Jak dzieli sieci na podsieci

Autor: Rot13. Wersja z dnia 19 sierpnia 2007r. Do uytku grupowego.

1. Przedmowa1
Niestety, drogi Czytelniku, to, co w tej chwili czytasz jest do . . . niczego. Miao by krtkie wyszo straszliwie dugie. Miao by jasne jest zagmatwane i mtne. Po prostu klska. A przecie oczekiwae krtkiego i prostego wytumaczenia, jak si dzieli sie na podsieci. Ale krtkiego i prostego wytumaczenia nie bdzie, bdzie dugie i zagmatwane, a co najgorsze strasznie nudne. C, jak si nie ma co si lubi to si lubi co si ma. Zapraszam wic do przeczytania.

2. Dla przypomnienia troch teorii. . .

2.1. Adres IP Adres IP skada si z 32 bitw. Dla wygody te 32 bity dzieli si na grupy po 8 bitw, a poniewa 8 bitw to bajt, wic adres IP skada si z 4 bajtw. Mona to zapisa tak: bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb . eby byo wygodniej, bity zamienia si na liczby dziesitne i zapisuje oddzielajc kropkami. Np. adres zapisany binarnie 11000000.10101000.00000000.0000001 zapisuje si dziesitnie jako 192.168.0.1 . 2.2. Cz sieciowa i hostowa W adresie IP mona wyrni cz sieciow i cz hostow. Cz sieciowa jest w lewej czci adresu, a hostowa w prawej: cz sieciowa Adres IP bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb cz hostowa bbbbb

Oczywicie liczba bitw czci sieciowej plus liczba bitw czci hostowej musi by rwna 32. 2.3. Maska sieci Z czci sieciow i hostow zwizana jest maska sieci (netmask). Maska sieci to 32 bity, ktre w czci sieciowej maj same jedynki, a w czci hostowej same zera: cz sieciowa Adres IP bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb Netmask 11111111.11111111.11111111.111 cz hostowa bbbbb 00000

Rwnie tutaj dla wygody zamienia si liczby dwjkowe na dziesitne, np. podan mask 11111111.11111111.11111111.11100000 mona zapisa dziesitnie jako 255.255.255.224. Istnieje te standard zapisu maski jako liczby bitw jedynkowych, w tym wypadku takich bitw jest 27, wic mask 255.255.255.224 mona zapisa jako /27. Czyli maska zapisana binarnie jako 11111111.11111111.11111111.11100000, lub dziesitnie jako 255.255.255.224 lub skrtowo jako /27 to jedna i ta sama maska.
Przedmow dodaem dla zwikszenia naukowoci tego dziea naukowego. Mona by doda jeszcze wstp, spis treci, spis tabel, indeks, sowniczek waniejszych terminw itp.; wszystko zgodnie z reguami tworzenia prac naukowych podanych przez pewnego niezapomnianego Profesora.
1

Trzeba tutaj doda, e maska suy wanie do oddzielania czci sieciowej od hostowej. Gdyby jej nie byo, to nie byoby wiadomo, gdzie jest cz sieciowa, a gdzie hostowa. 2.4. Adres podsieci Adres podsieci to adres IP identykujcy dan podsie. W adresie podsieci w czci hostowej s same zera: Adres IP Netmask Adres podsieci 2.5. Broadcast Zwany jest po polsku adresem rozgoszeniowym. W broadcacie w czci hostowej s same jedynki: Adres IP Netmask Adres podsieci Broadcast 2.6. Gateway Gateway, czyli brama, przez ktr pakiety IP bd wychodziy w wiat. Na zajciach jako zasad przyjlimy, e adres gatewaya jest o jeden mniejszy ni adres broadcastu. Np. gdy adres broadcastu jest 192.168.0.255, to adres gatewaya jest 192.168.0.254. Oczywicie to tylko zasada, bo adres gatewaya moe by waciwie dowolny, pod warunkiem, e naley do danej podsieci. 2.7. Jak te parametry od siebie zale Adres IP hosta, netmaska, adres sieci, broadcast (i gateway) s ze sob powizane. Powiedzmy, e mamy adres IP hosta rwny 10.65.189.75 i mask sieciow /25. Na podstawie tych danych mona wyliczy wszystkie pozostae parametry. No to liczymy. Na pocztku zamieniamy adres IP dziesitny na binarny: Adres IP hosta = 10.65.189.75 = 00001010.01000001.10111101.01001011 Skoro netmaska jest /25, to cz sieciowa (zawierajca jedynki) ma 25 bitw, a cz hostowa (zawierajca zera) ma 32-25=7 bitw. Tak samo cz sieciowa adresu hosta ma 25 bitw, a cz hostowa ma 7 bitw. Czyli cz sieciowa adresu hosta to 00001010.01000001.10111101.0, a cz hostowa adresu hosta to 1001011. Mona te zapisa mask dziesitnie: Netmaska /25 = 11111111.11111111.11111111.10000000 = 255.255.255.128. Dla wygody zapisujemy te adresy pod sob: cz sieciowa cz hostowa Adres IP hosta 00001010.01000001.10111101.0 1001011 Netmask 11111111.11111111.11111111.1 0000000 Teraz trzeba wyliczy adres podsieci i broadcastu. Oczywicie w tych adresach czci sieciowe i hostowe maj tak sam dugo jak w adresie hosta: cz sieciowa bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb 11111111.11111111.11111111.111 bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb cz hostowa bbbbb 00000 00000 11111 cz sieciowa bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb 11111111.11111111.11111111.111 bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbb cz hostowa bbbbb 00000 00000

Adres IP hosta Netmask Adres podsieci Broadcast

cz sieciowa 00001010.01000001.10111101.0 11111111.11111111.11111111.1 bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.b bbbbbbbb.bbbbbbbb.bbbbbbbb.b

cz hostowa 1001011 0000000 bbbbbbb bbbbbbb

Adres podsieci i broadcastu liczy si tak. Cz sieciow adresu hosta przepisujemy bez zmian do czci sieciowej adresu podsieci oraz do czci sieciowej adresu broadcastu: Adres IP hosta Netmask Adres podsieci Broadcast cz sieciowa 00001010.01000001.10111101.0 11111111.11111111.11111111.1 00001010.01000001.10111101.0 00001010.01000001.10111101.0 cz hostowa 1001011 0000000 bbbbbbb bbbbbbb

W czci hostowej adresu podsieci musz by same zera, a w czci hostowej adresu broadcastu musz by same jedynki: Adres IP hosta Netmask Adres podsieci Broadcast cz sieciowa 00001010.01000001.10111101.0 11111111.11111111.11111111.1 00001010.01000001.10111101.0 00001010.01000001.10111101.0 cz hostowa 1001011 0000000 0000000 1111111

Mamy ju wszystkie adresy, s one w postaci binarnej, wic mona je zapisa w postaci dziesitnej: Adres IP hosta = 00001010.01000001.10111101.01001011 = 10.65.189.75 Netmask = 11111111.11111111.11111111.10000000 = 255.255.255.128 Adres podsieci = 00001010.01000001.10111101.00000000 = 10.65.189.0 Broadcast = 00001010.01000001.10111101.01111111 = 10.65.189.127 Na koniec trzeba obliczy adres gatewaya. Jest on o jeden mniejszy od adresu broadcastu, czyli wynosi 10.65.189.126.

3. Liczba hostw decyduje o masce i adresie sieci

Maski sieciowej i adresu sieci nie mona przyjmowa dowolnie, ich wartoci zale od liczby hostw w danej podsieci, a dokadniej od maksymalnej liczby adresw IP w tej podsieci. (Dla jasnoci: pisz tutaj maksymalna liczba adresw IP, dalej liczba moliwych adresw IP, jeszcze dalej liczba adresw IP. Jest to jedno i to samo! Mam na myli maksymaln liczb adresw (nie hostw), jaka si moe zmieci w danej podsieci. Nie jest wane, czy wykorzystamy wszystkie te adresy, czy moe tylko cztery (jeden host, adres sieci, broadcast, gateway). Po prostu musimy zrobi podsie, w ktrej zmieci si ta maksymalna liczba adresw IP.) 3.1. Zaleno midzy liczb hostw a liczb moliwych adresw IP Liczb moliwych adresw IP w danej podsieci oblicza si tak: 1. do podanej w zadaniu liczby hostw H dodaj liczb 3 (poniewa musz by trzy dodatkowe adresy na adres podsieci, broadcastu i gatewaya); w wyniku otrzymae liczb A potrzebnych adresw IP 3

2. jeli liczba A jest potg dwjki (czyli wynosi 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256, 512, 1024, 2048, 4096, . . . ) to przejd do nastpnego punktu; jeli nie jest, to zamie liczb A na najblisz liczb bdc potg dwjki (ale w gr), np. jeli A=13, to zamieniamy j na A=16 3. otrzymana liczba A jest liczb moliwych adresw IP w danej podsieci, czyli mwi, ile w danej podsieci mona uywa adresw IP (maksymalna liczba hostw jest mniejsza o 3 od tej liczby). Od otrzymanej liczby moliwych adresw IP zaley maska i adres sieci. 3.2. Zaleno midzy liczb adresw IP w podsieci a mask Warto maski, czyli liczba jedynek i zer w masce zaley od liczby adresw IP w danej podsieci. Liczb zer w masce oblicza si tak: 1. z podanej w zadaniu liczby hostw H oblicz liczb moliwych adresw IP A w sposb podany powyej 2. znajd tak liczb N, e 2N = A. (Czyli odpowiedz na pytanie do jakiej potgi trzeba podnie dwjk, aby otrzyma liczb A?) Np. jeli A=16, to N=4, bo 24 = 16. 3. otrzymana liczba N to liczba zer (zer binarnych) w masce sieciowej.

Przykad. Jest podsie w ktrej musi by 12 hostw. Jaka bdzie maska? Rozwizanie: Do 12 dodajemy 3 i otrzymujemy 15. Poniewa 15 nie jest potg dwjki, wic zamieniamy j na najblisz potg dwjki (w gr), czyli 16. Do jakiej liczby naley podnie dwjk aby otrzyma 16? Do czwrki, bo 24 = 16. Czyli w masce bd cztery zera i 32-4=28 jedynek. Czyli maska bdzie rwna 11111111.11111111.11111111.11110000 = 255.255.255.240 Przykad. Podsie z 1000 hostw. Jaka bdzie maska? Rozwizanie. 1000+3=1003. Zwikszamy do najbliszej potgi dwjki, czyli do 1024. Mamy 2N = 1024. Czyli N=10. W masce bdzie 10 zer i 32-10=22 jedynek. Czyli maska bdzie rwna 11111111.11111111.11111100.00000000 = 255.255.252.0 Przykad. Podsie z 61 hostami. Jaka bdzie maska? Rozwizanie. 61+3=64. 64 jest potg dwjki. Mamy 2N = 64. Czyli N=6. Czyli w masce bdzie 6 zer i 32-6=26 jedynek. Czyli maska bdzie rwna 11111111.11111111.11111111.11000000 = 255.255.255.192 Zauwa, e to zaokrglanie w gr powoduje, e podsieci majce rn liczb hostw mog mie t sam maksymaln liczb adresw IP, a wic t sam mask. Przykadowo podsieci majce 510, 550, 600, 700, 800, 900, 1000, 1021 hostw maj t sam liczb maksymalnych adresw IP w podsieci: 1024 adresy, wic take maj t sam mask: 255.255.252.0. 3.3. Zaleno midzy liczb adresw w podsieci a adresem sieci (Ta cz jest bardzo wana, i chyba najtrudniejsza do zrozumienia. Ale trzeba j dobrze zrozumie, bo na podstawie adresu podsieci bdziemy dalej wyliczali adres broadcastu i gatewaya. Jeli nie bdziesz umia wyliczy adresu podsieci, to nie rozwiesz zadania.) Jeeli liczb hostw przerobimy tak jak poprzednio, to dostaniemy liczb A adresw IP w danej sieci. Ta liczba adresw jest zawsze potg dwjki. Teraz bardzo wana sprawa: adres podsieci jest wielokrotnoci liczby A adresw IP w danej podsieci. Czyli jeli tych adresw jest A, to adres sieci moe by rwny 0 A, 1 A, 2 A, 3 A, 4 A itd. Co to oznacza wytumacz 4

na przykadach: Przykad. Pula adresowa 192.168.0.0 - 192.168.0.223. Mamy zrobi sie (podsie) zawierajc 32 adresy IP (A=32). Jakie mog by adresy tej podsieci? Rozwizanie. Poniewa liczba adresw A=32, wic adresy podsieci musz by wielokrotnoci 32. Wielokrotnoci 32 to 0, 32, 64, 96, 128, 160, 192, 224, 256, 288, 320, . . . . Czyli adresy podsieci mog by takie: 192.168.0.0, 192.168.0.32, 192.168.0.64, 192.168.0.96, 192.168.0.128, 192.168.0.160, 192.168.0.192. A czy moe by kolejny adres, czyli 192.168.0.224? Nie, nie moe, bo jest on ju poza pul adresow. Podobnie wszystkie kolejne wysze adresy te bd ju poza pul adresow. (Zauwa, e trzy pierwsze grupy adresowe (192.168.0) przepisujemy bez zmian z puli adresowej) Przykad. Pula adresowa 160.140.130.120 - 160.140.130.205. Mamy zrobi podsie zawierajc 64 adresy IP. Jakie mog by adresy tej podsieci? Rozwizanie. Poniewa liczba adresw jest rwna 64, wic adresy podsieci musz by wielokrotnoci 64. Wielokrotnoci 64 to 0, 64, 128, 192, 256, 320, . . . . Teraz sprawdzamy po kolei adresy podsieci bdce wielokrotnoci 64: 160.140.130.0 jest poza pul adresow, wic go odrzucamy. 160.140.130.64. jest poza pul adresow, wic go odrzucamy. 160.140.130.128 mieci si w puli, wic jest dobry. 160.140.130.192 mieci si w puli, wic te jest dobry. 160.140.130.256 jest poza pul adresow, i wszystkie kolejne adresy te bd poza pul. Ostatecznie tylko dwa adresy podsieci bd dobre: 160.140.130.128 oraz 160.140.130.192. Przykad. Pula adresowa 64.12.18.80 - 64.12.18.100. Znale adresy podsieci zawierajcych 128 adresw IP. Rozwizanie. Adresy podsieci bd wielokrotnociami 128. Takie wielokrotnoci to 0, 128, 256, 384, . . . Sprawdzamy adresy podsieci: 64.12.18.0 jest przed pul adresow, odrzucamy go. 64.12.18.128 jest za pul adresow, odrzucamy go. Wszystkie kolejne adresy te bd poza pul. Czyli w tej puli adresowej nie da si wyznaczy adresu podsieci zawierajcej 128 adresw IP. Wida, e w tych przykadach wielokrotnoci liczby adresw IP wpisywalimy zawsze w ostatniej grupie adresowej (x.x.x.wielokrotno), za trzy pierwsze grupy (x.x.x.) przepisywalimy z puli adresowej. Tak jest dla liczby adresw IP nie wikszej od 256. Ale co bdzie, gdy mamy utworzy podsie o liczbie adresw IP rwnej 256, 512, 1024 lub np. 16384? Wtedy przed dalszymi obliczeniami naley podzieli t liczb adresw IP przez 256. Otrzymany wynik traktujemy jako now liczb adresw, ale w adresie podsieci wielokrotno tej liczby nie bdzie w ostatniej grupie adresowej, tylko w przedostatniej, a w ostatniej bdzie zero; czyli adres bdzie mia posta x.x.wielokrotno.0. Dwie pierwsze grupy adresowe przepisujemy z puli. Dosy to zagmatwane, wic wytumacz na przykadach: Przykad. Pula adresowa 192.168.0.0 - 192.168.23.255. Mamy zrobi podsie zawiera5

jc 1024 adresy IP. Znale moliwe adresy takiej podsieci. Rozwizanie. Liczba adresw IP wynosi 1024, jest to wicej ni 256, dlatego te t liczb naley podzieli przez 2562. Dzielimy: 1024/256 = 4. Otrzymalimy liczb 4, ktrej wielokrotnoci s takie: 0, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, . . . Te wielokrotnoci bd moliwymi adresami podsieci, ale w przedostatniej (drugiej od prawej) grupie adresowej. Adres podsieci bdzie mia wic posta x.x.wielokrotno.0. Czyli adresy podsieci mog by takie: 192.168.0.0, 192.168.4.0, 192.168.8.0, 192.168.12.0, 192.168.16.0, 192.168.20.0, 192.168.24.0, 192.168.28.0, 192.168.32.0 itd. Teraz trzeba sprawdzi, ktre z nich nale do puli adresowej. Do puli nale: 192.168.0.0, 192.168.4.0, 192.168.8.0, 192.168.12.0, 192.168.16.0, 192.168.20.0 i s to wszystkie moliwe adresy podsieci zawierajcej 1024 adresy IP w podanej puli adresowej. (Nastpny moliwy adres: 192.168.24.0 jest ju poza pul.) Przykad. Pula adresowa 10.20.30.0 - 10.20.36.255. Mamy zrobi podsie zawierajc 256 adresw IP. Jakie s moliwe adresy takiej podsieci? Rozwizanie. Liczba adresw IP wynosi 256, jest to wiksze lub rwne od 256, wic naley j podzieli przez 256. Dzielimy: 256/256 = 1. Otrzymalimy jedynk. Wielokrotnoci jedynki s takie: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 . . . . Adres podsieci bdzie mia posta: x.x.wielokrotno.0. Gdy si zastanowi, to pierwszym moliwym adresem podsieci jest 10.20.30.0, nastpnym: 10.20.31.0, potem 10.20.32.0, 10.20.33.0, 10.20.34.0, 10.20.35.0, za ostatnim moliwym jest 10.20.36.0. Ale czy na pewno adres 10.20.36.0 jest dobry, przecie pula adresowa koczy si na 10.20.36.255? Tak, jest dobry, bo 36.0 jest przed 36.255, podobnie jak na liczniku samochodowym stan kilometrw 36 metrw 0 jest przed stanem kilometrw 36 metrw 255 :-) Przykad. A gdyby w poprzednim przykadzie pula adresowa bya taka: 10.20.30.40 10.20.36.0, to jaki byby pierwszy moliwy adres podsieci zawierajcej 256 adresw IP? Rozwizanie. Czy pierwszy moliwy adres z poprzedniego rozwizania: 10.20.30.0 jest w puli? Nie, bo pula zaczyna si od 10.20.30.40 (czyli dozwolony odcinek zaczyna si od kilometrw 30 metrw 40, a my jestemy dopiero na kilometrze 30 metrw 0). Czyli pierwszym moliwym adresem podsieci jest 10.20.31.0. A czy ostatni adres podsieci: 10.20.36.0 jest dobry? Tak, jest dobry, poniewa jest w puli adresowej3 . Kolejne zagadnienie. Jeeli w wyniku dzielenia przez 256 otrzymamy liczb wiksz-rwn od
Gdyby bya rwna 256, to te naleaoby j podzieli przez 256 patrz nastpne zadanie To, e za tym adresem nie ma ju miejsca na adresy hostw, nie ma na razie znaczenia szukamy tylko adresw podsieci nalecych do puli, bez wzgldu na to, czy ta podsie zmieci si w puli. Tym si zajmniemy pniej.
3 2

256 to naley j jeszcze raz podzieli przez 256. W wyniku otrzyma si jak liczb. Naley obliczy wielokrotnoci tej liczby, te wielokrotnoci bd moliwymi adresami sieci w drugiej grupie adresowej (drugiej od lewej). W takim wypadku adres podsieci bdzie mia posta x.wielokrotno.0.0. Przykad. Pula adresowa 10.20.30.40 - 10.25.255.255. Poda pierwszy moliwy adres podsieci zawierajcej 131072 adresy IP (Dla uatwienia: 131072 = 217 ). Rozwizanie. 131072/256 = 512, 512/256 = 2. Czyli adres podsieci bdzie wielokrotnoci dwjki w drugiej od lewej grupie adresowej (bdzie mia posta x.wielokrotno.0.0). Wielokrotnoci dwjki to 0, 2, 4, 6, 8, . . . Wida, e pierwszym moliwym adresem powyej 10.20.30.40 bdzie 10.22.0.0 (adres 10.20.0.0 jest bdny, gdy jest przed pul adresow). Przykad. Pula adresowa 192.168.0.32 - 192.170.255.255. Poda dwa pierwsze moliwe adresy podsieci zawierajcej 65536 adresw IP. Rozwizanie. 65536/256 = 256, 256/256 = 1. Czyli adres podsieci bdzie mia posta x.wielokrotno.0.0 i bdzie wielokrotnoci jedynki w drugiej od lewej grupie adresowej. Pierwszym moliwym adresem w puli jest 192.168.1.0, drugim: 192.168.2.0. Gdyby si tak zdarzyo, e w wyniku dwukrotnego podziau przez 256 otrzymamy liczb wiksz lub rwn od 256, to naley dokona kolejnego podziau przez 256. Otrzymamy jak liczb, i wielokrotnoci tej liczby bd moliwymi adresami podsieci w pierwszej (od lewej) grupie adresowej, czyli adres podsieci bedzie mia posta wielokrotno.0.0.0. Przykad. Pula adresowa 12.30.50.70 - 24.255.255.255. Poda dwa pierwsze moliwe adresy podsieci zawierajcej 134.217.728 adresw IP (134217728 = 227 ). Rozwizanie. 134217728/256 = 524728, 524728/256 = 2048, 2048/256 = 8. Czyli adres podsieci bdzie mia posta wielokrotno.0.0.0 i bdzie wielokrotnoci semki w pierwszej grupie adresowej. Wielokrotnoci semki to: 0, 8, 16, 24, 32, . . . Wida, e moliwe adresy podsieci to 16.0.0.0 i 24.0.0.0. Podsumowanie. Jeeli mamy obliczon liczb adresw IP w podsieci (A), to sprawdzamy: Jeeli A < 256, to adres podsieci ma posta x.x.x.w, gdzie w wielokrotno liczby A. Jeeli A 256 i A < 256 256 = 65536, to podziel A przez 256, otrzymana liczba bdzie now liczb A, adres podsieci ma posta x.x.w.0, gdzie w wielokrotno liczby A. Jeeli A 256 256 = 65536 i A < 256 256 256 = 16777216, to podziel A przez 256*256=65536, otrzymana liczba bdzie now liczb A, adres podsieci ma posta x.w.0.0, gdzie w wielokrotno liczby A. Jeeli A 256256256 = 16777216, to podziel A przez 256*256*256=16777216, otrzymana liczba bdzie now liczb A, adres podsieci ma posta w.0.0.0, gdzie w wielokrotno liczby A.

Jak wida, sposb obliczania adresu podsieci w zalenoci od liczby moliwych adresw IP jest skomplikowany, ale chyba da si go zrozumie :-). A nawet trzeba zrozumie, bo bez tego nie zrobi sie zadania. Zachcam do zapoznania si z umieszczon na kocu tabelk masek sieciowych. Wida, e maski sieciowe i adresy podsieci zale od liczby hostw, jakie s w danej podsieci. Podano te schematy adresw sieci (kolumna 6.); liczby, ktrych wielokrotnoci s adresami sieci (kol. 7.) oraz podano przykady adresw sieci (kol. 8.).

Przykad. Mamy pul adresow 192.168.3.0 - 192.168.11.255, w ktrej musimy zrobi podsie zawierajc 1000 hostw. Poda mask podsieci. Poda dwa kolejne najnisze adresy podsieci (tzn. adres najniszy i kolejny moliwy). Rozwizanie. Bierzemy tabelk i widzimy, e dla 1000 hostw parametry podsieci bd takie same, jak dla sieci zawierajcej 1021 hostw, czyli 1024 adresw IP. Czyli maska w zapisie skrconym bdzie /22, czyli binarnie 11111111.11111111.11111100.00000000, czyli dziesitnie 255.255.252.0. Adres podsieci bdzie mia posta x.x.wiel.0 i bdzie wielokrotnoci 4, czyli wiel=0,4,8,12 itp. Najniszym moliwym adresem podsieci bdzie wic 192.168.4.0, a nastpnym: 192.168.8.0. Przykad. Zrobi to samo zadanie bez patrzenia do tabelki :-) Rozwizanie. Mylimy tak: mamy 1000 hostw, do tego dojd trzy adresy (adres sieci, broadcastu i gatewaya), czyli mamy razem 1003 hosty. Znajdujemy najblisz potg dwjki (idc w gr) jest to 1024. Do jakiej potgi podnie dwjk, aby otrzyma 1024? Do dziesitej, bo 210 = 1024. Skoro do dziesitej, to w masce bdzie 10 zer (po prawej stronie) i 32 10 = 22 jedynek (po lewej stronie). Czyli maska bdzie miaa posta binarn 11111111.11111111.11111100.00000000. Po zamianie na posta dziesitn dostaje si 255.255.252.0. Mask mamy obliczon, teraz liczymy adres podsieci. Poniewa 1024 jest wiksze ni 256, dzielimy: 1024/256 = 4. Czyli adres sieci bedzie mia posta x.x.wiel.0, i bdzie wielokrotnoci czwrki. Wielokrotnoci czwrki to 0,4,8,12,16,20. . . Czyli pierwszym moliwym adresem bdzie 192.168.4.0, a nastpnym 192.168.8.0.

4. Jak szybko liczy adres sieci, broadcastu, gatewaya i mask

Skoro dotare do tego miejsca, to znaczy, e liczenie adresu podsieci masz ju opanowane :-). I bardzo dobrze, bo z niego bardzo atwo policzy adres broadcastu i gatewaya. Robi si to tak. Jeli znasz ju liczb adresw IP, to wiesz jak posta ma adres podsieci. Dla podanej puli adresowej znajd pierwszy wolny (poprawny, nalecy do puli) adres podsieci (nazwijmy go Adr1). Potem znajd kolejny adres podsieci (drugi w kolejnoci), ten adres moe by ju poza pul (nazwijmy go Adr2). Teraz odejmij od Adr2 jedynk, uzyskany adres jest adresem broadcastu podsieci Adr1. Od tego adresu broadcastu znowu odejmij jedynk, uzyskany adres jest adresem gatewaya podsieci Adr1. Ale uwaga - to odejmowanie jedynki oznacza tak naprawd zmniejszanie o jeden metod licznika samochodowego, tzn. jeli np. Adr2=192.168.4.0, to zmniejszajc ten adres o jeden otrzyma si 192.168.3.255 (licznik si przekrca do tyu), a zmniejszajc o jeszcze jeden otrzyma si 192.168.3.254 (tu ju nie ma kopotu). Jak oblicza si mask ju pisaem.

Dla zebrania wiadomoci do kupy napisz jeszcze raz, jak to wszystko si liczy: Masz podan pul adresow i liczb hostw. Trzeba utworzy podsie w ktrej te hosty si zmieszcz, tzn. poda adres tej podsieci, adres broadcastu, adres gatewaya i mask. 1. Do podanej w zadaniu liczby hostw dodaj 3. 2. Jeli otrzymae liczb bdc potg dwjki, to przejd do nastpnego punktu, jeli nie, to otrzyman liczb zwiksz w gr do najbliszej potgi dwjki. 3. Otrzymae liczb bdc liczb adresw IP w podsieci (oznaczmy j A). 4. Zastanw si, jak posta bdzie mia adres podsieci4 : Jeli A < 256, to adres podsieci bdzie typu x.x.x.wiel. Jeli A >= 256 to adres podsieci bdzie typu x.x.wiel.0. 5. Jeeli A >= 256, to podziel A przez 256 i otrzyman liczb traktuj jak now warto A. 6. Zastanw si, jakie bd wielokrotnoci liczby A (nie zapominaj, e zero te bdzie wielokrotnoci tej liczby), te wielokrotnoci bd wchodziy do adresu podsieci. 7. Znajd pierwszy wolny adres podsieci w danej puli adresowej jest to szukany adres podsieci jeli nie moesz znale, to znaczy e w tej puli adresowej nie mona utworzy szukanej podsieci. 8. Znajd kolejny (w gr) adres podsieci (nie musi by w puli). (Kolejny w sensie kolejnoci wielokrotnoci). 9. Zmniejsz ten adres o jeden (pamitaj o przekrcaniu si licznika) otrzymany adres jest szukanym adresem broadcastu. 10. Zmniejsz adres broadcastu o jeden otrzymany adres jest szukanym adresem gatewaya. 11. Sprawd, czy otrzymany adres broadcastu naley do puli adresowej jeli nie, to znaczy, e w tej puli adresowej nie mona utworzy podsieci. 12. Sprawd jeszcze raz, czy adresy podsieci, broadcastu i gatewaya nale do puli adresowej. 13. Odpowiedz na pytanie: do jakiej potgi naley podnie dwjk aby otrzyma liczb A w wyniku otrzymasz liczb N. 14. Napisz N zer binarnych, a na lewo od nich 32-N jedynek binarnych (razem 32 cyfry binarne). otrzymae szukan mask sieciow zapisan w postaci binarnej. 15. Mask sieciow (binarn) podziel na grupy po 8 cyfr i zamie na posta dziesitn otrzymasz szukan mask sieciow podsieci w postaci dziesitnej. 16. Koniec obliczania parametrw podsieci.

Teraz kilka przykadw. Przykad. Pula adresowa 223.168.15.224-223.168.31.255. Zbudowa podsie zawierajc 1400 hostw. Rozwizanie. Do liczby hostw dodajemy 3 - otrzymujemy 1403. Znajdujemy najblisz potg dwjki - jest to 2048. Liczba 2048 jest wiksza od 256, wic adres sieci bdzie mia posta x.x.wiel.0. Dzielimy 2048 przez 256 otrzymujc 8. Wielokrotnoci semki to 0, 8, 16, 24, 32. . . Znajdujemy pierwszy wolny adres podsieci jest to 223.168.16.0. Jest to szukany adres podsieci. Znajdujemy kolejny adres podsieci, bdzie to 223.168.24.0. Zmniejszamy go o jeden otrzymujc 223.168.23.255 jest to szukany adres broadcastu. Adres broadcastu zmniejszamy o jeden otrzymujc 223.168.23.254 jest to szukany adres gatewaya. Sprawdzamy, czy
Dokadnie jest tak: Jeli A < 256, to adres podsieci bdzie typu x.x.x.wiel. Jeli A >= 256 i A < 65536, to adres podsieci bdzie typu x.x.wiel.0 Jeli A >= 65536 i A < 224 , to adres podsieci bdzie typu x.wiel.0.0 Jeli A >= 224 , to adres podsieci bdzie typu wiel.0.0.0 Jednak nie trzeba tego zapamitywa, bo w zadaniach nigdy nie pojawiy si podsieci wiksze ni 65000 hostw.
4

adres sieci 223.168.16.0, adres broadcastu 223.168.23.255 i adres gatewaya 223.168.23.254 nale do puli adresowej nale, jest OK. Mylimy: do jakiej potgi trzeba podnie dwjk, aby otrzyma 2048? Do jedenastej, bo 211 = 2048. Piszemy 11 zer binarnych, a na lewo od nich 32-11=21 jedynek binarnych: 11111111111111111111100000000000. Dzielimy to na grupy po 8 bitw: 11111111.11111111.11111000.00000000 i zamieniamy na posta dziesitn otrzymujc 255.255.248.0. Jest to szukana maska sieciowa. Odpowied. Adres sieci = 223.168.16.0 Adres broadcastu = 223.168.23.255 Adres gatewaya = 223.168.23.254 Maska sieciowa = 255.255.248.0. Przykad. Pula adresowa 195.160.32.0-195.160.56.143. Zbudowa podsie zawierajc 4000 hostw. Rozwizanie. Do liczby hostw dodajemy 3 - otrzymujemy 4003. Znajdujemy najblisz potg dwjki - jest to 4096. Liczba 4096 jest wiksza od 256, wic adres sieci bdzie mia posta x.x.wiel.0. Dzielimy 4096 przez 256 otrzymujc 16. Wielokrotnoci 16 to 0, 16, 32, 48, 64,. . . Znajdujemy pierwszy wolny adres podsieci jest to 195.160.32.0. Jest to szukany adres podsieci. Znajdujemy kolejny adres podsieci, bdzie to 195.160.48.0. Zmniejszamy go o jeden otrzymujc 195.160.47.255 jest to szukany adres broadcastu. Adres broadcastu zmniejszamy o jeden otrzymujc 195.160.47.254 jest to szukany adres gatewaya. Sprawdzamy, czy adres sieci 195.160.32.0, adres broadcastu 195.160.47.255 i adres gatewaya 195.160.47.254 nale do puli adresowej nale, jest OK. Mylimy: do jakiej potgi trzeba podnie dwjk, aby otrzyma 4096? Do dwunastej, bo 212 = 4096. Piszemy 12 zer binarnych, a na lewo od nich 32-12=20 jedynek binarnych: 11111111111111111111000000000000. Dzielimy to na grupy po 8 bitw: 11111111.11111111.11110000.00000000 i zamieniamy na posta dziesitn otrzymujc 255.255.240.0. Jest to szukana maska sieciowa. Odpowied. Adres sieci = 195.160.32.0 Adres broadcastu = 195.160.47.255 Adres gatewaya = 195.160.47.254 Maska sieciowa = 255.255.240.0. Przykad. Pula adresowa 195.10.1.30-195.10.1.255. Zbudowa podsie zawierajc 20 hostw. Rozwizanie. Do liczby hostw dodajemy 3 - otrzymujemy 23. Znajdujemy najblisz potg dwjki - jest to 32. Liczba 32 jest mniejsza od 256, wic adres sieci bdzie mia posta x.x.x.wiel. Wielokrotnoci 32 to 0, 32, 64, 96, 128,. . . Znajdujemy pierwszy wolny adres podsieci jest to 195.10.1.32. Jest to szukany adres podsieci. Znajdujemy kolejny adres podsieci, bdzie to 195.10.1.64. Zmniejszamy go o jeden otrzymujc 195.10.1.63 jest to szukany adres broadcastu. Adres broadcastu zmniejszamy o jeden otrzymujc 195.10.1.62 jest to szukany adres gatewaya. Sprawdzamy, czy adres sieci 195.10.1.32, adres broadcastu 195.10.1.63 i adres gatewaya 195.10.1.62 nale do puli adresowej nale, jest OK. Mylimy: do jakiej potgi trzeba podnie dwjk, aby otrzyma 32? Do pitej, bo 25 = 32. Piszemy 5 zer binarnych, a na lewo od nich 32-5=27 jedynek binarnych: 11111111111111111111111111100000. Dzielimy to na grupy po 8 bitw: 11111111.11111111.11111111.11100000 i zamieniamy na posta dziesitn otrzymujc 255.255.255.224. Jest to szukana maska sieciowa. Odpowied. Adres sieci = 195.10.1.32 Adres broadcastu = 195.10.1.63 Adres gatewaya = 195.10.1.62 Maska sieciowa = 255.255.255.224.

10

Niekiedy w zadaniach jest wymagane podanie zakresu adresw hostw, czyli swego rodzaju puli adresw IP, ktre mog mie hosty w danej podsieci. Zakres ten oblicza si prociutko jest to zakres od adres sieci plus jeden do adres gatewaya minus jeden. Przykadowo, w ostatnim zadaniu zakres adresw hostw to 195.10.1.33-195.10.1.61. Host w tej podsieci moe mie dowolny IP z tego zakresu.

5. Trzeba zbudowa kilka podsieci. . .

Zadania ka nam zbudowa kilka podsieci, zwykle majcych rn liczb hostw. Robi to si tak samo jak dla pojedyczej podsieci. Po obliczeniu parametrw pierwszej podsieci oblicza si parametry kolejnej, ale pamitajc, e cz puli adresowej zostaa ju wykorzystana. Pierwszym wolnym adresem nowej puli jest adres obliczany jako adres broadcastu poprzedniej sieci plus jeden. Przykad. Pula adresowa 195.10.1.30-195.10.1.255. Poda parametry sieci zawierajcych 20, 50 i 100 hostw. Rozwizanie. 20 hostw to 32 adresy, 50 hostw to 64 adresy, 100 hostw to 128 adresw IP. Piszemy tabelk z parametrami sieci: (LH liczba hostw) LH Adres sieci 20 (32) 50 (64) 100 (128) Broadcast Gateway Adresy hostw Maska

Obliczamy parametry pierwszej podsieci: LH Adres sieci Broadcast Gateway Adresy hostw 20 (32) 195.10.1.32 195.10.1.63 195.10.1.62 195.10.1.33 - 61 50 (64) 100 (128) Maska 255.255.255.224

Ostatnim wykorzystanym adresem IP z tej podsieci jest adres broadcastu 195.10.1.63. Wolna pula adresowa zaczyna si wic od kolejnego adresu: 195.10.1.64. Czyli teraz problem brzmi tak: Jest dana pula adresowa 195.10.1.64-195.10.1.255. Poda parametry sieci zawierajcych 50 i 100 hostw. Obliczamy parametry drugiej podsieci (tzn. zawierajcej 50 hostw): LH Adres sieci Broadcast Gateway Adresy hostw 20 (32) 195.10.1.32 195.10.1.63 195.10.1.62 195.10.1.33 - 61 50 (64) 195.10.1.64 195.10.1.127 195.10.1.126 195.10.1.65 - 125 100 (128) Maska 255.255.255.224 255.255.255.192

Jako pula adresw IP zostaa tylko 195.10.1.128-195.10.1.255. W tej puli znajdujemy podsie zawierajc 100 hostw: LH 20 (32) 50 (64) 100 (128) Adres sieci 195.10.1.32 195.10.1.64 195.10.1.128 Broadcast 195.10.1.63 195.10.1.127 195.10.1.255 Gateway 195.10.1.62 195.10.1.126 195.10.1.254 Adresy hostw 195.10.1.33 - 61 195.10.1.65 - 125 195.10.1.129 - 253 Maska 255.255.255.224 255.255.255.192 255.255.255.128

Koniec zadania. 11

Przykad. Pula adresowa 195.160.32.0-195.160.56.143. Utworzy podsieci zawierajce 4000, 2000, 100, 10 hostw. Rozwizanie.
LH 4000 (4096) 2000 (2048) 100 (128) 10 (16) Adres sieci 195.160.32.0 195.160.48.0 195.160.56.0 195.160.56.128 Broadcast 195.160.47.255 195.160.55.255 195.160.56.127 195.160.56.143 Gateway 195.160.47.254 195.160.55.254 195.160.56.126 195.160.56.142 Adresy hostw 195.10.32.1 195.10.47.253 195.160.48.1 195.160.55.253 195.160.56.1 195.160.56.125 195.160.56.129 195.160.56.141 Maska 255.255.240.0 255.255.248.0 255.255.255.128 255.255.255.240

6. Podsie si nie mieci!

Niekiedy zdarza si, e nie mona w danej puli adresowej utworzy podsieci. Objawami tego moe by niemono utworzenia adresu podsieci dla danej liczby hostw i danej puli adresowej. Moe si te zdarzy, e adres podsieci mona poda, ale obliczony adres broadcastu wychodzi poza pul. Oba te przypadki oznaczaj, e podsie nie mieci si w puli adresowej, czyli tej podsieci nie mona utworzy. Przykad. Rozwizujemy poprzednie zadanie (pula 195.160.32.0-195.160.56.143), ale w odwrotnej kolejnoci, tzn. najpierw liczymy podsie z 10 hostami, potem 100, 2000, 4000:
LH 10 (16) 100 (128) 2000 (2048) 4000 (4096) Adres sieci Broadcast Gateway Adresy hostw Maska

Rozwizanie. Liczymy sie z 10 hostami, potem ze 100 hostami, potem z 2000 hostw, potem z 4000 hostw:
LH 10 (16) 100 (128) 2000 (2048) 4000 (4096) Adres sieci 195.160.32.0 195.160.32.128 195.160.40.0 195.160.48.0 Broadcast 195.160.32.15 195.160.32.255 195.160.47.255 195.160.63.255 Gateway 195.160.32.14 195.160.32.254 195.160.47.254 Adresy hostw 195.160.32.1 195.160.32.13 195.160.32.129 195.160.32.253 195.160.40.1 195.160.47.253 Maska 255.255.255.240 255.255.255.128 255.255.248.0 255.255.240.0

Wida, e adres broadcastu dla podsieci z 4000 hostw (195.160.63.255) wyszed poza pul adresow. Oznacza to, e sieci z 4000 hostw utworzy nie mona.

Z tych dwch przykadw wida, e moliwo utworzenia wszystkich zadanych podsieci w puli adresowej moe zalee od metody rozwizywania zadania w tym przypadku od kolejnoci rozwizywania. Jaka wic powinna by kolejno? Niestety, tu nie ma adnej reguy. Oglnie naley unika tworzenia dziur adresowych w pierwszym przykadzie takich dziur nie ma, wszystkie podsieci przylegaj do siebie; w drugim dziury s pomidzy kadymi podsieciami. Przez te dziury tracimy numery IP i w kocu podsieci si nie mieszcz. 12

Kilka dobrych rad na problemy z dziurami: Przed rozwizywaniem zadania uporzdkuj liczby hostw; np. jeli w zadaniu byoby utwrz sieci zawierajce 10, 1000, 50, 100 hostw, to potraktuj to zadanie jak utwrz sieci zawierajce 10, 50, 100, 1000 hostw. Nie ma znaczenia, czy te uporzdkowane liczby hostw si zwikszaj czy zmniejszaj, wane eby byy w kolejnoci. Staraj si nie zostawia dziury adresowej na samym pocztku puli adresowej. Jeli tak si stanie odwr kolejno rozwizywania zadania. Jeli to nie pomoe, to we tak kolejno, w ktrej ta dziura jest najmniejsza. Problemy z niemieszczeniem si podsieci w puli adresowej s mocno denerwujce, a co gorsza czasochonne. Na szczcie w zadaniu egzaminacyjnym adnych dziur nie byo, rozwizao si je elegancko. Gorzej byo na kolokwium, gdzie w jednym zestawie z trzech podanych podsieci mona byo utworzy tylko jedn czyby zadanie na spostrzegawczo?

7. Zakoczenie
I to by byo na tyle :-) Mam nadziej, e ta pomoc naukowa bdzie do czego przydatna. ycz powodzenia na egzaminie :-)

KONIEC

13

Maksym. liczba: Maska sieciowa hostw adresw skr. binarna 1 4 /30 11111111.11111111.11111111.11111100 5 8 /29 11111111.11111111.11111111.11111000 13 16 /28 11111111.11111111.11111111.11110000 29 32 /27 11111111.11111111.11111111.11100000 61 64 /26 11111111.11111111.11111111.11000000 125 128 /25 11111111.11111111.11111111.10000000 253 256 /24 11111111.11111111.11111111.00000000 509 512 /23 11111111.11111111.11111110.00000000 1021 1024 /22 11111111.11111111.11111100.00000000 2045 2048 /21 11111111.11111111.11111000.00000000 4093 4096 /20 11111111.11111111.11110000.00000000 8189 8192 /19 11111111.11111111.11100000.00000000 16381 16384 /18 11111111.11111111.11000000.00000000 32765 32768 /17 11111111.11111111.10000000.00000000 65533 65536 /16 11111111.11111111.00000000.00000000 131069 131072 /15 11111111.11111110.00000000.00000000 ok. 262k /14 11111111.11111100.00000000.00000000 ok. 524k /13 11111111.11111000.00000000.00000000 ok. 1M /12 11111111.11110000.00000000.00000000 ok. 2M /11 11111111.11100000.00000000.00000000 ok. 4M /10 11111111.11000000.00000000.00000000 ok. 8M /9 11111111.10000000.00000000.00000000 16772216 /8 11111111.00000000.00000000.00000000 ok. 32M /7 11111110.00000000.00000000.00000000 ok. 64M /6 11111100.00000000.00000000.00000000 ok. 128M /5 11111000.00000000.00000000.00000000 ok. 256M /4 11110000.00000000.00000000.00000000 ok. 512M /3 11100000.00000000.00000000.00000000 ok. 1G /2 11000000.00000000.00000000.00000000 ok. 2G /1 10000000.00000000.00000000.00000000 (*) adres sieci jest wielokrotnoci liczby . . . (**) moliwe wielokrotnoci (czyli moliwe adresy sieci)

Adres sieci dziesitna 255.255.255.252 255.255.255.248 255.255.255.240 255.255.255.224 255.255.255.192 255.255.255.128 255.255.255.0 255.255.254.0 255.255.252.0 255.255.248.0 255.255.240.0 255.255.224.0 255.255.192.0 255.255.128.0 255.255.0.0 255.254.0.0 255.252.0.0 255.248.0.0 255.240.0.0 255.224.0.0 255.192.0.0 255.128.0.0 255.0.0.0 254.0.0.0 252.0.0.0 248.0.0.0 240.0.0.0 224.0.0.0 192.0.0.0 128.0.0.0 x.x.x.wiel x.x.x.wiel x.x.x.wiel x.x.x.wiel x.x.x.wiel x.x.x.wiel x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.x.wiel.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 x.wiel.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0 wiel.0.0.0

(*) (**) 4 8 16 32 64 128 1 2 4 8 16 32 64 128 1 2 4 8 16 32 64 128 1 2 4 8 16 32 64 128 0,4,8,12,16,20. . . 252 0,8,16,24,32,40. . . 248 0,16,32,48,64,80. . . 240 0,32,64,96,128,160. . . 224 0,64,128,192 0,128 0,1,2,3,4,5. . . 255 0,2,4,6,8,10. . . 254 0,4,8,12,16,20. . . 252 0,8,16,24,32,40. . . 248 0,16,32,48,64,80. . . 240 0,32,64,96,128,160. . . 224 0,64,128,192 0,128 0,1,2,3,4,5. . . 255 0,2,4,6,8,10. . . 254 0,4,8,12,16,20. . . 252 0,8,16,24,32,40. . . 248 0,16,32,48,64,80. . . 240 0,32,64,96,128,160. . . 224 0,64,128,192 0,128 0,1,2,3,4,5,. . . 255 0,2,4,6,8,10. . . 254 0,4,8,12,16,20. . . 252 0,8,16,24,32,40. . . 248 0,16,32,48,64,80. . . 240 0,32,64,96,128,160. . . 224 0,64,128,192 0,128