn cả những gì đ~ l{m suốt nhiều năm trước đ}y. Thế nhưng đ~ gần kết thúc rồi. Khi n{o đêm
xuống đừng quanh quẩn ở gần cổng hay trong đường hầm cü! Nước sẽ chảy qua đó - và nó sẽ
hôi thối trong chốc l|t, cho đến khi toàn bộ r|c rưởi của Saruman được gột sạch. Rồi sau đó
dòng Isen sẽ lại sạch sẽ.’ Ông ấy lại xô đổ thêm một đoạn tường thành nữa, vẻ rất ung dung, cứ
như chỉ để tiêu khiển.

“Bọn em còn đang thắc mắc có chỗ nào có thể an toàn nằm xuống ngủ một chút không thì
điều kinh ngạc hơn tất thảy đ~ xảy ra. Có tiếng một kỵ sĩ đang vùn vụt lao tới trên đường. Merry
và em nằm im lặng, còn Cây Râu giấu mình trong bóng tối dưới cổng vòm. Đột nhiên một con
ngựa to lớn phi tới, như một ánh chớp bạc. Khi đó trời đ~ tối, nhưng em vẫn nhìn thấy rõ ràng
khuôn mặt kỵ sĩ: khuôn mặt ấy dường như tỏa sáng, và toàn bộ áo quần của ông đều màu trắng.
Em chỉ biết ngồi dậy và ngây ra nhìn, mồm há hốc. Em cố gọi to, nhưng không nổi.

“Dù sao cüng không cần thiết. Ông ấy dừng ngựa bên bọn em và nhìn xuống. ‘Gandalf!’ rốt
cục em cüng nói được, nhưng giọng em chỉ buột ra thì thầm. Ông ấy có nói: ‘Ch{o Pippin! Quả là
một điều ngạc nhiên dễ chịu!’ không? Không hề, thật đấy! Ông ấy nói: ‘Dậy đi, đồ mèo ngốc nhà
Took! Nh}n danh điều kỳ diệu, Cây Râu ở đ}u trong đống đổ nát này? Ta muốn gặp ông ấy.
Nhanh lên!’

“C}y R}u nghe giọng ông ấy lập tức bước ra khỏi bóng tối; và thế là diễn ra một cuộc gặp gỡ
kỳ lạ. Em rất bất ngờ, bởi chẳng ai trong số họ tỏ ra bất ngờ một chút nào cả. Rõ ràng là Gandalf
tin chắc sẽ gặp Cây Râu ở đ}y; còn C}y R}u thì gần như chỉ cố tình lảng vảng gần cổng để gặp
ông ấy. Thế mà bọn em đ~ kể cho ông gi{ Ent đó nghe mọi chuyện ở Moria. Nhưng rồi em nhớ
ra l{ khi đó ông ấy đ~ ném cho bọn em cái nhìn rất kỳ quặc. Em chỉ có thể cho rằng ông ấy đ~
nhìn thấy Gandalf hoặc nghe tin tức n{o đó về ông ấy, thế nhưng lại chẳng vội nói bất cứ điều gì.
‘Đừng vội v{ng’ l{ tôn chỉ của ông ấy; nhưng cüng chẳng một ai, kể cả người Tiên, muốn nói
nhiều về động thái của Gandalf khi ông ấy không có mặt.

“ ‘Hoom! Gandalf!’ C}y R}u nói. ‘Tôi lấy làm mừng vì anh đ~ tới. Tôi có thể chế ngự gỗ và
nước, súc c}y v{ đ|; thế nhưng lại có một tay Phù Thủy cần phải giải quyết ở đ}y.’

“ ‘C}y R}u,’ Gandalf nói. ‘Tôi cần ông giúp đỡ. Ông đ~ l{m được nhiều việc, nhưng tôi cần
hơn thế. Tôi có khoảng mười nghìn tên Orc cần phải giải quyết.’
 “Rồi hai người đi cùng nhau b{n bạc ở một góc n{o đó. Chắc hẳn như vậy đ~ l{ rất vội vàng
đối với Cây Râu rồi, bởi Gandalf đang vô cùng khẩn trương, v{ đ~ bắt đầu nói rất nhanh, trước
cả khi họ đi khỏi tầm tai bọn em. Thời gian họ biến mất chỉ được tính bằng phút, có lẽ khoảng
một phần tư giờ. Rồi Gandalf quay lại chỗ bọn em, trông ông ấy đ~ có vẻ yên t}m hơn, gần như
vui vẻ. Tới lúc đó quả ông ấy có nói lấy làm mừng được gặp lại bọn em.

“ ‘Nhưng Gandalf,’ em kêu lên, ‘ông đ~ ở đ}u vậy? Và ông có gặp những người kia không?’

“ ‘Cho dù ở đ}u, thì ta cüng đ~ quay lại rồi,’ ông ấy trả lời theo đúng t|c phong Gandalf. ‘Có,
ta đ~ gặp một vài người còn lại. Thế nhưng tin tức cần phải để sau. Đ}y l{ một đêm đại họa, và
ta phải đi thật nhanh. Thế nhưng bình minh có lẽ sẽ sáng sủa hơn; nếu vậy chúng ta sẽ gặp lại
nhau. Hãy bảo trọng, và tránh xa Orthanc ra! Tạm biệt!’

“C}y R}u vô cùng tư lự sau khi Gandalf đi khỏi. Hiển nhiên là ông ấy đ~ phải tiếp nhận rất
nhiều điều chỉ trong một khoảng thời gian ngắn v{ đang tiêu hóa chúng. Ông ấy nhìn bọn em và
nói: ‘Hm, ch{, ta nhận ra rằng các cháu không phải là những người vội v{ng như ta vẫn tưởng.
Các cháu nói ít hơn nhiều so với những gì cháu biết, và không nhiều hơn cần thiết. Hm, đ}y rõ
ràng là cả một đống tin! Chà, giờ thì Cây Râu lại phải bận rộn nữa rồi.’

“Trước khi ông ấy đi, bọn em đ~ moi được một chút tin tức từ ông ấy; và tin ấy không khiến
bọn em vui lên chút nào. Thế nhưng khi đó bọn em nghĩ nhiều về ba anh hơn l{ về Frodo và
Sam, hoặc về Boromir tội nghiệp. Bởi bọn em cüng hiểu được rằng có một trận đại chiến đang
diễn ra, hoặc sẽ sớm diễn ra, và rằng c|c anh có tham gia v{o đó, có thể sẽ không bao giờ ra
được.

“ ‘Người Huorn sẽ giúp,’ C}y R}u nói. Rồi ông ấy bước đi v{ bọn em không gặp lại ông ấy
cho đến tận sáng nay.

“Đó l{ một đêm tối tăm. Bọn em nằm trên đỉnh một đống đ|, v{ chẳng nhìn thấy gì xung
quanh. Sương mù hoặc bóng đêm đ~ xóa đi mọi thứ như một tấm màn khổng lồ khắp xung
quanh bọn em. Bầu không khí có vẻ nóng và nặng nề; đầy những tiếng xào xạc, kẽo kẹt, và có
tiếng rì rầm như những giọng nói đi ngang qua. Em nghĩ h{ng trăm người Huorn nữa chắc hẳn
đ~ đi qua để tham chiến. Sau đó có tiếng sấm gầm lên từ phía Nam, và những ánh chớp lập lòa ở
tít xa đầu kia Rohan. Thi thoảng bọn em thấy những đỉnh núi, cách xa hàng dặm, đột nhiên đ}m
ra, đen v{ trắng, và rồi biến mất. Còn ở phía sau bọn em vang lên những tiếng ồn ~ như sấm
trong khu đồi, nhưng không phải sấm. Một đôi khi tiếng vọng lan khắp cả thung lüng.

“Chắc hẳn là nửa đêm thì người Ent phá vỡ những đập nước v{ để toàn bộ lượng nước tích
trữ tràn qua quãng hở trên tường thành phía Bắc vào Isengard. Bóng tối người Huorn đ~ trôi
qua, và sấm sét đ~ lan ra những chỗ khác. Mặt Trăng lặn dần xuống sau dãy núi phía Tây.

“Isengard bắt đầu ngập tr{n dưới những dòng nước len lỏi và những hồ ao đen đúa. \nh
trăng cuối đêm lấp lánh trên mặt nước đang tr{n ra khắp đồng bằng. Thỉnh thoảng những dòng
nước lại tìm được đường tuôn xuống những miệng hầm miệng hố. Hơi nước trắng phun phì phì.
Khói cuộn lên thành từng đụn. Có nhiều tiếng nổ và lửa bùng ra. Một cột hơi nước khổng lồ xoáy
lên, cuộn trên xung quanh Orthanc, cho đến khi tòa tháp trông như một đỉnh núi mây cao lớn,
bốc lửa ở phía dưới và sáng rực |nh trăng ở phía trên. Và vẫn còn nhiều nước đang tr{n v{o,
cho đến khi rốt cục Isengard trông như một cái chảo phẳng khổng lồ sôi sùng sục.”

“Đêm qua chúng tôi có thấy từ phía Nam môt đ|m m}y khói bụi v{ hơi nước khi vừa đến
miệng Nan Curunír,” Aragorn nói. “Chúng tôi đ~ sợ rằng Saruman đang chế ra màn quỷ thuật
mới n{o đó để đón chúng tôi.”

“Không phải l~o!” Pippin nói. “Có lẽ lúc đó l~o đang sặc khói và chẳng thể cười cợt được
nữa. Đến s|ng, s|ng hôm qua, nước đ~ ngập hết mọi hầm hố, và một m{n sương d{y đặc trùm
lên. Bọn em đ~ l|nh trong phòng g|c ở đằng kia; và bọn em hoảng sợ ra trò. Hồ nước bắt đầu
d}ng đầy v{ tr{n qua đường hầm cü, mực nước nhanh chóng dâng lên những bậc thang. Bọn em
tưởng sẽ bị ngập nước như lü Orc trong hố; nhưng bọn em đ~ tìm ra được một cầu thang xoắn
phía sau nh{ kho đưa bọn em ra ngoài lên tận đỉnh cổng vòm. Bọn em phải vất vả lắm mới thoát
ra được, bởi đường đi đ~ nứt vỡ và bị bịt mất phần nào do đ| rơi gần trên đỉnh. Ở đó bọn em
ngồi tít trên cao mực nước lü, ngắm nhìn Isengard đang dần chìm. Người Ent vẫn tiếp tục cho
nước tr{n v{o, đến khi mọi ngọn lửa đều bị dập tắt và mọi động s}u đều ngập đầy nước. Sương
mù từ từ hợp lại rồi bốc lên thành một ô mây khổng lồ: chắc hẳn phải cao đến một dặm. Vào
buổi chiều tối có một dải cầu vồng lớn vắt qua d~y đồi phía Đông; nhưng rồi sau đó ho{ng hôn
bị xóa nhòa sau cơn mưa bụi d{y đặc trên triền núi. Tất cả đều im ắng. Vài tiếng sói tru lên não
nề ở nơi xa xôi n{o đó. Đến đêm người Ent ngăn dòng nước chảy v{o, v{ hướng dòng Isen chảy
trở lại v{o dòng cü. V{ đó l{ kết cục của mọi chuyện.

“Kể từ đó nước lại bắt đầu rút đi. Em đo|n chắc là có những đường thoát ở đ}u đó từ những
hang dưới sâu. Nếu Saruman có hé mắt nhìn ra từ ô cửa sổ nào, chắc hẳn lão ta chỉ thấy một mớ
hỗn độn và u ám. Bọn em thấy cô đơn vô cùng. Không hề có lấy một bóng người Ent để mà nói
chuyện giữa cảnh đổ n|t; v{ cüng chẳng có tin tức gì. Bọn em ở lại suốt đêm trên đỉnh cổng vòm,
trời thì lạnh và ẩm ướt, bọn em không ngủ được. Bọn em có cảm giác bất cứ chuyện gì cüng có
thể xảy ra vào bất cứ lúc nào. Saruman vẫn ở trong tháp của lão. Có tiếng ồn ào vang lên trong
đêm như cơn gió đang thổi lên từ thung lüng. Em nghĩ đó l{ lúc những người Ent v{ người
Huorn đi khỏi lúc trước đ~ quay về; nhưng em chẳng biết bây giờ tất cả bọn họ đ~ đi đ}u. Đến
sáng khí trời mù mịt và ẩm ướt thì bọn em trèo xuống nhìn quanh, không có bất cứ một ai. Và
đó l{ tất cả những chuyện bọn em kể được. Bây giờ thì mọi thứ có vẻ đ~ yên bình sau những
cảnh hỗn loạn kia. Và cả an to{n hơn thế n{o đó, vì Gandalf đ~ quay lại. Em lại có thể ngủ được!”

Tất cả bọn họ im lặng một lúc lâu. Gimli thay thuốc trong ống tẩu. “Có một điều ta vẫn băn
khoăn,” g~ vừa nói vừa châm tẩu bằng viên đ| lửa v{ bùi nhùi. “Lưỡi Giun. C|c ngươi bảo với
Théoden là hắn ở với Saruman. Làm sao hắn v{o đó được?”
 “Ồ phải rồi, em đ~ quên mất hắn,” Pippin nói. “Hắn chưa đến đ}y cho đến tận sáng nay. Bọn
em vừa mới nhóm lửa v{ ăn bữa sáng thì Cây Râu lại xuất hiện. Bọn em nghe thấy tiếng ông ấy
hoom hoom và gọi tên bọn em ngoài kia.

“ ‘Ta chỉ ghé lại đ}y xem c|c ch|u ăn ở thế nào, các chàng trai trẻ ạ,’ ông ấy nói, ‘v{ mang
cho các cháu vài tin tức. Người Huorn đ~ quay về. Tất cả đều ổn; phải rồi, thực sự là rất ổn!’ ông
ấy cười phá, và vỗ tay lên đùi. ‘Không còn Orc ở Isengard nữa, không còn búa rìu nữa! Và sẽ có
người đến đ}y từ phía Nam trước khi chiều muộn; các cháu sẽ rất mừng khi gặp v{i người trong
số đó.’

“Ông ấy còn chưa kịp dứt lời, bọn em đ~ nghe thấy tiếng vó ngựa trên đường. Bọn em vội
chạy ra phía trước cổng, em đứng đó nhìn chăm chú, tưởng như sắp thấy Sải Chân Dài và
Gandalf cưỡi ngựa dẫn đầu cả một đội quân. Thế nhưng từ trong sương mù chỉ có một g~ người
cưỡi trên con ngựa già mệt mỏi đang phóng tới; bản thân hắn cüng trông như một sinh vật rúm
ró kỳ dị. Chẳng còn ai khác nữa. Khi ra khỏi lớp sương mù v{ đột nhiến chứng kiến toàn bộ cảnh
đổ n|t trước mặt, hắn ngồi yên há hốc mồm, mặt hắn gần như hóa th{nh xanh lét. Hắn hoang
mang đến nỗi ban đầu dường như còn chẳng để ý thấy bọn em. Đến khi nhìn thấy, hắn hét lên,
và cố quay ngựa định phi đi. Thế nhưng C}y R}u chỉ cần ba bước chân và một cú vươn tay l{ đ~
nhấc hắn lên khỏi yên ngựa. Con ngựa hoảng hốt chạy mất, còn hắn nằm phủ phục dưới đất.
Hắn nói hắn là Gríma, là bạn và là cố vấn của nhà vua, hắn được cử đi để mang những thông tin
quan trọng của Théoden đến cho Saruman.

“ ‘Chẳng còn ai kh|c d|m cưỡi ngựa xuyên qua vùng đất trống đầy những tên Orc kinh tởm
n{y,’ hắn nói, ‘thế là tôi được cử đi. V{ tôi đ~ trải qua một h{nh trình đầy hiểm nguy, tôi đói v{
mệt lắm. Tôi đ~ phải rời bỏ con đường để trốn tít lên phía Bắc, vì bị sói đuổi.’

“Em bắt gặp hắn liếc xéo Cây Râu, và em tự nhủ ‘nói dối’. C}y R}u nhìn hắn suốt mấy phút
theo đúng thói quen chậm chạp và lâu la của ông ấy, cho đến khi g~ người khốn khổ quằn quại
dưới nền đất. Rồi rốt cục ông ấy nói: ‘Ha, hm, ta đang mong ngươi đ}y, cậu Lưỡi Giun,’ G~ đ{n
ông giật nảy mình khi nghe tên đó. ‘Gandalf đ~ đến đ}y trước. Nên ta đ~ biết những gì cần biết
về ngươi rồi, và ta biết phải làm gì với ngươi. Cho tất cả lü chuột vào một rọ, Gandalf đ~ nói vậy;
và ta sẽ làm theo. Giờ ta là chủ nh}n Isengard, nhưng Saruman đang bị khóa bên trong tòa tháp
của hắn; ngươi có thể đến đó mang cho hắn tất cả thông tin m{ ngươi nghĩ ra được.’

“ ‘H~y cho tôi đi, h~y cho tôi đi!’ Lưỡi Giun nói. ‘Tôi biết đường,’

“ ‘Ta không nghi ngờ việc ngươi biết đường,’ C}y R}u nói. ‘Nhưng mọi thứ ở đ}y đ~ thay đổi
đôi chút. H~y đi m{ xem!’

“Ông ấy để Lưỡi Giun đi, v{ hắn tập tễnh bước qua cổng vòm, bọn em bám theo sát phía
sau, cho đến khi hắn vào bên trong vòng thành và thấy toàn bộ vùng nước lụt nằm giữa hắn và
Orthanc. Rồi hắn quay lại phía bọn em.

“ ‘H~y cho tôi đi khỏi đ}y!’ hắn van xin. ‘H~y cho tôi đi khỏi đ}y! Thông tin của tôi giờ vô
dụng rồi.’
 “ ‘Đúng l{ như vậy,’ C}y R}u nói. ‘Nhưng ngươi chỉ có hai lựa chọn thôi: ở lại đ}y với ta cho
đến khi Gandalf và chủ nh}n ngươi tới; hoặc vượt vùng nước n{y. Ngươi sẽ chọn gì đ}y?’

“G~ người rùng mình khi nghe nhắc đến chủ nhân của hắn, v{ đặt một chân xuống nước;
nhưng rồi hắn lùi lại. ‘Tôi không biết bơi,’ hắn nói.

“ ‘Nước không s}u đ}u,’ C}y R}u nói. ‘Có bẩn thật, nhưng điều đó thì chẳng gây hại gì cho
ngươi cả, cậu Lưỡi Giun ạ. Giờ thì đi v{o đi!’

“G~ người khốn khổ loạng choạng bước xuống l{n nước lü. Nước đ~ d}ng đến gần cổ hắn
trước khi hắn đi qu| xa em không còn thấy nữa. Hình ảnh cuối cùng của hắn mà em có thể thấy
được là lúc hắn đang b|m lấy một c|i thùng cü kỹ hay mẩu gỗ n{o đó. Thế nhưng C}y R}u lội
ngay phía sau, và theo dõi nhất cử nhất động của hắn.

“ ‘Hắn đ~ v{o bên trong rồi,’ ông ấy nói lúc quay lại. ‘Ta thấy hắn bò lên những bậc thang
như một con chuột bê bết. Vẫn còn ai đó trong th|p: một b{n tay đ~ thò ra kéo hắn vào. Vậy là
hắn đ~ ở đó, ta hy vọng được ch{o đón đúng như hắn mong muốn. Giờ ta phải đi gột sạch thứ
nhầy nhụa này. Ta sẽ ở trên mạn thành phía Bắc, nếu bất cứ ai muốn gặp ta. Chẳng có chút nước
sạch nào ở dưới n{y cho người Ent uống, hay tắm rửa. Vì vậy ta yêu cầu hai chàng trai các cháu
hãy canh cổng đón những người đang trên đường đến. Sẽ có Vua của những C|nh Đồng Rohan,
nhớ lấy! Các cháu phải ch{o đón ông ấy càng tôn kính càng tốt: quân của ông ấy đ~ tham gia
một trận chiến vĩ đại với lü Orc. Có thể các cháu biết những từ ngữ đúng kiểu cách Con Người
dành cho những vị chúa như vậy, hơn người Ent. Đ~ có rất nhiều vua chúa trên những cánh
đồng xanh vào thời của ta, nhưng ta chưa bao giờ biết đến ngôn ngữ hay tên tuổi của họ. Họ sẽ
cần thức ăn cho người, v{ ta đo|n c|c ch|u biết rõ những thứ đó. Vậy nên hãy tìm những thức
ăn xứng đ|ng cho một nhà vua, nếu các cháu có thể.’ V{ c}u chuyện đến đ}y l{ hết. Cho dù em
rất muốn biết tay Lưỡi Giun này là ai. Hắn có thực sự là cố vấn của nh{ vua không?”

“Hắn từng là cố vấn,” Aragorn nói, “v{ cüng l{ gi|n điệp và tay chân của Saruman ở Rohan.
Số phận đ~ không tử tế với hắn hơn những gì hắn đ|ng được hưởng. Cảnh suy tàn của tất cả
những gì hắn nghĩ l{ vững mạnh v{ hùng vĩ hẳn đ~ l{ một đòn trừng phạt đủ lắm rồi. Nhưng tôi
sợ là còn những điều tôi tệ hơn chơ đợi hắn.”

“Phải, tôi không cho rằng C}y R}u để hắn vào Orthanc là xuất phát từ lòng tốt đ}u,” Merry
nói. “Trông ông ấy dường như hả hê một cách tàn nhẫn vì việc đó, còn cười một mình khi bỏ đi
tìm nơi tắm táp và uống nước. Sau đó chúng tôi bận rộn hồi lâu, tìm kiếm những thứ trôi nổi, và
lục lọi khắp nơi. Chúng tôi tìm thấy hai ba nhà kho ở những chỗ khác nhau gần đ}y, phía trên
mực nước lü. Nhưng C}y R}u đ~ cử v{i người Ent xuống, và họ đ~ lấy đi một lượng đ|ng kể.

“ ‘Bọn ta cần thức ăn cho người đủ hai mươi lăm suất,’ những người Ent nói, như vậy các
anh có thể thấy là họ đ~ đếm cẩn thận đội quân của c|c anh trước cả khi c|c anh đến đ}y. Hiển
nhiên là họ đ~ tính ba anh sẽ đi cùng nhóm người quan trọng. Thế nhưng c|c anh cüng không
được tiếp đón trọng thị hơn thế n{y đ}u. Tôi có thể đảm bảo là những gì chúng tôi giữ lại cüng
tốt như những gì chúng tôi đ~ cho đi. M{ còn tốt hơn, bởi chúng tôi không cho đi thức uống.
 “ ‘Thế còn thức uống thì sao?’ tôi hỏi những người Ent.

“ ‘Vẫn còn nước dòng Isen,’ họ trả lời, ‘v{ như thế l{ đủ cho người Ent v{ Con Người rồi.’
Nhưng tôi hy vọng rằng người Ent đ~ có thời gian ủ v{i món nước uống của họ từ những dòng
suối núi, và chúng ta sẽ được thấy r}u Gandalf xoăn tít khi ông ấy quay lại. Sau khi người Ent đi
khỏi, chúng tôi thấy vừa mệt vừa đói. Thế nhưng chúng tôi không ph{n n{n đ}u - công sức của
chúng tôi đ~ được đền đ|p xứng đ|ng. Chính nhờ tìm kiếm thức ăn cho người m{ Pippin đ~ tìm
được chiến lợi phẩm giá trị hơn tất cả những thứ trôi nổi, những thùng cỏ Rúc Tù V{. ‘Cỏ hút
ngon hơn sau khi ăn,’ Pippin nói; sự thể đ~ bắt đầu vậy đấy.”

“Giờ thì bọn ta đ~ hiểu thấu đ|o tất cả rồi,” Gimli nói.

“Tất cả, trừ một điều,” Aragorn nói, “l{ Tổng Nam xuất hiện ở Isengard. C{ng nghĩ tôi lại
càng thấy bất thường. Tôi chưa từng đến Isengard, nhưng tôi đ~ đi qua vùng đất này rồi, và tôi
biết rõ những vùng hoang vu nằm giữa Rohan và Quận. Cả người lẫn h{ng hóa đều không đi qua
con đường đó suốt bao năm qua, không đi công khai. Tôi đo|n Saruman đ~ có thỏa thuận bí mật
với ai đó ở Quận. Có thể tìm thấy những tên Lưỡi Giun ở cả những ngôi nhà khác chứ không
riêng gì nhà của Vua Théoden. Có ngày tháng gì viết trên thùng không?”

“Có,” Pippin nói. “Đó l{ vụ thu hoạch 1417, l{ v{o năm ngo|i; { không, tới giờ đ~ l{ năm kia,
dĩ nhiên rồi: đó l{ một năm được mùa.”

“Ch{, tôi hy vọng dù có sự xấu xa gì thì giờ cüng đ~ qua rồi; hoặc không thì hiện nay nó cüng
đ~ nằm ngoài tầm với của chúng ta,” Aragorn nói. “Song tôi nghĩ vẫn nên báo lại điều này cho
Gandalf, cho dù đấy có vẻ là một vấn đề nhỏ giữa những công to việc lớn của ông ấy.”

“Tôi tự hỏi không biết ông ấy đang l{m gì,” Merry nói. “Chiều sắp muộn rồi. Chúng ta h~y đi
xem xét một vòng! Dù sao đi nữa thì giờ anh đ~ có thể v{o được Isengard, Sải Chân Dài ạ, nếu
anh muốn. Nhưng cảnh vật trong đó không được phấn khởi lắm đ}u.”

Chương X

GIỌNG NÓI CỦA SARUMAN

Họ đi qua đường hầm đổ nát rồi đứng lại trên một đống đ| lớn, ng}y nhìn tòa th|p đ|
Orthanc đen đúa với rất nhiều ô cửa sổ, vẫn còn đầy vẻ hăm dọa giữa cảnh điêu t{n khắp xung
quanh. Nước lü gần như đ~ rút hết. Đ}y đó vẫn còn đọng lại những ao nước tối tăm, phủ đầy
váng và mảnh vụn; thế nhưng phần lớn b~i đất hình vòng cung khổng lồ đ~ lại trơ trụi, một
vùng hoang vu nhớp nhúa và ngổn ngang đất đ|, nham nhở những miệng hố tăm tối, và lỗ chỗ
những cột kèo nghiêng ngả chỗ này chỗ kia. Nằm ở mép cái bồn vỡ nát ấy là những gò v{ đống
dốc khổng lồ, như đ| cuội bị cơn b~o lớn đ|nh dạt lên; bên ngoài nữa l{ vùng thung lüng xanh
và lộn xộn trải lên tận khe dài giữa hai nhánh núi tối tăm. Họ thấy một đội kỵ binh đang dò dẫm
tìm đường đi qua cảnh hoang tàn; họ đang đi v{o từ mặt Bắc, v{ đ~ tiến đến gần Orthanc.

“Ở đó có Gandalf, Théoden v{ đội quân của ông ấy!” Legolas nói. “Chúng ta h~y đến gặp họ!”

“H~y bước đi thận trọng!” Merry nói. “Nhiều phiến đ| lỏng ra có thể lật ngược và ném các
anh xuống hố sâu, nếu các anh không cẩn thận.”

Họ men theo những gì còn sót lại của con đường từ cổng v{o Orthanc, đi thật chậm rãi, bởi
những phiến đ| l|t đều nứt vỡ v{ trơn trượt. Đội kỵ binh, thấy họ đang tiến đến, liền dừng lại
dưới bóng th|p đ| chờ họ. Gandalf thúc ngựa lên trước gặp họ.

“Ch{, C}y R}u v{ tôi đ~ có v{i cuộc trao đổi thú vị, v{ đ~ lên được một vài kế hoạch,” ông
nói, “v{ tất cả chúng tôi đều được nghỉ ngơi đầy đủ. Giờ chúng ta lại sắp lên đường. Tôi hy vọng
tất cả hội đồng h{nh c|c anh cüng đ~ được nghỉ ngơi, v{ lấy lại sức?”

“V}ng,” Merry nói. “Nhưng những cuộc trao đổi của bọn ch|u đều bắt đầu và kết thúc trong
khói thuốc. Tuy thế bọn ch|u cüng cảm thấy bớt ác cảm với Saruman hơn trước.”

“Thật vậy sao?” Gandalf nói. “Ch{, còn ta thì không. Giờ ta có một nhiệm vụ cuối cùng cần
thực hiện trước khi đi: Ta phải đến chào từ biệt Saruman. Nguy hiểm, và chắc hẳn là vô ích nữa;
nhưng vẫn phải được làm cho xong. Ai muốn có thể đi cùng ta - nhưng h~y cảnh gi|c, v{ đừng
cợt nhả! Đ}y không phải lúc đùa.”

“Tôi sẽ đi,” Gimli nói. “Tôi muốn thấy hắn để xem liệu hắn có thực sự trông giống ông
không.”

“Vậy làm sao anh có thể phân biệt được, cậu Người Lùn?” Gandalf nói. “Trong mắt anh
Saruman có thể trông giống tôi, nếu điều đó phù hợp với mục đích của ông ta đối với anh. Liệu
anh có đủ sáng suốt để nhận ra tất cả trò lừa gạt của ông ta không? Thôi thì, ta cüng cứ để xem
thế nào. Ông ta có lẽ sẽ ngại ngùng không muốn hiện diện trước cùng lúc bao nhiêu cặp mắt.
Nhưng tôi đ~ ra lệnh tất cả người Ent phải lánh mặt, nhờ vậy chúng ta may ra có cơ hội thuyết
phục ông ta ra ngo{i.”

“Nguy hiểm thế nào vậy?” Pippin hỏi. “L~o ta sẽ bắn chúng ta, và thối lửa ra từ cửa sổ; hay
lão ta có thể niệm chú lên chúng ta từ xa?”

“Điều cuối cùng là có khả năng nhất, nếu cậu phi đến cổng nhà ông ta với một trái tim nhút
nh|t,” Gandalf nói. “Nhưng chẳng ai biết ông ta có thể l{m được gì, hay có thể tìm cách làm gì.
Chẳng hề an toàn khi tiếp cận con thú hoang đ~ cùng đường. Và Saruman thì có những quyền
năng cậu chẳng thể đo|n ra được. Hãy cảnh giác giọng nói của ông ta!”
 Giờ họ đ~ đến được ch}n tòa th|p Orthanc. Nó m{u đen, mặt đ| lấp l|nh như thể vừa bị
nhúng ướt. Toàn bộ các mặt đ| đều sắc cạnh như vừa mới được cắt gọt. Có vài vết xước, và ít
mảnh vỡ nhỏ dài gần ch}n th|p, đó l{ tất cả dấu vết mà nó phải mang sau cơn thịnh nộ của
người Ent.

Ở mặt phía Đông, tại góc giữa hai trụ đ|, có một cửa vào lớn, cao so với mặt đất; phía trên là
một ô cửa chớp, mở ra một ban công có những chấn song sắt chặn xung quanh. Dẫn lên ngưỡng
cửa là một cầu thang gồm hai mươi bảy bậc rộng bản bằng kỹ thuật lạ lùng n{o đó được đẽo ra
từ cùng thứ đ| đen x}y th|p. Đó l{ lối duy nhất v{o trong th|p; nhưng vẫn còn nhiều cửa sổ cao
đục sâu vào những mặt tường cứ trèo lên mãi: ở nơi cao tít chúng hé nhìn như những con mắt
nhỏ trên các mặt dựng đứng của bốn chiếc sừng.

Đến chân cầu thang Gandalf và nhà vua xuống ngựa. “Tôi sẽ lên đó,” Gandalf nói. “Tôi đ~
từng vào trong Orthanc và tôi biết mối nguy hiểm đang chờ.”

“V{ tôi cüng sẽ đi lên,” nh{ vua nói. “Tôi gi{ rồi, và chẳng còn sợ nguy hiểm nào nữa. Tôi
muốn được nói chuyện với kẻ thù đ~ g}y cho tôi qu| nhiều điều khổ sở. Éomer sẽ đi cùng tôi để
thấy đôi ch}n gi{ nua n{y không chùn lại.”

“Tùy ng{i thôi,” Gandalf nói. “Aragorn sẽ đi cùng tôi. Cứ để những người khác chờ chúng ta
dưới chân cầu thang. Họ sẽ nghe v{ nhìn đủ rõ, nếu có bất cứ thứ gì đ|ng nghe hay nhìn.”

“Không được!” Gimli nói. “Legolas v{ tôi muốn được nhìn gần hơn. Bọn tôi là những người
duy nhất ở đ}y đại diện cho dòng dõi của mình. Chúng tôi cüng sẽ theo sau.”

“Vậy thì đi!” Gandalf nói, v{ vừa dứt lời ông đ~ bước lên thang, Théoden đi bên cạnh ông.

Ở hai bên cầu thang đội Kỵ Sĩ Rohan ngồi trên lưng ngựa lo lắng, họ đưa |nh mắt tăm tối
nhìn lên tòa tháp khổng lồ, e sợ những điều sẽ xảy ra với đức vua của họ. Merry và Pippin ngồi
trên bậc thang thấp nhất, vừa thấy bản thân hèn mọn, vừa thấy không an toàn.

“Từ đ}y đến cổng tận nửa dặm nhớp nhúa!” Pippin thì thầm. “Ước gì em có thể lẩn lại vào
phòng gác mà không bị ai phát hiện! Bọn mình đến làm gì chứ? Có ai cần bọn mình đ}u.”

Gandalf đứng trước cửa Orthanc lấy gậy đập lên đó. Nó vang lên }m thanh trống rỗng.
“Saruman, Saruman!” ông hét lên bằng giọng ra lệnh sang sảng. “Saruman h~y ra đ}y!”

Suốt một lúc lâu không hề có tiếng trả lời. Rồi rốt cục ô cửa sổ phía trên cửa cüng được mở
then, nhưng chẳng thấy bóng người nào trong khoảng miệng tối.

“Ai đó?” một giọng nói cất lên. “Ngươi muốn gì?”
 Théoden rùng mình. “Tôi biết giọng nói đó,” ông nói, “v{ tôi nguyền rủa cái ngày tôi lần đầu
nghe thấy nó.”

“H~y đi tìm Saruman, hỡi Gríma Lưỡi Giun, bởi ngươi đ~ trở thành chân chạy của ông ta,”
Gandalf nói. “V{ đừng lãng phí thời gian của chúng ta!”

Cánh cửa sổ đóng lại. Họ chờ đợi. Đột nhiên một giọng nói khác cất lên, trầm và êm ái, chỉ
nghe }m thanh cüng đ~ thấy quyến rü. Hiếm người n{o không đề phòng mà nghe phải giọng nói
đó có thể nhắc lại những lời họ vừa nghe thấy; nhưng nếu có thể, họ sẽ hoang mang, bởi chẳng
có mấy sức mạnh trong lời lẽ. Phần lớn những gì họ nhớ được chỉ là niềm vui sướng khi nghe
giọng đó vang lên, tất cả những gì nó nói dường như đều thông thái và có lý, và sự đồng tình
chóng vánh làm dâng lên trong họ niềm khao kh|t cüng được tỏ ra thông th|i như vậy. Khi
những người khác cất lời, tiếng họ dường như đều lỗ m~ng v{ khó nghe tương phản với giọng
kia, và nếu họ phản bác lại giọng nói kia, nỗi tức giận sẽ bừng lên trong tr|i tim người bị bỏ bùa.
Đối với một số người thứ bùa mê này chỉ duy trì trong lúc giọng đó nói với họ, đến khi nó
chuyển sang người khác thì họ mỉm cười, như người ta vẫn l{m khi đ~ nhìn thấu được mánh
khóe trò xảo thuật, trong khi người bên cạnh há miệng ngạc nhiên. Nhưng đối với rất nhiều
người khác chỉ cần âm thanh của giọng nói cất lên l{ đ~ đủ khiến họ bị mê hoặc; còn đối với
những ai đ~ bị chinh phục thì bùa chú vẫn còn duy trì ngay cả khi họ đ~ đi xa, v{ họ sẽ luôn nghe
thấy giọng nói nhỏ nhẹ đó thì thầm thúc giục. Nhưng không một ai có thể thờ ơ; không một ai có
thể bỏ ngoài tai những lời lẽ khẩn khoản và những mệnh lệnh của nó nếu không viện đến nỗ lực
của tinh thần và ý chí, chừng nào chủ nhân giọng nói còn làm chủ nó.

“Sao n{o?” giờ nó hỏi một câu nhẹ nh{ng. “Tại sao c|c người lại l{m kinh động đến sự nghỉ
ngơi của ta? C|c người không định cho ta chút bình yên nào cả đêm lẫn ng{y sao?” ]m điệu
giọng nói nghe như thể một trái tim nhân từ đang sầu não vì những tổn thương không đ|ng
nhận.

Họ nhìn lên, đầy kinh ngạc, bởi họ không hề nghe được âm thanh nào cho thấy l~o đang
đến; và họ nhìn thấy một hình h{i đang đứng bên tay vịn ban công, nhìn xuống họ: một lão già,
trùm tấm áo choàng lớn mà chẳng ai có thể nói được màu gì, bởi sắc m{u thay đổi ngay khi họ
đưa mắt hoặc khi lão cử động. Khuôn mặt lão dài, vầng tr|n cao, đôi mắt tối trüng s}u, thật khó
thăm dò, cho dù giờ đ}y nó nhìn đầy vẻ nghiêm nghị và nhân từ, và cả một chút mệt mỏi. Râu
tóc lão trắng phau, nhưng vẫn còn nhiều sợi đen quanh môi v{ tai l~o.

“Giống, song lại không giống,” Gimli nói khẽ.

“Nhưng m{ kìa,” giọng nói nhỏ nhẹ lại cất lên. “Ta biết ít nhất hai cái tên trong số c|c người.
Ta biết Gandalf quá rõ nên chẳng mong gì ông ta đến đ}y nhờ vả hay tìm lời khuyên. Nhưng
ng{i, Théoden Chúa đất Mark Rohan, ta nhận ra ngài qua ngọn cờ cao quý ng{i mang, v{ hơn
nửa qua gương mặt đẹp đẽ của Gia Tộc Eorl. Hỡi người con quả cảm của Thengel Ba lần danh
tiếng! Tại sao ng{i chưa bao giờ đến đ}y, với tư c|ch một người bạn? Ta đ~ mong mỏi được gặp
ngài biết bao, hỡi nhà vua hùng mạnh trên những miền đất phía T}y, v{ đặc biệt là trong những
năm gần đ}y, để cứu ngài khỏi những lời khuyên bảo độc ác và khờ dại đ~ v}y lấy ng{i! Song đ~
quá muộn rồi sao? Bất kể những điều sai quấy đ~ đổ xuống ta, than ôi! người Rohan đ~ góp
phần không nhỏ, ta vẫn sẽ giúp ngài, và cứu ngài khỏi cảnh suy t{n đang đến gần không cách gì
cản lại, nếu ngài vẫn tiếp tục con đường ng{i đ~ bước lên. Thực thế, chỉ còn mình ta đủ sức trợ
giúp ngài bây giờ.”

Théoden mở miệng như thể định nói điều gì, nhưng ông chẳng nói một lời. Ông nhìn lên
khuôn mặt Saruman cùng cặp mắt đen uy nghiêm đang chĩa xuống ông, rồi nhìn sang Gandalf
ngay bên cạnh ông; v{ dường như ông đang lưỡng lự. Gandalf không tỏ dấu hiệu nào; chỉ đứng
im như đ|, như đang nhẫn nại chờ đợi một hiệu lệnh n{o đó vẫn chưa tới. Đội Kỵ Sĩ ban đầu còn
xôn xao, họ rì rầm tỏ vẻ đồng tình với lời nói của Saruman; nhưng rồi họ cüng im lặng, như
người bị bỏ bùa. Họ dường như nhận ra Gandalf chưa bao giờ nói chuyện khéo léo và phải lẽ với
đức vua của họ đến như vậy. Giờ đ}y mọi cư xử của ông đối với Théoden đều có vẻ thô lỗ và
kiêu ngạo. Một bóng tối trườn đến phủ lên trái tim họ, nỗi sợ h~i trước mối nguy khủng khiếp:
kết cục tối tăm cho đất Mark m{ Gandalf đang đẩy họ tới, trong khi Saruman đứng bên cánh cửa
dẫn ra lối thoát, hé mở ra để một tia sáng chiếu vào. Một bầu im lặng nặng nề trùm xuống.

Nhưng chính Gimli người lùn l{ người đột nhiên phá vỡ bầu im lặng. “Lời lẽ của tên phù
thủy này toàn lộn ngược đầu xuống đất thôi,” g~ vừa gầm lên vừa nắm lấy c|n rìu. “Theo ngôn
ngữ của Orthanc giúp đỡ có nghĩa l{ t{n lụi, và cứu có nghĩa l{ giết, thật rõ ràng. Thế nhưng bọn
ta đến đ}y không phải để cầu xin.”

“H~y yên lặng!” Saruman nói, trong chốc lát giọng của lão bớt đi vẻ khéo léo, một tia sáng
lóe lên trong mắt lão rồi vụt tắt. “Ta còn chưa nói với anh, Gimli, con trai Glóin,” l~o nói. “Quê
nhà của anh c|ch đ}y xa lắc, anh có bận tâm gì tới những rắc rối trên vùng đất này. Thế nhưng
anh sa lầy trong đó không phải là dự kiến của anh, và vì thế ta sẽ không trách cứ vai trò mà anh
đ~ đóng - một vai trò gan dạ không thể nghi ngờ. Nhưng ta khẩn thiết mong anh, trước tiên hãy
cho phép ta nói chuyện với Vua Rohan, hàng xóm của ta, và từng là bạn của ta.

“Ng{i sẽ nói gì đ}y, hỡi Théoden Vương? Ng{i sẽ hưởng hòa bình cùng tôi chứ, và toàn bộ
những hỗ trợ mà hiểu biết của tôi, đúc kết từ bao năm qua, có thể mang lại? Chúng ta sẽ cùng
nhau bàn bạc để đề phòng những ngày tháng xấu xa, và chữa lành mọi thương tổn bằng thiện
chí có thể khiến đất đai của cả hai chúng ta trổ hoa đẹp đẽ hơn bất cứ khi n{o trước đ}y chứ?”

Tuy nhiên Théoden vẫn chưa trả lời. Chẳng ai biết ông đang đấu tranh cùng cơn giận dữ
hay nỗi ngờ vực. Éomer đ~ lên tiếng.

“Thưa chúa thượng, hãy nghe thần!” anh ta nói. “Giờ chúng ta đang cảm nhận được mối
nguy đ~ được cảnh b|o trước. Chúng ta đ~ ra trận giành chiến thắng rốt cục chỉ để đứng ngây
ngốc trước lão già dối trá cùng chiếc lưỡi chẻ bọc mật ngọt thôi sao? Nếu biết nói, con sói sập
bẫy cüng sẽ nói điều tương tự với chó săn. Thật ra thì hắn có thể mang đến cho người thứ hỗ
trợ gì được? Tất cả những gì hắn mong muốn chỉ là thoát khỏi cảnh khốn cùng của mình. Nhưng
người định thương lượng với tên bội bạc và giết người này sao? Hãy nhớ đến Théodred tại
Khúc Cạn, và ngôi mộ của Háma ở Hẻm Helm!”

“Nếu nói về miệng lưỡi độc địa thì sẽ phải nói gì về miệng lưỡi của anh đ}y, đồ rắn non?”
Saruman nói, và nỗi tức giận vụt qua lão giờ đ~ dễ dàng nhận thấy. “Nhưng n{o, Éomer, con trai
Éomund!” l~o lại tiếp tục giọng nhẹ nh{ng. “Mỗi người có một vai trò. Vai trò của anh là quả cảm
trong chiến tranh, và anh sẽ được vinh dự bằng c|ch đó. Hãy giết những kẻ mà chúa của anh coi
là kẻ thù, và lấy đó l{m thỏa m~n. Đừng can dự vào những chính sách mà anh không hiểu.
Nhưng có lẽ, nếu chính anh trở thành một vị vua, anh sẽ nhận thấy mình cần phải lựa chọn bạn
bè thận trọng. Tình bạn của Saruman và quyền năng của Orthanc không thể dễ dàng vứt bỏ, dù
có thứ phẫn uất nào, có thật hay ảo tưởng, giấu mình đằng sau. Anh mới thắng một trận đ|nh
chứ không phải cuộc chiến - với sự giúp đỡ của một thế lực mà anh chẳng thể trông đợi thêm
được nữa. Có thể sau đây anh sẽ bắt gặp Bóng Tối của Khu Rừng ngay trước cửa nhà anh: nó
vốn thất thường, không lý trí, và chẳng hề yêu mến Con Người.

“Nhưng hỡi vị chúa Rohan thân mến, ta đ|ng bị gọi là kẻ giết người, bởi những con người
gan dạ đ~ ng~ xuống ngoài chiến trường ư? Nếu ngài tham chiến, một cách không cần thiết, bởi
tôi không mong muốn điều đó, thì sẽ có người bị giết. Thế nhưng nếu tôi là một kẻ giết người vì
cớ đó, thì cả Gia Tộc Eorl đều bị vấy bẩn tội giết người; bởi họ đ~ tham gia biết bao cuộc chiến,
v{ đ~ tấn công biết bao nhiêu người bất tuân theo họ. Song với một số người họ vẫn thiết lập
hòa bình sau đó, m{ ngoại giao chẳng bao giờ l{ điều tồi tệ cả. Tôi nói điều n{y, Théoden Vương:
chúng ta sẽ sống hòa bình, sẽ trở thành bằng hữu chứ, ngài và tôi? Quyền quyết định việc này là
ở chúng ta.”

“Chúng ta sẽ sống hòa bình,” rốt cục Théoden cüng lên tiếng khó nhọc và nghe không rõ.
Nhiều người trong đội Kỵ Sĩ hét lên mừng rỡ. Théoden giơ tay lên. “Phải, chúng ta sẽ sống hòa
bình,” giờ ông nói bằng giọng rõ ràng, “chúng ta sẽ sống hòa bình, khi ngươi v{ những việc làm
của ngươi đều đ~ bị xóa sổ - và cả những việc làm của tên chủ nh}n tăm tối m{ ngươi muốn giao
nộp bọn ta v{o tay. Ngươi l{ một tên dối trá, Saruman, và là một kẻ l{m đồi bại trái tim con
người. Ngươi chìa tay cho ta, nhưng ta lại chỉ thấy được duy nhất một ngón tay với móng vuốt
Mordor. Tàn bạo và lạnh lùng! Ngay cả nếu cuộc chiến ngươi nhắm v{o ta l{ chính nghĩa - mà
thực ra là không, bởi dù ngươi có thông th|i gấp mười lần nữa ngươi vẫn không có quyền cai trị
ta và những gì thuộc về ta vì lợi ích riêng như ngươi thèm kh|t - ngay cả thế, ngươi sẽ nói gì về
những ngọn đuốc của ngươi ở Westfold và những đứa trẻ nằm chết ở đó? V{ chúng đ~ băm vằm
x|c H|ma ngay trước cổng Lüy Tù V{, sau khi anh ta đ~ chết. Khi n{o ngươi treo cổ trên ô cửa
sổ đó để mua vui cho chính lü quạ của nh{ ngươi thì ta sẽ sống hòa bình cùng ngươi v{ Orthanc
được. Gia Tộc Eorl chịu đựng thế đủ rồi. Dù ta chỉ là một đứa con kém cỏi của những tổ tiên vĩ
đại, nhưng ta không thèm liếm ngón tay của ngươi đ}u. H~y tìm chỗ n{o kh|c đi. Nhưng ta e
rằng giọng nói của ngươi đ~ mất đi sự mê hoặc rồi đấy.”

Đội Kỵ Sĩ ng}y nhìn lên Théoden như những người vừa choàng tỉnh khỏi cơn mơ. Giọng
chủ nhân vang lên trong tai họ nghe kh{n như giọng quạ già sau khi vừa nghe tiếng nhạc của
Saruman. Thế nhưng trong chốc lát Saruman không còn tự chủ được vì tức tối. L~o vươn người
ra khỏi tay vịn như thể định lấy gậy đập nh{ vua. Trước mắt một số người dường như họ đột
nhiên nhìn thấy một con rắn đang cuộn mình chuẩn bị tấn công.

“Treo cổ cho lü quạ!” l~o rít lên khiến họ rùng mình vì sự thay đổi gớm ghiếc đó. “Đồ lẩm
cẩm! nhà của Eorl là cái thá gì ngoài cái chuồng gia súc lợp rơm nơi bọn kẻ cướp say mèm rúc
trong mùi hôi thối, v{ lü con đốn mạt lăn trên s{n giữa lü chó? Chúng đ~ tho|t được giá treo cổ
quá lâu rồi. Nhưng vòng thòng lọng đang đến đấy, nó xiết vào chậm r~i, nhưng sẽ chặt cứng vào
lúc cuối cùng. Cứ treo đi nếu ngươi muốn!” Giờ thì giọng nói lại thay đổi, bởi lão lại dần dần làm
chủ được bản thân. “Ta không biết tại sao mình lại đủ kiên nhẫn nói chuyện với ngươi. Bởi ta
không cần ngươi, cüng chẳng cần bầy cưỡi ngựa nhỏ bé kia, những kẻ bỏ chạy cüng nhanh
chẳng kém gì tiến đ|nh, Théoden Chúa Ngựa ạ. Ng{y xưa ta đ~ đề nghị với ngươi một đất nước
vượt quá cả phẩm chất và sự khôn ngoan của ngươi. Ta đ~ đề nghị lại lần nữa, để những người
m{ ngươi dẫn bậy có thể chọn đường sáng suốt hơn. Vậy m{ ngươi đ|p lại ta bằng khoác lác và
chửi rủa. Cứ như vậy đi. H~y cút về những túp lều của ngươi đi!

“Nhưng còn ngươi, Gandalf! Vì ngươi ít ra ta cüng cảm thấy đau lòng, cảm thấy xấu hổ thay.
L{m sao ngươi có thể chịu đựng được lü bạn đường đó chứ? Bởi ngươi l{ một kẻ cao ngạo,
Gandalf ạ - v{ cüng không hề vô cớ, vì ngươi có trí tuệ cao thượng v{ đôi mắt có thể nhìn sâu xa.
Đến giờ ngươi cüng không định nghe lời khuyên của ta sao?”

Gandalf cựa mình nhìn lên. “Ông còn điều gì chưa nói trong cuộc gặp gỡ lần trước của
chúng ta sao?” ông hỏi. “Hay phải chăng ông có những lời muốn nuốt?”

Saruman ngừng lại. “Nuốt ư?” lão ngạc nhiên hỏi, như thể khó hiểu lắm. “Nuốt lời ư? Ta đ~
gắng sức khuyên bảo những điều tốt cho ngươi, vậy m{ ngươi chẳng thèm đếm xỉa. Ngươi cao
ngạo và chẳng thích thú gì những lời khuyên nhủ, vì quả thật đ~ có sẵn một kho những thông
thái của riêng ngươi. Nhưng ta nghĩ v{o thời điểm đó ngươi đ~ sai lầm vì cố tình hiểu nhầm ý
định của ta. Ta e rằng vì hăm hở muốn thuyết phục ngươi, ta đ~ đ|nh mất lòng kiên nhẫn, và
thực sự ta rất lấy làm hối hận. Bởi ta không có ý xấu với ngươi; v{ ngay lúc n{y đ}y cüng không
hề có, cho dù ngươi quay lại với ta dắt theo bọn hung dữ và dốt n|t. L{m sao ta nghĩ xấu cho
ngươi được? Chẳng phải cả hai chúng ta đều là thành viên một hội đồng cao quý cổ xưa, v{ l{
hai kẻ ưu tú nhất Trung Địa sao? Tình bạn của chúng ta sẽ có ích cho cả hai. Chúng ta vẫn còn có
thể cùng nhau đạt được nhiều điều nữa, để sửa chữa cảnh hỗn loạn trên thế giới. Chúng ta hãy
hiểu lấy nhau, và gạt bỏ khỏi t}m tưởng bọn người nhỏ bé này! Cứ để chúng chờ đợi những
quyết sách của chúng ta! Vì lợi ích chúng ta sẵn s{ng bù đắp quá khứ, v{ đón nhận ngươi. Ngươi
không định hội ý cùng ta ư? Ngươi không định lên đ}y ư?”

Quyền năng m{ Saruman đưa v{o nỗ lực cuối cùng này ghê gớm đến nỗi không một ai đứng
trong tầm nghe mà không phải động t}m. Nhưng giờ đ}y sự mê hoặc lại khác hẳn. Họ nghe thấy
sự quở trách nhẹ nhàng của một đấng qu}n vương đối với một viên tể tướng lầm lỗi nhưng vẫn
được hết mực sủng ái. Thế nhưng họ lại không được vào, chỉ có thể lắng nghe ngoài cửa những
lời không dành cho họ: như những đứa trẻ hư hỏng hay những đầy tớ dốt n|t đang nghe lỏm
những đ{m đạo khó hiểu của bậc cha chú, và tự hỏi nó sẽ ảnh hưởng đến số mệnh của chúng
thế n{o. Hai người ấy thuộc một đẳng cấp hơn hẳn họ: đ|ng kính v{ thông th|i. Không phải nghi
ngờ nữa, họ sẽ liên minh. Gandalf sẽ đi lên tòa th|p, để bàn bạc những vấn đề sâu sắc vượt ra
khỏi khả năng lĩnh hội của họ trong những căn phòng trên cao của Orthanc. Cánh cổng sẽ đóng
lại, và họ sẽ bị bỏ lại bên ngoài, bị xua đuổi để chờ được ban việc hay hình phạt. Ngay cả trong
đầu Théoden ý nghĩ cüng đ~ hình th{nh, như một m{n đêm nghi ngại: “Ông ấy sẽ phản bội
chúng ta; ông ấy sẽ đi - chúng ta sẽ bị bỏ rơi.”

Nhưng rồi Gandalf ph| lên cười. Những tưởng tượng chợt tan biến như một làn khói.
 “Saruman, Saruman!” Gandalf vẫn vừa cười vừa nói. “Saruman, ông chọn nhầm đạo lộ trong
đời mất rồi. Ông lẽ ra phải làm thằng hề của nhà vua mà kiếm b|nh ăn, v{ kiếm phẩm trật nữa,
bằng cách bắt chước theo các cố vấn của người ta. Chao ôi!” ông ngừng lại, kiềm bớt cơn cười
cợt. “Hiểu lấy nhau ư? Tôi sợ l{ tôi đ~ vượt ra ngoài khả năng lĩnh hội của ông. Nhưng ông,
Saruman, giờ tôi đ~ hiểu ông quá rõ. Tôi nhớ rõ những lý lẽ v{ h{nh động của ông hơn l{ ông
tưởng đấy. Lần trước tôi đến thăm, ông đ~ l{ cai ngục của Mordor rồi, và suýt nữa tôi đ~ bị giải
đến đó. Không, người khách một khi đ~ phải trốn bằng đường mái thì sẽ phải nghĩ kỹ hơn mới
quay lại bằng đường cửa chính. Không, tôi không nghĩ mình sẽ lên đó đ}u. Nhưng nghe đ}y,
Saruman, hãy nghe lần cuối cùng! ông không định xuống đ}y ư? Isengard đã cho thấy nó ít vững
chắc hơn kỳ vọng v{ trí tưởng tượng của ông. Vậy có lẽ những điều khác ông vẫn tin tưởng cüng
vậy. Rời bỏ chúng trong chốc lát không phải là một việc tốt sao? Để quay sang những điều mới
mẻ, có thể lắm chứ? H~y nghĩ cho kỹ, Saruman! Ông không định xuống ư?”

Một bóng đen tho|ng lướt qua khuôn mặt Saruman; rồi nó trở nên trắng bệch. Trước khi
lão có thể lấp liếm được, họ đ~ nhìn thấy được đằng sau chiếc mặt nạ là nỗi khổ não của một
tâm trí hồ nghi, vừa miễn cưỡng ở lại nhưng lại sợ phải rời bỏ nơi ẩn n|u. L~o lưỡng lự trong
giây lát, khiến mọi người nín thở. Rồi lão lên tiếng, lần này giọng the thé và lạnh lùng. Niềm kiêu
hãnh và sự thù hận đang chinh phục lão.

“Ta có xuống không?” l~o nhạo b|ng. “Một người tay không tấc sắt có nên xuống nói chuyện
với lü kẻ cướp ngo{i ngưỡng cửa không? Ta vẫn nghe rõ ngươi từ trên này. Ta không phải là
thằng ngu, v{ ta không tin ngươi, Gandalf. Chúng không đứng công khai trên cầu thang của ta,
nhưng ta biết những con quỷ rừng hoang d~ đang ẩn nấp ở đ}u, theo lệnh của ngươi.”

“Kẻ bội tín lúc n{o cüng đa nghi,” Gandalf mệt mỏi trả lời. “Nhưng ông không cần phải lo
lắng cho mạng ông. Tôi không muốn giết ông, hay g}y đau đớn gì cho ông, như ông lẽ ra phải
biết nếu ông thực sự hiểu tôi. Và tôi có quyền năng đủ để bảo vệ ông. Tôi cho ông một cơ hội
cuối cùng. Ông có thể rời khỏi Orthanc, tự do - nếu ông chọn đường đó.”

“Nghe hay đấy,” Saruman cười khinh miệt. “Rất đúng cung c|ch của Gandalf Phù Thủy Xám:
thật cha chú, và thật tốt bụng. Ta không nghi ngờ gì việc ngươi thấy Orthanc rất tiện nghi, còn
sự ra đi của ta thì lại quá thuận tiện. Thế nhưng tại sao ta lại phải đi? V{ ngươi nói ‘tự do’ l{ có ý
gì? Ta đo|n chừng là có những điều kiện n{o đó?”

“Ông có thể thấy lý do đ|ng để ra đi ngay từ ô của sổ đó,” Gandalf trả lời. “Những điều khác
sẽ nảy ra trong suy nghĩ của ông. Thuộc hạ của ông đ~ bị tiêu diệt và giải t|n; ông đ~ biến hàng
xóm thành kẻ thù; v{ ông đ~ lừa gạt chủ nhân mới của ông, hay đ~ định tâm làm vậy. Khi con
mắt hắn hướng về đ}y, nó sẽ chuyển sang m{u đỏ thịnh nộ. Còn khi tôi nói ‘tự do’ thì tôi thật sự
h{m ý ‘tự do’: tự do khỏi ràng buộc, khỏi xiềng xích hay mệnh lệnh: tự do đến bất cứ đ}u ông
muốn, thậm chí, thậm chí là Mordor, Saruman, nếu ông mong vậy. Nhưng trước tiên ông phải
nộp cho tôi Chìa Khóa Orthanc, v{ ph|p trượng của ông. Chúng sẽ là vật thế chấp cho tư c|ch
của ông, sẽ được trao trả sau này, nếu ông xứng đ|ng.”

Khuôn mặt Saruman tím lại, méo xệch vì tức giận, một tia s|ng đỏ lóe lên trong mắt lão. Lão
cười man dại. “Sau n{y!” lão kêu lên, giọng lão cao lên thành tiếng g{o thét. “Sau n{y! Phải, ta
đo|n l{ khi ngươi cüng có luôn được Chìa Khóa của chính Barad-dûr; v{ vương miện của bảy vị
vua, và cả ph|p trượng của Năm Phù Thủy, v{ đ~ mua được cho mình đôi ủng lớn hơn nhiều lần
đôi ngươi đang đi b}y giờ. Một kế hoạch thật khiêm tốn. Hầu như chẳng cần đến sự giúp đỡ của
ta! Ta có nhiều việc khác phải l{m. Đừng có ngu xuẩn. Nếu ngươi muốn đ{m ph|n với ta, trong
khi còn có cơ hội, h~y cút đi, v{ quay lại đ}y khi n{o ngươi tỉnh táo hơn! V{ h~y để lại ở nhà bọn
cắt cổ v{ lü khố r|ch |o ôm đang lòng thòng sau đuôi ngươi! Chúc một ngày tốt l{nh!” L~o quay
người đi khỏi ban công.

“Quay lại, Saruman!” Gandalf nói bằng giọng ra lệnh. Trước sự kinh ngạc của mọi người
khác, Saruman lại quay người, v{ như thể bị kéo đi ngo{i ý muốn, lão chậm rãi quay lại chỗ tay
vịn sắt, tì v{o đó, thở nặng nhọc. Khuôn mặt l~o nhăn nhó v{ quắt lại. Bàn tay lão nắm chặt cây
trượng đen nặng nề như bộ móng vuốt.

“Ta còn chưa cho phép ngươi đi,” Gandalf nghiêm khắc nói. “Ta vẫn chưa xong đ}u. Ngươi
đ~ trở thành một tên ngu xuẩn, Saruman, song lại đ|ng thương. Ngươi vẫn có thể quay lưng lại
với sự điên rồ và xấu xa, và trở thành có ích. Thế nhưng ngươi đ~ quyết định ở lại mà gặm nhấm
sự kết thúc của mưu đồ cü kỹ. Vậy thì cứ việc ở lại! Thế nhưng ta cảnh c|o ngươi, ngươi sẽ
không thoát ra dễ dàng nữa đ}u. Trừ khi những b{n tay đen tối từ phương Đông vươn ra tóm
lấy ngươi. Saruman!” ông thét, giọng ông vang lên đầy sức mạnh và uy quyền. “H~y xem đ}y, ta
không phải Gandalf Phù Thủy X|m, người đ~ bị ngươi phản bội. Ta là Gandalf Phù Thủy Trắng,
người đ~ trở lại từ cái chết. Giờ ngươi không còn m{u nữa, và ta phế truất ngươi khỏi hội Phù
Thủy và Hội Đồng Thông Th|i.”

Ông giơ tay, nói chậm rãi bằng một giọng rõ ràng và lạnh lùng. “Saruman, c}y trượng của
ngươi đ~ vỡ.” Nghe tiếng rắc lớn, c}y trượng tách ra thành nhiều mảnh ngay trên tay Saruman,
đầu gậy rơi xuống ch}n Gandalf. “Đi đi!” Gandalf nói. Thét lên một tiếng Saruman ngã nhào về
phía sau rồi bò đi. Đúng lúc đó một vật nặng nề chói sáng từ phía trên rơi xuống. Nó nảy khỏi
tay vịn sắt, ngay khi Saruman bỏ đi, v{ phóng xuống ngay s|t đầu Gandalf, đập xuống cầu thang
nơi ông đang đứng. Tay vịn kêu vang rồi gãy rời. Cầu thang nứt toác, tóe ra những tia lửa lấp
l|nh. Nhưng khối cầu vẫn nguyên vẹn: nó lăn xuống theo những bậc thang, một khối cầu thạch
anh, màu tối, nhưng lại bừng lên với một trái tim lửa. Pippin chạy theo sau và kịp nhặt lên trước
khi nó lăn xuống một vüng nước.

“Tên xỏ l| s|t nh}n!” Éomer hét lên. Nhưng Gandalf vẫn thản nhiên. “Không, thứ đó không
phải do Saruman ném,” ông nói, “tôi nghĩ thậm chí còn không phải do lệnh hắn. Nó rơi xuống từ
một cửa sổ cao tít phía trên. Tôi cho rằng đó l{ cú ném gi~ biệt của cậu Lưỡi Giun, nhưng đ~ bị
ngắm trượt.”

“Có lẽ ngắm kém là do hắn không x|c định được mình ghét ai hơn, ông hay Saruman,”
Aragorn nói.

“Cõ lẽ vậy,” Gandalf nói. “Hai tên đó l{m bầu bạn với nhau chắc chẳng lấy gì làm thoải mái:
chúng sẽ gặm nhấm nhau bằng lời lẽ. Nhưng đòn trừng phạt l{ x|c đ|ng. Nếu Lưỡi Giun còn
sống mà ra khỏi Orthanc, là hắn đ~ nhận được nhiều hơn những gì hắn xứng đ|ng rồi.
 “Đ}y rồi, ch{ng trai, để ta cầm nó! Ta chẳng yêu cầu cậu đụng đến nó,” ông hét lên, quay
ngoắt lại khi thấy Pippin đang bước lên thang, đi chậm chạp, như thể đang mang theo thứ gì đó
nặng nề lắm. Ông đi xuống gặp cậu và vội v{ng đón lấy khối cầu tăm tối từ tay chàng Hobbit, gói
vào những nếp gấp |o cho{ng. “Ta sẽ chăm sóc thứ n{y,” ông nói. “Ta đo|n nó không phải thứ
Saruman muốn ném đi.”

“Nhưng có thể hắn vẫn còn những thứ kh|c để ném đấy,” Gimli nói. “Nếu cuộc tranh luận
đến đ}y l{ chấm dứt, thì ít ra chúng ta h~y đi khỏi tầm ném đ|!”

“Đ~ chấm dứt rồi,” Gandalf nói. “Chúng ta đi thôi.”

Họ quay lưng lại cửa tháp Orthanc, rồi đi xuống. Đội kỵ binh vui mừng hoan hô nhà vua, và
chào mừng Gandalf. Bùa chú của Saruman đ~ hết hiệu nghiệm: họ đ~ nhìn thấy hắn bị ra lệnh
phải quay lại, và phải bò đi khi bị đuổi.

“Vậy l{ xong,” Gandalf nói. “Giờ tôi phải tìm Cây Râu cho ông ấy biết mọi việc đ~ tiến triển
thế n{o.”

“Chắc ông ấy phải đo|n được chứ?” Merry nói. “Sự việc còn có khả năng kết thúc theo bất
cứ c|ch n{o kh|c không?”

“Không mấy khả năng,” Gandalf trả lời, “dù chúng đ~ rơi v{o một tình huống ngàn cân treo
sợi tóc. Thế nhưng ta vẫn có lý do thử l{m điều đó; khoan dung có v{ ít khoan dung hơn cüng
có. Truớc tiên Saruman đ~ được cho thấy rằng quyền năng giọng nói của hắn đ~ yếu đi. Hắn
không thể vừa là bạo chúa vừa là cố vấn. Khi }m mưu đ~ chín muồi nó không thể là bí mật lâu
mãi. Song hắn đ~ rơi v{o bẫy, và cố thỏa thuận với các nạn nhân từng người một, trong khi
những người khác lắng nghe. Rồi ta đ~ cho hắn một lựa chọn cuối cùng v{ cüng l{ một lựa chọn
công bằng: từ bỏ cả Mordor lẫn những }m mưu riêng của hắn, và chuộc lỗi bằng c|ch giúp đỡ
chúng ta trong lúc cần thiết. Hắn biết chúng ta cần gì, chẳng ai có thể biết rõ hơn. Lẽ ra hắn đ~
có thể đem lại sự hỗ trợ lớn lao. Thế nhưng hắn đ~ quyết định từ chối, và giữ lấy quyền lực ở
Orthanc. Hắn không tuân lệnh ai hết, chỉ ra lệnh thôi. Giờ hắn phải sống trong sự kinh hoàng với
bóng đêm Mordor, song vẫn mơ tưởng đến việc thoát ra lành lặn. Gã ngu xuẩn bất hạnh! Hắn sẽ
bị nuốt chửng, nếu quyền lực phương Đông vươn tay đến tận Isengard. Chúng ta thì không thể
tiêu diệt Orthanc từ bên ngo{i, nhưng Sauron - ai biết hắn có thể l{m được những gì?”

“Nhưng nếu Sauron không khuất phục được thì sao? Ông sẽ l{m gì l~o?” Pippin hỏi.

“Ta ư? Chẳng gì cả!” Gandalf nói. “Ta sẽ chẳng làm gì hắn hết. Ta chẳng thích chế ngự. Rồi
hắn sẽ thế nào? Ta chẳng thể nói được. Ta đau lòng vì biết bao thứ tốt đẹp giờ đang thối rữa
trong tòa th|p đó. Tuy nhiên đối với chúng ta mọi thứ đ~ diễn ra không đến nỗi tệ. Vận mệnh đ~
thay đổi thật kỳ lạ! Thù hận thường gây hại cho chính nó! Ta đo|n rằng, ngay cả nếu có v{o đó,
chúng ta cüng chẳng tìm thấy báu vật n{o bên trong Orthanc quý gi| hơn thứ Lưỡi Giun đ~ ném
xuống chúng ta.”
 Một tiếng rít the thé cất lên, rồi bất chợt ngưng bặt, từ một ô cửa sổ mở trên cao.

“Có vẻ như Saruman cüng nghĩ vậy,” Gandalf nói. “Chúng ta rời khỏi chúng thôi!”

Giờ họ quay lại cái cổng đổ nát. Họ còn chưa kịp vượt ra ngoài cổng vòm, thì từ trong bóng
tối của những đống đ| nơi họ đứng lúc nãy, Cây Râu cùng một t| người Ent kh|c bước tới.
Aragorn, Gimli và Legolas kinh ngạc ngây ra nhìn họ.

“Đ}y l{ ba trong số những bạn đồng hành của tôi, C}y R}u,” Gandalf nói. “Tôi đ~ nói về họ,
nhưng ông vẫn chưa gặp họ.” Ông giới thiệu tên từng người.

Người Ent Già nhìn họ thật lâu và dò xét, và lần lượt hỏi chuyện họ. Cuối cùng ông ta quay
sang Legolas. “Vậy l{ anh đ~ đi m~i từ rừng ]m U đến đ}y, phải không chàng Tiên tốt bụng của
ta? Nó từng là một khu rừng rất tuyệt!”

“V{ vẫn còn như vậy,” Legolas nói. “Nhưng không qu| tuyệt đến mức chúng tôi, những
người sinh sống ở đó, lại không còn hứng thú ngắm nhìn những cây cối khác. Tôi thiết tha muốn
được du ngoạn qua Khu Rừng của Fangorn. Tôi mới chỉ vừa bước qua hiên rừng ấy đ~ chẳng hề
muốn quay ra.”

Đôi mắt Cây Râu ánh lên vẻ h{i lòng. “Ta hy vọng anh sẽ thực hiện được mong muốn đó,
trước khi d~y đồi kịp già cỗi hơn,” ông ta nói.

“Tôi sẽ đến, nếu vận mệnh tốt đẹp,” Legolas nói. “Tôi đ~ thỏa thuận với bạn tôi rằng, nếu tất
cả đều ổn thỏa, chúng tôi sẽ cùng nhau đến Fangorn - nếu được ông cho phép.”

“Bất cứ người Tiên n{o đi cùng anh cüng đều được ch{o đón,” C}y R}u nói.

“Người bạn tôi nói tới không phải là một người Tiên,” Legolas nói. “Ý tôi l{ Gimli, con trai
Glóin đ}y.” Gimli cúi thấp người, c}y rìu trượt khỏi thắt lưng g~ rơi loảng xoảng xuống đất.

“Hoom, hm! [ ra vậy,” C}y R}u nói, đôi mắt đen chằm chằm nhìn g~. “Một gã lùn và lại
cầm rìu! Hoom! Ta có thiện chí với người Tiên; nhưng anh đòi hỏi nhiều qu| đấy. Đ}y l{ một
tình bạn kỳ lạ!”

“Trông thì có vẻ lạ,” Legolas nói, “nhưng chừng nào Gimli còn sống thì tôi không đến
Fangorn một mình đ}u. Rìu của anh ấy không dùng cho cây cối, mà cho cổ Orc, hỡi Fangorn, Chủ
Nhân của Khu Rừng Fangorn. Anh ấy đ~ đốn được bốn mươi hai tên trong trận chiến.”

“Hoo! Thế n{o!” C}y R}u nói. “C}u chuyện hay hơn rồi đấy! Chà, chà, mọi việc sẽ đi theo ý
muốn của chúng; và không cần thiết phải vội v~ đối mặt với chúng ngay. Nhưng giờ chúng ta
phải chia tay một thời gian. Đ~ dần đến cuối ngày rồi, mà Gandalf nói các anh phải đi trước khi
trời tối, còn Chúa đất Mark thì sốt ruột muốn về nhà của mình.”

“Phải, chúng tôi phải đi, v{ phải đi b}y giờ,” Gandalf nói. “Tôi sợ rằng sẽ phải đem đi cả lính
gác cổng của ông. Thế nhưng ông sẽ xoay xở tốt mà không cần đến họ.”

“Có lẽ vậy,” C}y R}u nói. “Nhưng tôi sẽ nhớ họ. Bọn tôi đ~ trở thành bạn bè trong quãng
thời gian ngắn đến nỗi tôi nghĩ mình bắt đầu mắc chứng vội vã rồi - có lẽ l{ quay ngược về lại
tuổi trẻ. Thế nhưng họ là thứ mới mẻ đầu tiên dưới ánh Mặt Trời hoặc Mặt Trăng m{ tôi thấy
được sau những ng{y th|ng d{i đằng đẵng. Tôi sẽ không quên họ đ}u. Tôi đ~ đưa tên họ vào
Danh S|ch D{i. Người Ent sẽ nhớ điều đó.

Ent từ đất nở, già như núi đồi,

bước chân rất dài, uống nước rất thích;
Hobbit trẻ nít, ham nhất là ăn,
vóc thì nhỏ xinh, cười thì khanh khách,

họ sẽ còn là bạn chừng nào lá cây còn trổ. Xin từ biệt! Nhưng nếu c|c ch|u nghe được tin
tức gì ở vùng đất êm đềm của các cháu, ở Quận, hãy nhắn cho ta! Các cháu hiểu ý ta rồi đấy: tin
tức hay dấu vết gì của Ent phụ. Hãy tự đến nếu các cháu có thể!”

“Bọn cháu nhớ rồi!” Merry v{ Pippin đồng thanh nói, rồi họ vội v~ quay đi. C}y R}u nhìn
theo họ và vừa im lặng một lúc vừa lắc đầu trầm tư. Rồi ông ta quay về phía Gandalf.

“Vậy Saruman không chịu đi sao?” ông ta nói. “Tôi không nghĩ hắn sẽ đi. Tim hắn mục ruỗng
như tim một g~ Huorn đen. Tuy nhiến nếu tôi bị đ|nh bại và tất cả cây cối của tôi bị đốn hạ tôi
cüng sẽ không đi chừng nào vẫn còn một cái lỗ tăm tối để trốn.”

“Không,” Gandalf nói. “Nhưng ông chưa từng }m mưu bao phủ cả thế giới bằng cây cối của
ông và bóp nghẹt tất cả những vật sống khác. Còn ở kia, Saruman vẫn tiếp tục nuôi dưỡng lòng
thù hận và lại dệt nên những tấm lưới hắn còn đủ sức dệt. Hắn giữ Chìa Khóa Orthanc. Nhưng
không được để hắn trốn tho|t.”

“Dĩ nhiên l{ không! Người Ent sẽ đảm nhận việc đó,” C}y R}u nói. “Saruman sẽ không đặt
ch}n ra ngo{i th|p đ| m{ không được sự cho phép của tôi. Người Ent sẽ canh chừng hắn.”

“Tốt rồi!” Gandalf nói. “Đó l{ những gì tôi hy vọng. Giờ tôi có thể đi v{ chuyển sang những
công chuyện khác, bớt đi được một nỗi lo. Nhưng ông cần phải thận trọng. Nước đ~ rút rồi. Tôi
sợ l{ đặt lính canh xung quanh tòa th|p cüng chưa đủ đ}u. Tôi không nghi ngờ rằng có những
lối đi s}u được đ{o bên dưới Orthanc, và rằng Saruman hy vọng chẳng mấy chốc sẽ có thể đi v{
đến mà không bị để ý thấy. Nếu ông đảm nhận công việc, tôi xin ông lại để nước tràn vào; và cứ
như vậy đến chừng nào Isengard trở thành một ao nước tĩnh, hoặc ông phát hiện ra những lối
thoát. Khi toàn bộ những khu vực ngầm đ~ ngập nước và những lối thoát bị bịt kín, thì Saruman
sẽ buộc phải ở trên tháp cao mà nhìn ra ngoài cửa sổ.”

“Cứ tin v{o người Ent!” C}y R}u nói. “Chúng tôi sẽ tìm kiếm từ đầu đến ch}n thung lüng v{
lật từng viên sỏi. Cây cối sẽ quay lại sinh sống ở đ}y, những cây già, những cây hoang. Chúng tôi
sẽ gọi nó là Rừng Canh. Sẽ không một con sóc n{o đến được đ}y m{ tôi không biết. Cứ tin vào
người Ent! Chừng nào bảy lần quãng thời gian hắn hành hạ chúng tôi còn chưa trôi qua, chừng
đó chúng tôi còn không ngơi canh chừng hắn.”

Chương XI

QUẢ CẦU PALANTÍR

Mặt trời đang lặn xuống sau nhánh núi dài phía Tây khi Gandalf và những người bạn đồng
h{nh, nh{ vua cùng đội Kỵ Sĩ, lại rời Isengard lên đường. Gandalf chở theo Merry sau lưng ông,
còn Aragorn chở Pippin. Hai người trong đội quân của nh{ vua đi trước, phi rất nhanh, và sớm
vượt khỏi tầm nhìn xuống s}u trong thung lüng. Những người khác cho ngựa đi theo thong thả.

Người Ent trang trọng xếp thành một h{ng đứng như những pho tượng trước cổng, những
c|nh tay d{i giơ cao, nhưng họ không nói năng gì. Merry v{ Pippin nhìn lại, khi đ~ đi được một
lát xuống con đường quanh co. \nh dương vẫn tỏa sáng trên trời, nhưng những bóng tối đ~ trải
dài lên khắp Isengard: những phế tích xám xịt chìm dần v{o bóng đêm. Giờ thì C}y R}u đứng đó
một mình, nhìn từ xa trông như gốc cụt một thân cây già cỗi: hai chàng Hobbit nhớ lại cuộc gặp
gỡ đầu tiên giữa họ, trên thềm đ| tr{n ngập nắng ở xa tít vùng bìa rừng Fangorn.

Họ đến cây cột có Bàn Tay Trắng. Cây cột vẫn đứng đó, thế nhưng hình tạc b{n tay đ~ bị
ném xuống vỡ thành nhiều mảnh nhỏ. Nằm ngay giữa đường cái là ngón tay trổ dài, màu trắng
trong ánh nhập nhoạng, móng tay đỏ đ~ sạm th{nh m{u đen.

“Người Ent chú ý đến từng chi tiết!” Gandalf nói.

Họ tiếp tục đi, m{n đêm mỗi lúc mỗi tối thêm trong thung lüng.

“Chúng ta có định đi xa đêm nay không, Gandalf?” Merry hỏi sau một lúc l}u. “Ch|u không
biết cảm giác của ông thế nào khi có một lü khố r|ch |o ôm lòng thòng đằng sau ông; nhưng lü
khố r|ch |o ôm đó đang rất mệt và sẽ lấy làm mừng nếu được ngừng lòng thòng mà nằm
xuống.”
 “Cậu đ~ nghe c}u đó ư?” Gandalf nói. “Đừng để nó giày vò! Hãy biết ơn vì không còn từ ngữ
nào nhắm vào cậu nữa. Hắn đ~ để mắt đến các cậu. Nếu điều này có thể an ủi lòng tự trọng của
cậu, ta có thể nói rằng, ngay lúc này, cậu v{ Pippin đang được để t}m đến nhiều hơn tất cả số
còn lại bọn ta. Các cậu là ai; bằng cách nào các cậu đến đó, v{ tại sao; các cậu biết gì; có phải các
cậu đ~ bị bắt, và nếu vậy, làm sao các cậu có thể trốn thoát trong khi toàn bộ lü Orc bị tiêu diệt -
chính những c}u đố lặt vặt đó đ~ khiến trí óc siêu phàm của Saruman phải bận tâm. Một cái
nhếch mép từ hắn, Meriadoc, chính là một lời khen, nếu cậu cảm thấy vinh dự được sự quan
tâm của hắn.”

“Cảm ơn ông!” Merry nói. “Nhưng còn vinh dự hơn khi được lòng thòng sau đuôi ông,
Gandalf. Vì một lẽ, ở vị trí đó người ta có cơ hội được nhắc lại câu hỏi lần thứ hai. Chúng ta có
định đi xa đêm nay không?”

Gandalf cười ph| lên. “Quả là một người Hobbit khó thỏa mãn! Mọi Phù Thủy đều nên lĩnh
một hai người Hobbit m{ chăm sóc - để dạy họ ý nghĩa của lời nói, v{ để chỉnh đốn họ. Ta mong
cậu thứ lỗi. Thế nhưng ta đ~ để t}m đến cả những vấn đề vặt vãnh này. Chúng ta sẽ đi trong v{i
giờ, nhẹ nh{ng thôi, cho đến khi chúng ta tới được cuối thung lüng n{y. Ng{y mai chúng ta phải
đi nhanh hơn.

“Khi đến đ}y, bọn ta đ~ dự định đi thẳng từ Isengard trở lại ngôi nhà của nhà vua tại Edoras
bên kia vùng đồng bằng, đi ngựa cüng mất vài ngày. Thế nhưng bọn ta đ~ suy nghĩ v{ thay đổi
kế hoạch. To|n đưa tin đ~ đi trước đến Hẻm Helm, thông báo với họ rằng nhà vua sẽ quay lại
vào ngày mai. Từ đó ông ấy sẽ đi cùng nhiều người đến Dunharg theo những con đường giữa
khu đồi. Từ giờ sẽ không được đi qu| hai hoặc ba người công khai cùng nhau qua vùng đất này,
dù đêm hay ng{y, chừng nào có thể tr|nh được.”

“Ông hoặc l{ đưa đĩa rỗng hoặc là chất đầy gấp đôi!” Merry nói. “Ch|u sợ là cháu chẳng nghĩ
quá chiếc giường cho đêm nay. Hẻm Helm và tất cả những thứ kia là cái gì và ở đ}u vậy? Cháu
chẳng biết gì về vùng đất này cả.”

“Vậy thì tốt nhất cậu nên học lấy điều gì đó, nếu cậu muốn hiểu được điều gì đang xảy ra.
Nhưng không phải là bây giờ, và không phải hỏi ta: ta có quá nhiều điều cấp thiết phải suy nghĩ
rồi.”

“Được thôi, cháu sẽ nói chuyện với Sải Ch}n D{i bên đống lửa trại: anh ấy đỡ gắt gỏng hơn.
Nhưng tại sao lại phải bí mật như thế chứ? Ch|u tưởng chúng ta đ~ thắng cuộc chiến m{!”

“Phải, chúng ta đ~ thắng, nhưng chỉ là chiến thắng đầu tiên, và bản thân chuyện đó đ~ gia
tăng nguy hiểm cho chúng ta. Có mối liên kết n{o đó giữa Isengard và Mordor, mà ta vẫn chưa
hiểu hết được. Ta không rõ chúng trao đổi tin tức bằng c|ch n{o, nhưng chúng có l{m vậy. Ta
nghĩ Con Mắt Barad-dûr sẽ sốt ruột nhìn về Thung Lüng Phù Thủy; và về cả Rohan nữa. Nó nhìn
thấy càng ít càng tốt.”
 Con đường trải ra chậm rãi, khúc khuỷu uốn xuống thung lüng. Lúc xa, lúc gần dòng Isen
cuộn chảy qua lòng sông đầy đ|. Bóng đêm trùm xuống từ dãy núi. Toàn bộ sương mù đều đ~
tan biến. Một cơn gió lạnh thổi qua. Mặt trăng, giờ đ~ căng tròn, phủ lên bầu trời phía Đông thứ
ánh sáng nhạt và lạnh lẽo. Những vai núi ở bên phải họ đổ xuống d~y đồi trọc. Vùng đồng bằng
rộng lớn mở ra xám xịt đằng trước họ.

Cuối cùng họ dừng ngựa. Rồi họ rẽ sang một bên, rời bỏ con đường và lại đi lên vùng cỏ mặt
đượm hương. Đi về phía Tây khoảng một dặm hoặc hơn họ đến một thung lüng. Nó mở về phía
Nam, tựa lưng v{o sườn dốc quả đồi tròn Dol Baran, quả đồi cuối cùng của dãy núi phía Bắc,
ch}n đồi xanh, đỉnh đồi thạch nam phủ đầy. Các bờ thung còn xù xì dương xỉ năm trước, xen
giữa đó l{ những chồi dương xỉ non hãy còn cuộn chặt từ mùa xuân, vừa mới đ}m lên khỏi mặt
đất thoảng mùi hương ngọt ngào. Những bụi gai mọc dày trên những bờ thấp, và họ dựng trại
bên dưới đó, khoảng hai giờ trước nửa đêm. Họ thắp lửa trong khoảng trüng, giữa đ|m rễ một
bụi táo gai mọc lan ra, cao như c}y gỗ, quằn quại vì tuổi t|c, nhưng từng c{nh l| đều tráng kiện.
Lộc đang đ}m ra ở mỗi đầu cành.

Lính g|c được cắt cử, hai người một phiên. Số còn lại, sau khi đ~ xong bữa, cuộn người ngủ
trong |o cho{ng v{ chăn. Hai ch{ng Hobbit nằm riêng một góc trên đống dương xỉ gi{. Merry đ~
thấy buồn ngủ, nhưng Pippin lúc n{y dường như lại bồn chồn lạ thường. Đ|m dương xỉ cứ lách
tách xào xạc mỗi lần cậu vặn vẹo trở người.

“Chuyện gì vậy?” Merry hỏi. “Em nằm phải tổ kiến {?”

“Không,” Pippin nói, “nhưng em không thấy thoải mái. Em tự hỏi đ~ bao l}u rồi em không
được ngủ trên giường?”

Merry ng|p d{i. “Tự xòe ngón tay m{ đếm đi!” cậu nói. “Nhưng em chắc biết mình rời
Lórien được bao lâu rồi.”

“Ồ vậy sao!” Pippin nói. “Nhưng ý em l{ c|i giường thực sự trong một căn phòng ngủ kìa.”

“Ch{, vậy thì Thung Đ|y Khe,” Merry nói. “Nhưng đêm nay anh có thể ngủ ở bất cứ đ}u.”

“Anh thật may mắn, Merry,” Pippin nói nhỏ, sau một lát im lặng. “Anh được cưỡi ngựa cùng
Gandalf.”

“Ch{, vậy thì sao n{o?”

“Anh có nghe được tin tức gì, hay thông tin gì từ ông ấy không?”

“Có, rất đ|ng kể. Nhiều hơn mọi lần. Nhưng em đ~ được nghe tất cả hoặc gần như tất cả rồi;
em ở ngay bên cạnh mà, và bọn anh nói chuyện đ}u có gì úp mở. Nhưng em có thể đi cùng ông
ấy vào ngày mai, nếu em nghĩ em có thể moi thêm được từ ông ấy - và nếu ông ấy chịu chở em.”

“Có thể sao? Tốt! Nhưng ông ấy vẫn kín đ|o phải không? Chẳng thay đổi chút nào cả.”
 “Ồ có chứ!” Merry nói, cậu đ~ tỉnh t|o hơn một chút, và bắt đầu tự hỏi điều gì đang l{m
người bạn đường phải bận t}m. “Ông ấy đ~ trưởng th{nh hơn, hay sao đó. Anh nghĩ ông ấy có
thể vừa hiền hậu hơn lại vừa đ|ng sợ hơn, vui vẻ hơn v{ cüng nghiêm nghị hơn lúc trước. Ông
ấy có thay đổi; nhưng chúng ta chưa có cơ hội nào biết được l{ bao nhiêu. Tuy nhiên hay nghĩ về
đoạn cuối trong câu chuyện với Saruman! Hãy nhớ Saruman đ~ từng l{ thượng cấp của Gandalf:
đứng đầu Hội Đồng, hay chính x|c l{ gì cüng được. Lão từng là Saruman Phù Thủy Trắng. Giờ
Gandalf mới là Phù Thủy Trắng. Saruman đ~ đến khi được nghe lệnh, v{ ph|p trượng của lão bị
tước đoạt; và rồi lão lại được lệnh đi khỏi, v{ l~o đi!”

“Vậy nếu Gandalf có thay đổi chút nào, thì chỉ là càng trở nên kín đ|o hơn bao giờ hết, vậy
đấy,” Pippin c~i lại. “Giờ, cái... quả cầu kính đó. Ông ấy có vẻ vô cùng hài lòng về nó. Ông ấy biết
hoặc đ~ đo|n ra v{i điều về nó. Nhưng ông ấy có nói cho chúng ta là gì không? Không, không
một lời nào hết. Thế mà chính em mới l{ người nhặt nó lên, v{ chính em đ~ ngăn nó khỏi lăn
xuống ao vüng nước. Đây rồi, chàng trai, để ta cầm nó! - tất cả chỉ có vậy. Em thắc mắc không
biết nó là thứ gì? Nó rất nặng.” Giọng Pippin hạ thấp xuống, như thể đang nói chuyện một mình.

“N{y!” Merry nói. “Vậy ra đó l{ điều đang khiến em phải bận tâm sao? Còn bây giờ, chàng
Pippin của anh, đừng quên câu nói của Gildor - câu mà Sam hay trích dẫn: Đừng xía vào chuyện
của các thầy Phù Thủy, bởi họ tinh quái và chóng giận.”

“Thế nhưng suốt mấy tháng vừa rồi toàn bộ cuộc sống của chúng ta chỉ toàn là xía vào
chuyện của Phù Thủy đấy thôi,” Pippin nói. “Em muốn có một chút thông tin cüng như mạo
hiểm. Em muốn được ngó qua quả cầu đó.”

“Ngủ đi!” Merry nói. “Sớm hay muộn thì em cüng sẽ có thông tin. Pippin thân mến của anh,
chưa từng có người nhà Took nào qua mặt được nh{ Hươu Bia Rum về tính tọc mạch đ}u;
nhưng đ}y có phải lúc không, em nói xem?”

“Được rồi! Kể cho anh những điều em muốn thì có hại gì chứ: chỉ nhìn quả cầu một cái thôi?
Em biết em không thể có nó, trong lúc l~o Gandalf còn đang ngồi lên nó, như con g{ m|i ngồi ấp
quả trứng. Nhưng anh cüng chẳng an ủi em được tí nào khi chỉ nói mỗi câu em-không-thể-có-nó-
vậy-hãy-ngủ-đi!”

“Vậy anh có thể nói được gì nữa đ}y?” Merry nói. “Anh rất tiếc. Pippin, nhưng em thực sự
phải đợi đến s|ng mai thôi. Anh cüng sẽ tò mò như em sau bữa sáng, và anh sẽ giúp bằng mọi
cách có thể trong việc nịnh hót phù thủy. Nhưng anh chẳng tỉnh t|o được l}u hơn nữa. Nếu còn
tiếp tục ngáp, miệng anh sẽ r|ch ra đến tận tai. Chúc ngủ ngon!”

Pippin không nói thêm nữa. Giờ cậu nằm im, nhưng cơn ngủ vẫn ở đ}u đó xa lắc; v{ nó cüng
chẳng bị dụ về bởi tiếng thở nhẹ của Merry, đ~ chìm v{o giấc ngủ chỉ ít phút sau khi chúc ngủ
ngon. Ý nghĩ về khối cầu tăm tối dường như thôi thúc thêm khi tất cả xung quanh đều im lặng.
Pippin lại cảm thấy sức nặng của nó trong tay cậu, và lại thấy những tầng s}u m{u đỏ huyền bí
mà cậu đ~ thấy khi nhìn vào bên trong trong chốc lát. Cậu nằm trằn trọc, cố nghĩ đến những
điều khác.

Cuối cùng cậu không chịu đựng được hơn nữa. Cậu ngồi dậy và nhìn quanh. Trời rét thấu
xương, cậu quấn chặt |o kho|c quanh người. Mặt trăng đang tỏa ánh sáng trắng bệch và lạnh
lẽo xuống thung, bỗng những bụi c}y đều đen thẫm. Những hình thù đang ngủ nằm khắp xung
quanh. Cậu không thấy hai người lính gác: có lẽ họ đang ở trên đồi, hoặc khuất trong đ|m
dương xỉ. Bị cuốn đi bởi cơn bốc đồng không hiểu nổi, Pippin bước nhẹ đến chỗ Gandalf đang
nằm. Cậu nhìn xuống. Thầy phù thủy dường như đang ngủ, nhưng mí mắt lại không nhắm hoàn
toàn: vẫn thấy ánh mắt lấp l|nh dưới hàng mi dài. Pippin vội v~ bước lùi. Nhưng Gandalf không
tỏ ra bất cứ dấu hiệu nào; và lần nữa bị lôi kéo về phía trước, nửa muốn nửa không, anh chàng
Hobbit lẻn lên từ phía sau đầu thầy phù thủy. Ông cuộn người trong tấm chăn, |o cho{ng trải
rộng lên trên; và ở sát bên ông, giữa sườn phải và cánh tay gập lại, có một đ|m gồ lên, một thứ
gì đó hình tròn bọc trong mảnh vải tối m{u; b{n tay ông dường như chỉ vừa trượt khỏi nó rơi
xuống đất.

Gần như không thở, Pippin lẻn vào gần hơn, rón rén từng bước một. Cuối cùng cậu quỳ
xuống. Rồi cậu lén lút giơ tay ra, từ từ nhấc cái gói lên: nó có vẻ không nặng như cậu mong đợi.
“Rút cục có lẽ chỉ l{ gói đựng những thứ linh tinh n{o đó,” cậu nghĩ v{ cảm thấy khuây khỏa kỳ
lạ; nhưng cậu không đặt gói đó xuống lại. Cậu ôm chặt nó đứng một lát. Rồi một ý tưởng chợt
lóe ra trong đầu. Cậu nhón ch}n đi, tìm một hòn đ| lớn rồi quay lại.

Cậu nhanh chóng lột mảnh vải ra, gói viên đ| trong đó rồi quỳ xuống đặt nó lại bên tay thầy
phù thủy. Đến khi đó cậu mới nhìn vào thứ vừa mở ra. Chính là nó: một khối cầu pha lê nhẵn
nhụi, giờ trông tăm tối và tắt ngấm, nằm trần trụi trước đầu gối cậu. Pippin nhấc nó lên, hấp tấp
bọc lại bằng chính áo choàng của mình, và chuẩn bị quay lại chỗ nằm. Ngay lúc đó Gandalf cựa
mình trong giấc ngủ, lẩm bẩm vài lời: có vẻ là một thứ ngôn ngữ kỳ lạ n{o đó; tay ông mò mẫm
rồi ôm lấy quả cầu đ~ được bọc vải, rồi ông thở dài và lại nằm im.

“Mi l{ đồ ngu xuẩn!” Pippin lẩm bẩm một mình. “Mi đang tự dẫn mình vào một rắc rối
khủng khiếp. Trả lại nó nhanh lên!” Nhưng giờ cậu nhận thấy đầu gối mình run bắn, và cậu
không dám tiến đến gần thầy phù thủy để với lấy gói vải. “Mình sẽ không thể trả nó lại mà
không đ|nh thức ông ấy,” cậu nghĩ, “phải đợi đến lúc mình bình tĩnh hơn một chút. Vậy trước
hết có lẽ mình nên nhìn qua nó. Nhưng không phải ở đ}y!” Cậu lén lút bỏ đi, rồi ngồi xuống một
gò xanh cách không xa chỗ ngủ. Mặt trăng hé nhìn xuống qua bờ thung lüng.

Pippin ngồi chụm hai gối v{ đặt khối cầu vào giữa. Cậu cúi thấp người nhìn xuống, trông
như một đứa trẻ tham lam đang khom người xuống một bát thức ăn, ở một góc tách biệt khỏi
những người khác. Cậu kéo áo khoác ra rồi nhìn nó chằm chằm. Bầu không khí như đứng yên và
căng thẳng xung quanh cậu. Thoạt tiên khối cầu chỉ toàn một màu tối sẫm, đen huyền, |nh trăng
le lói trên bề mặt. Rồi từ trong tâm cầu xuất hiện ánh sáng yếu ớt và rung rinh, nó níu chặt lấy
mắt cậu, khiến lúc này cậu chẳng thể nhìn được đi đ}u kh|c. Không l}u sau to{n bộ phần bên
trong dường như bốc cháy; quả cầu cứ xoay tròn, hoặc cüng có thể là những ánh sáng bên trong
đang xoay. Rồi đột nhiên ánh sáng tắt phụt. Cậu thở hổn hển cố gượng dậy; thế nhưng cậu vẫn
khom người, nắm chặt khối cầu bằng cả hai tay. Cậu cứ khom xuống thấp dần, rồi trở nên cứng
đờ; môi cậu mấp máy mà không phát ra tiếng trong một lúc. Rồi thét lên một tiếng tắc nghẹn
cậu ngã ngửa ra sau nằm bất động.

Tiếng thét vang lên lanh lảnh. Lính gác từ bờ đất lao xuống. Toàn bộ khu trại nhanh chóng
xôn xao.

“Thì ra đ}y l{ tên trộm!” Gandalf nói. Ông vội tung áo khoác phủ lên nơi khối cầu đang nằm.
“Nhưng ngươi {, Pippin! Sự tình chuyển sang khốn khổ biết bao!” Ông quỳ xuống bên thân thể
Pippin: anh chàng Hobbit vẫn đang nằm ngửa bất động, cặp mắt mở vô hồn nhìn chằm chằm lên
trời. “Trò quỷ thuật! Cậu ta đ~ g}y ra tai họa nào - cho chính bản thân, và cho tất cả chúng ta
vậy?” Khuôn mặt thầy phù thủy rầu rĩ v{ phờ phạc.

Ông nắm lấy tay Pippin rồi ghé sát mặt cậu, lắng nghe nhịp thở rồi ông đặt tay lên trán cậu.
Anh chàng Hobbit rùng mình. Mắt cậu nhắm nghiền. Cậu hét lên; và ngồi dậy, giương mắt nhìn
hoang mang từng khuôn mặt xung quanh cậu, nhợt nhạt trong |nh trăng.

“Nó không d{nh cho ngươi đ}u, Saruman!” cậu rít lên the thé không ngữ điệu, giật người lùi
khỏi Gandalf. “Ta sẽ ngay lập tức sai người đến lấy nó. Ngươi hiểu chứ? Nói đi!” Rồi cậu gượng
đứng lên định chạy đi, nhưng Gandalf giữ lấy cậu nhẹ nhàng mà kiên quyết.

“Peregrin Took!” ông nói “Quay lại đi!”

Chàng Hobbit buông lỏng rồi ngã ra, bám chặt lấy tay thầy phù thủy. “Gandalf!” cậu òa lên.
“Gandalf! Tha thứ cho ch|u!”

“Tha thứ cho ngươi ư?” thầy phù thủy nói. “Trước tiên hãy kể cho ta ngươi đ~ l{m gì!”

“Ch|u, ch|u đ~ lấy quả cầu v{ nhìn v{o nó,” Pippin lắp bắp, “v{ ch|u thấy những thứ khiến
cháu hoảng sợ. Và cháu muốn bỏ đi, nhưng không được. Và rồi hắn đến và tra hỏi cháu; rồi hắn
nhìn cháu, rồi, rồi, đó l{ tất cả những gì cháu nhớ được.”

“Chừng đó vẫn chưa đủ,” Gandalf nghiêm giọng nói. “Ngươi đ~ thấy gì v{ ngươi đ~ nói gì?”

Pippin nhắm mắt lại và rùng mình, nhưng không nói gì cả. Tất cả họ đều chăm chú nhìn cậu
trong im lặng, chỉ trừ Merry thì quay đi. Thế nhưng khuôn mặt Gandalf vẫn đanh lại. “Nói đi!”
ông nói.

Bằng giọng thì thầm do dự Pippin lại bắt đầu, rồi dần dần những lời cậu nói ra rõ ràng và
mạnh mẽ hơn. “Ch|u nhìn thấy một bầu trời tối, và những th{nh trì cao,” cậu nói. “V{ cả những
vì sao bé xíu. Chúng dường như c|ch đ}y rất xa và rất lâu rồi, song vẫn sáng và rõ ràng. Những
vì sao phụt tắt nhưng rồi lại sáng lên - chúng bị che khuất bởi những thứ gì đó có c|nh. Ch|u
nghĩ l{ rất lớn, thực sự vậy; nhưng trong quả cầu chúng chỉ như đ{n dơi bay lượn quanh tòa
th|p. Ch|u nghĩ có tất cả chín con. Một con bắt đầu bay thẳng về phía cháu, trở nên to dần, to
dần. Thật khủng khiếp, nó có một - không, không! Cháu không thể nói được.

“Ch|u đ~ cố bỏ đi, bởi ch|u tưởng nó sẽ bay ra; thế nhưng khi đ~ phủ kín cả khối cầu, nó lại
biến mắt. Rồi hắn đến. Hắn không lên tiếng nên cháu không nghe thấy lời nói. Hắn chỉ nhìn, và
cháu tự hiểu.

“ ‘Vậy l{ ngươi đ~ quay lại? Cớ sao ngươi bỏ bê việc b|o tin l}u đến vậy?’

“Ch|u không trả lời. Hắn hỏi: ‘Ngươi l{ ai?’ Ch|u vẫn không trả lời, thế nhưng l{m thế khiến
ch|u đau đớn khủng khiếp; và hắn ép buộc ch|u, nên ch|u đ~ nói: ‘Một người Hobbit.’

“Rồi đột nhiên hắn dường như nhìn thấy cháu, và hắn cười cháu. Thật tàn nhẫn. Cứ như thể
bị bao nhiêu lưỡi dao đ}m v{o vậy. Cháu cố chống trả. Thế nhưng hắn nói: ‘Khoan đ~! Chúng ta
sẽ sớm gặp lại thôi. Hãy nói với Saruman rằng thứ xinh xắn này không phải dành cho hắn. Ta sẽ
ngay lập tức sai người đến lấy nó. Ngươi hiểu chứ? Nói đi!’

“Rồi hắn khoái trá nhìn cháu. Cháu có cảm gi|c mình như vỡ tan thành từng mảnh. Không,
không! Ch|u không nói thêm được nữa. Cháu không nhớ gì bất cứ điều gì nữa.”

“H~y nhìn ta!” Gandalf nói.

Pippin ngước lên nhìn thẳng vào mắt ông. Thầy phù thủy im lặng bắt lấy ánh mắt cậu trong
chốc lát. Rồi khuôn mặt ông trở nên dịu d{ng hơn, v{ đ~ tho|ng xuất hiện bóng dáng một nụ
cười. Ông nhẹ nh{ng đặt tay lên đầu Pippin.

“Được rồi!” ông nói. “Đừng nói thêm nữa! Ngươi chưa mắc phải mối nguy hiểm nào cả.
Trong mắt ngươi không có sự dối tr|, như ta đ~ e sợ. Thế nhưng hắn đ~ không nói chuyện lâu
với ngươi. Ngươi vẫn là một tên ngốc, ngốc nhưng thật thà, Peregrin Took. Những kẻ sáng suốt
hơn có thể đ~ l{m những việc tồi tệ hơn trong ho{n cảnh đó. Nhưng h~y ghi nhớ điều này!
Ngươi đ~ được cứu sống, và tất cả bạn bè ngươi cüng vậy, chủ yếu là nhờ vận may, như có thể
gọi vậy. Ngươi đừng mong được như vậy thêm một lần nữa. Nếu hắn đ~ tra khảo ngươi ngay lúc
đó, thì gần như chắc chắn ngươi đ~ khai tất cả những gì ngươi biết, gây tai họa cho tất cả chúng
ta. Thế nhưng hắn đ~ qu| sốt sắng. Hắn không chỉ muốn có thông tin: hắn muốn nhanh chóng có
ngươi để hắn có thể từ từ hành hạ ngươi trong tòa Th|p Tối. Đừng rùng mình! Nếu ngươi định
xía vào chuyện của các thầy Phù Thủy ngươi buộc phải chuẩn bị gặp những việc đó. Nhưng n{o!
Ta tha lỗi cho ngươi. H~y an t}m! Mọi chuyện không trở nên ác hiểm như đ~ có thể th{nh như
vậy đ}u.”

Ông nhẹ nhàng nâng Pippin dậy rồi bế cậu về chỗ ngủ. Merry đi theo sau, v{ ngồi xuống bên
cạnh cậu. “H~y nằm đó nghỉ ngơi đi, nếu còn nghỉ được, Pippin!” Gandalf nói. “H~y tin ta. Nếu
ngươi thấy ngứa lòng bàn tay lần nữa, hãy nói với ta! Những thứ đó có thể được chữa khỏi.
Nhưng dù thế n{o đi nữa, anh chàng Hobbit thân mến của ta, đừng bao giờ đặt túi đ| v{o tay ta
thêm lần nào nữa! Giờ ta sẽ để hai ngươi lại với nhau một lúc.”
 Dứt lời Gandalf trở lại chỗ những người khác, vẫn đang đứng bên quả cầu Orthanc trong
tâm trạng lo lắng. “Tai họa giáng xuống v{o ban đêm, thời điểm ít được trông đợi nhất,” ông nói
“Chúng ta vừa l|ch được qua khe cửa hẹp!”

“Anh ch{ng Hobbit thế nào rồi. Pippin ấy?” Aragorn hỏi.

“Tôi nghĩ tất cả rồi sẽ ổn thỏa,” Gandalf trả lời. “Cậu ta không bị bắt giữ l}u, m{ người
Hobbit thì có khả năng hồi phục đ|ng ngạc nhiên. Ký ức về nó, hay nỗi khiếp sợ về nó, có lẽ sẽ
phai nhanh thôi. Cüng có lẽ là quá nhanh. Anh có thể lấy quả cầu Orthanc rồi canh nó được
không, Aragorn? Đấy là một nhiệm vụ nguy hiểm.”

“Hiển nhiên là nguy hiểm, nhưng không phải với tất cả,” Aragorn nói. “Vẫn còn một người
có quyền làm chủ nó. Bởi chắc chắn vật này là quả palantír của Orthanc lấy từ kho tàng của
Elendil, được những vị Vua Gondor đặt tại đ}y. Giờ đ}y thời điểm của tôi đang đến gần. Tôi sẽ
lấy nó.”

Gandalf nhìn Aragorn, và rồi, trước sự kinh ngạc của những người xung quanh, ông nhấc
Quả Cầu được bọc kín lên, v{ cúi người khi đưa nó ra.

“H~y tiếp nhận nó, thưa vương tử!” ông nói, “l{m dấu cho rất nhiều thứ khác sẽ được trao
trả về sau. Nhưng nếu tôi có thể khuyên anh về việc sử dụng tài sản của riêng anh, thì đừng vội
sử dụng nó! Hãy thận trọng!”

“Tôi đ~ vội vã và thiếu thận trọng từ khi nào vậy, sau khi đ~ chuẩn bị và chờ đợi suốt bao
năm qua?” Aragorn nói.

“Chưa bao giờ. Vậy thì đừng vấp ngã ở cuối con đường,” Gandalf trả lời. “Chí ít h~y giữ bí
mật thứ này. Anh, và toàn bộ những người đứng đ}y! Trên hết là anh chàng Hobbit, Peregrin,
không nên biết nơi cất giấu nó. Cơn |c mộng có thể sẽ lại đến với cậu ấy. Bởi than ôi! cậu ấy đ~
cầm lấy nó và nhìn vào nó, chuyện lẽ ra không bao giờ được phép xảy ra. Lẽ ra cậu ấy không
được chạm vào nó lúc còn ở Isengard, và ở đó tôi lẽ ra đ~ phải nhanh tay hơn. Thế nhưng t}m
trí tôi lúc đó đang dồn vào Saruman, và tôi không lập tức đo|n ra được bản chất của Quả Cầu.
Rồi tôi bắt đầu mỏi mệt và giữa lúc nằm nghĩ về nó, cơn buồn ngủ đ~ chiến thắng tôi. Giờ thì tôi
biết rồi!”

“Đúng vậy, không cần phải nghi ngờ gì nữa,” Aragorn nói. “Rốt cục thì chúng ta cüng biết
được mối liên kết giữa Isengard v{ Mordor, v{ phương ph|p của nó. Rất nhiều điều đ~ được
giải thích.”

“Kẻ thù có những quyền năng thật kỳ lạ, và cả những điểm yếu thật kỳ lạ!” Théoden nói.
“Thế nhưng từ xa xưa đ~ có c}u: t{ |c hại |c t{.”
 “Điều đó được kiểm chứng nhiều lần rồi,” Gandalf nói. “Nhưng lần này chúng ta đ~ gặp may
một cách kỳ lạ. Có lẽ tôi đ~ được anh chàng Hobbit này cứu khỏi một sai lầm chết người. Tôi đ~
nghĩ có nên tự tay tìm hiểu Quả Cầu để xem nó hoạt động thế nào. Nếu làm vậy, có lẽ tôi đ~ tự
hiện hình trước mắt hắn. Tôi vẫn chưa sẵn sàng cho thử th|ch đó, đấy là nếu có bao giờ tôi có
thể sẵn sàng. Thế nhưng ngay cả khi tôi đủ sức rút lui, thì vẫn sẽ là thảm họa nếu hắn nhìn thấy
tôi, lúc này - trước cái thời khắc khi mọi bí mật đều không còn giá trị gì nữa.”

“Tôi nghĩ thời khắc đó giờ đến rồi đấy,” Aragorn nói.

“Chưa đ}u,” Gandalf nói. “Vẫn còn đó một khoảng ngắn nghi kỵ, mà chúng ta phải tranh thủ.
Kẻ Thù rõ ràng vẫn tưởng rằng Quả Cầu đang ở Orthanc - tại sao lại không chứ? Và rằng anh
ch{ng Hobbit đ~ bị bắt đến đó, rồi bị ép nhìn vào khối cầu như một cực hình của Saruman.
Trong t}m trí đen tối đó giờ sẽ tràn ngập lời nói và khuôn mặt của anh chàng Hobbit cùng
những mong đợi: có thể phải một thời gian nữa hắn mới nhận ra sai lầm của mình. Chúng ta
phải nắm lấy quãng thời gian đó. Chúng ta đ~ qu| đủng đỉnh rồi. Chúng ta phải h{nh động. Vùng
lân cận lsengard giờ không còn l{ nơi để chúng ta nấn ná nữa. Tôi sẽ ngay lập tức đi trước cùng
Peregrin Took. Như vậy sẽ tốt cho cậu ấy hơn l{ nằm trong đêm tối trong khi người khác ngủ.”

“Tôi sẽ giữ lại Éomer cùng mười Kỵ Sĩ,” nh{ vua nói. “Họ sẽ đi cùng tôi v{o s|ng sớm. Số còn
lại có thể đi cùng Aragorn v{ lên đường ngay khi tinh thần họ sẵn s{ng.”

“Tùy ở ng{i,” Gandalf nói. “Nhưng h~y đi hết tốc lực đến vùng đồi che giấu, đến Hẻm Helm!”

Ngay lúc đó một bóng đen trùm lên họ. \nh trăng s|ng đột nhiên tắt ngấm. Vài Kỵ Sĩ hét lên,
rồi cúi rạp xuống, tay ôm chặt lấy đầu, như để chống đỡ một đòn tấn công từ phía trên: một nỗi
sợ mù quáng và một cơn lạnh trí mạng đổ xuống họ: họ rúm ró nhìn lên. Một hình thù có cánh
khổng lồ bay qua mặt trăng như một đ|m m}y đen. Nó lượn vòng v{ hướng về phía Bắc, bay với
tốc độ lớn hơn bất kỳ cơn gió n{o ở Trung Địa. Những vì sao mờ đi khi nó bay qua. Rồi nó bay
mất.

Họ đứng dậy, người cứng như đ|. Gandalf vẫn nhìn lên cao, cánh tay ông dang ra và thõng
xuống, cứng đờ, bàn tay ông nắm chặt.

“Nazgûl!” ông thét. “Sứ giả của Mordor. Cơn b~o đang tới. Lü Nazgûl đ~ vượt Sông Cả! Đi
thôi! Đi, đi thôi! Đừng đợi đến sáng nữa! Đừng để người nhanh phải đợi kẻ chậm! Đi thôi!”

Ông lao đi, vừa chạy vừa gọi Scadufax. Aragorn chạy theo ông. Đến chỗ Pippin, Gandalf bế
bổng cậu trên tay. “Lần n{y ngươi sẽ đi cùng ta,” ông nói. “Scadufax sẽ cho ngươi thấy những sải
chân của nó.” Rồi ông chạy đến nơi vừa nằm ngủ. Scadufax đ~ đứng sẵn ở đó. Quàng chiếc túi
nhỏ đựng toàn bộ hành lý qua vai, thầy phù thủy nhảy lên lưng ngựa. Aragorn nhấc Pippin lên,
vẫn đang bọc |o cho{ng v{ chăn, rồi đặt cậu vào giữa hai tay Gandalf.

“Thượng lộ bình an! Đuổi theo nhanh!” Gandalf hét lớn. “Đi n{o, Scadufax!”
 Con ngựa to lớn hất đầu. C|i đuôi bồng bềnh của nó phất lên trong |nh trăng. Rồi nó chồm
lên phía trước, đạp vào mặt đất, v{ phóng đi như cơn gió Bắc thổi từ dãy núi.

“Quả là một đêm đẹp đẽ và thảnh thơi!” Merry nói với Aragorn. “Có người thật số đỏ. Cậu ấy
không muốn ngủ, và cậu ấy muốn đi cùng Gandalf - thế là cậu ấy đi! Thay vì bị biến th{nh đ| v{
đứng ở đ}y m~i m~i l{m gương cảnh c|o.”

“Nếu cậu l{ người đầu tiên nhặt quả cầu Orthanc, chứ không phải cậu ấy, thì giờ sẽ thế
n{o?” Aragorn nói. “Có lẽ cậu đ~ l{m điều tồi tệ hơn. Ai m{ biết được? Nhưng tôi sợ rằng giờ số
của cậu là phải đi cùng tôi. Ngay b}y giờ. Đi chuẩn bị sẵn sàng thôi, và hãy mang tất cả những
thứ Pippin bỏ lại. Khẩn trương lên!”

Scadufax lướt bay trên bình nguyên, chẳng cần thúc giục hay chỉ dẫn. Chưa đến một giờ trôi
qua, và họ đ~ đến được Khúc Cạn dòng Isen v{ băng qua đó. Nấm Mồ các Kỵ Sĩ v{ những müi
giáo lạnh lẽo nằm xám xịt phía sau họ.

Pippin đ~ bắt đầu hồi phục. Người cậu ấm, nhưng cơn gió trên mặt lạnh buốt khiến cậu tỉnh
táo. Cậu đang ở bên Gandalf. Nỗi kinh hoàng về Quả Cầu và về bóng đen gớm ghiếc bay qua mặt
trăng đang mờ dần, như những thứ bị bỏ lại phía sau trong m{n sương mù của dãy núi hay
trong một cơn mơ tho|ng qua. Cậu hít một hơi thật sâu.

“Ch|u không biết là ông cưỡi ngựa lưng trần đấy, Gandalf,” cậu nói. “Ông chẳng dùng yên
hay cương!”

“Ta không cưỡi ngựa theo kiểu tiên, trừ khi cưỡi trên Scadufax,” Gandalf nói. “Nhưng
Scadufax không chịu yên cương. Không phải l{ ngươi cưỡi Scadufax: Chỉ là nó sẵn lòng chở
ngươi - hoặc không. Nếu nó sẵn lòng, vậy l{ đủ. Còn sau đó việc của nó l{ đảm bảo ngươi vẫn
ngồi trên lưng nó, trừ phi ngươi nhảy lên trời.”

“Nó đang phi nhanh đến mức n{o?” Pippin hỏi. “Theo tốc độ gió thì rất nhanh, nhưng lại rất
êm ái. Và chân nó chạm đất mới nhẹ nh{ng l{m sao!”

“Giờ nó đang chạy nhanh như một con ngựa thường phi cỡ nhanh nhất,” Gandalf trả lời,
“nhưng đối với nó đó chưa phải l{ nhanh. Vùng đất ở đ}y dốc lên chút ít, và gập ghềnh hơn phía
bên kia dòng sông. Nhưng h~y xem D~y Núi Trắng dưới những vì sao đang tiến lại gần! Đằng xa
kia l{ ba đỉnh Thrihyme trông như những müi gi|o đen. Chẳng mấy nữa chúng ta sẽ tới ngã ba
đường v{ đến được Lòng Chảo Hẻm, nơi cuộc chiến đ~ xảy ra hai đêm trước.”

Pippin lại im lặng trong ít lâu. Cậu nghe thấy Gandalf đang thì thầm hát một mình, lẩm bẩm
những đoạn thơ ngắn bằng nhiều ngôn ngữ, trong lúc những dặm đường cứ trôi qua dưới chân
họ. Cuối cùng thầy phù thủy hát một b{i m{ ch{ng Hobbit nghe được lời ca: một vài câu hát rõ
ràng lọt được vào tai cậu trong cơn gió mạnh:

Vua cao trên tàu cao

Ba lần ba tìm đến.
Họ có gì mang theo
Từ xứ chìm đáy biển ?
Bảy sao, bảy quả cầu
Cùng một mầm cây trắng.

“Ông đang nói gì vậy, Gandalf?” Pippin hỏi.

“Ta chỉ lướt qua v{i đoạn Thơ Kể Tích trong đầu thôi,” thầy phù thủy trả lời. “Ta đo|n rằng
người Hobbit đ~ l~ng quên hết, ngay cả những câu nào họ đ~ từng biết đến.”

“Không, không phải tất cả,” Pippin nói. “V{ bọn ch|u cüng có rất nhiều bài của riêng mình,
mà có lẽ sẽ không l{m ông thích thú đ}u. Nhưng ch|u chưa bao giờ được nghe bài này. Nó hát
về điều gì vậy - bảy sao, bảy quả cầu?”

“Về những hòn palantír của Vua Chúa Ng{y Xưa,” Gandalf nói.

“Thế chúng là gì vậy?”

“C|i tên có nghĩa l{ nhìn ra xa. Quả Cầu Orthanc là một trong số đó.”

“Vậy ra nó không phải do, không phải do” - Pippin ngập ngừng - “do Kẻ Thù l{m ra?”

“Không,” Gandalf nói. “Cüng không phải do Saruman. Nó vượt quá phép thuật của hắn, và
vượt quá phép thuật của cả Sauron nữa. Những hòn palantír đến từ nơi còn xa hơn cả Tây Châu,
từ Eldamar. Tộc Noldor đ~ l{m ra chúng. Có lẽ chính Fëanor đ~ chế tác ra chúng, vào những
ng{y c|ch đ}y l}u đến nỗi thời gian không thể được đo đếm bằng năm. Thế nhưng chẳng có gì
Sauron không thể sử dụng được vào mục đích xấu xa. Than ôi Saruman! Đó chính l{ nguyên cớ
suy tàn của hắn, m{ đến giờ ta mới nhận thức được. Sản phẩm của thứ tác thuật th}m s}u hơn
những gì chúng ta sở hữu là thảm họa cho tất cả chúng ta. Song lỗi lầm vẫn là ở hắn. Gã ngu
xuẩn! giữ bí mật về nó, vì lợi ích của riêng hắn. Hắn chưa từng hé răng một lời cho bất cứ thành
viên Hội Đồng nào. Bọn ta chưa kịp nghĩ đến số phận của những hòn palantír vương quốc
Gondor qua những cuộc chiến tương t{n. Chúng gần như đ~ bị Con Người lãng quên. Ngay ở
Gondor chúng cüng chỉ còn là bí mật ít người biết được; ở Arnor chúng chỉ được nhớ đến trong
những lời thơ kể tích giữa những người Dúnedain.”

“Con người thời xưa đ~ dùng chúng để làm gì vậy?” Pippin hỏi, cậu ngạc nhiên và thích thú
thấy mình được trả lời biết bao câu hỏi, và tự hỏi sẽ còn được như vậy bao lâu nữa.
 “Để nhìn ra xa, v{ để chuyện trò với nhau trong t}m tưởng,” Gandalf nói. “Bằng c|ch đó qua
những th|ng năm d{i họ phòng vệ v{ đo{n kết toàn bộ vương quốc Gondor. Họ đặt những Quả
Cầu tại Minas Anor, tại Minas Ithil, và tại Orthanc bên trong vòng thành Isengard. Hòn chính,
chủ nhân mọi hòn kh|c, đặt trong L}u Đ{i Tinh Tú ở Osgiliath trước khi nó sụp đổ. Ba hòn khác
thì ở mãi xa tận Miền Bắc. Trong ngôi nhà của Elrond người ta kể rằng chúng được đặt ở
Annúminas, Amon Sûl, và Quả Cầu của Elendil nằm trên khu Đồi Tháp nhìn thẳng về phía
Mithlond trong Vịnh Lune nơi những con t{u x|m neo đậu.

“Mỗi palantír chỉ đ|p lại một hòn kh|c, nhưng tất cả những hòn đặt tại Gondor đều đ|p lại
cái nhìn từ Osgiliath. Giờ thì ra th|p đ| Orthanc vẫn trụ được qua bão tố thời gian, vậy nên hòn
palantír trong tòa th|p đó vẫn còn. Thế nhưng một mình nó chẳng nhìn thấy được gì ngoài
những hình thù nhỏ bé của những thứ ở xa xôi v{ c|ch đ}y rất lâu. Không nghi ngờ gì rằng nó vô
cùng hữu dụng đối với Saruman; song dường như hắn vẫn chưa thỏa mãn. Hắn cứ nhìn ra xa
dần xa dần, cho đến khi ánh mắt của hắn nhìn đến Barad-dûr. Và rồi hắn đ~ bị tóm!

“Ai biết những Quả Cầu thất lạc của Arnor và Gondor giờ bị giấu, chôn vùi, hay chìm sâu ở
đ}u? Nhưng chắc hẳn Sauron đ~ lấy được ít nhất một hòn và làm chủ nó cho mục đích của hắn.
Ta đo|n rằng đó l{ Quả Cầu Ithil, bởi hắn đ~ chiếm đóng Minas Ithil c|ch đ}y rất lâu rồi v{ đ~
biến nó thành một nơi xấu xa: Minas Morgul, nó đ~ th{nh ra như vậy.

“Giờ thật dễ d{ng đo|n được cặp mắt nhìn đi khắp nơi của Saruman đ~ nhanh chóng bị sập
bẫy và nắm giữ ra sao; và từ đó hắn đ~ bị thuyết phục từ xa, rồi bị đe nẹt nếu thuyết phục không
ăn thua thế nào. Quả là kẻ cướp gặp bà già, con diều h}u dưới vuốt đại bàng, con nhện trong
tấm lưới thép! Ta tự hỏi từ bao lâu rồi hắn đ~ bị ép buộc phải thường xuyên đến khối cầu để bị
thẩm tra và nhận chỉ dẫn, v{ hòn Orthanc qu| thường xuyên hướng về Barad-dûr đến nỗi giờ
đ}y nếu bất cứ ai không có ý chí sắt đ| nhìn v{o nó, nó sẽ nhanh chóng mang tâm trí và tầm
nhìn của anh ta đến đó? V{ nó lôi cuốn người ta đến với nó mới mãnh liệt làm sao! Ta mà không
cảm nhận được điều đó ư? Ngay lúc n{y đ}y tr|i tim ta còn khao kh|t được kiểm nghiệm ý chí
của mình với nó để xem liệu ta có thể giật được nó ra khỏi hắn không, v{ hướng nó đến nơi n{o
ta muốn - để nhìn qua những biển nước và thời gian đến tận Tirion Đẹp Đẽ, v{ lĩnh hội được
bàn tay cùng khối óc không tưởng tượng nổi của Fëanor đang chế tác, cái thời cả Cây Trắng lẫn
C}y V{ng đều nở hoa!” ông thở dài và chìm vào im lặng.

“Ước gì ch|u được biết tất cả những điều này từ trước,” Pippin nói. “Ch|u không hề biết
mình đang l{m điều gì.”

“Ồ có đấy.” Gandalf nói. “Ngươi biết ngươi đang cư xử một cách sai trái và ngu xuẩn; và
ngươi đ~ tự nhủ mình như vậy, tuy nhiên ngươi không chịu nghe. Ta không kể cho ngươi tất cả
những điều n{y trước đ}y, bởi chỉ nhờ suy ngẫm về tất cả những gì đ~ xảy ra ta rốt cục mới hiểu
được, ngay lúc n{y khi chúng ta đang cưỡi ngựa cùng nhau. Nhưng dù ta có nói sớm hơn, thì
điều đó cüng chẳng thể giảm bớt lòng thèm muốn của ngươi, hay giúp ngươi cưỡng lại dễ dàng
hơn. Ngược lại thì có! Không, bàn tay bỏng sẽ dạy được bài học tốt nhất. Sau đó lời khuyên về
lửa sẽ đi thẳng v{o tim.”
 “Đúng vậy,” Pippin nói. “Nếu giờ cả bảy quả cầu đều được bay ra trước mặt cháu, cháu sẽ
nhắm mắt và bỏ tay trong túi.”

“Tốt!” Gandalf nói. “Đó l{ điều ta hy vọng,”

“Thế nhưng ch|u muốn được biết...” Pippin bắt đầu.

“Than ôi!” Gandalf than. “Nếu việc cung cấp thông tin có thể chữa khỏi bệnh tọc mạch của
ngươi, ta sẽ dành toàn bộ những ngày còn lại của ta để trả lời ngươi. Ngươi còn muốn biết điều
gì nữa đ}y?”

“Tên của tất cả vì sao, tất cả những sinh vật sống, toàn bộ lịch sử của Trung Địa v{ Thượng
Thiên Đường cùng những Bể Chia Cắt,” Pippin cười to. “Dĩ nhiên rồi! Còn gì ít hơn nữa? Nhưng
đêm nay ch|u không vội gì cả. Lúc này cháu chỉ thắc mắc về bóng đen đó. Ch|u đ~ nghe thấy ông
thét ‘sứ giả của Mordor’. Nó l{ gì vậy? Liệu nó đang l{m gì ở Isengard?”

“Nó l{ một Kỵ Sĩ Đen có c|nh, một Nazgûl,” Gandalf nói. “Nó lẽ ra đ~ đưa ngươi đến tòa
Tháp Tối.”

“Nhưng nó không đến tìm cháu phải không?” Pippin ấp úng. “Ý ch|u l{ nó không biết rằng
ch|u đ~...”

“Dĩ nhiên l{ không,” Gandalf nói. “Phải đến hai trăm lý hoặc hơn nếu bay thẳng từ Barad-
dûr đến Orthanc, và ngay cả Nazgûl cüng phải mất tới vài giờ bay đường đó. Thế nhưng
Saruman chắc hẳn đ~ nhìn v{o Quả Cầu kể từ cuộc tấn công của lü Orc, v{ ta không nghi ngờ gì
có nhiều suy nghĩ bí mật đ~ bị lộ ngoài dự tính của hắn. Một sứ giả đ~ được cử đi tìm hiểu hắn
đang l{m gì. V{ sau những gì xảy ra đêm nay ta nghĩ một tên khác sẽ nhanh chóng được cử tới.
V{ như vậy Saruman sẽ rơi v{o hoạn nạn cuối cùng từ tội lỗi mà hắn đ~ nhúng tay v{o. Hắn
không có tù nh}n để trao trả. Hắn không có Quả Cầu để nhìn, và không thể đ|p lại lệnh triệu hồi.
Sauron sẽ chỉ tin rằng hắn đang che giấu tù nhân và từ chối không sử dụng Quả Cầu. Saruman
có khai sự thật cho tên sứ giả cüng chẳng ích gì. Bởi Isengard có thể đ~ sụp đổ, song hắn vẫn an
toàn trong Orthanc. Vì thế cho dù có muốn hay không, hắn vẫn sẽ có vẻ một tên phản loạn. Vậy
mà hắn đ~ từ chối chúng ta, chính l{ để tránh khỏi điều đó! Ta không thể đo|n được hắn sẽ làm
gì trong cảnh ngộ đó. Ta nghĩ hắn vẫn có quyền năng, một khi còn ở trong Orthanc, đủ chống lại
Chín Kỵ Sĩ. Có lẽ hắn sẽ cố l{m điều đó. Có lẽ hắn sẽ cố bẫy Nazgûl, hay ít nhất là tiêu diệt thứ
giờ chúng cưỡi lên để phi trên không trung. Trong trường hợp đó Rohan h~y liệu canh chừng
bầy ngựa!

“Nhưng ta không thể đo|n được kết cục sẽ thế nào, tốt hay xấu đối với chúng ta. Có thể
những kế hoạch của Kẻ Thù sẽ rối loạn, hoặc bị cản trở bởi cơn phẫn nộ của hắn đối với
Saruman. Có thể hắn sẽ biết được rằng ta đ~ ở đó v{ đứng trên những bậc thang Orthanc - cùng
những người Hobbit ở sau đuôi. Hoặc rằng một người kế vị Elendil vẫn còn sống v{ đứng bên
cạnh ta. Nếu Lưỡi Giun không bị lừa bởi giáp trụ Rohan, hắn chắc hẳn đ~ nhớ đến Aragorn và
tước hiệu mà anh ấy đ~ tự xưng. Đó l{ những gì ta e sợ. Và do vậy chúng ta phải ra đi - không
phải đi khỏi hiểm nguy m{ đi v{o hiểm nguy lớn hơn. Từng bước chân Scadufax sẽ đưa ngươi
đến gần hơn Vùng Đất Bóng Tối, Peregrin Took.”

Pippin không đ|p lại, nhưng túm chặt lấy |o cho{ng, như thể vừa có một cơn lạnh bất chợt
trùm lấy cậu. Vùng đất x|m trôi qua dưới chân họ.

“Nhìn kìa!” Gandalf nói. “Vùng thung lüng Westfold đang mở ra trước mặt chúng ta. Từ đ}y
chúng ta sẽ quay lại con đường về phía Đông. Bóng tối ở phía kia là miệng Lòng Chảo Hẻm. Phía
đó l{ Aglarond v{ c|c Hang Động Lấp L|nh. Đừng hỏi ta về chúng. Hãy hỏi Gimli, nếu ngươi gặp
lại anh ta, và có thể đó sẽ là lần đầu tiên ngươi nhận được câu trả lời d{i hơn mong đợi. Ngươi
sẽ không được tham quan những hang động đó, không phải trong cuộc hành trình này. Chúng
sẽ sớm lùi xa về phía sau chúng ta.”

“Ch|u tưởng ông sẽ dừng chân ở Hẻm Helm!” Pippin nói. “Thế ông đang đi đâu vậy?”

“Đến Minas Tirith, trước khi biển chiến tranh vây lấy nó.”

“Ồ! Thế nó bao xa?”

“Nhiều lý đường,” Gandalf trả lời. “Xa gấp ba lần đường về nơi sinh sống của Vua Théoden,
v{ nơi đó c|ch đ}y hơn một trăm dặm về phía Đông, theo đường những sứ giả bay của Mordor.
Scadufax sẽ phải đi qu~ng đường d{i hơn. Nhưng chưa biết bên nào sẽ nhanh hơn?

“Giờ chúng ta sẽ phi đến khi trời sáng, vẫn còn vài giờ nữa. Rồi ngay cả Scadufax cüng phải
nghỉ ngơi, trong hốc trüng n{o đó trong khu đồi: ta hy vọng là ở Edoras. Ngủ đi nếu ngươi có
thể! Có thể ngươi sẽ được nhìn thấy |nh bình minh đầu tiên trên mái vàng ngôi nhà của Eorl. Và
sau ba ngày nữa ngươi sẽ thấy bóng tía Đỉnh Mindolluin và dải tường thành quanh tháp của
Denethor trắng tinh trong buổi sớm.

“Đi n{o, Scadufax! H~y phi đi, kỳ m~, h~y phi như chưa từng được phi! Giờ chúng ta đ~ đến
vùng đất nơi ngươi ch{o đời, nơi ngươi biết rõ đến từng viên đ|. Phi đi! Hy vọng đang đặt vào
tốc độ!”

Scadufax hất đầu hí vang, như thể vừa có một hồi kèn hiệu triệu nó ra trận. Rồi nó chồm
lên. M{n đêm cuốn qua người nó; và lửa tuôn ra từ cả bốn vó.

Lúc chìm dần vào giấc ngủ, Pippin có một cảm giác thật kỳ lạ: cậu v{ Gandalf im lìm như đ|,
ngồi trên bức tượng một con ngựa đang phi, trong khi cả thế giới cuộn đi dưới chân trong tiếng
gió thổi ồn ã.

Quyển Bốn
 Chương I

THUẦN PHỤC SMÉAGOL

“Ch{, cậu chủ {, đích thị là chúng ta mắc kẹt rồi,” Sam Gamgee nói. Chú ch|n nản đứng rùn
vai bên cạnh Frodo, hướng cặp mắt cau có v{o m{n đêm ảm đạm.

Đó l{ đêm thứ ba kể từ khi họ rời bỏ Hội Đồng Hành, theo họ ước chừng: họ gần như không
còn tính được quãng thời gian mà họ đ~ vất vả leo trèo giữa những sườn dốc trơ trụi cùng sỏi
đ| ở khu đồi Emyn Muil, đôi khi họ phải lùi ngược trở lại bởi chẳng thể tìm ra đường tiến lên
phía trước, đôi khi lại phát hiện họ đ~ đi lang thang một vòng để quay lại đúng nơi họ đ~ đến vài
giờ trước. Song về tổng thể họ vẫn tiến dần về phía Đông, cố tìm đường ra được càng sát rìa
ngoài của vùng đồi xoắn xít một cách kỳ quái này càng tốt. Thế nhưng mỗi lần ra sát vách khu
đồi họ lại thấy những mặt dốc dựng đứng, cao và không thể vượt qua, lừng lững nhìn xuống
vùng đồng bằng bên dưới; xa xa bên ngoài vạt ch}n đồi ngổn ngang l{ vùng đầm lầy xám ngoét
và thối rữa nơi chẳng có thứ gì chuyển động, thậm chí còn chẳng thấy nổi một bóng chim.

Lúc n{y hai ch{ng Hobbit đang đứng trên mép một v|ch núi cao, trơ trụi và hoang vắng,
ch}n núi chìm trong sương mù; vươn lên nhấp nhô phía sau họ là vùng cao nguyên bị những
tầng mây trôi dạt trùm kín đỉnh. Một cơn gió lạnh buốt thổi đến từ phía Đông. M{n đêm đang
dồn quánh lại trên những vùng đất không hình không dạng trước mặt họ; màu xanh bệnh hoạn
của chúng ngả dần sang một màu nâu ảm đạm. Xa tít về bên phải, dòng Anduin, trước đó còn lấp
loáng trong ánh mặt trời lúc ẩn lúc hiện, giờ đ~ khuất v{o bóng đêm. Thế nhưng mắt họ không
nhìn qua bên kia Sông Cả, hướng về Gondor, về phía bạn bè họ, những vùng đất của Con Người.
Họ dõi nhìn về phía Nam v{ phía Đông, nơi ấy, bên rìa m{n đêm đang tr{n tới, một đường kẻ
sẫm treo lơ lửng trông như dải khói bất động dựng thành những núi non xa xăm. Đôi lúc họ lại
thấy một |nh đỏ bé xíu tít xa bập bùng trên đường viền giữa đất và trời.

“Mắc kẹt mới hay chứ!” Sam nói. “Đó l{ nơi duy nhất trong tất cả những vùng đất đ~ từng
nghe qua mà chúng ta không muốn nhìn gần hơn chút n{o; thế m{ đó cüng l{ nơi duy nhất
chúng ta đang cố đến! Và lại còn chính l{ nơi chúng ta không thể đến được, không t{i n{o đến
được. Có vẻ như chúng ta đ~ đi sai toét cả đường rồi. Chúng ta không c|ch n{o đi xuống được;
mà nếu xuống được chúng ta sẽ thấy toàn bộ vùng đất xanh tươi đó chỉ là một bãi lầy bẩn thỉu,
tôi cược với cậu. Phù! Cậu có ngửi thấy không?” Chú khịt müi trong gió.

“Có, tôi ngửi thấy,” Frodo nói, nhưng cậu không hề nhúc nhích, mắt cậu vẫn dán chặt vào
đường kẻ sẫm và chấm lửa bập bùng. “Mordor!” cậu thì thầm trong hơi thở. “Nếu phải đến đó,
tôi mong mình có thể đến thật nhanh, rồi kết thúc mọi chuyện!” Cậu rùng mình. Cơn gió buốt
đến thấu xương song lại nồng nặc một mùi hôi thối lạnh gi|. “Ch{,” cậu nói, rốt cục cüng rời mắt
khỏi đó, “chúng ta không thể ở lại đ}y đêm nay, dù có bị kẹt hay không. Chúng ta phải tìm chỗ
được che chắn hơn, v{ dựng trại lần nữa; và có lẽ ngày mới sẽ chỉ cho chúng ta một con đường.”

“Hoặc ngày mới nữa, rồi ngày mới nữa, rồi ngày mới nữa,” Sam lẩm bẩm. “Hoặc có thể là
chẳng ngày nào hết. Chúng ta đ~ đi sai đường rồi.”

“Tôi không cho l{ thế,” Frodo nói. “Đi đến vùng Bóng Tối đằng kia l{ định mệnh của tôi, tôi
nghĩ vậy, vậy nên sẽ tìm ra đường thôi. Thế nhưng thiện hay tà sẽ chỉ đường cho tôi? Chỉ có tốc
độ là hy vọng của ta. Càng trì hoãn, Kẻ Thù càng có lợi thế - vậy mà tôi lại đang bị trì hoãn. Phải
chăng chính ý chí của tòa Tháp Tối đang dẫn lối chúng ta? Tất cả lựa chọn của tôi đều đ~ chứng
tỏ sai lầm. Lẽ ra tôi nên rời Hội Đồng Hành sớm hơn, v{ đi xuống từ phía Bắc, từ phía Đông Sông
Cả v{ khu đồi Emyn Muil, và từ đó vượt qua nền đất cứng trên Đồng Chiến Trận đến c|c con đèo
Mordor. Đến giờ thì một mình cậu và tôi chẳng có c|ch n{o tìm đường quay lại nữa rồi, trong
khi lü Orc thì cứ lảng vảng ở phía bờ Đông. Mỗi ng{y trôi qua đều là một ngày quý giá mất đi.
Tôi mệt quá rồi, Sam ơi. Tôi không biết sẽ phải làm gì nữa đ}y. Chúng ta còn gì để ăn vậy?”

“Chỉ còn mấy cái, gọi là gì nhỉ, mấy cái lembas thôi, cậu Frodo ạ. Cüng chỉ tàm tạm. Nhưng
còn kh| hơn l{ không có gì, kh| hơn nhiều lắm. Dù tôi không bao giờ nghĩ, khi lần đầu tiên đặt
răng lên chúng, rằng tôi sẽ lại muốn đổi món. Nhưng giờ thì tôi muốn rồi: một mẩu bánh mì
không, và một vại bia - mà không, nửa vại thôi - cho dễ trôi. Tôi đ~ v|c theo bộ đồ nghề nấu
nướng suốt qu~ng đường từ lần hạ trại trước, v{ nó đ~ dùng l{m gì chứ? Đầu tiên là chẳng có gì
để nhóm lửa; rồi cüng chẳng có gì để nấu, thậm chí đến cỏ cüng không!”

Họ quay người đi xuống một khoảng trüng lổn nhổn đ|. Mặt trời đang lặn về T}y đ~ bị mây
che phủ, v{ đêm nhanh chóng tr{n đến. Họ cố ngủ trong giá lạnh, cứ lăn lở luôn, trong một
ng|ch đ| giữa những chỏm nhọn lởm chởm dãi dầu sương gió; ít ra thì họ cüng được che chắn
khỏi cơn gió Đông.

“Cậu có lại thấy chúng không, cậu Frodo?” Sam hỏi, khi họ ngồi dậy, cứng đờ vì rét, trệu trạo
nhai từng miếng lembas, trong cái lạnh xám xịt buổi sáng sớm.

“Không,” Frodo nói. “Tôi chẳng nghe thấy gì, chẳng nhìn thấy gì, suốt hai đêm nay rồi.”

“Tôi cüng thế,” Sam nói. “Grrr! Những con mắt đó thực sự khiến tôi ph|t c|u! Nhưng có thể
chúng ta đ~ tống khứ được gã rồi, c|i đồ lủi như chuột khốn nạn đó. Gollum! Tôi sẽ cho gã một
phát gollum vào họng, hễ có dịp đặt tay lên cổ g~.”

“Tôi hy vọng cậu sẽ không bao giờ phải làm thế,” Frodo nói. “Tôi không biết gã bám theo
chúng ta bằng c|ch n{o; nhưng rất có thể gã lại lạc mất chúng ta rồi, như cậu vừa nói. Ở vùng
đất khô cằn hoang vắng này chúng ta không thể để lại nhiều dấu chân, hay nhiều mùi, ngay cả
đối với c|i müi lúc n{o cüng khụt khịt của g~.”
 “Tôi hy vọng mọi việc đúng vậy thôi,” Sam nói. “Tôi mong chúng ta có thể cắt luôn được cái
đuôi đó!”

“Tôi cüng vậy,” Frodo nói, “nhưng g~ không phải là rắc rối lớn nhất của tôi. Tôi mong chúng
ta có thể thoát khỏi mấy quả đồi này! Tôi ghét nó quá. Tôi cảm thấy hoàn toàn trần trụi bên phía
bờ Đông, mắc kẹt ở đ}y m{ chẳng có gì khác ngoài những đồng bằng chết ngăn giữa tôi và Bóng
Tối đằng kia. Có một Con Mắt ở đó. Đi thôi! Hôm nay chúng ta phải xuống cho bằng được.”

***

Nhưng ng{y hôm đó cứ trôi qua, và khi buổi chiều tàn dần chuyển sang buổi tối, họ vẫn thất
thểu dọc theo sống đồi m{ chưa tìm thấy lối thoát nào.

Đôi khi trong sự im lìm của vùng đất trơ trụi đó họ nghĩ mình nghe thấy những tiếng động
khe khẽ phía sau, một hòn đ| rơi, hay tiếng một b{n ch}n tưởng tượng giẫm lên đ|. Thế nhưng
hễ dừng lại đứng im nghe ngóng thì họ lại chẳng nghe thấy gì nữa, chẳng thấy gì ngoài tiếng gió
thở dài trên những cạnh đ| - nhưng ngay cả }m thanh đó cüng khiến họ liên tưởng đến tiếng
thở nhẹ rít qua những kẽ răng sắc nhọn.

Suốt cả ng{y hôm đó, trong lúc họ gắng sức tiến lên, sống đồi ngoài của khu đồi Emyn Muil
cứ dần dần hướng lên phía Bắc. Dọc theo mép đồi giờ trải dài một mặt phẳng to rộng lổn nhổn
những tảng đ| xước xát và tàn tạ vì mưa nắng, thỉnh thoảng lại có đường r~nh như mương đ{o
cắt qua, đổ thẳng xuống thành những khe sâu trên mặt v|ch đ|. Để tìm được đường vượt qua
những rãnh nứt này, ngày càng trở nên s}u v{ d{y đặc hơn, Frodo v{ Sam bị đẩy chếch về phía
trái, rời xa khỏi mép đồi, và họ không hề để ý rằng trong suốt nhiều dặm họ đang chậm chạp
nhưng đều đặn đi xuống thấp hơn: đỉnh v|ch đ| đang xuôi dần xuống vùng đất thấp bên dưới.

Cuối cùng họ buộc phải dừng. Sống đồi ngoặt gấp lên phía Bắc và bị một khe đ| s}u hơn cắt
qua. Ở bên kia khe nó lại vươn lên, một cú nhảy cao nhiều sải: một v|ch đ| x|m xịt dựng lên
sừng sững phía trước họ, như bị một nhát dao chém vạt xuống. Họ không thể tiến thêm được
nữa, và giờ buộc phải rẽ hoặc sang phía Đông hoặc sang phía T}y. Nhưng phía T}y sẽ chỉ dẫn họ
vào nỗi vất vả và sự chậm trễ hơn nữa, quay lại trung t}m vùng đồi; còn phía Đông sẽ đưa họ
đến v|ch đứng ngoài rìa.

“Chẳng còn cách nào khác ngoài bò xuống khe này, Sam ạ,” Frodo nói. “Thử xem nó dẫn đến
đ}u!”

“Tôi c| sẽ là một cú rơi tệ hại,” Sam nói.

Khe d{i v{ s}u hơn vẻ bề ngoài. Nửa chừng trên đường xuống họ bắt gặp vài thân cây
xương xẩu và còi cọc, những cây cối đầu tiên mà họ gặp trong suốt nhiều ng{y: đa phần là bạch
dương th}n vặn vẹo, xen kẽ đ}y đó còn có cả linh sam. Rất nhiều c}y đ~ chết và khô héo, bị
những cơn gió Đông gặm mòn vào tận lõi. Xưa kia trong những ngày ấm |p hơn, hẳn đ~ từng có
một vệt bụi c}y đẹp đẽ trong khe đ| n{y, nhưng giờ đ}y, sau khoảng năm mươi thước, đ|m c}y
không thấy đ}u nữa, cho dù những gốc c}y g~y cü n|t vẫn nằm rải rác khắp nơi ra tận miệng
v|ch đ|. Đ|y khe, nằm dọc theo mép một phay đ| sụt, lổn nhổn đầy đ| vỡ và tiếp tục xiên thẳng
xuống dưới. Khi rốt cục họ cüng đi được hết khe, Frodo cúi xuống v{ vươn người ra.

“Nhìn kìa!” cậu nói. “Chắc hẳn chúng ta đ~ đi xuống một chặng đường dài, hoặc không thì
v|ch đ| đ~ bị lún. Ở đ}y thấp hơn hẳn, và trông có vẻ dễ hơn.”

Sam quỳ bên cạnh cậu và miễn cưỡng nhìn qua mép khe. Rồi chú liếc lên v|ch đ| khổng lồ
đang vươn thẳng lên cao, phía bên trái họ. “Dễ hơn!” chú c{u nh{u. “Ch{, tôi cho rằng đi xuống
bao giờ cüng dễ hơn đi lên. Ai không bay được thì vẫn có thể nhảy được!”

“Nhưng vẫn là một cú rơi kh| đấy,” Frodo nói. “Khoảng, ch{” - cậu đứng trong chốc lát thử
áng chừng bằng mắt - “tôi đo|n l{ khoảng mười lăm sải. Không hơn đ}u.”

“V{ thế l{ đủ lắm rồi!” Sam nói. “Ối! Sao mà tôi ghét nhìn xuống từ trên cao thế chứ! Nhưng
th{ nhìn còn hơn phải trèo.”

“Đều vậy cả thôi,” Frodo nói, “tôi nghĩ chúng ta có thể trèo ở đ}y; v{ tôi nghĩ chúng ta sẽ
phải thử. Xem n{y, đ| ở đ}y hoàn toàn khác so với đ| c|ch đ}y v{i dặm. Nó bị lở và nứt vỡ.”

Đúng l{ v|ch đ| ngo{i giờ không còn dựng đứng nữa, m{ đổ dốc đôi chút ra phía ngo{i. Nó
trông giống như một bức thành hay một con đập biển mà phần nền móng đ~ dịch chuyển, nên
các lớp thân bị xô lệch và méo mó, tạo ra những vết nứt lớn và những mép dài xiên xuống ở
nhiều chỗ gần giống như những bậc thang.

“V{ nếu muốn thử đi xuống, chúng ta nên thử luôn. Trời sẽ tối nhanh đấy. Tôi nghĩ có một
cơn b~o đang kéo tới.”

Dãy núi mờ trong sương khói ở phía Đông giờ chìm trong một m{n đen d{y đặc đang vươn
những cánh tay dài về phía Tây. Một hồi sấm đì đùng từ xa vọng đến trong cơn gió mạnh dần.
Frodo hít không khí và nhìn lên trời e ngại. Cậu quàng thắt lưng ra ngo{i |o kho|c rồi thắt chặt;
đoạn chỉnh lại túi hành lý nhẹ trên lưng, cậu bước về phía miệng vực. “Tôi thử đ}y,” cậu nói.

“Tốt thôi!” Sam rầu rĩ nói. “Nhưng tôi sẽ đi trước.”

“Cậu {?” Frodo nói. “Điều gì khiến cậu đối ý về chuyện leo trèo này vậy?”

“Tôi không đổi ý. Chỉ là hợp lý mà thôi: h~y để người dễ trượt đi dưới cùng. Tôi không
muốn rơi xuống đầu cậu và kéo cậu rơi theo - quả là vô lý khi giết chết cả hai người chỉ với một
cú ng~.”
 Trước khi Frodo kịp ngăn, chú đ~ ngồi xuống, buông hai chân xuống miệng vực, xoay người
lại, quờ quạng ngón chân tìm chỗ đứng. Khó m{ nói được chú đ~ từng l{m hay chưa bất cứ việc
gì gan dạ hơn với vẻ lạnh lùng như vậy, hoặc bất cứ việc gì dại dột hơn.

“Không, không! Sam, đồ khỉ gi{!” Frodo kêu lên. “Cậu sẽ chết chắc nếu lao xuống kiểu đó m{
không thèm nhìn xem phải đi đ}u. Quay lại đi!” Cậu túm lấy nách Sam và lại lôi chú lên. “Giờ thì
h~y đợi và kiên nhẫn một chút!” cậu nói. Rồi cậu nằm xuống, bò ra sát mép nhìn xuống; nhưng
ánh sáng có vẻ đang phai đi nhanh chóng dù mặt trời vẫn chưa lặn. “Tôi nghĩ chúng ta có thể
l{m được việc n{y,” nhìn xong cậu nói. “Ít nhất thì tôi l{m được; và cậu cüng vậy, nếu cậu giữ
bình tĩnh v{ đi theo tôi một cách thận trọng.”

“Tôi không biết làm sao cậu có thể chắc chắn đến vậy,” Sam nói. “Tại sao chứ! Cậu còn
không nhìn được xuống đ|y trong |nh s|ng n{y. Giả sử nơi cậu sắp xuống chẳng hề có chỗ nào
để đặt chân hay vịn tay thì sao?”

“Vậy thì sẽ lại phải trèo lên thôi,” Frodo nói.

“Nói thật dễ,” Sam phản đối. “Tốt hơn l{ đợi đến s|ng mai để trời s|ng hơn.”

“Không, không thể đợi nếu tôi còn tr|nh được,” Frodo nói, bất chợt trở nên hung hăng kỳ lạ.
“Tôi căm ghét phải đợi thêm từng giờ từng phút. Tôi sẽ thử đi xuống đó. Cậu đừng đi theo cho
đến lúc tôi quay lại hoặc gọi lên!”

Những ngón tay nắm chặt mép đ| bờ vực, cậu từ từ thả người xuống, cho đến khi hai cánh
tay cậu gần như đ~ duỗi thẳng thì ngón chân lần được một mấu đ|. “Một bước xuống!” cậu nói.
“V{ c|i mấu này rộng ra về bên phải. Tôi có thể đứng lên đó m{ không cần phải bám. Tôi sẽ...”
lời nói của cậu bỗng bị cắt ngang.

***

Bóng đêm vội vã, lúc này dồn lại với một tốc độ khủng khiếp. cuống cuồng cuộn đến từ phía
Đông v{ nuốt chửng bầu trời. Một tiếng sấm khô khốc như vỡ trời nổ vang ngay trên đầu.
Những tia sét bùng ch|y đ|nh xuống vùng đồi. Rồi một cơn gió hung hãn ào tới, và cùng với nó,
lẫn trong tiếng gào rú, một tiếng thét xé tai vang lên. Hai chàng Hobbit nhận ra đúng l{ tiếng
thét từng cất lên ở Chằm Lớn khi họ chạy khỏi Hobbit Thôn, và ngay cả ở đó, trong khu rừng
Quận, nó vẫn khiến máu họ như đông lại. Ở ngoài vùng hoang vu này nỗi khiếp đảm nhân lên
gấp bội: nó đ}m v{o họ nỗi kinh hoàng và tuyệt vọng như những lưỡi dao sắc lạnh, l{m ngưng
bặt nhịp tim v{ hơi thở. Sam ngã nhào úp mặt xuống đất. Còn Frodo bất giác buông tay bám ôm
chặt lấy đầu và tai. Cậu lảo đảo, tuột chân, rồi trượt xuống với một tiếng hét vang.

Sam nghe thấy tiếng cậu, cố sức bò đến miệng vực. “Cậu chủ, cậu chủ!” chú gọi to. “Cậu chủ!”
 Chú không nghe thấy tiếng đ|p lại. Chú nhận thấy to{n th}n mình đang run rẩy, nhưng chú
vẫn dồn hơi lại, và một lần nữa chú g{o lên: “Cậu chủ!” Cơn gió dường như thổi ngược tiếng gào
vào lại cổ họng chú, nhưng khi gió đ~ lặng, sau khi gầm rú khắp khe đ| v{ vượt qua vùng đồi,
chú liền nghe thấy văng vẳng một tiếng hét trả lời:

“Được rồi, được rồi! Tôi ở đ}y. Nhưng tôi không nhìn thấy gì cả.” Frodo đang gọi chú bằng
giọng yếu ớt. Cậu không ở cách xa nhiều lắm. Cậu đ~ trượt chân chứ không rơi xuống, m{ đập
chân xuống một mép đ| rộng hơn ở dưới, cách chỗ cü không qu| nhiều thước. Thật may là mặt
đ| tại điểm này dốc nhiều về phía sau v{ cơn gió đ~ ép cậu v{o v|ch đ|, chính vì thế cậu không
bị rơi qua mép. Cậu chỉnh lại tư thế nằm yên, úp mặt xuống đ| lạnh, cảm nhận tim mình đang
đập thình thịch. Thế nhưng không biết vì bóng đêm đ~ trùm xuống kín đặc, hay cậu đ~ mất thị
giác mà xung quanh cậu chỉ toàn một m{u đen. Cậu tự hỏi có phải mình đ~ bị mù mắt hay
không. Cậu hít một hơi thật sâu.

“Quay lên đi! Quay lên đi!” cậu nghe thấy tiếng Sam vọng xuống từ bức màn tối đen phía
trên.

“Không được,” cậu nói. “Tôi không nhìn được. Tôi không tìm thấy chỗ bám nào. Tôi vẫn
chưa cử động được.”

“Tôi phải làm gì, cậu Frodo? Tôi phải l{m gì đ}y?” Sam vừa hét lên vừa mạo hiểm vươn
người ra phía ngoài. Tại sao cậu chủ của chú không nhìn được? Dĩ nhiên l{ |nh s|ng yếu, nhưng
cüng không tối đến mức như vậy. Chú có nhìn thấy Frodo ở bên dưới, một hình thù đơn độc
xám xịt nằm d|n người v{o v|ch đ|. Thế nhưng cậu lại ở xa quá tầm với của bất cứ bàn tay giúp
đỡ nào.

Một tiếng sấm khác vang lên; rồi mưa trút xuống. Như một bức màn mù mịt, lẫn cả mưa đ|,
cơn mưa xối thẳng v{o v|ch đ|, lạnh buốt.

“Tôi xuống với cậu đ}y,” Sam hét lên, cho dù chú không biết mình hy vọng có thể giúp được
gì bằng c|ch đó.

“Không, không! Khoan đ~!” Frodo đ|p lại, giờ đ~ mạnh mẽ hơn. “Tôi sớm kh| hơn thôi. Tôi
đ~ bắt đầu thấy kh| hơn rồi. Khoan đ~! Cậu chẳng thể l{m được gì mà không có thừng đ}u.”

“Thừng {!” Sam kêu lên, vừa điên cuồng nói với chính mình trong cơn phấn khích cùng nhẹ
nhõm. “Ch{, ta đ|ng bị lấy thừng treo lên làm một lời cảnh c|o lü ngốc! Mi chẳng là cái thá gì
ngoài một tên đần độn, Sam Gamgee ạ: đó chính l{ những gì Bõ Già vẫn thường xuyên nói với ta,
đó chính l{ lời ông ấy. Thừng {!”

“Đừng có huyên thuyên nữa!” Frodo hét lên, giờ cậu đ~ hơi hồi phục và thấy vừa buồn cười
vừa bực mình. “Quên bõ gi{ của cậu đi! Có phải cậu đang cố nhắc nhở bản thân rằng cậu có ít
thừng trong túi đấy không? Nếu phải thì h~y mang ra đ}y!”
 “V}ng, cậu Frodo, trong hành lý của tôi đấy. Đ~ mang theo suốt h{ng trăm dặm, thế mà tôi
lại quên khuấy nó!”

“Thế thì khẩn trương lên thả một đầu xuống đ}y!”

Sam nhanh chóng tháo dây túi hành lý rồi lục lọi bên trong. Quả l{ trong đó, tận dưới đ|y,
có một cuộn thừng màu lụa xám bện bởi tay người Lórien. Chú thả một đầu dây xuống cho cậu.
Bóng đêm dường như đ~ bay khỏi mắt Frodo, hoặc cüng có thể cậu đ~ lại nhìn thấy được. Cậu
nhìn thấy sợi dây xám lủng lẳng thả xuống, và cậu nghĩ nó tỏa ra một ánh sáng bạc mờ ảo óng
ánh. Giờ đ}y đ~ có một điểm trong bóng tối để dán mắt vào, cậu thấy bớt cho|ng v|ng hơn.
Vươn người về phía trước, cậu cuốn chặt sợi dây quanh hông, rồi nằm chặt bằng cả hai tay.

Sam bước lùi lại phía sau rồi trụ chân vào một gốc cây cách miệng vực khoảng một hai
thước. Nửa được kéo, nửa bò, Frodo trèo lên rồi nằm vật xuống đất.

Tiếng sấm vẫn gầm gừ đằng xa, mưa vẫn rơi nặng hạt. Hai chàng Hobbit bò sâu vào trong
khe đ|; nhưng họ chẳng được che chở mấy ở đó. Những lạch nước bắt đầu chảy xuống; không
lâu sau chúng dồn lại thanh một luồng nước tạt tung tóe xuống đ|, rồi bắn ra khỏi v|ch đ| như
m|ng nước trên một mái nhà khổng lồ.

“Tôi lẽ ra đ~ chìm nghỉm dưới đó, hoặc bị cuốn trôi rồi,” Frodo nói. “May sao cậu có sợi
thừng!”

“Sẽ còn may hơn nếu tôi nghĩ ra nó sớm hơn,” Sam nói. Có lẽ cậu vẫn còn nhớ họ đ~ đặt
những cuộn thừng vào thuyền, lúc chúng ta lên đường: ở vùng đất người Tiên ấy. Tôi rất khoái
chúng, nên đ~ xếp một cuộn vào hành lý. Cứ như chuyện đ~ xảy ra nhiều năm trước rồi. ‘Sẽ có
ích trong rất nhiều hoàn cảnh đấy,’ anh ta nói: Haldir, hay một trong số những người đó. V{ anh
ta nói đúng.”

“Thật tiếc vì tôi đ~ không nghĩ đến việc mang theo một sợi nữa,” Frodo nói, “tôi đ~ rời Hội
Đồng Hành vội vã và bấn loạn quá. Phải chi m{ có đủ, chúng ta sẽ dùng trèo xuống. Tôi thắc mắc
không biết sợi thừng của cậu d{i bao nhiêu?”
 Sam chậm rãi tháo nó ra, rồi lấy tay đo: “Năm, mười, hai mươi, ba mươi c|nh tay, cỡ chừng
ấy,” chú nói.

“Ai m{ tưởng tượng được chứ!” Frodo kêu lên.

“[! Quả vậy,” Sam nói. “Những người Tiên quả là tuyệt vời. Nó trông có vẻ mảnh mai, nhưng
lại rất bền chắc; và mềm như sữa ở trên tay vậy. Cüng rất gọn, và nhẹ cứ như |nh s|ng ấy. Quả
là những người tuyệt vời!”

“Ba mươi c|nh tay!” Frodo ngầm nghĩ. “Tôi tin chừng đó l{ đủ. Nếu b~o tan trước khi trời
tối, tôi sẽ thử.”

“Mưa cüng gần tạnh rồi,” Sam nói, “nhưng cậu đừng làm việc gì mạo hiểm trong cảnh mờ ảo
này lần nữa, thưa cậu Frodo! Và tôi vẫn chưa ho{n hồn sau tiếng thét trong gió đó đ}u, nếu cậu
đ~ quên rồi. Nó nghe như tiếng tên Kỵ Sĩ Đen vậy - nhưng l{ một tên bay trên trời, nếu hắn biết
bay. Tôi đang nghĩ tốt nhất chúng ta cứ nằm trong khe nứt n{y cho đến hết đêm.”

“Còn tôi đang nghĩ sẽ không tốn thêm thời gian không cần thiết để bị kẹt lại một bờ vực này
dưới những con mắt dõi qua vùng đầm lầy từ Vùng Đất Tối nữa,” Frodo nói.

Dứt lời cậu đứng lên rồi lại đi xuống đ|y khe đ|. Cậu nhìn ra xa. Bầu trời trong s|ng đang
hửng lên ở đằng Đông lần nữa. Những vệt bão rớt đang tan, tả tơi v{ ướt süng; v{ trận chiến
chính yếu đ~ tr{n qua, sải đôi c|nh khổng lồ trên khắp khu đồi Emyn Muil, nơi t}m tư đen tối
của Sauron nghiền ngẫm trong chốc lát. Đến đó nó tạt ngang, trút xuống Đồng Bằng sông
Anduin mưa đ| v{ sấm chớp, rồi trùm bóng tối xuống Minas Tirith mang theo lời hăm dọa chiến
tranh. Rồi nó sà xuống dãy núi, tập trung những vòi xoắn khổng lồ lại, từ từ cuốn qua Gondor và
rìa đất Rohan cho đến tận khi, từ tít xa, đội Kỵ Sĩ đang phi về phía T}y cüng nhìn thấy những
tầng th|p đen di chuyển ở phía sau mặt trời. Nhưng còn ở đ}y, bên trên vùng sa mạc v{ đầm lầy
hôi thối này, bầu trời xanh thẳm buổi chiều tối lại một lần nữa mở ra, một vài vì sao nhợt nhạt
xuất hiện, như những lỗ trắng nhỏ nơi bức màn trời bên trên mặt trăng lưỡi liềm.

“Thật tốt vì lại nhìn thấy được,” Frodo vừa nói vừa thở thật s}u. “Cậu có biết trong một lúc
tôi đ~ tưởng mình mù rồi không? Vì ánh chớp hay vì điều gì đó kh|c tồi tệ hơn. Tôi chẳng thể
nhìn thấy gì, chẳng gì hết, cho đến khi sợi thừng xám buông xuống. Hình như nó có tỏa sáng mờ
ảo.”

“Đúng l{ nó trông như bạc trong bóng tối,” Sam nói. “Chưa bao giờ nhận thấy trước đ}y, dù
tôi chẳng thể nhớ đ~ từng lấy ra lần nào kể từ khi cất nó v{o túi hay chưa. Thế nhưng nếu cậu
cứ quyết trèo xuống như vậy, thưa cậu Frodo, c}u định dùng nó thế n{o? Ba mươi c|nh tay,
hoặc là khoảng mười tám sải: chẳng thể d{i hơn chiều cao của v|ch đ| cậu ước lượng.”

Frodo suy nghĩ một l|t. “H~y buộc thật chặt vào gốc c}y kia, Sam a!” cậu nói. “V{ tôi nghĩ lần
này cậu đ~ đạt được ước nguyện l{m người đi trước rồi đấy. Tôi sẽ thả cậu xuống và cậu chẳng
phải l{m gì hơn ngo{i lấy chân với tay m{ đẩy v{o đ|. Tuy nhiên, nếu cậu tì sức nặng lên cái
mấu n{o đó cho tôi nghỉ đôi chút, thì cüng có ích cho tôi đấy. Khi cậu xuống đến nơi, tôi sẽ
xuống theo. Giờ tôi đ~ gần trở lại là chính mình rồi.”

“Tốt thôi,” Sam nói một cách nặng nhọc. “Nếu đ~ buộc phải như vậy, thì hãy làm cho xong
n{o!” Chú nhặt sợi thừng lên và buộc chặt vào gốc cây gần miệng vực nhất; rồi buộc đầu còn lại
quanh thắt lưng mình. Chú miễn cưỡng quay lại và chuẩn bị lần thứ hai thò chân xuống miệng
vực.

***

Tuy nhiên việc hóa ra lại không hề tồi tệ như chú tưởng tượng. Dường như sợi thừng đ~
cho chú sự tự tin, cho dù chú đ~ nhắm mắt hơn một lần khi nhìn xuống giữa hai chân mình. Có
một chỗ khá nguy hiểm, không hề có mấu n{o còn v|ch đ| thì thẳng tuột, thậm chí còn dốc vào
trong một đoạn ngắn; ở đó chú đ~ trượt chân lủng lẳng trên sợi dây bạc. Thế nhưng Frodo vẫn
hạ chú xuống từ từ và chắc chắn, và rồi mọi chuyện cüng qua. Nỗi sợ thường trực của chú là sợi
dây có thể sẽ hết trong lúc chú vẫn còn lơ lửng trên cao, nhưng khi Sam xuống được đến đ|y v{
cất tiếng gọi lên: “Tôi xuống đến nơi rồi!” thì trong tay Frodo vẫn còn đến vài vòng dây nữa.
Giọng chú vang lên rõ ràng từ bên dưới, nhưng Frodo chẳng nhìn thấy chú đ}u; tấm áo choàng
tiên màu xám của chú đ~ hòa v{o buổi chạng vạng.

Frodo phải mất nhiều thời gian hơn mới theo được chú. Cậu buộc sợi thừng quanh thắt
lưng v{ để một đầu thắt chặt ở trên, cậu rút ngắn sợi d}y để nó giữ cậu lại trước khi chạm mặt
đất; nhưng cậu vẫn không dám mạo hiểm nhảy xuống, và cậu không tin tưởng sợi dây màu xám
mỏng manh n{y như Sam. Tuy vậy cậu vẫn gặp phải hai chỗ buộc cậu phải đặt trọn niềm tin vào
nó: hai chỗ bề mặt nhẵn thín không hề có chỗ bám kể cả cho những ngón tay Hobbit khỏe mạnh,
trong khi những mấu đ| thì lại nằm c|ch xa nhau. Nhưng rồi cuối cùng cậu cüng xuống được
đến nơi.

“Ch{!” cậu kêu lên. “Chúng ta thành công rồi! Chúng ta đ~ tho|t khỏi Emyn Muil! Tôi tự hỏi
giờ mình sẽ làm gì tiếp đ}y? Có lẽ chúng ta sẽ lại sớm thở dài nhớ nhung đ| cứng dưới ch}n.”

Nhưng Sam không trả lời: chú đang nhìn lại lên v|ch đ|. “B~ đậu thật!” chú nói. “Mì thật! Sợi
thừng đẹp đẽ của tôi! Nó thì bị buộc vào gốc cây ở trên kia còn chúng ta thì lại ở dưới này.
Chẳng kh|c n{o chúng ta đ~ để lại cho tên chui lủi Gollum đó một chiếc cầu thang xinh xắn. Tốt
hơn l{ đặt thêm một cái biển chỉ cho gã biết chúng ta đ~ đi đường nào! Tôi đ~ cảm thấy việc này
có vẻ quá dễ d{ng m{.”

“Nếu cậu nghĩ ra được bất cứ cách nào mà chúng ta vừa sử dụng được sợi thừng vừa vẫn có
thể mang nó xuống cùng chúng ta, thì cậu có thể nhường lại cho tôi danh hiệu óc b~ đậu đó hay
bất cứ danh hiệu nào mà bõ già nhà cậu đ~ đặt cho cậu,” Frodo nói. “Cậu có thể trèo lên cởi nó
ra rồi tự xuống đ}y, nếu cậu muốn!”
 Sam g~i đầu. “Không, tôi chẳng nghĩ được cách nào, mong cậu tha thứ,” chú nói. “Nhưng tôi
không muốn bỏ nó lại, đó l{ thực tế.” chú nắm lấy đầu sợi thừng rồi lắc nhẹ. “Thật khó khăn khi
phải chia tay với bất cứ thứ gì tôi mang theo từ vùng đất Tiên. Cüng có lẽ, do chính Galadriel
làm nữa. Galadriel,” chú vừa lẩm bẩm vừa gật đầu buồn bã. Chú nhìn lên và giật sợi thừng lần
cuối như để vĩnh biệt.

Trước sự sửng sốt tột độ của hai chàng Hobbit, nó chợt tuột ra. Sam ngã bổ nhào, và những
vòng dài màu xám lặng lẽ trườn xuống trên người chú. Frodo cười ph| lên. “Ai buộc sợi thừng
vậy?” cậu nói. “Thật may là nó giữ được l}u đến thế! Vậy m{ tôi đ~ giao phó toàn bộ sức nặng
của mình cho nút buộc của cậu đấy!”

Sam không cười. “Có thể tôi không leo trèo giỏi, thưa cậu Frodo,” chú nói bằng giọng bị tổn
thương, “nhưng thực sự là tôi biết một chút về thừng và về nút buộc đấy. Đấy là một kỹ năng gia
truyền, cậu có thể nói vậy. Thật thế, ông tôi, v{ sau đó l{ b|c Andy của tôi, tức là anh cả của Bõ
Già, ông ấy quản một sân bện thừng ở Đồng Chão suốt bao nhiêu năm. V{ tôi buộc sợi thừng vào
gốc cây chặt đến mức không ai có thể buộc chặt hơn, ở cả Quận lẫn các vùng lân cận.”

“Vậy chắc hẳn sợi thừng bị đứt - tôi đo|n l{ v|ch đ| cọ sờn,” Frodo nói.

“Tôi c| l{ không!” Sam nói giọng thậm chí còn tổn thương hơn. Chú cúi xuống kiểm tra hai
đầu d}y. “Cüng chẳng phải vậy. Chẳng đứt một sợi n{o!”

“Vậy thì tôi sợ là do nút buộc rồi,” Frodo nói.

Sam lắc đầu nhưng không trả lời. Chú tư lự kéo sợi thừng qua c|c ngón tay. “Nghĩ gì thì tùy
cậu thôi, thưa cậu Frodo,” cuối cùng chú lên tiếng, “nhưng tôi nghĩ sợi thừng đ~ tự rơi xuống
đ}y - khi tôi gọi.” Chú cuộn nó lại rồi âu yếm cất vào túi hành lý.

“Dĩ nhiên l{ nó rơi rồi,” Frodo nói, “v{ đó l{ điều chủ yếu. Nhưng giờ thì chúng ta phải nghĩ
đến bước tiếp theo. Đuổi đêm sẽ sớm trùm xuống chúng ta. Những vì sao mới đẹp làm sao, và cả
Mặt Trăng nữa!”

“Chúng l{m chúng ta vui lên biết mấy, phải vậy không?” Sam vừa nói vừa nhìn lên. “Chúng
có vẻ gì đó gần với người Tiên. Và Mặt Trăng đang tròn dần. Chúng ta không thấy ông ấy suốt
một hai đêm rồi trong tiết trời nhiều m}y như thế này. Ông ấy bắt đầu tỏa sáng kha khá rồi
đấy.”

“Phải,” Frodo nói; “thế nhưng ông ấy còn chưa tròn trong v{i ng{y tới. Tôi không nghĩ
chúng ta sẽ xông xuống đầm lầy trong ánh bán nguyệt đ}u.”

Ho bắt đầu chặng mới của cuộc h{nh trình dưới những c|i bóng đầu tiên của đêm. Một lát
sau Sam quay người nhìn lại quãng đường họ đ~ đi. Miệng khe đ| trông như một vết khía đen
sẫm trên v|ch đ| mờ. “Tôi thấy mừng vì chúng ta có sợi thừng,” chú nói. “Dù thế nào thì chúng
ta cüng đ~ g}y khó khăn cho c|i đồ chân dẹt đó. G~ cứ việc thử đôi b{n ch}n lạch bạch bẩn thỉu
trên những mấu đ| ấy!”

Họ lần từng bước ra khỏi vùng ven ch}n v|ch đ|, giữa hoang vu toàn cuội v{ đ| lởm chởm,
ướt v{ trơn tuột dưới cơn mưa nặng hạt. Mặt đất vẫn tiếp tục dốc xuống. Chưa đi được bao xa
họ đ~ gặp phải một vết nứt to|c đen ngòm ngay trước mặt. Nó không rộng lắm, nhưng vẫn khó
có thể nhảy qua trong ánh sáng yếu ớt. Họ tưởng như nghe thấy tiếng nước ùng ục dưới đ|y
sâu. Ở bên trái họ nó vòng lên phía Bắc, quay trở lại vùng đồi, chặn đường họ đi về hướng đó, ít
ra l{ trong m{n đêm n{y.

“Tôi nghĩ chúng ta nên thử tìm đường quay lại phía Nam dọc theo v|ch đ|,” Sam nói. “Ở đó
chúng ta có lẽ sẽ tìm thấy một góc yên tĩnh, hay thậm chí là một c|i hang hay gì đó.”

“Tôi cüng cho l{ như thế,” Frodo nói. “Tôi mệt rồi, v{ tôi không nghĩ đêm nay có thể tiếp tục
mò mẫm giữa ngổn ngang sỏi đ| n{y được nữa - cho dù tôi rất không thích trì ho~n. Ước gì có
một con đường tử tế trước mặt: tôi sẽ đi đến khi n{o r~ ch}n thì thôi.”

Họ chẳng thấy cuộc hành trình dễ d{ng hơn chút n{o dưới ch}n khu đồi Emyn Muil ngổn
ngang. V{ Sam cüng chẳng tìm được bất cứ góc yên tĩnh hay hốc rỗng n{o để trú chân: chỉ có
những con dốc trần trụi, men theo v|ch đ| cau có giờ đ}y lại vươn lên, cao hơn v{ dựng đứng
hơn. Cuối cüng, mệt lử, họ buông người xuống đất dưới mặt khuất gió của một tảng đ| lớn nằm
c|ch ch}n v|ch đ| không xa. Họ buồn bã ngồi thu người ở đó suốt một lúc l}u trong đêm tối
lạnh lẽo, trong khi cơn buồn ngủ xâm chiếm họ bất chấp mọi nỗ lực cưỡng lại. Mặt trăng giờ đ~
mọc cao và rõ ràng. Ánh sáng trắng mỏng manh thắp sáng những mặt đ| v{ tưới đẫm vẻ nhăn
nhó lạnh lùng của bờ vách, biến toàn bộ màn tối mờ ảo thành màu xám nhạt lạnh lẽo điểm
những bóng đen loang lổ.

“N{y!” Frodo vừa nói vừa đứng dậy cuốn chặt |o cho{ng quanh người. “Cậu hãy ngủ một
chút đi Sam, lấy chăn của tôi mà đắp. Tôi sẽ đi đi lại lại canh gác một l|t.” Đột nhiên cậu cứng
người lại, rồi cúi xuống nắm lấy c|nh tay Sam. “Gì thế kia?” cậu thì thầm. “H~y nhìn đằng kia,
trên v|ch đ| ấy!”

Sam nhìn theo và hít mạnh qua kẽ răng. “Xxxì!” chú nói. “Chính l{ g~. Chính là tên Gollum
đó! Rắn rết ơi! Vậy mà tôi cứ tưởng đ~ l{m khó g~ đôi chút ở chỗ trèo xuống rồi đấy! Nhìn gã
kìa! Trông như một con nhện bẩn thỉu bò trên tường.”

Trên mặt v|ch đ|, dựng đứng và gần như phẳng lì trong |nh trăng mờ, một hình thù màu
đen nhỏ thó đang bò xuống, chân tay gầy gò dang rộng. Có thể những bàn tay cùng ngón chân
mềm và dính chặt của nó đ~ lần ra được những đường nứt hay chỗ bám mà không một người
Hobbit nào có thể nhìn thấy hoặc tận dụng được, nhưng trông thì cứ như thể nó đang bò xuống
bằng những b{n ch}n dính v{o đ|, tựa một con côn trùng loại lớn n{o đó đang rình mồi. Và nó
di chuyển đầu cắm xuống, như thể đang đ|nh hơi đường đi. Thỉnh thoảng nó chậm rãi ngẩng
đầu lên, ngật hẳn ra đằng sau trên chiếc cổ dài gầy guộc, và hai chàng Hobbit thoáng nhìn thấy
hai đốm sáng mờ, cặp mắt nó nhấp nháy trong phút chốc khi bị |nh trăng chiếu v{o nhưng rồi
lại nhanh chóng nhắm lại.

“Cậu có nghĩ g~ nhìn thấy chúng ta không?” Sam hỏi.

“Tôi không biết,” Frodo lặng lẽ trả lời, “nhưng tôi nghĩ l{ không. Ngay cả những cặp mắt bạn
bè cüng khó m{ nhìn thấy những tấm áo choàng tiên này: tôi chẳng thấy cậu trong bóng tối
ngay cả khi chỉ c|ch v{i bước. Và tôi nghe nói rằng g~ không ưa gì Mặt Trời hay Mặt Trăng.”

“Vậy tại sao gã lại xuống đúng chỗ n{y?” Sam hỏi.

“Im lặng n{o, Sam!” Frodo nói. “Có lẽ gã ngửi thấy chúng ta. Và tôi tin rằng tai g~ cüng thính
như người Tiên. Tôi nghĩ g~ đ~ nghe thấy gì đó rồi: tiếng chúng ta chẳng hạn. Chúng ta chả toàn
hò hét bao lần ở trên đó; v{ mới một phút trước thôi chúng ta cüng đ~ nói chuyện ầm ĩ.”

“Ch{, tôi ph|t ốm lên vì g~,” Sam nói. “Thêm lần n{y g~ đến nữa là giọt nước tràn ly rồi, và
tôi sẽ có lời với gã, nếu có thể. Đằng nào thì, giờ tôi không nghĩ chúng ta còn tho|t nổi g~ đ}u.”
Kéo mü trùm qua đầu, Sam rón rén lẻn về phía v|ch đ|.

“Cẩn thận đấy!” Frodo vừa thì thầm vừa theo sau chú. “Đừng đ|nh động gã! Gã nguy hiểm
hơn vẻ bề ngoài nhiều lắm.”

Hình thù luồn l|ch đen đủi đó giờ đ~ xuống được hai phần ba chặng đường, và có lẽ còn
c|ch ch}n v|ch đ| khoảng năm mươi bộ hoặc ít hơn. Khom mình im như đ| trong bóng tối một
tảng đ| lớn, hai ch{ng Hobbit chăm chú theo dõi g~. Dường như g~ vừa vướng phải một trở ngại
trên đường hoặc đang bực bội về vấn đề gì đó. Họ nghe thấy tiếng gã khụt khịt, thỉnh thoảng
còn có cả tiếng thở xì xì cay nghiệt nghe như lời nguyền rủa. Gã ngẩng đầu lên, và họ nghĩ mình
vừa nghe thấy tiếng gã khạc nhổ. Rồi gã lại tiếp tục bò. Giờ thì họ đ~ nghe thấy giọng gã, lục
khục và the thé.

“\i ch{, xxxì! Cẩn thận, bảo bối ạ! Càng vội càng chậm. Bọn ta không nên liều mạng, phải
không, bảo bối? Phải rồi, bảo bối à -gollum!” G~ lại ngẩng đầu lên, chớp chớp mắt vì |nh trăng,
rồi nhanh chóng nhắm tịt mắt lại. “Bọn ta ghét nó. Ánh ssáng bẩn thỉu, bẩn thỉu lạnh lẽo làm
ssao - nó theo dõi bọn ta, bảo bối à - nó l{m đau mắt bọn ta.”

Giờ g~ đ~ xuống thấp hơn v{ những tiếng xì xì cüng sắc v{ rõ r{ng hơn. “Nó đ}u rồi, nó đ}u
rồi: Bảo Bối của ta, Bảo Bối của ta? Nó là của bọn ta, đúng vậy, bọn ta muốn nó. Quân trộm cắp,
quân trộm cắp, quân trộm tí hon bẩn thỉu. Chúng cầm Bảo Bối của ta đi đ}u rồi? Quỷ tha ma bắt
chúng! Bọn ta ghét chúng.”

“Nghe không có vẻ gã biết chúng ta ở đ}y, phải không?” Sam thì thầm. “V{ Bảo Bối của gã là
gì vậy? Ý gã là chiếc...”
 “Suỵt!” Frodo thì th{o. “Giờ g~ đến gần rồi, đủ để nghe thấy mình thì thầm đấy.”

Quả nhiên là Gollum chợt khựng người lại, v{ c|i đầu to tròn trên chiếc cổ gầy nhẳng quay
hết bên n{y đến bên kia như thể đang nghe ngóng. Đôi mắt mờ đục hé mở. Sam cố nén mình, dù
những ngón tay chú đang ngứa ng|y. Đôi mắt chú, ứa đầy căm giận và kinh tởm, dán chặt vào
sinh vật khốn nạn giờ lại bắt đầu di chuyển kia, và vẫn thì thầm rít xì xì một mình.

Cuối cùng gã chỉ còn cách mặt đất hơn mười bộ, ngay phía trên đầu họ. Từ chỗ đó chỉ có thể
rơi thẳng đứng xuống, bởi v|ch đ| ăn v{o trong đôi chút, v{ ngay cả Gollum cüng chẳng thể tìm
thấy chỗ b|m n{o. Dường như g~ đang cố xoay người lại, để đưa ch}n xuống trước, thì đột
nhiên rít lên chói ráy rồi rơi xuống. Khi rơi xuống gã co chân tay ôm tròn lấy mình, giống một
con nhện đang hạ xuống thì sợi tơ bị đứt.

Nhanh như cắt Sam rời khỏi chỗ nấp và chỉ vài sải ch}n đ~ băng qua qu~ng đường tới chân
v|ch đ|. Trước khi Gollum kịp đứng dậy, chú đ~ nằm đè lên g~. Thế nhưng chú nhận ra Gollum
còn ghê gớm quá sức chú, ngay cả khi bị tấn công bất ngờ, sau cú ng~ như vậy. Trước khi Sam
giữ chặt được g~, đôi tay v{ ch}n d{i của g~ đ~ qu{ng quanh chú v{ ghì chặt hai tay chú, rồi một
gọng kìm, mềm nhưng khỏe khủng khiếp, siết lấy chú như những d}y trói đang dần thít chặt lại;
những ngón tay nhớp nhúa lần lên cổ chú. Rồi h{m răng sắc nhọn cắn vào vai chú. Tất cả những
gì chú có thể làm là húc tạt ngang c|i đầu tròn và cứng vào mặt sinh vật đó. Gollum rít lên rồi
phun phì phì, nhưng g~ không chịu nhả ra.

Mọi chuyện chắc hẳn đ~ xấu đi đối với Sam, nếu chú chỉ có một mình. Thế nhưng Frodo đ~
lao đến, tuốt thanh Müi Đốt ra khỏi vỏ. Tay trái cậu tóm lấy mái tóc mỏng v{ rü rượi của gã rồi
lôi đầu g~ ra sau, kéo căng c|i cổ dài của gã ra, buộc đôi mắt trắng nham hiểm phải nhìn lên bầu
trời.

“Bỏ ra! Gollum,” cậu nói. “Đ}y l{ thanh Müi Đốt. Ngươi đ~ từng thấy nó c|ch đ}y rất lâu rồi.
Bỏ ra, không lần n{y ngươi sẽ được nếm mùi nó đấy! Ta sẽ cắt họng ngươi.”

Gollum sụp xuống v{ thõng người như một sợi d}y ướt. Sam đứng dậy, tay lần lên vai. Ngọn
lửa căm giận âm ỉ cháy trong mắt chú, nhưng chú không thể ra tay trả thù: tên địch khốn khổ
đang nằm rên rỉ thút thít trên nền sỏi.

“Đừng hại bọn ta! Đừng để họ hại bọn ta, bảo bối à! Họ sẽ không hại bọn ta chứ, Hobbit nhỏ
nhắn dễ thương? Bọn ta đ}u có ý xấu, vậy mà họ nhảy lên bọn ta như mèo vồ chuột, họ làm vậy
đấy, bảo bối à. Và bọn ta cô đơn qu|, gollum. Bọn ta sẽ dễ thương với họ, rất dễ thương, nếu họ
cüng dễ thương với bọn ta, phải vậy không, phải, phải.”

“Ch{, phải làm gì với của n{y đ}y?” Sam nói. “Theo tôi h~y trói nó lại để nó không lén lút
theo chúng ta được nữa.”
 “Nhưng vậy thì bọn ta chết mất, chết mất,” Gollum mè nheo. “Hobbit nhỏ bé tàn ác. Trói bọn
ta lại ở vùng đất lạnh cứng này rồi bỏ mặc bọn ta, gollum, gollum.” Những tiếng nức nở dâng lên
trong cổ họng khục khặc của gã.

“Không,” Frodo nói. “Nếu giết gã, chúng ta phải giết gã ngay lập tức. Nhưng chúng ta không
thể làm vậy, trong hoàn cảnh này. Kẻ khốn khổ tội nghiệp! G~ chưa l{m hại gì chúng ta cả.”

“Ồ vậy sao!” Sam vừa nói vừa xoa vai. “Dù thế nào thì g~ cüng từng có ý đồ đó, v{ g~ vẫn có
ý đồ đó, tôi phải khẳng định là vậy. Kế hoạch của gã là bóp cổ chúng ta trong lúc chúng ta ngủ.”

“D|m lắm,” Frodo nói. “Thế nhưng g~ có ý đồ gì thì lại là chuyện kh|c.” Cậu ngừng lại một
l|t nghĩ ngợi. Gollum nằm im, nhưng đ~ thôi rên rỉ. Còn Sam đứng nhìn xuống g~ đầy vẻ dọa
dẫm.

Rồi dường như Frodo nghe thấy những giọng nói từ quá khứ, kh| rõ r{ng nhưng xa xăm:

Bác Bilbo không đâm chết sinh vật hèn hạ đó lúc có cơ hội, thật đáng thương thay!

Đáng thương ư? Chính lòng Thương hại đã giữ tay chú ấy lại. Thương hại, và Từ bi: không
được tấn công khi không cần thiết.

Cháu không thấy chút thương hại nào cho Gollum hết. Gã đáng phải chết.

Đáng ư! Ta dám nói gã đáng. Khối kẻ đang sống đáng phải chết. Một số đã chết lại đáng sống.
Cháu có thể trao cái đáng ấy cho bọn họ không? Vậy đừng quá nôn nóng đưa ra lời phán sinh tử
nhân danh công lý, chỉ vì e sợ cho sự an toàn của bản thân. Kể cả bậc nhất mực khôn ngoan cüng
không lường nổi mọi kết cục.

“Được rồi,” cậu vừa trả lời thành tiếng vừa hạ thấp müi kiếm. “Thế nhưng ch|u vẫn sợ. Song
ông thấy đấy cháu sẽ không đụng vào con vật đó. Bởi giờ gặp gã rồi, ch|u cüng thấy thương hại
g~.”

Sam ngây nhìn cậu chủ, dường như đang nói chuyện với ai đó không có mặt ở đ}y. Gollum
ngẩng đầu lên.

“Phải rồi, bọn ta khổ lắm, bảo bối {,” g~ rên rỉ. “Khổ quá khổ quá! Hobbit sẽ không giết bọn
ta, Hobbit dễ thương.”

“Không, bọn ta không giết ngươi,” Frodo nói. “Nhưng bọn ta cüng sẽ không thả ngươi đi.
Ngươi đầy rẫy những điều xấu xa độc ác, Gollum ạ. Ngươi sẽ phải đi cùng bọn ta, vậy thôi, trong
khi bọn ta để mắt đến ngươi. Nhưng nếu có thể, ngươi sẽ phải giúp đỡ bọn ta. Điều tốt n{y đ|ng
nhận được điều tốt kh|c.”
 “Phải, dĩ nhiên, phải,” Gollum vừa nói vừa ngồi dậy. “Hobbit dễ thương! Bon ta sẽ đi với họ.
Chỉ cho họ đường an toàn trong tối, phải bọn ta sẽ chỉ! Nhưng bọn ta không biết họ đang đi đ}u
trên vùng đất lạnh cứng này, phải bọn ta không biết nhỉ?” G~ nhìn lên họ, v{ trong gi}y l|t đôi
mắt trắng dã nhấp nháy của gã ánh lên sự xảo quyệt và thèm muốn.

Sam quắc mắt với g~, lưỡi nút lấy răng; thế nhưng chú dường như nhận thấy có gì đó kh|c
lạ trong th|i độ cậu chủ và vấn đề không còn có thể tranh luận thêm được nữa. Dù sao đi nữa
chú vẫn thấy kinh ngạc trước câu trả lời của Frodo.

Frodo nhìn thẳng vào mắt Gollum lúc n{y đang ngần ngại nhìn lảng đi chỗ kh|c. “Ngươi đ~
biết, hoặc ngươi đ~ đo|n đúng rồi đấy, Sméagol,” cậu nói, nhỏ nhẹ nhưng lạnh lùng. “Dĩ nhiên l{
bọn ta đang trên đường đến Mordor. V{ ta tin ngươi biết đường đến đó.”

“Úi ch{! Xxxì!” Gollum vừa nói vừa lấy hai tay bịt tai, như thể sự thành thật của Frodo, cùng
việc nói công khai những c|i tên đó đ~ khiến gã tổn thương. “Bọn ta đ~ đo|n, phải bọn ta đ~
đo|n,” g~ thì thầm; “v{ bọn ta không muốn họ đi, phải vậy không? Phải, bảo bối à, không muốn
Hobbit dễ thương đi. Tro xì, tro xì, v{ c|t sạn, và cái khát ở đó; v{ hầm sâu, hầm sâu, và Orc,
hàng nghìn Orc. Hobbit dễ thương không được đến - xxxì - những nơi đó.”

“Vậy ra ngươi đ~ từng ở đó sao?” Frodo hỏi tới. “V{ ngươi đang bị lôi kéo quay lại đó phải
không?”

“Phải. Phải. Không!” Gollum thét lên. “Một lần, tình cờ thôi, phải vậy không, bảo bối? Phải,
do tình cờ. Nhưng bọn ta không quay lại đ}u, không, không đ}u!” Rồi đột nhiên giọng nói và
ngôn từ của g~ thay đổi, gã nấc lên trong họng, và nói chuyện nhưng không phải với họ. “Để ta
yên, gollum! C|c người l{m ta đau. Ôi đôi tay tội nghiệp của ta, gollum! Ta, bọn ta, ta không
muốn quay lại. Ta chẳng tìm được nó. Ta mệt lắm. Ta, bọn ta chẳng tìm được nó, gollum, gollum,
không, không có đ}u cả. Chúng lúc n{o cüng thức. Người Lùn, Con Người, và bọn Tiên, bọn Tiên
khủng khiếp mắt sáng rực. Ta chẳng tìm được nó. Chao ôi!” G~ đứng dậy nắm chặt những ngón
tay dài thành một nắm đấm xương xẩu chẳng dính một chút thịt mà dứ dứ về phía Đông. “Bọn
ta không l{m đ}u!” g~ hét lên. “Không l{m cho ông đ}u.” Rồi gã lại sụp xuống. “Gollum, gollum,”
gã úp mặt xuống đất khóc lóc. “Đừng nhìn bọn ta! Đi đi! Đi ngủ đi!”

“Hắn sẽ không đi hoặc ngủ theo lệnh ngươi đ}u, Sméagol,” Frodo nói. “Thế nhưng nếu
ngươi muốn được giải thoát khỏi hắn, thì ngươi phải giúp ta. Và ta sợ điều đó có nghĩa l{ phải
tìm cho bọn ta đường đến với hắn. Song ngươi không cần phải đi hết đường, không cần phải
vượt qua cổng v{o vùng đất của hắn đ}u.”

Gollum ngồi dậy rồi nhìn cậu qua mí mắt. “Hắn ở đằng kia,” g~ lắp bắp. “Lúc n{o cüng ở đó.
Orc sẽ đưa c|c cậu đến nơi. Rất dễ tìm Orc bên bờ Đông sông. Đừng hỏi Sméagol. Sméagol đ|ng
thương, đ|ng thương lắm, gã bỏ đi l}u lắm rồi. Họ lấy Bảo Bối của gã, và giờ gã lạc lối rồi.”

“Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy lại gã, nếu ngươi đi cùng bọn ta,” Frodo nói.

“Không, không, không bao giờ! Gã bị mất Bảo Bối rồi,” Gollum nói.
 “Dậy n{o!” Frodo nói.

Gollum đứng dậy rồi lùi dần cho đến lúc tựa lưng v{o v|ch đ|.

“N{o!” Frodo nói. “Ngươi có thể tìm đường dễ hơn v{o ban ng{y hay ban đêm? Bọn ta mệt
rồi; nhưng nếu ngươi chọn đêm, chúng ta sẽ lên đường ngay đêm nay.”

“\nh ss|ng to l{m đau mắt bọn ta, đúng vậy đấy,” Gollum rên rỉ. “Không đi dưới Mặt Trắng
đ}u, chưa đ}u. Nó ssẽ ssớm lặn xuống ssau đồi, phải. Nghỉ một chút trước đ~, Hobbit dễ
thương!”

“Vậy thì ngồi xuống,” Frodo nói, “v{ ngồi im!”

Hai chàng Hobbit cùng ngồi xuống bên cạnh gã, mỗi người một bên, lưng dựa vào bức
tường đ|, duỗi dài chân. Không cần phải thỏa thuận bằng lời: họ tự biết không được phép ngủ
ngay cả dù trong chốc lát. Mặt trăng chậm chạp trôi đi. Bóng tối lan ra từ khu đồi, rồi tất cả đều
tối sầm trước mắt họ. Những vì sao mọc lên d{y đặc và sáng tỏ trên bầu trời. Không ai cử động.
Gollum ngồi thu chân lại, đầu gối chống cằm, để xoài những bàn tay bàn chân to bè trên mặt đất,
mắt gã nhắm lại; nhưng g~ có vẻ căng thẳng, như thể đang suy nghĩ hay nghe ngóng điều gì đó.

Frodo nhìn sang phía Sam. Ánh mắt họ gặp nhau và họ đều hiểu. Họ buông lỏng người, ngả
đầu ra sau, và nhắm mắt lại hoặc làm ra vẻ như vậy. Không l}u sau đ~ nghe thấy tiếng họ thở
nhẹ. Tay Gollum bắt đầu động đậy đôi chút. Gần như không thể nhận ra được, đầu gã lắc qua
trái rồi qua phải, và thoạt tiên là một mắt rồi sau đó con mắt còn lại cüng hé mở. Hai chàng
Hobbit không tỏ ra bất cứ dấu hiệu nào.

Đột nhiên, nhanh nhẹn dẻo dai lạ thường, vọt khỏi mặt đất bằng một cú nhảy như ch}u
chấu hoặc ếch, Gollum lao thẳng vào bóng tối. Nhưng đó chính l{ điều m{ Frodo v{ Sam đ~
trông đợi. Sam đ~ lại đè lên người gã chỉ hai bước sau cú nhảy. Frodo bám liền ngay phía sau đ~
tóm lấy chân gã và lẳng đi.

“Sợi thừng của cậu sẽ lại có ích đấy, Sam,” cậu nói.

Sam lấy sợi thừng ra. “Ngươi định kiếm chỗ nào ở vùng đất lạnh cứng n{y đấy hả, thưa ông
Gollum?” chú gầm lên. “Bọn ta không biết, phải, bọn ta không biết. Ta đo|n chắc l{ để tìm vài tên
bạn Orc của ngươi phải không. Đồ súc sinh bẩn thỉu xảo trá. Sợi thừng này phải được quàng
quanh cổ ngươi, m{ phải là vòng thòng lọng thít chặt nữa.”

Gollum nằm im và không giở trò nữa. Gã không trả lời Sam, nhưng ném cho chú một cái
lườm nham hiểm.
 “Chúng ta chỉ cần một thứ gì đó có thể giữ gã lại,” Frodo nói. “Chúng ta cần để gã tự đi, vậy
nên sẽ không hay nếu trói chân gã lại - hoặc tay gã, có vẻ như g~ cüng phải dùng đến tay. Hãy
trói một đầu dây vào mắt cá gã, và nắm chặt đầu còn lại.”

C}u đứng canh trên Gollum, trong khi Sam thắt nút sợi thừng. Và kết quả khiến cả hai đều
phải ngạc nhiên. Gollum bắt đầu gào thét, một âm thanh lanh lảnh xé tai, nghe rất khủng khiếp.
Gã quằn quại, cố đưa mồm xuống mắt cá chân hòng cắn sợi thừng. Gã vẫn gào thét không ngớt.

Cuối cùng Frodo cüng tin rằng gã thực sự đau đớn; nhưng không thể là do nút buộc được.
Cậu kiểm tra và nhận thấy nó không quá chặt, thực tế là gần như không đủ chặt. Sam tốt bụng
hơn so với lời lẽ của chú. “Ngươi bị làm sao vậy?” cậu hỏi. “Nếu ngươi cứ cố trốn tho|t thì ngươi
sẽ phải chịu trói thôi; thế nhưng bọn ta không muốn l{m ngươi đau.”

“Nó l{m bọn ta đau, nó l{m bọn ta đau,” Gollum rít lên. “Nó lạnh buốt, nó cắn! Bọn Tiên bện
ra nỏ, quỷ tha ma bắt chúng đi! Hobbit bẩn thỉu t{n |c! Đó l{ vì ssao bon ta cố trốn, dĩ nhiên rồi,
bảo bối à. Bọn ta đ~ đo|n chúng l{ Hobbit t{n |c. Chúng đi gặp bọn Tiên, bọn Tiên hung tợn mắt
ssáng. Cởi nó ra đi! Nó l{m bọn ta đau.”

“Không, ta sẽ không cởi nó ra đ}u,” Frodo nói, “trừ khi” - cậu ngừng lại suy nghĩ một lát -
“trừ khi ngươi nói ra lời hứa nào có thể khiến ta tin tưởng được.”

“Bọn ta ssẽ thề làm bất cứ gì cậu ta muốn, phải, phải,” Gollum vừa nói vừa cào cấu lên mắt
c| ch}n. “Nó l{m bọn ta đau.”

“Thề sao?” Frodo nói.

“Sméagol,” đột nhiên Gollum rành mạch nói, gã mở to mắt nhìn chằm chằm Frodo với một
ánh sáng kỳ lạ. “Sméagol sẽ thề trên Bảo Bối.”

Frodo đứng thẳng lên, và một lần nữa Sam lại giật mình trước lời lẽ và giọng nói lạnh tanh
của cậu. “Trên Bảo Bối sao? L{m sao ngươi d|m?” chú nói. “Nghĩ xem!

Một Nhẫn Chúa cai trị tất cả, trong Bóng Tối trói buộc hết.

Ngươi sẽ phó thác lời hứa của ngươi v{o đó ư, Sméagol? Nó sẽ ràng buộc ngươi. Nhưng nó
còn phản trắc hơn cả ngươi nữa cơ. Có thể nó sẽ bẻ quẹo lời ngươi. H~y coi chừng!”

Gollum co rúm người lại. “Thề trên Bảo Bối, thề trên Bảo Bối!” g~ lặp lại.

“V{ ngươi định thề điều gì?” Frodo hỏi.

 “Thề sẽ rất rất tốt,” Gollum nói. Rồi bò đến bên chân Frodo, gã phủ phục xuống trước mặt
cậu, thì thầm bằng giọng khàn khàn: một cơn rùng mình chạy khắp người g~, như thể lời lẽ ấy
đ~ lay động tận xương g~ trong sợ h~i. “Sméagol sẽ thề không bao giờ, không bao giờ, để Hắn có
được nó. Không bao giờ! Sméagol sẽ bảo vệ nó. Nhưng g~ phải thề trên Bảo Bối.”

“Không! Không thề trên nó,” Frodo vừa nói vừa nhìn xuống gã với vẻ thương hại lạnh lùng.
“Ngươi chỉ muốn được nhìn và chạm vào nó, nếu ngươi có cơ hội, cho dù ngươi biết nó sẽ làm
ngươi ph|t điên. Không thề trên nó. Hãy thề có nó đi, nếu ngươi chịu. Bởi ngươi biết nó ở đ}u.
Phải, ngươi biết, Sméagol. Nó đang ở ngay trước mặt ngươi đấy.”

Trong giây lát Sam cảm thấy cậu chủ của chú đ~ lớn lên còn Gollum thì lại teo nhỏ lại: một
hình bóng lạnh lùng và cao lớn, một vị chúa düng m~nh giấu vầng hào quang sau mây xám, còn
dưới chân là một con chó nhỏ đang rên rỉ. Song cả hai lại kh| tương đồng chứ không hề xa lạ: họ
có thể đọc thấu t}m trí nhau. Gollum vươn người ra túm lấy Frodo, xun xoe trên hai đầu gối gã.

“Ngồi xuống nào! Ngồi xuống!” Frodo nói. “Giờ hãy nói lời hứa ra đi!”

“Bọn tôi xin hứa, phải tôi xin hứa!” Gollum nói. “Tôi sẽ phục vụ chủ nhân của Bảo Bối. Chủ
nhân tốt lắm, Sméagol tốt lắm, gollum, gollum!” Đột nhiên gã òa khóc nức nở rồi lại cúi xuống
cắn mắt cá chân.

“Cởi sợi thừng ra, Sam!” Frodo nói.

Sam vâng lời một cách bất đắc dĩ. Ngay lập tức Gollum đứng lên rồi nhảy nhót khắp xung
quanh, như một con chó vừa ăn roi lại được chủ vỗ về. Kể từ lúc đó một sự thay đổi, sẽ còn duy
trì trong ít l}u, đ~ xảy đến với g~. G~ nói năng bớt xì xèo và rên rỉ hơn, và gã nói thẳng với các
bạn đồng hành, chứ không thông qua bản thân bảo bối của gã nữa. G~ thường rúm người lại
hoặc giật tr|nh đi, nếu họ bước tới gần gã hay cử động bất chợt, v{ luôn tr|nh xa để khỏi chạm
vào những tấm áo choàng tiên; thế nhưng g~ lại thân thiện, và thậm chí gã còn sốt sắng làm trò
đến tội nghiệp. G~ thường cười khúc khích và nhảy cỡn lên, khi nghe bất cứ lời đùa cợt nào,
hoặc ngay cả khi Frodo nói chuyện dịu dàng với gã, và khóc lóc nếu Frodo trách mắng gã. Sam
thì kiểu gì cüng chẳng nói nhiều với gã. Chú càng nghi ngờ g~ hơn nữa, và nếu được chọn thì
chú còn ít thích gã Gollum mới, Sméagol n{y, hơn g~ trước đ}y.

“N{y, Gollum, hay bất cứ tên gì bọn ta phải gọi ngươi,” chú nói, “giờ đến lúc rồi đ}y! Mặt
trăng lặn rồi; và buổi đêm cüng đang trôi qua. Chúng ta nên lên đường thôi.”

“Phải, phải,” Gollum vừa tỏ ý nhất trí vừa nhảy quanh. “Chúng ta đi thôi! Chỉ có duy nhất
một đường băng qua đó giữa đầu Bắc với đầu Nam. Tôi đ~ tìm thấy, đúng vậy. Orc không đi
đường đó, Orc không biết. Orc không vượt Đầm Lầy, chúng đi vòng h{ng dặm. Các cậu rất rất
may vì đi đường này. Rất may vì gặp Sméagol, phải. H~y theo Sméagol!”

Gã tiến lên v{i bước rồi quay lại nhìn dò hỏi, như một con chó đang mời họ cùng đi dạo.
“Đợi một l|t đ~, Gollum!” Sam hét lên. “Giờ đừng đi trước quá xa! Ta sẽ luôn ở sau đuôi ngươi,
và ta chuẩn bị sẵn sợi thừng rồi đấy.”
 “Không, không!” Gollum nói. “Sméagol hứa rồi.”

Họ lên đường trong sâu thẳm m{n đêm dưới những vì sao sáng gắt. Gollum dẫn họ quay lại
về phía Bắc một đoạn trên chính con đường họ đ~ đi tới; rồi gã rẽ xiên về bên phải rời khỏi mép
vách dựng đứng khu đồi Emyn Muil, xuống những đoạn dốc đ| lởm chởm về phía vùng đầm lầy
mênh mông bên dưới. Họ nhẹ nhàng và nhanh chóng biến mất trong bóng tối. Trùm lên toàn bộ
vùng hoang phế dẫn đến những cánh cổng Mordor chỉ là cảnh im lặng tối đen.

Chương II

ĐƯỜNG XUYÊN ĐẦM LẦY

Gollum di chuyển rất nhanh, đầu và cổ gã cứ vươn ra phía trước, v{ dùng tay cüng liên tục
như ch}n. Frodo v{ Sam phải chật vật lắm mới b|m được theo gã thế nhưng g~ dường như
không còn ý định trốn thoát nữa, và những lúc họ rơi lại phía sau, g~ đều quay mình chờ đợi.
Sau một hồi l}u g~ đưa họ quay lại bờ khe đ| hẹp mà họ đ~ đương đầu lúc trước nhưng lúc n{y
họ đ~ c|ch xa vùng đồi hơn.

“Đ}y rồi!” g~ hét lên. “Trong đó có đường đi xuống, phải. Giờ chúng ta theo nó - ra, ra tít
đằng kia.” G~ chỉ tay ra hướng Đông Nam thẳng về phía vùng đầm lầy. Mùi nồng nặc lan đến tận
müi họ, nặng nề và hôi thối ngay cả trong không khí ban đêm lạnh lẽo.

Gollum cứ chạy qua chạy lại dọc theo bờ vách, rồi cuối cùng gã cất tiếng gọi. “Đ}y rồi!
Chúng ta có thể xuống đ}y. Sméagol đi đường này một lần rồi: tôi đ~ đi đường này, tránh mặt lü
Orc.”

G~ đi trước dẫn đường, ở s|t phía sau hai ch{ng Hobbit cüng trèo xuống vào trong bóng tối
ảm đạm. Việc đó chẳng khó khăn mấy, bởi khe đ| ở điểm này chỉ sâu khoảng mười lăm bộ và
rộng khoảng hơn mười hai bộ. Có nước chảy dưới đ|y: thực tế đ}y l{ lòng của một trong rất
nhiều con sông nhỏ chảy xuống từ vùng đồi, tiếp nước cho những ao hồ v{ đầm vüng tù đọng
dưới kia. Dường như g~ vô cùng hứng thú khi thấy nước, cứ cười khúc khích một mình, đôi khi
còn rên rỉ giai điệu nghe như một thứ bài hát.

Vùng đất lạnh cứng,

tay ta nó cắn,
chân ta nó gặm.
Toàn đá sỏi trụi
 như xương thùi lụi
róc thịt nhẵn nhụi.
Nhưng sông hồ ướt
cho nhúng chân mát
thì ta yêu nhất!
Và giờ ta ước...

“Ha! Ha! Bọn ta ước gì?” g~ vừa nói vừa nhìn sang phía hai ch{ng Hobbit. “Bọn ta sẽ nói,” g~
quàng quạc. “Hắn đ~ đo|n được từ lâu lắm rồi, Bao Gai đ~ đo|n được.” Một tia sáng lóe lên
trong mắt g~, v{ trong đêm tối Sam khi thấy tia s|ng đó nghĩ nó chẳng dễ chịu chút nào.

Không thở vẫn sống;

không khát vẫn uống;
chưa chết mà lạnh như ma;
mặc giáp mà êm như ru.
Lên cạn chết ngộp;
coi đảo là núi ngợp,
coi suối là khí trời;
láng bóng mê tơi!
Gặp được thì sướng quá!
Bọn ta chỉ ước
Bắt được một con cá
ngon lành nhểu nước!

Những lời lẽ đó chỉ khiến tâm trạng Sam thêm nặng nề về một vấn đề đ~ khiến chú bận tâm
ngay từ giây phút nhận ra cậu chủ sẽ chấp nhận Gollum làm người dẫn đường: vấn đề thức ăn.
Chú không nghĩ cậu chủ cüng đ~ tính đến chuyện đó, nhưng chú cho rằng Gollum thì có. Thực tế
l{ Gollum đ~ ăn uống thế nào trong suốt chuyến lang thang đơn độc của g~? “Không qu| no đủ,”
Sam nghĩ. “G~ trông đói rạc rồi. Mình cuộc là gã không quá kênh kiệu mà từ chối cơ hội nếm thử
thịt Hobbit nếu không có cá - đấy là nếu gã có thể tóm cổ bọn mình trong lúc ngủ. Chà, gã không
thể làm vậy được đ}u: ít ra l{ khi có Sam Gamgee n{y.”

Họ lần mò tiến về phía trước trong khe đ| tối tăm v{ quanh co suốt một hồi lâu, hoặc đôi
chân mỏi mệt rã rời của Frodo và Sam có cảm gi|c l{ như vậy. Khe đ| rẽ về hướng Đông, c{ng đi
nó càng rộng ra và nông dần. Và rồi bầu trời phía trên bắt đầu hửng lên sắc x|m đầu tiên trong
buổi bình minh. Gollum không tỏ bất cứ dấu hiệu mệt mỏi n{o, nhưng giờ đ}y g~ nhìn lên v{
dừng chân.
 “Ng{y sắp đến rồi,” g~ thì thầm, như thể Ngày là một thứ gì đó có thể nghe lỏm lời gã và
chồm lên g~. “Sméagol sẽ ở lại đ}y: tôi sẽ ở lại đ}y, v{ tên Mặt Vàng sẽ không thấy tôi.”

“Còn bọn ta lại lấy làm mừng được thấy Mặt Trời,” Frodo nói. “Nhưng bọn ta cüng sẽ ở lại
đ}y: v{ bọn ta đ~ qu| mệt không thể đi xa hơn.”

“Cậu mừng thấy tên Mặt Vàng là không sáng suốt,” Gollum nói. “Nó sẽ khiến cậu bị lộ.
Hobbit dễ thương v{ hiểu biết ở lại với Sméagol. Orc và những thứ bẩn thỉu đang ở xung quanh.
Chúng nhìn được rất xa. Hãy ở lại trốn cùng tôi.”

Ba người bọn họ ngồi xuống nghỉ ngơi dưới ch}n v|ch khe đ|. Đến lúc này nó chẳng cao
hơn một người lớn là bao, và ở dưới có nhiều thềm đ| khô phẳng và rộng; nước chảy thành
dòng phía bên kia. Frodo và Sam ngồi trên một thềm đ|, dựa lưng nghỉ ngơi. Còn Gollum thì
vùng vẫy và sục sạo dưới dòng nước.

“Bọn ta phải kiếm chút thức ăn,” Frodo nói. “Ngươi đói không, Sméagol? Bọn ta không có
nhiều mà chia sẻ, nhưng bọn ta sẽ chia cho ngươi những gì có thể.”

Vừa nghe đến đói đôi mắt trắng của Gollum đ~ bừng lên một tia s|ng m|u xanh, v{ dường
như lồi ra chưa từng thấy trên khuôn mặt gầy gò nhợt nhạt của gã. Trong chốc lát gã lại rơi v{o
kiểu cách Gollum trước đ}y. “Bọn ta đói rồi, phải đói rồi, bảo bối {,” g~ nói. “Họ ăn gì vậy? Họ có
c| ngon không?” Lưỡi gã thè ra giữa hai h{m răng sắc bén và vàng sẫm, liếm liếm cặp môi
không màu.

“Không, bon ta không có c|,” Frodo nói. “Bọn ta chỉ có thứ n{y” - cậu lấy ra một mẩu lembas
- “v{ nước, nếu nước ở đ}y có thể uống được.”

“Được, được, nước ngon,” Gollum nói. “Uống đi, uống đi, trong lúc còn có thể! Nhưng họ có
gì, hả bảo bối? Có nh| được không? Có ngon không?”

Frodo bẻ một mẩu bánh và bọc trong vỏ lá đưa cho g~. Mới vừa thử ngửi miếng lá mặt mày
Gollum đ~ lập tức biến sắc: mặt gã rúm ró vì kinh tởm, và thoáng thấy vẻ nanh |c trước đ}y.
“Sméagol ngửi nó!” g~ nói. “L{ của c|i đất Tiên, chà! Thật là thối. G~ đ~ trèo lên những c}y đó, v{
gã chẳng gột rửa nổi mùi khỏi tay, những bàn tay dễ thương.” Vứt mảnh lá xuống, gã cắn một
góc lembas và nhấm thử. Gã nhổ phì ra, rồi nổi cơn ho lấy ho để.

“Chao ôi! Không!” g~ thổi phì phì. “C|c cậu muốn làm tắc cổ Sméagol đ|ng thương. Đất và
tro, g~ không ăn được. Gã chết đói mất. Nhưng Sméagol chẳng bận tâm. Hobbit dễ thương!
Sméagol đ~ hứa. Gã sẽ chết đói. G~ chẳng ăn nổi thức ăn Hobbit. G~ sẽ chết đói. Sméagol gầy tội
nghiệp!”

“Ta xin lỗi,” Frodo nói; “nhưng ta e l{ chẳng thể giúp được ngươi. Ta nghĩ l{ thức ăn n{y sẽ
tốt cho ngươi, nếu ngươi cố ăn. Nhưng chắc l{ ngươi cüng chẳng cố được, ít ra là bây giờ.”
 Hai chàng Hobbit ngồi nhai lembas trong lặng lẽ. Chẳng hiểu sao Sam tưởng như nó ngon
hơn hẳn gần đ}y; cư xử của Gollum đ~ lại khiến chú để t}m đến mùi vị thơm ngon của nó.
Nhưng chú chẳng cảm thấy thoải mái nổi. Gollum chú ý đến từng mẩu bánh vụn đi từ tay đến
miệng, như một con chó háo hức ngồi bên b{n ăn. Chỉ khi họ ăn xong v{ chuẩn bị nghỉ ngơi g~
mới có vẻ tin rằng họ chẳng giấu miếng ngon nào mà gã có thể ăn cùng. Thế rồi gã bỏ đi v{ ngồi
rên rỉ một mình c|ch đó v{i bước chân.

“N{y!” Sam thì thầm với Frodo, nhưng không qu| khẽ: chú không thực sự quan tâm liệu
Gollum có nghe thấy chú hay không. “Chúng ta phải ngủ một chút thôi; thế nhưng không thể ngủ
cả hai cùng một lúc trong khi tên xảo quyệt đói kh|t kia ở ngay bên cạnh, mặc kệ những gì đ~
hứa hẹn. Tôi phải cảnh báo rằng dù l{ Sméagol hay Gollum thì g~ cüng không sớm thay đổi thói
quen đ}u. Cậu đi ngủ đi, cậu Frodo, tôi sẽ gọi cậu khi nào tôi chẳng chống nổi mí mắt lên nữa. Cứ
lần lượt vậy, như lúc trước, trong khi gã vẫn còn được thả rông.”

“Có lẽ là cậu đúng, Sam,” Frodo nói giọng bình thường. “Vẫn có một sự thay đổi trong gã, thế
nhưng tôi chưa rõ l{ thay đổi thế nào và sâu sắc đến đ}u. Tuy vậy nghiêm túc mà nói, tôi không
nghĩ chúng ta cần sợ h~i đ}u - vào lúc này. Nếu cậu muốn thì cứ canh. Cho tôi khoảng hai giờ,
đừng hơn, rồi sau đó gọi tôi dậy.”

Frodo mệt đến nỗi vừa gục đầu xuống ngực đ~ lập tức ngủ luôn, gần như ngay khi dứt lời.
Gollum dường như không còn e sợ gì nữa. Gã cuộn người lại, nhanh chóng chìm vào giấc ngủ mà
chẳng mấy tư lự. Chẳng mấy chốc hơi thở của g~ đ~ nghe rít nhẹ qua h{m răng nghiến chặt,
nhưng g~ nằm im như đ|. Sau một lát, sợ mình sẽ ngủ gật, nếu cứ ngồi lắng nghe hai người bạn
đồng hành thở, Sam đứng dậy rồi nhẹ nh{ng thúc v{o người Gollum. Tay gã duỗi ra và khẽ giật,
tuy vậy gã không có cử động nào nữa. Sam cúi người xuống nói cá ngay sát tai gã, thế nhưng
chẳng có phản ứng nào, thậm chí còn chẳng có lấy một nhịp dừng trong hơi thở của Gollum.

Sam g~i đầu. “Chắc hẳn là ngủ thật rồi,” chú lầm bầm. “V{ nếu mình cüng giống Gollum, gã
sẽ không thể dậy được nữa, không bao giờ nữa.” Chú cố gạt khỏi đầu những suy nghĩ vừa nảy ra
về thanh kiếm và sợi thừng, rồi chú bỏ đi v{ ngồi xuống bên cạnh cậu chủ.

Khi chú thức giấc bầu trời phía trên tối mờ, không sáng mà còn tối hơn lúc họ ăn s|ng. Sam
chồm dậy. Cùng với cảm giác sức lực được phục hồi v{ cơn đói trong bụng, chú chợt nhận ra
mình đ~ ngủ hết ban ngày, ít nhất là chín giờ đồng hồ. Frodo vẫn ngủ say, lúc n{y đang nằm
duỗi thẳng người một bên chú. Còn Gollum thì chẳng thấy đ}u. Một vài cái tên quở trách dành
cho chú, được trích ra từ vốn từ vựng dạy con phong phú của Bõ Gi{, đ~ hiện sẵn trong đầu;
nhưng rồi chú cüng nhận ra rằng cậu chủ nói đúng: v{o thời điểm hiện tại chẳng có gì để phải
canh chừng cả. Dù thế nào thì cả hai bọn họ cüng đều còn sống và không bị bóp cổ.

“Đồ bất hạnh khốn khổ!” chú nói hơi có vẻ ăn năn. “Giờ mình tự hỏi g~ đ~ đi đ}u được?”
 “Không xa, không xa!” một giọng nói cất lên trên đầu chú. Chú nhìn lên và thấy ngay hình
thù c|i đầu to v{ đôi tai của Gollum trên nền trời tối.

“N{y, ngươi đang l{m c|i trò gì thế?” Sam hét lên, những nghi ngờ quay về với chú ngay khi
nhìn thấy hình thù đó.

“Sméagol đói,” Gollum nói. “Sẽ về sớm.”

“Quay lại ngay!” Sam qu|t. “N{y! Quay lại!” Thế nhưng Gollum đ~ biến mất.

Frodo bừng tỉnh vì tiếng quát của Sam, cậu ngồi dậy, lấy tay dụi mắt. “Ch{o!” cậu nói. “Có gì
không ổn à? Mấy giờ rồi?”

“Tôi không biết,” Sam trả lời. “Tôi đo|n l{ đ~ qu| ho{ng hôn. V{ g~ đ~ biến đi rồi. Nói là gã
đói.”

“Đừng lo!” Frodo nói. “M{ có lo cüng chẳng ích gì. Thế nhưng g~ sẽ quay lại, rồi cậu sẽ thấy.
Lời hứa sẽ còn ràng buộc được trong ít lâu. Và dù thế nào thì gã cùng không bỏ Bảo Bối của gã
m{ đi đ}u.”

Frodo chẳng câu nệ gì nhiều khi biết rằng họ đ~ ngủ như chết suốt hàng giờ liền cùng với
Gollum, mà lại là một tên Gollum vô cùng đói kh|t, được thả rông ngay bên cạnh. “Đừng nghĩ
đến mấy cái tên nặng nề của bõ già cậu nữa,” cậu nói. “Cậu mệt lử rồi, và tình hình cuối cùng vẫn
tốt đẹp: giờ hai ta đều đ~ được nghỉ ngơi. V{ một con đường khó khăn đang đợi ta phía trước,
con đường tồi tệ hơn tất thảy.”

“Còn về thức ăn,” Sam nói. “Chúng ta sẽ làm công việc này mất bao lâu? Và khi xong việc,
chúng ta sẽ phải l{m gì sau đó? Thứ b|nh mì đi đường này giúp cậu vững chân một cách tuyệt
vời, cho dù nó không thỏa mãn ruột rà cho lắm, như cậu có thể nói: tôi có cảm gi|c như vậy, dù
không hề có ý báng bổ những người làm ra nó. Thế nhưng cậu vẫn phải ăn mỗi ngày một chút,
mà nó thì chẳng nở ra được. Tôi đo|n rằng chúng ta có đủ để duy trì, xem nào, trong ba tuần
hoặc khoảng như vậy, và cậu nhớ cho là thời gian đó chúng ta vẫn phải thắt lưng buộc bụng.
Chúng ta đ~ hơi thả cửa với nó từ bấy đến nay rồi.”

“Tôi không biết còn bao lâu nữa chúng ta mới tới được - tới được điểm kết thúc,” Frodo nói.
“Chúng ta đ~ bị kẹt lại khổ sở ở vùng đồi. Nhưng Samwise Gamgee, ch{ng Hobbit th}n mến của
tôi - Sam chàng Hobbit thân nhất của tôi, thực vậy, bạn tốt nhất trong những người bạn - tôi
không nghĩ chúng ta cần phải để t}m đến những gì sau đó đ}u. Làm công việc này như cậu nói -
có hy vọng nào ta sẽ l{m được hay không? Và nếu được, thì ai biết được kết quả ra sao? Nếu
chiếc Nhẫn Chúa rơi v{o Ngọn Lửa, còn chúng ta thì ở ngay s|t đó? Tôi hỏi cậu, Sam, liệu chúng
ta còn cần đến bánh mì nữa không? Tôi nghĩ l{ không. Nếu chúng ta chăm sóc ch}n tay để chúng
mang ta tới được Đỉnh Định Mệnh thì đó chính l{ tất cả những gì chúng ta có thể làm rồi. Thậm
chí tôi đ~ bắt đầu cảm thấy thế còn vượt quá những gì tôi có thể l{m.”
 Sam lặng lẽ gật đầu. Chú nắm lấy tay cậu chủ và cúi xuống. Chú không hôn bàn tay, cho dù
nước mắt rơi đầy trên nó. Rồi chú quay đi, quệt tay |o qua müi, đoạn đứng dậy, giậm chân xung
quanh, cố huýt sáo, và nói giữa những nỗ lực ấy: “C|i con phải gió đó đ}u rồi nhỉ?”

Thực tế l{ Gollum đ~ quay lại không l}u sau đó; nhưng g~ đến lặng lẽ đến nỗi họ chẳng nghe
thấy gì cho đến tận khi g~ đứng ngay trước mặt họ. Ngón tay và khuôn mặt g~ dính đầy bùn đen.
Gã vẫn còn đang nhai v{ chảy nước dãi. Họ chẳng hỏi và chẳng muốn tưởng tượng xem g~ đang
nhai gì.

“S}u hoặc bọ hoặc thứ nhớp nh|p n{o đó dưới mấy cái hốc.” Sam nghĩ. “Brr! Đồ bẩn thỉu; đồ
khốn khổ tội nghiệp!”

Gollum chẳng nói gì với họ, cho đến khi gã uống kễnh bụng và tắm táp xong xuôi dưới dòng
nước. Rồi g~ đến chỗ họ, liếm môi. “Giờ tốt hơn rồi,” g~ nói. “Chúng ta nghỉ xong rồi chứ? Sẵn
s{ng đi tiếp chưa? Hobbit dễ thương, họ ngủ thật dễ thương. Giờ tin Sméagol chưa? Tốt, rất tốt.”

Chặng tiếp theo trong cuộc h{nh trình cüng gần giống như chặng trước đó. Họ c{ng đi khe
đ| c{ng trở nên nông hơn v{ độ dốc lòng khe cüng thoải hơn. Đ|y khe ít đ| đi v{ nhiều đất hơn,
hai mặt bên cüng dần thấp xuống thành bờ. Đường khe bắt đầu vòng vèo uốn khúc. Buổi đêm
hôm đó dần tan, nhưng m}y giăng phủ kín cả mặt trăng lẫn những vì sao, họ chỉ biết ngày mới
đang tới nhờ dải sáng mỏng m{u x|m đang chầm chậm lan tỏa.

Họ đến được cuối dòng nước khi trời vẫn còn lạnh. Hai bên bờ chỉ còn là những mô đất phủ
rêu. Dòng nước ùng ục tràn qua thềm đ| lở cuối cùng rồi đổ xuống mất dạng trong một đầm lầy
màu nâu. Những đ|m sậy khô rít lên và cọ vào nhau xào xạc cho dù họ chẳng cảm thấy có gió.

Giờ đ}y những bãi bùn lầy rộng lớn nằm khắp cả hai bên v{ phía trước, trải mãi về phía
Nam v{ phía Đông v{o s}u trong vùng ánh sáng mờ nhạt. Sương mù cuộn bốc lên từ những
vüng nước tối tăm độc hại. Mùi hôi thối đọng lại ngột ngạt trong bầu không khí đặc quánh. Ở
đằng xa, giờ đ~ gần như ở phía chính Nam, bức tường núi Mordor vươn lên sừng sững, như một
dải m}y đen lởm chởm trôi trên mặt biển sương ẩn chứa đầy nguy hiểm.

***

Hai chàng Hobbit giờ đều ở cả trong tay Gollum. Họ không biết, và không thể đo|n biết
trong ánh sáng mờ ảo đó, rằng thực tế họ mới chỉ ở mép phía Bắc vùng đầm lầy, và vùng diện
tích chủ yếu thì nằm về phía Nam họ. Nếu hiểu biết về vùng đất này, có thể họ đ~ lùi ngược lại
đường, chậm lại đôi chút, rồi hướng về phía Đông, vòng theo những con đường đất cứng đến
vùng đồng bằng Dagorlad trống trải: bãi chiến trường của trận chiến năm xưa trước những
cánh cổng Mordor. Tuy cüng chẳng phải có hy vọng lớn lao nào nếu theo đường ấy. Trên vùng
đồng bằng rặt đ| đó không hề có chỗ ẩn n|u, v{ xuyên qua đồng còn có những con đường của lü
Orc và quân lính của Kẻ Thù. Ngay cả |o cho{ng Lórien cüng chẳng mong che giấu được họ ở đó.

“Giờ chúng ta định hướng thế n{o đ}y, Sméagol?” Frodo hỏi. “Chúng ta phải lội qua những
đầm lầy bốc mùi độc hại n{y ư?”

“Không cần, hoàn toàn không cần,” Gollum nói. “Không cần nếu Hobbit muốn đến dãy núi
tối v{ đi gặp Hắn thật nhanh. Quay lại một chút, đi vòng một chút” - cánh tay da bọc xương của
gã vẫy vẫy về phía Đông Bắc - “l{ đến được đường lớn cứng lạnh dẫn ngay đến cổng l~nh địa
của Hắn. Rất nhiều người của Hắn sẽ ở đó trông chừng khách khứa, sẵn lòng đưa họ đến thẳng
chỗ Hắn, ồ phải. Con Mắt của Hắn lúc n{o cùng dõi theo đường đó. Nó tóm được Sméagol ở đó,
lâu lắm rồi.” Gollum rùng mình. “Nhưng kể từ đó Sméagol đ~ dùng mắt, phải, phải: tôi đ~ dùng
mắt v{ ch}n v{ müi kể từ đó. Tôi biết những đường kh|c. Khó hơn, không nhanh lắm: nhưng tốt
hơn, nếu chúng ta không muốn Hắn thấy. Hãy theo Sméagol! Gã có thể đưa c|c cậu qua đầm lầy,
qua sương mù, sương mù d{y đặc. Hãy theo Sméagol cẩn thận, rồi có thể các cậu sẽ đi được
qu~ng đường d{i, qu~ng đường kh| d{i đấy, trước khi Hắn bắt được các cậu, phải, có lẽ vậy.”

Trời đ~ sang ng{y, một buổi sáng không gió và ảm đạm, mùi đầm lầy hôi thối bao phủ khắp
các bờ bãi rậm rạp. Mặt trời không xuyên qua được bầu trời phủ mây thấp, v{ Gollum dường
như sốt sắng muốn tiếp tục cuộc hành trình ngay lập tức. Vì thế sau một chặng nghỉ ngắn họ lại
lên đường và chẳng bao l}u đ~ lạc vào một thế giới lặng lẽ đầy bóng tối, mọi thứ trên vùng đất
xung quanh đều bị che khuất, cả vùng đồi họ vừa đi qua lẫn dãy núi họ đang tìm đến. Họ đi
chậm rãi theo hàng một: Gollum, Sam, Frodo.

Dường như Frodo l{ người mỏi mệt nhất trong cả ba, và dù họ đi rất chậm, cậu vẫn thường
xuyên bị tụt lại phía sau. Hai chàng Hobbit sớm nhận ra rằng thứ trông giống như một đầm lầy
mênh mông thực chất là một mạng lưới vô vàn những ao hồ, những vüng bùn nh~o, v{ những
dòng nước nửa tù hãm chảy vòng vèo. Giữa một vùng như vậy con mắt tinh tường và bàn chân
khéo léo vẫn có thể tìm ra được một lối đi uốn khúc. Dĩ nhiên Gollum có được sự tinh tường và
khéo léo đó, v{ đ~ phải vận dụng hết sức. C|i đầu trên cái cổ dài cứ xoay bên này rồi bên kia,
trong khi gã liên tục khụt khịt và lầm bầm gì đó một mình. Đôi khi g~ lại giơ tay b|o hiệu dừng
chân, trong lúc tiến lên đôi chút, cúi thấp ngưởi, lấy ngón tay hoặc ngón chân kiểm tra nền đất,
hoặc chỉ đơn thuần áp một tai xuống mặt đất nghe ngóng.

Hành trình thật ảm đạm và chán ngắt. Mùa đông lạnh lẽo và ẩm ướt vẫn cai trị vùng đất bị
bỏ rơi n{y. M{u xanh duy nhất nơi đ}y l{ lớp váng của những đ|m cỏ bầm tím trên mặt nước
tối tăm v{ nhớp nháp trong những ao hồ ủ rü. Cỏ chết và sậy thối dựng lên lùm lùm trong
sương mù, trông như hình bóng tả tơi từ những mùa hè lãng quên từ lâu.
 Ng{y trôi đi, |nh s|ng hửng lên đôi chút, sương mù cüng bắt đầu tan, loãng và trong dần. Xa
tít bên trên cảnh thối rữa và ẩm thấp của thế giới, Mặt Trời đang vươn lên cao v{ giờ đ~ tỏa
nắng vàng khắp xứ sở thanh bình, mà nền là những thềm bọt trắng lóa mắt, thế nhưng ở bên
dưới, họ chỉ có thể thấy thoáng qua bóng ma của bà, mờ ảo, nhợt nhạt không màu sắc v{ cüng
chẳng ấm áp. Tuy vậy ngay cả lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự hiện diện của b{ cüng khiến Gollum
cau có và rụt lại. Gã dừng cuộc hành trình, và họ nghỉ ngơi, ngồi xổm như những con vật nhỏ bé
bị săn đuổi, tại rìa một đ|m sậy nâu khổng lồ. Trùm xuống họ là một bầu im lặng thăm thẳm, chỉ
có tiếng xào xạc gây ra bởi cơn rùng mình khe khẽ của những bông sậy xơ x|c, v{ những lá cỏ
gãy run rẩy trong những làn khí nhẹ mà họ chẳng hề cảm thấy.

“Chẳng có nổi một con chim!” Sam buồn bã nói.

“Không, không có chim,” Gollum nói. “Chim ngon l{nh!” G~ liếm răng. “Không có chim ở đ}y.
Chỉ có rán, giun, những thứ dưới ao. Bao nhiêu thứ, bao nhiêu thứ bẩn thỉu. Không có chim,” g~
buồn bã kết luận. Sam nhìn gã kinh tởm.

Thế l{ đ~ qua ng{y thứ ba trong cuộc hành trình của họ cùng Gollum. Trước khi những cái
bóng của buổi tối đổ dài ở những miền đất hạnh phúc hơn, họ lại tiếp tục lên đường, và cứ đi
ho{i đi m~i, cùng những chặng dừng chân ngắn ngủi. Những chặng dừng không phải để nghỉ mà
để hỗ trợ cho Gollum; bởi giờ đ}y ngay cả g~ cüng phải bước đi thận trọng cao độ, v{ đôi khi g~
cüng mất phương hướng trong chốc lát. Họ đ~ đến được trung tâm của Đầm Lầy Chết, và ở đ}y
thật là tối.

Họ khom người bước đi chậm chạp, giữ khoảng cách thật gần theo h{ng, chăm chú l{m theo
từng cử động của Gollum. Vùng đầm lầy trở nên ẩm ướt hơn, mở ra thành những ao hồ tù đọng
rộng lớn, ở đ}y c{ng lúc c{ng khó tìm được chỗ cứng c|p nơi b{n ch}n có thể bước lên mà
không bị lún ùng ục xuống bùn. Những kẻ bộ h{nh đều nhẹ, bằng không có lẽ chẳng ai trong số
họ lần được đường qua đó.

Lúc này trời đ~ tối hẳn: hình như chính bản th}n không khí cüng đen v{ khó thở. Khi có ánh
sáng hiện ra Sam đ~ dụi mắt: chú tưởng đầu chú bắt đầu rối loạn. Thoạt tiên chú thấy thoáng
qua bên mắt trái, một dải sáng nhạt đ~ phai dần; nhưng không lâu sau lại có những dải khác
xuất hiện: vài dải trông như những làn khỏi tỏa ánh sáng mờ ảo, vài dải kh|c như những ngọn
lửa mờ bập bùng chậm rãi trên những thân nến không nhìn thấy; đ}y đó chúng còn nhăn nhúm
lại như những tấm khăn ma qu|i được vuốt ra bởi những bàn tay bí ẩn. Nhưng cả hai bạn đồng
hành của chú đều chẳng nói chẳng rằng.

Cuối cùng Sam không thể chịu đựng l}u hơn được nữa. “Tất cả những thứ này là gì vậy,
Gollum?” chú thì thầm hỏi. “Những ánh sáng này? Giờ chúng ở khắp xung quanh chúng ta. Có
phải chúng ta đang bị bẫy không? Chúng là ai vậy?”

Gollum nhìn lên. Một vùng mặt nước đen ngòm ở ngay phía trước g~ v{ g~ đang bò trên
mặt đất, hết ngả này lại ngả kia, băn khoăn không biết đường n{o. “Phải, chúng ở khắp xung
quanh,” g~ thì thầm. “Những ánh sáng ma mãnh. Ánh nến của xác chết, phải, phải. Đừng để ý
đến chúng! Đừng nhìn! Đừng đi theo chúng! Chủ nh}n đ}u rồi?”

Sam quay lại nhìn thì thấy Frodo đ~ lại tụt về phía sau. Chú không nhìn thấy cậu. Chú quay
lại bước v{i bước vào trong bóng tối, không d|m đi xa, cüng không d|m cất tiếng gọi lớn mà chỉ
thì thầm. Đột nhiên chú vấp phải Frodo, đang đứng thất thần, nhìn những dải sáng nhạt. Tay cậu
buông thõng bên mình; nước và thứ gì đó nhớp nháp nhỏ xuống từ trên tay.

“Đi thôi cậu Frodo!” Sam nói. “Đừng nhìn chúng! Gollum nói không được nhìn. Cứ đi theo g~
và nhanh chóng ra khỏi c|i nơi đ|ng nguyền rủa này - nếu chúng ta có thể!”

“Được rồi,” Frodo nói, như thể vừa tỉnh khỏi giấc mơ. “Tôi đến đ}y. Cứ đi đi!”

Lao vội về phía trước, Sam lại vấp ng~, ch}n chú vướng phải chùm rễ hay bụi cỏ gi{ n{o đó.
Chú nặng nề ng~ đè xuống hai tay, khiến tay chìm sâu vào lớp bùn nhầy nhụa, còn mặt chú thì
áp gần sát xuống mặt hồ đen. Có tiếng rít nhẹ, một l{n hơi hôi h|m bốc lên, những ánh sáng bập
bùng nhảy nhót và xoắn lấy nhau. Trong chốc l|t vùng nước bên dưới chú trông như một ô cửa
sổ n{o đó, được lắp một lớp kính bẩn thỉu, v{ chú đang nhìn chằm chằm qua đó. Giật mạnh tay
khỏi vüng lầy, chú bật ngửa người lại v{ hét lên. “Có những thứ chết, những khuôn mặt chết
dưới nước,” chú hoảng loạn nói. “Những khuôn mặt chết!”

Gollum cười ph|. “Đầm Lầy Chết, phải, phải: chính l{ tên nó,” g~ khúc khích. “Không nên
nhìn xuống khi nến thắp lên.”

“Chúng l{ ai? Chúng l{ gì vậy?” Sam rùng mình hỏi, chú quay về phía Frodo, giờ đ~ ở ngay
phía sau chú.

“Tôi không biết,” Frodo trả lời bằng giọng mơ m{ng. “Nhưng tôi cüng nhận thấy họ. Dưới
mặt ao lúc nến được thắp lên. Tất cả họ đều nằm dưới ao, những khuôn mặt trắng nhợt, tít sâu
dưới l{n nước tối. Tôi thấy họ: những khuôn mặt dữ dằn và tàn ác, cả những khuôn mặt cao quý
và buồn bã. Rất nhiều khuôn mặt trông kiêu h~nh v{ đẹp đẽ, cỏ vương đầy mái tóc bạc. Nhưng
tất cả đều hôi thối, tất cả đều mục rữa, tất cả đều đ~ chết. Bên trong họ có thứ ánh sáng thật
khủng khiếp.” Frodo lấy tay che mắt lại. “Tôi không biết họ l{ ai; nhưng tôi nghĩ mình đ~ thấy có
Con Người v{ người Tiên ở đó v{ cả Orc bên cạnh họ nữa.”

“Phải, phải,” Gollum nói. “Chết cả, thối rữa cả. Tiên, Con Người, Orc. Đầm Lầy Chết. Một trận
đại chiến c|ch đ}y lâu lắm rồi, phải, người ta đ~ kể như vậy cho Sméagol nghe khi gã còn trẻ, khi
tôi còn trẻ, trước khi Bảo Bối đến. Đó l{ một trận đại chiến. Con Người lớn cao cầm kiếm dài, cả
Tiên ghê gớm, và Orc gào thét. Họ chiến đấu trên đồng bằng suốt ngày suốt tháng trước Cổng
Đen. Nhưng Đầm Lầy đ~ d}ng lên kể từ đó, nuốt lấy những nấm mồ; v{ ăn dần, ăn mòn.”

“Nhưng chuyện đó đ~ c|ch đ}y cả một kỷ nguyên hoặc hơn thế nữa rồi,” Sam nói. “Người
Chết không thể thực sự ở đó được! Có phải đ}y l{ quỷ thuật n{o đó được sinh ra ở Vùng Đất Tối
không?”
 “Ai biết được? Sméagol không biết,” Gollum trả lời. “Không thể với tới họ, không thể chạm
vào họ. Bọn ta từng thử rồi, phải, bảo bối à. Tôi từng thử rồi; nhưng không thể với tới họ. Có lẽ
chỉ là hình thù nhìn thấy được, chứ không chạm v{o được. Không đ}u bảo bối à! Chết hết rồi.”

Sam nhìn g~ đầy u tối và lại rùng mình, nghĩ rằng chú đ~ đo|n ra tại sao Sméagol lại muốn
chạm vào họ. “Hừ, tôi không muốn thấy chúng,” chú nói. “Không bao giờ nữa! Chúng ta không
thể đi tiếp v{ đi khỏi đ}y sao?”

“Phải, phải,” Gollum nói. “Nhưng chậm thôi, thật chậm thôi. Thật cẩn thận nữa! Không thì
Hobbit sẽ xuống cùng Người Chết và thắp những ngọn nến tí hon đấy. H~y theo Sméagol! Đừng
nhìn v{o |nh s|ng!”

Gã bò sang bên phải, tìm con đường đi vòng qua hồ. Họ khom người theo sát phía sau,
thường xuyên phải dùng tay như chính g~. “Nếu chuyện này tiếp diễn lâu nữa, chúng ta sẽ trở
thành ba tên bảo bối Gollum nhỏ bé,” Sam nghĩ.

Rốt cục họ cüng đến được điểm cuối của mặt hồ đen đúa, v{ họ mạo hiểm vượt qua đó, bò
hoặc nhảy từ nấm cỏ nổi xảo trá này sang nấm khác. Họ thường xuyên loạng choạng, giẫm phải
hoặc ngã chống tay xuống l{n nước hôi thối như hầm chất thải, cho đến lúc cả ba đều nhớp
nhúa, bốc mùi lên tận cổ và hành hạ lỗ müi nhau.

Khi họ lại đặt được chân lên nền đất cứng thì đ~ qu| nửa đêm. Gollum rít xì xì v{ thì thầm gì
đó một mình, nhưng trông g~ lại có vẻ hài lòng: bằng cách thức bí ẩn n{o đó, tổng hợp cảm nhận
và mùi vị, và trí nhớ phi thường về hình dạng trong bóng tối, g~ dường như đ~ lại biết mình
đang ở chỗ nào, và tỏ ra chắc chắn v{o con đường phía trước.

“Giờ chúng ta đi tiếp!” g~ nói. “Hobbit dễ thương! Hobbit can đảm! Dĩ nhiên l{ rất rất mệt
rồi; bọn ta cüng vậy, báo bối à, tất cả bọn ta. Nhưng bọn ta phải đưa chủ nhân ra khỏi ánh sáng
xấu xa, phải, phải, đúng vậy.” Vừa dứt lời gã lại tiếp tục lên đường, gần như chạy, xuống nơi có
vẻ là một lối đi nhỏ và dài giữa những đ|m sậy, và họ lật đật bám theo gã nhanh hết sức. Nhưng
chỉ một lát sau gã chợt dừng lại mà hít ngửi bầu không khí một c|ch băn khoăn, v{ còn rít lên
như thể gã lại gặp rắc rối và bực mình.

“C|i gì vậy?” Sam gầm gừ, chú đ~ hiểu sai h{nh động của g~. “Cần gì phải khụt khịt chứ? Mùi
thối gần như hạ gục ta ngay cả khi đang bịt müi. Ngươi thối và cậu chủ cüng thối; cả vùng này
đều thối.”

“Phải, phải, v{ Sam cüng thối!” Gollum trả lời. “Sméagol tội nghiệp ngửi thấy, nhưng
Sméagol tốt chịu đựng. Giúp chủ nhân dễ thương. Nhưng không phải chuyện đấy. Không khí
đang thổi, thay đổi đang tới. Sméagol đang thắc mắc; gã không vui đ}u.”
 Gã lại tiếp tục đi, nhưng sự bất an của g~ ng{y c{ng d}ng cao, đôi lúc g~ đứng thẳng dậy hết
cỡ, cổ nghểnh hết về phía Đông lại về phía Nam. Mất một lúc hai chàng Hobbit không thể nghe
thấy hay cảm nhận được điều gì đang l{m phiền g~. Nhưng rồi cả ba bất chợt dừng lại, cứng
người nghe ngóng. Đối với Frodo v{ Sam dường như họ vừa nghe thấy, từ tít đằng xa, một tràng
thét dài rền rĩ, vừa cao vừa the thé lại vừa ác nghiệt. Họ rùng mình. Cùng lúc đó họ cảm nhận
được bầu không khí đang chuyển động; và nó trở nên vô cùng lạnh lẽo. Trong lúc vẫn còn đứng
căng tai ra, họ nghe thấy tiếng ồn {o như có cơn gió đang thổi đến từ phía xa. Những dải sáng
mờ ảo uốn éo, phai nhạt dần, rồi biến mất.

Gollum không động đậy. G~ đứng run rẩy và lắp bắp một mình, cho đến khi cơn gió thổi ào
về phía họ, gào rú và gầm gừ khắp vùng đầm lầy. Đêm đ~ bớt tối hơn, đủ sáng cho họ nhìn thấy,
hay lờ mờ thấy, những dải sương không hình không dạng đang trôi dạt, cuộn tròn và xoắn xuýt
vào nhau khi chúng tạt vào rồi trôi qua họ. Nhìn lên trên, họ thấy m}y đang bị xé vụn và tan tác;
và rồi ở cao tít về phía Nam mặt trăng ló ra, cưỡi trên tầng mây dạt bồng bềnh.

Trong chốc lát sự hiện diện của vầng trăng l{m bừng s|ng tr|i tim hai ch{ng Hobbit; nhưng
Gollum lại nằm rúc xuống lầm bầm chửi bới tên Mặt Trắng. Rồi Frodo v{ Sam nhìn chăm chú lên
bầu trời, hít thật sâu bầu không khí đ~ trở nên tươi m|t hơn, v{ nhìn thấy thứ đó đang đến: một
đ|m m}y nhỏ bay ra từ vùng đồi đ|ng nguyền rủa; một bóng đen tho|t ra từ phía Mordor; một
hình thù khổng lồ có c|nh mang theo điềm xấu. Nó lướt nhanh qua mặt trăng, v{ với một tiếng
thét chết chóc hướng về phía T}y, vượt cả cơn gió với tốc độ khủng khiếp.

Họ ngã dúi về phía trước, nằm sõng soài không buồn che chắn trên mặt đất lạnh. Thế nhưng
bóng tối kinh ho{ng kia lượn vòng quay lại, và giờ sà xuống thấp hơn, ngay ở phía trên họ, quét
bạt mùi hôi đầm lầy dưới đôi c|nh khủng khiếp. Và rồi nó biến mất, bay trở lại Mordor nhanh
như cơn thịnh nộ của Sauron; phía sau nó cơn gió gầm rú cuộn đi, bỏ lại Đầm Lầy Chết trơ trụi
và trống trải. Cả một vùng hoang dã trần trụi, mà con mắt có thể dõi đến hết tầm, đến tận dãy
núi xa xôi đe dọa, thảy đều loang lổ |nh trăng chập chờn.

Frodo v{ Sam đứng dậy, dụi mắt, như những đứa trẻ vừa thức tỉnh khỏi cơn |c mộng và
nhận ra buổi đêm quen thuộc vẫn bao phủ thế giới. Nhưng Gollum thì nằm dưới đất cứ như đ~
bất tỉnh. Họ bắt gã dậy một cách khó nhọc, và mãi một lúc gã không chịu ngẩng mặt lên, cứ
chống khuỷu tay quỳ xuống, che gáy bằng đôi b{n tay rộng và dẹt.

“Hồn ma!” g~ khóc lóc. “Hồn ma có cánh! Bảo Bối là chủ nhân chúng. Chúng thấy mọi thứ,
mọi thứ. Chẳng gì có thể qua mặt chúng. Quỷ tha ma bắt đồ Mặt Trắng! Và chúng báo cho Hắn
mọi thứ. Hắn thấy, Hắn biết, ôi chao, gollum, gollum, gollum!” Phải đến tận lúc mặt trăng lặn
xuống hẳn, về phía T}y tít đằng sau Tol Brandir, gã mới chịu đứng dậy đi tiếp.

Kể từ đó Sam nghĩ chú lại cảm nhận được sự thay đổi trong Gollum. Gã xun xoe nịnh nọt và
tỏ vẻ thân thiện hơn; nhưng đôi khi Sam bất chợt gặp được những ánh nhìn lạ lùng trong mắt
g~, đặc biệt nhìn về phía Frodo; và gã ngày càng hay trở lại cung c|ch ăn nói trước đ}y. V{ Sam
còn phải ấp ủ một mối lo }u kh|c c{ng lúc c{ng tăng. Dường như Frodo đ~ rất mệt, mệt đến độ
kiệt sức. Cậu chẳng nói gì, hay đúng hơn cậu khó m{ nói được điều gì; và cậu cüng chẳng phàn
nàn, thế nhưng cậu bước đi như một người vác theo một gánh nặng, mỗi lúc một nặng thêm; và
cậu cứ lê bước đằng sau, chậm dần chậm dần, đến nỗi Sam luôn phải khẩn n{i Gollum đứng lại
chờ, không được bỏ rơi cậu chủ của họ ở đằng sau.

Thực tế là càng tiến gần đến những cánh cổng Mordor, Frodo lại thấy chiếc Nhẫn trên sợi
dây chuyền quàng vào cổ cậu càng trở nên nặng nề hơn. Giờ đ}y cậu bắt đầu cảm thấy nó như
một khối nặng thực sự đang kéo cậu xuống đất. Nhưng còn hơn thế nữa, cậu cảm thấy bất an vì
Con Mắt: cậu gọi nó trong đầu như vậy. Nó khiến cậu phải rúm người, phải còng lưng xuống
trong lúc bước đi còn hơn cả sức kéo của chiếc Nhẫn. Con Mắt: cảm giác khủng khiếp cứ lớn dần
về một ý chí thù địch, đ~ tung đòn bằng sức mạnh lớn lao xuyên thủng mọi bóng mây, mặt đất,
da thịt, tìm cách nhìn thẳng vào cậu: ghìm chặt cậu, trần trụi và bất động, dưới cái nhìn chết
chóc của nó. Quá mong manh, càng lúc càng quá yếu đuối và mong manh là những tấm mạng
còn che con mắt ấy. Frodo biết rõ nơi cư ngụ và trái tim của ý chí đó hiện nằm ở đ}u: biết chắc
như người ta có thể nhắm mắt mà chỉ hướng mặt trời. Cậu đang đối mặt với nó, và uy lực của nó
đang đe nẹt cậu.

Có lẽ Gollum cüng cảm thấy điều gì đó tương tự. Thế nhưng hai ch{ng Hobbit chẳng muốn
đo|n điều gì đang diễn ra trong trái tim khốn khổ của gã giữa sức ép của Con Mắt, sự thèm
thuồng chiếc Nhẫn ở ngay tầm tay, và lời hứa hèn hạ được đưa ra vội v~ trong cơn sợ h~i trước
sắt lạnh. Frodo chẳng để tâm. Còn tâm trí Sam thì bận rộn chủ yếu vì cậu chủ, hầu như không
nhận thấy đ|m m}y đen đ~ phủ xuống trái tim của chính mình. Giờ chú đặt Frodo lên trước
nhất, trông chừng từng cử động của cậu, giúp đỡ cậu lúc sảy chân, và cố động viên cậu bằng
những lời lẽ vụng về.

Khi rốt cục một buổi sáng nữa lại đến, hai chàng Hobbit mới ngạc nhiên thấy d~y núi đ|ng
sợ đ~ tiến lại gần biết bao. Bầu không khí giờ tho|ng đ~ng v{ lạnh hơn, v{ dù vẫn còn ở tít xa,
song những bức tường Mordor không còn là mối đe dọa mờ mịt ở phía cuối tầm nhìn nữa, mà
như những tòa tháp dữ dằn lù lù bên kia vùng đất hoang vắng và ảm đạm. Vùng đầm lầy đ~ đến
điểm kết thúc, nó biến mất vào những bãi than bùn chết chóc và những bãi rộng toàn bùn khô
nứt nẻ. Vùng đất phía trước vươn lên th{nh những triền dốc dài thoai thoải, cằn cỗi và khắc
nghiệt, dẫn về hoang mạc trước cổng Sauron.

Trong khi ánh sáng mờ xám vẫn còn vương vấn, họ núp mình dưới một tảng đ| đen như
những con giun đang chùn th}n lại, sợ rằng nỗi khủng khiếp có cánh có thể bay qua và theo dõi
họ bằng những con mắt độc ác. Phần còn lại của cuộc hành trình chỉ l{ bóng đen nỗi sợ hãi mỗi
lúc một lớn thêm, khiến ký ức chẳng tìm được chỗ nào bấu víu. Họ gắng đi thêm hai đêm nữa
qua vùng đất ch|n chường chẳng có lấy một lối đi ấy. Họ cảm thấy bầu không khí dường như
trở nên quá khắc nghiệt, và nồng nặc một mùi đắng ngắt khiến họ ngạt thở còn miệng thì khô
khốc.

Rốt cục, vào buổi sáng thứ năm kể từ khi lên đường cùng Gollum, họ lại dừng chân lần nữa.
Trước mặt họ, tối sầm trên nền bình minh, dãy núi sừng sững vươn đến tận trần mây khói. Từ
dưới chân trải ra những dải núi ngang khổng lồ và những ngọn đồi nhấp nhô, mà ngọn gần nhất
giờ chỉ còn cách họ khoảng trên chục dặm. Frodo khiếp h~i nhìn quanh. Đầm Lầy Chết đ|ng sợ
là vậy, trảng đất trên Miền vô chủ khô cằn là vậy, nhưng vùng đất mà buổi s|ng lê thê đang dần
mở ra trước đôi mắt đang nheo lại của cậu còn ghê tởm hơn nhiều. Ngay cả ở Hồ Mặt Chết chắc
hẳn vẫn có bóng ma hốc h|c n{o đó của xu}n xanh ghé đến; còn ở đ}y sẽ chẳng có mùa xuân
hay mùa hạ nào còn quay lại. Ở đ}y chẳng thứ gì sống được, kể cả những sinh vật hủi lậu sống
nhờ mục ruỗng. Những hồ ao ngoác miệng bị bóp nghẹt bởi tro bụi và bùn lầy lúc nhúc, một
màu trắng xám bệnh hoạn, như thể d~y núi đ~ nôn những cặn bã trong ruột nó ra khắp xung
quanh. Những đống đ| vụn vỡ hoặc bị nghiền n|t như bột chất cao, những gò đất lớn khô cháy
và vấy độc, đứng như một bãi tha ma tởm lợm thành những hàng bất tận, từ từ lộ ra trong ánh
sáng miễn cưỡng.

Họ đ~ tới vùng điêu t{n nằm trước mặt Mordor: b~i tưởng niệm vĩnh cửu thứ lao khổ tăm
tối của những nô lệ, sẽ còn trường tồn khi tất cả mục đích l{m ra chúng đều đ~ hóa th{nh vô
dụng; vùng đất nhớp nhúa, bệnh hoạn không thể chữa l{nh được nữa - trừ khi Đại Dương tr{n
vào gột sạch nó bằng sự l~ng quên. “Tôi thấy muốn nôn,” Sam nói. Còn Frodo thì chẳng nói gì.

Họ đứng đó suốt một lúc, như những người ở bên rìa giấc ngủ nơi có cơn |c mộng đang ẩn
nấp, cố ngăn nó lại gần, cho dù họ biết chỉ có thể đến được buổi sáng bằng c|ch vượt qua đêm
tối. Ánh sáng lan ra và mạnh dần. Những miệng hố thao láo và những gò đống độc hại trở nên rõ
ràng một cách gớm ghiếc. Mặt trời đ~ lên, thả bộ giữa những đ|m m}y v{ những vệt khói dài,
nhưng ngay cả ánh nắng cüng bị vấy bẩn. Hai chàng Hobbit không muốn đón ch{o thứ ánh sáng
đó; nó chẳng hề có vẻ thân thiện, nó phơi họ ra trong sự bất lực - như những bóng ma nhỏ bé và
nhắng nhít lang thang giữa những đống tro tàn của Chúa Tể Hắc Ám.

Quá mệt mỏi không thể đi tiếp, họ đ{nh tìm một chỗ nghỉ ngơi. Suốt một lúc lâu họ ngồi
chẳng nói chẳng rằng dưới bóng một đống xỉ; nhưng vẫn có những l{n hơi hôi thối rỉ ra từ đó,
chộp lấy và bóp nghẹt cổ họng họ. Gollum đứng dậy đầu tiên. Vừa đứng dậy vừa thở phì phì và
chửi bới, rồi chẳng thèm nói lấy một lời hay nhìn hai ch{ng Hobbit, g~ bò đi bằng cả tứ chi.
Frodo và Sam bò theo g~ cho đến khi họ đến được một miệng hố rộng gần như hình tròn, bờ
vách phía Tây dựng cao. Nó lạnh lẽo và chết chóc, dưới đ|y l{ một hầm hôi thối nhầy nhụa chứa
đầy một thứ bùn nhiều màu. Họ co người nấp trong cái hố độc địa này, hy vọng bóng nó sẽ che
khuất được sự chú ý của Con Mắt

Ng{y hôm đó chầm chậm trôi đi. Cơn kh|t cồn cào làm khổ họ, nhưng họ chỉ uống vài giọt
trong bình nước mang theo - lần tiếp nước gần nhất là lúc còn ở khe đ|, m{ giờ đ}y nghĩ lại họ
cảm thấy là một nơi thật thanh bình và đẹp đẽ. Hai chàng Hobbit thay phiên nhau canh gác. Ban
đầu dù rất mệt, chẳng ai ngủ được một chút nào; thế nhưng khi mặt trời ở tít đằng xa lặn xuống
sau một đ|m m}y trôi chậm rãi, Sam bắt đầu mơ m{ng. Lúc đó đang l{ phiên g|c của Frodo. Cậu
nằm dựa lưng lên vách hố dốc, song chẳng vì thế mà nhẹ đi cảm giác về gánh nặng đang chất lên
cậu. Cậu nhìn lên bầu trời chằng chịt vệt khói và thấy những bóng ma lạ lùng, những hình thù
cưỡi ngựa tối tăm, những khuôn mặt từ quá khứ. Cậu lạc mất khái niệm về thời gian, cứ lơ lửng
giữa ngủ và thức, cho đến khi sự quên lãng chiếm lấy cậu.
 ***

Đột nhiên Sam choàng tỉnh vì tưởng nghe thấy tiếng gọi của cậu chủ. Khi đó đ~ l{ buổi tối.
Chẳng thể là Frodo gọi, bởi cậu đ~ chìm v{o giấc ngủ, v{ trượt xuống gần đ|y hố. Gollum đang ở
bên cậu. Trong gi}y l|t Sam nghĩ g~ đang cố đ|nh thức cậu; nhưng rồi chú thấy không phải vậy.
Gollum đang nói chuyện một mình. Sméagol đang tranh c~i với một luồng suy nghĩ kh|c sử
dụng cùng giọng nói nhưng chói tai v{ liên tục rít xì xì. Một tia sáng trắng nhạt và một tia sáng
xanh thay phiên bừng lên trong mắt mỗi lần gã cất lời.

“Sméagol đ~ hứa,” luồng suy nghĩ đầu tiên nói.

“Phải, phải, bảo bối {,” c}u trả lời cất lên, “bọn ta đ~ hứa: bảo vệ Bảo Bối của bọn ta, không
để Hắn có được - không bao giờ. Nhưng nó đang tiến đến gần Hắn, phải, gần hơn từng bước.
Bọn ta không hiểu tên Hobbit định làm gì với nó, phải bọn ta không hiểu.”

“Tôi không biết. Tôi chẳng có cách nào khác. Chủ nhân giữ nó. Sméagol đ~ hứa sẽ giúp chủ
nh}n.”

“Phải, phải, giúp chủ nhân: chủ nhân của Bảo Bối. Nhưng nếu bọn ta là chủ nhân, bọn ta có
thể giúp chính mình, phải, và vẫn giữ lời hứa.”

“Nhưng Sméagol đ~ nói g~ sẽ rất rất tốt. Hobbit dễ thương! Người lấy thừng ác ra khỏi chân
Sméagol. Người nói năng dễ thương với tôi.”

“Rất rất tốt ssao, hả bảo bối? Hãy cứ tốt, tốt như c|, mình {, nhưng tốt với bọn ta thôi.
Không l{m đau Hobbit dễ thương, dĩ nhiên rồi, không, không đ}u.”

“Nhưng Bảo Bối ràng buộc lời hứa,” giọng Sméagol phản đối.

“Vậy thì hãy lấy nó,” giọng kia nói, “và tự bọn ta ràng buộc! Và bọn ta ssẽ là chủ nhân,
gollum! Bắt tên Hobbit kia, tên Hobbit đa nghi bẩn thỉu, bắt hắn bò lết, phải rồi, gollum!”

“Nhưng không l{m gì Hobbit dễ thương chứ?”

“Ồ không, không cần nếu không làm bọn ta vui. Nhưng vẫn là một tên Bao Gai, bảo bối à,
phải một tên Bao Gai. Một Bao Gai đ~ ăn trộm nó. Hắn tìm được nó mà chẳng nói gì hết, chẳng
nói gì. Bọn ta ghét lü Bao Gai.”

“Không, không phải Bao Gai n{y.”

 “Có, Bao Gai n{o cüng thế. Tất cả những đứa giữ Bảo Bối. Bọn ta phải có nó!”

“Nhưng Hắn sẽ thấy, Hắn sẽ biết. Hắn sẽ lấy nó khỏi bọn ta.”

“Hắn thấy. Hắn biết. Hắn đ~ nghe chúng ta hứa hẹn ngu xuẩn - chống lại mệnh lệnh của Hắn,
phải rồi. Phải lấy nó thôi. Lü Ma đang truy lùng. Phải lấy nó thôi.”

“Không phải cho Hắn!”

“Không đ}u, mình à. Xem này, bảo bối ơi: nếu có nó, bọn ta có thể tho|t được, thậm chí
tho|t được cả Hắn, phải không nhỉ? Có lẽ bọn ta ssẽ vô cùng mạnh, mạnh hơn cả lü Ma. Chúa Tể
Sméagol? Gollum Vĩ Đại? Vua Gollum! Ng{y n{o cüng ăn c|, mỗi ngày ba bữa c|, tươi rói vừa bắt
dưới biển lên. Gollum Bảo Bối! Phải có nó. Bọn ta muốn nó, bọn ta muốn nó, bọn ta muốn nó!”

“Nhưng bọn họ có tận hai người. Họ sẽ tỉnh dậy nhanh chóng và giết chết chúng ta mất,”
Sméagol rên rỉ trong nỗ lực cuối cùng. “Không phải lúc n{y, chưa được đ}u.”

“Bọn ta muốn nó! Nhưng” - đến đ}y có một khoảng ngập ngừng kh| l}u, như thể có luồng
suy nghĩ vừa mới lóe lên. “Chưa hả? Có lẽ vậy. Mụ sẽ giúp một tay. Mụ sẽ giúp, phải.”

“Không, không! Đường đó không được!” Sméagol ré lên.

“Được! Bọn ta muốn nó! Bọn ta muốn nó!”

Mỗi lần luồng suy nghĩ thứ hai cất lời, cánh tay dài của Gollum lại từ từ lần ra, mò mẫm về
phía Frodo, và rồi thình lình thu về khi Sméagol lại lên tiếng. Cuối cùng thì cả hai tay, với những
ngón dài cong lên và co giật liên hồi, đ~ vươn về phía cổ cậu.

Sam nằm im, bị mê hoặc bởi cuộc tranh cãi, thế nhưng vẫn dõi theo từng cử động của
Gollum từ dưới đôi mi nhắm hờ. Đối với suy nghĩ đơn giản của chú trước giờ, mối nguy chủ yếu
từ phía Gollum chỉ l{ cơn đói xui g~ ăn thịt người Hobbit. Nhưng giờ chú nhận ra rằng không
phải như vậy: Gollum cüng chịu đựng sức lôi cuốn khủng khiếp của chiếc Nhẫn. Dĩ nhiên Chúa
Tể Hắc Ám là Hắn; nhưng Sam tự hỏi Mụ l{ ai. Chú đo|n rằng đó l{ một trong số những bạn bè
bẩn thỉu m{ tên đ|ng thương kia đ~ l{m quen trên qu~ng đường lang thang của gã. Rồi chú
quên mất vấn đề, bởi rành rành mọi thứ đ~ đi qu| xa, v{ đang trở nên nguy hiểm. Một sức nặng
lớn lao đè lên cả tay lẫn ch}n đ|nh thức chú, nhưng chú vẫn gắng tự đ|nh thức mình và ngồi
dậy. Có điều gì đó cảnh báo chú hãy cẩn thận đừng để lộ mình đ~ nghe được cuộc tranh cãi. Chú
cố tình thở một tiếng thật to và ngáp một cái thật lớn.

“Mấy giờ rồi?” chú nói giọng ngái ngủ.

Gollum rít lên một tiếng dài qua kẽ răng. G~ đứng lên trong chốc l|t, căng thẳng v{ đầy vẻ
hăm dọa; nhưng rồi gã lại sụp xuống, đổ người lên cả chân lẫn tay và bò lên bờ hố. “Hobbit dễ
thương! Sam dễ thương!” g~ nói. “Những con sâu ngủ, phải, những con sâu ngủ! Để mặc
Sméagol tốt canh g|c! Nhưng tối rồi. Bóng đêm đang len lỏi. Đến lúc đi thôi.”

“Qu| đến lúc ấy chứ!” Sam nghĩ bụng. “V{ cüng đến lúc chúng ta chia tay thôi.” Song trong
đầu chú lại lóe lên thắc mắc đằng nào mới là nguy hiểm hơn: thả Gollum đi hay giữ gã lại bên
họ. “Quỷ tha ma bắt g~ đi! Ước gì mình được bóp cổ g~!” chú lẩm bẩm. Chú loạng choạng đi
xuống bờ hố đ|nh thức cậu chủ.

Thật kỳ lạ l{ Frodo đ~ cảm thấy khỏe lại. Cậu đ~ ngủ mơ. Bóng đen đ~ trôi đi, v{ một hình
ảnh đẹp đẽ vừa đến với cậu trong vùng đất bệnh hoạn này. Chẳng còn gì lưu lại trong ký ức của
cậu về nó nữa, song cüng nhờ nó mà cậu cảm thấy vui mừng và nhẹ nhõm trong tim hơn. G|nh
nặng của cậu đ~ bớt đè nặng lên cậu. Gollum mừng rỡ ch{o đón cậu như một con chó nhà. Gã
cười khúc khích và nói luôn mồm, bẻ những ngón tay dài quờ quờ v{o đầu gối Frodo. Frodo
mỉm cười với gã.

“Đi thôi!” cậu nói. “Ngươi đ~ dẫn bọn ta rất giỏi và tận t}m. Đ}y l{ đoạn đường cuối cùng
rồi. H~y đưa bọn ta đến Cổng rồi sau đó ta sẽ không đòi hỏi thêm nữa đ}u. H~y đưa bọn ta đến
Cổng, rồi ngươi có thể đi đ}u tùy ngươi - chỉ đừng đến với kẻ thù của bọn ta l{ được.”

“Đến Cổng hả?” Gollum ré lên, có vẻ kinh ngạc và hoảng sợ. “Đến Cổng, chủ nhân nói vậy
đấy! Phải, người nói vậy. Và Sméagol tốt làm theo những gì người nói, ô phải rồi. Nhưng khi đến
gần, có lẽ chúng ta sẽ thấy, chúng ta sẽ thấy. Nó không hay ho chút nào cả đ}u. Ô không! Ô
không!”

“Đi đi n{o!” Sam nói. “Cố mà chịu đựng đi!”

***

Trong bóng tối đang trùm xuống, họ loạng choạng bước ra khỏi hố và chậm rãi len lỏi
xuyên qua vùng đất chết. Chưa đi được bao xa họ đ~ lần nữa cảm thấy nỗi sợ h~i đ~ từng trút
lên đầu khi hình thù có cánh liệng qua vùng đầm lầy. Họ dừng chân, rạp người xuống mặt đất
nặng mùi; thế nhưng họ chẳng nhìn thấy gì trên bầu trời tối tăm ảm đạm phía trên, và mối đe
dọa rồi cüng sớm bay qua, ở tít phía trên cao, có lẽ l{ để thực hiện một công chuyện chớp
nho|ng n{o đó của Barad-dûr. Một l|t sau Gollum đứng dậy và lại lần mò về phía trước, vừa càu
nhàu vừa run rẩy.

Khoảng một giờ sau nửa đêm nỗi sợ hãi lại trút lên họ lần thứ ba, nhưng lần n{y dường như
xa xôi hơn, như thể đang bay qua ở mãi tít trên cao những đ|m m}y, lao đi với tốc độ khủng
khiếp về đằng Tây. Tuy nhiên Gollum thì khiếp sợ đến khổ sở, v{ đinh ninh rằng họ đang bị săn
lùng, rằng cuộc hành trình của họ đ~ bị phát hiện.
 “Ba lần liền!” g~ rên rỉ. “Ba lần l{ đe dọa rồi đấy. Chúng cảm thấy ta ở đ}y, chúng cảm thấy
Bảo Bối. Bảo Bối là chủ nhân của chúng. Chúng ta không đi tiếp đường n{y được nữa, không. Vô
ích thôi, vô ích!”

Cầu xin và nói ngọt không còn hiệu quả chút nào nữa. Phải đến tận khi Frodo tức giận ra
lệnh cho g~ v{ đặt tay lên chuôi kiếm gã mới chịu đứng lên. Rồi gã vùng vằng lên đường, đi phía
trước họ như con chó vừa bị đ|nh.

Họ cứ thế loạng choạng xuyên qua buổi t{n đêm đầy mệt nhọc, bước đi trong im lặng, đầu
cúi thấp, chẳng nhìn thấy gì, chẳng nghe thấy gì ngoài tiếng gió rít bên tai, cho đến tận khi bắt
đầu một ngày mới đầy sợ hãi.

Chương III

CỔNG ĐEN Đ^ ĐÓNG

Ngày tiếp theo còn chưa kịp hửng thì h{nh trình đến Mordor của họ đ~ kết thúc. Vùng đầm
lầy và hoang mạc giờ đ~ ở phía sau họ. Còn ở phía trước, đen đặc trên nền trời xám, dãy núi
khổng lồ ngẩng lên những c|i đầu hăm dọa.

Ở phía Tây Mordor, dãy Ephel Dúath, tức D~y Núi Bóng Đêm, đương trải ra đầy u ám, còn ở
phía Bắc là những đỉnh lởm chởm và những sống núi trơ trụi thuộc dãy Ered Lithui xám xịt màu
tro. Thế nhưng khi hai d~y núi tiến s|t v{o nhau để ghép thành bức tường bao khổng lồ xung
quanh những mảnh đồng bằng tang tóc Lithlad và Gorgoroth, và biển nội địa Núrnen ngay giữa
trung t}m, chúng vươn những cánh tay dài lên phía Bắc và ở giữa những cánh tay này có một
hẻm núi s}u. Đó l{ Cirith Gorgor, Đèo Ma \m, lối v{o vùng đất của Kẻ Thù. Những v|ch đ| cao
hạ thấp xuống ở hai bên sườn, v{ nhô ra phía trước miệng đèo l{ hai quả đồi dốc đứng, đen đúa
v{ trơ trụi. Trên đỉnh đồi mọc lên Cặp Nanh Mordor, hai ngọn tháp vững chãi và cao lớn. Vào
những ngày quá khứ xa xưa, chúng được xây bởi Con Người Gondor đang ở đỉnh cao kiêu hãnh
và hùng mạnh, sau khi đ|nh bại Sauron khiến hắn cao chạy xa bay, để đề phòng hắn sẽ tìm cách
trở lại chốn cü. Nhưng rồi sức mạnh của Gondor đ~ suy giảm, con người ngủ quên, và hai ngọn
tháp bị bỏ mặc đứng đó nhiều năm ròng. V{ rồi Sauron trở lại. Giờ thì hai ngọn tháp canh suy
t{n ng{y n{o đ~ được sửa chữa, trang bị đầy vü khí, v{ được canh phòng cẩn mật không lơi
lỏng. Mặt tháp bằng đ|, những ô cửa sổ nhìn về phía Bắc, Đông v{ T}y, v{ từ mỗi ô cửa sổ nhìn
ra là những con mắt không hề biết ngủ.

Vắt qua lối v{o con đèo, từ v|ch đ| n{y sang v|ch đ| kia, Chúa Tể Hắc \m đ~ x}y dựng một
th{nh lüy bằng đ|. Ở đó chỉ có duy nhất một cổng sắt, và trên mặt tường thành có lỗ châu mai
đ|m lính canh rảo bước không ngơi nghỉ. Dưới hai quả đồi ở hai bên, h{ng trăm hang động và
hốc giòi ăn được đ{o v{o v|ch đ|; n|u trong đó l{ cả một đội quân Orc sẵn s{ng đợi lệnh là lao
lên phía trước như lü kiến đen xông trận. Không ai có thể vượt qua Cặp Nanh Mordor mà không
phải nhận nhát cắn, trừ phi được Sauron triệu hồi, hoặc biết được mật khẩu để mở Morannon,
chiếc cổng đen dẫn v{o vùng đất của hắn.

Hai chàng Hobbit tuyệt vọng nhìn hai ngọn tháp và bức tường thành. Từ đằng xa, trong ánh
sáng lờ mờ, họ đ~ nhìn thấy những tên lính g|c đen đi đi lại lại phía trên mặt tường, và cả
những tên lính tuần ở đằng trước cổng. Lúc này họ đang nằm nhìn qua mép hõm đ| trong vùng
bóng đổ của nhánh núi ngang đầu Bắc dãy Ephel Dúath. Nếu giương c|nh xuyên thẳng qua bầu
không khí nặng nề, một con quạ có lẽ chỉ cần bay một sải từ nơi họ đang ẩn n|u đến đỉnh tòa
tháp gần nhất. Một làn khói mờ cuộn lên phía trên th|p, như thể đang có lửa cháy âm ỉ trong
quá đồi bên dưới.

Trời đ~ s|ng rõ, |nh mặt trời vàng vọt lấp lánh trên những chóp núi chết của dãy Ered
Lithui. Rồi đột nhiên họ nghe thấy tiếng kèn đồng lanh lảnh: chúng réo lên từ hai tòa tháp canh,
rồi từ mãi xa, phía những th{nh lüy v{ tiền đồn bí mật bên trong vùng đồi, vang lên tiếng trả lời;
xa hơn nữa, thăm thẳm nhưng rộn vang đầy hung gở, những hồi tù và cùng tiếng trống dồn
mạnh mẽ từ Barad-dûr vang vọng khắp c|c thung trüng bên trong. Lại thêm một ngày khủng
khiếp ăm ắp sợ hãi và cực nhọc đến với Mordor; đội qu}n g|c đêm được triệu về những hầm tối
v{ hang s}u, còn đội gác ngày, với những con mắt xấu xa t{n |c, đang h{nh qu}n đến chốt. Ánh
thép lập lòe mờ ảo trên tường thành.

“Ch{, vậy l{ chúng ta đến nơi rồi đấy!” Sam nói. “Đ}y l{ Cổng, và tôi trông nó có lẽ l{ nơi xa
nhất m{ chúng ta đến được. Ôi trời, nếu nhìn thấy tôi lúc này, Bõ Già sẽ nghĩ ra lắm câu mà nói
với tôi đấy! Ông vẫn thường nói tôi sẽ đi đến chỗ chẳng ra gì nếu không chịu nhìn xem đang
bước đi đ}u. Nhưng giờ tôi không cho rằng sẽ được gặp lại ông cụ nữa. Ông sẽ mất cơ hội nói
câu đã bảo với mi rồi mà Sam: thật tiếc qu| đi. Phải chi tôi được nhìn thấy lại khuôn mặt già của
ông, ông cứ việc luôn mồm mắng tôi đến chừng n{o đứt hơi thì thôi. Tuy nhiên tôi sẽ phải đi
rửa r|y trước đ~, nếu không ông chẳng nhận ra tôi đ}u.

“Tôi cho rằng có hỏi ‘giờ chúng ta sẽ đi đường n{o?’ cüng chẳng được tích sự gì. Ta chẳng đi
xa hơn được nữa - trừ phi chúng ta đến xin lü Orc cho đi nhờ.”

“Không, không!” Gollum nói. “Vô ích thôi. Chúng ta chẳng đi xa hơn được nữa. Sméagol đ~
bảo rồi. Gã nói: chúng ta sẽ đến Cổng, rồi chúng ta sẽ thấy. Và chúng ta thấy rồi. Ô phải, bảo bối
à, chúng ta thấy rồi. Sméagol biết Hobbit không đi đường n{y được. Ô phải, Sméagol đ~ biết.”

“Thế ngươi đưa bọn ta tới đ}y để làm cái quái quỷ gì vậy?” Sam cất tiếng, chú chẳng thấy có
tâm trạng nào mà công bằng hay biết điều.

“Chủ nhân nói vậy. Chủ nh}n nói: Đưa chúng ta đến Cổng. Nên Sméagol rất tốt làm vậy. Chủ
nhân nói vậy, chủ nhân sáng suốt.”
 “Ta đ~ nói vậy đấy,” Frodo nói. Khuôn mặt cậu nghiêm trang và bất động, nhưng cương
quyết. Cậu bẩn thỉu, phờ phạc, chỉ chực lả đi vì mệt, nhưng cậu không còn co rúm nữa, v{ đôi
mắt cậu trong s|ng. “Ta nói vậy, bởi ta có ý định đi v{o Mordor, v{ ta không biết đường nào
khác. Chính vì vậy ta sẽ đi đường này. Ta không yêu cầu bất cứ ai phải đi cùng ta hết.”

“Không, không, chủ nh}n!” Gollum vừa gào khóc vừa bấu lấy cậu, trông có vẻ đau đớn vô
cùng. “Đường đó vô ích! Vô ích! Đừng mang Bảo Bối đến cho Hắn! Hắn sẽ ăn thịt tất cả chúng ta,
nếu Hắn lấy được nó, Hắn sẽ ăn thịt cả thế giới. Giữ lấy nó đi, chủ nhân tốt bụng, và hãy tử tế với
Sméagol. Đừng để Hắn có nó. Hoặc đi khỏi đ}y, đến những nơi đẹp đẽ, và trả lại nó cho Sméagol
bé bỏng. Phải, phải, chủ nhân trả lại nó, nhá? Sméagol sẽ giữ nó cẩn thận; gã sẽ làm nhiều việc
tốt, nhất là với Hobbit dễ thương. Hobbit về nh{ đi. Đừng đi đến Cổng!”

“Ta được lệnh phải đi v{o đất Mordor, vì thế ta sẽ đi,” Frodo nói. “Nếu chỉ có duy nhất một
đường, thì ta phải theo đường đó. Còn sau đó điều gì đến sẽ phải đến.”

Sam chẳng nói gi. Vẻ mặt Frodo đủ với chú rồi; chú biết có nói gì cüng vô ích. V{ xét cho
cùng chú chưa bao giờ có hy vọng đúng nghĩa n{o v{o mục tiêu này kể từ khi nó bắt đầu; nhưng
vốn là một người Hobbit vui vẻ chú không cần hy vọng, chỉ miễn sao có thể trì ho~n được nỗi
tuyệt vọng. Giờ họ đ~ đến được đoạn kết đau đớn. Thế nhưng chú đ~ b|m theo cậu chủ suốt cả
qu~ng đường; ấy là lý do chủ yếu để chú thực hiện cuộc hành trình này, và chú sẽ vẫn bám theo
cậu. Cậu chủ của chú sẽ không phải đến Mordor một mình. Sam sẽ đi cùng với cậu - và ít nhất thì
bọn họ cüng sẽ rü được Gollum.

Tuy vậy, Gollum lại chưa có ý định bị rü bỏ. Gã quỳ sụp xuống chân Frodo, vặn vẹo hai tay
m{ g{o khóc. “Đừng đi đường này, chủ nh}n!” g~ van n{i. “Có một đường khác. Ồ phải, đúng thế.
Một đường khác, tối hơn, khó tìm hơn, bí mật hơn. Nhưng Sméagol biết. Để Sméagol chỉ cho!”

“Một đường kh|c!” Frodo vừa nghi ngờ nói vừa nhìn xuống Gollum bằng ánh mắt dò xét.

“Phải! Phải! Chắc chắn vậy! Từng có một đường kh|c. Sméagol đ~ tìm ra nó. H~y đi xem nó
còn ở đó không!”

“Ngươi chưa từng nói chuyện này từ trước.”

“Không. Chủ nhân không hỏi. Chủ nh}n không nói định làm gì. Không nói cho Sméagol tội
nghiệp. Người nói: Sméagol, h~y đưa ta đến Cổng - và rồi tạm biệt! Sméagol có thể chạy đi l{m
người tốt. Nhưng giờ người lại nói: Ta có ý định đi v{o Mordor bằng đường này. Thế nên
Sméagol rất sợ. Gã không muốn mất chủ nhân dễ thương. V{ g~ đ~ hứa, chủ nh}n đ~ bắt gã hứa,
phải bảo vệ Bảo Bối. Nhưng nếu đi đường này, chủ nhân sẽ mang nó đến cho hắn, mang vào
thẳng B{n Tay Đen. Vậy nên Sméagol phải cứu cả hai, v{ g~ nghĩ ra đường kh|c đ~ từng có, ngày
xưa. Chủ nhân dễ thương. Sméagol rất tốt, lúc n{o cüng muốn giúp đỡ.”
 Sam cau mày. Nếu chú có thể dùng ánh mắt mà khoan lỗ vào Gollum, chắc hẳn chú đ~ l{m
vậy rồi. T}m trí chú đầy hoài nghi. Cứ nhìn trước mắt thì Gollum đau khổ và khắc khoải muốn
được giúp đỡ Frodo thực lòng. Nhưng khi nhớ lại cuộc tranh cãi, Sam thấy khó có thể tin tưởng
rằng tên Sméagol vốn chìm nghỉm bao lâu nay lại có thể vùng lên thắng thế được: dù thế nào
giọng g~ cüng không có được lời chốt trong cuộc tranh c~i. Suy đo|n của Sam là hai nửa
Sméagol và Gollum (hoặc như chú gọi trong tâm trí là thằng Lủi và thằng Hủi) đ~ hữu chiến và
lập liên minh tạm thời: không tên nào muốn Kẻ Thù lấy được chiếc Nhẫn; cả hai đều mong bảo
vệ Frodo khỏi bị bắt, và luôn giữ cậu trong tầm mắt, càng lâu càng tốt - miễn sao thằng Hủi vẫn
còn cơ hội đặt tay lên “Bảo Bối” của nó. Sam nghi ngờ liệu thực sự có còn đường khác vào
Mordor hay không.

“V{ thật may là chẳng có nửa nào của tên gian ác lọc lõi kia biết được cậu chủ định l{m gì,”
chú nghĩ. “Nếu gã biết cậu Frodo đang cố đặt dấu chấm hết vĩnh viễn cho Bảo Bối của gã, mình
cá là phiền toái sẽ xảy ra rất nhanh chóng. Dù thế nào thì thằng Hủi vẫn quá sợ Kẻ Thù - và gã
đang thừa hành mệnh lệnh n{o đó của hắn, hoặc đ~ từng phải thừa hành - đến nỗi gã thà phản
bội bọn mình còn hơn bị phát hiện đang giúp đỡ bọn mình; v{ còn hơn l{ để Bảo Bối của gã bị
nung chảy, có lẽ vậy. Chí ít thì đó l{ suy đo|n của mình. Và mình hy vọng cậu chủ sẽ suy nghĩ
thật cẩn trọng. Cậu ấy sáng suốt hơn bất kỳ ai, nhưng tr|i tim lại mềm yếu, cậu ấy là vậy đấy.
Chẳng có người nh{ Gamgee n{o đo|n được cậu ấy sẽ làm gì tiếp sau đ}y.”

Frodo không trả lời Gollum ngay. Trong khi những hoài nghi cứ lần lượt đi qua c|i đầu
chậm chạp nhưng sắc sảo của Sam, cậu vẫn chỉ đứng đó nhìn chăm chú về phía v|ch đ| tối tăm
Cirith Gorgor. Cái hốc trüng họ chọn l{m nơi ẩn n|u ăn s}u v{o sườn một quả đồi thấp, cao hơn
một chút so với dải thung lüng d{i s}u như đường hào trải ra giữa nó và những nhánh ngang
ngoài cùng của bức tường núi. Đứng ngay chính giữa thung lüng l{ nền móng đen của tòa tháp
canh phía Tây. Trong nắng sớm, những con đường đổ về Cổng Mordor giờ đ}y đều hiện ra rõ
ràng, nhợt nhạt và bụi bặm; một con đường vòng lại phía Bắc; một đường khác mờ nhạt dần về
phía Đông trong sương mù phủ khắp ch}n d~y Ered Lithui; v{ con đường thứ ba chạy về phía
cậu. Sau khi vòng gấp qua tòa th|p, nó đi v{o một hẻm núi hẹp và chạy không xa bên dưới hốc
đ| nơi cậu đang đứng. Sang phía Tây, bên phải cậu, nó rẽ vòng vèo theo các vai núi, rồi biến mất
về phía Nam trong vùng bóng tối d{y đặc đ~ trùm lên to{n bộ sườn T}y d~y Ephel Dúath; vượt
ra ngoài tầm nhìn của cậu nó tiếp tục chạy vào vùng đất hẹp giữa dãy núi và dòng Sông Cả.

Trong lúc quan sát Frodo dần nhận ra đang có một sự rung động và dịch chuyển rất lớn
diễn ra trên đồng bằng. Trông như có rất nhiều đạo qu}n đang duyệt binh, cho dù phần lớn đ~
bị che khuất sau sậy v{ khói sương kéo đến từ những vùng hoang d~ v{ đầm lầy phía ngoài xa.
Thế nhưng đ}y đó cậu vẫn nhìn thấy ánh sáng lấp lo|ng trên gi|o v{ mü gi|p; v{ ở khắp khoảng
đất bằng bên cạnh những con đường có thể nhìn thấy kỵ binh phi thành nhiều tốp. Cậu nhớ lại
những gì đ~ thấy từ đằng xa lúc còn ở Amon Hen, mới v{i ng{y trước, dù lúc này cậu tưởng như
nhiều năm đ~ trôi qua. Rồi cậu nhận ra niềm hy vọng vừa bừng lên trong tim trong một khoảnh
khắc ngông cuồng chỉ là hy vọng hão. Những hồi kèn đồng cất lên không phải để thách thức mà
l{ ch{o đón. Đ}y không phải cuộc tấn công Chúa Tể Hắc Ám của người Gondor, vùng lên như
những bóng ma báo thù từ những nấm mồ chôn kẻ düng cảm đ~ gục xuống từ l}u. Đó l{ Con
Người thuộc những bộ tộc khác, từ những vùng đất ở miền Đông rộng lớn, tập trung theo lời
hiệu triệu của Chúa Tể chúng; những đội qu}n đ~ hạ trại trước. Cổng từ đêm hôm trước giờ đổ
v{o trong để làm phình thêm sức mạnh đang ng{y c{ng gia tăng. Như thể chợt nhận rõ mối
nguy hiểm từ vị trí của họ, đơn độc trong ánh sáng ban ngày mỗi lúc một mạnh và ở quá gần
mối đe dọa lớn lao này, Frodo vội kéo tấm mü trùm x|m mỏng manh lên s|t đầu, đoạn bước
xuống hốc trüng. Rồi cậu quay sang phía Gollum.

“Sméagol,” cậu nói, “ta sẽ tin ngươi thêm lần nữa. Rõ ràng là ta buộc phải làm vậy, và số
phận của ta là phải nhận sự giúp đỡ của ngươi, kẻ ta ít trông đợi nhất, và số phận của ngươi l{
phải giúp đỡ ta, người m{ ngươi đ~ từ l}u theo đuổi với những mục đích xấu xa. Cho đến giờ
ngươi đ~ xứng đ|ng với lòng tốt của ta v{ đ~ giữ lời hứa một cách trung thực. Trung thực, ta nói
vậy v{ ta nghĩ vậy,” cậu nói thêm v{ đưa mắt về phía Sam, “cho đến giờ bọn ta đ~ hai lần nằm
trong tay ngươi rồi, v{ ngươi chưa l{m gì tổn hại đến bọn ta cả. V{ ngươi cüng không định cướp
khỏi ta thứ m{ ngươi từng mong mỏi. Cầu cho lần thứ ba sẽ là tốt đẹp nhất!. Nhưng ta cảnh cáo
ngươi, Sméagol, ngươi đang gặp nguy đấy.”

“V}ng, v}ng, thưa chủ nh}n!” Gollum nói. “Nguy hiểm khủng khiếp! Xương Sméagol rung
lên khi nghĩ đến nó, nhưng g~ không bỏ chạy. Gã phải giúp đỡ chủ nhân dễ thương.”

“Ta không nói đến mối nguy mà tất cả chúng ta cùng đang chịu đựng,” Frodo nói. “Ý ta l{
mối nguy cho một mình ngươi thôi. Ngươi đ~ thề có thứ m{ ngươi gọi là Bảo Bối. Hãy nhớ điều
đó! Nó sẽ ràng buộc ngươi; thế nhưng nó cüng sẽ tìm ra cách bóp méo lời hứa và làm hại ngươi.
V{ ngươi đ~ bắt đầu bị bóp méo rồi đấy. Ngươi vừa mới để lộ ch}n tướng với ta, một cách ngu
xuẩn. Ngươi đ~ nói hãy trả lại nó cho Sméagol. Đừng bao giờ nhắc lại điều đó! Đừng để suy nghĩ
đó lớn lên trong ngươi! Ngươi sẽ không bao giờ lấy lại được nó đ}u. Nhưng khao kh|t có nó có
thể dẫn ngươi v{o đường chết. Ngươi không bao giờ lấy lại được nó đ}u. Tới lúc nguy cấp nhất,
Sméagol, ta sẽ đeo Bảo Bối vào; và Bảo Bối đ~ l{m chủ ngươi từ lâu lắm rồi. Nếu ta đeo nó v{ ra
lệnh cho ngươi, ngươi sẽ tuân theo, ngay cả nếu nghe lệnh nhảy xuống từ vách núi hoặc ném
mình vào lửa. Và mệnh lệnh của ta là thế đấy. Vậy nên hãy cẩn thận, Sméagol!”

Sam nhìn cậu chủ vẻ đồng tình, và cả ngạc nhiên: Frodo mang một vẻ mặt và giọng điệu mà
chú chưa từng được biết. Lúc n{o chú cüng đinh ninh rằng lòng tốt của cậu Frodo kính yêu lớn
đến nỗi chắc hẳn phải bao gồm một h{m lượng mù qu|ng đ|ng kể. Dĩ nhiên chú cüng đoan chắc
một niềm tin mâu thuẫn rằng cậu Frodo l{ người thông thái nhất thế giới (may ra còn ngoại lệ
là ông Bilbo và Gandalf). Gollum, bằng cách riêng của g~, nhưng đ|ng thông cảm hơn bởi quãng
thời gian quen biết ngắn ngủi hơn nhiều, có lẽ cüng đ~ mắc sai lầm tương tự, lẫn lộn lòng tốt và
sự mù quáng. Dù thế nào những lời nói n{y cüng đ~ khiến hắn kinh sợ mất vía. Gã phủ phục
xuống mặt đất và chẳng nói được từ nào cho rõ tiếng ngoài chủ nhân dễ thương.

Frodo kiên nhẫn đợi một lát rồi cậu lại lên tiếng nhưng ít lạnh lùng hẳn. “N{o, Gollum hay
Sméagol thì tùy ngươi, h~y nói cho ta biết về đường kia đi, và nếu có thể hãy cho ta thấy có hy
vọng nào ở đó, đủ để thuyết phục ta rẽ khỏi con đường bằng phẳng. Ta đang rất vội.”

Nhưng Gollum lại đang rơi v{o một tình trạng thảm hại, và lời đe dọa của Frodo đ~ khiến gã
khá suy sụp. Chẳng dễ gì moi ra được thông tin rõ ràng nào từ gã, giữa những tiếng lẩm bẩm và
tiếng rít the thé, chốc chốc lại gi|n đoạn để cho gã bò xuống nền đất và cầu xin cả hai người hãy
tốt với “Sméagol bé bỏng tội nghiệp”. Một lúc sau gã mới dần trấn tĩnh lại đôi chút, v{ thu thập
từng chút thông tin rời rạc, Frodo hiểu rằng nếu cứ theo con đường rẽ về phía Tây dãy Ephel
Dúath sẽ đến được một ng~ tư trong vòng c}y cối tối sẫm. Về phía bên phải có một con đường
dẫn xuống Osgiliath và những cây cầu qua dòng Anduin; còn ở giữa, con đường tiếp tục hướng
về phía Nam.

“Đi m~i, đi m~i, đi m~i,” Gollum nói. “Bọn ta chưa bao giờ đi đường đó, nhưng người ta nói
nó đi suốt một trăm lý, cho đến khi nhìn thấy vùng Nước Lớn không bao giờ đứng yên. Có rất
nhiều cá ở đó, v{ cả những con chim lớn ăn c|: chim rất ngon: nhưng bọn ta chưa bao giờ đến
đó, than ôi! Bọn ta chưa bao giờ có cơ hội. V{ xa hơn nữa lại có thêm những vùng đất khác,
người ta nói vậy, nhưng ở đó tên Mặt Vàng rất nóng, mây chẳng có, con người dữ tợn và có
khuôn mặt tối tăm. Bọn ta không muốn thấy nơi đó.”

“Chẳng ai muốn cả!” Frodo nói. “Nhưng đừng lan man ra khỏi đường của ngươi nữa. Thế lối
rẽ thứ ba thì sao?”

“Ồ phải, ồ phải, có con đường thứ ba nữa,” Gollum nói. “Đó l{ con đường bên trái. Ngay lập
tức nó trèo lên, lên mãi, vòng vèo và leo ngược lại phía những bóng đen cao lớn. Khi nó đi vòng
qua tảng đ| đen, người sẽ thấy nó, đột nhiên người sẽ thấy nó ngay phía trên, v{ người sẽ muốn
trốn đi.”

“Thấy nó, thấy nó? Ngươi sẽ thấy gì?”

“Th{nh trì cổ, rất cổ, giờ thì rất khủng khiếp. Bọn ta từng được nghe chuyện từ phương
Nam, khi Sméagol còn trẻ, lâu lắm rồi. Ồ phải rồi, bọn ta từng kể rất nhiều chuyện vào buổi tối,
ngồi bên bờ Sông Cả, ở những vùng đất đầy liễu rủ, khi dòng sông cüng còn trẻ, gollum, gollum.”
Gã bắt đầu khóc lóc và làu bàu. Hai chàng Hobbit kiên nhẫn chờ đợi.

“Chuyện từ phương Nam,” Gollum lại nói tiếp, “kể về những Con Người to lớn có đôi mắt
sáng, và nhà cửa trông như những quả đồi đ|, v{ vương miện bạc trên đầu Nhà Vua của họ và
thân Cây Trắng của ông ta: những câu chuyện tuyệt vời. Họ xây những tòa tháp cao lớn, một
trong số đó có m{u trắng bạc, v{ trong đó có một viên đ| giống như Mặt Trăng, xung quanh l{
những bức tường trắng lớn. Ồ phải, có rất nhiều câu chuyện kể về tòa Tháp Mặt Trăng.”

“Đó có lẽ là Minas Ithil m{ lsildur con trai Elendir đ~ x}y nên,” Frodo nói. “Chính Isildur đ~
chém đứt ngón tay Kẻ Thù.”

“Phải, Hắn chỉ có bốn ngón trên B{n Tay Đen, nhưng chừng đó cüng l{ đủ rồi,” Gollum rùng
mình nói. “V{ Hắn ghét thành phố của Isildur.”

“Có gì m{ hắn không ghét chứ?” Frodo nói. “Nhưng tòa Th|p Mặt Trăng đó thì ảnh hưởng gì
đến chúng ta?”
 “V}ng, thưa chủ nh}n, nó đ~ ở đó v{ nó đang ở đó: tòa th|p cao lớn, những ngôi nhà màu
trắng và bức tường th{nh; nhưng giờ không còn dễ thương, không còn đẹp đẽ nữa. Hắn đ~
chinh phục nó từ lâu lắm rồi. Giờ đó l{ một nơi vô cùng khủng khiếp. Người lữ hành run sợ khi
nhìn thấy nó, họ bò ra khỏi tầm nhìn của nó, họ lảng tránh bóng tối của nó. Nhưng chủ nhân
buộc phải đi đường đó. Đó l{ con đường khác duy nhất. Bởi dãy núi ở đó thấp hơn, v{ con
đường cổ cứ đi lên m~i lên m~i, cho đến khi nó đến được con đèo tăm tối ở trên đỉnh, và rồi nó
lại đi xuống, xuống mãi - xuống đến Gorgoroth.” Giọng gã chìm xuống chỉ còn là tiếng thì thầm
và gã rùng mình.

“Nhưng nếu vậy thì đường đó có ích cho bọn ta l{m sao được?” Sam hỏi. “Rõ r{ng Kẻ Thù
thông thạo tất cả núi non của hắn, vậy liệu con đường đó có bị canh phòng cẩn mật như ở đ}y
không? Tòa th|p đó không bỏ trống chứ?”

“Ồ không, không trống!” Gollum thì thầm. “Nó có vẻ như bỏ trống, nhưng không phải vậy, ồ
không! Nhiều thứ đ|ng sợ sống ở đó. Orc, phải lúc n{o cüng có Orc; nhưng những thứ tồi tệ hơn,
những thứ tồi tệ hơn cüng sống ở đó. Con đường leo đến ngay dưới bóng tường th{nh v{ đi qua
cổng. Chẳng có gì di chuyển trên đường mà chúng không biết. Những thứ bên trong biết hết: đó
là bọn G|c C}m.”

“Vậy ra đó l{ lời khuyên của ngươi,” Sam nói, “rằng chúng ta sẽ phải vượt qua một hành
trình xa xôi khác về phía Nam, để đến đó rồi mới phát hiện ra, nếu có lúc n{o đến đó, rằng
chúng ta lại rơi v{o tình thế khó khăn giống y như lúc n{y hoặc thậm chí còn tồi tệ hơn sao?”

“Không, dĩ nhiên l{ không,” Gollum nói. “Hobbit phải biết, phải cố hiểu. Hắn chẳng nghĩ bị
tấn công đường đó. Con Mắt của hắn nhìn khắp hướng, nhưng chú ý một số nơi kỹ hơn một số
nơi kh|c. Hắn chẳng thể nhìn thấy mọi thứ cùng một lúc, chưa thể. Các Cậu biết đấy, Hắn đ~
chinh phục tất cả vùng đất phía T}y D~y Núi Bóng Đêm xuống tận Sông Cả, và giờ Hắn nắm giữ
những cây cầu. Hắn nghĩ chẳng ai đến được Th|p Trăng m{ không phải đ|nh trận to ở những
cây cầu, hoặc phải dùng rất nhiều thuyền không che giấu nổi và Hắn sẽ biết được.”

“Ngươi có vẻ biết nhiều những gì Hắn đang l{m v{ suy nghĩ đấy,” Sam nói. “Gần đ}y ngươi
có nói chuyện với Hắn không? Hay chỉ đ{n đúm với lü Orc thôi?”

“Hobbit không dễ thương, không biết điều,” Gollum vừa nói vừa ném cho Sam cái nhìn giận
dữ rồi quay về phía Frodo. “Sméagol đ~ nói chuyện với Orc, phải dĩ nhiên, trước khi gã gặp chủ
nhân, và với bao nhiêu người kh|c: g~ đ~ đi rất xa. Và những gì gã nói lúc n{y cüng có rất nhiều
người nói. Chính phía Bắc này mới là mối nguy lớn cho Hắn, và cho cả chúng ta. Một ngày nào
đó, một ng{y n{o đó sớm thôi, Hắn sẽ ra khỏi Cổng Đen. Đó l{ đường duy nhất những đạo quân
lớn có thể đến được. Còn xa tít xuống phía Tây, Hắn chẳng thèm lo ngại, và ở đó có bọn Gác
C}m.”

“Chỉ vậy thôi sao!” Sam nói, quyết t}m không nao núng. “Vậy ra chúng ta sẽ đi lên gõ cổng
và hỏi liệu chúng ta có đi đúng đường đến Mordor không hả? Hay chúng bị câm nên chẳng trả
lời nổi? Chẳng có lý gì cả. Chúng ta cüng có thể làm vậy ở đ}y, v{ tiết kiệm được một chuyến
cuốc bộ d{i.”
 “Đùng lấy chuyện đó ra đùa,” Gollum rít lên. “Chẳng buồn cười đ}u, ồ không! Chẳng hài
hước đ}u. Ngay việc cố m{ đi v{o Mordor đ~ chẳng có lý gì hết. Nhưng nếu chủ nhân nói ta phải
đi hay ta sẽ đi, thì ngươi sẽ phải thử đường n{o đó. Nhưng ngươi không đuợc đi tới thành phố
khủng khiếp, ồ không, nhất định l{ không. Đó l{ chỗ Sméagol giúp được, Sméagol dễ thương, dù
chẳng ai chịu nói cho gã biết tất cả chuyện này là thế nào. Sméagol lại giúp nữa. G~ đ~ tìm thấy
nó. Gã biết nó.”

“Ngươi đ~ tìm thấy gì vậy?” Frodo hỏi.

Gollum cúi người và giọng gã lại thấp xuống chỉ còn là tiếng thì thầm. “Một đường mòn nhỏ
dẫn lên dãy núi; và rồi một cầu thang, một cầu thang hẹp, ồ phải, rất dài và hẹp. Và rồi thêm cầu
thang nữa. Và rồi” - giọng gã thậm chí còn hạ xuống thấp hơn - “đến một đường hầm, một
đường hầm tối; và cuối cùng là một khe nứt, và một đường mòn tít trên cao đèo chính. Đó chính
l{ đường đ~ đưa Sméagol ra khỏi bóng tối. Nhưng đ~ nhiều năm trước rồi. Đường mòn giờ có
thể đ~ biến mất; nhưng có lẽ là không, có lẽ không.”

“Ta không thích nghe chuyện n{y chút n{o,” Sam nói. “Dù thế nào thì nghe kể cüng qu| dễ
dàng. Nếu đường mòn vẫn còn đó, nó cüng sẽ bị canh gác. Chẳng lẽ nó lại không bị canh g|c ư,
Gollum?” Nói đến đ}y cậu bắt gặp, hay tưởng như đ~ bắt gặp, ánh sáng xanh lóe lên trong mắt
Gollum. Gollum lẩm bẩm gì đó nhưng không trả lời.

“Nó không bị canh gác chứ?” Frodo nghiêm giọng nói. “V{ có phải ngươi đ~ tho|t được ra
khỏi bóng tối không, Sméagol? Chẳng phải l{ ngươi đ~ được thả đi, vì một mục đích n{o đó sao?
Ít ra thì đó cüng l{ những gì Aragorn nghĩ, khi tìm thấy ngươi bên Đầm Lầy Chết v{i năm trước.”

“Nói dối!” Gollum rít lên, một tia s|ng độc ác lóe lên trong mắt gã khi nghe thấy cái tên
Aragorn. “Hắn nói dối về tôi, phải. Tôi đ~ trốn thoát, chỉ một mình thằng tôi tội nghiệp này thôi.
Đúng l{ tôi được yêu cầu đi tìm Bảo Bối; v{ dĩ nhiên tôi đ~ truy tìm truy tìm m~i. Nhưng không
phải cho G~ Đen. Bảo Bối là của bọn tôi, nói cho cậu biết nó là của tôi. Tôi đ~ trốn tho|t.”

Frodo không rõ tại sao thấy tin chắc rằng riêng trong chuyện này Gollum không cách quá xa
sự thật như đ|ng bị nghi ngờ; rằng bằng c|ch n{o đó g~ đ~ tìm ra được một đường thoát khỏi
Mordor, v{ ít ra g~ đ~ tin rằng đấy là nhờ sự láu cá của mình. Có một điều, cậu chú ý thấy
Gollum đ~ nói tôi, v{ điều đó luôn l{ một biểu hiện, trong những lần xuất hiện hiếm hoi của nó,
rằng v{i t{n dư của sự thật và lòng ngay thẳng xưa cü đ~ được đặt lên trên hết trong chốc lát.
Nhưng ngay cả nếu tin được Gollum trong chuyện này, Frodo vẫn chẳng quên những quỷ kế của
Kẻ Thù. Cuộc “trốn tho|t” có thể đ~ được cho phép hoặc dàn xếp, v{ đ~ được tòa Tháp Tối biết
rõ ràng. Và dù thế n{o Gollum cüng vẫn đang giữ lại cho riêng gã một phần đ|ng kể sự thật.

“Ta hỏi ngươi một lần nữa,” cậu nói, “con đường bí mật này không bị canh gác phải không?”

Thế nhưng c|i tên Aragorn đ~ đẩy Gollum vào trạng thái ủ rü. G~ có vẻ bị xúc phạm như
mọi kẻ nói dối quen mồm bị nghi ngờ v{o đúng lần y nói ra sự thật, hoặc một phần sự thật. Gã
không trả lời.
 “Nó không bị canh gác chứ?” Frodo lặp lại.

“Có, có, có thể. Ở đấy chẳng có chỗ nào an toàn hết.” Gollum giận dỗi trả lời. “Chẳng chỗ nào
an to{n. Nhưng chủ nhân buộc phải thử nó hoặc không thì về nhà. Chẳng còn đường nào khác
đ}u.” Họ chẳng bắt gã mở miệng thêm được nữa. Gã không thể nói, hoặc không chịu nói tên của
c|i nơi nguy hiểm v{ con đèo cao đó.

Nơi đó tên l{ Cirith Ungol, c|i tên gắn cùng những đồn đại khủng khiếp. Aragorn có thể nói
cho họ biết cái tên v{ ý nghĩa của nó; Gandalf có thể sẽ cảnh báo họ. Thế nhưng họ chỉ có một
mình, Aragorn thì ở m~i xa, còn Gandalf thì đang đứng đối đầu với Saruman giữa đống đổ nát
Isengard, bị cản trở bởi lòng phản trắc. Song giữa khi ông nói những lời cuối cùng với Saruman,
và quả cầu palantír rơi xuống tóe lửa trên những bậc thềm Orthanc, thì suy nghĩ của ông vẫn
luôn hướng đến Frodo v{ Samwise, t}m trí ông đ~ vượt biết bao lý đường xa xôi để tìm kiếm họ
trong hy vọng v{ thương xót.

Có lẽ Frodo cảm nhận được điều đó mà không biết, giống như khi đứng trên Amon Hen, cho
dù cậu tin rằng Gandalf đ~ ra đi, ra đi m~i m~i v{o bóng đêm ở Moria xa xôi. Cậu ngồi lặng lẽ cúi
đầu trên mặt đ| suốt một lúc lâu, cố nhớ lại tất cả những gì Gandalf đ~ nói với cậu. Thế nhưng
cậu không nhớ được lời khuyên nào cho chọn lựa này. Quả là sự chỉ dẫn của Gandalf đ~ bị tước
khỏi họ từ quá sớm, quá sớm, khi Vùng Đất Tối vẫn còn cách rất xa. Gandalf vẫn chưa nói họ có
thể đi v{o đó bằng c|ch n{o khi đến nơi. Có lẽ chính ông cüng chẳng nói được. Ông đ~ một lần
dấn thân vào thành trì của Kẻ Thù ở miền Bắc, vào Dol Guldur. Thế nhưng liệu ông đ~ từng vào
Mordor, lên ngọn Núi Lửa v{ đến Barad-dûr, kể từ khi Chúa Tể Hắc Ám lại khuếch trương
quyền lực hay chưa? Frodo không nghĩ vậy. Và ở đ}y cậu chỉ là một người tí hon nhỏ bé đến từ
Quận, một chàng Hobbit mộc mạc ở vùng quê yên bình, được trông chờ sẽ tìm được con đường
mà những người vĩ đại không thể đi, hoặc không d|m đi. Đúng l{ một số phận ác nghiệt. Thế
nhưng cậu đ~ tự nhận lấy nó trong căn phòng kh|ch của mình v{o mùa xu}n xưa của một năm
n{o đó, giờ đ~ qu| xa xôi đến độ chỉ như một chương trong c}u chuyện về thời mà thế giới còn
non trẻ, khi Cây Bạc và Cây Vàng vẫn còn trổ hoa. Đúng l{ một lựa chọn tàn ác. Cậu nên chọn
con đường nào? Và nếu cả hai cùng dẫn đến kinh hoàng và chết chóc, thì chọn lựa còn ích lợi gì
nữa?

Buổi s|ng trôi đi. Một bầu tĩnh lặng trùm lên hốc trüng đ| nhỏ bé và xám xịt nơi họ đang
nằm, quá gần biên giới vùng đất sợ hãi: một bầu tĩnh lặng có thể cảm nhận được, như thể một
tấm m{n d{y ngăn họ khỏi toàn bộ thế giới xung quanh. Phía trên họ là vòm trời xanh nhạt
chằng chịt những vệt khói lướt qua, nhưng nó có vẻ cao v{ xa xăm, như quan s|t từ bên kia
những tầng không khổng lồ nặng trĩu ưu tư.

Ngay cả con đại b{ng n{o nương |nh mặt trời cüng chẳng thấy nổi hai chàng Hobbit ngồi
đó, dưới sức nặng của định mệnh, im lìm không động đậy, quấn trong áo choàng xám mỏng
manh. Có lẽ nó sẽ hơi chững lại trong chốc l|t để nhìn Gollum, một hình hài nhỏ bé nằm sóng
so{i dưới mặt đất: đó có lẽ là bộ xương khô của một đứa con lo{i Người, ít mụn quần áo rách
rưới còn vương trên th}n, đôi tay v{ đôi ch}n d{i gần như chỉ là những khúc xương trắng gầy
guộc: chẳng dính chút thịt nào cho bõ một cú mổ.

Frodo gục mặt xuống hai đầu gối, còn Sam lại ngửa ra, hai tay đặt ra sau đầu, mắt nhìn ra
sau mü trùm hướng lên bầu trời trống trải. Ít nhất thì nó cüng trống trải trong một lúc lâu. Thế
nhưng ngay sau đó Sam nghĩ mình vừa nhìn thấy một hình thù đen sẫm như chim đang lượn
vòng trong tầm mắt, rồi lơ lửng, và rồi lại lượn bay mất. Hai con nữa xuất hiện, rồi đến lượt con
thứ tư. Chúng trông rất nhỏ, song vì một lý do n{o đó, chú biết chúng rất lớn, với sải cánh khổng
lồ, bay ở tít trên cao. Chú che mắt lại v{ chúi người xuống phía trước. Vẫn là nỗi sợ hãi báo động
m{ chú đ~ cảm nhận được khi ở gần lü Kỵ Sĩ Đen, sự kinh hoàng bất lực đến cùng tiếng thét
trong gió v{ bóng đen trên mặt trăng, cho dù giờ đ}y nó không qu| tuyệt vọng hay bức bách:
mối họa này ở xa hơn. Nhưng nó vẫn là một mối họa. Frodo cüng cảm thấy được. Suy tư của cậu
bị cắt đứt. Cậu cựa mình và run rẩy nhưng cậu không nhìn lên. Gollum nằm rúm ró chân tay
như một con nhện bị dồn v{o góc tường. Những hình thù có c|nh lượn vòng, rồi chúi xuống rất
nhanh, v{ tăng tốc quay trở lại Mordor.

Sam hít một hơi s}u. “Bọn Kỵ Sĩ lại lên trời rồi đấy,” chú nói bằng một giọng thì thầm khàn
kh{n. “Tôi đ~ thấy chúng. Cậu có nghĩ chúng nhìn thấy chúng ta hay không? Chúng ở rất cao. Và
nếu chúng là bọn Kỵ Sĩ Đen, giống như lúc trước, thì chúng chẳng thể nhìn được gì nhiều vào
ban ngày, phải vậy chứ?”

“Phải, có lẽ vậy,” Frodo nói. “Thế nhưng vật cưỡi của chúng thì lại nhìn được. Và những con
vật có cánh giờ chúng đang cưỡi có lẽ còn nhìn tốt hơn bất cứ con vật nào khác. Chúng giống
như lü chim ăn x|c thối khổng lồ. Chúng đang tìm kiếm gì đó: tôi sợ là Kẻ Thù đang tăng cường
tuần tra.”

Cảm giác khiếp sợ trôi qua, thế nhưng bầu tĩnh lặng bao trùm đ~ bị phá vỡ. Mất một lúc họ
vừa bị cắt rời khỏi thế giới, như thể ở trên một hòn đảo vô hình; giờ đ}y họ lại nằm phơi ra trần
trụi, mối nguy hiểm đ~ trở lại. Nhưng Frodo vẫn không nói gì với Gollum hoặc đưa ra lựa chọn
của cậu. Mắt cậu nhắm nghiền, như thể đang chìm trong giấc mộng, hoặc đang nhìn s}u v{o tr|i
tim và ký ức của mình. Cuối cùng cậu cüng thức tỉnh v{ đứng dậy, dường như sắp lên tiếng và
quyết định. Nhưng bỗng, “nghe kìa!” cậu nói. “Có gì vậy?”

Một nỗi sợ hãi mới lại trùm lên họ. Họ nghe thấy những tiếng hát và tiếng hò hét khàn khàn.
Ban đầu chúng dường như còn ở tít xa, nhưng mỗi lúc một gần hơn: chúng đang tiến thẳng về
phía họ. Nảy ra trong tâm trí cả ba l{ ý nghĩ lü Kỵ Sĩ Đen đ~ ph|t hiện ra họ và cử một đội quân
vü trang đến bắt: dường như chẳng có tốc độ n{o l{ qu| nhanh đối với những tay chân khủng
khiếp của Sauron. Họ nép mình nghe ngóng. Những tiếng người, tiếng va chạm của vü khí v{
yên cương ngựa đ~ ở gần lắm rồi. Frodo v{ Sam hơi nới lỏng những thanh kiếm nhỏ bé khỏi vỏ.
Bỏ chạy lúc này là không thể.

Gollum từ từ rướn người rồi bò như một con bọ đến miệng hốc trüng. Hết sức thận trọng,
gã nhích lên từng phân một, cho đến khi có thể nhìn ra giữa hai chóp đ| vỡ. Gã ở yên đó suốt
một lúc mà không hề cử động hay gây ra bất cứ tiếng động nào. Lúc này những }m thanh đ~
lắng dần, rồi dần dần xa khuất. Từ phía xa một hồi tù và cất lên trên những th{nh lüy quanh
Morannon. Rồi Gollum lặng lẽ trở lại v{ trượt xuống hốc trüng.

“Có thêm Người đang đến Mordor,” g~ nói thấp giọng. “Những khuôn mặt đen. Bọn ta chưa
từng thấy những Con Người như vậy trước đ}y, không, Sméagol chưa từng thấy. Chúng thật dữ
dằn. Mắt chúng đen, tóc đen v{ d{i, đeo khuyên v{ng trên tai; phải rồi, rất nhiều v{ng đẹp đẽ. Và
một số sơn đỏ trên má, cả |o cho{ng đỏ; cờ quạt cüng đỏ, cả müi gi|o nữa; và chúng mang khiên
tròn, m{u v{ng m{u đen với những đinh lớn. Không dễ thương đ}u; chúng trông rất tàn ác và
xấu xa. Tệ gần như Orc, nhưng to lớn hơn nhiều. Sméagol nghĩ chúng đến từ miền Nam xa hơn
cả điểm tận cùng Sông Cả: chúng tới đ}y bằng đường đó. Chúng đ~ đi qua Cổng Đen; nhưng có
thể vẫn còn nhiều hơn nữa đang đi theo. Lúc n{o cüng có thêm người đến Mordor. Rồi đến một
ngày tất cả sẽ v{o trong đó.”

“Thế có con khổng tượng n{o không?” Sam hỏi, quá háo hức nghe tin tức về những nơi xa lạ
mà quên cả nỗi sợ hãi.

“Không, không có khổng tượng. Mà khổng tượng l{ con gì?” Gollum nói.

Sam đứng lên, chắp hai tay sau lưng (như chú vẫn làm mỗi lần “nói thơ”), v{ bắt đầu:

Ve vẻ vè ve,
Nghe vè tớ hát:
Xám như chuột nhắt;
Bự như cái nhà;
Cái müi rắn già;
Cái chân đạp cỏ:
Trời long đất lở,
Cây nứt đùng đùng.
Mép tớ mọc sừng;
Tai tớ phành phạch;
Phương Nam tớ oách,
Từ xửa từ xưa,
Lừng lững xông pha
Chẳng bao giờ nằm xuống,
Chết tớ cüng đứng.
Khổng tượng thành tên,
To nhất trần gian,
Cao nhất, già nhất.
Một lần bắt gặp
Là nhớ suốt đời.
 Nếu chỉ nghe lời,
Chẳng tin trên đời có tớ.
Khổng tượng là tớ
Cả đời không nằm.

“Đấy,” Sam nói khi chú vừa ng}m xong, “đấy là một bài vè bọn ta hay đọc ở Quận. Có thể vô
nghĩa, m{ cüng có thể không. Thế nhưng bọn ta cüng có cả những câu chuyện nữa, và tin tức từ
miền Nam, ngươi biết đấy. Vào những ng{y xa xưa, thỉnh thoảng người Hobbit cüng tham gia
vào những chuyến đi. Không hẳn là có nhiều người đ~ trở về, cüng không hẳn những gì họ nói
đều đ|ng tin: đó l{ tin tức từ Bree chứ không phải chắc như lời Quận, như người ta vẫn nói. Thế
nhưng ta có nghe chuyện về những người cao lớn m~i dưới mạn các Xứ Nắng. Trong những câu
chuyện đó bọn ta gọi họ l{ Swerting; v{ người ta nói họ cưỡi khổng tượng mỗi lần chiến đấu. Họ
chồng cả nhà cửa, th|p cao lên lưng con vật đó, v{ bọn khổng tượng ném đ| v{ c}y cối vào nhau.
Vậy nên lúc ngươi nói ‘Con Người từ miền Nam, mặc to{n đỏ v{ v{ng,’ ta đ~ hỏi ‘có con khổng
tượng n{o không?’ Bởi nếu có, ta sẽ đi xem thế nào, dù nguy hiểm hay không. Nhưng giờ ta cho
rằng mình sẽ chẳng bao giờ được thấy một con khổng tượng. Có lẽ chẳng có con vật n{o như thế
cả.” Chú thở dài.

“Không, không có khổng tượng,” Gollum lặp lại. “Sméagol chưa từng nghe về chúng. Gã
không muốn thấy chúng. Gã không muốn chúng tồn tại. Sméagol muốn đi khỏi đ}y v{ trốn ở nơi
n{o an to{n hơn. Sméagol muốn chủ nh}n đi. Chủ nhân dễ thương, người không định đi cùng
Sméagol sao?”

Frodo đứng lên. Ngay giữa lúc lo lắng mà cậu phải ph| lên cười khi thấy Sam phô diễn bài
vè cổ Khổng tượng vẫn thường được ngâm bên bếp lửa, v{ tr{ng cười đ~ giải phóng cậu ra khỏi
sự do dự. “Tôi ước gì chúng ta có một nghìn con khổng tượng, còn Gandalf thì cưỡi trên con đầu
đ{n m{u trắng,” cậu nói. “Rồi có lẽ chúng ta sẽ mở được đường v{o vùng đất xấu xa kia. Nhưng
chúng ta lại không có thứ đó; chỉ có những đôi ch}n mệt mỏi của mình m{ thôi. Được rồi,
Sméagol, lối rẽ thứ ba có thể sẽ rẽ đến chỗ tốt nhất. Ta sẽ đi cùng ngươi.”

“Chủ nhân tốt, chủ nhân sáng suốt, chủ nhân dễ thương!” Gollum hét lên sung sướng, tay vỗ
vỗ lên đầu gối Frodo. “Chủ nhân tốt lắm! Vậy thì giờ hãy nghỉ đi, c|c Hobbit dễ thương, dưới
bóng những tảng đ|, s|t ở dưới đ|! H~y nghỉ và nằm im lặng, cho đến khi tên Mặt V{ng đi khuất.
Sau đó chúng ta sẽ đi thật nhanh. Chúng ta sẽ phải đi nhẹ v{ nhanh như những c|i bóng!”

Chương IV

VỀ RAU THƠM V[ THỎ HẦM

 Họ nghỉ ngơi trong v{i giờ còn lại của ban ngày, dịch chuyển theo vùng bóng râm trong khi
mặt trời trôi đi, đến khi bóng của mép thung lüng phía T}y đổ d{i, v{ bóng đêm trùm xuống đầy
hốc trüng. Rồi họ ăn một chút ít, và uống dè sẻn. Gollum chẳng ăn gì, nhưng lại vui vẻ chấp nhận
nước.

“Sẽ sớm có thêm thôi,” g~ vừa nói vừa liếm môi. “Nước ngon chảy thành nhiều dòng ra Sông
Cả, nhiều nước ngon ở những vùng sắp tới. Có lẽ Sméagol cüng sẽ kiếm được thức ăn ở đó. G~
đói lắm rồi, phải, gollum!” G~ đặt hai bàn tay to bẹt lên cái bụng lép kẹp, tia sáng màu xanh nhạt
lóe lên trong mắt.

Bức màn nhập nhoạng trùm xuống d{y đặc khi rốt cục họ lại lên đường, lần qua mép Tây
thung lüng, rồi biến mất như những bóng ma v{o vùng đất nhấp nhô ven đường. Mặt trăng còn
ba đêm nữa thì tròn, nhưng cho đến tận gần nửa đêm vẫn chưa trèo qua d~y núi khiến buổi
chiều muộn trở nên vô cùng tối tăm. Chỉ có một đốm s|ng đỏ rực ch|y tít trên đỉnh hai tòa Tháp
Nanh, ngoài ra chẳng thể nhìn hay nghe thấy dấu hiệu nào của sự canh phòng không ngừng nghỉ
quanh Morannon.

Suốt nhiều dặm con mắt đỏ dường như cứ trừng trừng nhìn trong lúc họ trốn chạy, sấp
ngửa xuyên qua vùng đất trần trụi toàn sỏi đ|. Họ không d|m đi trên đường, mà chỉ chạy dọc
phía bên phải đường, cố hết sức giữ khoảng cách và lần theo hướng đi của nó. Cuối cùng, khi
buổi đêm đ~ muộn còn họ đ~ thấm mệt, bởi chỉ dừng lại nghỉ một chặng ngắn, thì con mắt mới
chịu nhỏ dần thành một đốm lửa tí xíu rồi biến mất: họ đ~ vòng qua vai núi thấp đen tối phía
Bắc v{ đang hướng về phía Nam.

Lúc này họ lại nghỉ chân nữa, và trái tim chợt nhẹ nhõm kỳ lạ, nhưng cüng chẳng được lâu.
Họ đi không nhanh như Gollum muốn. Theo tính toán của g~ qu~ng đường từ Morannon đến
Ng~ Tư trên Osgiliath d{i gần ba mươi lý, v{ g~ mong đi hết qu~ng đường đó sau bốn chặng.
Nên chẳng mấy chốc họ đ~ lại tiếp tục lê bước thêm lần nữa, cho đến khi rạng đông bắt đầu
chậm rãi tỏa ra trong cảnh hiu quạnh mênh mông và xám xịt. Họ đ~ đi bộ suốt gần tám lý, và hai
chàng Hobbit không thể đi thêm được nữa, ngay cả nếu họ dám tiếp tục.

\nh s|ng đang hửng lên phơi ra trước mặt họ một vùng đất đ~ bớt trơ trụi và hoang tàn.
Dãy núi vẫn đứng sừng sững thật đ|ng ngại bên tr|i, nhưng họ đ~ nhìn thấy con đường về Nam
ở ngay gần, giờ đang rời khỏi vùng ch}n đồi đen đúa m{ chạy xiên về phía T}y. Xa hơn nữa là
những sườn dốc phủ đầy cây cối thẫm m{u trông như những đ|m m}y đen, nhưng trải ra khắp
xung quanh họ là một truông đất hoang lộn xộn, mọc đầy thạch nam, đậu chổi, sơn thù du, v{
những giống cây bụi khác mà bọn họ không biết tên. Đ}y đó họ còn nhìn thấy những khóm
thông cao lớn. Trái tim hai chàng Hobbit rộn r{ng lên đôi chút bất chấp nỗi mệt mỏi: bầu không
khí tươi trong thơm ng|t khiến họ liên tưởng đến vùng cao trên Tổng Bắc xa xôi. Thật tốt khi
được trì ho~n ít ng{y, được bước đi trên vùng đất mới chỉ nằm dưới sự cai trị của Chúa Tể Hắc
\m v{i năm nay v{ vẫn chưa ho{n to{n rơi v{o mục ruỗng. Thế nhưng họ không quên mối hiểm
nguy, Cổng Đen vẫn còn quá gần, dù đ~ khuất sau những ngọn núi cao ảm đạm.Trong lúc ngày
còn chưa tắt, họ cố tìm xung quanh chỗ ẩn náu hòng tránh những con mắt xấu xa.

Buổi ng{y trôi qua đầy bứt rứt. Họ nằm lút trong thảm thạch nam mà nhẩm đếm những giờ
khắc chậm chạp, dường như chẳng mấy đổi khác, bởi họ vẫn đang ở dưới bóng dãy núi Ephel
Dúath, còn mặt trời thì đ~ bị che khuất. Thỉnh thoảng Frodo ngủ thiếp đi, s}u v{ thanh thản,
không biết vì tin tưởng Gollum hay vì quá mệt mỏi chẳng còn lo lắng nổi về g~; nhưng Sam lại
chỉ có thể gà gật đôi chút, ngay cả khi Gollum rõ r{ng đ~ ngủ say, thở khò khè và giật giật trong
những giấc mơ bí hiểm. Có lẽ chính c|i đói chứ không phải nỗi ngờ vực đ~ khiến chú không ngủ
được: chú đ~ bắt đầu ao ước một bữa ăn ấm cúng, “món gì đó nóng hổi mới ra lò”.

Ngay khi vùng đất chìm vào màu xám không hình không dạng dưới m{n đêm đang buông
xuống, họ lại bắt đầu lên đường. Được một chốc Gollum dẫn họ tới con đường về Nam; đến đó
họ đi nhanh hơn, mặc cho hiểm nguy lúc này lớn hơn nhiều. Tai họ căng ra nghe ngóng xem có
hay không tiếng vó ngựa hay bước ch}n trên con đường phía trước, hoặc bám theo họ từ phía
sau; nhưng đêm trôi qua m{ họ chẳng nghe thấy tiếng người hay ngựa nào.

Con đường đ~ được mở từ lâu lắm rồi, và trong khoảng đ}u như ba mươi dặm dưới
Morannon mới được sửa sang lại, thế nhưng c{ng đi về phía Nam nó càng bị hoang hóa. Dấu ấn
b{n tay Con Người thời xưa vẫn còn thấy được ở mạch đường thẳng tắp và nền phẳng lì: thỉnh
thoảng nó cắt xuyên qua những sườn đồi dốc, hay vượt qua dòng nước dưới một cổng vòm đ|
bền chắc rộng r~i v{ c}n đối; nhưng rồi toàn bộ dấu vết những công trình đ| cüng thưa dần, trừ
một vài cây cột đổ vỡ ở đ}y đó, nhô ra khỏi những bụi c}y ven đường, hay những phiến đ| l|t
đường cü n|t vẫn lấp ló giữa cỏ và rêu. Thạch nam, cây cối v{ dương xỉ trườn xuống, tỏa ra từ
hai bờ đường, hoặc bò lan trên mặt đất. Cuối cùng nó nhỏ lại chỉ còn là vệt đường xe kéo chẳng
mấy khi dùng đến; thế nhưng nó chẳng vòng vèo uốn lượn mà vẫn kiên định b|m theo hướng
cü, dẫn họ theo lối nhanh nhất.
 Thế là họ đ~ đến biên giới phía Bắc vùng đất m{ Con Người từng gọi là Ithilien, một vùng
tươi đẹp với những khu rừng vươn cao v{ những dòng nước xiết đổ xuống. Buổi đêm trở nên
đẹp đẽ dưới bầu trời sao và mặt trăng lại tròn trịa, hai chàng Hobbit thấy như c{ng tiến bước
bầu không khí lại c{ng thơm ng|t; qua tiếng khịt müi cüng như l{u b{u của Gollum có vẻ gã
cüng nhận thấy điều đó, v{ chẳng lấy l{m thích thú gì. Khi |nh ng{y đầu tiên vừa chớm rạng họ
lại dừng chân. Họ vừa gặp một sống đ| bị con đường xẻ đôi xuyên qua, lối cắt ngang dài và sâu,
v|ch đ| hai bên dựng đứng ở khúc giữa. Lúc này họ trèo lên bờ Tây rồi nhìn xung quanh.

Buổi s|ng đang mở ra khắp bầu trời, và họ thấy dãy núi giờ đ}y đ~ c|ch xa, lùi dần về phía
Đông th{nh một đường lượn d{i trước khi mất hút. Trước mặt, khi họ quay về phía Tây, những
triền dốc thoai thoải đổ xuống vùng sương mù xa tít phía dưới. Khắp xung quanh họ là những
khóm rừng nhỏ toàn những cây cỏ nhựa, linh sam, tuyết tùng, bách, và nhiều loại kh|c chưa
từng được biết đến ở Quận, xen giữa là những trảng đất rộng; và ở khắp nơi l{ vô v{n c|c loại cỏ
thơm cùng c}y bụi tỏa hương ngọt ngào. Cuộc hành trình dài từ Thung Đ|y Khe đ~ đưa họ
xuống xa mãi về phía Nam quê hương của họ, thế nhưng phải đến tận lúc này, tại vùng đất được
che chở này, hai chàng Hobbit mới cảm nhận được khí hậu thay đổi. Ở đ}y Mùa Xu}n đ~ bận rộn
khắp xung quanh họ: dương xỉ đ}m ra khỏi lớp đất mặt và rêu, lá thông nảy chồi như những
ngón tay xanh, những đốm hoa nhỏ nở bung trên nền đất, còn chim chóc thì cứ hót líu lo.
Ithilien, khu vườn giờ đ~ hoang t{n của Gondor vẫn giữ được một vẻ kiều diễm bơ phờ.

Vùng đất quay mặt về phía Tây Nam, nhìn thẳng tới những thung lüng ch}u thổ ấm áp của
dòng Anduin, phía Đông có d~y Ephel Dúath che chắn song vẫn không nằm hẳn trong bóng núi,
phía Bắc có khu đồi Emyn Muil bảo vệ, mở ra đón luồng gió Nam và hứng lấy những đợt gió ẩm
từ Đại Dương xa xôi. Có rất nhiều cây lớn mọc ở đ}y, được trồng từ thuở xa xưa, nhưng giờ
đang rơi v{o tuổi gi{ không được chăm bẵm giữa muôn hồng ngàn tía những hậu duệ vô tâm; ở
đó có những lùm, những bụi thánh liễu và nhựa điều cay, ô liu và nguyệt quế; có cả bách xù và
thường xanh; và cả xạ hương mọc thành bụi, hoặc bò lan ra như những tấm thảm trang trí phủ
kín những tảng đ| không nhìn thấy; rồi còn biết bao loại ngải đắng đua nhau nở hoa màu xanh
dương, đỏ và xanh nhạt; có cả kinh giới cùng những mầm ngò mới nảy, và còn biết bao loại rau
thơm kh|c nữa với đủ hình h{i, mùi hương vượt xa kiến thức vườn tược của Sam. Những vách
đ| v{ hang động đ~ đính cỏ tai hổ và cỏ cảnh thiên. Anh thảo cùng cỏ chân ngỗng xòe cánh trong
những bụi phỉ; và thủy tiên cùng hoa ly đung đưa những bầu hoa hé nở trong cỏ: đ|m cỏ cao
xanh thắm mọc ven hồ nước, nơi những dòng nước dừng chân trong những đ|y trüng m|t mẻ
trên đường chảy vào Anduin.

Nhóm đồng h{nh quay lưng lại con đường và bắt đầu đi xuống. Trong lúc họ bước đi, vạch
đường xuyên qua những bụi cây và cỏ thơm, mùi hương ngọt ngào cứ tỏa ngát xung quanh họ.
Gollum cứ ho hắng v{ nôn khan; nhưng hai ch{ng Hobbit thì lại muốn hít thở thật sâu, rồi đột
nhiên Sam ph| lên cười, vì sự sảng khoái trong tim chứ không có ý đùa bỡn. Họ bám theo một
con suối đang chảy xuống khá xiết phía trước. L|t sau nó đưa họ tới một hồ nước nhỏ trong veo
trong một thung lüng nông: nó nằm trong một bồn đ| cổ đại nay đ~ n|t vụn, vành miệng đ| tạc
gần như đ~ bị rêu phong và những bụi hồng gai phủ kín; diên vĩ giương l| hình lưỡi kiếm đứng
thành hàng xung quanh, hoa súng nổi bổng bềnh trên mặt nước lăn tăn tăm tối; nhưng hồ sâu,
sạch sẽ, và không ngớt nhẹ nhàng tràn qua bờ môi đ| ở đầu bên kia.
 Ở đ}y họ rửa ráy và uống no nê dòng nước m|t đổ vào hồ. Rồi họ tìm một chỗ có thể nghỉ
ngơi, v{ ẩn nấp; bởi vùng đất này dù trông vẫn có vẻ đẹp đẽ, nhưng nay đ~ l{ l~nh thổ của Kẻ
Thù. Họ không đi qu| xa khỏi con đường, song chỉ qua khoảng cách ngắn ngủi như vậy mà họ
vẫn thấy những vết sẹo chiến tranh từ thời xa xưa, v{ cả những vết thương mới hơn do lü Orc
và những nô bộc bẩn thỉu khác của Chúa Tể Hắc Ám gây nên: một hố r|c rưởi và thải loại không
che đậy; cây cối bị đốn hạ tùy tiện rồi để mặc cho chết, những chữ rune xấu xa hay biểu tượng
Con Mắt ác nghiệt khoét thô bạo vào thân gỗ.

Sam đang mò mẫm phía dưới miệng chảy ra của hồ nước, hít ngửi và sờ những cây cỏ chưa
từng biết đến, l~ng quên vùng đất Mordor trong giây lát, thì bất chợt gặp lời nhắc nhở về mối đe
dọa thường trực. Chú bổ nhào phải một vòng tròn vẫn còn cháy sém, và ở chính giữa chú phát
hiện một đống xương sọ cháy thành than và vỡ nát. Sức sống tr{n đầy của thiên nhiên hoang đ~
đ~ kịp trùm tấm mạng thạch nam, tầm xuân và linh tiên lên khắp dấu tích tiệc tùng và tàn sát
khủng khiếp n{y; nhưng nó chẳng phải là từ xưa. Chú vội vã quay lại chỗ hai người bạn đồng
h{nh, nhưng không nói gì cả: tốt nhất l{ để cho đống xương được yên nghỉ, không bị Gollum sờ
soạng và phá phách.

“H~y đi tìm chỗ đặt lưng n{o,” chú nói. “Đừng ở dưới thấp. Cứ cao lên cho tôi.”

Ngược lại một đoạn phía trên hồ nước họ tìm thấy một b~i dương xỉ nâu dày từ năm ngo|i.
Qu| đó l{ một bụi toàn nguyệt quế lá thẫm trải dài lên bờ dốc đứng với những cây tuyết tùng
gi{ trên đỉnh. Họ quyết định nghỉ ngơi tại đ}y hết ngày hôm đó, một ngày hứa hẹn sẽ sáng sủa
và ấm áp. Một ng{y đẹp trời xứng dành tản bộ qua những khu rừng, trảng đất Ithilien; nhưng dù
lü Orc có phải lánh xa mặt trời, nơi đ}y vẫn có quá nhiều chỗ cho chúng ẩn nấp và theo dõi; và
còn những cặp mắt xấu xa khác rong ruổi khắp nơi: Sauron có rất nhiều lâu la. Và dù thế nào thì
Gollum cüng không chịu đi dưới Mặt Vàng. Chẳng mấy chốc nó sẽ nhìn xuống từ trên cao qua
những sống núi đen d~y Ephel Dúath, rồi gã sẽ xỉu v{ rúm ró dưới nắng nóng.

Lúc còn ở trên đường Sam đ~ suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề thức ăn. Giờ đ}y khi nỗi tuyệt
vọng bên chiếc Cổng không thể vượt qua đ~ lùi lại phía sau, chú thấy không việc gì phải nghĩ
giống cậu chủ, là chẳng cần để t}m đến việc bồi bổ thế nào sau khi nhiệm vụ kết thúc; và dù thế
n{o chú cüng cảm thấy khôn ngoan hơn hết là phải tiết kiệm b|nh mì đi đường của người Tiên
cho những hoàn cảnh tồi tệ đang chờ. Đ~ s|u ng{y hoặc hơn kể từ khi chú tính rằng họ chỉ còn
lương ăn vừa đủ cho ba tuần.

“Nếu đến được Ngọn Lửa trong khoảng thời gian đó, chúng ta sẽ gặp may cứ với tốc độ thế
n{y!” chú nghĩ. “V{ có thể chúng ta sẽ muốn quay về. Có thể lắm!”

Hơn nữa, cuối cuộc h{nh trình ban đêm vất vả, nhất là sau khi tắm rửa và uống nước, chú
còn cảm thấy đói hơn thường lệ. Một bữa ăn nhẹ, hoặc bữa s|ng, bên đống lửa trong phòng bếp
cü kỹ tại Dãy Lộn Bao l{ điều chú thực sự mong muốn. Một ý tưởng lóe ra trong đầu, chú liền
quay lại phía Gollum. Còn Gollum thì vừa bắt đầu tự ý lẻn đi, g~ đang bò bằng cả bốn chi qua bãi
dương xỉ.
 “Ê! Gollum!” Sam nói. “Ngươi định đi đ}u thế? Đi săn {? Ch{, nghe đ}y, đồ tọc mạch, ngươi
không thích thức ăn của bọn ta, nhưng chính ta cüng không buồn nếu được thay đổi đ}u. Khẩu
hiệu mới của ngươi l{ lúc nào cüng sẵn sàng giúp đỡ. Vậy ngươi có thể tìm ra thứ gì hợp với một
Hobbit đang đói không?”

“Có, có lẽ có,” Gollum nói. “Sméagol lúc n{o cüng giúp, nếu họ yêu cầu - nếu họ yêu cầu một
cách dễ thương.”

“Được!” Sam nói. “Ta yêu cầu. Và nếu như thế vẫn chưa đủ dễ thương, thì ta xin vậy.”

Gollum biến mất. Gã bỏ đi trong ít lâu, còn Frodo, sau vài miếng lembas, bắt đầu yên vị sâu
trong thảm dương xỉ nâu và chìm vào giấc ngủ. Sam nhìn cậu. Nắng sớm mới chỉ lẻn v{o đôi
chút dưới bóng c}y, nhưng chú vẫn thấy rõ ràng khuôn mặt cậu chủ. Và cả đôi b{n tay đang
duỗi nghỉ trên mặt đất bên cạnh nữa. Đột nhiên chú nhớ lại lúc Frodo nằm ngủ trong ngôi nhà
của Elrond, sau vết thương trí mạng. Khi đó c{ng ngắm Sam c{ng để ý thấy đôi lúc dường như
lại có ánh sáng mờ ửng lên bên trong cậu; giờ đ}y |nh s|ng đó thậm chí còn rõ ràng và mạnh
hơn. Khuôn mặt Frodo thật thanh thản, những dấu hiệu sợ hãi và lo lắng đ~ rời bỏ nó; thế
nhưng nó trông thật già, già mà vẫn đẹp, như thể công trình chạm khắc suốt bao nhiêu năm giờ
đ~ lộ ra trên những đường nét đẹp đẽ m{ trước đ}y bị che giấu, cho dù người mang khuôn mặt
không hề thay đổi. Tất nhiên Sam Gamgee không diễn đạt cho mình theo cách ấy. Chú lắc đầu,
như thể cảm thấy lời lẽ chẳng cần thiết, rồi thì thầm: “Mình yêu cậu ấy. Cậu ấy là vậy đấy, v{ đôi
khi nó cứ sáng rực lên bằng c|ch n{o đó. Nhưng mình yêu cậu ấy, dù thế n{o đi nữa.”

Gollum lặng lẽ quay lại và ngó qua vai Sam. Nhìn thấy Frodo, gã nhắm mắt lại và bỏ đi
không một tiếng động, một l|t sau Sam đến bên gã, bắt gặp g~ đang vừa nhai thứ gì đó vừa lẩm
bẩm một mình. Nằm trên mặt đất bên cạnh gã là hai con thỏ nhỏ, m{ g~ đ~ bắt đầu nhìn ngắm
một cách thèm thuồng.

“Sméagol lúc n{o cüng giúp,” g~ nói. “G~ đ~ mang thỏ về, thỏ ngon. Thế nhưng chủ nh}n đ~
ngủ, và có lẽ Sam cüng muốn ngủ. Không muốn ăn thỏ giờ phải không? Sméagol cố giúp, nhưng
gã không thể tóm mọi thứ trong một phút.”

Tuy nhiên Sam lại không hề phản đối món thỏ, và chú nói vậy. Ít nhất là thỏ chín. Dĩ nhiên
người Hobbit n{o cüng biết nấu nướng, bởi họ đ~ bắt đầu tìm hiểu nghệ thuật nấu nướng trước
cả học chữ (cái này thì rất nhiều người không bao giờ đạt tới); nhưng Sam lại đúng l{ một đầu
bếp cừ khôi, ngay cả với chuẩn mực Hobbit; mỗi khi có cơ hội, chú đều nấu nướng ra trò vào
những lần hạ trại trong suốt hành trình. Chú vẫn mang theo trong hành lý một vài dụng cụ, hy
vọng sẽ có lúc dùng đến: một hộp bùi nhùi, hai chiếc chảo nông, chiếc nhỏ hơn nằm gọn trong
lòng chiếc lớn; bên trong xếp một thìa gỗ, một chiếc nĩa hai ngạnh ngắn và vài que xiên; và giấu
kín kẽ dưới đ|y túi h{nh lý trong hộp gỗ nông là một vật b|u đang hao mòn dần: một chút muối.
Thế nhưng chú cần lửa, và những thứ khác nữa. Chú suy nghĩ một lát trong khi rút dao ra, làm
sạch và mài sắc, rồi bất đầu chuẩn bị nấu đôi thỏ. Chú không định rời xa Frodo đang ngủ một
mình dù chỉ trong ít phút.

“N{o Gollum,” chú nói, “giờ ta có việc kh|c cho ngươi đ}y. H~y đi lấy đầy nước vào những
chảo này, rồi mang về đ}y!”

“Sméagol sẽ đi lấy nước, phải,” Gollum nói. “Nhưng Hobbit định làm gì với chừng ấy nước?
Cậu ta uống rồi, cậu ta tắm rồi.”

“Ngươi không phải bận t}m,” Sam nói. “Nếu không đo|n ra được, thì ngươi sẽ sớm biết thôi.
V{ ngươi lấy nước về sớm bao nhiêu, ngươi sẽ được biết sớm bấy nhiêu. Đừng có làm hỏng
chảo của ta, không thì ta sẽ th|i ngươi ra l{m thịt băm đấy.”

Trong lúc Gollum đi khỏi Sam lại nhìn Frodo thêm lần nữa. Cậu vẫn ngủ lặng lẽ, nhưng giờ
Sam lại bận tâm chủ yếu về sự gầy gò của khuôn mặt và bàn tay cậu. “Cậu ấy quá gầy và buồn
b~,” chú lẩm bẩm. “Không ổn đối với một Hobbit. Nếu nấu được bọn thỏ này, mình sẽ đ|nh thức
cậu ấy dậy.”

Sam gom những c{nh dương xỉ khô ráo nhất lại chất th{nh đống, rồi bò lên bờ đất nhặt về
một bó cành con và mảnh gỗ; những cành khô rụng dưới một cây tuyết tùng trên bờ đ~ cấp cho
chú lượng củi kha khá. Chú cắt vài miếng cỏ mặt dưới chân bờ đất ngay ngo{i rìa b~i dương xỉ,
đ{o một hố nông, rồi đặt nhiên liệu v{o đó. Vốn đ~ qu| th{nh thạo dùng đ| lửa và bùi nhùi nên
chẳng bao l}u sau chú đ~ nhen được một đống lửa nhỏ. Nó chỉ bốc một chút khói hoặc chẳng
bốc chút n{o, nhưng lại tỏa ra mùi kh| thơm. Chú vừa mới khom người trên đống lửa, che chắn
và tiếp thêm củi lớn, thì Gollum đ~ quay lại, cầm theo hai chiếc chảo một cách thận trọng và càu
nhàu một mình.

G~ đặt chảo xuống, rồi đột nhiên hiểu ra Sam đang l{m gì. G~ khẽ rít lên một tiếng, dường
như vừa sợ hãi vừa tức giận. “Ui chao! Xxxxì - không!” g~ hét lên. “Không! Hobbit ngớ ngẩn, ngu
xuẩn, phải ngu xuẩn! Họ không được làm vậy!”

“Không được l{m gì?” Sam ngạc nhiên hỏi.

“Không được làm những c|i lưỡi đỏ bẩn thỉu,” Gollum rít lên. “Lửa, lửa! Nó rất nguy hiểm,
phải vậy đấy. Nó đốt, nó giết. Và nó ssẽ mang kẻ thù đến, phải đúng đấy.”

“Ta không nghĩ vậy,” Sam nói. “Nếu ngươi không đặt những thứ ẩm ướt lên làm ngún khói
thì chẳng kẻ thù n{o đến đ}u. Nhưng nếu đúng l{ vậy, thì cứ để như vậy đi. Dù thế nào thì ta
cüng sẽ liều. Ta sẽ ninh đôi thỏ n{y.”

“Ninh thỏ!” Gollum ré lên thất vọng. “L{m hỏng thịt ngon l{nh m{ Sméagol để dành cho
cậu sao, Sméagol tội nghiệp đói ăn! Để l{m gì? Để làm gì hả Hobbit ngớ ngẩn? Chúng còn non,
chúng mềm mại, chúng ngon l{nh. Ăn thôi, ăn thôi!” G~ quờ vào con thỏ gần nhất đ~ bị lột da và
nằm sẵn bên đống lửa.
 “N{o, n{o!” Sam nói. “Ai cüng có kiểu riêng. Bánh mì của bọn ta làm nghẹn cổ ngươi, còn thỏ
sống làm nghẹn cổ ta. Nếu ngươi đưa thỏ cho ta, thì con thỏ đó l{ của ta rồi, thế đấy, ta sẽ nấu,
nếu ta muốn thế. Và ta muốn thế đấy. Ngươi không cần phải xem ta l{m gì. Đi bắt con khác mà
ăn nếu ngươi thích - ở chỗ n{o đó kín đ|o khuất mắt ta. V{ ngươi sẽ không phải nhìn thấy đống
lửa, ta cüng sẽ không phải thấy ngươi, v{ cả hai ta đều sẽ vui vẻ hơn. Ta sẽ trông cho ngọn lửa
không bốc khói, nếu điều đó có l{m ngươi dễ chịu hơn chút n{o.”

Gollum càu nhàu thoái lui, rồi bò v{o b~i dương xỉ. Sam bận rộn quanh hai cái chảo. “Những
gì Hobbit cần cho thỏ,” chú nói một mình, “l{ một chút rau thơm v{ rễ, đặc biệt là khoai - đó l{
còn chưa nói đến bánh mì. Có vẻ như chúng ta có thể lo liệu được vụ rau thơm.”

“Gollum!” chú gọi khẽ. “Qu| tam ba bận nào. Ta muốn một chút rau thơm.” Đầu Gollum ló
lên khỏi b~i dương xỉ, nhưng |nh mắt gã thì chẳng tỏ ra muốn giúp đỡ hay thân thiện tí nào.
“Một ít lá nguyệt quế, vài nhánh húng và ngải đắng l{ được - trước khi nước sôi,” Sam nói.

“Không!” Gollum nói. “Sméagol không ưng. V{ Sméagol không thích l| thối. Gã không bao
giờ ăn cỏ hay rễ c}y, không đ}u bảo bối à, trừ phi sắp chết đói hoặc cực kỳ ốm yếu, Sméagol tội
nghiệp.”

“Sméagol sẽ bị tống v{o nước nóng thực sự, khi nào chảo nước này sôi, nếu gã không làm
những gì g~ được yêu cầu,” Sam gầm lên. “Sam sẽ nhét đầu gã vào, phải rồi bảo bối à. Và ta sẽ
bắt g~ đi tìm củ cải, cà rốt, và cả khoai nữa, nếu giờ đang l{ mùa. Ta c| l{ có rất nhiều thứ hay ho
đang chạy đầy trên vùng đất n{y. Ta d|m đổi nhiều thứ để có được nửa t| khoai.”

“Sméagol không đi, ôi không bảo bối à, không phải lúc n{y,” Gollum rít lên. “G~ sợ, và gã rất
mệt, và Hobbit này không dễ thương, không dễ thương chút n{o. Sméagol sẽ không đi bới rễ cây
hay cà rốt hay - khoai. Mà khoai là gì chứ, hả bảo bối, khoai gì?”

“Khoai t}y,” Sam nói. “Niềm ham thích của Bõ Già, và là món lót dạ tuyệt vời cho một cái
bụng rỗng. Nhưng ngươi sẽ chẳng thấy củ n{o đ}u, vì thế ngươi khỏi phải tìm. Nhưng h~y l{m
Sméagol tốt m{ mang rau thơm về đ}y cho ta, rồi ta sẽ nghĩ tốt hơn về ngươi. Gì nữa nào, nếu
ngươi đổi tính, v{ đừng đổi lại, ta sẽ nấu cho ngươi chút khoai v{o một ng{y n{o đó. Chắc chắn
đấy: cá rán và khoai rán chế biến bởi tay nghề S. Gamgee. Ngươi chẳng thể nói không với món
đó đ}u.”

“Có, bọn ta có thể đấy. Làm hỏng c| ngon l{nh, l{m ch|y nó. Đưa c| cho tôi luôn, và giữ lấy
khoai rán bẩn thỉu!”

“Ôi ngươi thật vô vọng,” Sam nói. “Đi ngủ đi!”

Cuối cüng chú đ{nh phải tự đi tìm những gì chú muốn; nhưng chú chẳng phải đi xa, không
đến nỗi không quan s|t được cậu chủ vẫn đang nằm ngủ. Trong suốt một lúc Sam ngồi mơ
m{ng, v{ chăm sóc đống lửa cho đến lúc nước sôi. Ánh sáng ban ngày bừng lên và bầu không
khí trở nên ấm |p; sương tan dần trên cỏ mặt và lá cây. Chẳng bao lâu sau những miếng thịt thỏ
đ~ nằm trong chảo nước sôi cùng bó rau thơm. Dần dà Sam gần như ngủ gật. Chú để chảo sôi
trong gần một giờ, chốc chốc lại lấy nĩa kiểm tra, và nếm nước dùng.

Khi chú nghĩ mọi thứ đ~ chín, chú nhấc hai chiếc chảo ra khỏi lửa, và lần đến chỗ Frodo.
Frodo hé mở mắt khi thấy Sam đứng trên, rồi bừng tỉnh khỏi giấc mơ của cậu: lại một giấc mơ
nhẹ nhàng không thể níu lại về cảnh thanh bình.

“Ch{o Sam!” cậu nói. “Không nghỉ ư? Có gì không ổn à? Mấy giờ rồi?”

“Khoảng vài giờ sau bình minh,” Sam nói, “v{ có lẽ gần t|m rưỡi theo giờ Quận. Nhưng
chẳng có gì không ổn đ}u. Cho dù cüng không hẳn như mức tôi cho là ổn: không gia vị, không
hành, không khoai. Tôi làm chút món hầm cho cậu, v{ ít nước dùng, cậu Frodo ạ. Sẽ tốt cho cậu
đấy. Cậu sẽ phải húp bằng ca; hoặc trực tiếp từ chảo, khi nào nguội đi đôi chút. Tôi chẳng mang
theo c|i b|t n{o, v{ cüng chẳng có gì đ{ng ho{ng hết.”

Frodo ngáp dài và duỗi người. “Lẽ ra cậu nên nghỉ ngơi, Sam ạ,” cậu nói. “V{ nhóm lửa là
việc hết sức nguy hiểm ở vùng n{y. Nhưng đúng l{ tôi thấy đói bụng. Ừm! Tôi có thể ngửi thấy
nó từ đ}y không? Cậu đ~ hầm gì vậy?”

“Món qu{ của Sméagol,” Sam nói, “một đôi thỏ non; cho dù tôi nghĩ Gollum giờ đang tiếc
lắm. Thế nhưng chẳng có gì nấu kèm cả ngoài một chút rau thơm.”

Sam và cậu chủ ngồi ngay mép b~i dương xỉ v{ ăn món hầm trong chảo, dùng chung chiếc
nĩa v{ thìa cü. Họ tự cho phép mỗi người một nửa miếng bánh mì đi đường của người Tiên. Chỉ
có vậy m{ dường như đ~ l{ một bữa tiệc.

“N{y! Gollum!” Sam khẽ huýt gọi. “N{o! Vẫn còn kịp đổi ý đấy. Vẫn còn một ít, nếu ngươi
muốn thử món thỏ hầm.” Chẳng có tiếng n{o đ|p lại.

“D{o ôi, tôi cho rằng gã bỏ đi tìm thứ gì đó cho mình rồi. Chúng ta ăn nốt thôi,” Sam nói.

“V{ rồi cậu sẽ phải ngủ một l|t,” Frodo nói.

“Cậu đừng có ngủ quên trong lúc tôi ngủ đấy, cậu Frodo. Tôi không chắc lắm về gã. Vẫn còn
đ|ng kể chất thằng Hủi - mặt xấu của Gollum, nếu cậu hiểu ý tôi - bên trong g~, v{ nó đang trỗi
dậy mạnh mẽ hơn. Mặc dù giờ thì tôi nghĩ g~ sẽ bóp cổ tôi trước. Bọn tôi không nhìn cùng một
hướng, gã không thoải mái với Sam, ôi không bảo bối à, không thoải m|i chút n{o.”

Họ ăn hết, và Sam xuống suối rửa qua đồ dùng. Lúc đứng lên định quay về, chú nhìn ngược
lên con dốc. Đúng thời điểm đó chú thấy mặt trời mọc lên khỏi đ|m mù, hay khói, hay bóng tối,
hay là bất cứ thứ gì đang giăng đầy phía Đông, tỏa nhưng tia nắng vàng xuống cây cối và trảng
đất xung quanh chú. Rồi chú để ý thấy một dải khói mỏng màu xanh xám bốc lên từ một bụi cây
phía trên cao, nhìn thấy rành rành vì có ánh nắng chiếu vào. Chú hoảng hốt nhận ra đó chính l{
khói từ đống lửa m{ chú đ~ quên dập.

“Không được rồi! Không thể tưởng tượng nó lại bốc lên như vậy!” chú vừa lẩm bẩm vừa
cuống cuồng chạy về. Đột nhiên chú đứng khựng lại nghe ngóng. Có phải chú vừa nghe thấy
tiếng huýt s|o không? Hay đó l{ tiếng kêu một loài chim kỳ lạ n{o đó? Nếu là tiếng huýt sáo, thì
nó không phát ra từ phía Frodo. Nó lại cất lên từ một nơi kh|c! Sam bắt đầu chạy thục mạng lên
đồi.

Chú phát hiện một khúc củi cháy gần hết đ~ bén v{o v{i nh|nh dương xỉ ngo{i rìa đống lửa,
nh|nh dương xỉ đ~ bắt lửa khiến lớp cỏ mặt cháy âm ỉ. Chú vội vã giậm chân lên những gì còn
lại của đống lửa, vung v~i tro, v{ c{o đất mặt lấp lên miệng hố. Rồi chú lẻn về với Frodo.

“Cậu có nghe thấy tiếng huýt sáo không, và tiếng gì đó nghe như trả lời nữa?” chú hỏi. “V{i
phút trước. Tôi mong đó chỉ là một con chim, nhưng nghe lại không giống lắm: tôi nghỉ nghe
giống ai đó đang bắt chước tiếng chim hơn. V{ tôi sợ là chút lửa của tôi đ~ bốc khói. Giờ nếu tôi
vừa gây ra rắc rối, tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho mình mất. Hoặc có khi còn không có cơ hội
ấy chứ!”

“Suỵt!” Frodo thì thầm. “Tôi nghĩ tôi vừa nghe thấy tiếng nói!”

Hai chàng Hobbit siết lại mấy túi hành lý nhỏ bé, xốc lên vai để sẵn sàng tháo chạy, rồi họ
bò v{o s}u hơn trong b~i dương xỉ. Ở đó họ núp mình nghe ngóng.

Không còn nghi ngờ gì nữa, đấy đúng l{ những giọng nói. Chúng phát ra nhỏ nhẹ và lén lút,
nhưng lại ở rất gần, v{ đang tiến tới gần hơn nữa. Rồi thật bất chợt một giọng nói cất lên rõ
ràng ở ngay bên cạnh.

“Đ}y! Đ}y chính l{ nơi đ|m khói bốc lên!” giọng đó nói. “Nó chỉ ở quanh đ}y thôi. Chắc chắn
l{ trong b~i dương xỉ. Chúng ta sẽ bắt được nó như một con thỏ mắc bẫy. Và chúng ta sẽ biết nó
là giống gì.”

“Phải, và nó biết những gì!” giọng nói thứ hai cất lên.

Ngay lập tức bốn người đ{n ông bước xuyên qua b~i dương xỉ từ những hướng khác nhau.
Vì trốn chạy không còn khả thi nữa, Frodo và Sam nhảy bật dậy, tựa s|t v{o lưng nhau v{ tuốt
ra hai thanh kiếm nhỏ.

Nếu họ kinh ngạc trước những gì họ thấy, thì những người truy lùng họ thậm chí còn kinh
ngạc hơn. Bốn Con Người cao lớn đứng đó. Hai người cầm trong tay những c}y gi|o müi rộng
bản và sáng. Hai người kia cầm cung lớn, gần cao bằng chính họ, cùng hai bao lớn đựng những
müi tên d{i m{u xanh đính lông chim. Tất cả đều đeo kiếm bên sườn, v{ đều mặc áo quần màu
xanh và nâu nhiều sắc độ, như thể tốt nhất là không nên bị phát hiện khi đi lại trong các trảng
đất Ithilien. Găng tay d{i bọc lấy cánh tay họ, và khuôn mặt họ cüng che phủ dưới mü trùm v{
mặt nạ xanh, chỉ chừa lại mắt, những đôi mắt sắc và sáng. Ngay lập tức Frodo nghĩ đến Boromir,
bởi những người n{y có vóc d|ng v{ tư thế giống gã, và cả cung c|ch ăn nói cüng vậy.

“Chúng ta không tìm thấy thứ ta đang truy tìm,” một người nói. “Nhưng chúng ta đ~ tìm
được gì thế n{y?”

“Không phải Orc,” một người khác vừa nói vừa nhả tay khỏi chuôi kiếm, m{ anh ta đ~ nắm
lấy khi nhìn thấy thanh Müi Đốt lấp lánh trong tay Frodo.

“Tiên chăng?” người thứ ba nghi ngờ nói.

“Không! Không phải Tiên,” người thứ tư nói, đó l{ người cao nhất và có vẻ là chỉ huy của
bọn họ. “Ng{y nay người Tiên không lang thang ở Ithilien. V{ người Tiên nhìn vốn đẹp lạ
thường, hay ít ra thì nghe truyền lại như vậy.”

“Tôi hiểu ý của các ông là bọn tôi không được như vậy,” Sam nói. “Xin ch}n th{nh cảm ơn.
Và khi nào bàn luận xong về bọn tôi, có lẽ các ông sẽ nói các ông là ai, và tại sao các ông không
thể để hai kh|ch qua đường mệt mỏi được nghỉ ngơi.”

Người đ{n ông |o xanh cao lớn cười nhạt. “Ta l{ Faramir, Chỉ Huy ở Gondor,” anh ta nói.
“Nhưng nơi n{y không có kh|ch qua đường: chỉ có tay chân của tòa Tháp Tối, hoặc của tòa Tháp
Trắng,”

“Nhưng chúng tôi không phải cả hai,” Frodo nói. “V{ chúng tôi đúng l{ kh|ch qua đường,
cho dù Chỉ Huy Faramir có nói gì đi nữa.”

“Vậy thì hãy khẩn trương khai b|o danh tính v{ mục đích của c|c ngươi,” Faramir nói. “Bọn
ta đang có việc phải l{m, v{ đ}y không phải lúc cüng không phải nơi để đ|nh đố hay thương
lượng. Nào! Tên thứ ba trong nhóm c|c ngươi đ}u?”

“Tên thứ ba?”

“Phải, anh bạn lén lút mà bọn ta nhìn thấy khi đang chúi müi xuống hồ nước dưới kia. Gã có
cái vẻ thật chướng mắt. Ta đo|n l{ một giống Orc do th|m n{o đó, hoặc một con vật của bọn
chúng. Thế nhưng g~ đ~ trườn khỏi bọn ta nhờ một trò mèo n{o đó.”

“Tôi không biết gã ở đ}u,” Frodo nói. “G~ chỉ là một người bạn tình cờ gặp trên đường, và
tôi không chịu trách nhiệm về gã. Nếu các anh bắt được gã, hãy tha cho gã. Hãy mang gã hoặc
ph|i g~ đến chỗ chúng tôi. Gã chỉ là một sinh vật lang thang tội nghiệp, nhưng tôi cüng đ~ chăm
nom gã trong ít lâu. Còn về phần mình, chúng tôi là những người Hobbit ở Quận, mãi xa về phía
Tây Bắc, vượt qua rất nhiều con sông. Frodo con trai Drogo l{ tên tôi, v{ đi cùng với tôi là
Samwise con trai Hamfast, một người Hobbit đ|ng tr}n trọng làm việc cho tôi. Chúng tôi đ~ trải
qua những qu~ng đường xa xôi - từ Thung Đ|y Khe, hay Imladris như một số người gọi.” Nói
đến đ}y Faramir giật mình và tỏ vẻ chăm chú hơn. “Chúng tôi có bảy người đồng hành: một
người chúng tôi đ~ mất ở Moria, những người khác chúng tôi rời bỏ ở Parth Galen phía trên
Rauros: hai người dòng dõi của tôi; cüng có cả một Người Lùn, một người Tiên, và hai Con
Người. Họ là Aragorn; và Boromir, tự xưng mình đến từ Minas Tirith, một thành phố phương
Nam.”

“Boromir!” cả bốn người cùng thốt lên.

“Boromir con trai Chúa Denethor ư?” Faramir nói, một vẻ nghiêm nghị lạ thường hiện lên
trên mặt anh ta. “Ngươi đi cùng anh ấy ư? Đúng l{ tin mới lạ, nếu đó l{ sự thật. Hãy nghe cho rõ,
hỡi những người nhỏ bé lạ mặt, rằng Boromir con trai Denethor chính l{ Trưởng Giám Quan tòa
Tháp Trắng, và là Tổng Chỉ Huy của bọn ta: bọn ta mong nhớ anh ấy biết bao. Vậy ngươi l{ ai, v{
ngươi có công chuyện gì với anh ấy? Hãy khẩn trương, vì Mặt Trời đang lên đấy!”

“Anh có biết những c}u đố đ~ đưa Boromir đến Thung Đ|y Khe không?” Frodo đ|p lại.

Hãy tìm đến Thanh Kiếm Gãy

Tại Imladris nương nhờ.

“Quả là ta biết những lời đó,” Faramir sửng sốt nói. “Ngươi cüng biết về chúng là bằng
chứng phần nào cho thấy ngươi nói thật.”

“Aragorn m{ tôi mới kể tên chính l{ người mang Thanh Kiếm G~y,” Frodo nói. “Còn chúng
tôi là những người Tí Hon m{ b{i ca nói đến.”

“Ta thấy rồi,” Faramir tư lự nói. “Hoặc ta thấy có vẻ l{ đúng vậy. Thế còn Tai Ương của
Isildur thì sao?”

“Nó được cất giấu rồi,” Frodo trả lời. “Nhưng chắc chắn nó sẽ được làm sáng tỏ vào một lúc
n{o đó.”

“Bọn ta phải tìm hiểu thêm về chuyện n{y,” Faramir nói, “cüng như biết được điều gì đ~ đưa
c|c ngươi đi qu| xa về phía Đông dưới bóng…,” anh ta chỉ tay m{ không nói tên ra. “Nhưng
không phải lúc này. Bọn ta đang có việc cần phải l{m ngay. C|c ngươi đang gặp nguy hiểm, và
dù băng đồng hay b|m đường thì c|c ngươi cüng chẳng đi xa được vào hôm nay. Sắp có v{i đòn
ra trò trước khi trời s|ng rõ. Sau đó sẽ là cái chết hoặc tháo chạy gấp trở lại Anduin. Ta sẽ cử hai
người lại canh chừng c|c ngươi, vì lợi ích của c|c ngươi v{ cả của ta nữa. Người khôn ngoan
không tin bất cứ cuộc gặp tình cờ n{o trên đường ở vùng đất này. Chừng nào quay lại, ta sẽ nói
chuyện thêm với c|c ngươi.”
 “Xin từ biệt!” Frodo vừa nói vừa cúi thấp người. “Cứ nghĩ điều gì anh muốn, nhưng tôi l{
bạn của mọi kẻ thù của Kẻ Thù Số Một. Chúng tôi sẽ đi cùng c|c anh, nếu người tí hon chúng tôi
có thể hy vọng là giúp được cho các anh, những người dường như đều gan dạ và mạnh mẽ, và
nếu nhiệm vụ của tôi cho phép. Cầu cho ánh sáng bùng lên trên những lưỡi kiếm của c|c anh!”

“Người Tí Hon quả là lịch thiệp, cho dù họ có l{ gì kh|c đi nữa,” Faramir nói. “Xin từ biệt!”

Hai chàng Hobbit lại ngồi xuống, nhưng chẳng nói gì với nhau về những suy nghĩ v{ nghi
ngại của mình. Ở ngay bên cạnh, trong vùng bóng lốm đốm dưới đ|m nguyệt quế màu sẫm, có
hai người ở lại canh gác. Thỉnh thoảng họ lại lột mặt nạ ra cho mát, bởi nhiệt độ ban ngày mỗi
lúc một nóng, và Frodo nhận thấy họ đều là những người đẹp đẽ, da sáng, tóc sẫm, có đôi mắt
xám và khuôn mặt kiêu h~nh đầy ưu tư. Họ nói chuyện với nhau bằng chất giọng nhỏ nhẹ, thoạt
tiên sử dụng Ngôn Ngữ Chung, nhưng theo cung c|ch từ những ng{y xa xưa, v{ rồi chuyển sang
một ngôn ngữ khác của riêng họ. Trong lúc lắng nghe Frodo ngạc nhiên nhận ra họ đang nói
tiếng Tiên, hoặc một thứ ngôn ngữ n{o đó chỉ khác biệt chút ít; và cậu nhìn họ kinh ngạc, bởi
cậu hiểu rằng họ hẳn l{ người Dúnedain ở miền Nam, những người thuộc dòng dõi Vua Chúa
Tây Châu.

Một lát sau cậu bắt chuyện với họ; nhưng họ trả lời chậm chạp và cảnh giác. Họ tự xưng l{
Mablung và Damrod, những chiến binh Gondor, và họ là dân Tuần Du ở Ithilien; bởi họ là hậu
duệ của những người từng sống tại Ithilien, trước khi nơi n{y bị t{n ph|. Chúa Denethor đ~
thành lập một đội du kích trong số họ, bí mật vượt dòng Anduin (bằng cách nào và ở đ}u thì họ
không nói) để quấy rối lü Orc v{ những kẻ thù kh|c lang thang trên vùng đất nằm giữa Ephel
Dúath và Sông Cả.

“Phải đến gần mười lý từ đ}y về bờ Đông dòng Anduin,” Mablung nói, “v{ bọn tôi hiếm khi
đi xa đến thế. Thế nhưng bọn tôi có mục đích kh|c trong chuyến đi n{y: bọn tôi đến phục kích lü
Người Harad. Quỷ tha ma bắt chúng đi!”

“Phải, quỷ tha ma bắt bọn miền Nam!” Damrod nói. “Người ta nói từng có giao dịch thời xa
xưa giữa Gondor và những vương quốc Harad ở Viễn Nam, cho dù chưa bao giờ tồn tại tình
bằng hữu. Thời đó biên giới của bọn tôi nằm mãi về phía Nam, quá cửa sông Anduin, và Umbar,
vùng đất gần nhất của chúng, thừa nhận sự cai trị của bọn tôi. Nhưng đ~ từ lâu lắm rồi. Đ~ bao
thế hệ Con Người trôi qua kể từ lần cuối cùng có kẻ qua lại giữa đ}y v{ đó. Giờ đ}y bọn tôi vừa
biết Kẻ Thù đ~ tr{ trộn v{o chúng, v{ chúng đ~ đ{o ngü về phe Hắn, hoặc cüng có thể là quay lại
với Hắn - chúng lúc n{o cüng sẵn sàng tuân theo nguyện vọng của Hắn - cüng như biết bao kẻ
khác ở miền Đông đ~ l{m. Tôi d|m chắc rằng ngày tháng của Gondor sắp tàn rồi, v{ tường
thành Minas Tirith sẽ sụp đổ, sức mạnh và dã tâm của Hắn quá lớn lao.”

“Thế nhưng bọn tôi sẽ không ngồi |n binh để Hắn thích l{m gì thì l{m,” Mablung nói. “Bọn
người miền Nam đ|ng nguyền rủa này giờ đang h{nh qu}n trên những con đường cổ xưa đến
tham gia đội quân trong tòa Tháp Tối. Phải đấy, trên chính những con đường mà tài nghệ
Gondor đ~ x}y dựng nên. Và bọn tôi nhận ra chúng đi mỗi lúc một lơ đễnh, nghĩ rằng sức mạnh
của chủ nhân mới quá lớn, đến nỗi chỉ cần bóng d~y đồi của Hắn l{ đủ bảo vệ được chúng. Bọn
tôi đến để dạy cho chúng một bài học nữa. Có tin báo về một binh đo{n hùng hậu từ mấy ngày
trước, đang h{nh qu}n lên phía Bắc. Theo bọn tôi ước tính một trong số những đo{n qu}n của
chúng sẽ qua đ}y, khoảng trước buổi trưa - theo con đường trên kia, giữa lối xẻ qua sống đ|.
Con đường có thể đi qua, nhưng chúng thì không! Chừng nào Faramir còn là Chỉ Huy. Bây giờ
ngài dẫn đầu tất cả các phi vụ nguy hiểm. Thế nhưng trời cao ưu |i ng{i, hoặc số mệnh để dành
ngài cho một kết cục kh|c.”

***

Câu chuyện của họ lắng xuống thành im lặng và nghe ngóng, Dường như tất cả đều bất động
và cảnh gi|c. Sam, đang khom mình bên rìa b~i dương xỉ, nhìn ra. Bằng cặp mắt Hobbit tinh
tường chú nhìn thấy có thêm rất nhiều Con Người nữa ở xung quanh. Chú có thể thấy họ đang
rón rén trèo lên sườn dốc, từng người một hoặc thành những h{ng d{i, lúc n{o cüng ẩn vào
bóng những lùm, những bụi cây cối, hoặc bò xuyên qua cỏ, chẳng hề lộ mình trong những bộ
quần áo nâu và xanh lục. Tất cả đều trùm mü, bịt mặt nạ, găng tay, được trang bị vü khí giống
Faramir và các bạn đồng hành. Chẳng lâu sau họ đ~ đi qua v{ biến mất. Mặt trời cứ lên cao cho
tới khi đ~ tiến s|t đến miền Nam. Những dải bóng đổ co lại.

“Không biết cái tên Gollum chết tiệt đó đ}u rồi?” Sam nghĩ, trong lúc bò trở lại vào vùng
r}m m|t hơn. “G~ phải đối mặt với nguy cơ bị xuyên táo vì nhầm với Orc, hoặc bị nướng bởi Mặt
Vàng. Thế nhưng mình đo|n g~ biết tự chăm sóc bản th}n.” Chú nằm xuống bên cạnh Frodo và
bắt đầu ngủ gà gật.

Chú thức giấc, nghĩ mình vừa nghe thấy tiếng tù và cất lên. Chú ngồi dậy. Giờ đ~ là chính
ngọ. Những người lính g|c đang đứng căng thẳng và cảnh gi|c trong bóng đ|m c}y. Rồi đột
nhiên, không phải nghi ngờ gì nữa, tiếng tù và cất lên ồn ~ hơn từ phía trên, đầu đỉnh dốc. Sam
nghĩ chú đ~ nghe thấy cả những tiếng hò hét và quát tháo hoang dại, nhưng }m thanh lại chỉ
văng vẳng, như thể phát ra từ hang động xa xôi n{o đó. Rồi ngay lập tức âm thanh của trận
chiến náo nhiệt nổ ra nghe rất gần, ngay phía trên nơi họ trú ẩn. Chú nghe thấy rõ ràng tiếng sắt
thép va chạm loảng xoảng, tiếng kiếm bổ v{o mü sắt chan chát, tiếng đập thùm thụp của lưỡi
kiếm vào khiên; tiếng người gào thét và gầm rú, và một giọng trong trẻo hét lên Gondor!
Gondor!

“Nghe cứ như tiếng một trăm thợ rèn đang cùng nhau rèn vậy,” Sam nói với Frodo. “Giờ họ
đ~ ở gần quá mức tôi mong muốn rồi.”
 Thế nhưng bầu huyên náo càng lúc càng gần hơn nữa. “Chúng đang đến!” Damrod hét lên.
“Xem kìa! V{i tên miền Nam đ~ ph| bẫy và lao ra khỏi con đường. Chúng đang chạy! Người của
bọn tôi đang b|m theo chúng, v{ Chỉ Huy đang dẫn đầu.”

Sam nóng lòng muốn được thấy nhiều hơn, chú đi xuống nhập hội cùng những người lính
g|c. Chú trườn lên cao hơn một chút, vào trong một bụi lớn hơn trong đ|m nguyệt quế. Ngay
lập tức chú bắt gặp cảnh tượng những kẻ da ngăm đen mặc áo quần đỏ đang chạy xuống triền
đồi c|ch đó một đoạn, những chiến binh trong bộ đồ xanh lao đến phía sau, chém gục kẻ thù
đang th|o chạy. Tên bay d{y đặc trên trời. Rồi đột nhiên một người ng~ nh{o qua đúng chỗ bờ
mà họ nấp, lăn qua những thân cây mỏng manh, suýt trúng vào họ. Người đó ngừng lăn giữa bãi
dương xỉ chỉ c|ch đó v{i bộ, mặt úp xuống, những lông chim xanh gắn đuôi tên vẫn găm v{o cổ,
dưới cổ áo vàng. Tấm |o cho{ng đỏ thắm đ~ r|ch bươm, |o gi|p chẽn ghép những tấm đồng
thau chồng lên nhau đ~ bị xé và chặt vỡ, những bím tóc đen tết lẫn với v{ng ướt süng m|u. B{n
tay rám nắng vẫn nắm lấy chuôi một thanh kiếm gãy.

Đó l{ lần đầu tiên Sam được chứng kiến một trận chiến giữa Người v{ Người, và chú không
khoái lắm. Chú lấy làm mừng vì không phải nhìn khuôn mặt người chết. Chú tự hỏi tên người đó
là gì và anh ta từ đ}u đến; và liệu trái tim anh ta có thực sự xấu xa không, hay những lời nói dối,
hay mối đe dọa n{o đó đ~ dẫn anh ta vào cuộc h{nh qu}n d{i đằng đẵng rời khỏi quê hương, v{
liệu có phải anh ta chỉ ước ao được ở lại hưởng cuộc sống yên bình - tất cả những ý nghĩ đó
thoáng qua trong chốc lát rồi nhanh chóng biến mất khỏi tâm trí chú. Bởi ngay khi Mablung tiến
về phía xác chết, lại có một âm thanh khác cất lên. Tiếng gào thét khủng khiếp. Xen giữa nó Sam
nghe thấy một tiếng rống hay tiếng tù và the thé. Rồi sau đó l{ }m thanh thình thịch ghê gớm,
giống như có những chiếc búa khổng lồ nện xuống mặt đất.

“Coi chừng! Coi chừng!” Damrod hét lên với đồng đội. “Cầu cho các Valar dẫn nó ra khỏi
đ}y! Mûmak! Mûmak!”

Giữa nỗi sửng sốt và kinh hoàng, và cuối cùng là niềm phấn khích, Sam trông thấy một hình
thù khổng lồ xô ra từ đ|m c}y rồi lao xuống sườn dốc. To lớn như một ngôi nh{, m{ còn to hơn
nhiều một ngôi nh{, đối với chú, nó là một quả đồi x|m di động. Sợ hãi và ngạc nhiên có lẽ đ~
phóng đại nó trong mắt chú Hobbit, nhưng con Mûmak từ Harad thực sự là một quái vật khổng
lồ, và giống loài nó giờ không còn bước đi ở Trung Địa nữa; những họ hàng còn sống vào thời
sau này chỉ là bản sao mờ nhạt về kích thước và vẻ oai vệ. Nó lao đến, phi thẳng tới những
người đang quan s|t, rồi bất chợt đổi hướng trong gang tấc và tạt qua chỉ cách họ có v{i thước,
làm rung chuyển mặt đất dưới chân họ: cẳng chân nó to lớn như cổ thụ, đôi tai khổng lồ trông
như những cánh buồm xòe rộng, cái vòi dài dựng đứng như con rắn đang chuẩn bị tấn công, đôi
mắt nhỏ đỏ quạch long lên giận dữ. Những chiếc ngà nom tựa sừng chĩa ngược lên được quấn
những dải băng v{ng ròng ròng m|u. Bộ giáp trang trí màu tím và vàng phấp phới tả tơi khắp
xung quanh nó. Tàn tích của một thứ gì đó trông giống như tòa th|p chiến vẫn còn nằm trên
tấm lưng căng tròn của nó, đ~ bị ph| n|t trên con đường điên loạn xuyên qua khu rừng; và còn
bám lủng lẳng tuyệt vọng tít trên cổ nó là một hình thù nhỏ bé - xác của một chiến binh düng
mãnh, một gã khổng lồ trong số người Swerting.
 Con thú to lớn vẫn gào rống như sấm rền, cắm đầu lao đi trong cơn thịnh nộ mù quáng
xuyên qua những ao hồ và bụi cây. Từng loạt tên đều nảy ra hoặc táp vào lớp da d{y bên sườn
nó một cách vô hại. Quân cả hai bên đều bỏ chạy khi thấy nó, thế nhưng nó vẫn đuổi kịp rất
nhiều người và giày họ nát bấy dưới đất. Chẳng mấy chốc nó đ~ mất dạng, dù tiếng rống và giẫm
chân vẫn còn vọng lại từ phía xa. Chuyện gì xảy ra với nó sau đó Sam không bao giờ được nghe:
có thể nó đ~ tho|t được mà lang thang khắp chốn hoang dã một thời gian, cho đến khi biến mất
ở nơi đất kh|ch quê người, hay bị kẹt dưới một hố s}u n{o đó; hoặc cüng có thể nó vẫn lao đi
trong thịnh nộ cho đến khi bổ nhào xuống dòng Sông Cả và bị nuốt chửng.

Sam hít vào một hơi s}u. “Đó chính l{ một con Khổng tượng!” chú nói. “Vậy đúng l{ có
Khổng tượng, v{ tôi đ~ được thấy một con. Ôi đời! Nhưng sẽ chẳng có ai ở nhà chịu tin tôi hết.
Chà, nếu chuyện này kết thúc rồi, thì tôi sẽ đi ngủ một l|t.”

“H~y tranh thủ ngủ khi còn có thể,” Mablung nói. “Nhưng Chỉ Huy sẽ quay lại, nếu ngài
không bị thương; v{ chừng n{o ng{i đến chúng ta sẽ nhanh chóng lên đường. Chúng ta sẽ bị
truy đuổi ngay khi tin tức về trận đ|nh n{y đến được tai Kẻ Thù, và chuyện đó sẽ không còn lâu
nữa đ}u.”

“Vậy nếu buộc phải đi thì c|c anh h~y đi nhẹ nh{ng!” Sam nói. “Không cần phải làm phiền
giấc ngủ của tôi đ}u. Tôi đ~ phải đi cả đêm rồi.”

Mablung cười ph| lên. “Tôi không nghĩ Chỉ Huy sẽ để các cậu lại một mình đ}u, cậu
Samwise,” anh ta nói. “Nhưng c|c cậu sẽ thấy ngay thôi.”

Chương V

CỬA SỔ NHÌN VỀ TÂY

Sam tưởng như mới chỉ chợp mắt được vài phút khi chú tỉnh dậy, nhận ra trời đ~ về chiều
v{ Faramir đ~ trở lại. Anh ta dẫn theo rất nhiều người; thực tế là những người sống sót sau cuộc
phục kích giờ đ~ tập trung cả lại trên sườn dốc bên cạnh, phải tới hai hoặc ba trăm người. Họ
ngồi thành một vòng bán nguyệt rộng, Faramir thì ngồi trên mặt đất ngay giữa hai nhánh, trong
khi Frodo đứng trước mặt anh ta. Cảnh tượng kỳ lạ trông chẳng khác nào một cuộc xét xử tù
nhân.

Sam lẻn ra khỏi b~i dương xỉ , nhưng chẳng ai chú ý đến chú, và chú tự ngồi xuống ở một
đầu vòng người, nơi chú có thể nhìn và nghe thấy tất cả những gì đang diễn ra. Chú chăm chú
quan sát và nghe ngóng, sẵn s{ng lao đến hỗ trợ cậu chủ nếu cần thiết. Chú nhìn thấy khuôn mặt
Faramir, giờ đ~ bỏ mặt nạ: trông anh ta rắn rỏi oai vệ, thấp thoáng vẻ sắc sảo phía sau cái nhìn
dò xét. Sự ngờ vực chứa đầy cặp mắt x|m đang đăm đăm nhìn Frodo.

Sam sớm nhận ra viên Chỉ Huy không thỏa mãn với lời giải trình về bản thân của Frodo ở
nhiều điểm: cậu đ~ đóng vai trò gì trong Hội Đồng Hành xuất phát từ Thung Đ|y Khe; tại sao
cậu rời bỏ Boromir; và giờ cậu đang đi đ}u.V{ anh ta thường xuyên trở lại câu chuyện về Tai
Ương của Isildur. Hiển nhiên anh ta biết Frodo vẫn đang che giấu một điều gì đó vô cùng quan
trọng.

“Nhưng người Tí Hon phải bước lên thì Tai Ương của Isildur mới tỉnh giấc, hoặc ít ra những
lời đó nói như vậy,” anh ta khăng khăng “Nếu ngươi chính l{ người Tí Hon được nêu tên, thì
không còn nghi ngờ gì chính ngươi đ~ mang thứ đó đến Hội Đồng m{ ngươi nói tới, cho dù nó là
gì đi chăng nữa, và ở đó Boromir đ~ nhìn thấy nó. Ngươi không phủ nhận chứ?”

Frodo không trả lời. “Vậy đấy!” Faramir nói. “Giờ ta muốn được nghe ngươi nói nhiều hơn
về điều đó; bởi những gì liên quan đến Boromir cüng liên quan đến ta. Một müi tên Orc đ~ giết
chết Isildur, như những câu chuyện cổ vẫn kể. Thế nhưng müi tên Orc lại có rất nhiều, và nhìn
thấy müi tên không thể khiến Boromir vương quốc Gondor coi là dấu hiệu Định Mệnh được.
Ngươi có giữ thứ đó không? Ngươi nói nó được cất giấu; nhưng không phải l{ do ngươi quyết
định cất giấu nó ư?”

“Không, không phải do tôi,” Frodo trả lời. “Nó không thuộc về tôi. Nó không thuộc về bất cứ
người trần tục nào, dù to lớn hay nhỏ bé; nếu có bất cứ ai có quyền làm chủ nó, thì đó phải là
Aragorn con trai Arathom, m{ tôi đ~ nêu tên, l{ thủ lĩnh của Hội Đồng Hành từ Moria đến
Rauros.”

“Tại sao lại như vậy mà không phải là Boromir, hoàng thân của Thành Phố mà con cháu
Elendil đ~ x}y dựng nên?”

“Bởi Aragorn là dòng trực hệ, cha đến cha, từ chính Isildur con trai Elendil. Và thanh kiếm
anh ấy mang theo chính là thanh kiếm của Elendil.”

Một tiếng rì rầm ngạc nhiên rộ lên qua cả vòng người. Một v{i người thét lớn: “Thanh kiếm
của Elendil! Thanh kiếm của Elendil đang đến với Minas Tirith! Quả là một tin trọng đại!” Thế
nhưng khuôn mặt Faramir không hề đổi sắc.

“Có thể,” anh ta nói. “Nhưng một quyền lớn lao đến thế sẽ cần được chất vấn, và chứng cớ
rõ ràng phải được đưa ra nếu người tên Aragorn này có bao giờ đến Minas Tirith. Người đó hay
bất cứ ai trong Hội Đồng Hành của ngươi vẫn chưa đến đó khi ta lên đường s|u ng{y trước.”

“Boromir đ~ chấp nhận quyền đó,” Frodo nói. “Nếu Boromir ở đ}y, thực thế, chắc chắn anh
ấy sẽ trả lời mọi câu hỏi của anh. Và vì anh ấy đ~ đến được Rauros nhiều ng{y trước và dự định
sẽ đi thẳng đến thành phố của anh, nên nếu anh quay lại đó, anh sẽ sớm biết được câu trả lời.
Anh ấy hiểu phần việc của tôi trong Hội Đồng H{nh, cüng giống như mọi người khác, bởi việc đó
được đích thân Elrond ở Imladris giao cho tôi trước toàn thể Hội Đồng. Vì nhiệm vụ đó m{ tôi
đến vùng đất n{y, nhưng tôi không được phép tiết lộ cho bất cứ ai ngoài Hội Đồng Hành. Và
những người tự nhận mình chống lại Kẻ Thù tốt hơn hết l{ đừng cản trở.”

Giọng Frodo cất lên đầy kiêu hãnh, bất kể cảm xúc của cậu có như thế nào, và Sam rất tán
đồng; thế nhưng nó lại không làm hài lòng Faramir.

“Vậy đấy!” anh ta nói. “Ngươi bảo ta tự lo chuyện của mình, bảo ta về nhà, và mặc kệ ngươi.
Boromir sẽ kể tất cả, chừng nào anh ấy đến. Chừng nào anh ấy đến, ngươi nói vậy! Ngươi có
phải là bạn của Boromir không?”

Trong tâm trí Frodo hiện ra sinh động ký ức vụ tấn công của Boromir, và cậu chần chừ
trong gi}y l|t. Đôi mắt Faramir dõi lên cậu thêm đanh lại. “Boromir l{ một thành viên gan dạ
trong Hội Đồng Hành của bọn tôi,” cuối cùng cậu nói. “Phải, tôi là bạn anh ấy, về phần tôi.”

Faramir cười nhạt. “Vậy ngươi sẽ đau buồn nếu biết Boromir đ~ chết chứ?”

“Dĩ nhiên l{ tôi sẽ đau buồn,” Frodo nói. Rồi cậu ngập ngừng khi bắt gặp ánh mắt Faramir.
“Chết sao?” cậu hỏi lại. “Ý anh nói rằng anh ấy đ~ chết, và anh biết điều đó sao? Anh vừa định cài
bẫy tôi bằng lời lẽ v{ trêu đùa tôi sao? Hay b}y giờ anh lại định tung hỏa mù nói dối tôi?”

“Ta không thèm tung hỏa mù nói dối ngay cả với một tên Orc,” Faramir nói.

“Vậy tại sao anh ấy lại chết, và làm thế nào anh biết được điều đó? Bởi anh vừa nói rằng
chưa có ai trong Hội Đồng H{nh đến được thành phố lúc anh đi khỏi.”

“Ta đ~ hy vọng bạn bè v{ cüng l{ bạn đường của anh ấy sẽ kể ta nghe anh ấy đ~ chết thế
n{o.”

“Thế nhưng anh ấy vẫn còn sống và khỏe mạnh khi chúng tôi chia tay. Và anh ấy vẫn sống
theo như những gì tôi được biết. Cho dù rõ ràng có rất nhiều mối nguy hiểm trên thế giới n{y.”

“Đúng l{ rất nhiều,” Faramir nói, “v{ phản trắc cüng là một phần quan trọng trong số đó.”

Sam càng lúc càng mất kiên nhẫn và bực bội với cuộc nói chuyện này. Và những lời cuối
cùng đ~ vượt quá sức chịu đựng của chú. Lao vào giữa vòng người, chú đến đứng một bên cậu
chủ.

“Xin cậu thứ lỗi, cậu Frodo,” chú nói, “nhưng đôi co thế n{y đủ rồi. Anh ta chẳng có quyền gì
nói với cậu như vậy hết, sau tất cả những gì cậu đ~ phải trải qua, vì lợi ích của anh ta cùng tất cả
những Con Người vĩ đại n{y cüng nhiều như của bất cứ ai khác.

“Thế này nhá, anh Chỉ Huy!” chú đứng tấn trước mặt Faramir, hai tay chống nạnh, nhìn vào
mặt anh ta như thể đang nói chuyện với một thằng nhóc Hobbit vừa hứa biếu chú thứ nó gọi là
“xốt” khi bị tra hỏi về những lần v{o vườn quả. Vài tiếng xì xào cất lên, nhưng cüng có cả nét
cười thích chí trên khuôn mặt những người đang theo dõi: c|i cảnh tượng Chỉ Huy của họ ngồi
trên mặt đất mắt đối mắt với một anh chàng Hobbit trẻ tuổi, hai chân choãi rộng, xù lông giận
dữ, nó vượt quá mọi trải nghiệm của họ. “Thế n{y nh|!” chú nói. “Anh đang định lèo l|i điều gì?
Hãy nói thẳng ra trước khi tất cả lü Orc Mordor tr{n lên chúng ta! Nếu anh nghĩ cậu chủ tôi đ~
sát hại anh Boromir này rồi bỏ chạy, thì anh mất trí rồi; nhưng cứ nói thẳng ra đi! V{ rồi hãy cho
bọn tôi biết anh định làm gì về chuyện đó. Nhưng thật đ|ng tiếc là những kẻ luôn mồm nói
chuyện chiến đấu với Kẻ Thù lại không để những người khác làm phần của họ theo cách của họ
mà không ngáng trở. Hắn chắc sẽ hài lòng kinh khủng tận nếu gặp anh lúc n{y. Vì nghĩ rằng hắn
có thêm một đồng minh mới, có lẽ vậy đấy.”

“Kiên nhẫn n{o!” Faramir nói, nhưng không hề giận dữ. “Đừng nói hộ chủ nh}n ngươi, anh
ta s|ng trí hơn ngươi nhiều. Và ta không cần bất cứ ai dạy dỗ về mối nguy của bọn ta. Tuy nhiên
ta vẫn bỏ chút thời gian để ph|n xét đúng đắn trong một vấn đề phức tạp. Nếu ta cüng nhanh
nhảu như ngươi, có lẽ ta đ~ giết chết ngươi từ lâu rồi. Bởi ta được lệnh giết tất cả những kẻ bị ta
phát hiện trên vùng đất n{y m{ không được phép của Chúa Gondor. Thế nhưng ta không giết
người hay thú khi không cần thiết, và ngay cả khi cần thiết thì cüng chẳng lấy làm mừng. Ta
cüng chẳng ham nói chuyện vô bổ. Vậy nên h~y yên lòng đi. H~y ngồi xuống bên chủ nhân
ngươi, v{ h~y trật tự!”

Sam nặng nề ngồi xuống, khuôn mặt ửng đỏ. Faramir lại quay về phía Frodo. “Ngươi đ~ hỏi
làm sao ta biết được con trai Denethor đ~ chết. Tin tức về cái chết vẫn bay bằng nhều cánh.
Người ta nói đêm thường mang tin đến cho họ hàng gần. Boromir l{ anh trai ta.”

Bóng dáng nỗi buồn lướt nhanh qua khuôn mặt anh ta. “Ngươi còn nhớ vật gì mang dấu
hiệu đặc trưng m{ Ho{ng th}n Boromir mang theo trong h{nh trang không?”

Frodo suy nghĩ một lát, lo sợ cái bẫy n{o đó có thể đang giăng ra, v{ tự hỏi cuộc tranh cãi
này rồi sẽ kết thúc ra sao. Cậu khó lắm mới giấu được chiếc Nhẫn khỏi thói tham lam kiêu hãnh
của Boromir, và giờ cậu không biết phải xoay xở thế nào giữa bao nhiêu con người, tất cả đều
hiếu chiến và mạnh mẽ. Tuy nhiên trái tim cậu mách bảo rằng Faramir, dù có vẻ bề ngoài rất
giống anh trai mình, song lại là một người ít vị kỷ hơn nhiều, nghiêm khắc hơn nhưng cüng
thông th|i hơn. “Tôi nhớ Boromir có mang một c}y tù v{,” rốt cục cậu trả lời.

“Ngươi nhớ tốt đấy, và tỏ ra đúng l{ người thực sự đ~ nhìn thấy anh ấy,” Faramir nói. “Vậy
có lẽ ngươi cüng có thể nhìn thấy nó trong tâm trí ngươi: một cây sừng lớn của giống bò hoang
miền Đông, bọc bạc, trên khắc những ký tự cổ xưa. Người con trưởng trong gia tộc ta đ~ mang
c}y tù v{ đó suốt bao thế hệ; v{ người ta nói nếu nó được thổi lên vào lúc nguy cấp ở bất cứ đ}u
trong biên giới vương quốc Gondor, biên giới thuở xa xưa, tiếng nó sẽ không tắt đi m{ không ai
nghe thấy.

“Năm ng{y trước khi ta dấn thân vào cuộc viễn chinh n{y, v{ mười một ng{y trước đ}y
cüng v{o khoảng giờ n{y, ta đ~ nghe thấy tiếng chiếc tù v{ đó: dường như l{ từ phía Bắc, nhưng
chỉ văng vẳng thôi, như thể chỉ là tiếng vọng trong t}m trí. Chúng ta đ~ linh cảm đó l{ điềm xấu,
cha ta và ta, bởi chúng ta không hề có tin tức gì về Boromir kể từ khi anh ấy ra đi, v{ không có
người lính nào ở vùng biên cương thấy anh ấy đi qua. V{ v{o đêm thứ ba sau đó một điều kỳ lạ
đ~ xảy đến với ta.

“Ta đang ngồi bên dòng Anduin, trong m{n đêm x|m dưới |nh trăng non, nhìn dòng nước
cứ chảy m~i; còn đ|m sậy thì xào xạc buồn bã. Bọn ta vẫn theo dõi không ngừng nghỉ những bờ
bến gần Osgiliath, nơi kẻ thù giờ đ}y đ~ chiếm giữ một phần, rồi từ đó quấy nhiễu vùng đất của
bọn ta. Thế nhưng trong thời khắc nửa đêm hôm đó cả thế giới lại như đang say ngủ. Rồi ta nhìn
thấy hay dường như ta đ~ thấy, một con thuyền đang trôi trên sông, lấp lánh xám, một con
thuyền nhỏ kiểu cách lạ thường có müi vươn cao, v{ chẳng có ai chèo hay lái cả.

“Một cảm giác kính sợ dâng lên trong ta, bởi xung quanh nó là một vầng hào quang le lói.
Nhưng ta vẫn đứng dậy đi ra phía bờ sông, rồi bước v{o dòng nước, bởi ta bị cuốn về phía nó.
Rồi con thuyền rẽ về phía ta, vẫn giữ tốc độ ấy, và chậm rãi trôi qua trong tầm tay, song ta
không dám với lấy nó. Nó chìm s}u, như thể đang mang theo g|nh nặng ghê gớm lắm, lúc nó
trôi qua trước mắt dường như ta thấy lòng thuyền đựng gần như đầy nước trong vắt và ánh
sáng phát ra từ đó; bên trong l{n nước là một chiến binh đang yên nghỉ.

“Một thanh kiếm gãy nằm trên gối anh ấy. Ta cüng nhìn thấy rất nhiều vết thương trên th}n
thể anh. Đó chính l{ Boromir, anh trai ta, đ~ chết. Ta biết rõ giáp trụ, thanh kiếm, và khuôn mặt
mến thương của anh. Chỉ có một thứ ta không thấy: chiếc tù và. Chỉ có một thứ ta không biết:
chiếc thắt lưng tuyệt đẹp, như kết từ những tấm lá bằng vàng, quanh hông anh ấy. Boromir! ta
thét lớn. Chiếc tù và của huynh đâu? Huynh đang đi đâu vậy? Hỡi Boromir! Thế nhưng anh ấy đ~
biến mắt. Chiếc thuyền lại rẽ vào dòng chảy và xa khuất v{o bóng đêm. Cứ như thể một giấc mơ,
song lại không phải mơ bởi có thức tỉnh n{o đ}u. V{ ta không nghi ngờ gì rằng anh ấy đ~ chết và
đ~ trôi xuống theo Sông Cả ra Đại Dương.”

“Than ôi!” Frodo thốt lên. “Đó quả l{ Boromir m{ tôi đ~ biết. Bởi dải thắt lưng v{ng đó đ~
được Phu Nhân Galadriel trao cho anh ấy ở Lothlórien. Người cüng mặc lên người bọn tôi thứ
quần |o như anh đang thấy đ}y, m{u x|m vải tiên. Chiếc ghim c{i n{y cüng được chế tác bởi
cùng một tay nghề.” Cậu chạm vào chiếc lá màu xanh và bạc đang c{i tấm |o cho{ng dưới cổ.

Faramir nhìn gần hơn. “Đẹp qu|,” anh ta nói. “Phải, đ}y l{ sản phẩm của cùng một bàn tay
chế tác. Vậy ra c|c ngươi đ~ đi qua đất Lórien? Laurelindórenan là tên gọi cổ xưa của nơi đó,
nhưng suốt bao l}u nay nó đ~ nằm ngoài kiến thức của Con Người,” anh ta vừa nhẹ nhàng nói
thêm vừa chăm chú nhìn Frodo với một vẻ trầm trồ mới trong ánh mắt. “Giờ ta bắt đầu hiểu
thêm nhiều điều lạ lùng nữa về ngươi. Ngươi không định kể thêm cho ta sao? Bởi quả l{ đau
đớn khi nghĩ rằng Boromir đ~ chết, thật gần mảnh đất quê hương.”

“Những điều có thể nói tôi đ~ nói hết rồi,” Frodo trả lời. “Tuy nhiên c}u chuyện của anh như
một điềm b|o đối với tôi. Tôi nghĩ những gì anh thấy chỉ là ảo ảnh không hơn. một hình bóng
của vận hạn đen tối đ~ qua hoặc sẽ tới. Trừ khi đằng sau đó l{ trò lừa dối n{o đấy của Kẻ Thù.
Tôi đ~ nhìn thấy khuôn mặt những chiến binh đẹp đẽ thời xa xưa nằm ngủ dưới ao hồ trong
Đầm Lầy Chết, hoặc bị tà thuật của hắn làm ra vẻ như vậy.”
 “Không, không phải đ}u,” Faramir nói. “Bởi những gì hắn làm chỉ khiến trái tim kinh tởm;
thế nhưng tr|i tim ta lại d}ng đầy nỗi buồn đau v{ tiếc nuối.”

“Nhưng l{m sao một việc như vậy lại có thể xảy ra trong thực tế?” Frodo hỏi. “Bởi chẳng con
thuyền nào có thể qua được khu đồi đ| từ Tol Brandir; và Boromir dự định về nh{ băng qua
Luồng Ent và những c|nh đồng đất Rohan. Và làm sao con thuyền có thể cưỡi trên bọt nước
dòng thác khổng lồ mà không chìm xuống hồ nước sôi sục, dù đ~ chứa đầy nước?”

“Ta không biết,” Faramir nói. “Nhưng con thuyền đó từ đ}u đến?”

“Từ Lorien,” Frodo trả lời. “Ba con thuyền như vậy được chúng tôi chèo xuống theo dòng
Anduin để đến khu Th|c. Chúng cüng l{ đồ chế tác của người Tiên.”

“Ngươi đ~ đi qua Vùng Đất Bí Mật,” Faramir nói, “vậy m{ ngươi có vẻ ít hiểu biết về quyền
năng của nó quá. Nếu Con Người nào giao hảo với Nữ Chủ Ma Thuật, sinh sống trong khu Rừng
V{ng, thì người đó có thể trông chờ những điều lạ lùng sẽ xảy đến. Bởi nguy hiểm sẽ tới với
người trần tục n{o bước ra khỏi thế giới của Mặt Trời n{y, v{ người ta nói chẳng mấy người xưa
kia thoát khỏi nơi đó m{ còn như cü.

“Boromir, hỡi Boromir!” anh ta kêu lớn. “Bà ta đã nói gì với anh, Phu Nhân bất tử ấy? Bà ta
đã thấy gì? Điều gì đã thức tỉnh trong tim anh lúc đó? Cớ sao anh lại đến Laurelindórenan, mà
không đi theo con đường anh chọn, và phi về quê nhà vào buổi sáng trên lưng ngựa Rohan?”

Rồi lại quay về phía Frodo, anh ta trở lại nói bằng giọng nhỏ nhẹ. “Với những câu hỏi đó ta
đo|n ngươi đều có câu trả lời n{o đó, Frodo con trai Drogo. Nhưng có lẽ không phải là ở đ}y
hoặc v{o lúc n{y. Nhưng nếu ngươi vẫn cho rằng câu chuyện của ta là ảo gi|c, thì để ta kể cho
ngươi điều này. Chiếc tù và của Boromir ít nhất đ~ trở về trong thực tế, chứ không phải trong
tưởng tượng. Chiếc tù v{ đ~ về, nhưng lại bị chẻ l{m đôi, như thể bị chém bởi rìu hoặc kiếm. Hai
mảnh vỡ dạt vào bờ riêng rẽ: một mảnh được tìm thấy giữa đ|m sậy nơi lính canh Gondor ẩn
nấp, ở phía Bắc bên dưới nhánh chảy vào Luồng Ent; mảnh kia được tìm thấy bởi một người
lính có việc qua dòng nước khi nó đang xoay tròn trong cơn lü. Quả là sự may rủi kỳ lạ, thế
nhưng tội sát nhân sớm muộn gì cüng lộ, như lời người ta nói.

“V{ giờ hai mảnh tù và của người con cả đang nằm trên lòng Denethor, ngồi trên ngai cao,
chờ đợi tin tức. V{ ngươi không định kể cho ta điều gì về vụ chẻ chiếc tù v{ đó sao?”

“Không, tôi không biết gì về chuyện đó,” Frodo nói. “Thế nhưng ng{y anh nghe tiếng nó cất
lên, nếu anh tính to|n đúng, cüng chính l{ ng{y chúng tôi chia tay, ng{y tôi v{ người hầu của tôi
rời bỏ Hội Đồng Hành. Và giờ câu chuyện của anh đ~ khiến tôi khiếp sợ. Bởi nếu đúng l{ lúc đó
Boromir đ~ l}m nguy v{ bị giết hại, tôi phải sợ rằng tất cả bạn đồng hành của tôi cüng đều đ~ tử
nạn. Họ đều là họ hàng và bạn bè của tôi.

“Anh không định gạt bỏ những nghi ngờ v{ để tôi đi sao? Tôi mệt mỏi v{ đau khổ lắm rồi, sợ
hãi nữa. Thế nhưng tôi có việc phải làm, hoặc gắng l{m, trước khi cả tôi cüng bị giết chết. Và lại
càng cần phải vội v~ hơn, nếu hai người tí hon bọn tôi là tất cả những gì còn sót lại của hội đồng
hành.

“H~y quay về, hỡi Faramir, người Chỉ Huy can đảm vương quốc Gondor, và bảo vệ thành
phố của anh trong lúc còn có thể, h~y để tôi đi đến nơi định mệnh đang chờ đón.”

“Ta cùng chẳng cảm thấy chút an ủi nào trong cuộc nói chuyện n{y,” Faramir nói, “thế
nhưng rõ r{ng l{ ngươi đ~ đau khổ vì chuyện đó nhiều hơn mức cần thiết. Ai đ~ sửa soạn cho
Boromir như trong tang lễ? Trừ khi đích th}n người Lórien đ~ đến với anh ấy. Không phải lü
Orc hay chân tay của Kẻ Không Tên rồi. Ta đo|n ai đó trong Hội Đồng Hành của ngươi vẫn còn
sống.

“Nhưng dù có chuyện gì đ~ xảy ra ở vùng Biên Giới Bắc đi nữa, ta nay không còn nghi ngờ
ngươi, Frodo ạ. Nếu những ngày gian khổ đ~ dạy ta phán xét lời ăn nét mặt Con Người, thì ta
cüng có thể liều đo|n định người Tí Hon! Mặc dù,” rồi anh ta mỉm cười, “ngươi có điều gì đó rất
lạ lùng, Frodo ạ, một phong thái Tiên, có lẽ vậy. Thế nhưng hóa ra những lời trao đổi giữa chúng
ta lại mang tầm quan trọng hơn lúc đầu ta tưởng. Nhiệm vụ của ta là phải dẫn ngươi về Minas
Tirith để trả lời Denethor, và giờ nếu ta đưa ra lựa chọn gây tổn hại cho thành phố của ta, ta sẽ
phải trả giá bằng mạng sống một c|ch đích đ|ng. Vì thế ta sẽ chưa vội vã quyết định phải làm gì.
Thế nhưng chúng ta vẫn phải lên đường rời khỏi đ}y m{ không trì ho~n thêm nữa.”

Anh ta vùng đứng dậy, đưa ra v{i mệnh lệnh. Ngay lập tức những người đang tập trung
xung quanh chia thành từng toán nhỏ, tỏa đi hướng n{y hướng khác, rồi nhanh chóng biến mất
trong bóng núi và cây cối. Chẳng lâu sau chỉ còn mỗi Mablung và Damrod ở lại.

“Còn c|c ngươi Frodo v{ Samwise, sẽ đi theo ta v{ cận vệ của ta,” Faramir nói. “C|c ngươi
không thể tiếp tục đi theo con đường về Nam, nếu đó l{ mục đích của c|c ngươi. Nó sẽ không an
toàn trong vài ngày tới, đồng thời sẽ bị theo dõi s|t sao hơn sau vụ huyên n|o n{y. V{ ta nghĩ dù
thế n{o thì hôm nay c|c ngươi cüng chẳng thể đi được xa, bởi c|c ngươi mệt rồi. Bọn ta cüng
vậy. Giờ chúng ta sẽ đến một nơi bí mật, c|ch đ}y gần mười dặm. Lü Orc v{ gi|n điệp của Kẻ
Thù vẫn chưa tìm ra nơi đó, còn nếu chúng đ~ tìm ra, thì chúng ta vẫn có thể cầm cự được lâu
cho dù phải đối mặt với quân số đông hơn. Chúng ta có thể nghỉ ngơi lại đó trong ít l}u, c|c
ngươi sẽ ở cùng bọn ta. Đến sáng ra ta sẽ quyết định l{m điều gì thì tốt nhất cho ta, và cho các
ngươi.”

Frodo chẳng thể làm gì khác ngoài việc tuân theo yêu cầu, hay mệnh lệnh này. Có vẻ như
trước mắt đó l{ một hướng đi s|ng suốt, bởi cuộc đột kích vừa rồi của người Gondor đ~ khiến
việc đi lại ở Ithilien trở nên nguy hiểm hơn lúc n{o hết.

Họ lên đường ngay lập tức: Mahlung v{ Damrod đi c|ch không xa phía trước, Faramir cùng
Frodo và Sam bám theo phía sau. Men theo bờ hồ nơi hai ch{ng Hobbit đ~ tắm rửa, họ vượt qua
dòng nước, trèo lên một bờ dốc dài, rồi đi v{o một vùng rừng phủ bóng xanh kéo dài mãi xuống
dưới và về phía T}y. Trong lúc bước đi, với tốc độ nhanh nhất mà hai chàng Hobbit khả dĩ theo
kịp, họ vẫn hạ giọng nói chuyện với nhau.

“Tôi đ~ chấm dứt cuộc nói chuyện giữa chúng ta,” Faramir nói, “không chỉ vì thời gian đang
thúc ép, như cậu Samwise đ~ nhắc nhở, mà còn bởi chúng ta đ~ tiến gần tới những vấn đề mà
tốt hơn cả là không nên tranh luận công khai trước mặt nhiều người. Vì vậy tôi đ~ trở lại vấn đề
của anh trai tôi song chừa lại Tai Ương của Isildur. Cậu đ~ không ho{n to{n thẳng thắn với tôi,
Frodo.”

“Tôi không dối tr|, v{ đ~ th{nh thật hết mức có thể,” Frodo nói.

“Tôi không tr|ch cậu,” Faramir nói. “Cậu nói năng khéo léo cả trong tình thế khó khăn, v{
đối với tôi có vẻ thế là khá sáng suốt. Thế nhưng tôi đo|n biết được nhiều từ bản thân cậu hơn
là từ những điều cậu nói. Cậu và Boromir không thân thiện với nhau hoặc chí ít cậu và anh ấy đ~
không chia tay nhau một cách hữu hảo. Tôi đo|n cậu, và cả cậu Samwise nữa, đều có điều bực
bội n{o đó. Còn tôi thì yêu quý anh ấy, và sẵn sàng trả thù cho cái chết của anh ấy, song tôi cüng
hiểu rõ anh ấy. Tai Ương của Isildur - tôi mạo muội đo|n rằng Tai Ương của Isildur đ~ chia rẽ
hai bên và là nguyên nhân gây bất đồng trong Hội Đồng Hành các cậu. Rõ ràng nó là một vật gia
bảo ghê gớm n{o đó, v{ những thứ đó thường không duy trì sự hòa hảo trong liên minh, nếu
những câu chuyện cổ hãy còn dạy được cho ta điều gì đó. Chẳng lẽ tôi vẫn chưa bắn gần trúng
đích?”

“Gần rồi,” Frodo nói, “nhưng vẫn chưa v{o hồng t}m đ}u. Chẳng có bất đồng nào trong Hội
Đồng Hành chúng tôi hết, cho dù đúng l{ có nghi ngại: nghi ngại về lựa chọn nên đi đường nào
từ Emyn Muil. Nhưng dù đúng l{ vậy đi nữa, những câu chuyện cổ còn dạy cho chúng ta biết
mối nguy từ những lời nói hấp tấp liên quan đến những thứ như - vật gia bảo.”

“[, vậy thì đúng như tôi đ~ nghĩ: rắc rối của cậu chỉ nằm ở một mình Boromir mà thôi. Anh
ấy đ~ mong muốn thứ n{y được đưa đến Minas Tirith. Than ôi! Số phận nghiệt ng~ đ~ khóa đôi
môi cậu, người cuối cùng nhìn thấy anh ấy, v{ tước đi những điều tôi mong được biết: t}m tư
anh ấy thế nào vào giờ khắc cuối cùng. Dù anh có lầm lỗi hay không, tôi vẫn chắc chắn điều này:
anh đ~ chết thanh thản, v{ đ~ thực hiện được một điều tốt đẹp n{o đó. Khuôn mặt anh ấy thậm
chí còn đẹp hơn cả khi còn sống.

“Nhưng Frodo, ban đầu tôi đ~ thúc ép cậu qu| đ|ng về Tai Ương của Isildur. Hãy thứ lỗi cho
tôi! Làm thế quả là không khôn ngoan vào thời điểm đó tại nơi chốn đó. Tôi đ~ chẳng có thì giờ
để m{ suy nghĩ. Bọn tôi vừa trải qua một trận đ|nh khó khăn, nên t}m trí tôi chẳng thể chứa
thêm gì nữa. Thế nhưng, c{ng nói chuyện với cậu, tôi lại càng tiến dần đến đích, v{ vì thế phải cố
tình bắn ra xa. Bởi cậu cần phải biết rằng rất nhiều tích truyện cổ xưa còn được gìn giữ giữa
những Người Cai Trị thành phố, dù không truyền bá rộng rãi. Gia tộc chúng tôi không thuộc
dòng dõi Elendil, cho dù dòng máu Númenor có chảy trong người chúng tôi. Bởi dòng dõi của
chúng tôi bắt đầu từ Mardil, vị quốc quản trung th{nh đ~ đứng ra cai trị thay nhà vua mỗi lần
người ra trận. V{ đó l{ Vua Ernur, người cuối cùng của dòng dõi Anárion, không có con, và
không bao giờ trở về sau chiến tranh. Kể từ đó những quan quốc quản đ~ cai trị thành phố, cho
dù thời đó đ~ c|ch đ}y bao nhiêu thế hệ Con Người rồi.
 “Có chuyện này tôi vẫn còn nhớ hồi Boromir hãy còn là một đứa trẻ, khi hai chúng tôi cùng
nhau học những cậu chuyện về thời cha ông và về lịch sử thành phố, anh ấy luôn tỏ ra khó chịu
vì cha mình không phải l{ vua. ‘Phải cần mấy trăm năm thì quốc quản mới được làm vua, nếu
nhà vua không trở về?’ anh ấy hỏi. ‘V{i năm, có lẽ vậy, ở những dòng hoàng tộc ít danh gi| hơn,’
cha tôi trả lời. ‘Ở Gondor thì mười ng{n năm vẫn chưa đủ.’ Than ôi! Boromir tội nghiệp. Điều đó
chẳng khiến cậu hiểu hơn về anh ấy sao?”

“Có đấy,” Frodo nói. “Song anh ấy lúc n{o cüng đối xử với Aragorn với lòng kính trọng.”

“Tôi không nghi ngờ chuyện đó,” Faramir nói. “Nếu anh ấy chấp nhận quyền xưng vua của
Aragorn, như cậu nói, thì anh ấy sẽ vô cùng tôn kính anh ta. Thế nhưng thử thách còn chưa tới.
Họ vẫn chưa đến Minas Tirith hay trở th{nh kình địch trong những cuộc chiến ở đó.

“Nhưng tôi nói lan man rồi. Gia tộc Denethor chúng tôi biết nhiều tích truyện cổ nhờ truyền
thống l}u đời, ngoài ra kho tàng của chúng tôi vẫn bảo quản được biết bao nhiêu thứ: sách vở
chép lên giấy da khô, phải rồi, cả trên đ|, trên những tấm lá bạc, lá vàng, bằng những hệ ký tự
rất khác nhau. Một vài tấm trong số đó giờ chẳng ai còn đọc được; số còn lại cüng chẳng mấy ai
từng mở ra. Tôi đọc được chút ít trong số đó, bởi tôi đ~ được dạy. Chính những bản ghi đó đ~
đưa Người Lữ H{nh \o X|m đến với chúng tôi. Lần đầu tiên gặp ông ấy tôi mới chỉ là một đứa
trẻ, v{ sau đó ông ấy còn xuất hiện thêm hai hoặc ba lần nữa.”

“Người Lữ H{nh \o X|m sao?” Frodo thốt lên. “Ông ấy có tên không?”

“Chúng tôi gọi ông là Mithrandir theo cách gọi của người Tiên,” Faramir nói, “v{ ông ấy
bằng lòng với tên đó. Ta có nhiều tên ở nhiều vùng đất, ông ấy nói. Là Mithrandir khi ở cùng
người Tiên, là Tharkûn đối với Người Lùn; thời trẻ ta từng là Olórin ở miền Tây đã bị quên lãng, ở
miền Nam là Incánus, ở miền Bắc là Gandalf, còn miền Đông ta không đi tới.”

“Gandalf!” Frodo nói. “Tôi đ~ nghĩ đó chính l{ ông ấy. Gandalf Phù Thủy X|m, người cố vấn
kính yêu nhất trên đời. Người dẫn đầu Hội Đồng H{nh chúng tôi. Ông đ~ mất ở Moria.”

“Mithrandir đ~ mất!” Faramir thốt lên. “Dường như số mệnh xấu xa cứ bám lấy hội đồng
hành các cậu. Thật khó tin một người thông thái và quyền năng đến vậy - vì ông ấy đ~ l{m bao
nhiêu điều kỳ diệu cho chúng tôi - lại có thể bỏ mình, và kho tích truyện lớn lao như vậy lại bị
lấy đi khỏi thế giới. Cậu có chắc l{ đúng thế, chứ không phải ông ấy rời bỏ các cậu để đến nơi
ông muốn?”

“Than ôi! có,” Frodo nói. “Tôi đ~ thấy ông ấy rơi xuống vực thẳm.”

“Tôi thấy rằng đó hẳn là một câu chuyện bi hùng,” Faramir nói, “v{ có lẽ cậu sẽ kể cho tôi
vào buổi tối. Giờ tôi đo|n rằng Mithrandir còn hơn cả một nh{ am tường tích truyện: một người
điều h{nh vĩ đại những kỳ công trong thời đại chúng ta. Phải chi ông đ~ có mặt để giải thích
những lời lẽ khó hiểu trong giấc mơ của chúng tôi, ông nhất định sẽ làm sáng tỏ tất cả cho
chúng tôi mà chẳng cần phải ph|i đi sứ giả nào. Song biết đ}u ông sẽ không làm vậy, và cuộc
hành trình của Boromir l{ do định mệnh. Mithrandir không bao giờ nói cho chúng tôi biết điều
gì sắp xảy ra, hoặc tiết lộ mục đích của mình. Ông ấy được Denethor cho phép, bằng cách nào thì
tôi không biết, vào xem những sách bí mật trong kho tàng của chúng tôi, v{ tôi đ~ học được chút
ít từ ông ấy, mỗi lần mà ông chịu dạy (nhưng cüng chỉ hiếm hoi thôi). Hơn tất thảy những điều
khác, ông luôn luôn tìm kiếm và hỏi chúng tôi về trận Đại Chiến diễn ra ở Dagorlad trong thời
kỳ đầu của Gondor, khi Hắn, kẻ chúng tôi không gọi tên, bị đ|nh bại. V{ ông cüng rất hào hứng
nghe chuyện về Isildur, cho dù chúng tôi không có nhiều điều để kể; bởi chúng tôi chẳng biết
điều gì chắc chắn về kết cục của người.”

Lúc này giọng Faramir trầm xuống chỉ còn là tiếng thì thầm. “Thế nhưng có điều n{y tôi đ~
biết được, hoặc đo|n được, v{ đ~ bí mật giữ trong tim từ hồi ấy đến giờ: rằng Isildur đ~ lấy
được thứ gì đó từ tay Kẻ Không Tên, trước khi người rời khỏi Gondor, và chẳng bao giờ còn
xuất hiện giữa những người trần. Tôi nghĩ đ}y chính l{ c}u trả lời cho thắc mắc của Mithrandir.
Thế nhưng hồi ấy dường như vấn đề đó chỉ quan trọng với ai mong tìm hiểu về những tri thức
cổ xưa. Ngay cả khi những lời đ|nh đố trong giấc mơ của chúng tôi được đưa ra tranh c~i, tôi
cüng chẳng nghĩ Tai Ương của Isildur chính là thứ đó. Bởi nếu chiểu theo truyền thuyết duy
nhất chúng tôi biết, Isildur đ~ bị phục kích và chết dưới tên lü Orc, v{ Mithrandir chẳng kể cho
tôi thêm điều gì nữa.

“Song tôi vẫn chưa thể đo|n được Vật này thực sự là gì; chỉ biết nó hẳn là một thứ gia bảo
quyền năng v{ nguy hiểm. Có lẽ là một thứ vü khí |c liệt do Chúa Tể Hắc Ám tạo ra. Nếu nó là
thứ tạo được lợi thế trong chiến cuộc, tôi hoàn toàn có thể tin rằng Boromir, con người kiêu
hãnh và không biết sợ, lúc n{o cüng nóng nảy, và luôn sốt ruột giành chiến thắng cho Minas
Tirith (và vinh quang cho anh ấy nằm trong đó), rất có thể sẽ thèm khát một thứ như vậy v{ đ~
bị nó cám dỗ. Than ôi, tại sao anh ấy lại dấn th}n v{o h{nh trình đó! Lẽ ra tôi mới l{ người được
cha tôi và những bậc bô lão lựa chọn, nhưng anh đ~ bước lên, với tư c|ch l{ người già dặn và
cứng rắn hơn (cả hai đều đúng), v{ anh không chịu nghe lời ngăn cản.

“Nhưng đừng sợ nữa! Tôi sẽ không lấy vật đó cho dù nó nằm ngay trên đường. Cho dù
Minas Tirith có sụp đổ và chỉ mình tôi mới có thể cứu được thành phố bằng c|ch đó, sử dụng vü
khí của Chúa Tể Hắc \m để đem lại tự do cho thành phố và vinh quang cho mình. Không, tôi
không mong một chiến thắng như vậy, Frodo con trai Drogo ạ.”

“Cả Hội Đồng cüng vậy,” Frodo nói. “V{ tôi cüng vậy. Tôi chẳng muốn liên quan gì đến
những điều như thế.”

“Về phần tôi,” Faramir nói, “tôi muốn thấy Cây Trắng lại trổ hoa giữa sân triều, muốn thấy
Vương Miện Bạc trở về, v{ Minas Tirith được hòa bình: lại l{ Minas Anor như thời xa xưa, đầy
ánh sáng, cao lớn và tráng lệ, đẹp như một bà hoàng nổi bật giữa những bà hoàng khác: song
không phải bà chủ của bao đầy tớ, không, thậm chí không phải là bà chủ tốt của những đầy tớ
tận tâm. Chiến tranh là tất yếu, khi chúng ta phải bảo vệ cuộc sống của mình trước kẻ hủy diệt
đang rắp tâm ngấu nghiến tất cả; nhưng tôi không yêu thanh kiếm s|ng vì lưỡi sắc bén, hay là
müi tên vì bay nhanh lẹ, hay kẻ chiến binh vì sự vinh quang. Tôi chỉ yêu thứ mà tất cả đang bảo
vệ: thành phố của Con Người Númenor; và tôi mong thành phố ấy được yêu vì ký ức, vì lịch sử
cổ kính, vì vẻ đẹp, và sự thông thái hiện tại. Chứ không muốn thấy nó bị sợ hãi, trừ khi giống
như ta kính sợ nhân phẩm của một con người, già dặn và thông thái.

“Vậy nên đừng sợ tôi! Tôi không yêu cầu cậu phải kể thêm nữa. Thậm chí tôi còn không yêu
cầu cậu cho tôi biết lúc n{y tôi đ~ nói gần trúng đích chưa. Tuy nhiên nếu cậu tin tưởng tôi, thì
có lẽ tôi sẽ cho cậu được lời khuyên về nhiệm vụ hiện tại của cậu, dù là nhiệm vụ gì - phải rồi, và
thậm chí tôi sẽ còn hỗ trợ cậu nữa.”

Frodo không trả lời. Cậu gần như sắp đầu hàng mong muốn được giúp đỡ và chỉ bảo, được
kể cho người đ{n ông trẻ tuổi mà nghiêm túc với những lời lẽ khôn ngoan v{ đẹp đẽ này toàn
bộ những gì trong tâm trí cậu. Thế nhưng có thứ gì đó ngăn cậu lại. Trái tim cậu nặng trĩu buồn
phiền và sợ hãi: nếu cậu và Sam thực sự là tất cả những người còn lại trong nhóm Chín Bộ
Hành, thì cậu là kẻ duy nhất nắm giữ bí mật về mục đích của họ. Thà nghi ngờ không thỏa đ|ng
còn hơn hấp tấp trình báo. Khi nhìn Faramir và nghe những lời anh ta nói, ký ức về Boromir, về
biến đổi kinh hoàng gây ra bởi sự quyến rü của chiếc Nhẫn, vẫn hiện diện rõ ràng trong tâm trí
cậu: họ chẳng giống nhau, nhưng vẫn quá chừng gần güi.

Họ bước trong im lặng suốt một lúc l}u, lướt đi như những c|i bóng xanh x|m dưới những
tán cây già, chân họ chẳng phát ra tiếng động; trên đầu họ chim chóc hót líu lo, ánh mặt trời lấp
lánh trên mái lá sẫm màu bóng lộn của khu rừng Ithilien bốn mùa xanh tươi.

Sam không tham gia vào cuộc nói chuyện, dù chú vẫn chăm chú lắng nghe; v{ cùng lúc đó
đôi tai Hobbit tinh tường của chú cüng chú ý đến mọi tiếng động khẽ khác trong vùng rừng
xung quanh họ. Chú đ~ ghi nhận một điều, trong suốt câu chuyện, cái tên Gollum không hề được
nhắc đến dù chỉ một lần. Chú lấy làm mừng, cho dù chú vẫn có cảm giác rằng hy vọng không
phải nghe thấy nó lần nào nữa là quá ảo tưởng. Chú cüng sớm nhận ra rằng, tuy họ đang đi một
mình, nhưng vẫn còn rất nhiều người nữa ở rất gần: không chỉ có Damrod và Mablung thoắt ẩn
thoắt hiện trong những bóng c}y phía trước, mà còn có nhiều người khác ở cả hai bên, tất thảy
đều đang thoăn thoắt và bí mật đi đến một nơi định trước n{o đó.

Một lần, chú bất chợt quay lại nhìn về phía sau, như thể có cơn nổi gai ốc trên da mách bảo
chú đang bị theo dõi, v{ chú nghĩ mình vừa thoáng thấy một hình thù sẫm màu nhỏ bé đang lẩn
ra sau một thân cây. Chú mở miệng định nói nhưng đ~ kịp ngậm lại. “Mình vẫn không chắc lắm,”
chú tự nhủ, “v{ tại sao mình lại phải nhắc họ về tên quỷ sứ già, trong khi họ đ~ quyết định quên
g~ đi? Mong sao mình cüng quên được!”

Và họ cứ thế đi tiếp, cho đến khi khu rừng trở nên thưa thớt hơn v{ mặt đất bắt đầu đổ
xuống dốc hơn. Rồi họ lại tách khỏi con đường, về bên phải, và nhanh chóng tới một dòng sông
nhỏ trong một khe núi hẹp: nó chính l{ dòng nước trào ra từ hồ nước tròn ở xa tít phía trên, giờ
đ~ trở thành một dòng nước xiết, băng xuống qua bao sỏi đ| trong lòng sông chẻ s}u dưới bóng
nhựa ruồi v{ ho{ng dương rợp kín. Nhìn về phía T}y, phía dưới, trong một vùng sáng mờ, có
thể thấy những vùng đất thấp và những c|nh đồng cỏ rộng, v{ xa hơn nữa, lấp lánh trong ánh
mặt trời đang trôi về T}y, l{ con nước mênh mông của dòng Anduin.

“Tới đ}y, than ôi! tôi buộc phải làm một điều khiếm nh~ đối với các cậu,” Faramir nói. “Tôi
hy vọng các cậu sẽ thứ lỗi cho người cho tới giờ đ~ từ bỏ mệnh lệnh m{ đổi lấy lòng hiếu khách
khi không giết hoặc bắt trói các cậu. Thế nhưng vẫn còn một mệnh lệnh nghiêm cấm người lạ,
kể cả người Rohan hiện đang chiến đấu cùng chúng tôi, nhìn thấy con đường mà giờ chúng ta
sắp bước vào. Tôi sẽ phải bịt mắt các cậu lại.”

“Anh cứ việc,” Frodo nói. “Ngay cả người Tiên khi cần cüng phải làm vậy, v{ chúng tôi đ~ bịt
mắt khi đi qua biên giới vùng đất Lothlórien đẹp đẽ. Gimli Người Lùn khó chịu về điều đó
nhưng người Hobbit thì có thể chịu đựng được.”

“Nơi tôi sắp dẫn các cậu đến chẳng đẹp đẽ bằng,” Faramir nói “Thế nhưng tôi lấy làm mừng
vì cậu sẵn lòng chấp nhận chứ không phải ép buộc.”

Anh ta cất tiếng gọi khẽ, ngay lập tức Mablung v{ Damrod bước ra khỏi đ|m c}y v{ quay lại
chỗ anh ta. “H~y bịt mắt những người khách này lại,” Faramir nói. “H~y bịt thật chắc chắn
nhưng đừng làm họ khó chịu. Cüng đừng trói tay họ. Họ sẽ hứa là không cố nhìn. Tôi có thể tin
tưởng họ sẽ tự giác nhắm mắt, thế nhưng con mắt sẽ chớp nếu bàn chân vấp ngã. Hãy dẫn họ để
họ đừng hụt bước.”

Dùng hai chiếc khăn m{u xanh những người cận vệ bịt mắt hai chàng Hobbit lại, v{ kéo mü
trùm xuống tới gần sát miệng họ; rồi họ nhanh chóng cầm lấy tay mỗi người dẫn đi. Tất cả
những gì Frodo và Sam biết về dặm đường cuối cùng ấy chỉ do họ đo|n mò trong bóng tối. Sau
một hồi họ nhận ra mình đang đi trên một con dốc đổ xuống; chẳng lâu sau nó thu hẹp đến nỗi
họ buộc phải đi h{ng một, cọ v{o v|ch đ| ở cả hai bên; hai người cận vệ đi sau dùng tay giữ chặt
vai họ để hướng họ đi. Thỉnh thoảng họ bước vào những vùng khó đi, v{ thấy mình được nhấc
lên trong ít lâu, rồi lại được đặt xuống. Tiếng nước chảy lúc n{o cüng ồn ào bên phải họ, mỗi lúc
càng gần hơn v{ ồn {o hơn. Cuối cùng họ dừng chân. Mablung và Damrod xoay họ mấy vòng
thật nhanh làm họ mất hết cảm giác về phương hướng. Họ trèo lên phía trên một chút: không
khí ở đ}y có vẻ lạnh và tiếng dòng suối khuất dần. Rồi họ được nhấc lên và mang xuống bên
dưới, xuống rất nhiều bậc thang, v{ đi vòng qua một góc đường. Đột nhiên họ lại nghe tiếng
suối, giờ rất ồn ã, ào ạt v{ tung tóe. Dường như nó ở khắp xung quanh, họ cảm thấy như có cơn
mưa phùn trên tay, trên m|. Cuối cùng họ lại được đặt xuống. Họ cứ đứng vậy trong ít l}u, hơi
sợ hãi trong cảnh mù lòa, không biết mình đang ở đ}u; v{ chẳng có ai lên tiếng.

Rồi giọng Faramir cất lên ngay phía sau. “Cho họ nhìn đi!” anh ta nói. Hai tấm khăn được
th|o ra cùng mü trùm kéo về phía sau, họ hấp háy mắt và thở hắt ra kinh ngạc.

Họ đang đứng trên một s{n đ| bóng lo|ng ướt nước, thực tế là bậc thềm trước một cổng
vòm đục thô v{o đ|, đứng tối sầm đằng sau. Thế nhưng ở trước mặt một m{n nước mỏng đang
buông xuống, gần đến nỗi Frodo có thể vươn tay chạm vào nó. Nó nhìn về phía Tây. Ánh hoàng
hôn đỏ rực là là phía sau chiếu qua m{n nước vỡ ra thành muôn vàn tia run rẩy, màu sắc lấp
lánh. Cảnh tượng như thể họ đang đứng trước ô cửa sổ một tòa tháp tiên, buông tấm rèm dệt
bởi những sợi bạc, sợi vàng, và cả hồng ngọc, bích ngọc, thạch anh tím, tất cả được thắp bừng
một ngọn lửa không bao giờ tắt.

“Ít ra thì chúng ta đ~ tình cờ đến đúng lúc để thưởng cho sự kiên nhẫn của các cậu,”
Faramir nói. “Đ}y l{ Cửa Sổ Ho{ng Hôn, Henneth Annûn, dòng th|c đẹp nhất Ithilien, vùng đất
của rất nhiều nguồn suối. Không nhiều người lạ từng có cơ hội nhìn thấy nó. Thế nhưng lại
chẳng có tòa sảnh vua chúa nào ở phía sau để sánh với nó cả. Giờ h~y v{o nhìn xem!”

Mặt trời lặn dần trong lúc anh ta nói, ánh lửa cüng lụi dần trong dòng nước chảy. Họ quay
người và chui qua cổng vòm thấp hiểm trở. Ngay lập tức họ nhận thấy mình đang ở bên trong
một căn phòng đ|, rộng và lởm chởm, trần mái khum khum gồ ghề. Vài ngọn đuốc được thắp
lên, hắt ánh sáng mờ nhạt lên những bức vách lấp lánh. Có rất nhiều người đ~ tập trung sẵn ở
đó. Những người kh|c cüng đang đến, cứ hai hoặc ba người một, xuyên qua ô cửa hẹp tăm tối
một bên vách. Khi mắt bắt đầu quen dần với bóng tối, hai chàng Hobbit nhận thấy cái hang này
rộng hơn họ tưởng và chất đầy vü khí lương thực.

“Đ}y l{ nơi trú ẩn của bọn tôi,” Faramir nói. “Không phải là một nơi qu| thoải m|i, nhưng ở
đ}y c|c cậu có thể ngủ qua đêm nay một cách bình yên. Ít nhất thì nó cüng khô r|o, v{ có cả đồ
ăn, cho dù không có lửa. Đ~ có thời dòng nước chảy xuống xuyên qua lòng hang n{y v{ đổ ra
qua cổng vòm kia, nhưng giờ dòng đ~ bị nắn lại chảy qua khe núi phía trên bởi bàn tay của
người xưa, v{ nước đổ xuống thành thác cao gấp đôi qua những v|ch đ| tít trên cao. Mọi con
đường dẫn v{o hang đều bị bít lại để chặn nước v{o cüng như mọi thứ khác, chỉ chừa lại duy
nhất một. Giờ chỉ có hai lối ra: con đường mà các cậu được dẫn vào trong lúc bịt mắt ở đằng kia,
và con đường xuyên qua tấm rèm Cửa Sổ xuống vüng nước sâu lởm chởm đầy lưỡi dao đ|. Giờ
các cậu hãy nghỉ ngơi đôi chút, cho đến lúc bữa tối được dọn ra.”

Hai ch{ng Hobbit được dẫn vào một góc v{ được dành cho một c|i giường thấp để nằm nếu
muốn. Trong khi đó những người khác tất bật khắp lòng hang, lặng lẽ và nhanh nhẹn nhưng trật
tự. Những mặt bàn nhẹ được mang đến từ v|ch hang, đặt lên gi| đỡ, đồ đạc được bày biện bên
trên. Đa phần những thứ n{y đều đơn giản không trang trí, nhưng tất cả đều được chế t|c đẹp
đẽ: những khay tròn, những b|t đĩa bằng gốm nâu tráng men hay gỗ ho{ng dương b{o nhẵn,
thảy đều bóng bảy và sạch sẽ. Đ}y đó còn có chén hay chậu bằng đồng thau bóng loáng; và một
chiếc cốc bằng bạc nguyên chất được đặt tại chỗ ngồi của Chỉ Huy ngay chính giữa bàn trong
cùng.

Faramir đi lại giữa đ|m người, dừng chân hỏi han bằng giọng nhẹ nhàng mỗi lần có ai đi
vào. Vài nguời đ~ quay lại sau khi truy đuổi bọn miền Nam; những người khác, ở lại trinh sát
khu vực quanh con đường, về đến nơi sau cùng. Họ đ~ tính đủ số tất cả lü người miền Nam, chỉ
trừ con mûmak khổng lồ: chẳng ai biết chuyện gì đ~ xảy ra với nó. Không có động tĩnh n{o từ
phía kẻ thù được ghi nhận; thậm chí còn không có lấy một tên gi|n điệp Orc.
 “Ngươi không bắt gặp hay nghe thấy gì sao, Anborn?” Faramir hỏi người về sau cùng.

“Không, thưa chỉ huy,” anh ta nói. “Chí ít l{ không có Orc. Thế nhưng tôi đ~ thấy, hoặc nghĩ
mình đ~ thấy, một thứ gì đó kh| kỳ lạ. Khi đó trời nhá nhem tối, thời điểm mà con mắt thường
khiến mọi thứ trông lớn hơn. Vậy nên có thể nó chỉ là một con sóc không hơn.” Đến đ}y Sam
vểnh tai lên nghe ngóng. “Song nếu vậy thì đó l{ một con sóc đen, v{ tôi không nhìn thấy đuôi
nó. Nó trông như một c|i bóng dưới đất, và nó vụt nấp vào sau một th}n c}y khi tôi đến gần, rồi
trèo lên nhanh như sóc. Vì chỉ huy không cho phép chúng tôi giết hại động vật hoang vô ích, và
nó có vẻ là thú hoang, nên tôi không bắn müi tên n{o. Dù sao thì cüng qu| tối khó mà bắn trúng,
và con vật đó đ~ chìm v{o bóng tối lá cây chỉ trong nháy mắt. Tuy vậy tôi vẫn nán lại thêm chút
nữa, bởi chuyện này có vẻ lạ lùng, rồi sau đó khẩn trương quay trở về. Trong lúc quay lại tôi
nghĩ mình nghe thấy thứ đó rít lên với tôi phía trên đầu. Có lẽ nó là một con sóc lớn. Dưới bóng
tối của Kẻ Không Tên, có lẽ một số loài thú rừng ]m U đang lang thang đến những khu rừng của
chúng ta. Người ta vẫn hay nói ở đó có sóc đen.”

“Có lẽ,” Faramir nói. “Nhưng nếu vậy, đó sẽ là một điềm xấu. Chúng ta không muốn những
thứ đ{o tẩu khỏi rừng ]m U đến Ithilien.” Sam tưởng như anh ta vừa nói vừa liếc nhanh về phía
hai ch{ng Hobbit; nhưng chú chẳng nói gì. Trong suốt một lúc chú và Frodo chỉ nằm đó nhìn
|nh đuốc và những người vừa đi qua đi lại thì thầm nói với nhau. Rồi đột nhiên Frodo chìm vào
giấc ngủ.

Sam vật vã với chính mình, tự tranh c~i theo c|c hướng. “Có thể anh ta ổn thôi,” chú nghĩ,
“nhưng cüng có thể là không. Lời hay vẫn có thể che tâm xấu.” Chú ng|p. “Mình có thể ngủ suốt
một tuần, và nhờ vậy mình sẽ kh| hơn. M{ mình có thể làm gì, nếu cứ tỉnh thế này, một mình,
với cả đội Người Lớn khắp xung quanh? Chẳng gì hết Sam Gamgee ạ; nhưng dù thế nào thì mi
cüng phải cố mà tỉnh.” V{ bằng c|ch n{o đó, chú đ~ tỉnh được. Ánh sáng tắt dần phía cửa hang,
còn tấm m{n nước m{u x|m cüng mờ đi rồi chìm v{o bóng đêm đang dồn đến. Chỉ có tiếng
nước là vẫn vậy, chẳng hề thay đổi điệu nhạc của mình, dù sáng hay chiều hay tối. Nó róc rách
và thì thầm về giấc ngủ. Sam chống đốt ngón tay lên mắt.

Giờ thì có thêm nhiều đèn đuốc đang được thắp lên. Một thùng rượu được khui ra, nhiều
thùng chứa được bật nắp. Mọi người đang hứng nước từ dòng th|c, v{i người đang rửa tay
trong những chậu nước. Một chiếc b|t đồng lớn và một mảnh vải trắng được đưa đến để
Faramir rửa ráy.

“H~y đ|nh thức những vị khách của chúng ta,” anh ta nói, “v{ mang nước cho họ. Đến giờ ăn
rồi.”

Frodo ngồi dậy vừa ngáp vừa vươn người. Sam, không quen được phục vụ, ngạc nhiên nhìn
người đ{n ông cao lớn đang cúi mình, bưng chậu nước trước mặt chú.
 “L{m ơn đặt nó xuống đất, thưa anh!” chú nói. “Vậy sẽ dễ d{ng hơn cho cả tôi lẫn anh.” Rồi
trước sự sửng sốt và thích thú của những Con Người xung quanh, chú nhúng cả c|i đầu vào
nước lạnh rồi t|p nước lên cổ và tai.

“Vùng đất của anh có tập quán rửa đầu trước bữa tối {?” người đ{n ông phục vụ hai chàng
Hobbit hỏi.

“Không, trước bữa s|ng,” Sam trả lời. “Nhưng đối với những ai thiếu ngủ, nước lạnh trên cổ
cüng giống như mưa tưới lên rau diếp héo vậy. Được rồi! Giờ tôi có thể thức đủ l}u để ăn chút gì
đó rồi.”

Sau đó họ được dẫn tới ngồi bên cạnh Faramir: chỗ của họ là những thùng gỗ phủ mấy tấm
đ|, cao hơn băng ghế cho Người, đủ cho họ được thoải m|i. Trước khi ăn, Faramir v{ to{n bộ
đội qu}n quay người hướng mặt về phía Tây rồi mặc niệm trong chốc lát. Faramir ra hiệu cho
Frodo và Sam rằng họ cüng nên l{m giống như vậy.

“Bọn tôi vẫn luôn làm vậy,” anh ta nói trong lúc họ ngồi xuống, “bọn tôi nhìn về nơi
Númenor từng tồn tại, xa hơn nữa đến nơi Quê Tiên hiện đang tồn tại, v{ xa hơn cả Quê Tiên
đến chốn sẽ còn tồn tại vĩnh viễn. Các cậu không có tục lệ n{o như vậy trong bữa ăn ư?”

“Không,” Frodo vừa trả lời vừa cảm thấy mình thật thô lỗ và quê mùa hết sức. “Thế nhưng
nếu chúng tôi là khách, chúng tôi sẽ cúi chào chủ nh{, v{ sau khi ăn uống xong, chúng tôi sẽ
đứng lên cảm ơn.”

“Việc đó bọn tôi cüng l{m,” Faramir nói.

Sau cả một thời gian dài chỉ biết đi rồi hạ trại, sau biết bao ngày lang thang trong chốn
hoang vu cô độc, bữa tối n{y dường như l{ một bữa tiệc đối với hai chàng Hobbit: họ được uống
thứ rượu màu vàng nhạt mát lạnh v{ thơm phức, họ được ăn b|nh mì phết bơ, thịt muối, hoa
quả khô, và một loại pho m|t m{u đỏ rất ngon, bằng đôi tay sạch sẽ, dao v{ đĩa cüng sạch sẽ. Cả
Frodo lẫn Sam đều không từ chối bất cứ thứ gì được mời, cả những suất ăn thứ hai hoặc thậm
chí thứ ba. Rượu chảy trong mạch m|u v{ đôi tay đôi ch}n mệt mỏi, họ cảm thấy tim mình chưa
từng vui mừng v{ bình yên hơn thế kể từ lúc rời khỏi vùng đất Lórien.

Khi tất cả đều xong xuôi, Faramir dẫn họ tới một góc lõm vào cuối hang, được màn rủ che đi
một phần; bên trong đ~ bố trí sẵn một ghế tựa và hai ghế đẩu. Một ngọn đèn nhỏ bằng đất nung
cháy leo lét trong một hốc đ|.

“Có lẽ các cậu đang mong được ngủ sớm,” anh ta nói, “đặc biệt là Samwise tốt bụng, người
không chịu nhắm mắt chừng n{o chưa được ăn - không biết là do sợ bị cùn mất cơn đói lòng cao
quý, hay sợ tôi. Thế nhưng đi ngủ quá sớm sau bữa ăn l{ một việc không tốt, nhất l{ khi đ~ đói
ăn l}u ng{y. Chúng ta h~y nói chuyện một lát. Chắc hẳn có rất nhiều điều để kể về cuộc hành
trình của các cậu từ Thung Đ|y Khe. V{ bản thân các cậu có lẽ cüng muốn biết v{i điều về chúng
tôi v{ vùng đất các cậu đang đứng. Hãy kể về anh trai Boromir của tôi, về ông già Mithrandir, và
về cả những cư d}n đẹp đẽ rừng Lothlórien.”

Frodo không còn cảm thấy buồn ngủ nữa và cậu rất sẵn lòng nói chuyện. Nhưng hơi men v{
đồ ăn, dù có khiến cậu thoải m|i đến đ}u, vẫn không khiến cậu đ|nh mất hết sự thận trọng của
mình. Sam đang tươi tỉnh và còn khẽ h|t, nhưng khi Frodo lên tiếng ban đầu chú vừa lòng chỉ
lắng nghe, thỉnh thoảng mới chen vào những tiếng tỏ vẻ đồng tình.

Frodo kể rất nhiều chuyện, song cậu luôn lái vấn đề ra khỏi nhiệm vụ của Hội Đồng Hành và
chiếc Nhẫn, mà tập trung nhiều vào những h{nh động anh düng của Boromir qua bao chặng
gian nan, từ lúc chạm tr|n lü sói hoang, lạc trong cơn b~o tuyết dưới đỉnh Caradhras, cho đến
lúc họ đi v{o Moria nơi Gandalf ng~ xuống. Faramir xúc động nhất trước câu chuyện về trận
chiến trên cầu.

“Boromir hẳn đ~ rất tức tối khi phải chạy khỏi lü Orc,” anh ta nói, “thậm chí là chạy khỏi thứ
ác liệt mà cậu kể, tên Balrog - mặc dù anh ấy vẫn l{ người chạy cuối cùng.”

“Anh ấy l{ người cuối cùng,” Frodo nói, “nhưng Aragorn bị buộc phải dẫn dắt bọn tôi. Chỉ
một mình anh ấy biết đường sau khi Gandalf không còn nữa. Thế nhưng nếu không phải lo lắng
cho đ|m d}n nhỏ bé bọn tôi, anh ấy và Boromir chắc đ~ không bỏ chạy như vậy.”

“Có lẽ, có thể sẽ hay hơn nếu Boromir ngã xuống đó cùng Mithrandir,” Faramir nói, “để khỏi
phải đối mặt với số mệnh đ~ đợi sẵn ở th|c Rauros.”

“Có lẽ. Nhưng giờ hãy kể cho tôi câu chuyện của anh đi,” Frodo nói, một lần nữa lại lái câu
chuyện đi hướng kh|c. “Bởi tôi muốn hiểu nhiều hơn về Minas Ithil, Osgiliath và cả Minas Tirith
thành phố trường tồn. Có hy vọng nào cho thành phố trong cuộc chiến trường kỳ của các anh
không?”

“Hy vọng n{o ư?” Faramir nói. “Đ~ l}u qu| rồi kể từ khi chúng tôi còn có hy vọng nào.
Thanh kiếm của Elendil, nếu nó thực sự trở lại, có thể sẽ nhen nhóm lên phần n{o, nhưng tôi
không nghĩ nó sẽ l{m được gì hơn l{ tạm hoãn những ng|y th|ng tăm tối lại, trừ khi có thêm
những hỗ trợ không tính trước từ người Tiên v{ Con Người. Bởi Kẻ Thù đang mạnh lên còn bọn
tôi thì đang yếu đi. Bọn tôi là một tộc người đang t{n lụi, một mùa thu không có mùa xuân.

“Người Númenor đ~ định cư trên một dải đất dài dọc miền duyên hải hoặc trông ra biển
trên Lục Địa Lớn, thế nhưng đa phần bọn họ đ~ trở nên t{ |c v{ điên rồ. Nhiều người đ~ mê đắm
Bóng Tối và tà thuật; nhiều người trở nên biếng nhác và an phận; và nhiều người khác lại đ|nh
lẫn nhau, cho đến khi họ bị những kẻ hoang dã chế ngự khi đ~ trở nên yếu ớt.

“Nói vậy không có nghĩa t{ thuật đ~ từng được thực hành ở Gondor, hay Kẻ Không Tên từng
được vinh danh ở đó; sự thông th|i cùng c|i đẹp ng{y xưa từ phương T}y đưa về đ~ tồn tại dài
l}u trong vương quốc của những người nối dõi Elendil Anh Tuấn và nay vẫn còn lưu lại đó. Song
dù vậy thì chính Gondor đ~ tự đưa nó đến bờ suy tàn, từng chút từng chút rơi v{o mục ruỗng,
và luôn cho rằng Kẻ Thù đ~ ngủ quên, dù hắn mới chỉ bị đ{y đi chứ chưa hề bị tiêu diệt.
 “C|i chết lúc n{o cüng hiện diện quanh đ}y, bởi người Númenor, như thói quen ở vương
quốc cổ xưa, vương quốc đ~ mất chính vì cớ đó, vẫn khao khát cuộc sống bất tử bất biến. Vua
chúa xây dựng lăng mộ còn lộng lẫy hơn cả nh{ cho người sống, và coi trọng những cái tên cổ
trong phả hệ dòng dõi hơn cả tên con cái. Những vị chúa không con ngồi trong những căn sảnh
gi{ nua đắm đuối chiêm ngưỡng tấm quốc huy; những con người héo tàn luyện đơn trong
những căn phòng bí mật, hay đọc tinh tú trên những tòa tháp cao lạnh lẽo. Và vị vua cuối cùng
dòng dõi An|rion đ~ không để lại người nối dõi.

“Thế nhưng dòng quốc quản lại thông thái và may mắn hơn. Thông th|i hơn bởi họ đ~
tuyển thêm sức mạnh cho dân tộc tôi từ người miền biển cường tráng, và từ người miền núi rắn
rỏi trên dãy Ered Nimrais. Họ cüng đ~ hòa ho~n với những dân tộc miền Bắc kiêu h~nh, xưa kia
thường tấn công chúng tôi, những người gan dạ ghê gớm, song cüng l{ họ hàng xa với chúng tôi,
không giống như lü người miền Đông hoang d~ hay lü người Haradrim tàn bạo.

“Rồi đến thời Cirion Quốc Quản đời thứ Mười hai (cha tôi l{ đời thứ hai mươi s|u), họ đ~
cưỡi ngựa đến trợ giúp chúng tôi, v{ trên Đồng Celebrant rộng lớn họ đ~ tiêu diệt kẻ thù đang
chiếm đoạt những tỉnh phía Bắc của chúng tôi. Họ l{ người Rohirrim, như tên chúng tôi gọi họ,
chủ nhân loài ngựa, v{ chúng tôi đ~ nhượng cho họ những c|nh đồng Calenardhon mà kể từ đó
được gọi là Rohan; bởi vùng đất đó từ l}u thưa thớt bóng người. Rồi họ trở th{nh đồng minh
của chúng tôi, và luôn trung tín với chúng tôi, hỗ trợ chúng tôi mỗi lúc khó khăn, canh g|c vùng
biên cương phía Bắc của chúng tôi và Cửa Núi Rohan.

“Họ học hỏi những gì họ muốn từ tri thức và tác phong của chúng tôi, các lãnh chúa của họ
sử dụng ngôn ngữ chúng tôi những lúc cần thiết; song họ giữ lại đa phần cung cách cha ông họ,
cùng ký ức của riêng họ, và họ nói với nhau bằng thứ tiếng riêng của miền Bắc. Chúng tôi yêu
mến họ: những người đ{n ông cao lớn cùng những người đ{n b{ đẹp đẽ, cả hai đều quả cảm
như nhau, tóc v{ng, mắt sáng, và mạnh mẽ, họ khiến chúng tôi nhớ lại thời trai tráng của Con
Người, bởi Con Người xưa đều như vậy vào thuở Cựu Niên. Thực tế những nh{ am tường tích
truyện kể rằng từ xa xưa họ đ~ có mối liên hệ với chúng tôi, rằng gốc rễ của họ cüng bắt nguồn
từ Ba Gia Tộc như người Númenor thuở lập địa; nhưng có lẽ không phải là trực hệ của Hador
Tóc Vàng, Bạn Tiên, mà là họ hàng của người, những kẻ đ~ từ chối lời kêu gọi, không vượt Đại
Dương đi về phương T}y.

“Đ}y l{ c|ch chúng tôi gọi Con Người trong tích truyện của chúng tôi, phân biệt giữa Người
Cao, hay Người Phương T}y, chính l{ người Númenor; v{ Người Trung, Người Bóng Chiều, tức
l{ người Rohirrim và họ hàng của họ hiện vẫn sinh sống trên miền Bắc; v{ Người Hoang, Người
Bóng Tối.

“Song giờ đ}y, nếu người Rohirrim đ~ trở nên giống chúng tôi hơn về nhiều mặt, tài nghệ
hơn v{ ôn hòa hơn, thì chúng tôi cüng đ~ trở nên giống họ hơn, v{ chẳng thể tự nhận danh hiệu
Người Cao được nữa. Chúng tôi đ~ trở th{nh Người Trung, Người Bóng Chiều, nhưng với những
ký ức khác. Bởi cüng giống như người Rohirrim, chúng tôi giờ ham thích chiến tranh và lòng
quả cảm chỉ vì chính chúng, coi đó l{ một trò tiêu khiển đồng thời cüng l{ mục đích; v{ mặc dù
chúng tôi vẫn cho rằng một chiến binh cần phải có nhiều tài khéo và kiến thức hơn l{ chỉ biết sử
dụng thành thạo vü khí v{ giết chóc, nhưng chúng tôi vẫn coi trọng chiến binh hơn nghệ nhân
của những nghề kh|c. Đó l{ nhu cầu của thời đại chúng tôi. Điều đó thậm chí cüng đúng đối với
anh trai tôi, Boromir: một người düng m~nh, nhờ vậy được coi l{ người con ưu tú nhất của
Gondor. Và anh thực sự rất can đảm: không người thừa kế Minas Tirith nào luôn kiên cường
trong lao khổ suốt nhiều năm như anh ấy, luôn xông lên đầu chiến trận nhiều như anh ấy, hay
thổi chiếc Đại Tù V{ hùng tr|ng hơn anh ấy.” Faramir thở dài rồi im lặng một hồi lâu.

“Anh không nói nhiều về người Tiên trong tất cả những câu chuyện của mình, thưa anh,”
Sam lên tiếng, đột nhiên thấy có can đảm. Chú đ~ nhận thấy có vẻ Faramir nhắc đến người Tiên
với lòng tôn kính, v{ chính điều này chứ không phải vẻ lịch thiệp, hay đồ ăn thức uống của anh
ta, đ~ chiếm được lòng tin và làm dịu bớt những mối ngờ vực của chú.

“Đúng l{ không, cậu Samwise {,” Faramir nói, “bởi tôi không hiểu biết tích truyện về người
Tiên. Nhưng cậu vừa nhắc đến một khía cạnh kh|c đ~ thay đổi trong chúng tôi, khi từ Númenor
xuống tới Trung Địa. Bởi có lẽ cậu cüng biết - nếu Mithrandir tham gia hội đồng hành cùng các
cậu và các cậu đ~ nói chuyện với Elrond - rằng các Edain, Tổ Tiên của người Númenor, đ~ chiến
đấu bên cạnh người Tiên trong những cuộc chiến tranh đầu tiên, v{ được thưởng món quà là
vương quốc giữa Đại Dương, rất gần Quê Tiên. Thế nhưng ở Trung Địa n{y Con Người và Tiên
đ~ trở nên ghẻ lạnh nhau trong thời kỳ tăm tối, bởi mưu mô của Kẻ Thù, và bởi những thay đổi
chậm chạp qua thời gian, khiến cả hai lo{i đều dấn bước xa hơn trên những con đường chia
nh|nh. Con Người giờ đ}y sợ hãi và nghi kỵ người Tiên, song lại biết quá ít về họ. Còn người
Gondor chúng ta đ~ trở thành giống như bao Con Người kh|c, như người Rohan, họ một mặt là
kẻ thù của Chúa Tể Hắc \m nhưng mặt khác lại xa lánh Tiên và luôn nói về khu Rừng Vàng với
nỗi khiếp đảm.

“Song trong số chúng tôi vẫn có người quan hệ với người Tiên mỗi dịp có thể, v{ đôi khi lại
có người bí mật lẻn tới Lórien, nhưng hiếm khi nào thấy trở lại. Không phải tôi. Bởi giờ đ}y tôi
cho rằng sẽ rất nguy hiểm cho bất cứ người trần nào muốn tìm đến với Cựu Tộc. Dù vậy tôi vẫn
ghen tị với các cậu vì đ~ được nói chuyện cùng Phu Nhân Trắng.”

“Phu Nh}n rừng Lórien! Galadriel!” Sam thốt lên. “Anh nên gặp người, phải rồi, anh rất nên,
thưa anh. Tôi chỉ là một người Hobbit, v{ l{m vườn là nghề nghiệp của tôi khi còn ở nh{, thưa
anh, nếu anh hiểu ý tôi, tôi không thạo thơ phú lắm - không thạo sáng tác: chỉ thỉnh thoảng vài
giai điệu khôi h{i n{o đó thôi, anh hiểu đấy, không phải thơ ca thực sự - vậy nên tôi chẳng thể
nói rõ ý của tôi cho anh. Muốn kể cho đúng phải hát lên. Anh phải gặp Sải Chân Dài, tức là
Aragorn, hoặc ông Bilbo để nghe chuyện đó. Nhưng ước gì tôi cüng có thể s|ng t|c được một bài
ca về người. Người đẹp lắm, thưa anh! Đ|ng yêu lắm! Lúc thì là một c}y đại thụ nở đầy hoa, lúc
thì lại giống một bông thủy tiên trắng nhỏ nhắn và mảnh dẻ. Cứng rắn như kim cương, mềm mại
như |nh trăng. Ấm |p như nắng trời, lạnh lẽo như sương gi| đêm sao. Kiêu h~nh v{ xa xôi như
núi tuyết, v{ h}n hoan hơn mọi thiếu nữ tôi từng thấy cài hoa cúc trên mái tóc độ xuân thì.
Những điều đó nghe thật vô nghĩa v{ chẳng nói được điều tôi định nói.”

“Vậy bà ấy hẳn phải đ|ng yêu lắm,” Faramir nói. “Đẹp một cách nguy hiểm.”
 “Tôi không biết thế nào là nguy hiểm,” Sam nói. “Tôi nhận thấy rằng người ta mang mối
nguy hiểm của chính mình vào Lórien, và tìm thấy nó ở đó bởi vì họ đ~ mang theo nó. Thế
nhưng anh cüng có thể gọi người là nguy hiểm, bởi bản th}n người quá mạnh mẽ. Anh, chính
anh có thể sẽ tan thành từng mảnh khi gặp người, như con t{u đ}m v{o dải đ| ngầm; hoặc chết
chìm, như người Hobbit dưới dòng sông. Thế nhưng chẳng thể trách cứ đ| ngầm hay dòng sông.
Còn Boro…” Chú ngừng lại trong khi khuôn mặt bắt đầu đỏ bừng.

“Sao? Có phải cậu định nói còn Bormir không?” Faramir hỏi. “Cậu định nói gì? Anh ấy mang
theo mối nguy hiểm của mình v{o đó sao?”

“Phải, thưa anh, xin anh thứ lỗi, dù anh trai anh là một người rất cừ, nếu cho phép tôi được
nói. Thế nhưng anh quả là một người tinh ý. Tôi đ~ theo dõi v{ nghe ngóng Boromir, từ Thung
Đ|y Khe cho đến suốt chặng đường - để chăm sóc chủ nhân của tôi, chắc anh sẽ hiểu cho, chứ
không hề có ý định làm hại gì đến Boromir - v{ theo quan điểm của tôi, lúc ở Lórien anh ấy lần
đầu tiên đ~ nhận thức được rõ r{ng điều tôi đo|n được từ trước: anh ấy muốn gì. Ngay từ giây
phút đầu tiên nhìn thấy nó, Boromir đ~ thèm muốn chiếc Nhẫn của Kẻ Thù!”

“Sam!” Frodo thất kinh hét lên. Cậu đ~ chìm s}u v{o những suy tư riêng trong suốt một lúc
l}u, v{ dù đ~ bất chợt tỉnh ra nhưng vẫn là quá muộn.

“Cứu tôi với!” Sam nói, khuôn mặt chuyển sang trắng bệch, rồi lại chuyển sang đỏ như
mồng g{. “Tôi lại thế rồi! Cái đồ nhà mi miệng cứ há ắt thành vạ, Bõ Gi{ đ~ từng nói vậy với tôi,
v{ ông nói đúng qu|. Ôi trời, ôi trời ơi!

“Giờ thì thế n{y nhé, thưa anh!” Chú quay lại đối mặt với Faramir bằng tất cả düng khí mà
chú vận nổi. “Anh đừng có đi lợi dụng cậu chủ tôi chỉ vì người hầu của cậu ấy chẳng hơn gì một
thằng ngốc. Anh đ~ nói rất hay ho từ đầu đến cuối, khiến tôi mất cảnh gi|c, n{o l{ Tiên v{ đủ thứ
nữa. Thế nhưng bọn tôi tâm niệm nói hay phải đi đôi với làm hay. Giờ l{ cơ hội để anh thể hiện
phẩm chất của mình rồi đấy.”

“Ra vậy,” Faramir nói chậm rãi và nhẹ nhàng, nở nụ cười kỳ lạ. “Đó chính l{ lời giải cho mọi
c}u đố! Chiếc Nhẫn Chúa vốn bị cho l{ đ~ biến mất khỏi thế giới. V{ Boromir đ~ cố chiếm đoạt
nó bằng vü lực ư? Rồi các cậu đ~ trốn thoát? Rồi chạy biết bao đường đất - v{ đến với tôi! Và ở
đ}y giữa vùng hoang d~ tôi đ~ nắm được các cậu: hai người tí hon, giữa một đội qu}n người sẵn
s{ng đợi lệnh tôi, cùng chiếc Nhẫn quý hơn mọi chiếc Nhẫn. Quả là một vận may không ngờ! Cơ
hội để Faramir, Chỉ Huy ở Gondor, thể hiện phẩm chất của mình! Ha!” Anh ta đứng dậy, cao lớn
và dữ dội, đôi mắt xám lóe lên.

Frodo và Sam nhào dậy khỏi hai chiếc ghế đẩu rồi tựa lưng v{o v|ch đ|, đứng kề vai nhau,
tay lần chuôi kiếm. Một bầu im lặng trùm lên họ. Mọi người trong hang đều ngừng lời, ngạc
nhiên nhìn về phía họ. Thế nhưng Faramir lại ngồi xuống ghế và lặng lẽ cười, và rồi đột nhiên lại
trở nên nghiêm nghị.
 “Thương thay Boromir! Thử thách sao quá nghiệt ng~!” anh ta nói. “Cớ sao các cậu làm nỗi
buồn trong tôi chẳng ngớt, hỡi hai người lạ mặt lang thang từ miền xa xôi, mang theo mối nguy
của Con Người! Thế nhưng c|c cậu đ|nh gi| Con Người kém hơn tôi đ|nh gi| người Tí Hon. Bọn
tôi là những người thành thật, người Gondor chúng tôi. Bọn tôi chẳng mấy khi đại ngôn, nhưng
nói thì sẽ làm, hoặc sẽ chết trong khi cố gắng l{m. Tôi đ~ nói tôi sẽ không lấy vật đó cho dù nó
nằm ngay trên đường. Ngay cả nếu tôi là loại người khao khát vật này, và ngay cả dù tôi không
biết rõ vật n{y l{ gì khi nói c}u đó, thì tôi vẫn sẽ coi lời nói đó l{ một lời thề, và chấp nhận để nó
ràng buộc.

“Nhưng tôi không phải người như vậy. Hoặc tôi đủ thông thái mà biết rằng có một vài mối
nguy m{ con người tốt nhất hãy tránh xa. Hãy bình tâm ngồi xuống! Và hãy yên lòng, Samwise.
Giả như đó l{ sai lầm của cậu, thì h~y nghĩ số mệnh đ~ buộc phải xảy ra như vậy. Trái tim cậu
khôn ngoan không kém chân thành, và nhìn nhận tinh tường hơn cả mắt cậu. Vì cho dù chuyện
này có vẻ kỳ lạ, nhưng lời kể đó sẽ an toàn với tôi. Điều đó thậm chí còn có thể giúp đỡ người
chủ mà cậu hết mực thương yêu. Điều đó sẽ đem lại tốt lành cho cậu ấy, nếu việc này nằm trong
quyền hạn của tôi. Vậy nên hãy yên lòng. Thế nhưng đừng bao giờ nói to tên nó thêm lần nào
nữa. Một lần l{ đủ rồi.”

Hai chàng Hobbit lặng lẽ trở lại chỗ ngồi. Còn những người khác quay lại với đồ uống và câu
chuyện nói dở, nghĩ rằng chỉ huy của họ chỉ đùa giỡn đôi chút với những người khách nhỏ bé, và
giờ thì đ~ kết thúc.

“Frodo {, rốt cục thì giờ đ}y chúng ta cüng đ~ hiểu nhau,” Faramir nói. “Nếu đúng l{ cậu đ~
nhận về mình thứ này, và miễn cưỡng, do đòi hỏi của người kh|c, thì cho phép tôi được bày tỏ
sự thương cảm và lòng kính trọng của mình. Và kinh ngạc nữa: cậu vẫn giấu mà không sử dụng
đến nó. Với tôi cậu là một giống người mới và cả một thế giới mới. Tất cả chủng người của cậu
có đều như vậy không? Vùng đất của cậu chắc hẳn là một vương quốc yên bình thỏa mãn lắm,
và ở đó chắc hẳn những người l{m vườn đều được trọng vọng.”

“Không phải thứ gì ở đó cüng đều tốt,” Frodo nói, “nhưng hiển nhiên là những người làm
vườn đều được trọng vọng.”

“Nhưng ở đó người ta chắc sẽ dần mệt mỏi, ngay cả trong vườn, cüng giống như vạn vật
dưới Mặt Trời của thế giới này. Và các cậu đều đang ở c|ch xa quê hương, v{ vô cùng mệt mỏi vì
đường s|. Đêm nay không thêm gì nữa đ}u. Ngủ đi, cả hai cậu - hãy ngủ thật yên giấc nếu có thể.
Đừng sợ! Tôi không muốn thấy nó, hay chạm vào nó, hay muốn biết nhiều hơn những gì tôi đ~
biết (mà vậy l{ qu| đủ rồi), vì sợ rằng hiểm nguy có thể sẽ giăng bẫy tôi, và trong bài thử thách
đó biết đ}u tôi sẽ trượt xuống thấp hơn Frodo con trai Drogo. Giờ h~y đi nghỉ ngơi - nhưng
trước tiên, nếu các cậu muốn, hãy cho tôi biết chỉ một điều này thôi, các cậu đang định đi đ}u,
v{ để làm gì. Bởi tôi phải canh chừng, chờ đợi, và ngẫm nghĩ. Thời gian đang trôi. S|ng mai mỗi
người chúng ta sẽ phải đi theo những con đường đ~ định cho mình.”
 Frodo đ~ thấy mình run rẩy khi nỗi sợ h~i đầu tiên trôi qua. Giờ đ}y nỗi mệt nhọc ghê gớm
đang trùm lấy cậu như một đ|m m}y. Cậu chẳng thể cưỡng lại hay che đậy được thêm nữa.

“Tôi đang phải tìm đường đến Mordor,” cậu nói giọng yếu ớt. “Tôi đang trên đường đến
Gorgoroth. Tôi phải tìm ngọn Núi Lửa và ném thứ đó xuống vực Định Mệnh. Gandalf đ~ nói như
vậy. Tôi không nghĩ mình còn có thể đến được đó nữa.”

Faramir chăm chú nhìn cậu suốt một hồi lâu trong sự kinh ngạc trang nghiêm. Rồi đột
nhiên anh cúi xuống ôm lấy cậu, và nhẹ nhàng bế cậu lên, đưa cậu đến giường rồi đặt cậu nằm
xuống đó, anh còn đắp chăn cho cậu ấm. Ngay lập tức cậu chìm luôn vào giấc ngủ sâu.

Một chiếc giường kh|c được đặt ngay bên cạnh cho chú người hầu. Sam chần chừ trong
chốc lát, rồi cúi người thật thấp: “Chúc ngủ ngon, Chỉ Huy, vị chúa của tôi,” chú nói. “Anh đ~ tận
dụng được cơ hội, thưa anh.”

“Vậy sao?” Faramir nói.

“V}ng thưa anh, v{ cüng đ~ thể hiện phẩm chất của mình: phẩm chất cao quý nhất.”

Faramir mỉm cười. “Quả là một bầy tôi hoạt ngôn, cậu Samwise ạ. Nhưng không: lời ca tụng
từ những người đ|ng ca tụng có giá trị hơn tất thảy phần thưởng. Song việc này chẳng đ|ng
được ca tụng đ}u. Tôi không có tham vọng hay mong muốn làm khác những gì tôi đ~ l{m.”

“[ v}ng, thưa anh,” Sam nói, “anh nói chủ nhân của tôi có phong th|i Tiên, điều đó rất hay
v{ đúng. Nhưng tôi có thể nói điều n{y: anh cüng có một phong th|i n{o đó, thưa anh, v{ điều
đó khiến tôi nhớ đến, đến - {, Gandalf, đến những thầy phù thủy.”

“Có lẽ vậy,” Faramir nói. “Có thể từ mãi xa xôi mà cậu vẫn nhận biết được phong thái của
người Númenor. Chúc ngủ ngon!”

Chương VI

AO CẤM

Frodo tỉnh giấc thì nhận thấy Faramir đang cúi người xuống cậu. Trong giây lát những sợ
h~i trước đ}y lại dâng lên khiến cậu choàng dậy lùi vào một góc.

“Không có gì phải sợ đ}u,” Faramir nói.

“Trời đ~ s|ng rồi ư?” Frodo vừa nói vừa ngáp.

 “Chưa đ}u, nhưng đêm sắp hết rồi, và mặt trăng tròn đang lặn. Cậu có muốn ra ngắm
không? V{ tôi cüng có điều này muốn nghe lời khuyên của cậu. Tôi xin lỗi vì đ~ l{m cậu thức
giấc, nhưng cậu sẽ ra chứ?”

“V}ng,” Frodo vừa đứng dậy vừa khẽ rùng mình vì phải bỏ lại tấm chăn v{ mảnh da ấm áp.
Không khí có vẻ lạnh trong lòng hang không còn lửa. Âm thanh dòng thác nghe thật ồn ã trong
bầu tĩnh lặng. Cậu trùm |o kho|c lên người rồi đi theo Faramir.

Đột nhiên, bằng một bản năng cảnh gi|c n{o đó, Sam cüng bừng tỉnh. Đầu tiên chú nhận
thấy giường cậu chủ trống không, rồi chú vùng đứng lên và nhìn thấy hai bóng đen, Frodo v{
một người đ{n ông, in trên nền ô cổng vòm, giờ đang tắm trong luồng ánh sáng nhạt. Chú vội vã
bám theo họ, lách qua từng h{ng người đang ngủ trên những tấm đệm dọc vách hang. Khi đi
ngang miệng hang chú nhận thấy Rèm Nước giờ đ~ biến thành một tấm màn lụa đính ngọc trai
và bạc sợi chói lóa; những nhü băng |nh trăng đang tan chảy. Nhưng chú không dừng lại ngắm,
mà rẽ theo cậu chủ qua ô cửa hẹp bên vách hang.

Thoạt tiên họ đi dọc theo một lối đi tối đen, rồi lên rất nhiều bậc đ| ẩm ướt, đến một chiếu
nghỉ bằng phẳng xẻ v{o đ| hứng ánh sáng bầu trời lấp lánh trên cao qua một giếng trời vừa dài
vừa sâu. Từ đ}y có hai cầu thang; một dường như dẫn đi tiếp, hướng lên phía bờ cao của dòng
nước; còn cái kia rẽ về phía trái. Và họ đi theo lối đó. Nó uốn mình đi lên như dải cầu thang
trong một tòa tháp cao.

***

Cuối cùng họ tho|t được khỏi bóng tối trong lòng đ| v{ nhìn xung quanh. Họ đang ở trên
một tảng đ| rộng phẳng lì không có lấy một bờ rào hay lan can nào. Bên phải họ, về hướng
Đông, dòng nước tràn từ trên xuống, tung tóe qua bao nhiêu hiên đ|, v{ rồi, lao xuống một dòng
dốc đứng, nó đổ đầy lòng kênh đ~ mòn nhẵn một khối nước tối sẫm lốm đốm những bọt trắng,
rồi cuồn cuộn dồn đến gần như ngay bên ch}n họ trước khi lao ra khỏi rìa đ| mở ra ở phía trái
họ. Có một người đang lặng lẽ đứng đó, ngay gần mép đ|, chằm chằm nhìn xuống phía dưới.

Frodo quay lại dõi theo những dải nước bóng bẩy, uốn éo ngụp lặn. Rồi cậu ngước mắt lên
và dõi nhìn về phía xa. Thế giới lặng im và lạnh lẽo, như thể bình minh đ~ ở gần lắm. Xa tít về
phía Tây mặt trăng viên m~n đang chìm xuống, tròn trịa và sáng trắng. M{n sương nhợt nhạt
lấp lóa giăng đầy vùng thung lüng rộng lớn bên dưới; một vịnh khói màu bạc khổng lồ, bên dưới
cuồn cuộn chảy l{n nước đêm lanh lẽo của dòng Anduin. Một vùng tối đen lùm lùm đằng xa, bên
trong lóe lên, đ}y đó, những đốm sáng lạnh lẽo, sắc nét, xa xôi, và trắng nhởn như răng ma,
những chóp đỉnh dãy Ered Nimrais, Dãy Núi Trắng của vương quốc Gondor, mang trên đỉnh
băng tuyết vĩnh cửu.
 Frodo đứng đó trên tảng đ| cao suốt một lúc l}u, cơn rùng mình chạy xuyên người cậu, tự
hỏi liệu ở đ}u dưới vùng đất đêm mênh mông đó những người bạn đồng hành của cậu đang
bước đi hay ngủ lại, hay đ~ nằm chết v{ được liệm trong sương mù. Tại sao cậu lại bị đưa tới
đ}y, ra khỏi giấc ngủ quên lãng?

Sam cüng nóng lòng muốn có câu trả lời cho câu hỏi đó v{ chẳng thể ngăn mình khỏi lẩm
bẩm, vì chú nghĩ những lời đó chỉ đến tai một mình cậu chủ: “Hiển nhiên quang cảnh rất đẹp,
cậu Frodo ạ, thế nhưng trời lạnh thấu đến tận tim, đó l{ còn chưa nói đến tận xương cốt!
Chuyện gì xảy ra vậy?”

Faramir nghe thấy liền trả lời. “Trăng t{ trên Gondor. Ithil đẹp đẽ trên đường rời khỏi
Trung Địa, nhìn lên những búp tóc bạc trắng của Mindolluin gi{. Cüng xứng đ|ng đổi lấy v{i cơn
rùng mình đấy. Thế nhưng tôi không đưa c|c cậu đến đ}y để ngắm cảnh - cho dù bản thân cậu
thì không được mời, Samwise ạ, vì thế h~y coi đấy là hình phạt cho tính cảnh giác của cậu đi.
Một hớp rượu sẽ chuộc được lỗi lầm đó đấy. Giờ h~y đến đ}y nhìn đi!”

Anh ta bước lên đứng cạnh người lính gác lặng lẽ ở trên mép đ| tối tăm, Frodo cüng đi theo.
Sam chùn lại. Chú đ~ đủ bất an khi đứng trên thềm đ| cao v{ ẩm ướt này. Faramir và Frodo
nhìn xuống. Họ thấy ở xa tít dưới kia dòng nước trắng đổ vào một khoảng trüng sủi bọt, rồi
cuộn từng luồng xo|y tăm tối quanh một lòng chảo đ| hình bầu dục, cho đến khi lại tìm được
đường ra qua một ô cửa hẹp, và ồn ã chảy tung bọt đến những khúc suối bằng phẳng và êm ả
hơn. \nh trăng vẫn chiếu xiên xuống chân dòng thác, lấp lánh trên những gợn sóng trong lòng
chảo. Lúc này Frodo nhận thấy có một hình thù nhỏ bé v{ đen đúa ở trên bờ phía gần hơn, thế
nhưng đúng lúc cậu nhìn thấy, nó đ~ lặn xuống nước và biến mất đằng sau đoạn thác sôi sùng
sục, khéo léo rẽ đôi dòng nước đen không kh|c gì một müi tên hay viên đ| sắc cạnh.

Faramir quay sang người đứng bên. “Giờ thì ngươi có thể nói nó là gì hả Anborn? Sóc hay
chim bói cá? Trong những ao đêm ở rừng ]m U có chim bói c| đen không vậy?”

“Nó có thể là bất cứ con gì nhưng chắc chắn không phải chim,” Anborn trả lời. “Nó có tứ chi
và lặn kiểu người; nó cüng rất thành thạo trong việc ấy. Nó }m mưu gì đ}y? Tìm đường lên phía
sau Rèm Nước đến chỗ ẩn náu của chúng ta sao? Có vẻ như rốt cục thì chúng ta cüng đ~ bị phát
hiện. Tôi đ~ mang cung, v{ tôi cüng đ~ đặt những tiễn thủ kh|c, cüng đều thiện xạ gần như tôi, ở
phía bờ bên kia. Chúng tôi chỉ còn đợi lệnh của ngài là bắn, thưa Chỉ Huy.”

“Chúng tôi bắn nhé?” Faramir quay nhanh người về phía Frodo.

Frodo không trả lời ngay. Rồi “Không!” cậu nói. “Không! tôi xin anh đừng làm vậy.” Nếu Sam
có đủ düng khí, rất có thể chú đ~ nói “Đồng ý,” nhanh chóng v{ dõng dạc hơn nhiều. Chú không
nhìn thấy gì, nhưng qua lời nói chú có thể đo|n được họ đang nhìn thấy gì.

“Vậy là cậu biết thứ này là gì phải không?” Faramir nói. “N{o, giờ thì cậu đ~ thấy, vậy hãy
nói cho tôi biết tại sao nên tha mạng nó. Trong tất cả những gì đ~ nói với nhau, cậu chưa từng
một lần đề cập đến g~ đồng hành chạy quanh quẩn n{y, v{ tôi đ~ quyết định tạm thời không
nhắc đến gã. Gã có thể đợi đến khi bị bắt và giải tới trước tôi. Tôi đ~ lệnh cho những người thợ
săn tinh tường nhất truy lùng gã, thế nhưng g~ đ~ tho|t được họ, và bọn họ chẳng nhìn thấy gã
cho đến tận bây giờ, ngoại trừ Anborn đ}y, anh ta đ~ thấy gã một lần vào chập tối hôm qua.
Nhưng giờ g~ đ~ l{m h{nh động xấc xược hơn nhiều so với việc đi bẫy thỏ trên cao nguyên: gã
đ~ d|m bén mảng đến Henneth Annûn, và gã sẽ phải đền mạng. Tôi lấy làm lạ trước sinh vật
này: bí ẩn và láu cá là vậy, thế mà lại đến đ}y chơi đùa trong ao nước ngay trước cửa sổ của bọn
tôi. G~ nghĩ con người ngủ cả đêm m{ không cần đến lính canh ư? Tại sao gã lại như vậy?”

“Tôi nghĩ mình có hai c}u trả lời,” Frodo nói. “Thứ nhất là, gã ít biết về Con Người, và dù gã
l|u c| đến đ}u, thì nơi ẩn náu của c|c anh cüng qu| kín đ|o nên có lẽ gã còn không biết rằng có
Con Người đang ở đ}y. Còn điều kh|c, tôi nghĩ g~ bị lôi cuốn đến đ}y bởi một khao khát còn
mãnh liệt hơn cả sự cảnh giác của g~.”

“Cậu nói gã bị lôi cuốn đến đ}y ư?” Faramir nói giọng thì thầm. “Có thể nào, chẳng lẽ là gã có
biết gì về gánh nặng của cậu ư?”

“Dĩ nhiên l{ có. G~ đ~ giữ nó trong suốt bao nhiêu năm trời.”

“Gã đ~ giữ nó sao?” Faramir vừa nói vừa thở hắt ra ngạc nhiên. “Vấn đề này càng lúc càng
nảy sinh những c}u đố mới. Vậy ra g~ đang theo đuổi nó ư?”

“Có thể. Nó rất quý gi| đối với gã. Thế nhưng tôi không định nói đến điều đó.”

“Vậy sinh vật này còn tìm kiếm gì nữa?”

“C|,” Frodo nói. “Nhìn kìa!”

Họ chăm chú nhìn xuống ao nước tối tăm. Một c|i đầu nhỏ thó v{ đen đủi nhô lên ở phía bờ
xa lòng chảo, ngay bên ngoài bóng tối sâu thẳm dưới v|ch đ|. Một tia sáng bạc lóe lên, rồi đến
một xo|y nước nhỏ gợn sóng. Xo|y nước di chuyển sang một bên, và rồi nhanh nhẹn đến kỳ lạ,
một hình thù giống ếch trèo lên khỏi mặt nước để lên bờ. Gã lập tức ngồi xuống và bắt đầu gặm
thứ nho nhỏ màu bạc, sáng lấp lánh mỗi lần xoay chuyển: |nh trăng cuối cùng giờ rót xuống
phía sau v|ch đ| cuối hồ nước.

Faramir khẽ cười. “C|!” anh nói. “Nỗi khát thèm này ít nguy hiểm hơn. M{ có thể không hẳn
vậy: cá từ hồ Henneth Annûn có thể khiến gã phải trả giá bằng tất cả những gì g~ có.”

“Giờ tôi đ~ nhắm gã trong tầm bắn,” Anborn nói. “Tôi có nên ngừng bắn không, Chỉ Huy?
Bởi luật của chúng ta là tử hình những kẻ tự ý đến đ}y.”

“Khoan đ~, Anborn,” Faramir nói. “Vấn đề này phức tạp hơn chúng ta tưởng. Cậu sẽ nói gì
đ}y, Frodo? Tại sao chúng ta phải tha cho g~?”
 “Sinh vật này khốn khổ v{ đói kh|t,” Frodo nói, “v{ chẳng hề ý thức được g~ đang gặp nguy
hiểm. Và Gandalf, Mithrandir của anh, ông ấy hẳn sẽ cấm anh không được giết gã chỉ cần lý do
đó thôi, v{ vì cả những lý do khác nữa. Ông ấy từng cấm người Tiên làm vậy. Tôi không biết rõ
ràng là tại sao, còn những gì đo|n định thì tôi chẳng thể nói công khai ở đ}y. Thế nhưng bằng
c|ch n{o đó sinh vật n{y đ~ gắn với nhiệm vụ của tôi. G~ l{ người dẫn đường của tôi ngay trước
khi các anh tìm thấy bọn tôi.”

“Người dẫn đường của cậu ư!” Faramir nói. “Vấn đề mỗi lúc một kỳ lạ. Tôi có thể làm nhiều
việc cho cậu, Frodo ạ, nhưng việc này thì tôi không thể đồng ý; để kẻ lang thang láu cá này thích
đi đ}u thì đi, rồi lại tham gia cùng các cậu nếu gã thích, hay bị lü Orc bắt rồi khai tất cả những gì
gã biết để khỏi bị tra tấn. Gã buộc phải bị tiêu diệt hay bắt giữ. Phải tiêu diệt, nếu không nhanh
chóng tóm gọn được gã. Thế nhưng phải làm gì mới tóm được sinh vật nhầy nhụa lắm chiêu
này, nếu không dùng đến müi tên lông chim?”

“Để tôi lặng lẽ xuống đó với g~,” Frodo nói. “C|c anh cứ việc giương cung v{ ít nhất sẽ bắn
được tôi, trong trường hợp tôi thất bại. Tôi sẽ không bỏ chạy đ}u.”

“Vậy thì đi nhanh đi!” Faramir nói. “Nếu gã còn sống m{ tho|t được, gã sẽ phải làm kẻ đầy
tớ trung thành cho cậu cho đến hết cuộc đời bất hạnh của g~. H~y đưa Frodo xuống bờ hồ,
Anborn, v{ đi nhẹ nhàng thôi. Vật n{y có tai v{ müi đấy. Đưa cho ta cung của ngươi.”

Anborn vừa càu nhàu vừa dẫn lối xuống cầu thang ngoằn ngoèo tới lại chiếu nghỉ, và rồi đi
lên cầu thang kia, cho đến khi họ đến được khoảng cửa hẹp bị bụi rậm che mất. Frodo lặng lẽ
chui ra và nhận thấy mình đang đứng ở bờ Nam phía trên hồ nước. Lúc này trời vẫn tối, còn
dòng thác thì mờ mờ xám, chỉ phản chiếu chút |nh trăng còn vương vất trên bầu trời phía Tây.
Cậu không nhìn thấy Gollum. Cậu tiến lên phía trước thêm một đoạn ngắn và Anborn lặng lẽ đi
theo cậu.

“Tiếp đi!” anh ta thở v{o tai Frodo. “H~y cẩn thận phía bên phải đấy. Nếu cậu ngã xuống hồ,
thì chẳng ai ngoài anh bạn đ|nh c| của cậu có thể giúp được cậu. V{ đừng quên rằng còn có đội
tiễn thủ ngay xung quanh, cho dù cậu không nhìn thấy họ.”

Frodo trườn lên phía trước, bắt chước Gollum sử dụng hai tay dò đường và lấy thăng bằng.
Nền đ| phẳng và mịn gần trọn qu~ng đường nhưng cứ trơn tuột. Cậu dừng lại nghe ngóng.
Thoạt đầu cậu chẳng nghe thấy gì ngoài tiếng th|c đổ không ngơi nghỉ đằng sau. Nhưng rồi cậu
nghe thấy, c|ch không xa phía trước, một tiếng rít khẽ.

“C|, c| ngon. Rốt cục tên Mặt Trắng cüng khuất mắt rồi, bảo bối ạ, phải rồi. Giờ bọn ta có thể
yên t}m ăn c|. Không, không yên th}n, bảo bối à. Bởi Bảo Bối mất rồi; phải, mất rồi. Hobbit bẩn
thỉu, Hobbit xấu xa. Bỏ bọn ta m{ đi, gollum; và Bảo Bối cüng đi rồi. Chỉ còn một mình Sméagol
tội nghiệp. Không có Bảo Bối. Bọn Người xấu xa, chúng sẽ lấy nó, ăn trộm Bảo Bối của ta. Đồ
trộm cắp. Bọn ta ghét chúng. Cá, cá ngon. Khiến bọn ta khỏe. Khiến mắt sáng, ngón tay chặt,
phải rồi. Bóp cổ chúng, bảo bối à. Bóp cổ tất cả bọn chúng, phải, nếu bọn ta có cơ hội. Cá ngon.
C| ngon!”
 Và cuộc độc thoại cứ diễn ra như vậy, gần như cüng chẳng nghỉ ngơi như dòng th|c, chỉ bị
ngắt quãng bởi tiếng chọp choẹp khe khẽ. Frodo rùng mình lắng nghe vừa thương hại vừa ghê
tởm. Cậu mong nó ngừng lại, mong không bao giờ phải nghe giọng nói đó nữa. Anborn cách
không xa phía sau. Cậu hoàn toàn có thể trườn trở lại bảo anh ta ra lệnh cho các tiễn thủ nhả
tên. Có lẽ họ sẽ đến được gần, trong khi Gollum cứ mải nhồm nho{m m{ lơ l{ cảnh giác. Chỉ cần
một phát bắn trúng, là Frodo có thể rü bỏ được giọng nói khốn khổ đó m~i m~i. Nhưng không,
Gollum có quyền với cậu. Kẻ đầy tớ có quyền vì đ~ phục dịch chủ nhân, dù là phục dịch trong sợ
hãi. Nếu không có Gollum, có lẽ họ đ~ sa lầy trong Đầm Lầy Chết. Và không hiểu sao Frodo khá
tin chắc rằng Gandalf sẽ không mong muốn điều đó.

“Sméagol!” cậu khẽ gọi.

“C|, c| ngon,” giọng nói cất lên.

“Sméagol!” cậu gọi to hơn. Giọng nói ngưng bặt.

“Sméagol, Chủ Nh}n đến tìm ngươi đ}y. Chủ Nh}n đ}y. N{o, Sméagol!” Không có tiếng trả
lời m{ thay v{o đó l{ một tiếng rít nhẹ, như thể tiếng lấy hơi.

“N{o Sméagol!” Frodo nói. “Chúng ta đang gặp nguy hiểm. Con Người sẽ giết ngươi, nếu họ
phát hiện ra ngươi ở đ}y. Nhanh n{o, nếu ngươi muốn thoát chết. H~y đến với Chủ Nh}n!”

“Không!” giọng nói cất lên. “Chủ Nhân không dễ thương. Bỏ mặc Sméagol tội nghiệp đi với
bạn mới. Chủ Nh}n đợi được. Sméagol chưa xong.”

“Không còn thời gian nữa đ}u,” Frodo nói. “Cứ mang c| theo. Đi n{o!”

“Không! Ăn c| xong đ~.”

“Sméagol!” Frodo nói đầy tuyệt vọng. “Bảo Bối sẽ nổi giận đấy. Ta sẽ lấy Bảo Bối, và ta sẽ
nói; hãy khiến gã nuốt xương rồi hóc. Không bao giờ còn ăn c| nữa. Nào, Bảo Bối còn đang chờ
đấy!”

Có tiếng rít mạnh. Rồi từ bóng đêm Gollum bò ra bằng cả bốn chi, giống như một con chó
phạm lỗi bị gọi ra quở trách. Gã ngậm một con c| ăn dở trong mồm và cầm con khác trong tay.
Gã tiến đến s|t Frodo, s|t đến mức hai müi gần chạm nhau, rồi khụt khịt ngửi cậu. Cặp mắt nhợt
nhạt của gã bừng sáng. Rồi gã lấy con cá ra khỏi miệng v{ đứng lên.

“Chủ Nhân dễ thương!” g~ thì thầm. “Hobbit dễ thương, quay lại với Sméagol tội nghiệp.
Sméagol tốt đến đ}y. Giờ thì đi thôi, đi nhanh thôi, phải. Qua những đ|m m}y, trong khi Mặt
Trắng Mặt Vàng còn tối. Phải, n{o, đi thôi!”

“Đúng rồi, chúng ta sẽ đi sớm,” Frodo nói. “Nhưng không đi ngay lập tức đ}u. Ta sẽ đi cùng
ngươi như đ~ hứa. Ta hứa thêm một lần nữa. Nhưng không phải lúc n{y. Ngươi vẫn chưa được
an to{n đ}u. Ta sẽ cứu ngươi, nhưng ngươi phải tin ta.”
 “Bọn ta phải tin Chủ Nh}n?” Gollum nói giọng ngờ vực. “Tại sao? Tại sao không đi luôn? Tay
kia đ}u rồi, tay Hobbit cáu kỉnh thô lỗ ấy? Hắn ta đ}u?”

“Ở trên kia,” Frodo vừa nói vừa chỉ lên dòng th|c. “Ta sẽ không đi m{ không có cậu ấy.
Chúng ta phải quay lại chỗ cậu ấy.” Tr|i tim cậu nặng trĩu. Những lời này quá giống những lời
lừa dối. Cậu không thực sự lo sợ rằng Faramir sẽ cho giết Gollum, nhưng anh ta chắc sẽ bắt giữ
và trói gã; và hiển nhiên những gì Frodo đ~ l{m sẽ chẳng khác nào phản bội trong mắt sinh vật
phản trắc và khổn khố này. Gần như chẳng có gì có thể khiến gã hiểu hay tin rằng Frodo đ~ cứu
mạng gã bằng cách duy nhất có thể. Cậu còn có thể làm gì khác - l{m gì để giữ chữ tín, hết mức
có thể với cả hai bên? “N{o!” cậu nói. “Không thì Bảo Bối sẽ tức giận đấy. Chúng ta phải quay lại
ngay, ngược dòng nước. Đi thôi, đi thôi, ngươi đi trước đi!”

Gollum men theo bờ nước bò lên một đoạn, đ|nh hơi với vẻ ngờ vực. Rồi g~ đứng khựng lại
nghểnh đầu lên. “Có gì đó đằng kia!” g~ nói. “Không phải Hobbit.” Đột nhiên gã quay lại. Đôi mắt
lồi của gã lóe lên những tia s|ng m{u xanh. “Chủ nhân, chủ nh}n!” g~ rít lên. “Xấu xa! Lừa đảo!
Bội bạc!” G~ nhổ bọt rồi vươn hai c|nh tay d{i xòe những ngón tay trắng hếu định chộp.

Ngay lúc đó bóng đen lừng lững của Anborn hiện ra phía sau rồi ập xuống gã. Một bàn tay
to lớn rắn chắc túm lấy gáy ghìm gã xuống. Nhanh như chớp gã xoắn thân hình nhầy nhớt và
ướt nhẹp lại, vặn vẹo như lươn, c{o cấu cắn xé như mèo. Thế nhưng đ~ có thêm hai người nữa
lao đến từ trong m{n đêm.

“Nằm im!” một người nói. “Không bọn ta sẽ găm đầy tên lên ngươi như một con nhím. Nằm
im n{o!”

Người Gollum rü xuống, gã bắt đầu rên rỉ, khóc lóc. Họ trói nghiến gã lại mà chẳng hề nhẹ
tay chút nào.

“Nhẹ nhàng thôi, nhẹ nhàng thôi!” Frodo van vỉ. “Sức gã chẳng địch nổi c|c anh đ}u. Nếu có
thể thì xin đừng l{m g~ đau. G~ sẽ im lặng ngay thôi. Sméagol! Họ sẽ không l{m ngươi đau. Ta sẽ
đi cùng ngươi, v{ ngươi sẽ không bị hại đ}u. Trừ khi họ cüng giết cả ta nữa. Hãy tin chủ nhân!”

Gollum quay lại nhổ toẹt về phía cậu. To|n người nhấc g~ lên, trùm mü qua mắt gã, rồi
mang g~ đi.

Frodo khổ sở đi theo. Họ quay lại xuyên qua khoang cửa phía sau đ|m c}y bụi, đi xuống
những bậc thang, những đường hầm, rồi vào hang. Hai ba ngọn đuốc được thắp lên. Mọi người
đều nhốn nháo. Sam có mặt ở đó, chú ném c|i nhìn kỳ lạ về phía hình thù ủ rü m{ họ mang theo.
“Bắt được gã rồi {?” chú hỏi Frodo.

“Phải. Mà không, tôi không bắt g~. G~ đến với tôi, bởi ban đầu g~ tin tưởng tôi, tôi e là thế.
Tôi không muốn gã bị trói thế này. Tôi mong mọi chuyện sẽ ổn thỏa; nhưng tôi ghét tất cả
chuyện n{y qu|.”
 “Tôi cüng vậy,” Sam nói. “V{ chỗ nào có cái thứ khốn khổ kia thì chỗ đó sẽ chẳng bao giờ
được ổn thỏa.”

Một người đi tới ra hiệu mời hai chàng Hobbit, rồi dẫn họ tới góc lõm cuối hang. Faramir
đang ngồi đó trên ghế tựa, v{ đèn đ~ lại thắp sáng trong hốc đ| phía trên. Anh ra hiệu cho họ
ngồi xuống ghế đẩu bên cạnh. “Mang rượu đến cho kh|ch,” anh nói. “V{ đưa tù nh}n ra đ}y cho
ta.”

Rượu được đưa đến, rồi Anborn cüng xuất hiện mang theo Gollum. Anh ta tháo tấm vải che
đầu Gollum ra v{ đặt g~ đứng xuống, bản th}n anh đứng phía sau đỡ lấy hắn. Gollum nhấp nháy
mắt, cố che giấu ánh mắt độc địa sau cặp mí tái nhợt sụp xuống. G~ trông như một sinh vật khốn
khổ đến tận cùng, người ướt như chuột lột, bốc toàn mùi cá (gã vẫn nắm chặt một con trong
tay); đ|m tóc lơ thơ rü xuống như cỏ dại trên vầng tr|n nhô xương, còn müi g~ thì cứ sụt sịt
không thôi.

“Cởi bọn ta ra! Cởi bọn ta ra!” g~ nói. “Nút trói l{m bọn ta đau, phải, nó làm bọn ta đau, m{
bọn ta có l{m gì đ}u.”

“Không l{m gì ư?” Faramir vừa nói vừa nhìn sinh vật khốn khổ bằng ánh mắt chăm chú,
nhưng khuôn mặt lại chẳng hề tỏ ra một chút giận dữ, hay thương hại, hay ngạc nhiên nào.
“Không l{m gì ư? Ngươi chưa từng l{m gì đ|ng bị trói hay đ|ng trừng phạt nghiêm khắc ư? Tuy
nhiên thật may vì ta không phải người ph|n xét điều đó. Nhưng tối nay ngươi đ~ tự đặt chân
v{o nơi đặt chân vào là chết. Cá trong ao này rất đắt gi| đấy.”

Gollum thả con cá xuống. “Không muốn c|,” gã nói.

“C|i gi| không phải để trả cho c|,” Faramir nói. “Chỉ nội việc đến đ}y nhìn xuống ao nước là
đ~ đủ để lãnh án tử hình rồi. Ta tha cho ngươi đến tận lúc này là nhờ có Frodo đ}y cầu xin, cậu
ấy nói những gì ngươi l{m xứng đ|ng được nhận vài lời cảm ơn ít nhất từ cậu ấy. Nhưng ngươi
còn phải thỏa mãn cả ta nữa. Tên ngươi l{ gì? Ngươi từ đ}u đến? V{ ngươi đến đ}u? Công
chuyện của ngươi l{ gì?”

“Bọn ta bị lạc, bị lạc,” Gollum nói. “Không tên, không công chuyện, không Bảo Bối. Chỉ có
trống rỗng. Chỉ có đói; phải, bọn ta đói. Chỉ vài con cá nhỏ xíu, chỉ v{i con xương thối nhỏ xíu,
cho sinh vật tội nghiệp, mà họ tuyên án tử. Họ sáng suốt quá; công bằng quá, công bằng khủng
khiếp.”

“Không s|ng suốt lắm đ}u,” Faramir nói. “Nhưng công bằng thì có lẽ. Công bằng như sự
sáng suốt ít ỏi của bọn ta cho phép. Cởi trói cho g~, Frodo!” Faramir lấy từ trong thắt lưng ra
một con dao nhỏ cắt móng tay rồi đưa cho Frodo. Gollum tưởng lầm h{nh động đó, kêu ré lên v{
gục xuống.

“N{o Sméagol!” Frodo nói. “Ngươi phải tin ta. Ta sẽ không bỏ rơi ngươi. H~y trả lời thành
thực nếu có thể. Rồi ngươi sẽ được đối xử tốt chứ không bị hại.” Cậu cắt dây trói cổ tay và mắt
cá chân rồi đỡ g~ đứng dậy.
 “Đến đ}y!” Faramir nói. “H~y nhìn ta! Ngươi có biết tên nơi n{y không? Ngươi đ~ đến đây
trước kia chưa?”

Gollum từ từ nhướn mắt lên nhìn Faramir miễn cưỡng. Toàn bộ ánh sáng trong mắt g~ đ~
tắt ngấm, trong chốc lát hai con mắt lạnh lẽo và nhợt nhạt nhìn chòng chọc v{o đôi mắt trong
sáng không hề nao núng của người đ{n ông Gondor. Xung quanh họ chỉ là một bầu tĩnh lặng. Rồi
Gollum gục đầu xuống v{ co người lại, cho đến khi gã chỉ là một hình thù khúm núm và run rẩy
trên nền đất: “Bọn ta không biết và bọn ta không muốn biết,” g~ thút thít. “Chưa bao giờ đến
đ}y; không bao giờ quay lại.”

“Trong t}m trí ngươi có những cánh cổng và cửa sổ khóa chặt để che đi những căn phòng
đen tối ở đằng sau,” Faramir nói. “Thế nhưng riêng việc này ta thấy rằng ngươi nói thật. Vậy là
tốt cho ngươi. Vậy ngươi định nói gì để thề không bao giờ trở lại đ}y nữa; và không bao giờ dẫn
bất cứ vật sống nào tới đ}y dù chỉ bằng lời nói hay dấu hiệu?”

“Chủ nhân biết,” Gollum vừa nói vừa liếc xéo về phía Frodo. “Phải, người biết. Bọn ta sẽ hứa
với Chủ Nhân, nếu người cứu bọn ta. Bọn ta sẽ hứa với Nó, phải rồi.” G~ bò tới ch}n Frodo. “Cứu
bọn ta, Chủ Nhân dễ thương!” g~ rên rỉ. “Sméagol hứa với Bảo Bối, hứa chân thành. Không bao
giờ quay lại, không bao giờ nói, không bao giờ! Không, bảo bối, không!”

“Cậu đ~ thỏa m~n chưa?” Faramir hỏi.

“Rồi,” Frodo trả lời. “Dù thế nào thì anh cüng chỉ có thể hoặc là chấp nhận lời hứa này, hoặc
là thi hành luật pháp của anh. Anh sẽ không được nghe gì hơn đ}u. Nhưng tôi đ~ hứa rằng nếu
đến với tôi, gã sẽ không bị gây hại. V{ tôi không định thất hứa.”

Faramir ngồi trầm tư trong chốc lát. “Rất tốt,” cuối cùng anh nói. “Ta trao trả ngươi lại cho
chủ nh}n ngươi, cho Frodo con trai Drogo. H~y nghe cậu ấy tuyên bố sẽ làm gì với ngươi!”

“Thế nhưng, thưa Chỉ Huy Faramir,” Frodo cúi người nói, “anh vẫn chưa tuyên bố ý định
của anh về kẻ mang tên Frodo này, và chừng n{o điều đó chưa được sáng tỏ, thì cậu ta còn chưa
thể lên kế hoạch cho bản thân và cho những người bạn đồng hành. Phán quyết của anh đ~ được
hoãn lại đợi đến buổi s|ng; nghĩa l{ chính lúc n{y đ}y.”

“Vậy thì tôi sẽ tuyên bố phán quyết cuối cùng của tôi,” Faramir nói. “Về phần ngươi, Frodo,
trong quyền hạn được trao cho ta từ thẩm quyền cao hơn, ta tuyên bố ngươi được tự do trong
vương quốc Gondor cho đến tận những biên giới cổ đại xa nhất, trừ việc ngươi v{ bất cứ ai đi
cùng ngươi không được phép đến nơi n{y nếu không có lệnh mời. Phán quyết này có hiệu lực
một năm v{ một ng{y, sau đó sẽ kết thúc, trừ khi trước đó ngươi đến trình diện Chúa Denethor,
Quốc Quản tại Thành Phố, và ta sẽ khẩn n{i người xác quyết những gì ta đ~ l{m để kéo dài nó ra
vô hạn định. Trong thời hạn đó bất cứ ai được ngươi bảo vệ cùng sẽ được ta bảo vệ v{ được
Gondor che chở. Ngươi chấp nhận chứ?”
 Frodo cúi thấp người. “Tôi xin chấp nhận,” cậu nói, “v{ tôi xin nguyện trao vào tay anh sự
phục vụ của tôi, đấy là nếu nó có giá trị gì với một người cao quý đ|ng tr}n trọng như anh.”

“Gi| trị rất lớn,” Faramir nói. “Thứ hai, ngươi có đồng ý là sinh vật này, gã Sméagol này,
được ngươi bảo vệ hay không?”

“Tôi đồng ý l{ Sméagol được tôi bảo vệ,” Frodo nói. Sam thở dài ầm ĩ; không phải vì ngán lễ
nghi lịch thiệp, về chuyện đó như bất cứ người Hobbit n{o, chú cüng ho{n to{n t|n th{nh. Trên
thực tế, ở Quận, những vấn đề như thế n{y đòi hỏi lời lẽ cúi mình còn nhiều hơn nữa.

“Vậy thì về phần ngươi,” Faramir vừa nói vừa quay về phía Gollum, “ngươi bị tuyên án tử
hình, nhưng chừng n{o ngươi còn đi cùng Frodo, thì chừng đó ngươi còn được an to{n đối với
bọn ta. Song nếu ngươi bị bất cứ người Gondor nào bắt gặp đang lang thang m{ không có cậu ấy
đi cùng, |n tử sẽ lập tức được thi hành. Và cầu cho cái chết cüng sẽ nhanh chóng tìm đến ngươi,
bất kể là ở Gondor hay ở đ}u kh|c, nếu ngươi không phục vụ cậu ấy tử tế. Giờ hãy trả lời ta:
Ngươi đang đi đ}u? Cậu ấy nói ngươi l{ người dẫn đường. Vậy ngươi đang dẫn cậu ấy đi đ}u?”
Gollum không trả lời.

“Ta không cho phép điều này là bí mật đ}u,” Faramir nói. “H~y trả lời ta, nếu không ta sẽ rút
lại lời phán quyết!” Gollum vẫn không trả lời.

“Tôi sẽ trả lời hộ g~,” Frodo nói. “G~ đ~ dẫn tôi đến Cổng Đen, theo yêu cầu của tôi; nhưng
đường đó chẳng thể đi qua được.”

“Chẳng có cánh cổng nào bỏ ngỏ v{o Vùng Đất Không Tên hết,” Faramir nói.

“Thấy vậy chúng tôi đ~ đi vòng tới con đường về Nam,” Frodo nói tiếp; “bởi gã nói rằng có,
hoặc có thể có, một con đường gần Minas Ithil.”

“Minas Morgul,” Faramir sửa lại.

“Tôi không biết rõ,” Frodo nói; “thế nhưng tôi nghĩ con đường trèo lên dãy núi mặt Bắc
thung lüng bao quanh th{nh phố cổ. Nó đi lên một khe núi cao rồi đi xuống - nơi n{o đó nằm
phía bên kia.”

“Cậu có biết tên con đèo cao đó không?” Faramir hỏi.

“Không,” Frodo trả lời.

“Nó được gọi l{ Cirith Ungol.” Gollum rít lên the thé v{ bắt đầu lẩm bẩm một mình. “Tên nó
không phải vậy sao?” Faramir quay lại hỏi gã.
 “Không!” Gollum nói, v{ rồi g~ ré lên, như thể vừa có gì đó đ}m trúng g~. “Phải, phải, bọn ta
từng nghe thấy tên đó. Nhưng tên thì có nghĩa gì với bọn ta? Chủ nhân nói phải v{o đó. Nên bọn
ta phải tìm đường. Chẳng còn đường kh|c m{ tìm đ}u, không đ}u.”

“Không còn đường kh|c ư?” Faramir hỏi. “Sao ngươi biết điều đó? V{ kẻ n{o đ~ kh|m ph|
hết mọi ngóc ngách ở vương quốc tối tăm đó?” Anh tư lự nhìn Gollum một lúc lâu. Rồi anh nói
tiếp. “H~y đưa sinh vật n{y đi, Anborn. Đối xử với gã tử tế, nhưng cüng phải canh chừng. Và
ngươi, Sméagol, đừng lặn xuống dòng thác thêm một lần nào nữa. Đ| ở đó có răng đủ sức giết
chết ngươi trước cả khi ngươi kịp l{m gì. Đi đi v{ nhớ mang theo cá của ngươi!”

Anborn đi ra v{ Gollum khúm núm bước đằng trước anh ta. Bức m{n được buông xuống
che kín góc lõm.

“Frodo, tôi nghĩ cậu rất thiếu khôn ngoan trong chuyện này,” Faramir nói. “Tôi không nghĩ
cậu nên đi cùng sinh vật này. Gã rất xấu xa.”

“Không đ}u, g~ chưa hẳn đ~ xấu ho{n to{n,” Frodo nói.

“Có lẽ l{ không ho{n to{n,” Faramir nói; “nhưng lòng nham hiểm đang gặm nhấm g~ như
một thứ ung nhọt, v{ c|i |c đang lớn dần lên. Gã sẽ chẳng đưa cậu đến nơi n{o hay ho cả. Nếu
cậu rời bỏ gã, tôi sẽ ra lệnh thông hành cho gã và dẫn g~ đến bất cứ điểm nào trên biên giới
Gondor mà gã muốn.”

“G~ sẽ chẳng chấp thuận đ}u,” Frodo nói. “G~ sẽ lại theo tôi như đ~ l{m từ bao lâu nay. Và
tôi cüng đ~ nhiều lần hứa hẹn bảo vệ g~ v{ đi theo chỉ dẫn của g~. Anh không định bảo tôi bội
ước với g~ đấy chứ?”

“Không,” Faramir nói. “Nhưng tr|i tim tôi thì có. Bởi khuyên bảo người khác bội tín có vẻ ít
|c độc hơn l{ nếu chính mình làm vậy, đặc biệt l{ đối với người biết bạn mình bị bó buộc bất
đắc dĩ m{ g}y hại cho chính bản th}n. Nhưng thôi - nếu g~ đi với cậu, thì bây giờ cậu phải chịu
đựng g~. Nhưng tôi không nghĩ cậu bắt buộc phải đến Cirith Ungol, những gì gã kể về nó ít hơn
những gì gã biết. Tôi có thể nhận thấy rõ r{ng được điều đó trong đầu g~. Đừng đến Cirith
Ungol!”

“Vậy thì tôi sẽ đi đ}u đ}y?” Frodo hỏi. “Quay lại Cổng Đen v{ tự nộp mạng cho bọn lính gác
sao? Anh biết gì về nơi n{y khiến cái tên của nó khủng khiếp đến vậy?”

“Không có gì chắc chắn cả,” Faramir nói. “Người Gondor chúng tôi thời nay không bao giờ
vượt qu| phía Đông Đường Nam, và những người trẻ tuổi chúng tôi chưa từng l{m điều đó,
cüng không có ai từng đặt ch}n lên D~y Núi Bóng Đêm. Chúng tôi chỉ biết về nơi đó qua những
ghi chép cổ và những lời đồn đại về thời xa xưa. Nhưng có một vật kinh ho{ng tăm tối n{o đó
trú ngụ ở những con đèo trên Minas Morgul. Nếu Cirith Ungol được xướng tên, các bậc bô lão và
nh{ am tường tích truyện sẽ đều tái mặt và chết lặng.
 “Thung lüng Minas Morgul rơi v{o tay c|i |c từ rất lâu rồi, nó đ~ trở thành hiểm họa và nỗi
khiếp sợ từ khi Kẻ Thù còn bị đ{y ở m~i xa, còn Ithilien thì đa phần vẫn thuộc quyền kiểm soát
của chúng tôi. Như cậu đ~ biết, thành phố đó đ~ từng có thời hùng mạnh, kiêu hãnh và đẹp đẽ,
Minas Ithil, em gái song sinh của thành phố chúng tôi. Thế nhưng nó đ~ bị lü người tàn ác chiếm
giữ, những kẻ đ~ quy h{ng Kẻ Thù thời hắn trỗi dậy lần đầu, rồi lang thang không nhà cửa như
rắn mất đầu sau khi hắn sụp đổ. Người ta nói rằng các vị chúa của chúng cüng l{ người
Númenor, những kẻ đ~ chìm s}u v{o sự xấu xa tăm tối; Kẻ Thù đ~ trao cho chúng những chiếc
nhẫn quyền năng, v{ hắn đ~ nuốt trọn chúng: chúng đ~ trở thành những bóng ma sống, khủng
khiếp và xấu xa. Sau khi hắn đi chúng đ~ chiếm lấy Minas Ithil v{ định cư ở dó, khiến cho thành
phố, cùng khắp cả vùng thung lüng xunh quanh, chìm v{o đổ n|t suy t{n: nó dường như trống
rỗng nhưng không phải vậy, bởi một nỗi khiếp sợ không hình hài vẫn còn sống trong những bức
tường đổ nát. Có tất cả Chín Vua, và sau sự trở lại của Chủ Nh}n chúng, m{ chúng đ~ bí mật hỗ
trợ và chuẩn bị, chúng đ~ lại một lần nữa lớn mạnh. Rồi Chín Kỵ Sĩ lao đi từ những cánh cổng
khủng khiếp, và chúng tôi chẳng thể chống lại chúng. Đừng đến gần thành trì của chúng. Cậu sẽ
bị phát hiện. Đó l{ nơi chứa đầy những hiểm họa không bao giờ ngủ, những con mắt không bao
giờ chớp. Đừng đi đường đó!”

“Vậy anh sẽ chỉ cho tôi con đường nào nữa đ}y?” Frodo nói. “Anh đ~ nói anh không thể đích
thân dẫn tôi đến d~y núi, hay vượt qua nó. Thế nhưng tôi buộc phải vượt dãy núi, theo sứ mệnh
thiêng liêng của Hội Đồng, để tìm ra con đường dù có phải chết. Và nếu tôi khước từ kết cục cay
đắng mà quay lại, rồi tôi sẽ đi đ}u trong thế giới của Tiên v{ Con Người? Anh có thể để tôi đến
Gondor với Vật này không? Thứ đ~ khiến anh trai anh thèm kh|t đến phát cuồng? Nó sẽ reo rắc
tà ma nào ở Minas Tirith? Rồi sẽ có hai thành phố Minas Morgul, nhìn nhau cười qua vùng đất
chết đầy xương mục ư?”

“Tôi ho{n to{n không muốn như vậy,” Faramir nói.

“Vậy anh muốn tôi phải l{m gì?”

“Tôi không biết. Tôi chỉ không muốn cậu đi v{o chỗ chết hay chuốc lấy đau đớn. Và tôi
không nghĩ Mithrandir sẽ chọn đường n{y.”

“Nhưng vì ông ấy đ~ ra đi, nên tôi phải đi theo con đường n{o tôi tìm được. Hơn nữa cüng
chẳng còn thời gian để tìm kiếm l}u d{i,” Frodo nói.

“Đ}y l{ một định mệnh khó khăn v{ một nhiệm vụ vô vọng,” Faramir nói. “Thế nhưng chí ít
hãy nhớ lời cảnh báo của tôi: hãy cảnh giác với tên dẫn đường Sméagol n{y. G~ đ~ từng giết
người trước đ}y. Tôi đọc được điều đó bên trong g~.” Anh thở dài.

“Ch{, vậy l{ chúng ta đ~ gặp gỡ rồi chia tay, Frodo con trai Drogo. Với cậu thì không cần
phải nói năng nhẹ nhàng: tôi không hy vọng còn được gặp lại cậu v{o ng{y n{o kh|c dưới ánh
Mặt Trời này. Thế nhưng giờ cậu sẽ ra đi cùng lời chúc lành của tôi cho cậu, và cho tất cả đồng
bào của cậu. Hãy nghỉ ngơi đôi chút trong khi chúng tôi chuẩn bị thức ăn cho cậu.
 “Tôi sẽ lấy làm mừng nếu được biết bằng cách nào tên Sméagol gớm guốc n{y đ~ sở hữu
được Vật mà chúng ta vừa nói tới, và làm sao gã lại để mất nó, nhưng giờ tôi sẽ không làm phiền
cậu nữa. Nếu có bao giờ vượt cả hy vọng cậu lại trở về vùng đất của sự sống, và chúng ta ngồi
sưởi nắng, lưng tựa v{o tường cùng nhau ôn chuyện cü, cười vào nỗi đau buồn ngày nào, thì cậu
hãy kể chuyện đó cho tôi. Còn từ giờ đến lúc đó, hoặc một lúc nào khác ngoài tầm ngắm của
những Quả Cầu nhìn xa Númenor, xin được từ biệt!”

Anh đứng dậy cúi thấp người trước mặt Frodo, rồi vén tấm m{n lên m{ đi ra ngo{i h{nh
lang.

Chương VII

H[NH TRÌNH ĐẾN NG^ TƯ ĐƯỜNG

Frodo và Sam trở lại giường, lặng lẽ nằm nghỉ thêm chút ít, trong khi những người khác lục
đục thức dậy sửa soạn cho ngày mới. Một lúc sau nước được mang đến cho họ, rồi họ được dẫn
đến b{n nơi thức ăn đ~ chuẩn bị sẵn cho ba người. Faramir ăn s|ng cùng với họ. Anh đ~ không
ngủ kể từ trận chiến ng{y hôm trước, song trông anh không hề mệt mỏi.

Ăn s|ng xong họ đứng dậy. “Mong sao cơn đói chẳng làm phiền các cậu trên đường nữa,”
Faramir nói. “C|c cậu chỉ còn một ít đồ dự trữ, tuy nhiên tôi đ~ ra lệnh chuẩn bị ít thức ăn đi
đường để vào hành lý các cậu. Các cậu sẽ không thiếu nước chừng n{o còn đi trong Ithilien, tuy
nhiên đừng uống nước bất kỳ dòng suối nào chảy ra từ Imlad Morgul, Thung Lung Ma Sống. Tôi
cüng cần phải nói điều này với các cậu. Toàn bộ trinh sát và lính canh của tôi đều đ~ quay về, vài
người thậm chí đ~ mò v{o gần đủ để nhìn thấy Morannon. Tất cả bọn họ đều phát hiện một điều
kỳ lạ. Vùng đất hoàn toàn trống rỗng. Chẳng có gì trên đường, chẳng hề nghe được tiếng chân,
tiếng tù và, hay tiếng búng dây cung ở bất cứ đ}u. Một bầu im lặng chờ đợi đang trùm lấy Vùng
Đất Không Tên. Tôi không biết đ}y l{ điềm báo gì. Thế nhưng kỷ nguyên n{y đang gấp rút tiến
đến một kết cục lớn lao n{o đó. B~o tố sắp đến. Hãy khẩn trương trong khi c|c cậu còn có thể!
Nếu các cậu đ~ sẵn s{ng, h~y lên đường. Mặt Trời sẽ sớm mọc ra khỏi bóng đêm.”

Hành lý của hai ch{ng Hobbit được đưa tới (nặng hơn một chút so với trước đ}y) v{ còn có
cả hai cây gậy gỗ rắn chắc đ|nh bóng, bịt sắt, đầu gậy chạm trổ có đục lỗ cho dây da bện luồn
qua.

“Tôi không có món qu{ n{o phù hợp để tặng các cậu lúc chia tay,” Faramir nói; “nhưng h~y
cầm lấy những cây gậy này. Chúng có thể sẽ đắc dụng cho những ai đi bộ hoặc leo trèo trong
vùng hoang. Người dân sống trên Dãy Núi Trắng vẫn sử dụng chúng; v{ chúng đ~ được cắt ngắn
cho vừa chiều cao các cậu, và mới bịt sắt lại. Chúng được làm từ gỗ cây lebethron đẹp đẽ, thứ
cây rất được thợ mộc Gondor ưa chuộng, v{ được gắn bùa để phù hộ cho việc tìm đường và trở
về. Cầu mong thứ bùa đó không hoàn toàn vô hiệu dưới Bóng Tối mà các cậu đi v{o!”

Hai chàng Hobbit cúi thấp người. “Thưa người chủ nh{ chu đ|o,” Frodo nói, “Elrond \ Tiên
đ~ nói với tôi rằng tôi sẽ có thêm bạn bè trên đường đi, dù bí ẩn và không ngờ tới. Thực sự là tôi
không mơ có được một tình bạn như anh đ~ trao cho. Có nó mọi sự gian t{ như đều trở thành
tốt đẹp.”

Lúc này họ chuẩn bị sẵn s{ng lên đường. Gollum được dắt đến từ một xó xỉnh hay hốc trốn
n{o đó, v{ g~ trông có vẻ thoải m|i hơn trước đó, cho dù g~ luôn b|m s|t Frodo và lẩn tránh ánh
mắt Faramir.

“Kẻ dẫn đường của cậu cần phải được bịt mắt lại,” Faramir nói, “còn cậu v{ người hầu
Samwise của cậu có thể được miễn chuyện này, nếu cậu muốn.”

Gollum quằn quại tru tréo, và níu lấy Frodo, khi bọn họ tới bịt mắt gã. Frodo lên tiếng: “H~y
bịt mắt cả ba chúng tôi, và hãy bịt mắt tôi đầu tiên, rồi có lẽ gã sẽ nhận thấy việc này chẳng có ý
hại ai.” Yêu cầu này lập tức được thi hành, và họ được dẫn ra khỏi hang Henneth Annûn. Sau khi
vượt qua những lối đi v{ bậc thang, họ bắt đầu cảm nhận được hơi m|t của buổi s|ng, tươi rói
và ngọt ngào, khắp xung quanh. Họ vẫn phải bịt mắt m{ bước thêm ít l}u, đi lên rồi lại thoai
thoải đi xuống. Cuối cùng họ nghe thấy giọng Faramir cất lên ra lệnh cởi bịt mắt cho họ.

Họ lại đứng dưới những tán cây trong khu rừng. Tiếng thác chẳng còn nghe thấy nữa, bởi
giờ đ}y giữa họ v{ khe núi nơi dòng nước chảy qua là cả một đoạn dốc dài xuống phía Nam. Ở
phía Tây họ nhìn thấy ánh sáng qua những tán cây, cứ như thể thế giới đột nhiên kết thúc ở đó,
trên một bờ vực chỉ nhìn ra mỗi bầu trời.

“Đ}y l{ lúc chúng ta chia tay đi theo những con đường riêng,” Faramir nói. “Nếu cậu chịu
nghe lời khuyên của tôi, đừng vội rẽ về phía Đông. H~y tiếp tục đi thẳng, bởi như vậy cậu sẽ
được rừng cây che chắn thêm nhiều dặm. Ở phía Tây các cậu là bờ vực nơi vùng đất đổ xuống
những thung lüng lớn, đôi khi đột ngột và hiểm trở, đôi khi lại là những sườn đồi dài. Hãy bám
theo bìa rừng và bờ vực n{y. Tôi nghĩ trong giai đoạn đầu của cuộc hành trình các cậu có thể đi
vào ban ngày. Vùng đất còn mơ mộng trong cảnh thanh bình giả tạo, và mọi thứ gian tà vẫn còn
khuất dạng trong ít l}u. Chúc thượng lộ bình an, trong khi các cậu còn có thể!”

Rồi anh ôm lấy hai chàng Hobbit, theo kiểu đặc trưng của dân tộc mình, anh cúi người, đặt
tay lên hai vai, rồi hôn lên trán họ. “H~y ra đi cùng lời chúc lành của lo{i người lương thiện!”

Họ cúi chào sát mặt đất. Rồi anh quay người đi về phía hai người cận vệ đứng c|ch đó hơi
xa mà chẳng ngoái lại nhìn họ thêm lần nào. Họ kinh ngạc khi được chứng kiến tốc độ di chuyển
lúc này của những người áo xanh, bọn họ gần như biến mất trong nháy mắt. Khu rừng nơi
Faramir mới đứng dường như trống trải v{ u |m, như thể mọi giấc mơ vừa trôi qua.
 Frodo thở dài rồi quay về phía Nam. Như để thể hiện sự bất m~n trước toàn bộ những cử
chỉ lịch thiệp đó, Gollum cứ cào cào bới bới lớp đất xốp dưới một gốc c}y. “Đ~ đói rồi ư?” Sam
nghĩ bụng. “Ch{, giờ quay lại vậy nữa rồi!”

“Rốt cục chúng đi chưa?” Gollum nói. “Bọn Người bẩn thỉu xấu xa! Cổ Sméagol vẫn đang l{m
g~ đau, đúng rồi đấy. Đi thôi!”

“Phải, chúng ta đi thôi,” Frodo nói. “Nhưng nếu ngươi chỉ biết nói xấu những người đ~
khoan dung đối với ngươi, thì tốt nhất hãy im lặng đi!”

“Chủ Nhân dễ thương!” Gollum nói. “Sméagol chỉ đùa thôi m{. Lúc n{o cüng tha thứ, phải,
phải, tha thứ cả trò láu cá của Chủ Nhân dễ thương. Ồ phải, Chủ Nhân dễ thương, Sméagol dễ
thương!”

Frodo và Sam chẳng buồn đ|p lại. Đeo h{nh lý lên lưng v{ cầm gậy trên tay, họ tiến sâu vào
khu rừng Ithilien.

Trong ng{y hôm đó họ nghỉ chân hai lần v{ ăn chút thức ăn dự trữ mà Faramir cung cấp:
hoa quả khô và thịt muối, đủ ăn nhiều ng{y; còn b|nh mì thì đủ đến chừng nào còn ngon.
Gollum chẳng hề ăn gì.
 Mặt trời mọc v{ trôi qua đầu mà họ chẳng hề nhìn thấy, rồi bắt đầu dần lặn, những tia nắng
chiếu qua tán rừng đằng Tây chuyển ánh vàng; tuy vậy lúc nào họ cüng chỉ bước đi trong bóng
cây xanh mát mẻ, giữa bầu tĩnh lặng v}y kín xung quanh. Lü chim dường như đ~ bay đi hết,
hoặc nếu không thì đ~ ho{n to{n c}m tiếng.

Bóng đêm sớm kéo đến khu rừng tĩnh mịch, họ mệt mỏi dừng ch}n trước khi m{n đêm
buông xuống, bởi đ~ đi suốt hơn bảy lý đường từ Henneth Annûn. Frodo nằm xuống ngủ say
đến sáng trong lớp đất xốp d{y dưới một thân cây cổ thụ. Bên cạnh cậu sam trằn trọc hơn: chú
tỉnh dậy nhiều lần, thế nhưng chẳng lúc nào bắt gặp bóng dáng của Golllum, g~ đ~ lẻn đi ngay
khi hai người ổn định chỗ ngủ. Gã ngủ một mình trong một cái hố n{o đó bên cạnh, hay lang
thang vạ vật trong đêm, thì g~ chẳng hề hé miệng; thế nhưng ngay khi |nh bình minh đầu tiên
hửng lên, g~ đ~ trở lại đ|nh thức những người bạn đồng hành.

“Phải dậy thôi, phải rồi đấy!” g~ nói. “Đường còn xa lắm, về phía Đông Nam. Hobbit phải
khẩn trương lên!”

Ng{y hôm đó trôi qua cüng giống như ng{y hôm trước, chỉ trừ bầu tĩnh tại dường như d{y
đặc hơn; không gian mỗi lúc một nặng nề, v{ dưới những tán cây bắt đầu trở nên khó thở. Cảm
gi|c như thể sấm sét đang dồn nén. Gollum thường phải dừng lại, khụt khịt đ|nh hơi, rồi lại lẩm
bẩm một mình và thúc giục họ đi nhanh hơn.

Khi chặng thứ ba của h{nh trình hôm đó trôi qua và buổi chiều dần hết, khu rừng bỗng mở
ra, cây cối to lớn và nằm ph}n t|n hơn. Những thân nhựa ruồi cổ thụ đường kính khổng lồ đứng
tăm tối và trang nghiêm trên những trảng đất rộng, lẫn v{o đ}y đó l{ những cây tần bì già nua,
lại thêm những cây sồi khổng lồ vừa nhú ra những chồi lộc màu xanh nâu. Nằm xung quanh là
những vạt cỏ d{i xanh tươi điểm xuyết bạch tiền và cỏ chân ngỗng, trắng v{ xanh dương, giờ
đang cuộn mình để ngủ; và có cả hàng mẫu đất đầy lá huệ dạ hương rừng: những cuộng hoa
căng tr{n sức sống đ~ kịp đ}m lên khỏi mặt đất xốp. họ chẳng thấy bất cứ động vật sống nào, dù
thú hay chim, nhưng tại những vùng tho|ng đ~ng thế này Gollum lại tỏ ra sợ hãi, và giờ họ bước
đi cảnh gi|c, vượt nhanh giữa những bóng c}y đổ dài.

Ánh chiều phai nhanh khi họ tới được bìa rừng. Ở đó họ ngồi nghỉ ngơi dưới một cây sồi cổ
thụ sần sùi, thả rễ xoắn xít như rắn xuống bờ đất dốc đứng v{ đổ nát. Một vùng thung lüng s}u
mờ ảo trải ra trước mặt họ. Ở mép đằng kia, khu rừng lại mọc lên, xanh v{ x|m dưới bầu trời
đêm ảm đạm, và chạy tiếp về phía Nam. Ở bên phải, xa mãi về phía Tây, Dãy Núi Gondor sáng rỡ
dưới bầu trời lốm đốm ánh lửa. Còn bên trái chỉ có bóng tối: những dải tường thành dựng đứng
của Mondor; và từ bóng đêm đó vùng thung lüng d{i chạy lại, dốc thẳng xuống một lòng máng
cứ mở rộng ra m~i đến dòng Anduin. Dưới đ|y lòng m|ng có một dòng nước chảy xiết: Frodo
nghe thấy tiếng nước tuôn qua đ| vọng lên qua bầu tĩnh lặng; và cạnh nó, ở phía gần họ, một
con đường ngoằn ngoèo đi xuống như dải lụa mờ, dẫn vào màn sương lạnh xám mà ánh hoàng
hôn chẳng thể chạm tới. Ở đó dường như Frodo có thể thấy được từ xa, như đang trôi nổi trên
mặt biển mờ ảo, những đỉnh cao mờ và chóp vỡ của những tòa tháp cổ trơ trọi v{ tăm tối.
 Cậu quay về phía Gollum. “Ngươi có biết chúng ta đang ở đ}u không?” cậu hỏi.

“Có, Chủ Nhân à. Những nơi nguy hiểm. Đ}y l{ con đường dẫn từ Tháp Mặt Trăng, Chủ
Nhân à, xuống tận thành phố đổ nát bên bờ Sông Cả. Thành phố đổ nát, phải, vô cùng bẩn thỉu,
đầy rẫy kẻ thù. Lẽ ra chúng ta không nên nghe lời khuyên của Con Người. Hobbit đ~ đi xa đường
quá rồi. Giờ phải đi về Đông, lên trên kia.” G~ khua c|nh tay gầy guộc về phía dãy núi mờ tối. “V{
chúng ta không thể đi đường này. Ôi không! Bọn người hung |c đi đường này, từ Tháp xuống.”

Frodo nhìn xuống con đường. Ít nhất lúc này chẳng có gì đi trên đó. Nó trông cô độc và
hoang phế, chạy xuống vùng đổ nát trống rỗng bên trong m{n sương mù. Thế nhưng bầu không
khí lại phảng phất một vẻ ma qu|i, như thể đúng l{ có những vật đang đi qua đi lại mà mắt
thường chẳng thấy được. Frodo rùng mình khi nhìn lại một lần nữa những chóp nhọn phía xa
giờ đang chìm dần v{o m{n đêm, còn tiếng nước chảy thì lạnh lẽo và hung tợn: tiếng nói của
Morgulduin, dòng suối ô nhiễm chảy đến từ Thung Lüng Bóng Ma.

“Chúng ta sẽ l{m gì đ}y?” cậu nói. “Chúng ta đ~ đi rất lâu và rất xa. Chúng ta có nên tìm một
chỗ nằm kín đ|o n{o đó ở khu rừng đằng sau không?”

“Trốn trong đêm tối không hay đ}u.” Gollum nói. “Giờ Hobbit phải trốn ban ngày, phải, ban
ng{y.”

“Ôi d{o!” Sam nói. “Chúng ta phải nghỉ ngơi một chút, dù chúng ta lại thức dậy vào nửa đêm
đi nữa. Lúc đó sẽ vẫn còn vài giờ ban đêm, nếu ngươi biết đường thì thời gian vẫn đủ để ngươi
dẫn bọn ta đi thêm một qu~ng đường d{i.”

Gollum miễn cưỡng đồng ý, và gã quay lại đi về phía rừng c}y, đi về phía Đông trong ít l}u,
men theo những c}y l|c đ|c ở bìa rừng. Gã không chịu nghỉ ngơi trên mặt đất quá gần con
đường nguy hiểm, và sau một hồi tranh cãi tất cả bọn họ quyết định trèo lên chạc ba một cây sồi
xanh lớn, những cành mập mạp vươn ra từ thân cây tạo thành chỗ trốn kín đ|o v{ chỗ ngả lưng
khá thoải m|i. M{n đêm dần buông, trút bóng đen d{y đặc dưới tán cây. Frodo và Sam uống một
chút nước v{ ăn b|nh mì với hoa quả khô, còn Gollum thì ngay lập tức cuộn mình và chìm vào
giấc ngủ. Đêm đó hai ch{ng Hobbit không hề chợp mắt.

Trời hẳn là quá nửa đêm một chút thì Gollum tỉnh dậy: họ bất chợt nhận thấy đôi mắt sáng
nhạt của g~ đang nhìn họ không chớp. Gã nghe ngóng và khụt khịt, m{ như họ đ~ chú ý từ trước,
đó dường như l{ c|ch thức gã vẫn hay làm để nhận biết giờ giấc ban đêm.

“Chúng ta nghỉ ngơi rồi chứ? Chúng ta ngủ ngon không?” g~ nói. “Đi thôi!”

“Chưa ngơi, v{ không ngon,” Sam lầu bầu. “Nhưng nếu phải đi thì đi thôi.”

Ngay lập tức Gollum thả người xuống khỏi c{nh c}y v{ đ|p xuống đất bằng cả bốn chi, hai
ch{ng Hobbit cüng chậm chạp xuống theo.
 Ngay khi xuống đến nơi, họ lại tiếp tục hành trình theo sự dẫn đường của Gollum, đi về phía
Đông, leo lên vùng đất dốc tối tăm. Họ chẳng nhìn được nhiều, bởi lúc n{y m{n đêm d{y đến nỗi
họ khó mà nhận ra những th}n c}y trước khi vấp chân vào chúng. Mặt đất trở nên gập ghềnh
hơn khiến bước đi cüng khó khăn hơn, nhưng có vẻ như Gollum chẳng lấy vậy làm phiền hà. Gã
dẫn họ qua những khóm cây, những bụi gai dại; lúc thì vòng qua bờ một khe nứt sâu hay vực
thẳm tăm tối, lúc thì đi xuống những khoảng trüng đen bị cây bụi che phủ rồi lại đi lên; nhưng
cứ mỗi lần họ đi xuống đôi chút thì con dốc sau đó lại d{i hơn v{ dựng đứng hơn. Họ đang dần
dần lên cao. Ở chặng dừng đầu tiên họ quay lại và lờ mờ nhìn thấy mái rừng đ~ bỏ lại đằng sau
trải ra như một bóng đen d{y đặc mênh mông, một m{n đêm còn tối hơn cả bầu trời đêm trống
trải. Hình như còn có một vầng đen khổng lồ đang lừng lững hiện ra từ phía Đông, nuốt lấy
những vì sao mờ nhạt. Một lúc sau mặt trăng dần lặn đ~ tho|t khỏi những đ|m m}y b|m đuổi,
nhưng nó lại lọt thỏm giữa một quầng sáng vàng nhợt nhạt.

Cuối cùng Gollum quay về phía hai ch{ng Hobbit. “Sắp sáng rồi,” g~ nói. “Hobbit phải nhanh
lên. Những nơi thế n{y đứng giữa đất trống chẳng an to{n đ}u. Khẩn trương n{o!”

G~ lao nhanh thoăn thoắt, còn họ mệt mỏi bám theo sau. Chẳng lâu sau họ bắt đầu trèo lên
một d~y đồi sống trâu lớn. Phần lớn vùng đất này phủ d{y đặc những bụi kim tước, nham lê, và
bụi gai cứng lúp xúp, tuy nhiên đ}y đó lại mở ra những khoảng trơ trụi, sẹo để lại từ những đ|m
cháy còn mới. khi họ lên đến gần đỉnh, kim tước bắt đầu d{y đặc hơn; chúng rất già và cao, thân
gầy gò mảnh khảnh nhưng phía trên lại rậm rạp, giờ đ}y đ~ đơm những bông hoa vàng mờ ảo
trong bóng tối, và tỏa mùi hương thoảng ngọt ngào. Những bụi c}y gai góc cao đến nỗi hai
chàng Hobbit có thể thẳng người m{ đi bên dưới, xuyên qua những lối đi d{i khô r|o trên nền
đất xốp dày lổn nhổn gai.

Đến được bên kia lưng đồi rộng lớn, họ tạm dừng cuộc hành trình và bò xuống dưới một
bụi gai d{y để nấp. Những cành cây xoắn xuýt, ngả xuống tận mặt đất, bị những nhánh thạch
nam già chẳng chịt leo đè lên. S}u bên trong đó trông như một căn phòng rỗng, xà ngang là một
lớp cành cây và bụi gai chết, còn mái lợp là những chồi búp non đầu tiên của mùa xuân. Họ nằm
lại đó trong ít l}u, chẳng thể ăn vì qu| mệt mỏi. Nhìn qua những lỗ hổng phía trên, họ chờ cho
buổi sáng chầm chậm hửng lên.

Thế nhưng chẳng thấy buổi s|ng n{o đến cả, chỉ có ánh chạng vạng m{u n}u đầy vẻ chết
chóc. Ở phía Đông có một quầng đỏ đục bên dưới tầng m}y đang s{ thấp, nhưng đó không phải
sắc đỏ của |nh bình minh. Bên kia vùng đất ngổn ngang ở giữa, dãy núi Ephel Dúath cau có nhìn
họ, nửa dưới là một m{u đen không hình dạng, nơi bóng đêm đọng lại d{y đặc mà không chịu
tan đi, còn nửa trên là những đỉnh núi v{ đường cạnh lởm chởm nặng nề dọa dẫm in lên nền
trời đỏ lửa. Xa xa phía bên phải họ một vai núi lớn vươn lên sừng sững, đen thẫm giữa bóng
đêm, đ}m thẳng về phía Tây.

“Từ đ}y chúng ta sẽ đi đường nào tiếp?” Frodo hỏi. “Đó có phải cửa vào - v{o Thung Lüng
Morgul, ở kia, đằng sau khối đen đó?”
 “Có cần phải nghĩ về nó sớm thế không?” Sam nói. “Chắc hôm nay chúng ta sẽ không đi
thêm nữa chứ, nếu đ}y đúng l{ một ngày mới?”

“Có lẽ không, có lẽ không,” Gollum nói. “Nhưng chúng ta sẽ phải đi sớm, đến Ng~ Tư. Phải
rồi, đến Ng~ Tư. Con đường chính l{ phía đó, phải, Chủ Nh}n {.”

Quầng s|ng đỏ phía trên Mordor tắt dần. Ánh chạng vạng như đặc lại khi những cột hơi
nước khổng lồ bốc lên ở phía Đông v{ trườn qua ở phía trên đầu họ. Frodo v{ Sam ăn một chút
rồi nằm xuống, nhưng Gollum cứ tỏ ra bứt rứt. Gã không chịu ăn chút thức ăn n{o của họ,
nhưng g~ uống một ít nước v{ bò quanh bên dưới những bụi cây, khụt khịt và lẩm bẩm. Rồi đột
nhiên gã biến mất.

“Tôi đo|n lại l{ đi săn,” Sam vừa ngáp vừa nói. Lần n{y đến lượt chú được ngủ trước, và
chẳng cần phải đợi l}u chú đ~ chìm s}u v{o giấc mơ. Chú tưởng như mình được về khu vườn
Đ|y Bao để tìm thứ gì đó; nhưng chú đeo một túi hành lý rất nặng sau lưng, khiến chú cứ phải
oằn người xuống. Dường như c}y cỏ mọc um tùm khắp khu vườn, những bụi gai v{ dương xỉ bò
lan xuống tận những luống đất nằm dưới bờ giậu.

“Tôi có thể thấy là có cả đống việc phải l{m; nhưng tôi mệt mỏi quá rồi,” chú lẩm bẩm. Đột
nhiên chú nhớ ra đang tìm thứ gì. “C|i tẩu của tôi!” chú nói, v{ chú vùng tỉnh dậy.

“Khờ thật!” chú vừa nói vừa mở mắt và tự hỏi tại sao mình lại đang nằm dưới chân bờ giậu.
“Lúc n{o nó cüng nằm trong túi mi m{!” Rồi chú nhận ra, trước tiên là cái tẩu có thể vẫn nằm
trong túi, thế nhưng chú chẳng còn lá cỏ nào, và kế đến chú đang ở c|ch Đ|y Bao tới h{ng trăm
dặm. Chú ngồi dậy. Trời gần như tối mịt. Tại sao cậu chú lại để chú ngủ quá phiên trực, đến tận
buổi tối?

“Cậu không ngủ sao, cậu Frodo?” chú hỏi. “Mấy giờ rồi? Có vẻ như đ~ muộn lắm!”

“Không phải đ}u,” Frodo trả lời. “Nhưng ng{y đang tối đi thay vì s|ng ra: mỗi lúc một tối.
Như tôi ước đo|n thì vẫn chưa đến trưa, v{ cậu mới chỉ ngủ khoảng ba tiếng thôi.”

“Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra,” Sam nói. “B~o sắp đến sao? Nếu vậy đấy sẽ l{ cơn
bão khủng khiếp nhất từng diễn ra. Chúng ta sẽ mong được ở dưới hố sâu, chứ không phải là
kẹt dưới chân bờ giậu thế n{y.” Chú nghe ngóng. “Gì vậy nhỉ? Tiếng sấm, hay tiếng trống, hay gì
vậy?”

“Tôi không biết,” Frodo nói. “Nó như vậy cüng được một lúc lâu rồi. Nhiều lúc mặt đất
dường như rung chuyển, nhiều lúc lại như bầu không khí nặng nề thúc v{o tai.”

Sam nhìn quanh. “Gollum đ}u rồi?” chú hỏi. “G~ vẫn chưa quay lại sao?”

“Chưa,” Frodo trả lời. “Chẳng thấy bóng dáng hay tiếng của gã ở đ}u cả.”
 “Tôi chẳng thể chịu nổi g~,” Sam nói. “Thực tế là trong mọi cuộc h{nh trình chưa từng có
thứ gì khiến tôi ít tiếc nuối hơn nếu để thất lạc dọc đường. Nhưng hẳn cüng đúng thói của gã,
sau khi đ~ đi từng ấy dặm đường, vậy mà lại lạc mất ở đ}y, v{o đúng lúc chúng ta có lẽ cần gã
nhất - đấy là nếu sau này gã có bao giờ có ích, m{ tôi nghĩ l{ không.”

“Cậu quên vùng Đầm Lầy rồi,” Frodo nói. “Tôi mong sao g~ không gặp phải chuyện gì.”

“V{ tôi mong g~ không đeo đuổi thủ đoạn nào. Và dù thế n{o tôi cüng mong g~ không rơi
vào tay ai khác, có thể nói vậy. Bởi nếu thế thì chúng ta sẽ lại sớm gặp rắc rối.”

Vừa lúc đó tiếng ầm ầm xa xôi lại vang lên, lúc này còn lớn hơn v{ trầm hơn. Mặt đất dường
như run rẩy dưới chân họ. “Tôi nghĩ dù thế nào thì chúng ta cüng gặp rắc rối rồi,” Frodo nói.
“Tôi sợ là cuộc hành trình của chúng ta đang đi dần đến hồi kết.”

“Có lẽ vậy,” Sam nói; “thế nhưng còn sống thì còn hy vọng, bõ già nhà tôi vẫn nói vậy đấy. Và
ông lúc n{o cüng nói thêm, và còn phải xơi. Cậu hãy ăn một miếng, rồi ngủ một giấc đi, cậu
Frodo.”

Buổi chiều, như Sam cho rằng cần gọi nó như vậy, từ từ trôi đi. Nhìn ra ngo{i lớp cây bụi
chú chỉ thấy một thế giới mờ mịt, chẳng có hình h{i, đang nhòa dần vào vẻ ảm đạm không điểm
nhấn, không màu sắc. Bầu không khí ngột ngạt nhưng chẳng hề ấm. Frodo không thể ngủ yên,
cậu xoay xở trằn trọc, thỉnh thoảng còn lẩm bẩm nói sảng. Sam nghĩ chú đ~ nghe thấy cậu gọi
tên Gandalf hai lần. Thời gian dường như kéo d{i ra vô tận. Đột nhiên Sam nghe thấy tiếng rít
cất lên bên cạnh chú, và chú thấy Gollum đang bò trên cả bốn chi, chằm chằm nhìn họ với cặp
mắt lóe sáng.

“Dậy thôi, dậy thôi! Dậy thôi, sâu ngủ!” g~ thì thầm. “Dậy thôi! Không phí thì giờ nữa. Chúng
ta phải đi, phải, chúng ta phải đi ngay. Không phí thì giờ nữa!”

Sam trừng mắt nhìn gã nghi ngờ; gã trông có vẻ sợ h~i nhưng cüng có thể l{ hưng phấn. “Đi
luôn sao? Ngươi giở trò gì thế? Giờ chưa phải là lúc. Thậm chí còn chưa đến giờ uống trà kia mà,
ít nhất l{ đối với những chỗ tươm tất nơi vẫn thường có giờ uống tr{.”

“Ngốc!” Gollum rít lên. “Chúng ta không ở chỗ tươm tất. Thời gian đang trôi, phải rồi, và trôi
nhanh. Không phí thì giờ nữa. Chúng ta phải đi. Dậy thôi. Chủ Nhân, dậy thôi.” G~ mó lên Frodo;
Frodo giật mình choàng tỉnh, cậu ngồi vùng dậy tóm lấy tay gã. Gollum hất tay thoát ra rồi lùi
lại.

“Họ đừng ngốc vậy chứ,” g~ rít lên. “Chúng ta phải đi. Không phí thì giờ nữa!” V{ họ chẳng
thể hỏi thêm gì khác từ gã nữa. Gã chẳng hề hé răng nói đ~ ở đ}u, hay nói g~ nghĩ c|i gì đang
đến gần khiến gã phải vội v~ đến vậy. Lòng Sam chứa đầy nghi hoặc v{ dĩ nhiên chú thể hiện ra
điều đó; nhưng Frodo chẳng tỏ ra bất cứ dấu hiệu nào cho thấy có gì đó đang diễn ra trong đầu
cậu. Cậu thở dài, khoác hành lý, rồi chuẩn bị bước ra để đi v{o bóng đêm đang dồn đến mỗi lúc
một d{y đặc.

Một cách lén lút, Gollum dẫn họ xuống sườn đồi, n|u mình dưới tán che bất cứ khi nào có
thể, và chạy, người cúi rạp xuống gần sát mặt đất, mỗi lần gặp khoảng trống; nhưng |nh s|ng
lúc này mờ nhạt đến mức ngay cả những con thú hoang tinh mắt cüng khó nhìn thấy được
những ch{ng Hobbit đang trùm kín |o cho{ng x|m, hay nghe thấy họ đang bước đi thận trọng
hết mức có thể của những người tí hon. Họ lướt qua rồi biến mất mà chẳng hề gây ra bất cứ
tiếng cành gãy hay tiếng lá bay nào.

Họ tiếp tục đi thêm khoảng một giờ, lặng lẽ nối đuôi nhau, g|nh lên vai to{n bộ sức nặng
của bóng tối và bầu tĩnh lặng tuyệt đối nơi vùng đất, chỉ thi thoảng mới bị phá vỡ bởi những
tiếng ầm văng vẳng như tiếng sấm đằng xa hay tiếng trống bên trong khu trüng n{o đó giữa dãy
đồi. Từ chỗ trú ẩn, họ đi xuống, rồi rẽ về phía Nam, họ cố gắng đi c{ng thẳng càng tốt theo lối mà
Gollum có thể tìm được, băng qua triền dốc dài lởm chởm hướng về phía dãy núi. Lúc này, cách
không xa ở phía trước, họ nhìn thấy một dải cây sừng sững hiện lên như một bức tường màu
đen. C{ng tiến lại gần, họ càng ý thức được kích cỡ đồ sộ của những c}y đó, tất cả dường như
đều là cổ thụ, nhưng vẫn vươn cao, cho dù phần ngọn đ~ khô héo v{ lởm chởm, như thể giông tố
và sấm sét đ~ từng kéo qua đ}y nhưng không giết được chúng hay lay động nổi bộ rễ cắm sâu
vô tận của chúng.

“Ng~ Tư, phải,” Gollum thì thầm, đó l{ những lời đầu tiên gã phát ra kể từ khi họ rời khỏi
chỗ ẩn n|u. “Chúng ta phải đi đường đó.” Giờ lại rẽ về phía Đông, g~ dẫn họ trèo lên con dốc; rồi
đột nhiên xuất hiện ngay trước mặt họ: con đường Nam, chạy ngoằn ngoèo quanh vùng ven
ch}n núi, cho đến khi chìm vào bên trong vòng cây lớn.

“Đ}y l{ lối duy nhất,” Gollum thì thầm. “Chẳng có lối đi n{o bên kia con đường. Chẳng còn
lối nào nữa. Chúng ta phải đến Ng~ Tư. Nhưng h~y khẩn trương lên! V{ im lặng!”

Bí mật như những trinh s|t trong lòng địch, họ bỏ xuống con đường, và lần theo rìa phía
T}y bên dưới bờ đ|; bản thân họ cüng x|m như m{u đ|, còn đôi ch}n bước êm như mèo săn.
Cuối cùng họ cüng đến được vùng cây mọc, và nhận thấy mình đang đứng trong một vòng tròn
khổng lồ không có mái che, ở giữa vòng mở thông lên bầu trời ảm đạm; còn khoảng không giữa
những thân cây khổng lồ trông như những cổng vòm lớn v{ tăm tối trong một tòa sảnh đổ nát.
Ở chính giữa l{ nơi bốn con đường gặp nhau. Đằng sau họ l{ con đường đến Morannon; ở trước
mặt, nó tiếp tục cuộc hành trình xa xôi về phía Nam; ở phía bên phải con đường từ thành phố
Osgiliath ng{y xưa bò lên, cắt ngang, chạy về phía Đông rồi biến mất trong bóng tối: đó l{ con
đường thứ tư, con đường mà họ sẽ chọn.

Đứng đó mất một khắc, lòng đầy sợ hãi, Frodo chợt nhận thấy có |nh s|ng đang ph|t ra; cậu
thấy nó bừng lên trên khuôn mặt Sam bên cạnh. Quay người về phía đó, cậu nhìn thấy, bên
ngoài cổng vòm bằng cành l|, con đường đến Osgiliath chạy gần thẳng như một dải lụa kéo
căng, xuống, xuống m~i, đến tận miền Tây. Ở đó, xa tít tắp, còn xa hơn cả thành Gondor buồn bã
lúc n{y đang bị phủ đầy bóng tối, Mặt Trời đang lặn, sau khi rốt cục cüng tìm thấy rìa đ|y m{n
mây khổng lồ vẫn cuộn trôi chậm r~i, đang lăn như một hòn lửa b|o điềm xấu xuống mặt Đại
Dương vẫn chưa vấy bẩn. Chút ánh sáng ngắn ngủi đ~ rọi lên một hình người khổng lồ đang
ngồi, im lìm và nghiêm nghị như hai vị vua đ| hùng vĩ Argonath. Năm th|ng đang gặm nhấm nó,
những bàn tay tàn bạo đ~ khiến nó tật nguyền. Đầu nó không còn; thay vào vị trí đó, như để
nhạo báng, là một tảng đ| đẽo gọt thô thiển, bị những bàn tay man rợ sơn vẽ nguệch ngoạc
thành một khuôn mặt cười nhăn nhở với duy nhất một con mắt lớn m{u đỏ ngay giữa trán.
Trên hai đầu gối và chiếc ngai düng m~nh, v{ cả khắp xung quanh bệ ngai, chi chít những ký tự
nguệch ngoạc cùng những biểu tượng ghê tởm mà giống giòi bọ Mordor sử dụng.

Đột nhiên Frodo nhìn thấy c|i đầu vị vua già: nó nằm lăn lóc một bên đường, ánh lên những
tia nắng là là mặt đất. “Nhìn kìa, Sam!” cậu giật mình v{ hét lên. “Nhìn kìa! Nh{ vua có lại vương
miện rồi!”

Cặp mắt tượng đ~ bị khoét sâu còn bộ râu chạm khắc cüng đ~ nứt vỡ, thế nhưng bao quanh
vầng trán nghiêm nghị là một vành miện bạc và vàng. Một nhành cây leo có hoa tựa những ngôi
sao nhỏ màu trắng giăng ngang qua vầng tr|n như muốn thể hiện lòng tôn kính vị vua đ~ mất
ngai, và từ trong những vết nứt trên m|i tóc đ|, những lá cỏ cảnh thiên v{ng đ}m ra lấp lánh.

“Chúng chẳng thể chinh phục được m~i!” Frodo nói. Rồi đột nhiên chút ánh sáng ngắn ngủi
kia biến mất. Mặt Trời chìm xuống và mất dạng, m{n đêm đen tối buông xuống như thể một
ngọn đèn vừa phụt tắt.

Chương VIII

CÁC CẦU THANG Ở CIRITH UNGOL

Gollum vừa giật áo choàng của Frodo vừa rít lên đầy vẻ sợ hãi và sốt ruột. “Chúng ta phải đi
thôi,” g~ nói. “Chúng ta không được đứng lại đ}y. Khẩn trương lên!”

Frodo miễn cưỡng quay người bỏ lại miền T}y sau lưng rồi bước theo kẻ dẫn đường chui
vào bóng tối miền Đông. Họ rời vòng cây và chui lủi dọc theo con đường hướng về dãy núi. Con
đường này chỉ chạy thẳng trong chốc lát, chẳng lâu sau nó vòng về phía Nam cho đến khi chạy
tới ngay bên dưới vai núi đ| khổng lồ họ đ~ thấy từ đằng xa. Nó hiện lên đen đúa đầy vẻ cấm
đo|n phía trên họ, và còn tối hơn cả bầu trời tối đằng sau. Con đường tiếp tục len lỏi bên dưới
vùng bóng đen của dãy núi, vòng qua rồi lại tạt về Đông, rồi bắt đầu leo lên dốc đứng.

Frodo và Sam dấn bước trên đường lòng nặng trĩu, họ chẳng thể quá chú tâm vào mối nguy
của mình nữa. Đầu Frodo cúi gằm; gánh nặng trên cổ lại đang kéo cậu trĩu xuống. Ngay khi họ đi
qua Ng~ Tư lớn, sức nặng của nó, gần như đ~ biến mất ở Ithilien, lại bắt đầu phát tác một lần
nữa. Cậu mệt mỏi nhìn lên khi cảm gi|c con đường cứ dốc ngược lên dưới chân; và cậu nhìn
thấy nó, đúng như Gollum đ~ nói trước đó: th{nh phố của đ|m Ma Nhẫn. Cậu co người tựa vào
bờ đ|.

Một thung lüng dốc nghiêng, tựa một cái vịnh sâu chứa đầy bóng tối, chạy ngược vào mãi
trong dãy núi. Ở phía bên kia, giữa các nh|nh thung, đứng sừng sững trên bệ đ| đặt trên những
đầu gối đen đúa của dãy Ephel Dúath là hệ thống tường thành và tòa tháp Minas Morgul. Tất cả
đều tối đen khắp xung quanh nó, cả trời lẫn đất, nhưng bản thân nó lại được thắp sáng. Không
phải do |nh trăng bị giam cầm tràn qua những bức tường cẩm thạch của Minas Ithil khi xưa, tòa
Tháp Mặt Trăng, đẹp đẽ và rực rỡ trong thung lüng đồi bao. Ánh sáng của nó lúc này còn nhợt
nhạt hơn cả |nh trăng ốm yếu trong cảnh nguyệt thực trì trệ n{o đó, nó chập chờn, run rẩy như
luồng hơi kinh tởm bốc ra từ thối rữa, một loại |nh s|ng ma trơi, loại ánh sáng chẳng thể soi tỏ
được bất cứ thứ gì. Có nhiều cửa sổ trổ ra trên những bức tường v{ tòa th|p, trông như vô số lỗ
đen nhìn ngược vào sự trống rỗng bên trong; nhưng tầng tháp trên cùng thì xoay chầm chậm,
lúc hướng n{y lúc hướng kh|c, như một c|i đầu ma quái khổng lồ rướn mắt nhìn v{o m{n đêm.
Ba kẻ đồng h{nh đứng đó suốt một lúc, chùn người, nhìn lên bằng những ánh mắt bất đắc dĩ.
Gollum hoàn hồn trước tiên. Gã lại giật áo choàng họ vẻ thúc giục, song chẳng nói lời nào. Gã
gần như lôi họ về phía trước. Mọi bước ch}n đều miễn cưỡng, còn thời gian thì dường như
chậm lại, đến nỗi chỉ riêng việc nhấc chân lên rồi đặt chân xuống cüng đ~ trôi qua bao nhiêu
phút ghê tởm.

Dần dần họ cüng đến được cây cầu trắng. Ở đ}y con đường sáng le lói chạy qua dòng nước
giữa thung lüng, ngoằn ngoèo tiếp tục chạy lên phía cổng thành: một cái miệng đen h| ho|c giữa
vòng ngoài bức tường phía Bắc. Nằm ở hai bên rìa là những khoảng đất rộng bằng phẳng,
những vạt cỏ trong bóng tối đầy những bông hoa màu trắng nhợt. Những bông hoa n{y cüng
ph|t s|ng, đẹp đẽ song lại mang dáng hình ghê gớm, giống như những hình thù điên loạn trong
cơn mơ bất an; và chúng còn tỏa ra một thứ mùi chết chóc đến lợm giọng; cả một bầu không khí
nồng nặc mùi thối rữa. Cây cầu bắc từ bãi cỏ này qua bãi cỏ kh|c. Đứng ở mỗi đầu cầu là những
bức tượng hình người rồi hình thú chạm khắc tinh xảo, nhưng tất cả đều xấu xí và kinh tởm.
Dòng nước chảy dưới cầu lặng lẽ và bốc hơi, nhưng l{n hơi nước dâng lên từ đó, cuồn cuộn và
xoắn xuýt quanh cầu, lại lạnh ngắt. Frodo cảm thấy mọi giác quan quay cuồng còn tâm trí thì
sầm tối. Rồi đột nhiên, như thể bị một thế lực n{o đó điều khiển chứ không phải ý chí của bản
thân, cậu bắt đầu vội vã, loạng choạng bước về phía trước, hai tay cậu quờ quạng, đầu ngả sang
hết bên này lại bên kia. Cả Sam lẫn Gollum đều chạy theo sau. Sam chộp được cậu chủ của mình
ở ngay đầu cầu đúng lúc cậu vấp chân suýt ngã xuống.

“Không phải đường đó! Không, không phải đường đó!” Gollum gắt thầm, thế nhưng hơi thở
giữa những kẽ răng g~ vẫn đủ xé tan bầu yên tĩnh nặng nề như một hồi còi, và gã sụp người
xuống khiếp sợ.

“B|m lấy, cậu Frodo!” Sam thì thầm v{o tai Frodo. “Quay lại! Không phải đường đó. Gollum
nói không phải, và riêng lần n{y tôi đồng ý với g~.”

Frodo quệt tay qua trán và dứt ánh mắt khỏi thành phố trên đồi. Tòa tháp rực rỡ đ~ quyến
rü cậu, và cậu đ~ phải đấu tranh với nỗi khao kh|t được chạy trên con đường tỏa sáng dẫn đến
cổng tháp. Cuối cùng, cậu cố gắng quay người lại, và trong lúc làm vậy, cậu cảm thấy chiếc Nhẫn
cưỡng lại cậu, kéo sợi dây chuyền quanh cổ cậu, và cả mắt cậu nữa, khi cậu nhìn đi chỗ khác,
dường như bị mù đi trong chốc lát. Bóng tối phía trước cậu chẳng thể bị chọc thủng.

Gollum, bò trên mặt đất như một con thú sợ sệt, sắp lẩn mất v{o bóng đêm. Còn Sam vừa hỗ
trợ và dẫn đường cho cậu chủ đang loạng choạng vừa cố bám theo sau gã nhanh hết sức mình.
Không xa ở bờ bên n{y dòng nước có một khoảng mở trên v|ch đ| bên đường. Họ chui qua chỗ
này, và Sam nhận thấy họ đang đi trên một đường mòn hẹp lúc đầu còn tỏa sáng lờ mờ, giống
con đường chính, cho đến khi trèo lên khỏi những vạt cỏ có loài hoa chết chóc nó bắt đầu mờ
dần, trở nên tối tăm, v{ uốn lượn khúc khuỷu lên mặt phía Bắc thung lüng.

Hai ch{ng Hobbit lê bước bên nhau theo đường mòn, họ chẳng thể nhìn thấy Gollum ở phía
trước, chỉ trừ những lúc gã trở lại ra hiệu cho họ theo. Những lúc đó mắt gã lóe lên ánh sáng
màu xanh trắng, có lẽ là phản chiếu thứ ánh sáng Morgul gớm ghiếc, hoặc được nhen nhóm bởi
tâm trạng tương ứng trong lòng g~. Frodo v{ Sam lúc n{o cüng nhận thấy thứ ánh sáng ma quái
và hai hốc mắt tối tăm đó, trong lúc liên tục liếc nhìn một cách sợ sệt qua vai họ, và liên tục đưa
mắt trở lại tìm kiếm đường mòn mỗi lúc một tăm tối. Họ gắng gượng bước đi chậm chạp. Khi
vượt ra khỏi vùng hôi thối v{ hơi bốc từ dòng nước độc họ mới thở dễ d{ng hơn v{ đầu óc cüng
vì thế mà tỉnh t|o hơn; nhưng lúc n{y ch}n tay họ lại mỏi rã, cứ như họ đ~ bước đi cả đêm với
gánh nặng trên lưng, hoặc đ~ bơi ngược dòng nước triều dâng suốt bao lâu. Cuối cùng họ chẳng
thể tiếp tục đi nữa nếu không nghỉ.

Frodo dừng lại ngồi xuống một tảng đ|. Lúc n{y họ đ~ trèo lên đỉnh một gò đ| lớn trơ trọi.
Phía trước họ có một hốc ăn v{o bờ thung lüng, con đường mòn vòng qua đó rồi tiếp tục đi,
chẳng hơn gì một gờ đ| rộng nhìn ra vực sâu bên phải; lại tiếp tục bò lên xuyên qua mặt núi dốc
đứng hướng về phía Nam, cho đến khi mất hút vào bức m{n tăm tối phía trên.

“Tôi phải nghỉ một lát, Sam ạ,” Frodo thì thầm. “Tôi thấy nặng nề quá, Sam thân mến, nặng
nề vô cùng. Tôi không biết có thể mang nó đi được bao xa nữa? Dù sao thì tôi cüng phải nghỉ
ngơi trước khi ta mạo hiểm đi v{o đó.” Cậu chỉ con đường mòn hẹp phía trước.

“Suỵtt! Suỵt!” Gollum vừa rít vừa vội vã chạy lại phía họ, “Suỵt!” ngón tay g~ đặt lên môi và
lắc đầu liên hồi. Một tay gã kéo áo Frodo, một tay chỉ về phía đường mòn; nhưng Frodo không
nhúc nhích.

“Chưa đ}u,” cậu nói, “chưa đ}u.” Đang đè lên cậu lúc này là một thứ còn hơn cả sự mệt mỏi;
như thể một lời nguyền nặng nề n{o đó đ~ yểm lên tâm trí và thân thể cậu. “Ta phải nghỉ,” cậu
lẩm bẩm.

Nghe đến đ}y Gollum trở nên sợ h~i v{ lo }u đến mức gã lại phải lên tiếng, những tiếng rít
phát ra từ sau b{n tay che như để tránh khỏi rơi v{o tai những kẻ nghe lỏm vô hình trong
không khí. “Không phải ở đ}y, không. Đừng nghỉ ở đ}y. Ngốc! Những con mắt có thể thấy chúng
ta. Khi ra đến cầu chúng sẽ thấy chúng ta. Đi thôi! Trèo, trèo n{o!”

“N{o, cậu Frodo,” Sam nói. “G~ lại nói đúng đấy. Chúng ta không được ở lại đ}y.”
 “Được rồi,” Frodo nói bằng một giọng xa xăm, như thể đang nói trong lúc nửa tỉnh nửa mê.
“Tôi sẽ cố.” Cậu mệt mỏi đứng dậy.

Nhưng đ~ qu| muộn. Ngay lúc đó nền đ| rung chuyển dữ dội bên dưới bọn họ. Một tiếng
ầm lớn, lớn chưa từng nghe thấy, rền vang trong lòng đất và vọng khắp dãy núi. Rồi đột nhiên
một ánh chớp đỏ lóe lên. Từ tít bên kia d~y núi phía Đông nó tỏa lên trời và nhuộm đỏ những
đ|m m}y đang s{ thấp một m{u đỏ ruộm. Giữa thung lüng }m u chỉ có ánh sáng lạnh lẽo chết
chóc, ánh chớp đó trông thật tàn bạo và dữ dội. Những chóp đ| v{ sống núi như dao mẻ vụt hiện
ra đen đúa trên nền lửa đang ngùn ngụt bốc lên ở Gorgorth. Rồi tiếp theo là một tiếng sấm lớn.

Và Minas Morgul trả lời. Một loạt ánh chớp trắng lóa lóe lên: những lưỡi lửa xanh đ|nh ra
nhằng nhịt từ tòa tháp và từ vòng đồi bao quanh trúng vào những đ|m m}y ủ rü. Mặt đất rên
xiết; rồi từ phía tòa thành một tiếng thét vang lên. Lẫn giữa những tiếng thét âm vực cao như
tiếng chim săn mồi, và tiếng ngựa hí hoang dại vì điên giận và sợ hãi, là một tiếng lanh lảnh xé
tan bầu không khí, run rẩy rồi nhanh chóng vút lên tới một âm vực chói lói vượt ra khỏi giới
hạn của thính giác. Hai chàng Hobbit xoay mình về phía nó, rồi nằm xoài xuống, hai tay bịt chặt
lấy tai.

Khi âm thanh khủng khiếp đó lắng xuống chỉ còn là tiếng rên rỉ bệnh hoạn rồi im bặt, Frodo
mới từ từ ngẩng đầu lên. Bên kia thung lüng hẹp, giờ đ}y gần như ngang tầm mắt cậu, những
bức tường của tòa thành xấu xa đứng đó, v{ c|i cổng đen ngòm, hình thù như c|i miệng há ra
với h{m răng lấp l|nh, đang mở rộng. Và từ trong cổng một đội quân tiến ra.

Cả đội qu}n đều trùm |o đen v{ tối như m{n đêm. Trên nền bức tường thành mờ ảo v{ đ|
l|t đường sáng rõ, Frodo nhìn thấy chúng, những hình thù nhỏ bé m{u đen xếp thành hàng lối,
đang h{nh qu}n nhanh chóng mà lặng lẽ, {o ra bên ngo{i như một dòng chảy bất tận. Phía trước
chúng l{ đội kỵ binh đông đảo di chuyển như những cái bóng chỉnh tề hàng lối, và dẫn đầu là
một tên trông to lớn hơn tất thảy: một Kỵ Sĩ, to{n th}n đen tuyền, chỉ trừ trên đầu đội mü trùm
của hắn l{ c|i mü trụ trông như vương miện, lập lòe một thứ ánh sáng nguy hiểm. Lúc này hắn
đ~ tiến đến gần chiếc cầu bên dưới, và ánh mắt Frodo cứ đăm đăm dõi theo hắn, không thể chớp
mắt ngoảnh đi. Phải chăng đó l{ Thủ Lĩnh Chín Kỵ Sĩ trở xuống mặt đất để dẫn đội quân kinh
tởm của mình ra trận? Đ}y, đúng vậy, đ}y chính l{ tên vua ma qu|i đ~ hạ gục Người Mang Nhẫn
bằng bàn tay lạnh lẽo mang lưỡi dao chết chóc. Vết thương cü nhói lên đau đớn cùng cơn ớn
lạnh lan đến tận trái tim Frodo.

Những suy nghĩ khiếp đảm đó còn chưa thôi gi{y vò cậu và trói buộc cậu như thể bằng phép
thuật thì đột nhiên tên Kỵ Sĩ dừng lại, ngay trước đầu cầu, v{ đằng sau hắn, cả đo{n qu}n cüng
đứng im. Tất cả đều ngưng trệ trong bầu tĩnh lặng chết chóc. Có lẽ chiếc Nhẫn đ~ cất tiếng gọi
tên Ma Chúa, và trong chốc lát hắn bồn chồn, cảm thấy một quyền năng kh|c ngay bên trong
thung lüng của hắn. C|i đầu đen chụp mü hình vương miện quay hết bên n{y đến bên khác
trong sợ hãi, quét qua vùng bóng tối bằng cặp mắt không ai trông thấy. Frodo chờ đợi, cựa quậy
cüng không còn nổi như chú chim thấy con rắn đang lao tới. Và trong lúc chờ đợi, cậu cảm thấy
thôi thúc hơn bất cứ khi nào, một mệnh lệnh bắt cậu phải đeo chiếc Nhẫn v{o. Nhưng dù sức ép
lớn đến đ}u, giờ đ}y cậu lại thấy không hề muốn khuất phục nó. Cậu biết rằng chiếc Nhẫn sẽ chỉ
phản bội cậu, và cậu không có, chưa có đủ quyền năng để đối đầu với tên vua Morgul ngay cả
nếu có đeo nó v{o. Nhưng ý chí cậu không còn đ|p lại mệnh lệnh đó nữa, cho dù vẫn đang thất
thần vì sợ hãi, và cậu chỉ cảm thấy một quyền năng thật lớn lao từ bên ngoài không ngớt táp lên
mình. Nó túm lấy bàn tay Frodo, và trong lúc tâm trí cậu theo dõi nó, không mong muốn nhưng
hồi hộp chờ xem (như thể cậu đang xem một câu chuyện cổ xa xôi n{o đó), nó dịch chuyển bàn
tay từng chút một về phía sợi dây chuyền đeo trên cổ cậu. Rồi ý chí cậu thức tỉnh; nó từ từ đẩy
bàn tay lại v{ đặt nó lên một thứ khác, một thứ đang nằm ẩn mình gần ngực cậu. Thứ đó có vẻ
lạnh và cứng khi cậu nắm lấy: lọ nước của Galadriel, được trân quý từ bao lâu nay, và suýt bị
l~ng quên cho đến tận giờ phút đó. Khi cậu chạm vào nó, trong chốc lát toàn bộ ý nghĩ về chiếc
Nhẫn đều bị xua ra khỏi tâm trí cậu. Cậu thở hắt rồi gục đầu xuống.

Ngay lúc đó tên Vua Ma quay đi rồi thúc ngựa phi qua cầu, toàn bộ đội qu}n đen tối của hắn
bám theo sau. Có lẽ những chiếc |o cho{ng tiên đ~ lừa được con mắt vô hình của hắn, còn tâm
trí mới được củng cố của kẻ thù nhỏ bé của hắn cüng đ~ gạt đi ý nghĩ của hắn. Nhưng hắn lại
đang vội vã. Thời khắc đ~ điểm, theo mệnh lệnh của Chủ Nh}n vĩ đại, hắn buộc phải hành quân
tuyên chiến về phía Tây.

Chẳng bao lâu sau hắn đ~ đi qua, như một bóng đen hòa v{o bóng đêm, rồi xuống con
đường quanh co, và phía sau hắn triền miên những h{ng ngü đen đúa băng qua c}y cầu. Chưa
khi nào, kể từ thời đại oai hùng của Isildur, thung lüng đó xuất đi một đội quân hùng hậu đến
vậy; chưa một đội quân nào ác liệt v{ được trang bị mạnh mẽ đến vậy từng đ|nh v{o khúc cạn
dòng Anduin; thế nhưng Mordor mới chỉ xuất ra một đội, mà vẫn chưa phải đội quân hùng
mạnh nhất của Mordor.

Frodo rùng mình. Đột nhiên trái tim cậu nhớ lại Faramir. “Rốt cục cơn b~o đ~ bùng ra,” cậu
nghĩ thầm. “D{n gươm gi|o khổng lồ n{y đang tiến về phía Osgilliath. Liệu Faramir có ngăn
chặn kịp thời không? Anh ấy đ~ đo|n trước, nhưng anh ấy có biết vào lúc nào không? Và giờ đ}y
ai có thể bảo vệ khúc cạn khi đích th}n Vua của Chín Kỵ Sĩ xung trận? Và cả những đội quân
khác nữa cüng sẽ xung trận. Mình đến quá muộn rồi. Mất hết rồi. Mình đ~ mắc kẹt quá lâu trên
đường. Mất hết rồi. Ngay cả nếu nhiệm vụ của mình được hoàn thành, sẽ chẳng có ai biết đến.
Sẽ chẳng còn ai nghe mình kể. Rồi việc này sẽ trở nên vô nghĩa.” Không thể chịu đựng nổi phút
yếu lòng, cậu khóc. Đội quân của Morgul vẫn rầm rập băng qua c}y cầu.

Rồi từ m~i xa xôi, như thể xuất hiện từ những ký ức thời ở Quận, một sáng sớm có chút
nắng vừa hé rạng, khi ngày mới cất tiếng gọi và những cánh cửa mở rộng, cậu nghe thấy giọng
Sam cất lên. “Dậy đi, cậu Frodo! Dậy đi!” Nếu giọng nói có thêm v{o: “Bữa sáng của cậu xong
xuôi rồi,” chắc cậu cüng khó mà cảm thấy ngạc nhiên. Nhưng dĩ nhiên l{ Sam đang thúc giục.
“Dậy đi, cậu Frodo! Chúng đi rồi,” chú nói.

Một tiếng rầm khô khốc vang lên. Những cánh cổng Minas Morgul đ~ đóng lại. Hàng giáo
cuối cùng cüng đ~ biến mất dưới con đường. Tòa tháp vẫn ngạo nghễ bên kia thung lüng, nhưng
|nh s|ng thì đ~ mờ dần bên trong. Cả tòa hành lại rơi v{o một vùng tối tăm v{ im lìm. Song nó
vẫn toát ra vẻ đầy cảnh giác.

“Dậy đi, cậu Frodo! Chúng đi rồi, v{ chúng ta cüng phải đi thôi. Vẫn còn thứ gì đó đang sống
trong đó, thứ gì đó có mắt, hoặc có tâm trí biết nhìn, nếu cậu hiểu ý tôi; v{ chúng ta c{ng lưu lại
lâu ở một nơi thì nó sẽ càng sớm phát hiện ra chúng ta. Đi thôi, cậu Frodo!”

Frodo ngẩng đầu lên, rồi đứng dậy. Nỗi tuyệt vọng vẫn chưa nguôi, nhưng giờ khắc yếu
đuối thì đ~ qua. Cậu thậm chí còn hé ra một nụ cười dữ dội, giờ đ}y cậu cảm thấy cüng rõ r{ng
như lúc trước vừa cảm thấy điều ngược lại, rằng việc gì phải làm, thì cậu sẽ phải làm, nếu có thể
và rằng dù Faramir hay Aragorn hay Elrond hay Galadriel hay Gandalf hay bất cứ ai khác có biết
về việc n{y hay không thì đấy cüng không phải là mục đích. Cậu cầm lấy cây gậy bằng một tay,
còn tay kia nắm lọ nước. Khi nhìn thấy |nh s|ng trong veo đang tỏa qua kẽ ngón tay, cậu nhét
nó vào ngực áo và giữ nó áp vào trái tim. Rồi quay người khỏi tòa thành Morgul, giờ không hơn
gì một quầng xám le lói phía bên kia vực thẳm tối tăm, cậu chuẩn bị đi theo con đường dẫn lên
trên.

Có vẻ như Gollum đ~ bò theo gờ đ| m{ lẩn v{o bóng đêm khi cổng Minas Morgul mở ra, bỏ
lại hai chàng Hobbit nằm đó. Lúc n{y g~ mon men quay lại, hai h{m răng đập vào nhau lộp cộp
còn những ngón tay thì bật răng rắc. “Ngu xuẩn! Ngờ nghệch!” g~ rít lên. “Khẩn trương n{o! Họ
chớ nghĩ nguy hiểm đ~ qua. Chưa đ}u. Khẩn trương n{o!”

Họ không trả lời, chỉ theo gã trèo lên gờ đ| cheo leo. Cả hai bọn họ đều chẳng lấy gì làm
thích thú, nhất l{ sau khi đ~ đối mặt với bao nhiêu hiểm nguy khác; thế nhưng qu~ng trèo cüng
không lâu. Chỉ chốc l|t con đường mòn dẫn đến một góc quành gấp nơi mặt núi lại nhô ra, và tới
đó nó đột nhiên đi v{o một khe đ| hẹp. Họ đ~ đến cầu thang đầu tiên mà Gollum nói tới. Màn
đêm đ~ gần như buông kín, v{ họ chẳng hề thấy gì ngoài tầm với tay; thế nhưng c|ch v{i bộ ở
phía trên, đôi mắt Gollum lóe lên nhàn nhạt khi gã quay về phía họ.

“Cẩn thận!” g~ thì thầm. “Bậc thang. Nhiều lắm. Cẩn thận đấy!”

Dĩ nhiên họ cần phải cẩn thận. Thoạt tiên Frodo và Sam cảm thấy dễ chịu hơn vì giờ có vách
đ| ở hai bên, thế nhưng lối cầu thang lại gần dốc đứng như một chiếc thang dựng, v{ c{ng đi lên
họ càng ý thức được rõ r{ng hơn cú rơi vời vợi đang chực sẵn phía sau. Những bậc thang đều
rất hẹp, khoảng c|ch không đều, hơn nữa lại rất khó lường: mép bậc đều mòn nhẵn thín, nhiều
bậc vỡ vụn, nhiều bậc vừa đặt ch}n lên đ~ nứt toác. Hai chàng Hobbit vẫn gắng sức tiến lên, cho
đến khi rốt cục phải dùng những ngón tay tuyệt vọng bám vào bậc thang phía trước, và buộc
đầu gối đang đau đớn phải co rồi duỗi; dải bậc thang c{ng ăn s}u v{o sườn núi dựng đứng,
những bức tường đ| trên đầu họ c{ng vươn lên cao m~i.

Cuối cùng, ngay khi cảm thấy không chịu đựng thêm được nữa, họ lại thấy cặp mắt Gollum
đang ngó xuống họ chăm chú. “Chúng ta lên được rồi,” g~ thì thầm. “Đ~ qua cầu thang đầu tiên.
Hobbit thông minh trèo được cao, thông minh lắm. Chỉ vài bậc thấp bé nữa là xong, phải.”
 Sam v{ Frodo, lúc n{y đang cho|ng v|ng v{ vô cùng mệt mỏi, tiếp tục bám theo gã, trèo lên
bậc thang cuối cùng, rồi ngồi phịch xuống xoa bóp chân cẳng v{ đầu gối. Họ đang ở trên hành
lang tối tăm dường như vẫn tiếp tục đi lên phía trước, cho dù thoải hơn v{ không có bậc thang
nào. Gollum chẳng để họ nghỉ ngơi l}u.

“Vẫn còn một cầu thang nữa,” g~ nói. “Một cầu thang d{i hơn nhiều. Hãy nghỉ khi ta đến
đỉnh cầu thang tới. Chưa nghỉ bây giờ.”

Sam rên rỉ. “Ngươi vừa nói d{i hơn hả?” chú hỏi.

“Phải, phải, d{i hơn,” Gollum nói. “Nhưng không khó lắm đ}u. Hobbit đ~ leo Cầu Thang
Thẳng. Sắp tới là Cầu Thang Xoắn.”

“V{ sau đó l{ gì nữa?” Sam hỏi.

“Rồi chúng ta sẽ biết,” Gollum nói nhỏ. “Ồ phải, rồi chúng ta sẽ biết!”

“Ta tưởng ngươi nói có một đường hầm,” Sam nói. “Chẳng có đường hầm nào cho chúng ta
chui qua sao?”

“Ồ có chứ, có một đường hầm,” Gollum nói. “Nhưng Hobbit có thể nghỉ trước khi đến đó.
Nếu họ qua được, họ sẽ lên gần đến đỉnh. Rất gần, nếu họ qua được. Ồ phải!”

Frodo rùng mình. Chặng leo thang khiến cậu vã mồ hôi, thế nhưng giờ đ}y cậu lại cảm thấy
rét và nhớp nh|p, đ~ vậy dọc theo h{nh lang tăm tối còn có cơn gió lạnh từ những tầng cao vô
hình phía trên thổi xuống. Cậu đứng dậy giü mình. “Vậy thì tiếp tục thôi!” cậu nói. “Đ}y không
phải chỗ để nghỉ.”

H{nh lang dường như còn đi thêm h{ng dặm nữa, và lúc nào luồng khí lạnh cüng thổi qua
họ, họ c{ng đi nó c{ng mạnh đến độ biến th{nh cơn gió lạnh thấu xương. D~y núi dường như
đang cố phả hơi thở chết chóc khuất phục họ, đẩy lui họ khỏi những bí ẩn ở trên cao, hoặc thổi
bay họ vào bóng tối bên dưới. Họ chỉ biết mình đ~ đến điểm kết thúc khi đột nhiên tay phải họ
không còn sờ thấy v|ch đ| nữa. Họ chẳng nhìn thấy gì nhiều. Tất cả chỉ là những khối đen
không hình không dạng khổng lồ và những cái bóng màu xám thẫm hiện ra lù lù phía trên và
khắp xung quanh, nhưng thỉnh thoảng lại có |nh đỏ lờ mờ lóe lên dưới những đ|m m}y đang s{
xuống, và trong chốc lát họ thấy những đỉnh núi cao chót vót, ở phía trước và cả hai bên, như
những cột trụ đỡ lấy tấm trần khổng lồ đang trĩu xuống. Có vẻ như họ vừa mới trèo h{ng trăm
bộ v{ lên đến một thềm đ| rộng. Bên trái họ l{ v|ch đ|, còn bên phải họ là vực sâu.

Gollum dẫn đường s|t bên dưới v|ch đ|. Lúc n{y họ không phải trèo lên nữa, nhưng giờ
đ}y mặt đất nứt vỡ và nguy hiểm hơn trong bóng đêm, thêm v{o đó đ| lở cüng đ~ dựng lên rất
nhiều trở ngại trên đường. Họ đi chậm chạp và thận trọng. Cả Sam lẫn Frodo đều chẳng còn
đo|n được bao nhiêu giờ đ~ trôi qua kể từ khi họ bước ch}n v{o Thung Lüng Morgul. Đêm
dường như d{i đến vô tận.

Cuối cùng một lần nữa họ nhận thấy một bức tường lù lù hiện ra, và một lần nữa những bậc
thang mở ra trước mặt họ. Họ lại dừng, và họ lại bắt đầu leo lên. Đó thực sự là một cuộc leo dốc
dài và mệt mỏi; nhưng lối bậc thang n{y không được đ{o thẳng v{o sườn núi. Ở đ}y mặt vách
đ| khổng lồ dốc ngược v{o trong, còn con đường uốn lượn vòng vèo như rắn quấn lấy v|ch đ|.
Có chỗ nó còn trườn ngay sát bờ vực thẳm tăm tối, Frodo liếc xuống bên dưới nhìn thấy khe núi
khổng lồ ở đầu Thung Lüng Morgul trông như một vực thẳm mênh mông. Dưới những đ|y s}u,
le lói như |nh đom đóm, con đường ma quái trải dài từ thành phố chết đến con đường Đèo
Không Tên. Cậu vội v~ quay đi.

Cầu thang vẫn tiếp tục uốn éo trườn lên, cho đến khi vượt qua dải thang cuối cùng, ngắn và
thẳng, nó dẫn lên một tầng cao kh|c. Con đường đ~ chuyển hướng khỏi đường đèo chính ở khe
núi lớn, giờ đ}y nó theo đuổi một hướng đi riêng đầy hiểm nguy dưới đ|y một khe đ| thấp giữa
những phần cao hơn của dãy Ephel Dúath. Hai chàng Hobbit có thể lờ mờ phân biệt được
những cột đ| cao v{ đỉnh nhọn lởm chởm ở cả hai bên, giữa chúng là những vết nứt vỡ lớn còn
đen hơn cả bóng đêm, nơi những mùa đông bị lãng quên thả sức ăn mòn v{ đục khoét những
v|ch đ| không hề biết đến ánh mặt trời. Và lúc này d~y |nh s|ng đó trên bầu trời dường như
mạnh hơn; dù họ không biết là do buổi sáng khủng khiếp cuối cùng cüng đến với vùng đất bóng
tối, hay những gì họ thấy chỉ là ánh lửa của một đòn bạo liệt n{o đó của Sauron trong nỗi thống
khổ mang tên Gorgoroth bên kia núi. Vẫn còn xa phía trước, và vẫn còn cao phía trên, Frodo
nhìn lên và thấy, như đ~ đo|n lúc trước, điểm cao nhất của con đường cay đắng này. Trên nền
đỏ thẫm của bầu trời phía Đông in hằn dấu một khe nứt trên sống núi cao nhất, cắt sâu xuống
giữa hai vai núi đen; v{ trên mỗi vai núi mọc lên một chiếc sừng đ|.

Cậu dừng lại nhìn chăm chú hơn. Sừng bên trái cao và mảnh hơn; v{ |nh s|ng đỏ bùng cháy
trong đó, hoặc nếu không thì l{ |nh s|ng đỏ ở vùng đất phía sau tỏa xuyên qua một cái lỗ. Giờ
cậu thấy: đó là một tòa th|p m{u đen nằm chặn ngay đèo ngo{i. Cậu chạm vào tay Sam rồi chỉ.

“Tôi chẳng thích cái vẻ của nó!” Sam nói. “Vậy là rốt cục con đường bí mật của ngươi cüng bị
canh g|c,” chú vừa càu nhàu vừa quay về phía Gollum. “Chắc ngươi đ~ biết từ lâu rồi phải
không?”

“Mọi con đường đều bị theo dõi, phải,” Gollum nói. “Dĩ nhiên rồi. Nhưng Hobbit vẫn phải
thử. Đ}y có thể l{ nơi ít bị theo dõi nhất. Biết đ}u chúng ra hết chiến trường rồi, biết đ}u đấy!”

“Biết đ}u,” Sam lẩm bẩm. “Ch{, có vẻ như vẫn còn cả một qu~ng đường d{i phía trước và
phía trên trước khi chúng ta đến được đó. V{ vẫn còn con đường hầm nữa. Tôi nghĩ cậu phải
nghỉ ngơi thôi, cậu Frodo. Tôi không biết bây giờ là mấy giờ sáng hay tối, nhưng chúng ta đ~ đi
liên tục hàng giờ rồi.”
 “Phải, chúng ta phải nghỉ ngơi,” Frodo nói. “H~y tìm một góc khuất gió n{o đó, v{ tập trung
sức lực - cho chặng cuối cùng.” Vì cậu cảm thấy đ}y đúng l{ chặng cuối. Những cực hình ở vùng
đất phía trước, và công việc phải hoàn thành ở đó có vẻ xa xôi, h~y còn qu| xa chưa khiến cậu
phải lo lắng. Toàn bộ tâm trí cậu đều dồn cả vào việc l{m sao để đi qua, hay vượt qua bức tường
và sự canh gác không thể chọc thủng này. Một khi cậu l{m được việc bất khả thi ấy thì nhiệm vụ
hình như đ~ được hoàn tất, hoặc ít ra cậu cảm thấy vậy vào giờ khắc tối tăm mệt mỏi đó, trong
khi vẫn cực nhọc trong bóng đ| bên dưới Cirith Ungol.

Họ ngồi xuống trong một khe tối giữa hai cột đ| lớn: Frodo và Sam ở khá sâu bên trong, còn
Gollum khom mình gần miệng khe. Ở đó hai ch{ng Hobbit ăn bữa họ cho sẽ là bữa cuối trước
khi đi xuống Vùng Đất Không Tên, có lẽ cüng l{ bữa cuối cùng họ ăn cùng nhau. Họ ăn ít thức ăn
Gondor, v{ v{i l|t b|nh mì đi đường của người Tiên. Họ cüng uống đôi chút. Nhưng nước thì họ
uống dè sẻn, chỉ đủ l{m ướt những đôi môi khô khốc.

“Tôi tự hỏi đến khi nào mình mới lại tìm thấy nước?” Sam nói. “Nhưng tôi cho rằng ở đó
chúng cüng phải uống chứ? Lü Orc ấy, phải không?”

“Phải, chúng cüng uống,” Frodo nói. “Nhưng đừng nói chuyện đó nữa. Thứ nước đó không
d{nh cho chúng ta.”

“Vậy thì càng cần phải lấy thêm nước,” Sam nói. “Thế nhưng chẳng có tí nước nào ở trên
này hết: tôi chẳng hề nghe thấy tiếng nước chảy hay thậm chí là tiếng nhỏ giọt. Và dù sao thì
Faramir cüng đ~ nói chúng ta không được uống nước ở Morgul.”

“Không uống nước chảy ra từ Imlad Morgul, là những gì anh ấy nói,” Frodo nói. “Giờ chúng
ta vẫn chưa đến thung lüng đó, v{ nếu chúng ta gặp dòng suối n{o thì đó cüng chỉ chảy v{o đó
chứ không chảy ra từ đó.”

“Tôi không tin thứ nước nào hết,” Sam nói, “cho đến khi nào tôi sắp chết vì kh|t. Nơi n{y
cho cảm giác thật xấu.” Chú hít mạnh. “Tôi cho rằng có cả mùi nữa. Cậu có để ý thấy không? Một
thứ mùi thật qu|i đản, ngột ngạt. Tôi chẳng thích nó đ}u.”

“Còn tôi thì chẳng thích thứ gì ở đ}y hết,” Frodo nói, “dù bậc thang hay v|ch đ|, dù gió hay
xương. Đất, nước và không khí ở đ}y xem ra đều bị nguyền rủa. Thế nhưng đường chúng ta đi
nằm về phía n{y.”

“Phải, đúng l{ như vậy,” Sam nói. “Nếu biết rõ hơn ngay từ đầu chúng ta đ~ chẳng đi đến
đ}y. Nhưng tôi cho rằng mọi thứ đều vậy cả thôi. Những thứ đẹp đẽ trong truyện cổ v{ thơ ca,
cậu Frodo ạ: những thứ mà tôi từng gọi l{ phiêu lưu. Tôi đ~ từng nghĩ đấy là thứ mà những con
người tuyệt vời trong các câu chuyện ra đi tìm kiếm, bởi họ muốn trải qua, bởi phiêu lưu thì thú
vị còn cuộc sống thì hơi nh{m ch|n, một hình thức tiêu khiển như người ta vẫn nói. Nhưng đối
với những câu chuyện thực sự đ|ng kể hoặc đối với những chuyện còn đọng lại trong tâm trí,
mọi việc thường lại không theo c|ch đó. Người ta dường như bị đẩy vào các câu chuyện đó,
thường là thế - đường họ đi nằm về phía ấy, như cậu vừa nói. Nhưng tôi cho rằng họ đều có rất
nhiều cơ hội, giống như chúng ta, có thể quay lại, chỉ có điều họ không làm vậy. Mà nếu họ làm
vậy, chúng ta đ~ chẳng biết, bởi họ sẽ bị lãng quên. Chúng ta chỉ toàn nghe về những người tiếp
tục dấn thân - và không phải tất cả đều có kết thúc có hậu, xin lưu ý cậu; ít nhất l{ đối với những
người ở trong câu chuyện chứ không nằm ngoài nó. Cậu biết đấy, nghĩa l{ về nhà, và nhận thấy
mọi thứ vẫn ổn, cho dù không hẳn giống như xưa - như ông Bilbo gi{ chẳng hạn. Thế nhưng đó
không phải lúc n{o cüng l{ những câu chuyện nghe hay nhất, cho dù có lẽ bị đẩy vào những
chuyện đó thì thú nhất! Và tôi tự hỏi chúng ta đ~ rơi v{o loại chuyện n{o đ}y?”

“Tôi cüng tự hỏi điều đó,” Frodo nói. “Nhưng tôi không biết. V{ đấy mới là kiểu của một câu
chuyện có thật. Cứ thử nghĩ lại chuyện nào cậu thích mà xem. Cậu có thể biết hoặc đo|n được
một câu chuyện thuộc thể loại nào, kết thúc có hậu hay không có hậu, thế nhưng chính những
con người trong đó lại không biết. Và cậu không muốn họ biết.”

“Không, thưa cậu, dĩ nhiên l{ không. Đơn cử Beren, chàng không bao giờ nghĩ mình sẽ lấy
được viên Silmaril trên Vương Miện Sắt ở Thangorodrim, song ch{ng đ~ l{m được, v{ đó l{ nơi
còn tồi tệ, tối tăm, nguy hiểm hơn nơi n{y. Nhưng dĩ nhiên đó l{ một câu chuyện d{i, v{ còn đi
tiếp qua hạnh phúc đến khổ đau cùng những điều khác nữa - và viên Silmaril vẫn đi tiếp rồi đến
với Erendil. M{, thưa cậu, trước đ}y tôi chưa bao giờ nghĩ về ánh sao mà Phu Nhân đưa cho!
M{, nghĩ cho kỹ, chúng ta đang ở trong chính câu chuyện đó! Nó vẫn đang tiếp diễn. Lẽ nào
những câu chuyện vĩ đại không bao giờ kết thúc?”

“Không, bản thân câu chuyện thì không bao giờ kết thúc,” Frodo nói. “Thế nhưng những con
người trong chuyện thì đến v{ đi khi vai trò của họ kết thúc. Vai trò của chúng ta cüng sẽ kết
thúc sau này - hoặc sắp rồi.”

“Khi đó chúng ta sẽ được nghỉ ngơi v{ ngủ đôi chút,” Sam nói. “Chú cười nhạt. “V{ ý của tôi
chỉ l{ như vậy thôi, cậu Frodo ạ. Ý tôi là nghỉ ngơi v{ ngủ theo đúng nghĩa, rồi thức dậy bắt tay
vào công việc buổi s|ng ngo{i vườn. Tôi e rằng đó l{ tất cả những gì tôi hy vọng bấy lâu nay. Tất
cả những kế hoạch lớn lao đều không hợp với cái loại tôi. Song tôi vẫn tự hỏi liệu có khi chúng
ta đang ở trong một câu chuyện; nhưng ý tôi l{: bằng lời lẽ ấy, cậu biết đấy, rồi được kể bên
đống lửa, hoặc được đọc lên từ một quyển sách cỡ đại chữ m{u đen v{ đỏ, hết năm n{y qua năm
khác. Và mọi người sẽ nói: ‘H~y nghe c}u chuyện về Frodo và chiếc Nhẫn!’ V{ họ sẽ nói: ‘Phải
rồi, đó l{ một trong những câu chuyện con thích nhất. Frodo rất düng cảm, phải vậy không cha?’
‘Đúng thế, con trai ạ, người nổi tiếng nhất trong số các Hobbit, mà thế nghĩa l{ rất đ|ng kể đấy.’
”

“Vậy là kể hơi nhiều quá rồi đấy,” Frodo nói, rồi cậu cười, một tr{ng cười dài và trong trẻo
xuất phát từ tận tr|i tim. ]m thanh như vậy đ~ không ai nghe thấy ở nơi n{y kể từ khi Sauron
đến Trung Địa. Đột nhiên Sam tưởng như tất cả đất đ| đều đang lắng nghe và những v|ch đ|
cao cüng đang ngả về phía họ. Thế nhưng Frodo chẳng m{ng đến chúng; cậu lại cười. “Ôi, Sam,”
cậu nói, “nghe cậu nói không hiểu sao tôi thấy vui như thể câu chuyện đ~ được viết ra. Nhưng
cậu đ~ quên mất một trong những nhân vật chính: Samwise trái tim cứng cỏi. ‘Con muốn được
nghe thêm về Sam, cha ạ. Sao người ta không đưa v{o thêm những gì anh ấy nói hả cha? Đó l{
thứ con thích, nó khiến con cười. Và Frodo chẳng đi được xa nếu không có Sam, phải vậy không
cha?’ ”

“N{y, cậu Frodo,” Sam nói, “cậu đừng trêu vậy chứ. Tôi nghiêm túc m{.”

“Tôi cüng nghiêm túc,” Frodo nói, “v{ tôi vẫn đang nghiêm túc đ}y. Chúng ta đi hơi nhanh
quá rồi đấy. Cậu và tôi, Sam ạ, vẫn đang mắc kẹt ở những phần tồi tệ nhất trong câu chuyện, và
ngay tới điểm này rất có thể ai đó sẽ nói: ‘Gập sách lại đi cha, chúng con không muốn đọc thêm
nữa đ}u.’ ”

“Có lẽ vậy,” Sam nói, “nhưng tôi sẽ không phải l{ người nói điều đó. Không hẳn những gì đ~
được hoàn tất v{ đ~ qua, v{ những gì được đưa v{o những câu chuyện vĩ đại, đều giống nhau.
Mà, ngay cả Gollum cüng có thể là một nhân vật tốt trong một câu chuyện n{o đó, dù sao cüng
tốt hơn trong c}u chuyện của cậu. Và bản th}n g~ cüng đ~ từng thích nghe truyện, theo chính lời
gã kể. Tôi tự hỏi liệu g~ nghĩ mình l{ anh hùng hay kẻ xấu?

“Gollum!” chú gọi. “Ngươi có muốn làm anh hùng không, mà gã lại đi đ}u nữa rồi?”

Chẳng thấy bóng dáng gã ở cả miệng khe trú ẩn lẫn trong bóng tối gần đó. G~ đ~ từ chối
thức ăn của họ, cho dù, như thường lệ, vẫn chấp nhận một ngụm nước; và rồi có vẻ g~ đ~ cuộn
người lại ngủ. Họ đ~ cho rằng ít nhất một trong những lý do cho lần gã vắng mặt d{i hôm trước
l{ đi tìm loại thức ăn g~ thích; v{ giờ rõ r{ng g~ đ~ lại lẩn đi trong lúc họ đang nói chuyện.
Nhưng lần n{y l{ để làm gì?

“Tôi chẳng thích cái kiểu lén lút chuồn mất mà chẳng thèm nói trước của g~,” Sam nói.
“Nhất là lần này. Gã chẳng thể tìm được thức ăn ở đ}y, trừ khi g~ thèm ăn đ|. Nghĩ xem, thậm
chí còn chẳng có lấy chút rêu n{o!”

“Lo chuyện g~ lúc n{y thì có ích gì đ}u,” Frodo nói. “Không có g~, chúng ta thậm chí còn
chẳng thể thấy được con đèo n{y, đừng nói đến việc đi xa đến vậy, vậy nên chúng ta sẽ phải chịu
đựng các thói xấu của gã thôi. Nếu gã tráo trở thì vẫn sẽ tráo trở.”

“Vậy cả thôi, tôi thà thấy gã trong tầm mắt,” Sam nói. “V{ nếu gã tráo trở thì c{ng nên như
vậy. Cậu có nhớ là gã chẳng bao giờ nói con đèo n{y có bị canh gác hay không không? Giờ thì
chúng ta đ~ thấy ngọn th|p đằng kia - có thể nó đ~ bị bỏ hoang, nhưng cüng có thể không. Cậu
có nghĩ g~ đang đi tìm chúng không, lü Orc hay bất cứ loài nào ở đó ấy?”

“Không, tôi không nghĩ vậy,” Frodo trả lời. “Ngay cả nếu g~ định giở trò, m{ tôi nghĩ cüng
không phải không có khả năng. Nhưng tôi không nghĩ l{ trò đó: không phải đi tìm lü Orc, hay bất
cứ tay sai nào của Kẻ thù. Tại sao lại phải đợi đến lúc này, sau khi phải leo trèo khổ sở, v{ đến
quá gần vùng đất gã sợ? Đ~ nhiều lần g~ có cơ hội giao nộp chúng ta cho lü Orc kể từ khi chúng
ta gặp g~. Không đ}u, nếu có l{ gì thì đó sẽ là một m|nh khóe n{o đó của riêng gã - m{ g~ nghĩ l{
khá bí mật.”
 “Ch{, tôi cho rằng cậu nói đúng, cậu Frodo ạ,” sam nói. “Nhưng không phải vì thế mà tôi
thoải m|i hơn tí n{o. Tôi không nhầm đ}u: tôi không nghi ngờ việc gã sẽ khoan khoái giao tôi
cho lü Orc cüng y như kho|i hôn tay mình vậy. Nhưng tôi quên mất - Bảo Bối của gã. Không, tôi
cho rằng từ đầu đến cuối vẫn là Bảo Bối cho Sméagol tội nghiệp. Đó l{ ý tưởng xuyên suốt trong
tất cả các mánh mung của gã, nếu g~ có ý tưởng nào. Thế nhưng đưa chúng ta lên đ}y m{ lại ích
gì cho }m mưu đó thì tôi chẳng thể đo|n được.”

“Rất có thể chính g~ cüng chẳng thể đo|n được,” Frodo nói. “V{ tôi không nghĩ g~ chỉ có một
}m mưu đơn giản trong c|i đầu mê muội của g~. Tôi nghĩ một phần g~ đang thực sự cố gắng cứu
Bảo Bối khỏi tay Kẻ Thù, đến chừng nào gã còn có thể. Bởi nếu Kẻ Thù có được nó, đó cüng sẽ là
thảm họa cuối cùng của chính gã. Về phần còn lại, có lẽ gã chỉ muốn kéo dài thời gian để chờ
thời cơ.”

“Phải đấy, thằng Lủi và thằng Hủi, như tôi từng nói trước đ}y,” Sam nói. “Nhưng c{ng đến
gần vùng đất của Kẻ thù, thằng Lủi sẽ càng trở nên giống thằng Hủi hơn. H~y ghi nhớ lời tôi: nếu
chúng ta có bao giờ đến được con đèo, g~ sẽ không để chúng ta cầm thứ bảo bối đó qua miệng
thung lüng m{ không g}y ra rắc rối n{o đ}u.”

“Chúng ta vẫn chưa đến đó m{,” Frodo nói.

“Chưa, nhưng tốt hơn l{ vẫn phải mở to mắt cho đến lúc đó. Nếu chúng ta bị phát hiện đang
nằm ngủ, thằng Hủi sẽ hiện nguyên hình rất nhanh đấy. Nhưng không có nghĩa l{ cậu không
được an toàn nếu chợp mắt một lúc, cậu chủ à. Nếu cậu nằm cạnh tôi, cậu sẽ được an toàn. Tôi
sẽ vui mừng được thấy cậu ngủ. Tôi sẽ canh gác cho cậu; chừng nào cậu còn nằm trong vòng tay
tôi, chừng đó sẽ chẳng có ai mó m|y được vào cậu mà Sam của cậu không hay biết.”

“Ngủ!” Frodo nói rồi thở d{i, như thể vừa nhìn thấy ảo ảnh xanh mát giữa sa mạc. “Phải,
ngay cả ở đ}y tôi cüng có thể ngủ.”

“Vậy thì ngủ đi, cậu chủ! Hãy gối đầu lên lòng tôi.”

Gollum tìm thấy họ như vậy vài giờ sau đó, khi g~ bò xuống theo đường mòn đi ra từ bóng
tối phía trước. Sam đang ngồi tựa lên v|ch đ|, đầu chú gục sang một bên còn hơi thở thì nặng
nhọc. Gối trong lòng chú là đầu Frodo, đang chìm s}u trong giấc ngủ; đặt trên vầng trán trắng
trẻo của cậu là bàn tay sạm nâu của sam, b{n tay kia thì đặt nhẹ trên ngực cậu chủ. Cả hai gương
mặt họ đều thật yên bình.

Gollum nhìn họ. Một biểu hiện kỳ lạ hiện ra trên khuôn mặt gầy guộc v{ đói kh|t của gã.
Ánh sáng mờ đi trong đôi mắt gã, giờ chúng trở nên mờ nhạt, già nua và mệt mỏi. Một cơn đau
thắt dường như đang xoắn lấy g~, v{ g~ quay đi, nhìn lại về phía con đèo, đoạn lắc đầu, như thể
đang l}m v{o một cuộc đấu tranh tư tưởng. Rồi gã quay lại, chậm r~i giơ c|nh tay run rẩy về
phía Frodo, chạm v{o đầu gối cậu rất thận trọng - nhưng cú chạm lại gần giống như c|i vuốt ve.
Trong giây phút ngắn ngủi đó, nếu một trong hai người đang ngủ nhìn thấy gã, họ sẽ tưởng
mình đang nhìn một lão già Hobbit mệt mỏi, teo tóp bởi những th|ng năm đ~ đưa l~o đi qu| xa
khỏi tuổi thọ thông thường, khỏi bạn bè và họ hàng, khỏi những c|nh đồng và dòng suối tuổi
trẻ, một kẻ đ|ng thương hại, gi{ nua v{ đói kh|t.

Nhưng cú chạm đó đ~ khiến Frodo rùng mình rồi khẽ kêu lên trong giấc ngủ, và ngay lập
tức Sam tỉnh dậy. Thứ đầu tiên chú nhìn thấy là Gollum - “đang mó m|y cậu chủ,” như chú
tưởng.

“N{y ngươi!” chú cộc cằn nói. “Ngươi định giở trò gì?”

“Không gì cả, không gì cả,” Gollum khẽ nói. “Chủ Nhân dễ thương!”

“D|m lắm,” Sam nói. “Nhưng ngươi vừa ở đ}u vậy - lén lút đi rồi lại lén lút về hử, lão già xấu
xa?”

Gollum co người lại, một tia s|ng xanh lóe lên dưới đôi mi sụp. Giờ trông gã gần giống như
một con nhện, khom người trên tứ chi gập lại, đôi mắt lồi ra. Giây phút ngắn ngủi hồi n~y đ~ trôi
qua, chẳng còn mong trở lại. “Lén lút, lén lút!” g~ rít lên. “Hobbit lúc n{o cüng lịch sự, phải rồi.
Hỡi những Hobbit dễ thương! Sméagol đưa họ lên những đường bí mật chẳng ai tìm được. Gã
mệt, gã khát, phải khát lắm; gã dẫn họ đi, rồi phải tìm đường nữa, và giờ họ nói lén lút, lén lút.
Quả là những bạn dễ thương, phải rồi bảo bối ạ, quả là dễ thương.”

Sam cảm thấy hối hận đôi chút, cho dù không tin tưởng hơn. “Xin lỗi,” chú nói. “Ta xin lỗi,
nhưng ngươi đ~ l{m ta giật mình tỉnh ngủ. Lẽ ra ta không nên ngủ, v{ điều đó khiến ta hơi c|u.
Nhưng còn cậu Frodo, cậu ấy mệt vậy cơ m{, ta bảo cậu ấy chợp mắt một chút, v{ đó l{ kết quả
đấy. Xin lỗi. Nhưng ngươi đã đi đ}u vậy?”

“Đi lén lút,” Gollum nói, v{ |nh s|ng xanh vẫn không rời cặp mắt gã.

“Ồ tốt thôi,” Sam nói, “ngươi thích nói vậy thì cứ việc! Ta chẳng nghĩ điều đó kh|c xa thực tế
lắm đ}u. V{ giờ tốt hơn l{ chúng ta sẽ lén lút cùng nhau. Thế mấy giờ rồi? Đang l{ hôm nay hay
ngày mai vậy?”

“Ng{y mai rồi,” Gollum nói, “hay đúng hơn đ~ l{ ng{y mai khi Hobbit ngủ. Thật ngu xuẩn,
thật nguy hiểm - nếu Sméagol tội nghiệp không lén lút g|c xung quanh.”

“Ta nghĩ bọn ta rồi sẽ sớm phát mệt với từ đó thôi,” Sam nói. “Nhưng không sao. Ta sẽ đ|nh
thức cậu chủ.” Chú nhẹ nhàng vuốt ngược tóc khỏi trán Frodo, rồi cúi xuống khẽ nói với cậu.

“Dậy thôi, cậu Frodo! Dậy thôi!”

Frodo cựa mình mở mắt, rồi cậu thấy khuôn mặt Sam đang cúi xuống mình và mỉm cười.
“Gọi tôi sớm vậy, Sam?” cậu nói. “Trời vẫn tối m{!”
 “V}ng ở đ}y thì lúc n{o cüng tối cả,” Sam nói. “Nhưng Gollum quay lại rồi, cậu Frodo, và gã
nói giờ đ~ l{ ng{y mai rồi. Nên chúng ta phải đi tiếp thôi. Chặng cuối cùng.”

Frodo hít một hơi thật sâu rồi ngồi dậy. “Chặng cuối cùng!” cậu nói. “Ch{o Sméagol! Có tìm
thấy thức ăn không? Ngươi đ~ nghỉ ngơi chút n{o chưa?”

“Không thức ăn, không nghỉ ngơi, chẳng có gì cho Sméagol cả,” Gollum nói. “G~ chỉ là kẻ lén
lút.”

Sam tặc lưỡi, nhưng cố tự kiềm chế.

“Đừng đặt tên xấu cho bản th}n ngươi, Sméagol,” Frodo nói. “Dù đúng hay sai thì cüng đều
không khôn ngoan đ}u.”

“Sméagol phải nhận những gì cho g~,” Gollum trả lời. “Đặt cho g~ c|i tên đó chính l{ Chủ
Nhân Samwise tốt bụng, một Hobbit c|i gì cüng biết.”

Frodo nhìn Sam. “V}ng thưa cậu,” chú nói. “Đúng l{ tôi đ~ dùng từ đó, vì tôi bất ngờ tỉnh
giấc và phát hiện ra gã ở ngay gần. Tôi đ~ nói xin lỗi, nhưng sắp sửa chẳng còn thấy vậy nữa
đ}u.”

“N{o, thế thì bỏ qua đi,” Frodo nói. “Nhưng giờ có vẻ như chúng ta đ~ đến lúc cần bàn bạc,
ngươi v{ ta, Sméagol ạ. Cho ta biết liệu bọn ta có thể tự tìm ra qu~ng đường còn lại hay không?
Chúng ta đ~ nhìn thấy con đèo, thấy lối vào, và nếu bây giờ bọn ta m{ tìm được đường, thì ta
nghĩ cam kết của chúng ta có thể coi l{ đ~ chấm dứt. Ngươi đ~ ho{n th{nh điều ngươi hứa, nên
ngươi được tự do: tự do quay về với thức ăn v{ nghỉ ngơi, hay bất cứ đ}u ngươi muốn đi, chỉ
trừ đến với tay sai của Kẻ thù. Có thể một ng{y n{o đó ta sẽ thưởng cho ngươi, ta hoặc những
người còn nhớ đến ta.”

“Chưa, chưa, chưa đ}u,” Gollum rên rỉ. “Ôi không! Họ làm sao tự tìm đường được chứ, phải
không? Ôi chắc chắn rồi. Còn đường hầm nữa mà. Sméagol phải tiếp tục. Không nghỉ. Không ăn.
Chưa đ}u.”

Chương IX

ĐỘNG BÀ NHỆN

Lúc này có lẽ đúng l{ ban ng{y, như Gollum nói, nhưng hai ch{ng Hobbit chẳng nhận thấy
nhiều khác biệt, ngoại trừ bầu trời nặng nề phía trên bớt đen kịt, mà trông giống một trần khói
khổng lồ hơn; trong khi đó thay cho thứ bóng đen d{y đặc lúc nửa đêm, m{ thực tế vẫn còn
đang lẩn khuất trong những kẽ nứt và hầm hố, một màu xám nhập nhoạng bao phủ lên toàn bộ
thế giới đ| xung quanh họ. Họ tiếp tục đi, Gollum ở phía trước còn phía sau là hai chàng Hobbit
giờ sánh vai nhau, qua khe núi dài giữa các cột trụ đ| t{n tạ, dựng đứng ở cả hai bên như những
bức tượng to lớn hình thù méo mó. Chẳng hề nghe thấy âm thanh nào. Cách một quãng phía
trước, có lẽ khoảng một dặm, là một bức tường xám khổng lồ, một đống đ| núi vĩ đại trồi lên
cuối cùng. Họ c{ng đến gần nó càng phát hiện ra sừng sững và tối sẫm, cho đến khi vươn lên tít
cao phía trên họ, chặn hết tầm mắt hướng ra phía sau. Bóng đen đổ xuống d{y đặc dưới chân
nó. Sam hít một hơi.

“Ặc! C|i mùi đó!” chú nói. “Mỗi lúc một nặng hơn.”

Ngay sau đó họ đ~ v{o trong vùng bóng đổ, và họ nhìn thấy ở chính giữa có một miệng
hang. “Đ}y l{ đường bao,” Gollum khẽ nói. “Đ}y l{ cửa v{o đường hầm.” G~ không nói ra tên của
nó: Torech Ungol, Động Bà Nhện. Một mùi hôi thối từ bên trong tuôn ra, không phải thứ mùi
mục rữa bệnh hoạn trên những bãi cỏ Murgol, mà là một mùi thối nồng nặc, như thể có bao
nhiêu thứ bẩn thỉu không gọi nổi tên chứa đầy trong bóng tối bên trong.

“Đ}y l{ đường duy nhất sao, Sméagol?” Frodo hỏi.

“Phải, phải,” g~ trả lời. “Chúng ta phải đi đường này bây giờ.”

“Ý ngươi l{ ngươi đ~ từng chui qua cái lỗ n{y sao?” Sam hỏi. “Phù! Nhưng có lẽ ngươi không
ngại mùi thối.”

Mắt Gollum lóe s|ng. “Cậu ấy không biết bọn ta ngại gì, phải không bảo bối? Phải, không
biết đ}u. Nhưng Sméagol chịu được nhiều thứ. Phải g~ đ~ chui qua. Ồ phải đấy, chui qua hết. Đó
là lối duy nhất.”

“Tôi tự hỏi thứ gì tỏa ra c|i mùi đó,” Sam nói. “Giống như l{ - chà, tôi không muốn nói đ}u.
Một cái lỗ tởm lợm n{o đó của lü Orc, m{ tôi đảm bảo l{ đ~ chứa chất cặn bã của chúng suốt
một trăm năm.”

“Ch{,” Frodo nói, “Orc hay không thì đó cüng l{ lối duy nhất, chúng ta phải đi thôi.”

Họ hít một hơi thật sâu rồi bước vào bên trong. Mới chỉ được v{i bước mà họ đ~ ở bên
trong một vùng tố mịt như bưng cả hai mắt. Frodo v{ Sam chưa từng biết đến một thứ bóng tối
n{o như vậy, từ sau khi đi qua những con đường không ánh sáng ở Moria; bóng tối ở đ}y thậm
chí còn đặc hơn thẫm hơn, nếu có thể. Ở đó còn có những luồng không khí luân chuyển, những
tiếng vọng, và cảm gi|c không gian tho|ng đ~ng, còn bầu không khí ở đ}y thì ứ đọng, nặng nề,
v{ }m thanh ph|t ra đều ngưng bặt. Họ bước đi trong một bức m{n sương khói đen được dệt từ
chính bản thân bóng tối, khi hít vào có thể làm mù không chỉ con mắt mà còn cả lý trí, đến nỗi
ngay cả ký ức về màu sắc, hình thù v{ |nh s|ng đều tắt khỏi ký ức. Đ~ luôn l{ bóng tối, sẽ luôn là
bóng tối, và tất cả đều là bóng tối.
 Thế nhưng họ vẫn còn lại xúc giác trong ít lâu, và thoạt tiên cảm gi|c dưới bàn chân và trên
ngón tay họ sắc bén đến mức đau đớn. Thật ngạc nhiên l{ v|ch đ| rất nhẵn, còn nền đ|, ngo{i
những bậc cấp ở đ}y đó, thì thẳng và bằng phẳng, đi m~i lên phía trên, độ dốc đứng không đổi.
Đường hầm này cao và rộng, rộng đến mức dù hai ch{ng Hobbit bước sánh vai nhau, chỉ giơ
thẳng tay mới chạm được v{o v|ch đ| hai bên, họ vẫn bị chia tách, bị bỏ lại một mình trong
bóng tối.

Gollum đ~ đi v{o trước v{ dường như chỉ cách họ v{i bước. Trong khi vẫn còn tâm trạng mà
quan t}m đến những thứ đó, họ có thể nghe thấy tiếng gã rít và thở hổn hển ở ngay phía trước.
Nhưng sau đó c|c gi|c quan của họ bắt đầu ỳ trệ hơn, cả xúc giác lẫn thính gi|c đều dần tê liệt,
song họ vẫn tiếp tục, dò dẫm bước đi, cứ thế cứ thế, chủ yếu là do sức mạnh của ý chí mà nhờ nó
họ đ~ dấn bước v{o đ}y, ý muốn vượt qua và khao khát muốn lên được cái cổng cao phía bên
kia.

Chưa kịp đi được bao lăm, có lẽ vậy, nhưng không gian v{ thời gian đ~ sớm trôi khỏi nhận
thức, Sam đi bên phải, trong lúc rờ rẫm v|ch đ|, đ~ ph|t hiện ra một lối thông: trong giây lát
chú ngửi thấy một luồng khí thoảng ít nặng nề hơn, v{ rồi họ đi qua nó.

“Ở đ}y có nhiều hơn một h{nh lang,” chú cố thì thầm: dường như thật khó để khiến cho hơi
thở gây ra một tiếng vang n{o. “Nó giống chỗ của lü Orc hơn bất cứ nơi n{o kh|c!”

Sau đó, đầu tiên là chú ở bên phải, rồi đến lượt Frodo ở bên trái, họ vượt qua ba hoặc bốn
miệng lối thông như vậy, vài miệng rộng hơn, v{i miệng nhỏ hơn; song không nghi ngờ gì vẫn
thuộc con đường chính, bởi nó vẫn dẫn thẳng, không có chỗ rẽ, và vẫn tiếp tục đi lên. Thế nhưng
nó dài bao nhiêu, họ còn phải chịu đựng nó bao lâu nữa, hoặc họ có thể chịu đựng nổi không? Sự
ngột ngạt trong bầu không khí tăng dần theo từng bước trèo của họ; lúc này họ thường cảm
thấy một sự ngáng trở n{o đó còn d{y đặc hơn cả bầu không khí hôi thối trong bóng đêm mù
lòa. Trên đường dấn lên phía trước, họ liên tục cảm thấy có thứ gì đó quét qua đầu họ, hoặc qua
tay họ, những xúc tu dài, hay những bụi cây leo, họ chẳng biết là gì. Và mùi hôi thối vẫn mỗi lúc
một nồng nặc hơn. Nó tiếp tục hôi thối như vậy cho đến khi họ gần như tưởng rằng ngửi là giác
quan duy nhất còn lại, với mục đích duy nhất là tra tấn họ. Một giờ, hai giờ, ba giờ: họ đ~ đi
trong cái lỗ không chút ánh sáng này bao lâu rồi? Hàng giờ - hàng ngày, hay hàng tuần không
chừng. Sam rời khỏi vách hầm và nép sát vào Frodo, hai bàn tay họ chạm vào rồi nắm chặt lấy
nhau, và cứ như vậy họ tiếp tục cùng nhau tiến bước.

Rất l}u sau, lúc Frodo đang dò dẫm dọc theo vách hầm bên tr|i thì đột nhiên sờ hụt phải
khoảng không. Cậu suýt nữa thì ngã nhào vào không gian trống rỗng. Lại là một miệng thông
còn lớn hơn tất cả những miệng họ đ~ đi qua; v{ từ đó tuôn ra một mùi hôi thối, cùng cảm giác
về hiểm họa đang rình mò lớn đến nỗi Frodo cho|ng v|ng. Đúng lúc đó Sam cüng lảo đảo rồi
ngã sấp.

Cố vượt qua cơn nôn nao v{ cả nỗi sợ hãi, Frodo nắm chặt lấy tay Sam. “Dậy!” cậu nói không
thành tiếng trong hơi thở khan. “Tất cả đều từ đ}y ra, mùi hôi thối và sự nguy hiểm. Cố lên thôi!
Nhanh n{o!”
 Dốc toàn bộ sức lực và lòng quyết tâm còn lại, cậu xốc Sam đứng dậy, v{ ép đôi ch}n của
chính mình phải chuyển động. Sam khập khiễng bước đi bên cạnh cậu. Một bước, hai bước, ba
bước - rồi cuối cùng l{ s|u bước. Có lẽ họ đ~ vượt qua cái miệng thông khủng khiếp không thể
nhìn thấy được đó, nhưng bất kể có đúng như vậy thật hay không thì đột nhiên họ có thể di
chuyển dễ d{ng hơn, như thể một ý chí thù địch n{o đó đ~ buông họ ra trong chốc lát. Họ tiếp
tục lê bước, tay vẫn nắm chặt tay.

Thế nhưng gần như ngay lập tức họ đ~ phải đối mặt với một khó khăn mới. Đường hầm
tách ra thành hai nhánh, hoặc có vẻ như vậy, và trong bóng tối họ không thể biết phía nào rộng
hơn, hoặc phía nào gần với đường thẳng hơn. Họ cần chọn đường nào, bên trái hay bên phải?
Họ chẳng có manh mối nào chỉ dẫn, trong khi lựa chọn sai lầm gần như chắc chắn sẽ đưa họ vào
chỗ chết.

“Gollum đi đường nào rồi?” Sam hổn hển. “V{ tại sao g~ không đợi?”

“Sméagol!” Frodo cố gọi. “Sméagol!” Thế nhưng giọng cậu khản đặc lại, và cái tên im bặt gần
như ngay khi vừa rời khỏi môi cậu. Không một tiếng trả lời, không một tiếng vọng, thậm chí còn
không khuấy động nổi bầu không khí.

“Tôi đo|n lần n{y g~ đi thật rồi,” Sam lẩm bẩm. “Tôi đo|n đ}y chính x|c l{ nơi g~ muốn đưa
chúng ta tới. Gollum! Nếu ta còn có thể chạm v{o ngươi, ngươi sẽ phải hối tiếc vì điều đó.”

Trong lúc lần mò và sờ soạng trong bóng tối, họ nhận thấy ngã rẽ phía bên tr|i đ~ bị chặn
lại: nếu không phải l{ đường cụt thì chắc hẳn đ~ có tảng đ| lớn rơi v{o giữa lối đi. “Không thể là
đường này rồi,” Frodo thì thầm. “Dù đúng hay sai thì chúng ta vẫn phải chọn đường kia.”

“Vậy thì nhanh lên!” Sam hổn hển. “Quanh đ}y có thứ gì đó còn tệ hơn cả Gollum. Tôi có
cảm giác thứ gì đó đang nhìn chúng ta.”

Họ còn chưa đi nổi v{i thước thì từ phía sau bất chợt nổi lên một âm thanh khủng khiếp
phá tan bầu im lặng nặng nề: một tiếng ùng ục như sủi nước, cùng một tr{ng rít d{i v{ t{n độc.
Họ quay ngoắt lại, nhưng chẳng nhìn thấy thứ gì. Họ đứng lặng như đ|, chỉ biết nhìn trân trối và
chờ đợi dù không biết đợi gì.

“Đ}y l{ một cái bẫy!” Sam vừa nói vừa đặt tay lên chuôi kiếm; trong lúc làm vậy, chú chợt
nhớ đến bóng tối ở khu mộ đ| nơi tìm ra thanh kiếm. “Ước gì có già Tom bên cạnh chúng ta lúc
n{y!” chú nghĩ. Rồi khi đứng đó, cùng m{n đêm khắp xung quanh và bóng tối tuyệt vọng và tức
giận trong tim, dường như chú nhìn thấy một tia sáng: một tia sáng trong tâm trí, thoạt tiên
s|ng chói đến mức gần như không chịu đựng được, như thể ánh mặt trời rọi vào mắt người ẩn
n|u l}u ng{y trong đ|y s}u không cửa sổ. Rồi tia s|ng đó trở thành màu sắc: xanh, vàng, bạc,
trắng. Ở đằng xa, như trong một bức tranh vẽ bởi những ngón tay tiên, chú nhìn thấy Phu Nhân
Galadriel đang đứng trên thảm cỏ ở Lórien, trên tay người là những món quà. Còn cậu, Người
mang nhẫn, chú nghe thấy người nói, xa xăm nhưng rõ r{ng, ta đã chuẩn bị thứ này cho cậu.
 Tiếng rít ùng ục kéo đến gần hơn, kèm cả tiếng l|ch c|ch như thứ gì khổng lồ có khớp nối
đang di chuyển trong bóng tối một cách kiên tâm và chậm rãi. Mùi hôi thối lan tới đi trước nó.
“Cậu chủ, cậu chủ!” Sam hét lên, sự sống và nỗi cấp b|ch đ~ trở lại giọng nói của chú. “Món qu{
của Phu Nhân! Chiếc lọ ánh sao! Ánh sáng sọi cho cậu trong những nơi tăm tối, người đ~ nói
như vậy đấy. Chiếc lọ |nh sao!”

“Chiếc lọ |nh sao?” Frodo lẩm bẩm như người nói mê mà không hề nhận thức. “Phải rồi! Tại
sao mình lại quên mất nó? Thứ ánh sáng khi tất cả ánh sáng khác đều đã tắt! Và lúc này thật sự
chỉ còn mỗi ánh sáng mới có thể cứu được chúng ta.”

Tay cậu chậm rãi lần xuống ngực áo, rồi chậm rãi cậu giơ cao Lọ Nước của Galadriel. Nó le
lói trong chốc lát, mờ ảo như một ngôi sao đang chật vật mọc lên khỏi lớp sương mù d{y đặc
dưới mặt đất, rồi trong lúc quyền năng của nó mạnh dần, và hy vọng nhen lên trong tâm trí
Frodo, nó bắt đầu lóe cháy, và bùng lên thành ngọn lửa bạc, một tr|i tim tí xíu chói lòa, như thể
Erendil đ~ đích th}n đến đ}y từ những con đường hoàng hôn trên cao cùng viên Silmaril cuối
cùng đính trên vầng tr|n. Bóng đêm tho|i lui trước nó cho đến khi nó dường như đang tỏa sáng
từ chính giữa một quả cầu pha lê mong manh, còn b{n tay đang cầm nó thì lấp lánh ngọn lửa
trắng.

Frodo ngây nhìn món quà kỳ diệu cậu đ~ mang theo suốt bấy lâu, mà không hiểu giá trị và
quyền năng thực sự của nó. Cậu hiếm khi nhớ đến nó lúc còn đang trên đường, m~i đến khi họ
đến Thung Lüng Morgol, nhưng chẳng d|m dùng đến vì ái ngại nguồn sáng lộ liễu của nó. Aiya
Eärendil Elenion Ancalima! cậu thét lên mà chẳng biết mình nói gì; bởi dường như một giọng
nói khác vừa cất lên qua miệng cậu, trong trẻo, chẳng hề sợ hãi thứ không khí hôi thối của
đường hầm.

Thế nhưng ở Trung Địa còn có những thế lực khác nữa, những quyền năng của bóng tối, cổ
xưa v{ mạnh mẽ. Và Mụ, kẻ di chuyển trong bóng tối, đ~ từng nghe thấy người Tiên thét lên như
vậy từ tít trong sâu thẳm thời gian, khi đó mụ đ~ chẳng thèm để t}m, v{ đến giờ nó cüng chẳng
dọa nạt được mụ. Frodo còn chưa kịp dứt lời thì đ~ cảm nhận được một hiểm họa to lớn, và một
sự chú ý chết chóc đang dò xét cậu. Không xa phía dưới đường hầm, giữa họ và miệng thông nơi
họ vừa choáng váng và vấp váp, cậu nhận thấy những con mắt đang dần hiện hữu, những con
mắt mở ra như những ô cửa sổ mọc chi chít thành hai cụm lớn - mối hiểm họa đang đến gần rốt
cục cüng trút bỏ mặt nạ. Ánh sáng chói lọi của chiếc lọ ánh sao vỡ tan và bật lại từ hàng nghìn
bề mặt, thế nhưng đằng sau những bề mặt lấp l|nh đó một ngọn lửa chết chóc mờ ảo đang bắt
đầu dần dần mạnh lên, nhen lên từ trong hầm sâu chứa t}m tư hiểm độc. Đó l{ những con mắt
quái dị v{ đ|ng ghê tởm, như d~ thú m{ lại chứa đầy quyết tâm và khoái cảm bệnh hoạn, hau
háu nhìn những con mồi mắc bẫy mà chẳng có cơ may trốn thoát nào.

Frodo và Sam, rùng mình vì hoảng sợ, bắt đầu từ từ lùi bước, mà vẫn không rời mắt nổi
khỏi cái nhìn trừng trừng khủng khiếp từ những con mắt độc ác kia; thế nhưng họ lùi bước nào
thì những con mắt tiến lên bước ấy. Tay Frodo thoáng nao núng, và Lọ Nước từ từ hạ xuống. Rồi
đột nhiên, thần chú giam giữ buông ra trong phút chốc để con mồi hoảng hốt bỏ chạy vô ích một
lúc cho vui những con mắt, cả hai cùng quay người chạy; nhưng khi vừa chạy vừa ngoái lại nhìn
Frodo hoảng sợ nhận ra những con mắt lập tức cüng nh{o theo ngay phía sau. Mùi chết chóc lúc
này giống như một đ|m m}y bao khắp xung quanh cậu.

“Đứng lại! đứng lại!” cậu hét lên tuyệt vọng. “Chạy không ích gì đ}u.”

Những con mắt chầm chậm bò đến gần hơn.

“Galadriel!” cậu vừa gọi vừa lấy hết düng khí giơ Lọ Nước lên một lần nữa. Những con mắt
sững lại. Trong chốc lát sự chú ý của chúng dịu đi, như thể đang bị nỗi nghi ngại n{o đó quấy
rầy. Rồi trái tim cậu bùng cháy trong lồng ngực, không nghĩ xem mình đang l{m gì, v{ xem như
vậy là dại dột hay tuyệt vọng can đảm, cậu cầm Lọ Nước ở tay trái, còn tay phải rút kiếm. Thanh
Müi Đốt lóe lên, lưỡi dao tiên sắc bén lấp lánh trong ánh sáng bạc, thế nhưng trên sống dao lại
lập lòe ánh lửa xanh dương. Frodo, người Hobbit ở Quận, tay giơ cao ngôi sao v{ chĩa thanh
kiếm tỏa sáng, kiên quyết bước tới đối mặt những con mắt.

Chúng ngập ngừng. Vẻ nghi ngại dâng lên trong chúng khi ánh sáng tiến tới. Lần lượt từng
còn mắt mờ dần, rồi chúng từ từ tho|i lui. Trước giờ chưa có |nh s|ng n{o chết chóc đến vậy
từng tấn công chúng. Dưới lòng đất chúng đ~ được an toàn tránh khỏi ánh mặt trời, |nh trăng
hay ánh sao, thế nhưng giờ đ}y một ngôi sao đ~ sa xuống tận trong lòng đất. Nó vẫn tiến tới, và
những con mắt bắt đầu sợ hãi. Chúng lần lượt tắt ngấm rồi quay đi, cùng lúc một khối hình đồ
sộ, nằm ngoài tầm |nh s|ng, rướn c|i bóng đen tối chen vào giữa hai cụm mắt. Chúng đ~ bỏ đi.

“Cậu chủ, cậu chủ!” Sam hét lên. Chú đang ở sát phía sau, thanh kiếm cüng đ~ được tuốt ra
sẵn s{ng. “Thật oanh liệt! Người Tiên sẽ phải ca hát về chiến công này, nếu họ được nghe kể lại!
Tôi mong mình còn sống để kể cho họ và nghe họ h|t. Nhưng đừng đi tiếp nữa, cậu chủ. Đừng
xuống sào huyệt đó! Giờ l{ cơ hội duy nhất của chúng ta. Hãy ra khỏi cái lỗ hôi thối n{y thôi!”

Và rồi họ quay người lại thêm một lần nữa, thoạt tiên còn bước đi nhưng sau đó thì chạy;
bởi nền đường hầm cứ vươn lên dốc đứng, cứ mỗi bước chân họ lại trèo lên cao hơn khỏi mùi
hôi thối của c|i động không nhìn thấy kia, và sức lực cüng đ~ trở lại với tay chân và trái tim họ.
Thế nhưng lòng căm ghét của kẻ Canh Gác thì vẫn lẩn khuất phía sau, có thể mù lòa trong ít lâu,
nhưng chưa hề bị đ|nh bại, và vẫn quyết tâm giết chóc. Một luồng khí thoảng lạnh thổi vào họ.
Miệng hang, điểm kết thúc đường hầm, rốt cục đ~ ở trước mặt. Họ hổn hển quăng mình về phía
trước, khao kh|t được đứng ở một nơi không bị đóng trần, nhưng rồi trong nỗi kinh ngạc, họ
loạng choạng ngã lùi lại. Lối thoát bị bịt lại bởi vật cản n{o đó, nhưng không phải đ|: nó dường
như mềm và khá dẻo, nhưng lại chắc chắn và bền vững: không khí có thể len qua, song không hề
le lói chút ánh sáng nào. Họ xốc tới một lần nữa nhưng lại bị đẩy lui.

Frodo giơ cao Lọ Nước và nhìn thấy một vùng xám mà vầng hào quang của chiếc lọ ánh sao
không thể xuyên qua v{ cüng không thể soi s|ng, như thể một bóng tối không phải do chắn sáng
mà có, nên không ánh sáng nào có thể xua tan. Giăng khắp đường hầm từ trần đến đ|y v{ kín
hai bên là một tấm mạng khổng lồ, đều đặn như tấm mạng của một con nhện to lớn, nhưng
được chăng d{y hơn v{ lớn hơn nhiều, và sợi tơ n{o cüng d{y như sợi thừng.

Sam cười ph|. “Mạng nhện!” chú nói. “Vậy thôi sao? Mạng nhện! Nhưng nhện gì thế này!
Tấn công chúng, ph| tan chúng luôn!”

Chú điên cuồng lấy kiếm chém, nhưng sợi tơ chú vừa chém vào chẳng bị đứt. Nó chùng
xuống đôi chút rồi bật lại như d}y cung, lật lưỡi kiếm rồi hất tung cả tay lẫn kiếm. Sam lấy hết
sức chém ba nhát, và rốt cục một trong vô số các sợi tơ đứt phựt rồi xoắn lại, nó cuộn vòng và
rít vù vù trong không khí. Một đầu quật trúng tay Sam khiến chú phải hét lên vì đau đớn, chú
nhào về phía sau rồi quệt tay qua miệng.

“Chắc phải mất nhiều ngày mới mở được con đường như thế n{y,” chú nói. “Phải làm gì bây
giờ? Những con mắt đó đ~ quay lại chưa?”

“Chưa, vẫn chưa thấy,” Frodo nói. “Nhưng tôi vẫn cảm thấy chúng đang nhìn tôi, hoặc đang
nghĩ về tôi: có lẽ đang lên một kế hoạch khác. Nếu ánh sáng này suy giảm, hoặc tắt đi, có lẽ
chúng sẽ nhanh chóng quay lại.”

“Đến nơi rồi còn bị bẫy!” Sam cay đắng nói, nỗi tức giận lần nữa bốc lên cao hơn cả mệt mỏi
và tuyệt vọng. “Muỗi mắc tơ nhện. Cầu cho lời nguyền rủa của Faramir ứng vào Gollum và ứng
vào gã thật nhanh!”

“Như thế cüng chẳng giúp được gì chúng ta lúc n{y đ}u,” Frodo nói. “N{o! Để xem thanh
Müi Đốt có thể l{m được gì. Nó là một lưỡi dao tiên. Có rất nhiều tấm mạng khủng khiếp trong
khe đ| tối tăm ở Beleriand nơi nó được rèn nên. Nhưng cậu phải canh gác và cản những con
mắt lại. Đ}y, cầm lấy chiếc lọ |nh sao. Đừng sợ. H~y giơ nó lên mà canh chừng!”

***

Rồi Frodo bước về phía tấm lưới xám khổng lồ, lia một đường chém rộng v{o nó, đưa
nhanh lưỡi kiếm sắc lẹm dọc theo những dải tơ nhện căng s|t nhau, rồi lập tức nhảy lùi tránh
đi. Thanh kiếm sáng xanh cắt qua như lưỡi liềm lướt qua bụi cỏ, chúng bật lại, quằn quại rồi
buông thõng. Một vết rách lớn đ~ xuất hiện.

Cậu chém hết nhát này lại đến nh|t kh|c, cho đến khi toàn bộ khoảng lưới trong tầm tay
cậu đều r|ch bươm, nửa trên bay đung đưa trông như tấm màn buông thõng trong cơn gió đang
lùa vào. Cái bẫy đ~ bị phá vỡ.
 “N{o!” Frodo hét lên. “Tiếp! Tiếp!” Niềm h}n hoan điên cuồng vì được giải tho|t ngay trước
vực tuyệt vọng d}ng đầy tâm trí cậu. Đầu cậu quay cuồng như vừa uống một ngụm rượu mạnh.
Cậu lao ra, mồm vẫn chưa ngớt la hét.

Trong đôi mắt vừa đi qua hang ổ tối đêm của cậu, vùng đất tối tăm đằng sau nhìn dường
như s|ng sủa. Những cuộn khói lớn đ~ bốc lên và loãng dần, và những giờ cuối cùng của một
ngày ảm đạm cüng đang trôi qua; quầng s|ng đỏ Mordor đ~ tắt ngấm trong m{n đêm ủ rü. Song
Frodo dường như đang nhìn ngắm một buổi bình minh mang đến niềm hy vọng bất ngờ. Cậu
gần như đ~ lên đến đỉnh dãy núi. Chỉ còn một chút nữa thôi. Khe Nứt, Cirith Ungol, đ~ ở trước
mặt cậu, một vết mẻ mờ trên sống núi đen, v{ hai chiếc sừng đ| hai bên hằn rõ trên nền trời.
Một chặng nước rút ngắn ngủi nữa thôi là cậu sẽ qua được phía bên kia!

“Con đèo, Sam ơi!” cậu hét lên chẳng đếm xỉa đến giọng mình đang the thé, lúc n{y cất lên
cao vút và rồ dại sau khi được giải thoát khỏi bầu không khí tù túng trong đường hầm. “Con
đèo! Chạy, chạy đi, rồi chúng ta sẽ qua được - qua được trước khi có bất cứ ai định cản chúng
ta!”

Sam chạy lên từ phía sau, nhanh hết mức m{ đôi ch}n chú chịu được, nhưng dù mừng rỡ vì
đ~ được tự do, chú lại chẳng lấy gì làm yên tâm, và vừa chạy vừa liếc lại sau về phía miệng
đường hầm tối tăm, chú sợ phải nhìn thấy những con mắt, hoặc một hình thù n{o đó vượt quá
sức tưởng tượng của chú, cüng lao ra truy đuổi. Cả chú lẫn cậu chủ đều biết quá ít về thủ đoạn
của Bà Nhện. Mụ có rất nhiều lối ra từ động của mụ.

***

Mụ đ~ sinh sống ở đó h{ng đời nay, một thứ tà ác trong bộ dạng loài nhện, giống như thứ
thời xa xưa đ~ từng sống ở Vùng Đất của Tiên ở Miền Tây mà giờ đ~ chìm s}u xuống Đại Dương,
thứ Beren đ~ đương đầu trên Rặng Núi Kinh Hoàng ở Doriath, và vì thế đ~ gặp Lúthien trên
đồng cỏ xanh giữa những c{nh độc cần dưới |nh trăng c|ch đ}y rất lâu. Việc bằng cách nào Bà
Nhện có thể trốn chạy khỏi đống hoang t{n m{ đến đó chẳng hề lưu lại trong bất cứ câu chuyện
nào, bởi chẳng còn lại mấy câu chuyện để kể về Những Năm Đen Tối. Nhưng mụ đ~ ở đó, trước
khi Sauron xuất hiện, v{ trước cả hòn đ| đầu tiên của Barad-dûr; mụ chẳng phục vụ ai ngoài
bản thân, mụ uống máu của Tiên v{ con Người, phát phì phát nộn vì ôm giữ những bữa tiệc bất
tận, dệt nên những tấm mạng bóng đêm; bởi tất cả sinh vật sống đều là thức ăn của mụ, và mụ
nôn ra bóng tối. Đ{n con của mụ, những đứa con hoang mà mụ đẻ với những bạn tình kém cỏi
hơn, vốn l{ chính con đẻ của mụ, mà mụ cüng giết luôn sau đó, túa ra từ những thung lüng n{y
qua thung lüng kh|c, từ d~y Ephel Dúath đến vùng đồi phía Đông, đến Dol Guldur và những
thành trì rừng ]m U. Nhưng không đứa nào có thể sánh kịp với mụ, Bà Nhện Vĩ Đại, đứa con út
của Ungoliant còn ở lại quấy rầy thế giới bất hạnh.
 Nhiều năm trước Gollum đ~ bắt gặp mụ, gã Sméagol chuyên soi mói vào tất cả những hang
hốc tăm tối; trong những ngày tháng quá khứ đó g~ đ~ cúi đầu tôn sùng mụ, và bóng tối xấu xa
của mụ đ~ đồng hành cùng gã qua mọi qu~ng đường mệt mỏi, cắt rời gã khỏi ánh sáng và sự ăn
năn. V{ g~ đ~ hứa hẹn mang thức ăn đến cho mụ. Thế nhưng ham muốn của mụ không giống
ham muốn của gã. Mụ chẳng biết v{ cüng chẳng quan tâm nhiều đến những tháp, những nhẫn,
hay bất cứ thứ gì được tạo ra bởi trí óc hoặc bàn tay, mụ chỉ khao khát cái chết cho tất cả những
thứ khác, dù là trí óc hay thể xác, và khao khát cho chính mụ cuộc sống tham lam, cô độc, phình
lên đến chừng nào dãy núi không còn giữ nổi mụ v{ bóng đêm không còn chứa được mụ nữa.

Song khao kh|t đó đ~ trở nên quá xa vời, và từ bấy lâu nay mụ đ~ phải nhịn đói, phải ẩn nấp
trong hang ổ, trong khi quyền lực của Sauron mạnh dần, và ánh sáng cùng sinh vật sống chạy xa
biên giới của hắn; thành phố trong vùng thung lüng đ~ chết, chẳng có Tiên hay Con Người nào
đến gần, chỉ còn lại những tên Orc bất hạnh. Ăn ch|n ngắt lại còn cảnh gi|c. Nhưng mụ vẫn phải
ăn, v{ dù chúng có luôn tay bận bịu đ{o những hành lang vòng vèo mới từ con đèo v{ từ tòa
tháp tránh mụ, thì mụ vẫn luôn tìm được cách bẫy chúng. Nhưng mụ thèm khát những miếng
thịt ngọt ng{o hơn. V{ Gollum đ~ mang chúng đến cho mụ.

“Để xem, để xem,” g~ vẫn thường nói một mình, khi bị chi phối bởi những suy nghĩ xấu xa,
trong lúc bước đi trên chặng đường nguy hiểm từ Emyn Muil đến Thung Lüng Morgul, “để xem.
Rất có thể, ồ phải, rất có thể khi Mụ vứt xương v{ quần |o không đi, bọn ta sẽ tìm ra nó, bọn ta
sẽ có nó, Bảo Bối, phần thưởng cho Sméagol tội nghiệp đ~ mang thức ăn ngon. V{ bọn ta sẽ cứu
Bảo Bối như đ~ hứa. Ồ phải rồi.Và khi bọn ta nắm được nó an toàn rồi, Mụ sẽ biết tay, ồ phải,
bọn ta sẽ đ|p trả Mụ, bảo bối à. Và bọn ta sẽ đ|p trả tất cả bọn chúng!”

G~ đ~ nghĩ như thế ở góc trong cùng tâm trí xảo quyệt, mà gã vẫn hy vọng che giấu được
mụ, ngay cả khi gã quay lại gặp mụ và cúi thấp người trước mụ trong lúc những người bạn đồng
hành say ngủ.

Còn với Sauron: hắn biết mụ đang chui lủi ở đ}u. Hắn lấy làm hài lòng vì mụ sống đói kh|t ở
đó nhưng không hề bớt hiểm độc, một kẻ canh chừng con đường cổ dẫn v{o vùng đất của hắn
đ|ng tin cậy hơn bất cứ cách nào kỹ năng của hắn có thể bày ra. Còn lü Orc, chúng l{ những nô
lệ có ích, nhưng hắn có trong tay vô khối. Nếu thỉnh thoảng Bà Nhện muốn bắt chúng để thỏa
m~n cơn đói trong lòng, thì mụ cứ việc: hắn có thể thí cho mụ. V{ đôi khi, như một kẻ ném
miếng mồi ngon cho con mèo của hắn (hắn gọi mụ là con mèo của hắn, nhưng mụ không thừa
nhận hắn) Sauron phái tới cho mụ những tù nhân mà hắn coi là vô dụng: hắn sai xua họ vào
hang của mụ, rồi bắt báo cáo về những trò mụ đ~ l{m.

Cả hai cứ sống như vậy, vui mừng với những việc chúng đ~ l{m, v{ chẳng hề sợ cuộc tấn
công, hay cơn thịnh nộ, hay một kết thúc nào cho sự xấu xa của chúng. Vẫn chưa từng có con
ruồi n{o tho|t được ra khỏi những tấm mạng của Bà Nhện, và sự thịnh nộ cùng cơn đói của mụ
nay càng lớn hơn.

***
 Thế nhưng Sam tội nghiệp chẳng hề biết chút gì về thứ xấu xa mà họ đ~ khuấy động lên
chống lại mình, chỉ trừ một nỗi sợ hãi cứ tăng dần bên trong chú, một mối đe dọa mà chú không
nhìn thấy; một sức nặng đang đè ép chú đến mức bỏ chạy cüng l{ g|nh nặng, đôi ch}n chú như
đúc bằng chì.

Nỗi khiếp sợ bủa vây hết xung quanh, còn kẻ thù thì đang đợi phía trước mặt tại con đèo,
trong khi cậu chủ lại chạy như loạn trí về phía chúng. Rời mắt khỏi bóng tối phía sau và vực
thẳm dưới v|ch đ| bên tr|i, chú nhìn về phía trước, và thấy hai thứ càng khiến tinh thần sút
giảm, chú nhìn thấy lưỡi kiếm trần mà Frodo vẫn nắm đang lập lòe ánh lửa màu xanh; và chú
nhìn thấy ô cửa sổ tòa tháp vẫn đỏ rực cho dù bầu trời phía sau đang tối.

“Lü Orc!” chú lẩm bẩm. “Chúng ta chẳng thể cứ {o đến l{ được. Lü Orc ở xung quanh, và cả
thứ còn tệ hơn cả lü Orc nữa.” Rồi nhanh chóng trở lại với thói quen kín đ|o bao l}u nay, chú
nắm tay che Lọ Nước quý giá mà chú vẫn cầm. Trong chốc lát bàn tay chú bừng lên m{u đỏ của
chính dòng m|u đang chảy bên trong, rồi chú nhét thứ ánh sáng lộ liễu đó v{o s}u trong c|i túi
ở gần ngực đoạn kéo áo choàng tiên quấn quanh người. Giờ chú cố guồng chân. Cậu chủ chú
đang gia tăng khoảng cách; cậu đ~ kịp lên phía trước cách chú khoảng hai chục sải chân, di
chuyển như một cái bóng; cậu ấy sẽ sớm biến mất khỏi tầm nhìn trong thế giới m{u x|m đó.

Sam vừa mới giấu được thứ ánh sáng của chiếc lọ ánh sao thì mụ tới. Chú đột nhiên nhìn
thấy, c|ch không xa phía trước và chếch về phía bên trái, chui ra từ một lỗ đen ngòm bóng tối
bên dưới vách đ|, một hình thù đ|ng ghê tởm nhất mà chú từng nhìn thấy, khủng khiếp hơn cả
nỗi khủng khiếp của một cơn |c mộng. Mụ chủ yếu giống như một con nhện, nhưng còn khổng
lồ hơn cả những con thú săn mồi đồ sộ, và ghê gớm hơn chúng bởi từ trong những con mắt tàn
nhẫn của mụ hằn lên vẻ kiên định tà ác. Vẫn những con mắt m{ chú tưởng đ~ bị áp chế v{ đ|nh
bại, thế nhưng lúc n{y đ}y chúng lại được thắp lên một thứ |nh s|ng t{n |c, chi chít trên c|i đầu
thò ra của mụ. Mụ có những chiếc sừng lớn, và ở đằng sau cái cổ ngắn như cuống là thân hình
phì nộn, một c|i túi phình trướng, trĩu nặng và lúc lắc giữa hai hàng chân; phần lớn cái túi màu
đen, lốm đốm những vệt t|i x|m, nhưng phần bụng phía dưới lại màu nhạt, phát sáng và tỏa ra
mùi hôi thối. Chân mụ gập lại, những khớp nối sưng u cao qu| lưng mụ, và lông trên chân tua
tủa như gai thép, thêm v{o đó ở mỗi đầu ch}n đều có một vuốt sắc.

Ngay khi ép thân hình mềm nhão cùng những cái chân gập ra khỏi lối thoát phía trên từ
trong động, mụ bắt đầu di chuyển với tốc độ khủng khiếp, lúc thì chạy trên những cái chân kêu
lách cách, lúc thì bất chợt chồm lên. Mụ đang ở giữa Sam và cậu chủ của chú. Có thể mụ không
nhìn thấy Sam, hoặc cüng có thể mụ tránh chú trong chốc l|t vì chú l{ người mang |nh s|ng, để
hướng toàn bộ tâm trí vào một con mồi, v{o Frodo, đ~ không còn Lọ Nước, đang chạy như mất
hồn theo đường mòn m{ chưa nhận thức được mối nguy hiểm đang đến gần. Cậu đang chạy rất
nhanh, nhưng B{ Nhện còn nhanh hơn; chỉ vài cú nhảy nữa thôi là mụ sẽ tóm được cậu.
 Sam hổn hển dồn toàn bộ hơi thở còn lại để hét lên. “Cẩn thận đằng sau!” chú hét. “Cẩn thận
cậu chủ! Tôi...” nhưng đột nhiên tiếng hét của cậu ngưng bặt.

Một bàn tay dài và nhớp nhúa bịt lên miệng chú và một bàn tay khác tóm lấy cổ chú, cùng
lúc đó một thứ gì đó cüng quấn quanh thân chú. Bị tóm khi không cảnh giác, chú ngã nhào ra
sau vào vòng tay kẻ tấn công.

“Tóm được hắn rồi!” Gollum rít v{o tai chú. “Cuối cùng thì bọn ta cüng bắt được hắn, bảo
bối à, phải, tên Hobbit bẩn thỉu. Bọn ta tóm tên này. Mụ ssẽ tóm tên kia. Ồ phải rồi, Bà Nhện ssẽ
bắt hắn, không phải Sméagol: gã hứa rồi, gã ssẽ không làm gì Chủ Nhân hết. Nhưng g~ bắt được
mi rồi, lỏi con lén lút bẩn thỉu!” G~ nhổ bọt vào cổ Sam.

Nổi giận vì hành vi xảo trá, và tuyệt vọng vì bị ngăn trở trong khi cậu chủ đang lâm vào mối
nguy hiểm chết người, đ~ bất chợt tiếp thêm cho Sam sức mạnh dữ dằn vượt quá bất cứ thứ gì
Gollum từng tưởng tượng về tên Hobbit chậm chạp ngu ngốc n{y, như c|ch g~ nghĩ về chú. Bản
th}n Gollum cüng chẳng thể quay ngoắt lại nhanh và mãnh liệt hơn vậy. Bàn tay gã giữ miệng
Sam tuột ra, Sam hụp xuống rồi nhào về phía trước, cố thoát khỏi b{n tay đang ghì trên cổ,
thanh kiếm vẫn đang nằm trong tay chú, còn treo vào sợi dây da bên tay trái là cây gậy của
Faramir. Tuyệt vọng chú cố quay lại đ}m kẻ thù. Nhưng Gollum qu| nhanh. C|nh tay phải dài
ngoằng của gã vung ra nắm lấy cổ tay Sam: những ngón tay của g~ như những chiếc kẹp; một
cách từ từ và tàn nhẫn gã bẻ tay chú xuống phía trước, cho đến khi Sam hét lên đau đớn và
buông thanh kiếm rơi xuống nền đ|; từ đầu đến cuối bàn tay kia của Gollum vẫn siết chặt lấy cổ
họng Sam.

Sam chỉ còn một mánh cuối cùng. Chú dồn sức vùng ra và cố trụ thật vững; rồi đột nhiên
chú thúc chân xuống đất và bằng toàn bộ sức còn lại chú đẩy người về phía sau.

Chẳng ngờ m|nh khóe đơn giản này từ Sam, Gollum ngã nhào và bị Sam đè lên trên, g~ phải
nhận toàn bộ sức nặng của anh ch{ng Hobbit cường tr|ng đè lên bụng. Một tiếng rít the thé
thoát ra, và trong giây lát bàn tay bóp cổ họng Sam nới lỏng; nhưng những ngón tay gã vẫn ghì
chặt lấy tay cầm kiếm của chú. Sam đ}m bổ về phía trước và thoát ra, rồi đứng dậy, chú xoay
người thật nhanh về bên phải, trụ vào cổ tay đang bị Gollum nắm giữ, vớ lấy cây gậy bằng tay
trái, Sam vung lên rồi đ|nh soạt xuống c|nh tay đang duỗi ra của Gollum, ngay bên dưới phần
khuỷu tay.

Gollum nhả ra cùng một tiếng ré. Sam tiếp tục xông vào, tung ra một đòn t{n bạo nữa mà
chẳng cần phải đổi gậy qua tay phải. Nhanh như rắn Gollum trườn né sang một bên, cú đ|nh
nhắm v{o đầu đ~ trượt xuống ngang lưng gã. Cây gậy g~y đôi. Như vậy l{ qu| đủ đối với gã. Vồ
lấy đối thủ từ phía sau là một trò chơi quen thuộc, và hiếm khi gã phải nếm mùi thất bại. Nhưng
lần này, cả giận mất khôn, g~ đ~ phạm sai lầm khi chưa bóp được cổ nạn nhân bằng cả hai tay đ~
vội hả hê lên tiếng. Kể từ lúc thứ ánh sáng khủng khiếp đó thình lình bừng lên trong bóng tối, kế
hoạch hay ho của g~ đ~ ph| sản từng chi tiết. Và giờ thì gã phải đối mặt với một kẻ thù điên
giận, chỉ nhỏ hơn g~ đôi chút. Trận chiến này không dành cho gã. Sam nhặt thanh kiếm dưới
nền đ| rồi giơ lên. Gollum hét to|ng lao qua một bên bằng cả tứ chi, và chỉ với một cú chồm như
ếch g~ đ~ nhảy tho|t. Trước khi Sam bắt kịp, g~ đ~ chạy mất với tốc độ đ|ng kinh ngạc trở lại
đường hầm.

Sam cầm kiếm đuổi theo. Trong chốc lát chú đ~ quên mất mọi thứ ngo{i cơn giận đỏ rực
trong đầu v{ lòng khao kh|t được giết chết Gollum. Thế nhưng trước khi chú đuổi kịp gã,
Gollum đ~ biến mất. Rồi khi miệng hang đen ngòm xuất hiện trước mặt chú và mùi hôi thối phả
ra đón chú, ý nghĩ về Frodo và con quái vật mới nổ ra trong t}m trí Sam như một tiếng sấm. Chú
quay người, gọi tên cậu chủ không ngớt. Chú đ~ qu| chậm. Cho đến lúc n{y }m mưu của Gollum
đ~ th{nh công.

Chương X

LỰA CHỌN CỦA CẬU SAMWISE

Frodo đang nằm ngửa mặt trên sàn trong lúc con quái vật chồm lên cậu, vì qu| chú ý đến
con mồi nên mụ chẳng thèm để t}m đến Sam đang la hét, cho đến khi chú đến ngay gần, khi lao
đến nơi chú nhìn thấy Frodo đ~ bị tơ nhện trói kín suốt từ mắt c| ch}n lên đến bả vai, còn con
quái vật, bằng những chi trước khổng lồ, đang bắt đầu nửa nhấc nửa kéo thân thể cậu đi.

Nằm lăn lóc v{ vô dụng bên cạnh cậu là thanh kiếm tiên vẫn le lói, đ~ rơi khỏi bàn tay nắm.
Sam không cần tốn thời gian thắc mắc phải làm gì, hoặc chú l{m như vậy l{ do can đảm, trung
thành, hay chỉ đang nổi cơn thịnh nộ. Chú vừa hét vừa lao về phía trước, tay trái nhặt lấy thanh
kiếm của cậu chủ. Rồi chú tấn công. Chưa có đòn tấn công nào mãnh liệt hơn vậy từng được
chứng kiến trong thế giới man rợ của lü qu|i vật nhỏ bé tuyệt vọng, có một mình, chỉ vü trang
bằng một c|i răng nhỏ, lại nhảy lên đối mặt với tòa tháp lừng lững toàn sừng v{ da d{y đang
đứng bên trên người đồng đội gục ngã.

Khó chịu như thể bị tiếng thét lí nhí của chú đ|nh thức khỏi giấc mơ ngon l{nh, mụ từ từ
chuyển ánh mắt hiểm ác kinh khủng về phía chú. Nhưng mụ còn chưa kịp nhận ra cơn thịnh nộ
này lớn hơn bất cứ thứ gì mụ từng biết trong biết bao năm trường thì đ~ bị thanh kiếm chém
v{o ch}n l{m đứt lìa một cái vuốt. Sam nhảy vào giữa những c|i ch}n to như cổng vòm, tay kia
thọc một nhát chớp nhoáng về phía cụm mắt trên c|i đầu đang cúi xuống. Một con mắt lớn tối
sầm.

Lúc n{y đ}y sinh vật khốn khổ kia đang ở ngay bên dưới mụ, tạm thời nằm ngoài tầm với
của ngòi đốt và móng vuốt mụ. Cái bụng khổng lồ của mụ tỏa thứ ánh sáng bệnh hoạn ở ngay
trên đầu, mùi hôi thối gần như quật ngã chú. Thế nhưng cơn tức giận của chú vẫn còn đủ cho
một đòn nữa, v{ trước khi mụ có thể hạ mình đè bẹp chú, bóp nghẹt chú cùng toàn bộ düng khí
l|o xược của chú, chú đ~ kịp dồn toàn bộ sức lực trong tuyệt vọng để vung lưỡi dao tiên sáng
nhoáng chém một đường dài.
 Nhưng B{ Nhện không phải lü rồng, mụ chẳng có điểm mềm yếu nào ngoại trừ những con
mắt. Lớp da ngoài từ bao đời của mụ sần sùi, đầy u cục và mụt mủ, nhưng vẫn đang d{y lên một
cách ma quái từ bên trong, hết lớp n{y đến lớp khác. Thanh kiếm đ~ rạch lên một vệt khủng
khiếp, nhưng những nếp da kinh tởm đó chẳng thể bị xuyên thủng bởi bất cứ sức mạnh con
người n{o, dù l{ Tiên hay Người Lùn rèn thép để bàn tay Beren hay Túrin sử dụng. Mụ oằn
người dưới nhát chém rồi nhổm cái bụng là túi thịt khổng lồ lên trên đầu Sam. Chất độc sùi ra
ùng ục từ vết thương. Lúc n{y mụ giạng chân, lại đè th}n hình khổng lồ lên chú một lần nữa.
Quá sớm. Bởi Sam vẫn đứng vững trên hai chân, chú thả thanh kiếm của mình xuống, nắm lấy
lưỡi dao tiên bằng cả hai tay hướng thẳng lên trên chắn lại tấm trần khủng khiếp đó; v{ B{
Nhện, bằng lực đè từ quyết tâm tàn nhẫn của chính mụ, với sức mạnh lớn hơn bất cứ đôi tay
chiến binh n{o, đ~ tự lao mình v{o müi nhọn. Nó chọc vào sâu, rất sâu, trong khi Sam từ từ bị ép
xuống nền đ|.

Từ bao lâu nay Bà Nhện chưa từng biết đến, hay mơ thấy mình biết đến, cơn đau đớn nào
lớn như vậy trong thế giới độc ác dài dặc của mụ. Ngay cả những chiến binh gan dạ nhất của
Gondor thời xưa, hay những tên Orc sập bẫy man rợ nhất cüng chẳng thể chống trả mụ thế này,
chứ đừng nói đến việc đ}m kiếm vào ngọc thể mụ. Một cơn rùng mình chạy xuyên thấu mụ. Cố
gượng dậy một lần nữa và vặn mình ra khỏi cơn đau, mụ gập những cái chân quằn quại dưới
thân rồi co giật nhảy về phía sau.

Sam ngã khuỵu xuống bên cạnh đầu Frodo, giác quan chú quay cuồng trong mùi hôi thối
khủng khiếp, hai tay vẫn nắm chặt chuôi kiếm. Qua m{n sương trước mắt chú vẫn lờ mờ nhận
ra khuôn mặt Frodo; chú ngoan cố chiến đấu để kiểm soát lại mình, chú để mình thoát ra khỏi
cơn bất tỉnh đang x}m chiếm. Chú từ từ ngẩng đầu và nhìn thấy mụ, chỉ c|ch v{i bước chân,
đang nhìn chú, chiếc mỏ khoằm ứa d~i độc, và một thứ chất lỏng màu xanh lá rỉ ra từ dưới con
mắt bị thương. Mụ khom người ở đó, c|i bụng run rẩy phơi ra trên đất, những c|i ch}n như
những cánh cung khổng lồ rung động, mụ đang dồn mình cho một cú nhảy nữa - lần n{y l{ để
nghiền n|t v{ đốt chết kẻ thù: không phải nhát cắn chứa chút nọc độc nhẹ nh{ng để ngăn con
thịt thôi vùng vẫy, lần n{y l{ để giết rồi phanh thây.

Sam vừa khom người, nhìn mụ, và thấy cái chết của mình ánh lên trong mắt mụ, thì đột
nhiên một suy nghĩ lóe ra trong đầu chú, như thể giọng nói xa xôi n{o đó vừa cất lên, khiến chú
lấy tay trái lần trong ngực áo, và tìm thấy thứ chú đang tìm kiếm: trong thế giới ma quái ghê rợn
đó nó sao m{ lạnh và cứng và chắc chắn khi chú chạm vào, Lọ Nước của Galadriel.

“Galadriel!” chú yếu ớt nói, và chú nghe thấy những }m thanh xa xăm nhưng rất rõ ràng:
tiếng kêu của người Tiên đang bước dưới ánh sao trong những bóng tối th}n thương ở Quận, và
cả tiếng nhạc của người Tiên đ~ đi v{o giấc ngủ của chú trong Sảnh Lửa tại nhà Elrond.

Gilthoniel A Elbereth!
 Rồi lưỡi chú tự lên tiếng và giọng chú thét lên một thứ ngôn ngữ mà chú không hề biết:

A Elbereth Gilthoniel
o menel palan-diriel,
le nallon sí di’nguruthos!
A tiro nin, Fanuilos!

Cùng tiếng thét chú loạng choạng đứng lên và trở lại l{ Samwise người Hobbit, con trai
Hamfast.

“N{o đến đ}y, đồ bẩn thỉu!” chú hét lên. “Ngươi đ~ hại cậu chủ ta, đồ súc sinh, v{ ngươi sẽ
phải trả gi| vì điều đó. Bọn ta sẽ đi tiếp; nhưng bọn ta sẽ giải quyết ngươi trước. Hãy tới đ}y v{
nếm lại nó n{o!”

Như thể tinh thần bất khuất của chú đ~ ph|t huy to{n bộ quyền năng của chiếc lọ, nó bất
chợt lóe lên như ngọn đuốc trắng trong tay chú. Nó bùng ch|y như một ngôi sao giáng trần,
thiêu đốt bầu không khí tối tăm bằng |nh s|ng chói lòa. Chưa một nỗi khiếp sợ từ chốn thiên
đường nào từng táp lửa vào mặt Bà Nhện như vậy. Những tia sáng của nó soi vào tận bên trong
cái đầu bị thương của mụ mà chọc ngo|y, g}y ra đau đớn không thể chịu đựng nổi, thứ ánh sáng
lây nhiễm tàn nhẫn đó lan từ hết con mắt này sang con mắt khác. Mụ ngã ngửa, những chi trước
đập loạn vào không khí, thị giác của mụ bị những tia chớp từ bên trong phá nát, tâm trí mụ đau
đớn giày vò. Rồi mụ ngoảnh c|i đầu thương tật đi, lăn sang một bên và bắt đầu lết, từng vuốt
từng vuốt một, về phía miệng hang trên v|ch đ| tối tăm phía sau.

Sam vẫn lao đến. Chú quay cuồng như một người say, nhưng chú vẫn lao đến. Và cuối cùng
Bà Nhện đ~ phải sợ hãi, mụ rúm người lại trong thất bại, vừa co giật và run rẩy vừa cố thoát
khỏi chú. Mụ đến được miệng lỗ, và ép mình chui xuống, bỏ lại những vệt nhầy màu xanh vàng,
Sam chỉ kịp chém nhát cuối cùng vào những cái chân lê lết trước khi mụ chui tọt vào trong. Rồi
chú ngã nhào xuống.

Bà Nhện đ~ biến mất; và liệu mụ có nằm l}u trong động, có tiếp tục ấp ủ ác tâm và sự khốn
khổ của mụ hay không, liệu trong những năm th|ng tối tăm d{i lê thê mụ có chữa lành bản thân
từ bên trong, có hồi phục được những cụm mắt, v{ cho đến khi đói muốn chết mụ có chăng một
lần nữa bẫy những cái bẫy chết người trong c|c thung lüng D~y Núi Bóng Đêm hay không thì
câu chuyện này không kể đến.

Sam còn lại một mình. Giữa lúc buổi chiều trên Vùng Đất Không Tên đang buông xuống bãi
chiến trường, chú mệt mỏi bò lại về phía cậu chủ.
 “Cậu chủ, cậu chủ th}n yêu!” Sam gọi, nhưng Frodo không trả lời. Lúc cậu lao về phía trước,
nóng lòng ăn mừng tự do, Bà Nhện với vận tốc ghê gớm đ~ đến từ phía sau và bằng một đòn
chớp nho|ng đ~ đốt vào cổ cậu. Giờ cậu nằm đó t|i nhợt, chẳng thể nghe thấy gì, và chẳng thể
cử động.

“Cậu chủ, cậu chủ th}n yêu!” Sam lại gọi, rồi chờ suốt một lúc lâu im lặng, cố lắng nghe
nhưng vô ích.

Chú khẩn trương cắt bỏ những sợi tơ trói rồi áp tai lên ngực Frodo và lên miệng cậu, nhưng
chú không nhận thấy bất cứ rung động nào của sự sống, hay ngay cả một nhịp đập yếu ớt nhất
của trái tim. Chú cố xoa ngực và bàn chân cậu chủ, sờ lên trán cậu, nhưng tất cả đều lạnh ngắt.

“Frodo, cậu Frodo!” chú gọi. “Đừng bỏ tôi một mình lại đ}y! Sam của cậu đang gọi n{y. Đừng
đến nơi n{o tôi không thể theo được! Dậy đi, cậu Frodo! Ôi dậy đi, Frodo th}n yêu của tôi! Dậy
đi!”

Rồi cơn giận dữ d}ng lên, chú điên cuồng chạy quanh xác cậu chủ, đ}m túi bụi vào không
khí, chém loạn xạ v{o v|ch đ|, v{ kêu g{o chửi mắng. Giờ thì chú quay lại, cúi xuống nhìn khuôn
mặt tái nhợt của Frodo trong buổi nh| nhem. Đột nhiên chú nhận ra mình đang ở bên một hình
ảnh đ~ hiện lên cho chú xem trong mặt gương Galadriel ở Lórien: Frodo khuôn mặt tái mét nằm
ngủ li bì dưới một v|ch đ| lớn tối tăm. Hoặc lúc đó chú đ~ tưởng vậy là ngủ li bì. “Cậu ấy chết
rồi!” chú nói. “Không phải ngủ, mà là chết!” V{ trong lúc chú nói điều đó ra, cứ như thể lời lẽ
càng khiến chất độc phát tác, chú thấy dường như khuôn mặt đang chuyển màu xanh tái.

Rồi nỗi tuyệt vọng đen đặc buông xuống phủ lấy Sam, chú gục xuống thềm đ|, kéo chiếc mü
trùm qu| đầu, bóng đêm len tận vào trái tim chú, và chú không còn biết thêm gì nữa.

Khi rốt cục m{u đen đ~ tan đi, Sam nhìn lên thấy bóng tối khắp xung quanh chú; thế nhưng
chú chẳng thể biết thế giới đ~ nhọc nhằn trôi qua thêm bao nhiêu phút rồi. Chú vẫn ở đó, v{ cậu
chủ vẫn nằm chết ngay bên cạnh. Dãy núi chẳng tan vỡ còn thế giới cüng không sụp đổ.

“Tôi sẽ phải làm gì đ}y, tôi sẽ phải l{m gì đ}y?” chú nói. “Tôi đ~ cùng cậu ấy vượt qua ngần
ấy qu~ng đường mà chẳng để l{m gì sao?” V{ rồi chú nhớ lại giọng mình nói ra những điều mà
khi đó chính chú cüng chưa hiểu được, khi cuộc hành trình bắt đầu: tôi có việc gì đó phải làm
trước khi kết thúc. Tôi phải làm cho bằng được, thưa cậu, nếu cậu hiểu ý tôi.

“Nhưng tôi có thể l{m được gì đ}y? Bỏ mặc cậu Frodo chết m{ không được chôn cất trên
đỉnh dãy núi, rồi đi về? Hay đi tiếp? Đi tiếp?” chú nhắc lại, và trong giây lát nghi ngại và sợ hãi
khiến chú rùng mình. “Đi tiếp ư? Đó l{ những gì tôi phải l{m ư? V{ bỏ lại cậu ấy?”
 Cuối cùng chú òa khóc; rồi tiến về phía Frodo chú chỉnh trang lại xác cậu, đặt đôi b{n tay
lạnh ngắt lên ngực, quấn chiếc |o cho{ng quanh người cậu, chú đặt thanh kiếm của mình xuống
một bên cậu, và cây gậy Faramir tặng ở phía bên kia.

“Nếu tôi phải đi tiếp,” chú nói, “tôi sẽ phải lấy thanh kiếm của cậu, xin phép cậu, thưa cậu
Frodo, thế nhưng tôi sẽ đặt thanh kiếm này bên cạnh cậu, giống như nó đ~ nằm bên vị vua già
trong mộ đ|; v{ cậu vẫn có chiếc áo mithril đẹp đẽ của ông Bilbo. Còn chiếc lọ ánh sáng của cậu,
thưa cậu Frodo, cậu đ~ cho tôi mượn và tôi sẽ cần đến nó, vì giờ tôi sẽ luôn phải ở trong bóng
tối. Nó đẹp đẽ đối với tôi, trong khi Phu Nhân lại tặng nó cho cậu, nhưng có lẽ người sẽ thông
cảm. Cậu thì có thông cảm không, cậu Frodo? Tôi phải đi tiếp.”

Thế nhưng chú vẫn không thể đi, chưa thể. Chú vẫn quỳ đó, nắm lấy bàn tay Frodo mà
không thể thả ra. Thời gian trôi đi m{ chú vẫn quỳ ở đó, nắm tay cậu chủ, và trong tim chú diễn
ra một cuộc đấu tranh.

Giờ đ}y chú cố tìm một sức mạnh n{o đó có thể kéo chú đi v{ tiếp tục cuộc h{nh trình đơn
độc - để báo thù. Một khi chú đi được, nỗi tức giận sẽ đưa chú qua mọi con đường của thế giới
n{y, để đuổi theo, cho đến khi chú bắt được gã: Gollum. Và Gollum sẽ chết trong một xó xỉnh
n{o đó. Thế nhưng đó không phải việc chú quyết t}m l{m. Nó không đ|ng để chú phải bỏ rơi
cậu chủ của mình. Việc đó không thể đưa cậu chủ quay lại. Chẳng có gì có thể. Lẽ ra cả hai phải
được chết cùng nhau. V{ đó hẳn sẽ là một h{nh trình đơn độc.

Chú nhìn lên müi s|ng của thanh kiếm. Chú nghĩ về những chốn phía sau, một bờ vực đen
tối v{ cú rơi xuống hư không. Đấy chẳng phải là lối tho|t. Như thế chẳng l{m được gì, ngay cả
khóc thương cüng không được. Đó không phải việc chú quyết t}m l{m. “Vậy tôi có thể làm gì
đ}y?” chú lại kêu lên, và lần n{y dường như chú đ~ thấy rành rành câu trả lời khó khăn: phải
làm cho bằng được. Một cuộc h{nh trình đơn độc kh|c, cüng đồng thời là cuộc hành trình tồi tệ
nhất.

“C|i gì? Tôi ư, một mình, đi đến Khe Định Mệnh?” chú vẫn nao núng, nhưng quyết tâm bắt
đầu lớn dần. “C|i gì? Tôi phải lấy chiếc Nhẫn khỏi cậu ấy sao? Hội Đồng đ~ trao nó cho cậu ấy
m{.”

Nhưng c}u trả lời đ~ đến ngay sau đó: “Hội Đồng cüng trao cho cậu ấy các bạn đồng hành
để đảm bảo nhiệm vụ không thất bại. V{ mi l{ người cuối cùng của Hội Đồng Hành. Nhiệm vụ
không được phép thất bại.”

“Gi| m{ mình không phải l{ người cuối cùng,” chú rên rỉ. “Ước gì ông gi{ Gandalf hay ai đó
có mặt ở đ}y. Tại sao mình lại bị bỏ mặc một mình phải tự quyết định? Chắc chắn mình sẽ quyết
định sai lầm. Mà việc lấy chiếc Nhẫn v{ xung phong lên trước không phải d{nh cho mình.”
 “Thế nhưng không phải mi xung phong lên trước m{; mi đ~ bị đẩy lên phía trước. Còn
chuyện không phải l{ người phù hợp, thì đó, cậu Frodo hay ông Bilbo cüng vậy, như mi có thể
nói. Họ đ}u có tự chọn bản th}n.”

“Ch{, mình phải tự quyết định thôi. Mình sẽ quyết định. Nhưng chắc chắn mình sẽ sai lầm:
vì có vậy thì mới là Sam Gamgee.

“Giờ thì xem nào: nếu chúng ta bị phát hiện ở đ}y, hoặc cậu Frodo bị phát hiện, và vật đó
vẫn trên người cậu ấy, chà, Kẻ Thù sẽ chiếm lấy nó. V{ đó sẽ là kết cục cho tất cả chúng ta, cho
Lórien, cho Thung Đ|y Khe, cho Quận và tất cả. V{ cüng chẳng còn thời giờ để mà mất, nếu
không kiểu gì kết thúc cüng sẽ tới. Chiến tranh đ~ nổ ra, và nhiều khả năng l{ mọi thứ đều đ~ đi
theo hướng có lợi cho Kẻ Thù rồi. Không còn cơ hội mang Nó quay về xin lời khuyên hay xin
phép nữa. Không, chỉ có hoặc ngồi lại đ}y cho đến khi chúng đến giết chết mình ngay bên xác
cậu chủ và chiếm lấy nó: hoặc lấy Nó rồi đi.” Chú hít một hơi thật s}u. “Vậy thì lấy Nó thôi, đúng
rồi!”

Chú cúi xuống. Hết sức nhẹ nhàng chú tháo móc cài ở cổ và luồn tay vào trong áo chẽn của
Frodo; rồi chú đỡ cái đầu lên bằng tay kia, hôn vào vầng trán lạnh lẽo, đoạn khẽ khàng kéo sợi
dây chuyền qua đầu. Rồi chú lặng lẽ đặt lại đầu cậu nằm xuống nghỉ. Chẳng thấy thay đổi nào
hiện ra trên khuôn mặt im lìm, v{ điều đó hơn bất cứ bằng chứng n{o kh|c đ~ thuyết phục Sam
rằng Frodo rốt cục đ~ chết và bỏ lại Nhiệm Vụ.

“Tạm biệt, cậu chủ th}n yêu!” chú thì thầm. “H~y thứ lỗi cho Sam của cậu. Hắn sẽ quay lại
đ}y khi công việc đ~ ho{n tất - nếu hắn l{m được. Rồi sau đó hắn sẽ không rời xa cậu nữa đ}u.
Cậu hãy yên nghỉ cho đến khi tôi đến; và cầu cho không một sinh vật thối tha n{o đến gần cậu!
Và nếu Phu Nhân có thể nghe được lời tôi và cho tôi một điều ước, tôi xin ước quay lại đ}y m{
thấy cậu lần nữa. Tạm biệt!”

Rồi chú cúi đầu v{ đeo sợi dây chuyền vào, và ngay lập tức đầu chú bị kéo gằm xuống mặt
đất do sức nặng của chiếc Nhẫn, như một hòn đ| lớn vừa treo vào cổ. Nhưng từ từ, như thể sức
nặng trở nên nhẹ dần, hay một sức mạnh mới đang d}ng lên trong chú, chú cất đầu lên, và bằng
một nỗ lực lớn lao chú đứng dậy và nhận ra mình có thể đi trong lúc mang theo g|nh nặng này.
V{ trong gi}y l|t chú giơ Lọ Nước lên, nhìn xuống cậu chủ, lúc này ánh sáng bừng lên dịu dàng
như vầng sáng của sao hôm mùa hạ, v{ trong |nh s|ng đó sắc da khuôn mặt Frodo lại chuyển
sang đẹp đẽ, nhợt nhạt nhưng tỏa ra một vẻ đẹp Tiên, như một người đ~ tho|t khỏi bóng đêm
từ rất lâu. Và mang theo nỗi an ủi cay đắng trước hình ảnh cuối cùng đó Sam quay người, giấu
luồng s|ng đi, rồi tập tễnh bước vào bóng tối đang buông xuống d{y đặc.

Chú chẳng phải đi xa. Đường hầm đ~ c|ch một quãng phía sau; còn Khe Nứt thì chỉ khoảng
v{i trăm thước phía trước mặt, hoặc có thể gần hơn. Lối mòn có thể nhìn thấy rõ trong buổi tối
nhá nhem, một vệt lún s}u sau h{ng đời bước chân qua lại, giờ chạy lên thoai thoải thành một
lòng máng dài giữa v|ch đ| ở cả hai bên. Lòng máng hẹp lại rất nhanh. Một chốc Sam đ~ tới một
đợt cầu thang dài, bậc nông và rộng. Giờ tòa th|p Orc đ~ ở ngay phía trên chú, đen đúa nhìn
xuống, và con mắt đỏ bừng lên bên trong. Lúc n{y chú đang khuất trong bóng tối bên dưới tháp.
Chú đ~ lên đến những bậc thang trên cùng và rút cục đ~ tới được Khe Nứt.

“Mình đ~ quyết định rồi,” chú vẫn tự nhủ. Nhưng không phải vậy. Cho dù chú đ~ cố suy nghĩ
hết sức để ra kết luận, song những gì chú đang l{m ho{n to{n đi ngược lại bản chất tự nhiên của
chú. “Mình có l{m sai không vậy?” chú lẩm bẩm. “Mình đ|ng lẽ phải l{m gì kh|c đ}y?”

Khi những mặt dốc đứng của Khe Nứt đóng lại quanh chú trước khi chú lên đến đỉnh thực
sự, trước khi cuối cùng chú cüng thấy con đường đổ xuống Vùng Đất Không Tên, chú quay
người. Trong giây lát, bất động trong mối hoài nghi không chịu đựng nổi, chú nhìn lại. Chú vẫn
có thể nhìn thấy miệng đường hầm, như một vết nhọ nhỏ trong bầu ảm đạm đang buông xuống;
v{ chú nghĩ mình có thể nhìn thấy hoặc đo|n được nơi Frodo nằm. Lúc dõi nhìn xuống nền đ|
cao đ~ chứng kiến cả cuộc đời chú sụp đổ, chú tưởng như đ~ thấy chút |nh s|ng le lói nơi thềm
đ| dưới kia, hoặc cüng có thể đó l{ do trò lừa mị n{o đó của nước mắt chú.

“Phải chi mình ho{n th{nh được điều ước, một điều thôi,” chú thở d{i, “quay lại đó còn
thấy cậu ấy!” Rồi cuối cùng chú quay lại con đường phía trước v{ bước tiếp v{i bước; đó l{
những bước nặng nề và bất đắc dĩ nhất mà chú từng đi.

Chỉ v{i bước thôi; và giờ thêm v{i bước nữa chú sẽ đi xuống và có lẽ sẽ không bao giờ nhìn
thấy lại nền đ| cao đó nữa. Nhưng đột nhiên chú nghe thấy những tiếng hét và tiếng nói. Chú
đứng im như đ|. Tiếng lü Orc. Chúng ở đằng sau đằng trước chú. Chú nghe thấy tiếng bước chân
nặng nề và những tiếng quát tháo cục cằn: Lü Orc đang đi lên Khe Nứt từ phía bên kia, có lẽ từ
lối v{o n{o đó của tòa tháp. Tiếng bước chân và tiếng hò hét cüng cất lên từ phía sau. Chú xoay
người lại. Chú nhìn thấy những đốm đỏ nhỏ, những bó đuốc, đang bập bùng đi xa phía dưới,
tuôn ra từ đường hầm. Rốt cục cuộc săn đuổi đ~ nổ ra. Con mắt đỏ của tòa tháp hóa ra không
mù. Chú đ~ bị trông thấy.

Lúc này những ngọn đuốc lập lòe và tiếng leng keng của sắt thép đ~ tiến đến rất gần. Chỉ
một phút nữa thôi chúng sẽ lên đến đỉnh v{ đuổi kịp chú. Chú đ~ mất quá lâu mới quyết dịnh,
giờ thì không kịp nữa rồi. Làm sao chú có thể trốn thoát, hay cứu lấy bản thân, hay cứu chiếc
Nhẫn? Chiếc Nhẫn. Chú không hề nhớ có bất cứ suy nghĩ hay quyết định nào. Chú chỉ đơn giản
nhận thấy mình đang th|o sợi dây chuyền ra và cầm lấy chiếc Nhẫn. Tên dẫn đầu đội quân Orc
xuất hiện trong Khe Nứt ngay phía trước chú. Chú vội đeo nó v{o.

Thế giới thay đổi, một khoảnh khắc thời gian như chứa cả một giờ đồng hồ suy ngẫm. Ngay
lập tức chú nhận ra thính giác mình sắc bén hơn trong khi thị giác lại mờ đi, nhưng không giống
lúc ở động Bà Nhện. Mọi thứ xung quanh chú giờ không tối tăm nữa mà mập mờ; trong khi bản
th}n chú đang ở đó trong một thế giới sương khói x|m xịt, cô độc, như một viên đ| nhỏ màu
đen, còn chiếc Nhẫn, trĩu nặng nơi b{n tay tr|i chú, lại như một quả cầu vàng nóng bỏng. Chú
chẳng cảm thấy mình tàng hình tí nào, mà còn thấy mình đang hiện hình một c|ch đ|ng sợ và
nổi bật; và chú biết từ nơi n{o đó có Con Mắt đang dõi tìm chú.

Chú nghe thấy tiếng đ| nứt, tiếng nước chảy róc rách từ m~i xa trong Thung Lüng Morgul;
và ở bên dưới những tầng đ| dưới kia nỗi đau ùng ục của Bà Nhện trong lúc đang mò mẫm và
lạc lối trong h{nh lang mù lòa n{o đó; v{ những tiếng nói trong hầm sâu tòa tháp; tiếng huyên
náo của lü Orc khi đi ra khỏi đường hầm; v{ g{o đến chói tai chú là tiếng dậm chân và tiếng hô
hoán của lü Orc phía trước. Chú co người |p v{o v|ch đ|. Thế nhưng chúng vẫn {o lên như một
đội quân ma, những hình thù méo mó xám xịt trong m{n sương mờ, chỉ là những giấc mơ h~i
hùng cầm trong tay những ngọn lửa nhợt nhạt. V{ chúng đi qua chú. Chú co rúm người lại, cố bò
vào khe nứt n{o đó để lẩn trốn.

Chú vểnh tai nghe ngóng. Toán Orc từ đường hầm v{ c|c to|n kh|c đang h{nh qu}n xuống
đ~ nhìn thấy nhau, cả hai to|n đều vội vã và luôn mồm hò hét. Chú nghe thấy cả hai rất rõ ràng,
và chú hiểu những gì chúng nói. Có lẽ chiếc Nhẫn đ~ giúp chú hiểu được các ngôn ngữ, hoặc đơn
giản là hiểu được, đặc biệt là hiểu các nô lệ của Sauron, kẻ tạo ra nó, vì vậy nếu để ý chú có thể
hiểu và dịch những suy nghĩ đó cho mình. Rõ r{ng c{ng tiến đến gần nơi chiếc Nhẫn được rèn
nên, nó càng thể hiện quyền năng to lớn; nhưng có một thứ nó không thể ban tặng, đó l{ lòng
düng cảm. Lúc này Sam vẫn chăm chăm lẩn trốn, muốn l|nh mình đi cho đến khi tất cả lại yên
ắng; và chú nghe ngóng trong lo âu. Chú không biết những giọng nói gần đến mức nào, bởi lẽ
chú nghe được gần như ở ngay trong tai chú.

“Ê! Gorbag! M{y l{m gì trên đó thế? Ngán chiến tranh rồi {?”

“Có lệnh, đồ ngớ ngẩn. Còn m{y đang l{m gì đấy, Shagrat? Chui nhủi trên này mệt rồi à?
Định xuống đó đ|nh nhau sao?”

“Lệnh cho mày thì có. Tao chỉ huy con đèo n{y. Ăn nói cho lễ độ. M{y định b|o c|o gì?”

“Chẳng có gì.”

“Hai! Hai! Yoi!” một tiếng thét chen vào cuộc đối đ|p của hai tên chỉ huy. Lü Orc ở phía dưới
vừa đột nhiên nhìn thấy c|i gì đó. Chúng bắt đầu chạy. Lü kia cüng vậy.

“Hai! Ô n{y! Ở đ}y có gì đó! Nằm ngay trên đường. Một tên gi|n điệp, một tên gi|n điệp!” Có
tiếng tù v{ hú lên đùng đục cùng vô vàn tiếng nói ông ổng náo nhiệt cất lên.

Như bị lĩnh trọn một cú đ|nh khủng khiếp Sam sực tỉnh khỏi nỗi sợ h~i. Chúng đ~ trông
thấy cậu chủ của chú. Chúng sẽ làm gì? Chú từng nghe nhiều chuyện về lü Orc đủ để khiến máu
phải đông lại. Thật không thể chịu đựng nổi. Chú vùng dậy. Chú vứt toẹt Nhiệm Vụ và tất cả
quyết định của chú đi, vứt cả sợ hãi và nghi ngờ theo cùng. Lúc này chú biết chú nên ở đ}u từ
trước tới giờ: bên cạnh cậu chủ, cho dù vẫn chưa rõ chú có thể l{m được gì ở đó. Chú chạy
ngược xuống những bậc thang trên đường mòn dẫn đến Frodo.

“Ở đó có bao nhiêu?” chú thầm hỏi. “Mình đo|n có ít nhất ba mươi bốn mươi tên từ tòa
th|p, lü từ bên dưới còn nhiều hơn vậy. Mình có thể giết được bao nhiêu trước khi bị chúng bắt?
Chúng sẽ nhìn thấy ánh lửa thanh kiếm ngay khi mình rút ra, và sớm muộn gì chúng cüng sẽ bắt
được mình. Không biết liệu có bài ca nào nhắc đến việc này không: Samwise ngã xuống trên Đèo
Cao và xây một tường xác quân thù quanh cậu chủ. Không, không có bài ca nào hết. Dĩ nhiên l{
không, bởi chiếc Nhẫn sẽ bị tìm thấy, và sẽ không còn bài ca nào nữa. Mình chẳng thể đừng
được. Chỗ của mình là bên cạnh cậu Frodo. Họ phải hiểu điều đó - Elrond và Hội Đồng, và những
Lãnh Chúa, những Phu Nh}n vĩ đại vốn vô cùng thông thái. Kế hoạch của họ thất bại rồi. Mình
không thể l{ Người Mang Nhẫn. Nếu không có cậu Frodo.”

Thế nhưng lü Orc giờ đ~ nằm ngoài tầm nhìn mờ ảo của chú. Chú đ~ không có thời gian để
nhìn lại mình, nhưng giờ chú nhận ra rằng chú đang mệt, mệt đến gần như kiệt sức: đôi ch}n
chẳng chịu mang chú đi như chú mong muốn. Chú đi qu| chậm. Đường mòn dường như d{i
hàng dặm. Tất cả chúng đ~ biến đi đ}u trong m{n sương rồi?

Chúng lại kia rồi! Vẫn còn cả một chặng đường phía trước. Một đống những hình thù đang
vây quanh một thứ gì đó đang nằm trên mặt đất, một số tên như có vẻ đang lao đi đường này
đường kia, khom người như chó theo dấu hơi. Chú cố thực hiện một cú nước rút.

“N{o Sam!” chú nói, “nếu không mi sẽ lại quá muộn.” Chú nới lỏng thanh kiếm trong vỏ. Chỉ
một phút nữa chú sẽ tuốt nó ra, và rồi...

Một bầu huyên n|o, la hét v{ cười cợt, cất lên khi một thứ gì đó được nhấc lên khỏi mặt đất.
“Ya hoi! Ya hari hoi! Lên! Lên!”

Rồi một tiếng qu|t: “Đi thôi! Con đường tắt! Quay lại cổng ngầm! Các dấu hiệu cho thấy mụ
sẽ không quấy rầy chúng ta trong đêm nay đ}u.” Cả đội quân những hình dáng Orc bắt đầu di
chuyển. Bốn tên ở giữa vác theo trên vai chúng một x|c người. “Ya hoi!”

Chúng đ~ lấy được x|c Frodo. Chúng đ~ đi mất. Chú chẳng thể bắt kịp chúng. Thế nhưng
chú vẫn cố đuổi theo. Lü Orc đ~ đến đường hầm v{ đang tiến vào. Những tên vác xác Frodo đi
trước, sau chúng là cả một đ|m đông đang chật vật chen lấn. Sam vẫn bước tới. Chú tuốt kiếm,
|nh s|ng m{u xanh dương lấp lánh trong bàn tay do dự của chú, nhưng chúng chẳng nhìn thấy.
Chú vừa mới hổn hển đến nơi thì tên cuối cùng đ~ biến mất vào bên trong lỗ đen.
 Chú đứng lại trong giây lát, thở dốc, tay giữ chặt lấy ngực. Rồi chú quệt tay áo lên mặt, lau đi
những bụi bẩn, mồ hôi, v{ nước mắt. “Quỷ tha ma bắt đồ bẩn thỉu!” chú nói, rồi lao theo chúng
vào bóng tối.

Dường như đường hầm không còn quá tối nữa, chỉ giống như lúc chú vừa bước ra khỏi màn
sương mỏng đi v{o một vùng khói đặc. Sự mệt mỏi trong chú mỗi lúc một tăng, nhưng ý chí của
chú lại cứng rắn hơn nữa. Chú tưởng như có thể thấy |nh đuốc c|ch không xa phía trước, song
dù cố thế nào chú vẫn chẳng thể đuổi kịp. Lü Orc di chuyển rất nhanh trong đường hầm, hơn
nữa chúng lại biết nằm lòng đường hầm này; bởi, dù có Bà Nhện, chúng vẫn thường buộc phải
sử dụng nó, lối đi nhanh nhất đến Thành Phố Chết bên kia dãy núi. Chúng không biết đường
hầm chính và hang tròn lớn, nơi B{ Nhện chiếm l{m nơi trú ngụ từ h{ng đời trước, đ~ được đ{o
từ bao giờ, thế nhưng chính chúng đ~ đ{o rất nhiều đường phụ ở cả hai vách hầm để tránh xa
động của mụ trong những chuyến đi qua lại phục vụ công chuyện của chủ nhân chúng. Đêm nay
chúng không định xuống sâu, mà chỉ khẩn trương tìm đường nhánh quay lại tòa tháp canh trên
v|ch núi. Đa số bọn chúng đều phấn khởi, mừng rỡ vì thứ chúng tìm thấy, vừa chạy chúng vừa
hò hét ầm ĩ theo đúng t|c phong của giống loài chúng. Sam nghe thấy âm thanh chói gắt chúng
phát ra, vô âm sắc và khó nghe trong bầu không khí chết, và chú phân biệt được hai giọng nói
trong số còn lại: chúng to hơn, v{ ở gần chú hơn. Có vẻ như chỉ huy của hai đội qu}n đang bọc
hậu sau cùng, và vừa đi vừa tranh cãi.

“M{y có thể bảo đ|m của nợ nhà mày thôi ầm ĩ được không, Shagrat?” một kẻ cằn nhằn.
“Bọn tao không muốn bị Bà Nhện đuổi theo đ}u.”

“Nói nữa đi, Gorbag! Qu| nửa số đó l{ do bọn m{y đấy,” giọng kia nói. “Nhưng cứ để anh em
chơi! Tao đo|n tạm thời không phải lo lắng về Bà Nhện đ}u. Có vẻ như mụ vừa ngồi phải móng
chân, và chúng ta không cần phải khóc thương vì điều đó. Vậy nên cứ để chúng cười. Bởi rút cục
vận may đ~ mỉm cười với chúng ta: bắt được thứ mà Lugbúrz muốn có.”

“Lugbúrz muốn nó hả? Mày nghĩ nó là giống gì vậy? Tao trông nó có vẻ l{ Tiên, nhưng còi
hơn. Một thứ như vậy thì có nguy hiểm gì?”

“Phải nhìn tận mắt mới biết được.”

“Ô hô! Vậy ra họ không nói cho mày biết phải trông đợi việc gì à? Họ chẳng nói cho chúng ta
tất cả những gì họ biết, phải không nào? Một nửa còn chưa được ấy chứ. Nhưng họ có thể sai
lầm đấy, ngay cả đ|m Chóp Bu cüng vậy.”

“Suỵt, Gorbag!” giọng Shagrat chùng xuống, đến nỗi thính giác sắc bén từ trên trời rơi
xuống cüng chỉ đủ giúp Sam hiểu được những gì nói ra. “Có thể, nhưng họ có tai mắt khắp mọi
nơi; có cả ở trong đội của tao, hầu như chắc chắn là thế. Còn điều này thì không cần phải nghi
ngờ gì nữa, họ đang lo lắng về một điều gì đó. Bọn Nazgûl dưới kia lo, như chắc m{y đ~ biết; và
Lugbúrz cüng vậy. Có gì đó suýt lọt ra.”

“M{y bảo suýt {?” Gorbag nói.

“Đúng vậy,” Shagrat nói, “nhưng chúng ta sẽ nói chuyện này sau: Chờ khi nào xuống được
Đường Ngầm đ~. Ở đó có chỗ cho chúng ta nói chuyện, trong lúc bọn lính h{nh qu}n.”

Chẳng lâu sau Sam thấy những ngọn đuốc biến mất. Rồi có tiếng ầm ầm vọng đến, và ngay
lúc chú bắt đầu khẩn trương hơn, một tiếng va đập mạnh. Tất cả những gì chú có thể đo|n l{ lü
Orc rẽ v{o ng|ch hang m{ lúc trước Frodo v{ chú định v{o nhưng nhận ra bị bịt kín. Giờ nó vẫn
đang bị bịt kín.

Hình như có khối đ| lớn chặn đường lại, nhưng bằng c|ch n{o đó lü Orc vẫn qua được, bởi
chú nghe thấy tiếng chúng phía bên kia. Chúng vẫn tiếp tục chạy, mỗi lúc một s}u hơn v{o lòng
núi, về phía tòa tháp. Sam thấy tuyệt vọng. Chúng đang mang x|c cậu chủ đi vì một mục đích xấu
xa n{o đó còn chú thì không thể đuổi kịp. Chú cố chọc, đẩy, thậm chí xô cả người vào khối đ|,
thế nhưng nó chẳng chịu nhúc nhích. Rồi chú lại nghe thấy từ c|ch đó không xa, hoặc chú nghĩ
vậy, tiếng hai tên chỉ huy đang nói chuyện. Chú đứng im nghe ngóng, hy vọng có thể biết được
điều gì đó có ích. Có lẽ Gorbag, dường như l{ người của Minas Morgul, sẽ đi ra, v{ chú có thể
l|ch được vào bên trong.

“Không, tao không biết,” giọng Gorbag cất lên. “Thông điệp tới còn nhanh hơn bất cứ thứ gì
bay được, thường là vậy. Nhưng tao không hỏi han tại sao lại l{m được như vậy. An toàn nhất là
không nên làm thế. Grr! Lü Nazgûl khiến tao phát ớn. Và chúng lột da mày ngay khi nhìn tới
mày, khiến cho mày lạnh lẽo trong bóng đêm ở phía bên kia. Nhưng Ng{i thích chúng; giờ chúng
là thân cận của Ngài, nên càu nhàu chẳng ích gì đ}u. Để tao nói cho mày biết, công vụ dưới
thành phố chẳng dễ d{ng đ}u.”

“M{y nên thử lên đ}y l{m bạn với Bà Nhện,” Shagrat nói.

“Tao muốn thử ở chỗ n{o đó không có đứa nào hết. Nhưng giờ chiến tranh nổ ra rồi, chừng
nào kết thúc thì mọi chuyện có thể dễ d{ng hơn.”

“Họ nói đang tốt đẹp cả.”

“Tất nhiên họ sẽ nói vậy,” Gorbag cằn nhằn. “Để rồi xem. Nhưng dù thế nào, nếu đúng l{ tốt
đẹp thì sẽ rộng thêm rất nhiều chỗ đấy. M{y nghĩ sao? - nếu chúng ta có cơ hội, mày và tao sẽ
chuồn đi tự gây dựng ở đ}u đó với v{i đứa đ{n em đ|ng tin, đ}u đó có nhiều của cải và dễ cướp
bóc, và chẳng có mấy g~ to đầu.”

“A!” Shagrat thốt lên. “Giống như trước kia.”

“Phải,” Gorbag nói. “Nhưng đừng trông đợi quá. Tao không thấy yên dạ lắm. Tao nói rồi đấy,
mấy G~ To Đầu, ai ch{,” giọng hắn chùng xuống gần như chỉ còn là thì thầm, “ai ch{, ngay cả Gã
To Nhất cüng có thể sai lầm. M{y nói có gì đó suýt lọt. Còn tao nói có gì đó đã lọt. Và chúng ta
cần phải đề phòng. Lúc n{o cüng l{ đ|m Uruk phải giải quyết mấy đứa lọt ra, mà chẳng mấy khi
được cảm ơn. Nhưng đừng quên: kẻ thù không yêu mến chúng ta hơn yêu mến Ngài chút nào
đ}u, v{ nếu chúng cưỡi được cổ Ng{i, chúng ta cüng coi như xong. Nhưng n{y: m{y nhận lệnh
xuất quân từ lúc n{o?”

“C|ch đ}y khoảng một giờ, ngay trước lúc mày gặp bọn tao. Thông điệp là: Nazgûl bất an. E
rằng trên các Cầu Thang có gián điệp. Cảnh giác gấp đôi. Tuần tra trên đỉnh các Cầu Thang. Tao
đi ngay lập tức.”

“Quả là công việc tồi tệ,” Gorbag nói. “Nghe đ}y n{y - lü G|c C}m của bọn tao cüng bất an từ
hai ngày nay rồi, tao được cho biết vậy. Nhưng đội tuần tra của tao không được giao xuất quân
ngay, v{ cüng chẳng có tin tức nào gửi lại Lugbúrz: bởi Hiệu Lệnh Vĩ Đại đ~ điểm, và Nazgûl
Trưởng đ~ ra trận, đủ thứ việc đó. V{ tao được biết rằng suốt một thời gian chúng chẳng làm gì
được để bắt Lugbúrz phải quan t}m.”

“Tao cho rằng Con Mắt đang bận bịu đ}u đó,” Shagrat nói. “Họ nói những việc đại sự đang
xảy đến đằng T}y.”

“D|m lắm,” Gorbag gầm gừ. “Nhưng trong lúc đó kẻ thù lại có mặt ở Cầu Thang. Còn bọn
m{y thì đang tính gì vậy? Lẽ ra bọn mày phải canh gác chứ, dù có lệnh đặc biệt hay không? Bọn
m{y định l{m gì?”

“Đủ rồi đấy! Đừng dạy tao làm công việc của tao. Bọn tao đều thức cả. Bọn tao biết có nhiều
thứ hay ho đang xảy ra.”

“Hay đấy nhỉ!”

“Phải, hay lắm: ánh sáng và hò hét và các thứ. Nhưng B{ Nhện khởi hành rồi. Quân của tao
nhìn thấy mụ và thằng Lén Lút của mụ.”

“Thằng Lén Lút của mụ à? Thứ gì vậy?”

“M{y phải thấy nó mới hiểu: một thằng cha gầy nhom đen nhẻm; g~ trông cüng giống nhện,
hoặc có lẽ giống một con ếch đói hơn. G~ đ~ từng đến đ}y rồi. Lần đầu là chạy khỏi Lugbúrz,
nhiều năm trước, và bọn tao có lệnh từ Trên Cao để gã qua. Kể từ đó g~ lên lối Cầu Thang thêm
một hai lần nữa, nhưng bọn tao mặc kệ gã: có vẻ như g~ có thỏa thuận ngầm n{o đó với Lệnh
Bà. Tao cho rằng thịt gã không ngon: chứ mụ chẳng mấy bận tâm về những gì Trên Cao nói.
Nhưng chúng m{y canh thung lüng tốt gớm: g~ đ~ lên đ}y trước vụ ồn ào này cả một ngày. Bọn
tao nhìn thấy g~ đêm qua lúc trời vừa tối. Dù sao thì đ{n em tao cüng b|o c|o lại rằng Lệnh Bà
đ~ có trò vui, v{ chuyện đó tao thấy cüng tốt ch|n, cho đến khi thông điệp tới. Tao cứ tưởng
thằng Lén Lút mang đồ chơi đến cho mụ, hoặc bọn mày gửi qu{ đến, một thằng tù chiến tranh
hay một thứ gì đó. Tao không can thiệp trong lúc mụ chơi. Chẳng có gì tho|t được khỏi Bà Nhện
trong lúc mụ đi săn.”
 “M{y nói chẳng có gì sao! Lúc ở đằng đó m{y không có mắt {? Tao đ~ bảo với mày là tao
không thấy yên dạ rồi mà. Bất cứ thứ gì lên được Cầu Thang thì đã chuồn khỏi mụ. Nó đ~ cắt tơ
của mụ và vọt ra ngoài cái lỗ. Đó l{ thứ đ|ng phải suy nghĩ đấy!”

“[ ừ, nhưng cuối cùng mụ cüng tóm được hắn, phải không n{o?”

“Tóm hắn? Tóm ai chứ? Thằng ranh con này sao? Nếu nó là tên duy nhất thì mụ đ~ đưa nó
vào chạn thức ăn từ lâu rồi, và bây giờ nó phải nằm ở đó. V{ nếu như Lugbúrz muốn nó, mày
hẳn đ~ phải đi m{ bắt nó về. Tốt cho m{y đấy. Nhưng có nhiều hơn một thằng.”

Đến đ}y Sam bắt đầu lắng nghe chăm chú hơn v{ |p hẳn tai lên đ|.

“Đứa nào cắt mấy sợi tơ mụ buộc quanh nó, hả Shagrat? Vẫn l{ đứa đ~ ph| tấm mạng. Mày
không thấy điều đó sao? V{ đứa n{o đ~ găm kim v{o Lệnh B{? Tao đoan chắc vẫn là hắn. Và hắn
đ}u rồi? Hắn đ}u rồi hả Shagrat?”

Shagrat không trả lời.

“M{y nên động n~o đi l{ vừa, ấy là nếu mày có não. Chẳng có gì đ|ng cười cả. Chưa một ai,
chưa một ai từng găm được kim vào Bà Nhện, như m{y phải biết rõ. Điều đó chẳng có gì đ|ng
buồn; nhưng nghĩ m{ xem - quanh đ}y có một kẻ xổng chuồng còn nguy hiểm hơn bất cứ tên
phản loạn đ|ng nguyền rủa nào từng xuất hiện kể từ thời tồi tệ ng{y xưa, kể từ Cuộc Vây Hãm
Vĩ Đại. Có gì đó đã lọt ra rồi.”

“Vậy nó là giống gì?” Shagrat gầm gừ.

“Thưa Chỉ Huy Shagrat, dựa theo các dấu hiệu, tao có thể nói vừa có một tên chiến binh to
con xổng chuồng, có vẻ là Tiên, ít nhất thì cüng dùng kiếm tiên, và có lẽ cả một cây rìu nữa: hắn
đ~ xổng chuồng trong khu vực của mày, vậy mà mày không phát hiện được hắn. Thật là vui
đấy!” Gorbag nhổ bọt. Sam cười nhạt khi nghe miêu tả chính mình.

“Ai ch{, m{y thì lúc n{o cüng bi quan,” Shagrat nói. “M{y đọc các dấu hiệu kiểu gì cüng
được, nhưng vẫn có thể còn nhiều cách giải thích kh|c. Dù sao thì tao cüng đ~ bố trí lính canh ở
mọi điểm, và tao sẽ giải quyết từng việc một. Để xem anh chàng vừa bị bắt thế n{o đ~ rồi hẵng
lo những việc kh|c.”

“Tao đo|n m{y sẽ không phát hiện được nhiều điều ở anh bạn tí hon đó đ}u,” Gorbag nói.
“Có lẽ nó chẳng có gì liên quan đến mối nguy thực sự. Có vẻ như anh bạn to xác mang thanh
kiếm sắc chẳng coi nó ra gì - cứ mặc kệ nó nằm đó: trò mèo cü rích của bọn Tiên.”

“Để xem. Giờ thì đi thôi! Nói vậy l{ đủ rồi. Đi xem mặt müi tù binh c|i đ~!”

“M{y định làm gì với nó? Đừng quên là tao nhìn thấy nó trước. Nếu có trò vui nào, tao và
quân của tao nhất định phải được tham gia đấy.”
 “N{o, n{o,” Shagrat gầm gừ, “tao có lệnh rồi. Nếu cưỡng lệnh là cái bụng của tao, hay của
m{y, cüng không đủ trả gi| đ}u. Mọi kẻ xâm nhập bị bắt đều phải được giải tới tháp. Tù binh sẽ
bị lột truồng. Mô tả đầy đủ về mọi thứ, quần |o, vü khí, thư từ, nhẫn, hay đồ trang sức đều phải
được gửi ngay lập tức đến Lugbúrz, và chỉ Lugbúrz mà thôi. Tù binh sẽ được đảm bảo an toàn
lành lặn bằng chính mạng sống của mọi th{nh viên đội lính g|c, cho đến khi Ngài cử người đến
hoặc đích th}n đến. Điều đó rõ r{ng lắm rồi, v{ đó l{ điều tao sẽ l{m.”

“Lột truồng hả?” Gorbag nói. “Cả răng, móng, tóc, v{ c|c thứ sao?”

“Không, c|c thứ ấy thì không. Tao nói cho mà biết, nó l{ để cho Lugbúrz. Nó phải được an
toàn và nguyên vẹn.”

“M{y sẽ thấy điều đó l{ rất khó,” Gorbag cười ph|. “Giờ nó chỉ còn là một cái xác thối. Tao
chẳng thể đo|n được Lugbúrz sẽ làm gì với thứ đó. Rồi cüng lại vào nồi thôi.”

“Đồ ngu,” Shagrat gầm lên. “M{y ăn nói n~y giờ có vẻ thông minh, nhưng còn nhiều điều
mày không biết đ}u, cho dù bọn kh|c đều đ~ biết cả. Nếu không cẩn thận, chính mày mới l{ đứa
phải vào nồi, hoặc để làm mồi cho Bà Nhện. Xác thối ư! Đấy là tất cả những gì mày biết về Lệnh
B{ đấy à? Mụ trói bằng tơ nghĩa l{ mụ cần thịt. Mụ không ăn thịt chết, v{ cüng không hút m|u
lạnh. Anh ch{ng n{y chưa chết!”

Sam quay cuồng, bám chặt vào tảng đ|. Chú cảm gi|c như cả thế giói tối tăm n{y đang đảo
lộn. Cơn chấn động khiến chú suýt ngất lịm, nhưng chú còn chưa kịp trấn tĩnh để duy trì các
giác quan thì từ sâu thẳm bên trong chú đ~ có được lời nhận xét: “Đồ ngu, cậu ấy chưa chết, và
trái tim mi biết điều đó. Đừng có tin c|i đầu mi, Samwise, đó không phải bộ phận tốt nhất của
mi đ}u. Thói xấu của mi là không bao giờ thực sự có tí hy vọng nào. Giờ thì phải l{m gì đ}y?” Lúc
này thì chẳng còn gì khác ngoài việc dán cả thân mình vào tảng đ| bất động mà lắng nghe, lắng
nghe miệng lưỡi đê tiện của lü Orc.

“Hừ!” Shagrat nói. “Mụ không chỉ có một thứ chất độc. Những lúc săn mồi, mụ chỉ cần chấm
một phát vào cổ là chúng mềm như c| lóc xương, rồi sau đó mụ sẽ có cách xử lý chúng. Mày có
nhớ lão già Ufthak không? Bọn tao để lạc lão suốt bao nhiêu ngày. Rồi sau đó bọn tao tìm thấy
lão trong một xó, bị treo lủng lẳng, thế nhưng l~o lại vô cùng tỉnh táo và tức tối. Bọn tao cười
quá trời! Có lẽ mụ đ~ quên mất lão, thế nhưng bọn tao không dám chạm vào lão - can thiệp vào
công chuyện của Mụ chẳng hay ho chút nào. Không - cái thẳng lỏi con bẩn thỉu này, nó sẽ tỉnh
dậy, ngoài chuyện cảm thấy nôn nao đôi chút, v{i giờ nữa sẽ khỏe thôi. Hoặc có lẽ sẽ khỏe thôi,
nếu Lugbúrz để nó yên. V{ dĩ nhiên, ngoài cả chuyện băn khoăn nó đang ở đ}u v{ điều gì đ~ xảy
ra với nó.”

“V{ điều gì sắp xảy ra với nó,” Gorbag cười ph|. “Dù sao thì chúng ta cüng có thể kể cho nó
một vài câu chuyện, nếu chúng ta chẳng thể l{m gì kh|c. Tao không nghĩ rằng nó từng đến
Lugbúrz xinh tươi, nên chắc nó muốn biết phải trông đợi điều gì. Chuyện này sẽ vui hơn tao
tưởng đấy. Đi thôi!”

“Tao nói cho m{ nghe, chẳng có gì là vui cả,” Shagrat nói. “V{ nó phải được đảm bảo an toàn,
không thì chúng ta chết cả nút đấy.”

“Được rồi! Nhưng nếu tao là mày, tao sẽ bắt cái thằng to con xổng chuồng trước khi gửi bất
cứ tin tức gì về Lugbúrz. Chuyện mày bắt được con mèo con v{ để xổng mất con mèo to nghe
không êm tai lắm đ}u.”

Tiếng nói chuyện bắt đầu rời xa. Sam nghe thấy tiếng bước chân xa dần. Chú đ~ tỉnh khỏi
cơn chấn động, v{ lúc n{y cơn tức giận điên cuồng đang d}ng lên trong chú. “Mình đo|n sai toét
cả!” chú hét lên. “Mình đ~ biết mà. Giờ chúng bắt được cậu ấy rồi, bọn quỷ sứ! bọn bẩn thỉu!
Không bao giờ được rời xa chủ nhân, không bao giờ: đó mới l{ quy định đúng. V{ th}m t}m
mình biết điều đó. Cầu cho mình được tha thứ! Giờ mình phải quay lại với cậu ấy. Bằng cách nào
đó!”

Chú lại tuốt kiếm ra và lấy chuôi đập lên tảng đ|, nhưng nó chỉ phát ra một tiếng khô khốc.
Tuy nhiên thanh gươm lại bừng lên v{ s|ng đến nỗi chú có thể lờ mờ nhìn thấy nhờ ánh sáng
của nó. Chú ngạc nhiên nhận ra rằng tảng đ| chặn có hình thù như một cánh cửa hạng nặng, và
cao gần gấp đôi chiều cao của chú. Bên trên, giữa mép trên cánh cửa và phần trần hang thấp có
một khoảng trống tăm tối. Chắc hẳn cánh cửa này chỉ nhằm mục đích ngăn cản sự xâm nhập của
Bà Nhện, đóng chặt từ bên trong bằng một cái then hay chốt n{o đó nằm ngoài tầm với đầu óc
xảo quyệt của mụ. Bằng toàn bộ sức lực còn lại Sam nhảy lên bám vào mép cửa phía trên, đu
lên, rồi thả người xuống; rồi chú chạy thục mạng, thanh kiếm bừng sáng trong tay, vòng qua
một lối rẽ rồi lên một con đường hầm quanh co.

Tin cậu chủ vẫn còn sống đ~ kích động chú làm một nỗ lực cuối cùng không để ý gì đến
chuyện mệt mỏi. Chú chẳng nhìn thấy được gì phía trước, bởi con đường mới này vòng vèo liên
tục; thế nhưng chú nghĩ mình sắp bắt kịp hai tên Orc: tiếng chúng mỗi lúc một gần hơn. Lúc n{y
chúng đ~ ở sát lắm rồi.

“Tao định l{m như vậy đấy,” Shagrat nói bằng một giọng bực tức. “Để nó ở ngay phòng trên
cùng.”

“Để làm gì chứ!” Gorbag l{u b{u. “Ở dưới mày không có phòng nào có khóa hết sao?”

“Để tao nói cho mày biết, phải đặt nó ngoài vòng nguy hiểm,” Shagrat trả lời. “Hiểu không?
Nó rất quý gi|. Tao không tin tưởng tất cả quân của tao, và không tin quân nào của mày; và cả
mày nữa, những lúc m{y ph|t điên muốn chơi đùa. Nó sẽ đến nơi n{o tao muốn, v{ nơi ấy mày
sẽ không được đến, nếu mày không biết lễ độ. Tao bảo là lên tầng cao nhất. Nó sẽ an toàn ở đó.”
 “Thật không?” Sam lên tiếng. “C|c ngươi đang quên mất chiến binh Tiên to con vĩ đại đang
xổng chuồng đấy!” Vừa nói chú vừa chạy băng qua góc cua cuối cùng, để rồi nhận ra rằng, vì trò
đùa n{o đó của con đường hầm, hay của thính giác mới mà chiếc Nhẫn vừa cho chú, chú đ~
đ|nh gi| sai khoảng cách.

Những hình thù Orc vẫn còn cách một qu~ng phía trước. Giờ chú đ~ nhìn thấy chúng, đen
đúa v{ béo lùn trên nền đỏ rừng rực. Cuối cùng con đường cüng chạy thẳng, hướng lên trên; và
ở cuối đường, mở ra thật rộng, là hai cánh cổng khổng lồ, có lẽ dẫn đến những căn phòng ở tít
s}u bên dưới chiếc sừng cao của tòa th|p. Lü Orc v|c Frodo đ~ lọt vào trong. Gorbag và Shagrat
cüng đang tiến đến gần cổng.

Sam nghe thấy một bài hát khản đặc cất lên, cùng tiếng tù và lanh lảnh, tiếng cồng chiêng,
ồn ào khủng khiếp. Gorbag v{ Shagrat đ~ lên đến ngưỡng cửa.

Sam vừa hò hét vừa khua thanh Müi Đốt, nhưng giọng chú chìm nghỉm trong bầu huyên
náo. Chẳng ai thèm đếm xỉa đến chú.

Hai cánh cổng rầm rầm dịch chuyển. Sầm. Những thanh sắt bên trong leng keng sập vào vị
trí. Chiếc cổng đ~ đóng. Sam lao cả người vào những bản đồng thau đ~ chốt lại rồi bất tỉnh ngã
xuống đất. Chú ngất lịm trong bóng tối. Frodo vẫn còn sống nhưng đ~ bị Kẻ Thù bắt đi.

Bản đồ
 [1] Xem phụ lục F phần Ent.
[2] Mỗi tháng theo lịch Quận có 30 ngày.

Chia sẻ ebook : http://downloadsach.com/

Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/caphebuoitoi