Tyeul oryginalu THE UNIVERSE IN A NUTSHELL Copyright © 2001 by Stephen Hawking Original illustration © 2001 by Moonrunner Design Led. UK and The Book Laboratory™ Inc. Copyright © 2002 for the Polish translation by Zysk i S-ka Wydawnictwo s.j., Poznat Zaden fragment tej ksig#ki nie moze byé reprodukowany w jakiejkolwiek formic bez pisemnej zgody wydawey Redaktor Zofia Domasiska Wydanie I ISBN 83-7298-150-7 Zysk i S-ka Wydawnictwo ul, Wielka 10, 61-774 Poznaft tel. (0-61) 853 27 51, 853 27 67, fax 852 63 26 Daial handlowy, ul. Zgoda 54, 60-122 Poznaf cel. (0-61) 864 14 03, 864 14 04 e-mail: sklep@zysk.com.pl nasza strona: www.zysk.com.plSPIS TRESCI PRZEDMOWA vii Rozpziat 1 3 Krérka historia ceorii waglednosci O tym, jak Einstein stworzyl podstawy dtvich fundamentalnych tearii XX wiekut ogblne) torti waglednosei i torii kwamtiw Rozpziat 2 29 Ksecale czasu. Ing teorig wrglednosi czas ma okreilony ksztalt. Jak mona to pogodsic x teorig kwantiw? Rozpziat 3 67 ‘Wezechéwiat w skorupce orzecha Wzechiwiat ma wiele histori, a kaidg okvesla maleiki orzeszee Rozpziat 4 101 Przewidywanie przyszlosci jak utvata informacji w carne; dziurze moze ograniczyé nasze moitiwusti praewidywania Rozpziak 5 131 Ochrona preeselosci padre w ezasie? Czy cywilizacia 0 odpowiednim pociomie rozwoju mode zmieniaé proese Rozpuak 6 155 Prayszlos6? Czy bedziemy podrézowa€ w przestrzeni? ym, jak coraz seybciej bedzie rosla zlodonast ubladéw biologicenych i elektronicznych Rozpzia? 173 Nowy Swiae bran Cay aajemy ra branie, cay jstesmy tylko hologramem? Slowniczek 202 Proponowane lekeury 209 Zr6dla fotografii i rysunkéw 210 Indeks 211ZEDMOWA IE PRZYPUSZCZALEM, ZE MOJA WCZESNIEJSZA KSIAZKA Kritha bistoria coasu odniesie taki sukces. Krétka historia cza- su byla przez ponad cztery lata na ligcie bestsellerow pisma ay Times”, dluzej niz ktérakolwiek inna, co jest wyjatkowym jak na niclatwa ksiazke popularyzujacg fizyke. Potem wielu talo mnie, czy napisze kolejng czeSC. Opieralem sie, poniewaz n ochoty pisaé Syne kritkiej historii coasu, cay tek Nieco dlui- i czasn, a rOwnied dlatego, ze bylem zajety praca naukowa. jednak zdalem sobie sprawe, ze moglaby sie przydaé nieco in- waa ksigika, Kritka historia czasu ma strukeure liniowa, ko- sq zwiqzane logicznie z poprzednimi, To podobalo sie com, ale inni utkneli na poczatku i nigdy nie dotarli do o materialu w dalszych rozdziatach. Niniejsza ksiqzka pray- rzewo: pierwszy i drugi rozdzial tworza pies, od ktérego od- wszystkie nastepne. te sq niezaleéne od siebie i mona je czytaé w dowolnym ych rozdzialéw staralem si¢ unikaé porzgdku liniowego, Po- w Ilastrowanej krithiej historit czasn, zamiast na glowaym na skupié uwage na rysunkach i podpisach, a w ramkach ‘pewne problemy bardziej seczegdlowo niz w zasadniceym