Professional Documents
Culture Documents
GT Ma Hoa in
GT Ma Hoa in
M HA D LIU
P l tp hu hn cc bn r c th. C l tp hu hn cc bn m c th.
K l tp hu hn cc kho c th.
E l tp cc hm lp m.
D l tp cc hm gii m.
Vi kha lp m ke K, c hm lp m
eke:
P C,
C P,
sao cho
y x c gi l bn r,
eke E,
x P.
eke (x) c gi l bn m.
2). M ha v Gii m:
Ngi gi G
eke (T)
(c kha lp m ke)
Ngi nhn N
(c kha gii m kd)
47
48
49
50
51
3. 2. H M HA I XNG - C IN
Khi nim
H m ha i xng c dng t rt sm, nn cn gi l H m ha
di xng - c in
Bn m hay bn r l dy cc k t Latin.
Lp m: thc hin theo cc bc sau:
1/. Nhp bn r k t: R_CH.
==> M_CH.
==> R_CH.
J K L M
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1
0
N O P Q R S T U
V X Y Z
1 12
1 1 1 1 1 1 1 2
2 2 2 2
3 4 5 6 7 8 9 0
3 4 5 6
Kha c
H m Affine:
Kha c
H m ha thay th:
H m ha VIGENERE:
Kha c
H m ha HILL:
52
P = C = K = Z26 . Bn m y v bn r x Z26 .
Vi kha k K, ta nh ngha:
Hm M ha:
y = ek (x) = (x + k) mod 26
Hm Gii m:
x = dk (y) = (y k) mod 26
V d
* Bn r ch:
T O I
N A Y
T H A
V I R U S
* Chn kha k = 3.
* Bn r s:
19 14
26 13 0 24 26 19 7 0
26
21 8 17 20 18
16
3 1
* Bn m ch: W R L D
D B D
22 10 3
W K D D
24
11 20 23 21
Y
V
Vi php gii m x = dk (y) = (y k) mod 26 = (y 3) mod 26, ta nhn
li c bn r s, sau l bn r ch.
an ton
Rt thp.
k = 1, 2, 3, ..., 26.
53
P = C = Z26 . Bn m y v bn r x Z26 .
Tp kha
y = e (x) = (x)
Gii m:
x = d (y) = -1 (y)
V d
* Bn r ch:
T O I
N A Y
T H A
V I R U S
E J P Z
y = e (x) = (x):
KY V Z E QY
Z C PG D F
P = C = Z26 . Bn m y v bn r x Z26 .
54
Tp kha
Vi kha
k = (a, b) K, ta nh ngha:
Php M ha
y = ek (x) = (a x + b)
mod 26
Php Gii m
x = dk (y) = a -1 ( y - b) mod 26
V d
* Bn r ch:
CHIEUNAYOVUONHOA
* Chn kha
* Bn r s:
x =
2 7 8
4 20 13 0 24 14 21 20 14 13 7 14 0
y = 12 1 4 18 14 19 6
* Bn m ch:
22 17 14 22 19 1 22 6
MBESOTGAWROWTBWG
an ton ca H m ha Affine:
Rt thp.
l 26 .
Rt t
3.3. 4. H m ha :
VIGENERE
S
t P = C = K = (Z26)m , m l s nguyn dng, cc php ton thc hin trong Z26 .
Bn m Y v bn r X (Z26)m . Kho k = (k1, k2, ., km) gm m phn t.
M ha Y =(y1, y2, , ym)= ek (x1, x2, , xm)=(x1 + k1, x2 + k2, , xm + km) mod m.
55
Gii m X =(x1, x2, , xm)= dk (y1, y2, , ym)=(y1 - k1, y2 - k2, , ym km) mod m.
V d
* Bn r ch:
THISISACRYPTOSYSTEM
18
18
17
24
10
3
22
3
14
22
17
9
3
11
10
2
22
22
14
16
17
8
3
1
15
19
14
18
24
18
19
12
10
25
22
15
14
2
17
9
3
1
10
2
22
15
14
18
17
3
* Bn m s: SY = 3 3 22 9 11 2 22 16 8 1 25 15 2 9 1
* Bn m ch:
an ton
2 15 18 3
Tng i cao.
xk(2) , , xk(m))
* Gii m X = (x1, x2, , xm) = dk (y1, y2, , ym) = (yk(1)-1, yk(2)-1, , yk(m)-1)
56
Trong
k -1 = -1 l hon v ngc ca .
V d
* Bn r ch
t P = C = Z26 m , trong m = 6.
Chn kho k l mt hon v ca (1, 2, 3, 4, 5, 6):
5
4
6
2
1
2 3 4 5
3
6 1 5 2
* M ha: Tch bn r thnh tng nhm 6 k t:
6
4
Hon v ngc l -1 l :
1
3
2
5
3
1
4
6
CY = EESLSHSALSES LSHBLEHSYEETHRAE
K = {K
Z 26 m*m
TUDO
7
18
11 8
, bo m UCLN (det (K), 26) = 1, tnh K -1 =
3
7
Chn m = 2, kha K =
23
* Bn r s:
19
20 |
13
11
14
57
x1
x2 |
x1
x2
6 |
23
y2 = 8 * x1 + 7 * x2
18
FGXS
an ton
Nu dng phng php tn cng vt cn, thm m phi kim tra s kha c th
vi m ln lt l 2, 3, 4, trong m ln nht l bng di bn r.
58
3. 3. H M HA I XNG DES
3. 3.1. H m ho DES
3.3.1.1. Gii thiu
Hin nay c nhiu h m ha i xng loi mi, mc ny trnh by Chun m
ha d liu DES (Data Encryption Standard).
15/05/ 1973, U ban tiu chun quc gia M (NBS) (c s thm nh ca
Cc an ninh QG (NAS) cng b mt khuyn ngh v h m ho chun.
- H m ho phi c an ton cao.
- H m ho phi c nh ngha y v d hiu.
- an ton ca H m ho phi phi nm Kho, khng nm thut ton.
- H m ho phi sn sng cho mi ngi dng cc lnh vc khc nhau.
- H m ho phi xut khu c.
DES c IBM pht trin, l mt ci bin ca h mt LUCIPHER DES, n
c cng b ln u tin vo ngy 17/03/1975. Sau nhiu cuc tranh lun cng khai,
cui cng DES c cng nhn nh mt chun lin bang vo ngy 23/11/1976 v
c cng b vo ngy 15/01/1977.
Nm 1980, Cch dng DES c cng b. T chu k 5 nm DES c
xem xt li mt ln bi U ban tiu chun quc gia M, ln gn y nht l 2004.
3.3.1.2. Qui trnh m ha theo DES.
Giai on 1 : Bn R ch
=====
Bn R s (Dng nh phn)
Chia thnh
Giai on 2 : Bn R s
=====
Cc on 64 bit R s
Giai on 3 : 64 bit R s
=====
64 bit M s
Kt ni
Giai on 4 : Cc on 64 bit M s =====
Bn M s (Dng nh phn)
Giai on 5 : Bn M s
Bn M ch
=====
59
S
Bn r: 64 bit,
IP
L0
R0
k1
L1 = R0
L2 = R1
L15 = R14
k16
L16 = R15
IP-1
64
3.3.2.2. Thc hin m ha DESBn
theom:
S
bit
* Bn r l xu x , Bn m l xu y, Kho l xu K, u c di 64 bit.
* Thut ton m ha DES thc hin qua 3 bc chnh nh sau:
60
R i = L i -1 f (R i -1 , k i ), trong :
l php ton hoc loi tr ca hai xu bit (cng theo modulo 2).
k1, k2, ..., k16 l cc kho con (48 bit) c tnh t kha gc K.
Bc 3: Thc hin php hon v ngc IP-1 cho xu R16L16 , thu c bn m y.
y = IP -1 (R16 , L16).
58
60
62
64
57
59
61
63
50
52
54
56
49
51
53
55
42
44
46
48
41
43
45
47
34
36
38
40
33
35
37
39
26
28
30
32
25
27
29
31
18
20
22
24
17
19
21
23
10
12
14
16
9
11
13
15
2
4
6
8
1
3
5
7
8
7
6
5
4
3
2
1
48
47
46
45
44
43
42
41
16
15
14
13
12
11
10
9
56
55
54
53
52
51
50
49
24
23
22
21
20
19
18
17
64
63
62
61
60
59
58
57
32
31
30
29
28
27
26
25
61
K
C0 PC - 1 D0
LS
LS
C1
D1
LS
LS
C2
D2
PC - 2
k1
PC - 2
k2
PC - 2
k16
LS16
C 16
LS16
D 16
62
* Tnh kho
ki
(48 bit):
1). Kho K l xu di 64 bit, trong 56 bit l kho v 8 bit kim tra tnh chn
l nhm pht hin sai, cc bit ny khng tham gia vo qu trnh tnh ton.
Cc bit kim tra tnh chn l nm v tr 8, 16, 24,, 64 c xc nh, sao
cho mi byte cha mt s l cc s 1. Bi vy mi sai st n l c xc nh
trong mi nhm 8 bit.
2). Tnh kho k i nh sau:
+ Vi kho K di 64 bit, ta loi b cc bit kim tra tnh chn l, hon v 56 bit
cn li theo php hon v
PC-1:
PC-1 (K ) = C0 D0
Trong C0 l 28 bit u, D0 l 28 bit cui cng ca PC-1( K ).
+ Vi i = 1, 2, ... , 16,
Di = LSi ( Di-1 ).
(48 bit).
* Php hon v PC - 1:
57
1
10
19
63
7
14
21
49
58
2
11
55
62
6
13
41
50
59
3
47
54
61
5
33
42
51
60
39
46
53
28
25
34
43
52
31
38
45
20
* Php hon v PC - 2:
17
26
35
44
23
30
37
12
9
18
27
36
15
22
29
4
14
3
23
16
41
30
44
46
17
28
19
7
52
40
49
42
11
15
12
27
31
51
39
50
24
6
4
20
37
45
56
36
1
21
26
13
47
33
34
29
5
10
8
2
55
48
53
32
63
3.3.2.4. Tnh hm f (R i -1 , k i )
S
Ri-1
E
E(Ri-1 )
+
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
B8
S8
C8
f (Ri-1 , ki)
* Tnh hm f (R i -1 , k i )
cho n gin, ta khng ghi ch s i-1, i, v m t cch tnh f (R , k ):
64
1
5
9
13
17
21
25
29
* Cc bng
S1
2
6
10
14
18
22
26
30
3
7
11
15
19
23
27
31
4
8
12
16
20
24
28
32
f (R, k).
* Php hon v
5
9
13
17
21
25
29
1
P:
16 7 20 21 29 12 28 17
1 15 23 26 5 18 31 10
2 8 24 14 32 27 3 9
19 13 30 6 22 11 4 25
S1 , S2 , , S8:
65
1
0
0
1
1
6 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 |14 4 13 1 2 15 11 8 3 10 6 12 5 9 0 7
1 | 0 15 7 4 14 2 13 1 10 6 12 11 9 5 3 8
0 | 4 1 14 8 13 6 2 11 15 12 9 7 3 10 5 0
1 |15 12 8 2 4 9 1 7 5 11 3 14 10 0 6 13
S2
7 12 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 |15 1 8 14 6 11 3 4 9 7 2 13 12 0 5 10
0 1 | 3 13 4 7 15 2 8 14 12 0 1 10 6 9 11 5
1 0 | 0 14 7 11 10 4 13 1 5 8 12 6 9 3 2 15
1 1 |13 8 10 1 3 15 4 2 11 6 7 12 0 5 14 9
S3
13 18 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 |10 0 9 14 6 3 15 5 1 13 12 7 11 4 2 8
0 1 |13 7 0 9 3 4 6 10 2 8 5 14 12 11 15 1
1 0 |13 6 4 9 8 15 3 0 11 1 2 12 5 10 14 7
1 1 | 1 10 13 0 6 9 8 7 4 15 14 3 11 5 2 12
S4
19 24 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 | 7 13 14 3 0 6 9 10 1 2 8 5 11 12 4 15
0 1 |13 8 11 5 6 15 0 3 4 7 2 12 1 10 14 9
1 0 |10 6 9 0 12 11 7 13 15 1 3 14 5 2 8 4
1 1 | 3 15 0 6 10 1 13 8 9 4 5 11 12 7 2 14
S5
25 30 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 | 2 12 4 1 7 10 11 6 8 5 3 15 13 0 14 9
0 1 |14 11 2 12 4 7 13 1 5 0 15 10 3 9 8 6
1 0 | 4 2 1 11 10 13 7 8 15 9 12 5 6 3 0 14
1 1 |11 8 12 7 1 14 2 13 6 15 0 9 10 4 5 3
S6
31 36 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 |12 1 10 15 9 2 6 8 0 13 3 4 14 7 5 11
0 1 |10 15 4 2 7 12 9 5 6 1 13 14 0 11 3 8
1 0 | 9 14 15 5 2 8 12 3 7 0 4 10 1 13 11 6
1 1 | 4 3 2 12 9 5 15 10 11 14 1 7 6 0 8 13
S7
S8
37 42 |
0
1
12 13 14 15
9 10 11
|-----------------------------------------------------------------------------------0
0 |
4 11 2 14 15 0
8 13
3 12 9
7
5 10
6
1
0
1 | 13 0 11
7
4
9
1 10 14
3 5 12
2 15
8 6
1
0 | 1
4 11 13 12
3
7 14 10 15 6
8
0
5
9
2
1 1 | 6 11 13 8 1 4 10 7 9 5 0 15 14 2 3 12
66
43 48 | 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
|----------------------------------------------0 0 |13 2 8 4 6 15 11 1 10 9 3 14 5 0 12 7
0 1 | 1 15 13 8 10 3 7 4 12 5 6 11 0 14 9 2
1 0 | 7 11 4 1 9 12 14 2 0 6 10 13 15 3 5 8
1 1 | 2 1 14 7 4 10 8 13 15 12 9 0 3 5 6 11
0, 1, ,15.
k16 , k15, , k1 .
3.3.2.6. V d
Bn r X = 0123456789ABCDEF =
0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110
1111
50
58
67
L i = R i -1,
k1, k2, ..., k16 l cc kho con (48 bit) c tnh t kha gc K.
a). Tnh kha con k1 (48 bit) t kha gc K = 133457799BBCDFF1 (64 bit)=
0001 0011 0011 0100 0101 0111 0111 1001 1001 1011 1011 1100 1101 1111 1111
0001
* Hon v PC-1: K C0 D0 (T K qua PC-1, nhn c C0 D0).
C0 = 1111000 0110011 0010101 0101111
(28 bit)
(28 bit)
(28 bit)
(28 bit)
b). Tnh hm f (R 0 , k1 )
+ Theo bc 1: R0 = 1111 0000 1010 1010 1111 0000 1010 1010 (32 bit).
1). M rng xu R0 (32 bit) thnh xu E(R0 ) (48 bit), theo hm m rng E:
+ Hon v E: R0 E(R0 ):
E(R0 ) = 011110 100001 010101 010101 011110 100001 010101 010101 (48 bit).
+ Theo a):
k1
= 000110 110000 001011 101111 111111 000111 000001 110010 (48 bit).
= B1 B2 B3 B4 B5
B6 B7 B8
(48 bit)
68
Kt qu l bn m
85E813540F0AB405
69
70
P = C = Zn
Tnh b mt (n) = (p-1).(q-1). Chn kha cng khai b < (n), nguyn t vi
(n).
Kha b mt a l phn t nghch o ca b theo mod (n): a*b 1 (mod (n).
v Bn m y C, nh ngha:
* Hm M ho:
y = ek (x) = x b mod n
* Hm Gii m:
x = dk (y) = y a mod n
V d
* Bn r ch:
RENAISSANCE
*Sinh kha:
Chn b mt s nguyn t p= 53, q= 61, tnh n = p * q = 3233, cng khai n.
t
N A
17 04
m1
13 00
08 18
18
00
13
02
04
m2
m3
m4
m5
(Du cch)
26
m6
c2
0100
c3
c4
0931
c5
2691
c6
1984
2927
an ton
71
72
3. 4. 2. H m ha Elgamal.
S
t P = Z p*, C = Z p* Z p*.
v Bn m y C, vi kha k nh ngha:
y2 = x * h r mod p
x = 1299.
Chn p = 2579, g = 2, a = 765. Tnh kha cng khai h = 2 765 mod 2579 = 949.
* Lp m: Chn ngu nhin r = 853.
y1 = 2853 mod 2579 = 435 v
* Gii m:
an ton
1). H m ha Elgamal l khng tt nh, tc l vi mt bn r x v 1 kha b mt a,
th c th c nhiu hn mt bn m y, v trong cng thc lp m cn c thnh phn
ngu nhin r.
2). an ton ca H mt Elgamal da vo kh nng gii bi ton logarit ri rc
trong Zp. Theo gi thit trong s , th bi ton ny phi l kh gii.
C th nh sau: Theo cng thc lp m: y = ek (x, r) = (y1, y2), trong
y1 = g r mod p
y2 = x * h r mod p
BI TP CHNG 3. M HO D LIU.
hiu cch thc m ha v gii m i vi tng h m ha c th, bi tp
chng 3 tp trung vo vic lp chng trnh m ha v gii m cho cc h m ha.
73
Bi tp
Vit chng trnh M ha d liu theo cc H m ho sau:
1/. H m ho Dch chuyn.
2/. H m ho Thay th.
3/. H m ho Hon v.
4/. H m ho Affine.
5/. H m ho Vigenere.
6/. H m ho Hill.
7/. H m ho RSA.
8/. H m ho Elgamal.
9/. H m ho Rabin.
10/. H m ho chun DES.
+ S m ha, gii m.
+ Tnh kha Ki.
+ Tnh Hm f(Ri , Ki ).
74
Mu Chng trnh
Mi chng trnh m ha phi thc hin cc cng vic theo thc n sau:
Thc n chnh.
L. Lp m.
G. Gii m.
K. Kt thc.
L. Thc n Lp m.
1.
R_CH.
2.
Chuyn R_CH
=====> R_S.
3.
Chuyn R_S
=====> M_S.
4.
Chuyn M_S
=====> M_CH.
0.
V thc n chnh.
G. Thc n Gii m.
1.
M_CH.
2.
Chuyn M_CH
=====> M_S.
3.
Chuyn M_S
=====> R_S.
4.
Chuyn R_S
=====> R_CH.
0.
V thc n chnh.
75