Acufero, fai referencia a auga de infiltracin que circula por fendas e que non atravesa os estratos impermeables, formando

grandes bolsas de auga subterrnea no interior da corteza da terra, denominadas acuferos.

Aforo, Punto do ro no que se mide a seu caudal. Debe estar no curso alto do ro para determinar o tipo de rxime fluvial, pero no curso baixo para estudar os recursos hdricos.

Albufeira, Lagoa de auga salada situada xunto costa e separada do mar pr unha barra de area ou cordn dunar asentado polas races de pinares e matorral. Destaca a de valencia, sendo a mis grande do pas. Actualmente est nun perodo de colmatacin, debido aos numerosos aportes que recibe dos barrancos e o lixo que recibe.

Aluvin: materiais detrticos gravas, areas, arxilas, limo- xerados pola meteorizacin ou descomposicin por procesos mecnicos ou qumicos producidos por axentes erosivos e que aparecen en depsitos, formando solo aluvial pola accin da auga ao desbordarse, dase nos deltas.

Augas Subterrneas, Son as que se atopan ou circulan polo subsolo resultado dun proceso de infiltracin das augas superficiais. Forman acuferos ou ros subterrneos e saen ao exterior a travs de manantiais. Abundan nos terreos crsticos.

Avenida: Tamn coecida por enchenta, o rpido aumento do caudal que descende por un curso fluvial. Prodcese pola variacin na pluviosidade unido pendente e obstruccin do cauce. A maior parte de enchentas con consecuencias negativas estiveron asociadas ao fenmeno da Gota Fra.

Bioclimtico, Lmite determinado por factores ou elementos climticos que inciden sobre a vexetacin e fauna dunha rea concreta. Bioxeografa: rama da Xeografa que estuda a reparticin dos seres vivos (flora e fauna) en relacin cos datos sobre clima, relevo, solo, etc. Ocpase das relacins dos seres vivos co medio que os rodea.

Biomasa, Masa de materia orgnica de todos os seres vivos (flora e fauna) que existen nun determinado ecosistema. Est expresada en peso por unidade de rea ou volume. Tamn pode referirse materia orgnica orixinada nun proceso biolxico espontneo ou provocado, empregable como fonte de enerxa. A enerxa de biomasa trmica ou elctrica, resultado de quemar residuos agrcolas ou forestais.

Bosque: formacin vexetal integrada por numerosas especies entre as que predominan as que forman o estrato arbreo. Trtase dun ecosistema terrestre que pode acadar gran complexidade. O bosque que constite a fase de culminacin dunha sucesin natural forestal para un medio ambiente dado denomnase bosque clmax.

Bosque Caducifolio, Predomina na rexin floral eurosiberiana. Estas formacins vexetais estn caracterizadas pola perda das sas follas coa chegada do outono, para sobrevivir ao inverno inactivas, en estado de repouso. En primaveira, cando as condicins volven a ser favorables, recuperan a sa follaxe e reactivan a sa actividade. FCFCPABO Faia, Castieiro, Freixo, Carballo, Pradarios, Abeleiras, Bidueiros e Olmos

Bosque Perennifolio, rbores adaptadas a resistir perodos de seca. As sas follas teen unha superficie pequena, para reducir ao mnimo a perda de auga por transpiracin, xa que este tipo de formacins vexetais manteen as follas todo o ano (son perennes), pois a rbore non pode permitirse perder follas (escaseza de auga e nutrientes). Algunhas son esclerfilas. ESA PA Encieira Sobreira Algarrobo Pieiro Abeto

Cann, Val profundo de vertente con paredes escarpadas, cunha altura maior que a largura e cun fondo ocupado xeralmente polo leito dun ro. Foi formada pola erosin que xenerou gradualmente un rio. Destaca o cann do Sil na Ribeira Sacra.

Caudal, Cantidade de auga que pasa nun segundo por un punto dado dun ro (estacin de aforo). Cando se refire ao caudal medio anual ou mdulo (M) mdese en m3/seg, as sas variacins dannos o rxime fluvial as como a regularidade. Cando se relaciona o caudal medio coa superficie da conca, obtemos o caudal relativo en l/s/km2; coas categoras de escaso >5, medio e elevado <15.

Cliserie. representacin grfica da distribucin da vexetacin en niveis ou sucesivos pisos altitudinais nas abas das montaas. Est composta por distintas especies vexetais dependendo das condicins de altura e humidade asociadas ao gradual ascenso en altura. Son distintas dependendo do clima base onde se atope a montaa.

Confera, Formacin arbrea que se caracteriza por posur follas en forma de agulla e porque os seus froitos se agrupan en pias ou conos. Destacan o ciprs, o abeto e o pieiro. Adoitan atoparse na parte inferior do piso subalpino ou na superior do montano. Destacable Pireneos; quexigo, abeto e pino negro.

Cunca Fluvial, territorio no que as augas de escorrenta converxen nun ro principal e os seus afluentes, delimitada polas vertentes que conforman a sa lia divisoria. Presenta unha organizacin xerarquizada da sa rede fluvial. A extensin de cada conca est determinada pola disposicin e basculamento do terreo. O conxunto de concas que desembocan nun mesmo mar denomnanse vertente hidrogrfica.

Delta, Forma de relevo costeiro xenerado pola acumulacin de aluvins na desembocadura dun ro. O delta xorde cando un ro aporta mis sedimentos dos que o mar pode absorber e redistribuir, posiblemente por ser augas pouco profundas. Destaca por amplitude o delta do Ebro.

Devesa, tipo de paisaxe de orixe antrpica caracterizada por resultar do clareamento de zonas de sobreiras, acieiras e carballeiras para dar paso aparicin de zonas de prados para a gandeira ou cultivo de cereais. O seu aproveitamento integral en canto agro-silvo-pastoril, polo que un exemplo ecosistema sostible. Dominio climtico mediterrneo: Extremadura e Salamanca; rexin floral eurosiberiana: ribeiras galegas.

Divisoria de Augas, Lia mis ou menos precisa que sirve de separacin s cabeceiras das correntes de auga que se dirixen a distintos sistemas fluviais. Vn dada pola disposicin do relevo e a basculacin do territorio, fixando as concas hidrogrficas. A principal o Sistema Ibrico

Ecosistema, interrelacin dun conxunto armnico formado por a biocenose (conxunto de plantas e animais) e o biotopo (mbito fsico-qumico correspondente; relevo, clima e solo).

Edafoloxa: ciencia que estuda os solos, analizando o seu perfil, composicin, distribucin e agronoma. Endemismo: restriccin dunha determinada especia a unha zona en particular (hbitat) debido a factores como clima, relevo, solo ou illamento. Endorreico: espacio xeogrfico cuxas concas fluviais non teen sada so mar exterior, desguando nun mar interiorou lago creado no seu mnimo topogrfico. Non pose infiltracin e evapora na sa superficie a auga que recolecta e caracterzase pola alta salinidade, formando incluso planicies de sal. Moi sensibles actuacin do home.

Escorrenta: proceso de desge superficial que circula por unha pendente, que se alimenta dos fluxos das precipitacins, desxeos ou manantiais que se escaparon infiltracin e evaporacin.

Esclerfila: folla perenne adaptada a longas secas producindo follas duras que evitan a perda de humidade por transpiracin. clima medit. oliveira, sobreira, acieira... Especie Helifila, especie vexetal adaptada s zonas ao sol, pois nas baixas teen dificultades para medrar. Adoitan atoparse na vertente sur das montaas (solleiro). Destaca algarrobo en clima mediterrneo.

Especie Higrfila, especie vexetal adaptada a vivir nun medio no que lle perxudica a sequedade no seu crecemento. propia dos humidais ou ribeiras fluviais: xuncos, violetas/ rbores de ribeira: salgueiro, ameneiro ou freixo.

Especie Mesfila: especie vexetal que lle resultan favorables as temperaturas e precipitacins moderadas. Predominan na rexin floral eurosiberiana, clima atlntico: carballo, pradario, castieiro, nogueira, pino.

Especie Termfila, especie vexetal adaptada a medios climticos clidos, polo que non resiste as baixas temperaturas. Encieira e algarrobo, solleiros, piso termomediterrneo (ata os 700m)

Especie Xerfila, vexetacin adaptada aridez. En Espaa propia do clima mediterrneo, sobre todo do subdesrtico ou estepario, e das zonas baixas das Illas Canarias. Algarrobo. Porte reducido.

Esteiro: forma de relevo litoral na desembocadura dun ro, prodcese cando a parte inferior do val fluvial invadido polo mar. Dbese ao afundimento dun pequeno bloque (graben ou foxa) dunha estrutura fallada as como subida do nivel de augas. O S nos grandes ros, a pequena escala son ras.

Estepa: formacin vexetal constituda por plantas xerfilas de tamao pequeno e caracterizada pola descontinuidade do tapizvexetal. propia de latitudes medias ou mornas. Sectores mis secos do clima mediterrneo, formada por arbustos espientos, palmitos, tomio, esparto, esparragueira...

Estiaxe, fenmeno que consiste na diminucin do caudal estacional dun ro, ocupando s

o cauce de estiaxe, durante pocas secas debido escasez de precipitacins. cursos fluviais clima mediterrneo. Exorreico: espacios xeogrficos cuxas concas fluviais teen sada a un mar exterior. 72% da superficie continental. Formacin Arbrea, formacin vexetal composta por especies de porte arbreo que chegan a formar bosques. Formacin Arbustiva, : planta leosa de altura inferior a 5m, que se ramifica desde a mesma base carecendo dun tronco principal. Adoitan xurdir como degradacin das formacins boscosas ou adaptacin a certos a determinadas condicins climticas/relevo/solo que impiden o desenvolvemento de formacins de maior porte. Maquis, garriga, landa. Formacin Herbcea, plantas pequenas con talo sen tecido leoso e que morren no mesmo ano que dan a semente ou froito. Piso alpino e subalpino montaa; formacin antrpica nas ribeiras pisos baixos. Frondosa, rbore con gran copa e vasto follaxe de formas redondeadas, suave e de gran tamao. Destacan pola absorcin de enerxa/transpiracin->grandes follas. Avesedos, grande pluviosidade, norte, carballos/faias. garriga, matogueira perennifolia xerfila e pouco crecida, que deixa reas sen cubrir, sobre terreos calcreos en zonas secas de clima mediterrneo. Aparece por degradacin do bosque mediterrneo por un clima demasiado seco, o lume e abuso do pastoreo; trtase dunha involucin irreversible. Carrasco, xara, lavanda, romeiro e tomio. glaciar: o mis completo o de val. ro de xeo formado cando o espesor da neve e xeo acumulado na cabeceira dun val gracias (circo) grande. Entn o xeo de capas inferiores desplzase fora do circo e desparrmase val abaixo con fragmentos rochosos que excavan o val (val en u) e acumulando morreas no p do monte podendo xenerar un lago no val como sucede co de Pealara ou Sanabria. Infiltracin, proceso polo cal dase un movemento lento de descenso das augas superficiais polo solo alcanzando as capas inferiores e eloxndose en bolsas ou manantiais. Haber que facer constar cuestins como a permeabilidade da rocha (crstica), colmatacin dos poros superficiais (solos arxilosos e intensas precipitacins), etc Inundacin,,ocupacin por parte da auga de zonas que habitualmente estn libres de ela(por desbordamento de ros ou remblas ou por subida das mareas ou por avalanchas por tsunamis). Forma parte do rxime habitual dalgns ros, que inundan peridicamente as sas chairas ou leitos de inundacin. Lago: masa de auga doce ou salgada acumulada nas zonas mis deprimidas da corteza terrestre, formada por auga estable certa profundidade e sen comunicacin co mar. Landa, formacin arbustiva, leosa, moi densa, e ata 4m de altura, caracterstica da rexin eurosiberiana. supn unha degradacin do bosque atlntico. formada por matogueiras como a xesta, toxo, breixo, ou codeso en solos non aptos para cultivos.

preferencia por solos silceos e piso supraforestal/alpino, subalpino nas altas montaas da Cord Cant. Debido estrutura e ao moito nitrxeno, cama de animais e abono. Lixiviacin: proceso de lavado e arrastre pola auga de chuvia das materias solubles dos horizontes superficiais do chan ata horizontes mis profundos. Maquis, formacin arbustiva densa case impenetrable que pode alcanzar os 2m de altura e xorde pola degradacin do bosque mediterrneo en terreos silceos e impermeables. Xenebreiros, lentiscos, xestas... Marea, movemento peridico e alternativo de ascenso e descenso das augas do mar pola atraccin solar e lunar. Marisma, terreo topogrficamente baixo, pantanoso, situado nas proximidades da costa e desembocadura de ros que se inunda estacionalmente por aportes fluviais e marios. tipo de humedal onde predominan canas e xuncos; areas, gravas, limos e arxilas. marismas do guadalquivir. Nivel Fretico, nivel superior que logra acadar a auga subterrnea dunha bolsa ou acufero cuberto por unha capa de rocha impermeable e que pode chegar superficie formando un manantial. Pradera, espazo cuberto por unha formacin herbcea espontnea que pode seervir como pasto para a gandeira exteniva e o pastoreo no vern e onde dominan as gramneas mesfilas ou higrfilas. Rambla, cauce, xeralmente seco, por onde discorre unha corrente fluvial con carcter estacional ou temporal. caracterzanse por un rxime torrencial xa que a maior parte do tempo non teen caudal . Cubren con depsitos de area, grava e outros sedimentos superficies en pendente. mediterrneo. Rede Fluvial, conxunto formado por unha serie de cursos fluviais xerarquizados que asegura o drenaxe dunha conca hidrogrfica. O seu trazado depende do clima, relevo, basculacin do territorio.. Rexin: rea especfica e singularizada por factores humanos-culturais ou fsicos. Rxime Fluvial, reflexa a evolucin e fluctuacins estacionais do volumen do caudal dun ro en funcin das sas fontes de alimentacin. regular (galicia, vert cant) irregular (medit). segn os aportes de alimentacin nival, pluvionival, nivopluvial ou pluvial Ra, antigo curso inferior dun ro cuxo bloque foi afundido (graben ou foxa) e posteriormente ocupado por augas marias, en parte polo aumento do seu nivel. Silvicultura: cultivo de bosque ou dos montes. Da madeira, cortiza, resina, pins, bagas, foitos silvestres, cogumelos... Solo,: parte orgnica e mineral situada entre a superficie e a rocha nai. Sotobosque, vexetacin que medra baixo as rbores dun bosque, xa sexa leosa ou herbcea. depende das especies arbreas e a luz que se filtra. Terraza Fluvial, pequena plataforma sedimentaria de cantos rodados, areas e limos que foros depositados nos marxes do cauce nos lugares nos que a pendentefaise menos, diminuindo o arrastre de forma que o ro ao ir entallando o terreo discurre por un leito

mis baixo de forma que as terrazas que quedan escalonadas xa non sern cubertas polas augas das maiores avenidas. Tmbolo. accidente xeogrfico sedimentario xa que unha barra que forma unha estreita lingua de terra entre unha illa ou unha gran rocha alonxada da costa e terra firme. se son 2 barras queda un lago entrambas. cdiz. Torrente, corrente de auga dunha zona montaosa de caudal irregular caracterizado por fortes pendientes que lle otorgan a gran capacidade erosiva para excavar profundo s cauces. concluencia de torrentes-curso alto do ro Vexetacin Clmax, formacin vexetal en equilibrio, xurdida de forma espontnea no medio natural como resultado da incidencia de factores naturais como o relevo, clima ou solo pero nunca por accin antrpica.