Khi ng mm, bin tn v vn tit kim nng lng ( Phn cui) (09:21:58 16-06-2008) Tnh ton hiu qu tit

t kim in nng Vic nh lng hiu qu tit kim in nng rt quan trng v n l c s bin tn trong cc h thng. Tuy nhin vic tnh ton chnh xc thng phc tp v hiu qu tit kim in nng ph tnh ca h truyn ng, ch vn hnh, yu cu ca quy trnh cng ngh. Di ayy chng ta s phn tch cc ph ton tit kim in nng thng gp nh phn tch trn l h thng bm v qut ly tm.
Phng php nh gi s b

Thng thng, khi khng c y thng s thit b v h thng, cc tnh ton kh thi s dng lut ng dng (lu lng t l thun vi tc , c tnh in nng tiu th: in nng tiu th ca ng c 100% tc : __kW x__gi. = ____ (a) in nng tiu th ca ng c vi bin tn: __kW x (__% tc )3 x__gi. ="___" (b) in nng tit kim c: (c) = (a) - (b) i vi chu trnh lm vic c ti thay i cn lp li cng thc (b) cho mi gi tr tc v ly tng in nng tiu th tt c cc tc lm vic.

V d nh xt mt bm ly tm cng sut 30kW lm vic 10 gi/ngy, 250 ngy/nm (2500 gi/nm) theo chu trnh: 25% thi gian (625 gi) vi 1 gi) vi 90% lu lng, 25% thi gian (625 gi) vi 80 lu lng. in nng tiu th khi khng s dng bin tn: 30kW x 2500h = 75000kWh in nng tiu th khi s dng bin tn:

30kW x 1 x 625h 30kW x (0.9)3 x 1250h 30kW x (0.8)3 x 625h Tng cng:

= = =

18750kWh 19200kWh 4050kWh 42000kWh

Nh vy in nng tiu th trong trng hp s dng bin tn tit kim c 44% so vi trng hp khng s dng bin tn (42MWh so vi 75M ny thng cho kt qu lc quan hn nhiu so vi thc t.

ch tc nh mc (y ti), hiu sut h thng bin tn/ ng c thng thp hn 3 - 5% so vi khi ch c ng c ch yu do tn tht b sut ca ng c cng gim i. Do vy, mt s nh sn xut a ra bng tra in nng tiu th vi hiu qu tit kim khim tn hn, v d:

Tc (%) 90 80 70 60 50 40

Qut 0.78 0.70 0.59 0.46 0.32 0.22

Bm 0.80 0.64 0.49 0.38 0.28 0.20

Gi thuyt cng sut tiu th ca ng c khng i khi vn tc c nh (khng dng bin tn) trong cng thc (a) cng l nguyn nhn sai s c biu din cng sut thy lc trong hnh 5a d dng nhn thy rng, ngay c khi iu khin bng van tit lu, cng sut thy lc cn thit v do thay i khi lu lng thay i. Trong phn sau (hnh 6, 7) chng ta s thy, ngay c trng hp khng s dng bin tn, cng sut c cn thit bng van tit lu t u vo. Ngoi ra, xut pht t yu cu ca thit b iu khin v ng ng phn phi, mt s h thng cn i hi duy

lng. Nh vy, tnh chnh xc hn, cn phi bit c s ph thuc ca cng sut c cn thit theo lu lng trong trng hp c v khng c Phng php s dng c tuyn in hnh

S dng cc th biu din quan h CNG SUT - LU LNG ca cc h thng bm v qut ly tm in hnh, chng ta c th tnh nhanh ch tit kim in nng.

i vi h thng qut iu khin bng cc phng thc khc nhau, cng sut c cn thit c tra t c tuyn cng sut - lu lng nh trn hnh

Hnh 6: c tuyn cng sut-lu lng ca qut Lu lng ca qut c th thay i bng van chn t ng gi vo hoc ng gi ra nhm iu khin lng khng kh i qua qut. Trong trng hp s dng bin tn, lu lng khng kh c thay i bng cch iu chnh tc qut.

i vi h thng bm iu khin bng ng tun hon, van tit lu u vo hoc bin tn c th s dng c tuyn cng sut - lu lng hnh

Hnh 7: c tuyn cng sut-lu lng ca bm

i vi h thng kt hp bin tn v van tit lu t ng ng cp nc vo, tc bm c thay i theo tn hiu p sut, van tit lu din hiu qu dn n thay i p lc nc. Do , bin tn cng thay i tc bm nhm iu chnh p lc t theo gi tr t trc. Vi chiu c th s dng h ng cong trn hnh 8 tnh cng sut.

Hnh 8: c tuyn cng sut-lu lng h bin tn-van

Ngoi ra, cn phi tnh n s thay i ca hiu sut ng c theo tc quay. xc nh hiu sut ca ng c ti mt tc xc nh, c th theo tc nh trn hnh 9.

Hnh 9: Hiu sut ng c ph thuc vo tc Nh vy, cng sut thc tiu th bi ng c ca bm hay qut trong trng hp khng s dng bin tn c th tnh theo cng thc:

vi: PN v IN: cng sut v dng nh mc ng c

I: dng tiu th bi 100% ti : hiu sut nh mc ca ng c f1(W): hm cng sut theo lu lng ca bm v qut (cc ng cong ng vi iu khin bng van trn th hnh 6, 7) Hin nhin, cng sut phn khng tiu th l:

Q = P x tan

Trong trng hp s dng bin tn, cng sut tiu th c tnh theo cng thc:

vi: f2(W): hm cng sut theo lu lng ca bm v qut (cc ng cong ng vi iu khin bng bin tn trn th hnh 6, 7, 8); f3(W): hm hiu sut ng c theo tc (hnh 9); v: hiu sut ca bin tn (c th mc nh 0.97). Cng sut phn khng tiu th bi h bin tn - ng c xp x bng khng.

S dng cc cng thc trn tnh li v d trong phn 2.1 cho qut, ta c kt qu l dng bin tn c th tit kim c t 16% in nng so v n 40% in nng so vi s dng van tit lu u ra.

i vi bm cng sut tng t, dng bin tn c th tit kim c t 14% (trong trng hp kt hp vi van, ct p cao) cho n 40% in n lng bng ng ng hi - bypass).

Trong cc trng hp nu trn, kt qu tnh ton tit kim in nng khi s dng cc ng c tnh cng sut - lu lng lun thp hn cch tnh dng .

Vi cc ng cong in hnh v cc cng thc nu trn, chng ta c th d dng lp trnh to cng c nh gi kh chnh xc hiu qu tit ki Nu c d liu v chi ph u t v gi tin in, t in nng tit kim d dng tnh c thi gian hon vn khi s dng bin tn. Tm kim hiu qu kinh t tng th

Ngy nay hiu qu kinh t thng him khi c o lng mc thit b ring l m xu hng l nh gi trn ton dy chuyn cng ngh ho ca c h thng. Nh vy, vn tit kim in nng phi c xem xt gn lin vi vic m bo tin cy ca dy chuyn sn xut, gim thiu

Do , trong vic la chn cc thit b thnh phn ca h thng, xu hng thit k hin i khng ch tnh n cc vn phn phi in m cn hp cc nhm thit b v kh nng giao tip cp h thng: gim st t xa, iu khin t xa v qun l t xa.

Nhng tin b cng ngh gn y em li nhng chc nng mi h tr vn hnh nh ng dng tiu chun Ethernet v cng ngh Web. V d t m hnh c th truy cp n trang Web hin th m hnh ng ca h thng vi rt nhiu thng s vn hnh (tc , lu lng, trng thi thit b), c xa ngay c trong trng hp c s c nh trn hnh 10.

Hnh 10: Gim st v iu khin bin tn trn nn Web iu hin nhin l vic gim st c n gin ha, tnh lin tc ca h thng c nng cao v chi ph qun l gim thiu.

Kt lun:

Nu ch gii quyt vn khi ng v dng ng c cng sut ln, khi ng mm l gii php kinh t nht. S dng bin tn ngoi vic c thng cn c th em li hiu qu tit kim in nng ng k cho cc ng dng c ti bin i theo tc .

Vic nm vng c im ca cc ng dng, phng php tnh ton, tn dng cc chc nng t ng ha l yu t then cht s dng hp l bi c hiu qu ti u trong vn hnh.

Theo: TS. Ngu

S dng bin tn - gii php gim tn tht in nng trong sn xut nng nghip

Vn s dng hp l v tit kim in c Tp on in lc Vit Nam tuyn truyn, vn ng qua cc phng tin thng tin i chng, song hiu qu xem ra vn cn trong d bo. Vi ngnh nng nghip, chng ta c dp cp trong mt s bi trn tp ch ny. y, chng ti mun nu mt gii php, v phng din k thut, khng phi l mi so vi cc nc tin tin v trong cng nghip, nhng li rt cn cho cc c s sn xut nng nghip ang s dng cc ng c in khng ng b cng sut va v ln.

H thng truyn ng in cho my cng tc hoc cc dy chuyn sn xut phc v sn xut nng nghip s dng ph bin ng c in xoay chiu ba pha khng ng b loi roto lng sc hay cn gi l ng c cm ng. So vi cc loi ng c in khc (ng c in ng b, ng c in mt chiu) th ng c khng ng b c nhiu u vit nh: kt cu n gin, d s dng, bn cao, gi u t thp. Nhng nu s dng thit b iu khin loi n gin th ng c khng ng b li tn ti mt s nhc im nh: Dng in khi ng rt ln, gp 4-6 ln dng in nh mc ca ng c, thm ch cn cao hn c bit nhng my lun c ti thng trc nh my bm nc, qut ly tm, my nn kh, bng ti, my nghin ba... iu ny gy nh hng xu ti nhng my khc ang vn hnh ng thi v gim tui th ng c in. Tc vng quay ca ng c in cm ng ch c iu khin theo tng cp (hu cp); thng thng mi ng c ch thay i c mt trong cc dy tc ng b nh: 3.000 - 1.500vg/ph; 1.500 - 1.000vg/ph v 1.000 750 vg/ph, trong khi c nhng cng ngh sn xut yu cu h thng truyn ng cn c iu khin tc lin tc (v cp) theo m men v ph ti thay i nn h truyn ng in trn khng c kh nng p ng.

khi ng v dng ng c in khng ng b cng sut va v ln thng thng cc c s sn xut s dng phng php khi ng trc tip (qua cu dao hoc p t mt) nn gy st p trn ng dy kh ln. C s sn xut c iu kin th s dng thit b khi ng sao/tam gic (U/D)... hn ch c dng in khi khi ng nn st p v tn hao in nng trn ng dy gim ng k. Tuy nhin, vi phng php c truyn khng th ph hp vi xu th sn xut hng ha cht lng cao theo cng ngh tin tin v t l tn tht in nng trn ton h

thng vn cn kh cao. Gn y, nhiu c s sn xut c cng sut tiu th in ln nh cc trm bm nc phc v sn xut nng nghip, x nghip sn xut v ch bin nng hi sn, hoa qu ... s dng thit b khi ng mm. Khi ng mm l thit b in t ch thay th cho phng php khi ng sao/tam gic nhm gim dng in khi khi ng, nhng khng c kh nng iu khin tc ng c. Khi ng mm thng kt hp vi ng c in khng ng b cng sut trung bnh v ln nhng khng i hi phi thay i s vng quay, v d mt s thit b v my nh: bm nc nng nghip, qut thng gi trong kho bo qun, my nghin thc n chn nui ... Do s pht trin vt bc ca k thut vi in t v in t cng sut nn ngy cng c nhiu loi thit b iu khin ng c in khng ng b vi cc chc nng hon ho (thun tin trong s dng, an ton v c kh nng tit kim in ti a) m bin tn AC l mt in hnh. Bin tn l b ngun bn dn iu khin kt hp vi ng c khng ng b xoay chiu ba pha thc hin khi ng/dng v iu chnh chnh xc s vng quay ng c theo yu cu cng ngh. C nhiu loi bin tn c thit k ph hp vi dy ng c cng sut t rt nh (vi trm Woat) n hng 100kW. Nguyn l lm vic: Tc ng b (cha tnh n trt s) ca ng c khng ng b xoay chiu ba pha c tnh: n = 60f/p (vg/ph). y f - tn s li in 50Hz (mt s quc gia trn th gii c tn s f = 60Hz); p - s cp cc t trn stato ng c. Stato c qun theo s cp cc: p = 1, 2, 3 v 4; tng ng vi tc ng b: n = 3.000, 1.500, 1.000 v 750 vg/ph. Thng thng mi ng c ch c th c thit k lm vic hai tc ng b. V d: t n = 3.000 1.500vg/ph; n = 1.500 1.000vg/ph, ... Nu ng c c qun vi nhiu tc th phc tp dn n gi thnh khng d chp nhn. Mt khc, vic thay i s cp cc (p) ch t c mt tc rt hn ch , nhiu trng hp khng ph hp cng ngh sn xut. V vy, da vo cng thc tnh (n), ngi ta c th thay i tn s (f) ngun vo ng c, do tc ng c s c thay i theo t gi tr mong mun, thit b ny c gi l b bin tn. B bin tn phi thc hin c cc chc nng: Bin i in p xoay chiu ba pha ca ngun in vo thnh in p mt chiu nh b chnh lu cu ba pha; Sau nh b nghch lu (INVERTER) s i ngc li thnh in p xoay chiu ba pha bin i theo phng php iu ch rng ca xung ; Kt qu l u ra ca bin tn dng in c dng hnh sin, cn in p c dng xung vung ni tip nhau v tn s s c iu chnh ty c tc theo cng ngh chn.

V ng dng: Bin tn AC vi cng sut iu khin ln c s dng hiu qu trong cc trng hp nh: iu khin ng c khng ng b cng sut t 15 n trn 600kW vi tc khc nhau; iu chnh lu lng ca bm, lu lng khng kh qut ly tm, nng sut my, nng sut bng ti ....

n nh lu lng, p sut mc c nh trn h thng bm nc, qut gi, my nn kh ... cho d nhu cu s dng thay i; iu khin qu trnh khi ng v dng chnh xc ng c trn h thng bng ti ...

Bin tn AC cng sut nh t 0,18 14 kW c th s dng iu khin nhng my cng tc nh: ca g, khuy trn, xao ch, nng h ... Vi bm v qut ly tm l nhng my c m men ti thay i theo tc vng quay nh sau: Lu lng (m3/h) t l bc nht vi tc , Q1/Q2 = n1/n2. p sut (Pa) t l bnh phng tc , H1/H2 = (n1/ n2)2. Cng sut in tiu th (kW) t l lp phng vi tc , P1/P2 = (n1/ n2)3.

y: Q1, H1, P1 - lu lng, p sut v cng sut in tng ng vi s vng quay nh mc ca ng c ( n1= 2960, 1.460 vg/ph ...). Q2, H2, P2 - lu lng, p sut, cng sut in ng vi tc vng quay c iu chnh (n2<n1). T d dng nhn thy, mt s trng hp m cng ngh sn xut i hi phi iu chnh lu lng, p sut ng c my bm, hoc qut gi theo mc ti ph hp vi tng thi im khc nhau th vic thay i tc ng c dn ng c xem l thch hp nht, c bit tit kim in nng. Gii php ny thay th cho phng php c truyn l khi cn thay i s lu thng cht lng hay cht kh phi thng qua gc m cc van u vo hoc u ra ca ng ng. Cng sut in tiu th t l vi bc ba ca tc , v th gii php ng dng bin tn l s la chn duy nht cho kh nng tit kim in rt cao so vi ng c lm vic vi tc khng i (100% nm). V d: Thng s ca ng c bm nc nh sau: cng sut nh mc Pm = P1 = 30kW, s vng quay nh mc n1 = 2.960vg/ph. Khi cn iu chnh gim lu lng hoc p sut bng cch gim tc di nh mc: n2 = 2.500vg/ph, th cng sut tiu th lc ny ch cn: P2 = 30. (2.500/2.960)3 = 18kW, (P2 = 60% Pm) Nu my vn hnh ch t ti trong thi gian t ="15" h/ngy, in nng c th tit kim c so vi khng dng bin tn : DA = 30.15 - 18.15 = 180kWh/ngy tnh lng in nng tit kim do s dng bin tn vi mc chnh xc c th chp nhn, ta s dng cng thc tng qut : DA = Am - Abt (kWh/ngy); Trong : Am = Pm.t - in nng tiu th khi khng dng bin tn, kWh/ngy; Abt = % Pm. % t - in nng tiu th khi ng c in c iu khin bng bin tn, kWh/ngy; t - thi gian my hot ng trong ngy, h/ngy.

Trong v d trn, my c th hot ng c thi gian (t = 15h/ngy), nhng c khi lm vic vi cc ph ti khc nhau (%Pm) trong cc khong thi gian khc nhau nh: t1 = 75%.15; t2 = 60%.15; t3 = 40%.15 ... th kh nng tit kim in s kh quan hn. Hiu qu khi s dng : Bin tn kt hp vi ng c khng ng b em li nhng li ch sau: Hiu sut lm vic ca my cao;

Qu trnh khi ng v dng ng c rt m du nn gip cho tui th ca ng c v cc c cu c kh di hn; An ton, tin li v vic bo dng cng t hn do vy gim bt s nhn cng phc v v vn hnh my ... Tit kim in nng mc ti a trong qu trnh khi ng v vn hnh.

Ngoi ra, h thng my c th kt ni vi my tnh trung tm. T trung tm iu khin nhn vin vn hnh c th thy c hot ng ca h thng v cc thng s vn hnh (p sut, lu lng, vng quay ...), trng thi lm vic cng nh cho php iu chnh, chn on v x l cc s c c th xy ra. iu cn lu khi s dng b bin tn iu khin ng c khng ng b: Nh nu trn, u ra ca bin tn ch c dng in l hnh sin nhng in p khng phi l hnh sin m c dng chui xung vung iu bin ni tip nhau. Nu khong cch ni dy cp in gia ng c v bin tn ln s xy ra hin tng qu in p (do hin tng phn x sng in p), c th dn n lo ha cch in cun dy stato, gim tui th thm ch lm hng ng c. V vy, khi lp rp phi ch sao cho dy cp cng ngn cng tt, c bit i vi ng c cng sut va v nh (thng c tr khng p ng xung ln hn so vi tr khng p ng xung ca cp ni). Kt lun Vi tnh nng vt tri ca bin tn, ngoi vic ci thin kh nng iu khin ca h thng my cn em li hiu qu tit kim in nng nhng my c ti bin i theo tc . Vi s pht trin ca ngnh in - TH trong nng nghip, hy vng h thng iu khin tin tin v hin i dn dn s c s dng ngy cng nhiu trong sn xut gp phn tit kim ti nguyn cho t nc. Theo Nguyn Trng Th, Nguyn Xun Tin, Vin C in NN v Cng ngh STH