www.cografya.

biz 1
IIIKLM ELEMANLARI KLM ELEMANLARI KLM ELEMANLARI
www.cografya.biz 2
HAVA DURUMU
Dar bir sahada, ksa sre ierisinde grlen atmosfer olaylarna
hava durumu denir.
klim ve hava durumunun karlatrlmas
klim, geni sahalar incelerken, hava durumu dar sahalar inceler.
iklim uzun sreli atmosfer olaylarnn ortalamasn incelerken, hava
durumu gnlk degiken atmosfer olaylarn inceler.
iklimde degikenlik az iken, hava durumunda fazladr.
klim belirtilirken kurak, yagl, soguk gibi ifadeler kullanlrken,
hava durumunda gneli, rzgarl, yagmurlu gibi ifadeler kullanlr.
www.cografya.biz 3
KLMATOLOJ
Geni sahalarda, uzun yllar devam
eden atmosfer olaylarnn
ortalamalarn tespit ederek, iklim
blgelerini ve karakterlerini inceleyen
bilim dalna klimatoloji denir.
klim blgeleri ve karakterleri tespit
edilirken, iklim elemanlar (scaklk,
basn, rzgar, nem, yag) ayr ayr ele
alnarak ortalamalar incelenir.
www.cografya.biz 4
www.cografya.biz 5
METEOROLOJ
Dar sahalarda, ksa sreli atmosfer olaylarn inceleyen
bilim dalna meteoroloji denir.
klim elemanlarnn gnlk gsterdigi degerler belirli
aralklarla llerek kayda geirilir. Kaydedilen bu
degerler, bltenler halinde yaynlanr. Yaynlanan bu
bltenlerden yararlanarak, her gn iin geici hava
haritalar izilir. Bu haritalara sinoptik haritalar denir.
Sinoptik haritalara baklarak hava tahminleri yaplr.
Hava tahmini, havann bir gn sonra yagl, kurak,
donlu, sisli, ak, kapal, paral bulutlu, soguk, scak
geecegi hususunda bilgi verir.
Meteoroloji istasyonlarnda iklim elemanlarna ait
degerlerin llerek kayda geirilmesine rasat ya da
gzlem denir.
www.cografya.biz 6
Rasatlar Greenvvich'e Gre Yaplr
Rasatlar Greenvvich'in yerel saatine gre,
Trkiye saati ile 2, 8, 14 ve 20 saatlerinde
btn Dnya'da ayn anda yaplrlar. Bunlara
sinop-tik rasatlar denir.
2, 8, 14 ve 20 saatlerinde llen degerlerden
ortalama degerler elde edilir. Bu degerlerle en
dk (minimum) ve en yksek (maksimum)
degerler tespit edilir.
Bunlara u degerler ya da ekstrem degerler
denir.
www.cografya.biz 7
Termometre ile Scaklk,
www.cografya.biz 8
Barometre ile Basn,
www.cografya.biz 9
Higrometre ile Nem,
www.cografya.biz 10
Evaporimetre ile Buharlamar
www.cografya.biz 11
Anemometre ile Rzgar,
www.cografya.biz 12
Plviyometre ile Yag,
www.cografya.biz 13
Nefometre ile Bulutluluk,
www.cografya.biz 14
SNOPTK ve KLMATOLOJK
Meteorolojide SNOPTK ve KLMATOLOJK olmak zere iki eit
yer gzlemi yaplmaktadr. Hava tahmininde kullanlan gzlemler
sinoptik gzlemlerdir.
Sinoptik gzlemler btn dnyada meteoroloji istasyonlarnda
GMT saatine gre ayn anda yaplr. Bu saate gre, ngiltere'deki
Grinwich'ten geen boylam derecesi balang kabul edilir ve bu
balang boylamnda 12.00 GMT'de yaplan bir sinoptik rasat
mahalli olarak Trkiye'de gleden sonra 15.00'de, Hindistan'da
akam 18.00'de, Avustralya'da gece 22.00'de ve Orta Amerika'da
ise sabah 05.00'de yaplr. Bu gzlemlerin hepsi de 12.00 GMT
gzlemi olarak isimlendirilir.
Sinoptik gzlemler GMT saati ile ve er saatlik aralklarla gnde 8
defa yaplr. 00.00, 06.00, 12,00, 18.00 GMT'de yaplan gzlemler
Ana Sinoptik; 03.00, 09.00, 15.00, 21.00 GMT'de yaplan
gzlemler de Ara Sinoptik Gzlem olarak isimlendirilir.
Sinoptik istasyon bir havaalannda bulunuyorsa, burada ayrca
havaclkla ilgili olarak METAR veya AERO gzlemleri de yaplr.
www.cografya.biz 15
Yer gzlemlerinde;
Rzgar yn, hz ve hamlesi
Hava scaklg
ba scaklg, slak termometre scaklg, nisbi nem ve subuhar basnc,
Toprak st minimum scaklg
Hava basnc; aktel basn, deniz seviyesine indirgenmi basn ve
tandans durumu ile miktar.
Hava hadiseleri; halihazr ve gemi hava
Yatay gr uzaklg
Bulutluluk; kapallk miktarlar, cinsleri ve taban ykseklikleri
Yerin hali, toplam ve taze kar kalnlg
Gnlk buharlama, gnelenme ve radyasyon miktarlar
Yag miktar ve gnlk toplam yag miktar
Denizin hali ve denize dogru gr uzaklg
Deniz suyu scaklg
llen bu degerler kodlanarak milli meteoroloji merkezlerine buradan da
uluslararas toplama merkezlerine gnderilir.
Uluslararas merkezde toplanan bilgiler tekrar btn lkelere dagtlr.
www.cografya.biz 16
Meteoroloji istasyonlarnda;
Yerel saat dikkate alnarak yaplan gzlemlerdir.
rnegin Trkiye'de herhangi bir meteoroloji
istasyonunun yerel saatinin 07.00, 14.00, 21.00 oldugu
anlarda yaplr.
Ancak her atmosfer olaynn farkl gzlem saatleri
olabilir.
rnegin degien rzgar yn cve hzlarnn her an
kaydedilmesi yag miktarnn gnde bir defa llmesi
ve hava basncnn 3 saat ara ile lmnn yaplmas
gibi.
Bu gzlemler cografya iin daha ok nemlidir.
www.cografya.biz 17
Meteoroloji istasyonlarnda;
Kltr bitkilerinin yaam dnemlerini tespit etmek iin yaplan rasatlardr.
Bu tr gzlemler, bitkilerin imlenme, iek ama, meyve verme ve
olgunlama tarihleri kaydedilerek yaplr.
Turungil Olgunlama Tablosu
www.cografya.biz 18
Hava Tahmini Nasl Hazrlanr
BeIirIi bir Ike, bIge veya merkezde, bir
zaman diIimi iinde grIebiIecek
meteoroIojik oIayIarn gzIem ve anaIizIere
dayanIarak subjektif veya objektif yntemIer
kuIIanIarak nceden ngrIme aImaIar
hava tahmini oIarak adIandrIr. Hava
Tahmini AamaIdr:
1. GzIemIer
2. AnaIiz
3. Tahmin
www.cografya.biz 19
Gzlemler
er GzIemIeri
Gemi GzIemIeri
ksek Hava GzIemIeri
Radar BiIgiIeri
Uydu GrntIeri
Otomatik GzIem stasyonIar
www.cografya.biz 20
Analiz
Toplanan gzlem verileri yer haritasna ilendikten sonra
ebasn egrileri oluturulur. Alak ve yksek basn
alanlar tesbit edilir. ki farkl hava ktlesini birbirinden
ayran hatt temsil eden cepheler analiz edilir.
Cepheleriyle birlikte analiz edilmi haritalardaki hava
ktlelerinin yerleri uydu resimleri, prognostik haritalar ve
radar bilgileri ile karlatrlr.
Yaplan btn analizler; atmosferin durumunu gsteren
degikenlerin (scaklk, rzgar, nem ve basn) zamana
ve yere bagl degiimlerini ifade eden denklemlerin
(hareket, termodinamik, sreklilik, hidrostatik eitlik)
matematik zmleri yaplarak gelecekteki durumunu
tahmin etme ilemi olan saysal hava tahmini ile de
mukayese edilir.
www.cografya.biz 21
Hava Tahminleri
Yaplan btn analizler son defa btn uzman ve tecrbeli personelin katldg
brifingde tekrar degerlendirilir. Hava ktlelerinin; tahmini yaplacak sahay etkilemesi
beklenen sre ve iddeti hakknda son kararlar verilerek hava tahmin raporlar
oluturulur.
Meteoroloji Genel Mdrlg'nde Hazrlanan Raporlar:
Trkiye'de Hava: Sabah, gle ve akam olmak zere gnde defa tm Trkiye iin
hazrlanr.
Sabah Hava Tahmin Raporu
gle Hava Tahmin Raporu
Akam Hava Tahmin Raporu
TV Blgeler Hava Raporu
Basn Raporu
Haftalk Hava Tahmin Raporu
3 Gnlk Rzgar Tahmini
Deniz Tahmin Raporu
Denizlerimizde 3 Gnlk Hava
Meteorolojik hbar
Bu raporlarn haricinde analiz merkezinde her gn 50'ye yakn degiik amalar iin
degiik formatlarda raporlar hazrlanr ve ilgili yerlere bildirilir.
www.cografya.biz 22
BULUMA NOKTAMZ
. Sami KROGLU
www.cografya.biz