NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN JAARVERSLAG 2010

ZWERF JONGEREN ZIJN FEITELIJK OF RESIDENTIEEL DAKLOZEN ONDER DE 23 JAAR MET MEERVOUDIGE PROBLEMEN
[ Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ] .... eenduidige definitie van zwerfjongeren

INHOUD

05 VOORWOORD 06 BESTUUR EN MEDEWERKERS 09 MISSIE EN VISIE 10 ZWERFJONGEREN VERSTERKING 13 TAKE OFF 14 ZWERFNET 15 LOBBY, ADVIES, NETWERK 16 ZICHTBAARHEID 19 FINANCIERING

VOORWOORD TOEKOMSTPLANNEN EN DE REALITEIT

In 2008 kwam vanuit de Tweede Kamer de vraag om een eenduidige definitie van zwerfjongeren, waarbij de leeftijdsgrens niet tot problemen en afschuifgedrag leidt bij de verantwoordelijke instanties. In mei 2010 is die gewenste definitie er eindelijk: Zwerfjongeren zijn feitelijk of residentieel daklozen onder de 23 jaar met meervoudige problemen. De problematiek van zwerfjongeren is en blijft weerbarstig om dat deze zich bevindt op het snijvlak van vele beleidsterreinen. Dat maakt afschuiven makkelijk. Of een definitie een oplossing voor dit probleem biedt, moet in de toekomst blijken. In ieder geval is nu duidelijk waar we het over hebben als het om zwerf jongeren gaat. Zwerfjongere: welke jongere wil dat nou als etiket? Jongeren hebben toekomstplannen en als ze zich veilig voelen toetsen ze die aan de realiteit. En ze willen met die toekomstideen kunnen experimenteren. Daarom is het belangrijk dat ze zo snel moge lijk weer van zon etiket afkomen. De voorwaarde daarvoor is een veilige basis: onderdak en inkomen, mensen bij wie ze terechtkunnen als het niet goed gaat en hulp bij de dingen die ze nog niet alleen kunnen of de juiste hulp wanneer ze kampen met psychische problemen en/of verslavingen.

Voor Stichting Zwerfjongeren Nederland (SZN) zijn de jongeren zelf belangrijk. Wanneer voelen zij zich gehoord, wat hebben ze nodig, hoe kunnen zij op weg worden geholpen, wat houdt hen bezig en welke onderwerpen zijn voor hen belangrijk? Kortom, wij willen de invloed en zeggenschap van zwerfjongeren zelf vergroten. Om hier landelijk meer aandacht voor te vragen hebben wij in 2010 het programma Zwerfjongerenversterking ontwikkeld en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bereid gevonden om dit programma samen met fondsen finan cieel te ondersteunen. Daar zijn wij heel erg dankbaar voor, want wij geloven in de kracht en zeggenschap van de jongeren zelf. [Hella Masuger] .... directeur Stichting Zwerfjongeren Nederland

4 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 5

BESTUUR EN MEDEWERKERS

Het bestuur van Stichting Zwerfjongeren Nederland (SZN) is een betrokken maar toezichthoudend bestuur op vrijwillige basis. In 2010 bestond het bestuur uit: VOORZITTER KEES VAN ANKEN Kees van Anken is voorzitter van de Raad van Bestuur van Stichting Zienn, maatschappelijke ondersteuning en opvang in Friesland, Groningen en Drenthe. Sinds 1991 is Kees van Anken in verschillende bestuurlijke rollen in de maatschappelijke opvang werkzaam. Voorheen was Kees actief in interimma nagement, managementtrainingen en consultancy en ruim 8 jaar werkzaam als organisatieadviseur voor volkshuisvestingsorga nisaties, welzijninstellingen en (lokale) overheden. Vanaf 1994 is hij betrokken bij de belangenbehartiging van zwerfjongeren en het verbeteren van opvang en begeleidingsmogelijkheden. Kees van Anken is tevens bestuurslid van Kamers met Kansen Nederland en lid van de RvT van AOC Friesland.

SECRETARIS WESSEL BOSSE Wessel Bosse is notaris in Amsterdam en heeft een eigen kantoor onder naam BNCL (Bosse Notaris Corporate Law). Hij is gespeci aliseerd in internationaal vennootschapsrecht.

BESTUURSLID JOLANDA VAN KESSEL Jolanda van Kessel heeft twintig jaar onderwijs en leiding gevende ervaring binnen het MBO, de Volwasseneneducatie en het VO. Momenteel is ze directeur GWO&O (gezondheidszorg, welzijn, onderwijs & opvoeding) bij ROC de Leijgraaf.

BESTUURSLID MARIBI GOMEZ Maribi Gomez is directeur van de Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA). Personeelsbezetting In 2010 waren er geen personeels of bestuurswisselingen. De bezetting van het personeel was: Hella Masuger directeur Anna Kogut manager communicatie/PR Ella Buitenman office manager Tasso Heijnen manager marketing/fondsenwerving Trudi Barth community manager Zwerfnet.nl Vrijwilligers Pauline van der Beek (ondersteunende werkzaamheden) Mandy Bouman (tekstschrijver) Sanne Wijma (Zwerfnet.nl) Kathy van Leeuwen (voorlichting / fondsenwerving) Enkele medewerkers van Achmea hielpen ons in juni en decem ber met mailings insteken en verzenden.

VICEVOORZITTER KATHALIJNE BUITENWEG Kathalijne Buitenweg is tien jaar Europarlementarir voor GroenLinks geweest en voorzitter voor het nationale verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2010. Inmiddels heeft zij de politiek verlaten voor de weten schap en is zij docent en promovenda aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast maakt zij zich sterk voor vrouwenrech ten, als voorzitter van het proefprocessenfonds Clara Wichmann en voor het belang van cultuureducatie voor jongeren.

PENNINGMEESTER WIM LUBBEN Wim Lubben is Partneraandeelhouder Mazars Accountants en Belastingadviseurs.

6 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 7

MISSIE EN VISIE GEEN ZWERFJONGEREN OP STRAAT

Zwerfjongeren hebben te maken met een combinatie van problemen, waarbij het ontbreken van een vaste woonof verblijfplaats centraal staat. Omdat de wijze van regis tratie van zwerfjongeren ontoereikend is, is het aantal zwerf jongeren in Nederland niet bekend. Op basis van een enqute eind 2007 door de Algemene Rekenkamer is het aantal op circa 6000 gesteld. Dat het zorgaanbod voor zwerfjongeren zich vaak bevindt op het snijvlak van verschillende beleidsterreinen levert zowel voor de jongere die hulp nodig heeft, als voor de hulpverleners de nodige verwarring op. Landelijke ambitie Mede dankzij de inzet van SZN staat het onderwerp op de agenda van de landelijke overheid. Deze onderkent de noodzaak voor het voeren van apart beleid voor zwerfjongeren en draagt sinds eind 2009 de ambitie uit: geen zwerfjongeren op straat. Vanuit deze ambitie komt er onder aanvoering van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een landelijke stuur groep die ervoor moet zorgen dat de verantwoordelijke partijen op n lijn komen en samenwerken. Na ruim een jaar overleg concluderen we dat de veranderingen en verbeteringen niet van bovenaf (lees: door de landelijke overheid) kunnen worden gestuurd. Het is duidelijk dat de centrumgemeenten het voor touw moeten nemen en hun eigen ambities moeten formuleren en beleid vormgeven, aansluitend op de lokale situatie. Bestaande knelpunten Onvoldoende opvangcapaciteit en jongerenhuisvesting verdracht van jeugdzorg naar volwassenenzorg is nog O steeds gebrekkig Wankele structurele financiering voor voorzieningen Kwaliteit van zorg: aanpak op maat nog onvoldoende Te weinig passende leer/werk-trajecten voor zwerfjongeren Nog nauwelijks participatie van zwerfjongeren nvoldoende mogelijkheden om schulden bij zwerfjongeren O echt aan te pakken nvoldoende aandacht voor en kennis van preventieve O maatregelen Bezuinigingen In de komende jaren valt te verwachten, dat er minder midde len beschikbaar zijn voor opvang en hulpverlening in de meest brede zin van het woord. Ook zal de werkgelegenheid voor met name jongeren afnemen. In alle sectoren zullen als gevolg van krimpende middelen jongeren buiten de boot vallen. De kans dat meer jongeren afhaken wegens gebrek aan perspectief is groot. Voor wonen, leren en werken voor jongeren verwachten we dat de kansen afnemen. Juist nu vragen we daarom aandacht voor deze problematiek en om te investeren in jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen. Missie SZN brengt de problematiek van de zwerfjongeren landelijk onder de aandacht en draagt eraan bij dat er passende en voldoende opvang, ondersteuning en begeleiding voor zwerf jongeren komen. SZN treedt hierin onder meer op als inter mediair en als pleitbezorger. Visie Er bestaat een enorme versnippering in het hulpaanbod voor zwerfjongeren en er zijn veel verschillende beleidsterreinen. SZN wil een gecordineerde aanpak en samenwerking tussen en met partijen om te stimuleren dat er effectieve ketens en een samenhangende aanpak tot stand komen.

8 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 9

ZWERFJONGERENVERSTERKING NIET OVER MAAR MET JONGEREN

In 2010 ontwikkelen we een programma Zwerfjongerenversterking. In dit programma neemt participatie een centrale plek in. Zwerfjongerenversterking richt zich op zichtbaarheid van het onderwerp zwerfjongeren en versterking van de positie van zwerfjongeren. Het is essentieel dat jongeren zelf een actieve rol spelen, zodat er niet ver maar mt jongeren wordt gewerkt aan oplossingen. Ons programma zwerfjongerenversterking kent vier onderdelen: 1 Landelijk platform zwerfjongeren: United Voices 2 Netwerkversterking 3 Voorlichting via tassencampagne: Je hele hebben en houen in een tas 4 Stimuleringspunt jongerenparticipatie Het programma wordt financieel ondersteund door de Eureko Achmea Foundation en het ministerie van VWS. 1 Landelijk platform zwerfjongeren: United Voices United Voices is een landelijk stimulerings en ontmoetingspunt waarin dak en thuisloze jongeren hun stem laten horen. De basis werd gelegd tijdens het eerste zwerfjongerendebat dat wij organiseerden op 3 december 2009, tijdens ons evenement de Altijd Onderwegprijs. Daarna maakten wij in 2010 samen met jongeren een plan voor de oprichting van een landelijk platform. Dit plan werd ingediend bij het ministerie van VWS. In oktober ontvingen we de goedkeuring waarna direct gestart werd met de oprichting. De jongeren van United Voices vertellen als ervaringsdeskun digen aan lokale politici, beleidsmakers en hulpverleners wat er nodig is om zwerfjongeren goed te helpen. Jongerenraden en lokale platforms In sommige steden zijn jongerenraden of een lokaal platform ontstaan met hulp van de United Voicesgroep en onze bemid deling. De landelijke groep jongeren komt meerdere keren per jaar bij elkaar. Door in verschillende steden jongeren met elkaar te verbinden en te verenigen, kunnen ze vanuit het landelijke platform de krachten bundelen.

Jongeren uit Amsterdam (Straatvisie), Den Haag (Achterban), Utrecht (U2B Heard!) en Maastricht (Feel Good Connected) nemen deel aan het platform. Groepen die zich nog niet officieel hebben aangesloten maar waarmee wel contacten zijn gelegd, komen uit Almere, Rotterdam, Assen en Middelburg. United Voices als leer- en ervaringstraject Het doel van United Voices is dat jongeren zelf zorgen voor input bij beleid en andere jongeren helpen om participatiemogelijk heden te onderzoeken en deze in te zetten. De jongeren werken dus aan hun eigen belangenbehartiging. Tegelijkertijd werkt het platform voor de als leer en ervaringstraject voor zwerfjonge ren. Ze bouwen hierdoor ervaring en een eigen netwerk op. Dit werkt versterkend voor hun toekomst. Tevens is het voor managers en leidinggevenden van instel lingen nuttig om input van de jongeren te krijgen. De jongeren kunnen uit eigen ervaring aangeven wat er speelt in de wereld van zwerfjongeren. Samenwerkingspartners en ondersteuning Wij ondersteunen United Voices met organisatie en commu nicatiekracht. Voor de ontwikkeling van dit landelijke platform

werken we nauw samen met het Projektenburo. Het Projekten buro ondersteunt de jongerencordinator van het platform en is expert in clintgestuurde initiatieven. 2 Netwerkversterking Een goed netwerk rondom zwerfjongeren waarin partijen elkaar kennen en op de hoogte zijn van elkaars werk, plannen en visie is een voorwaarde voor efficinte beleidsvorming. Efficinte beleidsvorming houdt in dat er goede communicatie is en de betrokkenen niet langs elkaar heen werken. Daarom brengen wij via netwerkbijeenkomsten betrokkenen en belanghebbenden rondom deze specifieke doelgroep bij elkaar. Jongerendebatten Volgens ons plan Zwerfjongerenversterking geven wij bij vier bijeenkomsten per jaar input. In 2010 vonden die bijeenkomsten plaats in Amsterdam, Den Haag, Middelburg en Assen. De bij eenkomsten waren verschillend van aard. In Den Haag en Assen vonden bij die bijeenkomsten ook jongerendebatten plaats. Voor het jongerendebat krijgen de jongeren een training van de NJR (Nationale Jeugdraad). Tijdens het debat vertellen ze als

10 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 11

TAKE OFF KLEINSCHALIG WOONCONCEPT

Take Off is is een kleinschalig woonconcept voor zwerfjongeren waarbij de kracht zit in het feit dat er in principe maar twee partijen betrokken zijn bij het opzetten van een huis: een opvanginstelling en een woningcorporatie. Het project is een samenwerkingsverband tussen Stichting Zwerfjongeren Nederland, de Federatie Opvang (branchevereniging maatschappelijke opvanginstellingen) en Aedes (branchevereniging van woningcorporaties), dat financieel wordt ondersteund door het ministerie van VWS. Door de subsidiestop bij VWS (blz. 19) lag het project in 2010 stil. In december 2010 werd duidelijk dat Take Off vanaf 2011 doorgaat voor de daaropvolgende twee jaar. Wel wordt er in februari 2010 nog een Take Off huis geopend in Den Ham (Overijssel). Hier worden zes jongeren opgevangen in een oud gezinshuis midden in een normale woonwijk.

ervaringsdeskundigen aan politici, beleidsmakers en hulpverle ners wat er nodig is om zwerfjongeren goed te helpen. Op deze manier wordt niet alleen over, maar ook mt de jongeren gespro ken (jongerenparticipatie). Meestal vragen ze om verbeteringen in opvang, hulpverlening en regelgeving. Amsterdam 25 juni 2010 Restaurant Fifteen In restaurant Fifteen vond de opening van de expositie Je hele hebben en houen in een tas (zie blz. 13) plaats. Dit gebeurde onder andere met onze ambassadeur Peter Faber en wethouder Andre van Es (Werk, Inkomen en Participatie, Diversiteit en Integratie, Inburgering en Bestuurlijk stelsel). Tijdens de bijeenkomst werden contacten gelegd voor een gro tere bijeenkomst met zwerfjongeren in Amsterdam in 2011. Het beoogde thema is leren en werken. Den Haag 17 augustus 2010 Stadhuis In Den Haag vond een zwerfjongerendebat plaats. Dit organi seerden we samen met het Straatconsulaat (De Achterban). Debatleider was presentator Kamran Ullah. Hij zorgt dat er

tijdens het debat concrete afspraken tussen jongeren, hulp verleners en politici gemaakt worden. Wij zetten deze afspraken op Zwerfnet zodat ze niet vergeten kunnen worden. Tijdens het debat waren landelijke en gemeentelijk politici, professionals en andere betrokkenen rond de doelgroep aanwezig. Ook hier was de expositie Je hele hebben en houen in een tas te zien. Tevens vond de afsluiting plaats van een fotoexpositie door Haagse zwerfjongeren. Dit gebeurde met een veiling door de Haagse nachtburgemeester Ren Bom. Middelburg 7 oktober 2010 Tassencampagne in Zeeland De provincie Zeeland organiseerde de bijeenkomst Zwerfjon geren in Zeeland. En nu? Wij ondersteunden deze met com municatiemiddelen van de tassencampagne. Zo dienden de ansichtkaarten als uitnodiging en was tijdens het evenement de brochure beschikbaar. Assen 15 december 2010 The Industry (jongerencentrum) In opdracht van de gemeente Assen organiseerden we daar een jongerendebat. Ook dit debat werd ondersteund met de exposi

tie Je hele hebben en houen in een tas. De gemeente wilde de bestaande opvang uitbreiden en zocht naar input van jongeren en professionals. Aanwezig waren wethouder Langius (Stads beheer en Milieu), jongeren en professionals uit Drenthe, maar ook uit omliggende regios zoals Leeuwarden en Groningen. De jongeren van United Voices (zie blz. 10) waren aanwezig om Assense jongeren te ondersteunen bij het voornemen van de gemeente om een jongerenplatform op te richten. Deze bijeenkomsten leverden veel mediaaandacht voor het onderwerp zwerfjongeren op. Meer hierover staat op blz. 16. 3 Je hele hebben en houen in een tas (tassencampagne) De campagne Je hele hebben en houen in een tas moet mensen ervan bewust maken dat er in Nederland zon 6.000 jongeren dak of thuisloos zijn. Tegelijkertijd is deze gekoppeld aan het landelijke platform United Voices (blz. 10), van wie diverse jongeren meededen aan de campagne. Een ander doel is op aantrekkelijke wijze nieuwe instellingen, gemeenten en jongeren te benaderen. Secundaire doelstellingen zijn: draagvlak voor (betere) hulp aan zwerfjongeren vergroten en de mogelijkheden tot fondsenwerving vergroten. Voor deze campagne laten zwerfjongeren hun tas fotograferen en ze vertellen daarbij over hun verleden en hun toekomst. Hun tas en hun verhaal verschijnen op ansichtkaarten en posters. Als er in een bepaalde gemeente een zwerfjongerendebat plaats vindt, doen jongeren uit die gemeente mee. In 2010 gebeurde dat in Almere en Assen. In Almere ging het echter niet om een jongerendebat, maar een bijeenkomst van de Buurtalliantie. Jongeren van Kwintes, voorziening Biathlon deden mee aan de tassencampagne. Bij de tassencampagne hoort ook een brochure. In de zomer van 2010 werd de bijbehorende website www.tassencampagne gelanceerd. 4 Stimuleringspunt jongerenparticipatie Wij vinden het belangrijk dat naar jongeren zelf wordt geluisterd en dat zij zelf de gelegenheid krijgen om hun stem te laten horen. Dat jongeren de stap moeten zetten van clint naar een zelfstan dig denkende en handelende volwassene is duidelijk. Participa tie helpt om hiermee een begin te maken. Daarmee kunnen ze een voorbeeld te zijn voor andere jongeren. Ook verandert dit de verhouding tussen hulpverlener en clint. In opvanginstellingen voor zwerfjongeren is nog niet of nauwe lijks sprake van clintparticipatie terwijl dit in de komende jaren een belangrijk onderwerp zal worden. In 2010 schrijven we samen met het Projektenburo (expert in clintgestuurde initiatieven) en onderzoeksorganisatie MOVISIE een onderzoeksplan voor clintparticipatie in instellingen. Dit plan dienen we in bij ZonMw, binnen het programma clint initiatieven binnen de maatschappelijke opvang. Het is onze ambitie samen met zwerfjongeren te komen tot een werkbare aanpak voor inspraak en participatie en uiteindelijk tot een stimu leringspunt zwerfjongerenparticipatie.

12 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 13

ZWERFNET VOOR PROFESSIONALS RONDOM ZWERFJONGEREN

Met Zwerfnet gaan we de versnippering binnen de hulpverlening tegen. Het doel van deze communitysite is werken aan oplossingen voor zwerfjongeren door iedereen rond zwerfjongeren met elkaar in contact te brengen. Ook externe partijen zien het belang van Zwerfnet in: voor de periode 2010 2012 heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een subsidie toegekend. Dit is voor ons een teken van erkenning. In 2010 kreeg Zwerfnet gemiddeld 1425 bezoekers per maand. Zij kwamen vooral via de SZNwebsite www.zwerfjongeren.nl, zoekmachine Google, Twitter en LinkedIn. Omdat steeds meer bezoekers via sociale netwerksites komen, zijn Zwerfnetberichten sinds voorjaar 2010 makkelijk te delen via deze sociale netwerken. Het aantal geregistreerde leden van Zwerfnet groeide in 2010 van ongeveer 500 tot bijna 800. Bezoekers komen vooral voor specifieke informatie over opvangadressen, geregistreerde leden en het laatste nieuws over zwerfjongeren. Daarom is het nieuws prominenter en zichtbaarder op de homepage te geplaatst. Het nieuws wordt goed bijgehouden en twee tot drie keer per week bijgewerkt op de site. Tevens heeft de community manager gewerkt aan sterke verbetering van de kwaliteit en gebruikersvriendelijkheid van Zwerfnet. Een stagiair van de opleiding SPW bezocht voor ons een aantal opvang locaties voor zwerfjongeren. Hij nam interviews af en plaatste die op Zwerfnet, om de informatie op de site breder en actueler te maken.

LOBBY, ADVIES, NETWERK

De community manager heeft een ontwikkelplan voor Zwerfnet geschreven. Met bovenstaande wijzigingen is dat plan deels uitgevoerd. Het SKANfonds biedt sinds 2009 voor drie jaar ondersteuning voor de ontwikkeling en voortzetting van Zwerfnet. Sinds najaar 2010 ontvangen we voor dit project ook subsidie van het minis terie van VWS. Zwerfnet nieuwsbrief Sinds juli 2010 versturen we elke twee maanden de Zwerfnet nieuwsbrief aan leden die hebben aangegeven dat ze deze willen ontvangen. Dit middel is ingezet om het aantal bezoekers te verhogen en om leden betrokken te houden bij de community. Op de dag dat de nieuwsbrief verschijnt, stijgt het aantal bezoekers.

Wij praten met een groot aantal partijen. Met lokale en landelijke politici, ministeries, landelijke partijen, onderzoeksinstituten, hulpverleners en zwerfjongeren zelf. Dit geeft ons een goed beeld van de problemen die spelen rond zwerfjongeren. Wij brengen deze partijen waar mogelijk met elkaar in contact en adviseren hen waar nodig. Stuurgroep VWS Naar aanleiding van de uitkomsten van Zwerfjongeren (z)onder dak, een casusonderzoek naar de overstap van Jeugdzorg naar Maatschappelijke Opvang vindt in het najaar van 2009 een be stuurlijk overleg plaats. In dit overleg hebben de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Jet Bussemaker en de toenmalige minister voor Jeugd en Gezin Andr Rouvoet met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Federatie Opvang (FO), de MOgroep en Stichting Zwerfjongeren Nederland afgesproken dat de betrokken partijen zwerfjongerenproblematiek gezamenlijk en daarmee effectiever gaan aanpakken. De ambitie daarbij is: geen zwerfjongere meer op straat. Om dit te bereiken wordt een stuurgroep geformeerd waarin ook wij zitting hebben. Een inventarisatieronde langs zon vijftien ge meenten volgt. De stuurgroep komt in 2010 regelmatig bijeen en in werkgroepen worden diverse onderwerpen nader uitgewerkt. Zoals: nazorg, functionele eisen eerste opvang, financiering en wijze van specialistische diagnostiek en samenwerking binnen gemeenten. Ook in dit overleg wordt duidelijk hoe complex het onderwerp zwerfjongeren is. Het blijkt moeilijk om tot overeen stemming te komen over wie waarvoor verantwoordelijk is en het eens te worden over interpretatie van bestaande wet en regel geving. Wij koppelen wat wordt besproken regelmatig terug naar ons directe netwerk en vragen feedback, dragen voorbeelden aan en stellen experts uit de praktijk voor. Nieuwe definitie Zwerfjongeren De vraag bij motie vanuit de Tweede Kamer is om een eendui dige definitie van zwerfjongeren te ontwikkelen en te hanteren, waarbij de leeftijdsgrens niet tot problemen en afschuifgedrag leidt bij de verantwoordelijke instanties. Het ministerie van VWS geeft de opdracht om tot een heldere en eenduidige definitie te komen aan bureau HHM. SZN maakte deel uit van de begeleidingscommissie die eind 2008 voor het eerst bijeenkomt en dit proces in januari 2010 afrondt. De nieuwe definitie luidt: Zwerfjongeren zijn feitelijk of residentieel daklozen onder de 23 jaar met meervoudige problemen. SZN onderschrijft het belang van een heldere definitie. Pas dan weten we waarover we het met elkaar hebben. Als gemeenten hun zwerfjongeren eenduidig registreren geeft dat een betrouw baar beeld van de omvang van het probleem. Daarmee geldt nog wel dat dit alleen inzicht geeft in de jongeren die zich ergens aanmelden en niet in het aantal van de zogeheten zorgmijders.

Landelijk Overleg Ketencordinatoren Zwerfjongeren Stichting Zwerfjongeren Nederland organiseert sinds 2006 een overleg met sleutelfiguren van de grote steden (ketencor dinatoren). Deze ketencordinatoren uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen en Brabant zien elkaar vier keer per jaar en wisselen dan uitgebreid informatie uit over de plaat selijke en landelijke stand van zaken rond zwerfjongeren. SZN filtert uit deze lokale en stedelijke onderwerpen die ook landelijk van belang zijn en zorgt voor de lobby naar onder meer de lan delijke overheid en andere organisaties die ertoe doen. Onder werpen die in 2010 de revue passeerden waren onder andere: ketenaanpak, nazorg jeugdzorg, samenwerking gemeenten en provincie, knelpunten in de financiering, eigenbijdrageregeling en de definitie van zwerfjongeren. Gemeenten werven en interesseren In het kader van ons programma Zwerfjongerenversterking (blz. 10), hebben we contacten gelegd met de verantwoordelijke ambtenaren jeugd en maatschappelijke opvang van de centrum gemeenten. Wij maakten promotie voor de debatten en bijeen komsten die we door het land wilden organiseren. Hierbij kregen we hulp van een student die in het kader van een communicatie onderzoek veel uitvoerende taken op zich kon nemen. Zelf concentreerden wij ons op de onderhandelingen en overleg op strategisch niveau. Tijdens deze actieve wervingsperiode legden we veel nieuwe contacten die nog steeds waardevol zijn. Om zo direct contacten te leggen met gemeenten was voor ons een nieuwe werkwijze.

14 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 15

ZICHTBAARHEID

LOBBY, ADVIES NETWERK

Wij vragen op diverse manieren aandacht voor alles wat er speelt rond zwerfjongeren. Naast onze eigen communicatiekanalen zijn we actief op sociale media. De jongerendebatten leveren ook veel publiciteit op voor het onderwerp zwerfjongeren. Communicatie en PR Publiciteit Bij alle activiteiten die we organiseren zorgen we voor publiciteit via mailings aan de pers. We benaderen lokale en landelijke media actief en streven ernaar regelmatig via landelijke media kanalen aandacht te vragen voor zwerfjongeren. Bijvoorbeeld wanneer we een zwerfjongerendebat organiseren. Media doen graag interviews met de jongeren zelf en daarnaast wordt ons gevraagd om achtergrondinformatie of een toelichting. In 2010 kregen we veel free publicity. In augustus 2010 pikten de media na het jongerendebat in Den Haag onze boodschap op dat er mogelijk twee of drie keer zoveel zwerfjongeren zijn dan de getelde 6000. Daarbij legden ze ook nog een link met de kredietcrisis. Dit bericht werd enigs zins ongenuanceerd gebracht. Het aantal van 6000 bestaat alleen uit geregistreerde zwerfjongeren. Het exacte aantal weten wij

niet, maar wij krijgen signalen van hulpverleners dat het er veel meer zijn. Jongeren weten namelijk de weg naar de hulpverle ning niet altijd te vinden of mijden de hulpverleningsinstellingen, bijvoorbeeld door teleurstellende ervaringen in het verleden. Ook is er niet voor alle jongeren een opvangplek. Deze jongeren worden niet meegenomen in de officile tellingen. Zij zijn niet in beeld maar hebben wel degelijk hulp nodig. Hoewel het goed mogelijk is dat er meer zwerfjongeren zijn door de kredietcrisis, kunnen wij dit niet aantonen. Positieve effecten van deze berichtgeving zijn dat er meer mediaaandacht voor zwerfjongeren is en dat het de naamsbekendheid van Stichting Zwerfjongeren Nederland vergroot heeft. Een kleine selectie uit de media in 2010. We noemen de items waarin wij genoemd werden. In een aantal gevallen ging de aandacht vooral uit naar de zwerfjongere(n) en werden wij alleen kort genoemd of geciteerd. Wij noemen in dit jaarverslag alleen de SZNmedewerkers die zijn ondervraagd: Televisie Meer zwerfjongeren door crisis, 17 augustus 2010, interview met directeur Hella Masuger in NOS Journaal

Hulp voor zwerfjongeren, 17 augustus 2010, interview met marketing manager Tasso Heijnen in Hart van Nederland (SBS6) 24 juni 2001, interview met marketing manager Tasso Heijnen in NOS Headlines Zwerfjongeren raken opvang kwijt, 8 februari 2010, interview met voorzitter Kees van Anken in Een Vandaag (Nederland 1) Radio 19 december 2010, interview met marketing manager Tasso Heijnen in De andere wereld Radio 5 (IKON) Mear swalkjongeren yn Frysln, 17 augustus 2010, interview met voorzitter Kees van Anken bij Omrop Frysln (Omroep Friesland) 27 juni 2010, interview met ambassadeur Peter Faber naar aanleiding van de expositie Je hele hebben en houen in een tas in Atlas, Radio 1 (omroep LLink)

Kranten en tijdschriften Altijd langs de rand, 14 december 2010, interview met PRmanager Anna Kogut in dagblad de Volkskrant Ook een zwerfjongere wil gewoon kind zijn, 8 oktober 2010, interview met directeur Hella Masuger in verenigingsblad VNG Magazine Mijn leven? Een tas en een verhaal, 14 t/m 20 juli 2010, achter grondinformatie over campagne Je hele hebben en houen in een tas in weekblad Vriendin Het wordt drukker in het afvalputje voor jongeren, 4 januari 2010, interview met marketing manager Tasso Heijnen in dagblad De Pers Sociale media en content koppelen Wij zijn enkele jaren bezig met sociale media. We hebben onze eigen communitysite Zwerfnet (blz. 14) Verder zijn fotos en videos van onze evenementen te vinden op onze Flickr en YouTubepaginas die we startten in resp. 2007 en 2008. In 2009 begonnen we met Hyves en Twitter. In 2010 werden we hiermee actiever door veel van de content aan elkaar te koppelen.

16 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 17

FINANCIERING

Zo worden nieuwsupdates van Zwerfnet doorgeplaatst op Hyves en Twitter. Vooral Twitter brengt hierdoor bezoekers naar Zwerf net. Blogs van www.zwerfjongeren.nl komen ook op de Hyves pagina waardoor ze meer mensen bereiken. Van onze activiteiten maken we filmpjes die we op YouTube zetten en vervolgens doorplaatsen naar onze eigen websites en netwerksites. Een hoogtepunt in 2010 was het interview met SP Kamerlid Nine Kooiman, voorafgaand aan het jongerendebat in Den Haag (blz. 12). Bij onze Twitteractiviteiten houden we waar mogelijk persoonlijk contact met onze volgers. Onze zogeheten tweets zijn niet alleen zakelijk. We staan open voor discussie en vragen. Dit levert een interessante en nuttige uitbreiding van ons netwerk op. Voor ons zijn sociale netwerksites een betaalbare, handige en makkelijke manier om ons netwerk en ons publiek snel te informeren. Daarnaast is het een prima manier om aan nieuws te komen voor onder andere Zwerfnet.nl. De snelle manier van online contact leggen en onderhouden werkt goed omdat we een kleine organisatie zijn die landelijk opereert. We blijven op deze manier ook makkelijk in contact met mensen die ver bij ons vandaan werken of wonen. Relatiemagazine en jaarverslag 2009 Het gedrukte relatiemagazine SZN Magazine verscheen n keer in december. In juni lichtten wij de ontvangers van onze gedruk te media in over de tassencampagne (blz. 13) die eind 2009 door prinses Mxima werd geopend. Via SZN magazine en de website tassencampagne.nl houden wij de lezers op de hoogte van de campagne. Uiteraard verscheen ook het Jaarverslag 2009 in druk. Dit jaar verslag wordt verstuurd aan betrokkenen en genteresseerden. En het is online te lezen via onze website. Huisstijl en website In 2009 hadden we met vormgevingsbureau Studio Rik een nieuwe huisstijl ontwikkeld. Deze huisstijl werd vanuit organi sa torische en kostenoverwegingen niet meteen in al onze commu nicatieuitingen doorgevoerd. In de eerste helft van 2010 wordt de blauwdruk voor de nieuwe site binnen de nieuwe huisstijl ontwikkeld. In december zijn deze wijzigingen doorgevoerd en werd de nieuwe versie van onze corporate website www.zwerfjongeren.nl gelanceerd. Door integratie van sociale media en een gebruikersvriendelij ker content management systeem (systeem waarin webpaginas, tekst en beeld beheerd worden) kunnen we beter laten zien wie SZN is als organisatie en wat onze werkzaamheden en de resulta ten daarvan zijn. Door het doortrekken van de huisstijl kunnen we eenduidiger naar buiten treden. Dit draagt bij aan de trans parantie naar zowel donateurs als fondsen en overheden die ons financieel ondersteunen. De site wordt tegen gereduceerd tarief ontwikkeld door internetbureau Webtic.

Laluz award Op 10 april wonnen wij de allereerste laluz Award voor idele organisaties. Laluz is een organisatie die inspeelt op de profes sionaliseringswens van idele organisaties en de toenemende behoefte aan maatschappelijke betrokkenheid bij young profes sionals. Wij kregen deze award omdat wij op de meest inspirerende wij ze en met veel succes young professionals hebben ingezet voor het professionaliseren van de organisatie. De jury heeft gekeken welke idele organisatie de kennis via laluz het beste inzet voor de organisatie om er professioneler van te worden. Wij deden dit onder andere door Zwerfnet.nl (blz. 14) op te zetten. De basis voor deze site werd gelegd via contact tussen laluz en SZN.

Fondsen De Eureka Achmea Foundation ondersteunt ons programma zwerfjongerenversterking. De steun van het VSB Fonds en het SKANfonds (Zwerfnet) loopt door in 2010. Het Oranje Fonds verstrekte een overbruggingskrediet (zie Financierings perikelen). Donateurs Het aantal donateurs is stabiel. Ook blijven bedrijven betrokken bij ons werk en ze blijven doneren. Sponsors Drukkerij Leijten verzorgt tegen een zeer gereduceerd tarief ons drukwerk. Webtic ontwikkelt onze website tegen gereduceerd tarief en verzorgt kosteloos de hosting ervan. Hensel Hosting verzorgt kosteloos de hosting van www.tassencampagne.nl en Zwerfnet.nl. Financieringsperikelen In mei 2010 werd ons programmavoorstel Zwerfjongerenverster king positief beoordeeld door het ministerie van VWS. Daarop dienden wij een aanvraag in voor dit programma en voor de verbetering van onze communitysite Zwerfnet.nl. Helaas werd

zeer kort nadat wij in mei onze aanvragen hadden ingediend bij VWS een subsidiestop afgekondigd. Om de onzekere financile situatie, die hierdoor ontstond, te overbruggen hebben we de periode van mei tot en met september bijna volledig moeten benutten om gelden binnen te halen. Het Oranje Fonds heeft ons daartoe een overbruggingskrediet geboden. De onzekerheid over de financiering had tot gevolg dat wij ons programma slechts in kleine mate in gang konden zetten, maar wel met de optimistische instelling dat de subsidie, hetzij later dan gepland, toegekend zou worden. In oktober kregen wij inderdaad de subsidie toegekend, zowel voor ons programma Zwerfjongerenversterking als voor het verbeteren van de community Zwerfnet.nl.

Cijfers zijn ontleend aan de jaarrekening van 2010. Deze jaar rekening is gecontroleerd door een registeraccountant en voorzien van een goedgekeurde verklaring.

18 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 19

COLOFON NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

Stichting Zwerfjongeren Nederland bezoekadres Wibautstraat 150 1091 GR Amsterdam postadres Postbus 95301 1090 HH Amsterdam telefoon 020 4940515 e-mail info@zwerfjongeren.nl website www.zwerfjongeren.nl www.zwerfnet.nl www.tassencampagne.nl Sociale media www.zwerfnet.nl Flickr: www.fiickr.com/photos/szn/ Hyves: http://stznl.hyves.nl Twitter: www.twitter.nl/zwerfjongeren YouTube: www.youtube.com/user/stznl gironummer 4500.400 samenstelling en redactie Trudi Barth, Tasso Heijnen en Hella Masuger fotografie Ilco Kemmere Su Heart grafische vormgeving Studio Rik, Den Haag 2011 Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting Zwerfjongeren Nederland. Geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41209184.

20 SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN

SZN /// NIET OVER MAAR MET ZWERFJONGEREN 21

GIRO 4500400

Stichting Zwerfjongeren Nederland www.zwerfjongeren.nl