1

MC LC
MC LC ......................................................................................................... 1 TM TT CNG TRNH ................................................................................. 5 GII THCH T VIT TT ............................................................................. 6 LI M U.................................................................................................... 7 CHNG 1: C S L LUN XUT KHU HNG HA V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH ................................ 9 1.1. Xut khu hng ha trong bi cnh hi nhp ............................................... 9 1.1.1. Hi nhp thng mi quc t ................................................................... 9 1.1.1.1. Khi nim v hi nhp thng mi quc t ................................... 9 1.1.1.2. Ni dung ca hi nhp .................................................................. 9 1.1.1.3. C hi v thch thc ................................................................... 10 1.1.2. Xut khu c ph i vi pht trin kinh t x hi.................................. 12 1.1.2.1. c im ca sn xut kinh doanh c ph ................................... 12 1.1.2.2. Vai tr ca xut khu c ph i vi kinh t, x hi Vit Nam.... 13 1.1.2.3. Li th v bt li th ca xut khu c ph Vit Nam ................. 14 1.2. Chnh sch ti chnh thc y xut khu c ph......................................... 15 1.2.1. Cc nhn t nh hng n xut khu c ph ......................................... 15 1.2.1.1. Cu v th trng nc nhp khu .............................................. 15 1.2.1.2. Gi c v cht lng ................................................................... 16 1.2.1.3. Knh v dch v phn phi.......................................................... 17 1.2.1.4. Mi trng cnh tranh ................................................................ 17 1.2.1.5. Yu t v sn xut ch bin......................................................... 17 1.2.1.6. Cc nhn t thuc v qun l ...................................................... 18 1.2.2. Chnh sch ti chnh nhm thc y xut khu c ph ............................ 19 1.2.2.1. Chnh sch thu xut nhp khu.................................................. 19 1.2.2.2. Chnh sch tn dng xut khu .................................................... 21 1.2.2.3. Chnh sch t gi hi oi........................................................... 23 1.2.2.4. Chnh sch bo him xut khu................................................... 24

CHNG 2: THC TRNG XUT KHU C PH VIT NAM V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH SANG TH TRNG HOA K ................................................................................. 25 2.1. Thc trng xut khu c ph va Vit Nam trong thi gian qua ................ 25 2.1.1. Khi qut v ngnh c ph Vit Nam...................................................... 25 2.1.2. Th trng xut khu ca c ph Vit Nam............................................. 26 2.1.3. K qu xut khu c ph Vit Nam trong thi gian qua .......................... 26 2.1.3.1. Kim ngch xut khu .................................................................. 26 2.1.3.2. Gia c.......................................................................................... 27 2.1.3.3. C cu chng loi ....................................................................... 28 2.2. Thc trng xut khu c ph sang th trng Hoa K ................................ 29 2.2.1. c im th trng Hoa K v c ph ................................................... 29 2.2.1.1. Tnh hnh tiu th........................................................................ 29 2.2.1.2. Cung c ph trn th trng Hoa K ........................................... 30 2.2.2. Thc trng xut khu c ph sang th trng Hoa K ............................. 30 2.2.2.1. Kim ngch v s lng ............................................................... 30 2.2.2.2. C cu chng loi ....................................................................... 31 2.2.2.3. Cht lng v gi c ................................................................... 32 2.2.2.4. Cnh tranh sn phm v doanh nghip xut khu c ph trn th trng Hoa K............................................................................ 33 2.2.3. nh gi v xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K ........... 34 2.2.3.1. Kt qu t c......................................................................... 34 2.2.3.2. Nhng tn ti v nguyn nhn .................................................... 35 2.3. Chnh sch ti chnh h tr xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K..................................................................................................... 36 2.3.1. Chnh sch tn dng h tr xut khu...................................................... 38 2.3.2. Chnh sch tn dng cho u t............................................................... 38 2.3.3. Chnh sch thu ...................................................................................... 40 2.3.4. Chnh sch bo him ri ro ..................................................................... 42

2.3.5. Chnh sch h tr khc ........................................................................... 42 2.3.6. nh gi ................................................................................................. 43 2.3.6.1. Nhng mt c ca cc chnh sch ti chnh............................. 43 2.3.6.2. Nhng tn ti .............................................................................. 44 CHNG 3: MT S GII PHP V KIN NGH V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH VO TH TRNG HOA K.......................................................................................................... 46 3.1. D bo th trng c ph th gii v Hoa K ............................................ 46 3.1.1. D bo v th trng c ph th gii....................................................... 46 3.1.2. D bo v th trng c ph Hoa K ...................................................... 47 3.1.2.1. Cu c ph ca th trng Hoa K .............................................. 47 3.1.2.2. Cung c ph trn th trng Hoa K ........................................... 48 3.1.3. Quan im v u t cho ngnh c ph Vit Nam .................................. 48 3.1.3.1. V sn xut ch bin ................................................................... 48 3.1.3.2. V xut khu............................................................................... 49 3.2. Quan im i mi chnh sch ti chnh phc v h tr xut khu c ph ........................................................................................................ 50 3.2.1. u i i vi nhng mt hng xut khu mi, th trng mi, kim ngch v sn lng gia tng............................................................ 50 3.2.2.Chuyn t h tr trc tip sang gin tip thc y xut khu .............. 50 3.2.3. H tr xut khu c ph phi m bo s ph hp cht ch v c ch khuyn khch, s kt hp bn nh................................................. 51 3.3. Nhng gii php v chnh sch ti chnh thc y xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K ............................................................ 52 3.3.1. V pha cc doanh nghip sn xut v kinh doanh c ph ....................... 52 3.3.1.1. Xy dng k hoch v vn u t v kinh doanh ........................ 52 3.3.1.2. T chc huy ng cc ngun vn................................................ 54 3.3.1.3. Nng cao hiu qu s dng vn .................................................. 55 3.3.1.4. u t ti chnh cho cng tc sn xut, ch bin v nghin

cu th trng, xc tin thng mi ............................................ 56 3.3.1.5. u t ti chnh pht trin ngun nhn lc.................................. 57 3.3.2. V pha Nh nc................................................................................... 57 3.3.2.1. Chnh sch h tr ti chnh u t cho sn xut ch bin .......... 57 3.3.2.2. Chnh sch h tr xc tin thng mi v m rng th trng c ph Hoa K................................................................................. 58 3.3.2.3. Cc chnh sch h tr.................................................................. 59 3.3.2.4. Mt s kin ngh khc................................................................. 60 3.3.3. Hip hi v cc t chc cung cp dch v h tr xut khu c ph.......... 61 KT LUN...................................................................................................... 63 PHC LC...................................................................................................... 64 DANH MC TI LIU THAM KHO .......................................................... 65

DANH MC CC BNG S LIU

Bng 2.1: Tnh hnh xut khu c ph ca Vit Nam thi k 2000 2004 Bng 2.2: Gi c ph xut khu ca Vit Nam Bng 2.3: Din bin gi c ph trn s giao dch London nm 2004 Bng 2.4: C cu chng loi c ph xut khu ca Vit Nam Bng 2.5: Tnh hnh tiu th c ph ca Hoa k Bng 2.6: Kim ngch xut khu c ph Vit Nam vo th trng Hoa K. Bng 2.7: C cu sn phm c ph ca Vit Nam xut khu vo Hoa K. Bng 2.8: Cht lng c ph xut khu Vit Nam. Bng 2.9: Thu sut nhp khu mt s sn phm nng lm sn ca Vit Nam vo th trng Hoa K. Bng 3.1: Quan h cung cu trn th trng c ph th gii (triu bao). Bng 3.2: D bo nhp khu nng sn ca Hoa K nm 2005

GII THCH T VIT TT

ADB: AFTA: CEPT: CFD: FAO: FDI : GATT: ICO : IFM : MFN: NCA: ODA: VCCI: VICOFA: WB : WTO:

Ngn hng pht trin Chu Khu vc mu dch t do cc nc ASEAN. L trnh ct gim thu quan c hiu lc chung ca cc nc ASEAN Qu u t pht trin Php Qu nng lng thc Lin Hip Quc Vn u t trc tip nc ngoi Hip nh chung v thu quan v thng mi. T chc c ph quc t. Qy tin t Lin quc t. Quy ch ti hu quc. Hip hi c ph M. Ngun vn vin tr v cho vay u i nc ngoi. Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam H ip hi c ph ca cao Vit Nam. Ngn hng th gii. T chc thng mi th gii.

TM TT CNG TRNH C ph l mt trong nhng mt hng nng sn xut khu ch lc ca Vit Nam. T nhiu nm qua xut khu c ph Vit Nam lin tc gia tng, c cu sn phm xut khu c s thay i tch cc, cht lng v sc cnh tranh sn phm c nng ln trn cc th trng ln nh EU, Hoa K. Tuy nhin, quy m, th phn xut khu cn nh b, cht lng cn km cnh tranh so vi cc i th, ch yu l xut khu c ph nhn, t l c ph ch cn thp. Do vy nghin cu ti v xut khu c ph sang th trng Hoa K, gii hn vo cc chnh sch ti chnh l rt cn thit, c ngha c v l lun v thc tin. Cng trnh nghin cu c kt cu lm ba chng. Chng 1: H thng ho cc vn l lun c bn v xut khu trong iu kin hi nhp, c im, li th, kh khn tr ngi v vai tr, cc nhn t nh hng ti xut khu c ph Vit Nam, ni dung ch yu ca cc chnh sch ti chnh (thu xut nhp khu, tn dng xut khu, t gi, bo him xut khu) nhm thc y xut khu c ph Vit Nam. Chng 2: Kho st v phn tch khi qut thc trng xut khu c ph Vit Nam ni chung, c im th trng Hoa K, thc trng v cc chnh sch ti chnh nhm h tr, thc y xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K giai on 2000- 2004. T rt ra nhn xt, nh gi v nhng thnh tu kt qu t c, nhng hn ch tn ti v nguyn nhn ca xut khu c ph, ca chnh sch ti chnh i vi h tr, thc y xut khu c ph sang th trng Hoa K trong thi gian qua. Chng 3: ti xy dng mt s quan im v chnh sch, gii php ti chnh nhm h tr xut khu c ph Vit Nam. Trn c s cc tin l lun v thc tin, cc nghin cu d bo v cc quan im nh hng mc tiu xut khu c ph Vit Nam cng nh cc quan im v chnh sch h tr, ti a ra h thng cc gii php ti chnh trn tm vi m, cc chnh sch ti chnh trn tm v m v mt s kin ngh nhm thc y xut khu c ph sang th trng Hoa K t hiu qu cao hn na trong thi gian ti.

LI M U
1. S cn thit la chn ti nghin cu. Kinh doanh c ph ngy nay chim mt v tr rt quan trng trn phm vi ton th gii. i vi Vit nam, c ph l mt hng nng sn xut khu ch lc ch ng sau go. Hng nm xut khu c ph em v cho nn kinh t mt lng ngoi t khng nh, ng thi gii quyt hng trm nghn cng n vic lm cho ngi lao ng trong nc. Trong xu th m ca hi nhp kinh t th gii nh ngy nay, di nh sng ca ng li chnh sch m ca hi nhp vi kinh t th gii ca ng v Nh nc th th trng hng ha ni chung v c ph Vit nam ni ring khng ngng c m rng. Trong phi k n th trng Hoa k, y l mt trong nhng bn hng ln nht ca c ph Vit Nam. Tuy nhin cng cn phi thy rng th phn ca c ph xut khu Vit Nam th trng Hoa k cn rt nh b v uy tn cng nh v th ca c ph Vit Nam th trng ny l cha cao. Trong khi Vit Nam c nng lc sn xut c ph rt ln, chng ta c kh hu v th nhng rt thch hp vi cy c ph. Mt khc Vit Nam v Hoa K k hip nh thng mi song phng, nhng khi lng cng nh kim ngch xut khu ca Vit Nam sang th trng Hoa K trong nhng nm gn y li tng trng chm v khng n nh. Mc d ton ngnh, cc doanh nghip c ph v Chnh ph c nhiu gii php, chnh sch h tr, thc y sn xut, ch bin v xut khu c ph. Tuy nhin cc gii php cha ng b, n khp. Cc chnh sch v ti chnh cng cn nhiu hn ch v gp nhiu kh khn tr ngi trong bi cnh hi nhp. V vy, vic y nhanh tc xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa k l mt nhim v quan trng ca ngnh c ph Vit Nam, nhm gp phn thc hin thng li nhim v ca ngnh c ph cng nh mc tiu chin lc xut nhp khu ca quc gia. Xut pht t nhng l do trn em mnh dn la chn ti nghin cu khoa hc sinh vin l Mt s gii php v chnh sch ti chnh nhm thc y xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K

2. Mc ch nghin cu ca ti. - Khi qut ha mt s l lun xut khu c ph, chnh sch ti chnh thc y xut khu trong iu kin hi nhp thng mi quc t. - Nghin cu nh gi thc trng hot ng xut khu c ph vo th trng Hoa k v chnh sch ti chnh nhm h tr cho hot ng ny. - ra mt s gii php v ti chnh nhm thc y xut khu c ph ca Vit Nam vo th trng Hoa k thi gian ti. 3. i tng v phm vi nghin cu - i tng nghin cu ca ti l cc hot ng xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K v cc chnh sch ti chnh h tr cho hot ng xut khu c ph Vit Nam. - Phm vi nghin cu ca ti l cc chnh sch ti chnh trn tm v m ca Nh nc tc ng ti hot ng xut khu c ph ca Vit nam sang th trng Hoa k. 4. Phng php nghin cu - Phng php duy vt bin chng v lch s - Phng php thng k ton - Phng php phn tch tng hp 5. Ni dung v kt cu ca ti Ngoi phn m u, kt lun v danh mc ti liu tham kho ti nghin cu gm ba chng: Chng 1: C s l lun v xut khu hng ha v chnh sch ti chnh thc y xut khu c ph. Chng 2: Thc trng xut khu c ph Vit Nam v chnh sch ti chnh thc y xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa k. Chng 3: Mt s gii php v kin ngh v chnh sch ti chnh thc y xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa k trong thi gian ti.

10

CHNG 1: C S L LUN V XUT KHU HNG HA V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH. 1.1. XUT KHU HNG HA TRONG BI CNH HI NHP. 1.1.1. Hi nhp thng mi quc t. 1.1.1.1. Khi nim v hi nhp thng mi quc t. Hi nhp kinh t quc t l qu trnh ch ng gn kt nn kinh t v th trng ca tng nc vi kinh t khu vc v th gii thng qua cc n lc t do ha v m ca trn cc cp n phng, song phng v a phng. Hi nhp thng mi l mt trong nhng mi nhn ca hi nhp kinh t quc t. Do vy ni n hi nhp kinh t l phi cp ti s gn kt nn kinh t, th trng ca tng nc vi nhau, hoc gia cc khi kinh t. Ngoi ra hi nhp bao gi cng gn lin vi qu trnh cam kt m ca th trng v t do ha thng mi. Nhng n lc hi nhp quc t ca cc quc gia th hin trn nhiu phng din, nhiu cp khc nhau nh n phng m ca th trng t do ho thng mi, hp tc song phng hoc a phng th hin trong vic k kt cc hip nh thng mi song phng, tham gia vo cc din n, cc nh ch khu vc v ton cu. 1.1.1.2. Ni dung ca hi nhp. Th nht, k kt v tham gia vo cc nh ch v t chc kinh t quc t, cng vi cc thnh vin m phn xy dng ra cc lut chi chung v thc hin cc cam kt, quy nh i vi cc thnh vin ca nh ch, t chc . Th hai, l tin hnh cc cng vic cn thit trong nc bo m t c mc tiu ca qu trnh hi nhp cng nh thc hin cc quy nh, cam kt quc t v hi nhp. l: - iu chnh chnh sch theo hng t do ha v m ca, gim v tin ti d b hng ro thu quan v phi thu quan, c bit l hng ro phi thu lm cho cc hot ng thng mi gia cc nc thnh vin ngy mt thng thong hn. iu ny chng ta c th thy rt r i vi cc nc l thnh vin ca T

11

chc thng mi th gii (WTO). Vit Nam ang n lc tr thnh thnh vin ca WTO v iu quan trng chng ta ang lm chnh l iu chnh xy dng cc chnh sch ph hp vi quy nh ca WTO v hi nhp thnh cng. - Bn cnh cc quc gia cn phi iu chnh c cu kinh t t vic sn xut, kinh doanh, mt hng v c c cu u t cho ph hp vi qu trnh t do ha v m ca. C nh th cc nc mi c th khi thc ti a ngun lc v li th trong nc nng cao c nng lc cnh tranh ca quc gia mnh. ng thi thng qua cng gip cho cc nc hi nhp thnh cng v hiu qu. Vic iu chnh ny khng ging nhau gia cc nc v gia cc thi k khc nhau trong cng mt nc. Cn c vo nhng iu kin v mc ch khc nhau m cc quc gia c s iu chnh sao cho thch hp, ti u v hiu qu nht. - Ngoi ra, cc quc gia cn phi tin hnh sp xp li v i mi cc doanh nghip trong nc. i mi cng ngh, cch thc qun l v o to ngun nhn lc c c nhng cng nhn c tay ngh cao, nhng nh qun l gii m bo hi nhp thnh cng. 1.1.1.3. C hi v thch thc khi hi nhp. a. C hi: - Thng qua hi nhp, cc quc gia s tham gia vo phn cng lao ng th gii. T gip cc quc gia khai thc tt ngun lc v li th m mnh c pht trin kinh t v thng mi quc t ca quc gia. - Thng qua hi nhp s thc y thng mi quc t ca quc gia pht trin. Hng ha ca quc gia s c m rng v th trng tiu th v vy s khuyn khch cc nh u t m rng u t sn xut. Mt khc hng ha ca nc cng s b cnh tranh gay gt hn trn th trng th gii v c trn th trng ni a, buc cc doanh nghip phi t u t i mi cng ngh, qun l nng cao nng sut v hiu qu sn xut tng sc cnh tranh ca hng ha ca mnh. Bn cnh hi nhp cn gip cho quc gia v cc nh sn xut la chn c mt hng m mnh c li th sn xut. Nh vy hi nhp thc y s pht trin nn sn xut trong nc pht trin.

12

- Thng qua hi nhp gip cho cc quc gia, c bit l cc quc gia ang pht trin c c hi nhn chuyn giao cng ngh, vn, khoa hc k thut cng nh kinh nghim qun l kinh t v kinh nghim v kinh doanh quc t ca cc nc tin tin trn th gii. - Qua hi nhp cng gip cho cc quc gia ang v km pht trin nh Vit Nam s c c hi gii quyt cc tranh chp thng mi bnh ng hn vi cc nc pht trin. b. Thch thc: - S cnh tranh din ra ngy cng khc lit trn th trng th gii v thm ch ngay c trn th trng ni a. i vi cc nc hng ha cha c sc cnh tranh cao th y l mt thch thc to ln. Nu khng c cc bin php, chnh sch thch hp nng cao sc cnh tranh th s khng c ch ng trn th trng th gii, ti t hn n cn ph hy nn sn xut trong nc. - S ph thuc ln nhau v kinh t gia cc nc, cc nc km pht trin thng vo v tr bt li, thua thit v thng b cc nc pht trin i x bt cng. Ngoi ra cc tp on a quc gia d dng chi phi kinh doanh trong nn kinh t hi nhp, thm ch l chi phi c Chnh ph. - Khi tham gia hi nhp m ca nn kinh t s giao lu gia cc nc trn th gii s ngy cng thng thong d dng hn v v vy vn ha ngoi lai cng nh cc t nn x hi mi cng theo con ng ny m du nhp vo. Nu nn vn ha trong nc khng mnh khng li vi vn ha ngoi lai c hi th n s ph v nn vn ha trong nc. Li sng thc dng chy theo ng tin s lm cho con ngi ta ngy cng xa nhau hn, vn ha truyn thng s b ph v c bit l vi nhng quc gia ng c bn sc vn ha truyn thng lu i. M vn ha mt th hi nhp s tht bi v s mt tt c. - Hi nhp lm phn ha giu ngho gia cc nc v gia cc tng lp trong cng mt nc gy ra nhiu vn x hi phc tp m cc quc gia kh gii quyt mt sm mt chiu c. Hi nhp cn khai thc cn kit ngun ti nguyn trong nc gy nhim mi trng.

13

1.1.2. Xut khu c ph i vi pht trin kinh t x hi. 1.1.2.1. c im ca sn xut kinh doanh c ph a. Ngun gc cy c ph. Cy c ph c pht hin mt cch v tnh nh mt anh chng chn d tn l Kaddi thuc ngi lng CaFa ca t nc Ethiopia, khi n d ca anh ta n phi mt loi qu mu (c ph chn) v m n d khng ng m quy ph sut m . V th n c gi l cy Cafa, v sau loi cy ny c gi chch i l caf, Coffee, hay c ph nh ngy nay. b. c im ca sn xut kinh doanh c ph. - C ph c tnh thi v cao, y chnh l c im nh hng ln nht ti kinh doanh c ph. Ngay c nhng nc sn xut v kinh doanh c ph ln nh Braxin, Colombia cng chu tc ng bi c im ny. Vo thi v thu hoch gi c ph thng xung thp, cn vo gia nin v gi c ph thng tng ln do hng b khan him. Chnh v l do ny m cc nc xut khu c ph ni chung v cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph ni ring s c li th hn khi h c ngun ti chnh phc v cho vic d tr c ph. - C ph l cy cng nghip di ngy, c thi gian t lc u t ti lc khai thc t 3 ti 5 nm. Chnh c im ny nh hng rt ln ti nhng nh sn xut, c bit i a s l nhng ngi nng dn nhng nc sn xut c ph c ngun ti chnh hn ch th vn u t ban u cho sn xut c ph ca h ch yu l vay t cc ngn hng. Mt khc do thi gian khai thc a vo kinh doanh di nn khi th trng c ph c bin ng theo chiu c li th nhng ngi trng c ph kh c th nm bt c hi ngay c. Cn khi a vo kinh doanh c th th trng c ph li c nhng bin chuyn bt li khc. - Sn xut c ph chu nh hng nhiu bi iu kin thi tit, t nhin. Nhng nm do hn hn, l lt th c ph b mt ma lm nh hng ln ti th trng c ph th gii v lm o ln nhiu d on ca cc chuyn gia, cng nh k hoch ca cc quc gia v cc cng ty kinh doanh c ph, c bit l i vi nhng quc gia sn xut c ph ln nht th gii nh Braxin, Vit Nam.

14

- Kinh doanh c ph c tnh ri ro cao, c bit l cc hnh thc kinh doanh v hp ng tng lai, gi tr li 1.1.2.2. Vai tr ca xut khu c ph i vi kinh t, x hi Vit Nam. a. i vi nn kinh t, x hi v mi trng. - Xut khu c ph mi nm em v cho nn kinh t chng ta mt lng ngoi t ln, khong 500 triu USD. Xut khu c ph gp phn khng nh vo vic thc hin mc tiu ca chin lc xut nhp khu ni ring v mc tiu pht trin chin lc kinh t x hi ni chung ca t nc. Mt khc xut khu c ph cn gp phn gip to vn cho u t my mc trang thit b cho s nghip cng nghip ha, hin i ha nn kinh t. - L mt ngnh s dng nhiu lao ng, xut khu c ph gp phn to ra nhiu cng n vic lm, gip gii quyt vn tht nghip cho nn kinh t. Theo Hip hi c ph ca cao Vit Nam (Vicofa) th mi nm ngnh c ph thu ht khong 600.000 700.000 lao ng, thm ch trong ba thng thu hoch s lao ng c th ln ti 800.000 lao ng. Lao ng lm vic trong ngnh c ph chim khong 2,93% tng s lao ng trong ngnh nng nghip v chim 1,83% tng s lao ng trn ton nn kinh t quc dn. - Mt khc khi xc nh c ph l mt hng xut khu ch lc th s gip Nh nc hoch nh cc chnh sch nh u t, quy hoch vng mt cch c trng im, hp l, tit kim v c hiu qu cao trong pht trin kinh t. - C ph khng ch l cy c gi tr kinh t cao, m trng c ph cn gip thc hin ph xanh t trng i ni trc, bo v mi trng sinh thi. V cy c ph thch hp vi nhng vng t i, c bit l cy c ph Robusta. b. i vi cc doanh nghip sn xut, ch bin xut khu c ph. - Xut khu c ph gip cc doanh nghip c thm li nhun, thu c ngoi t u t mua my mc thit b m rng v nng cao sn xut t tng li nhun v hiu qu trong hot ng ca mnh. - Tham gia kinh doanh xut khu c ph gip cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip chuyn doanh v c ph nng cao c uy tn hnh nh ca

15

n v trong con mt cc bn hng v trn th trng th gii t to ra cho doanh nghip li th cnh tranh nng cao hiu qu hot ng m rng th trng tng th phn v li nhun. - Vi nhng doanh nghip kinh doanh tng hp, vic kinh doanh xut khu c ph gip doanh nghip c thm mt hng la chn trong kinh doanh, t la chn c mt hng kinh doanh c hiu qu tng li nhun uy tn. c. Vi ngi sn xut c ph. - C ph l sn phm trong nc c nhu cu khng cao do thi quen tiu dng ca ngi Chu ni chung v ngi Vit Nam ni ring thch ung tr hn c ph. V vy xut khu c ph s tm c u ra cho sn phm ca ngi nng dn trng c ph, gip h tiu th c sn phm ca mnh v c thu nhp. - C ph l mt cy trng rt thch hp vi iu kin thi tit v th nhng ca Vit Nam, c bit l vng Ty Nguyn v vng ng Nam B. C ph l mt loi cy c gi tr kinh t cao nn vic xut khu c ph s gip ngi nng dn trng c ph lm giu trn chnh mnh t ca mnh. - Ngoi ra vic trng c ph xut khu gip h gii to ra vic lm cho ngi nh trong thi bui nng nhn. Bn cnh vic xut khu c ph cn gip cho ngi nng dn trng c ph c Nh nc cng nh doanh nghip u t vt t, ging v k thut chm sc s lm cho h nng cao nng xut lao ng, cy trng v cht lng sn phm qua tng thu nhp cho chnh h. 1.1.2.3. Li th v bt li th ca xut khu c ph Vit Nam. a. Li th. - C ph Vit Nam c hng v c th vi gi r hn so vi c ph cng loi ca cc nc. Bn cnh c ph Vit Nam c cc nh rang xay trn th gii nh gi cao l d ch bin, c bit l ch bin c ph dng ngay. - L mt hng xut khu chin lc nn c Nh nc u i thng qua cc chnh sch v tn dng u t, tn dng xut khu, xc tin thng mi cng nh cc h tr khc trong nghin cu v pht trin.

16

- Nhu cu c ph th gii l khng ngng tng ln, c bit l s thay i tp qun v thi quen tiu dng ca ngi ng trong phi k n ngi tiu dng Nht Bn v Trung Quc, hai quc gia gn vi chng ta v c th trng rng ln. Bn cnh nhu cu tiu dng c ph ca Chu u v Bc M cng khng ngng tng. - Vic M d b lnh cm vn kinh t i vi Vit Nam v vic hai nc k hip nh thng mi song phng (7/2000) l mt li th cho vic xut khu c ph Vit Nam c bit l vo th trng chim th phn c ph th gii ln nh Hoa K. Trong thi gian ti y khi Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin ca WTO th c ph xut khu ca chng ta cng c nhiu li th hn na. b. Nhng bt li th. - Cht lng c ph xut khu ca chng ta thp v khng ng u, y l mt bt li ln ca c ph xut khu Vt Nam. y cng chnh l nguyn nhn khin cho c ph xut khu Vit Nam thp v c s chnh lch ln vi gi c ph th gii v vi Indonesia. - Tnh trng cung vt qu cu trn th trng c ph th gii trong nhng nm qua cng lm cho c ph xut khu Vit Nam gp rt nhiu kh khn. - Th thc mua bn phc tp ca chng ta cng gp phn to nn bt li cho c ph Vit Nam. Vic cc nh nhp khu than phin v cch thc mua c ph ca h Vit Nam tn thi gian. H phi n tn nh xut khu m phn xem xt cht lng cng nh cc cam kt thi hn, qu tn km thi gian. Trong khi vi cch thc mua bn trn cc s giao dch th h ch mt vi gi. 1.2. CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH. 1.2.1. Cc nhn t nh hng n xut khu c ph. C nhiu nhn t nh hng n hot ng xut khu c ph. Nhng tu chung li th c mt s nhn t tc ng sau. 1.2.1.1. Cu v th trng nc nhp khu. - Cng nh cc loi hng ha khc, c ph xut khu cng chu tc ng ca cu ca nc nhp khu. Nu nc nhp khu m c nhu cu cao v c ph th

17

xut khu c ph ca chng ta s tng trng tt v ngc li th n s lm gim s lng cng nh kim ngch xut khu c ph. Mt khc, nhu cu ca nc nhp khu v loi c ph cng nh hng ln n hot ng xut khu c ph ca chng ta. Nu nc nhp khu c nhu cu c ph cao nhng lai c ph h a thch l c ph ch (Arabica), trong khi chng ta ch yu xut khu c ph vi (robusta) th cng lm cho xut khu c ph ca chng ta gim v ngc li nu h c nhu cu v c ph vi th xut khu c ph ca chng ta s tng ln. - Ngoi nhu cu ra th th trng ca nc nhp khu cng nh hng khng nh ti hot ng xut khu c ph ca chng ta. Nu h c nhu cu nhng dung lng th trng nh th cng khng lm tng xut khu c ph, hoc nhng yu cu quy nh v cch thc cnh tranh trn th trng nc nhp khu cng nh hng tc ng n hat ng xut khu c ph ca chng ta. - Mi trng cng nh chnh sch ca nc nhp khu i vi c ph cng nh hng rt ln n hot ng xut khu c ph ca chng ta. Cho d ngi tiu dng nc c nhu cu cao v c ph ca chng ta nhng chnh sch ca Chnh ph nc bo h th trng trong nc, dng ln cc hng ro gy cn tr cho hot ng xut khu th chng ta cng kh c th thc y xut khu vo th trng ny c. Nh th trng M vi cc hng ro v k thut nh o lut chng khng b sinh hc, th tc hi quancng gy nhiu kh khn cho cc nc nhp khu nng sn vo th trng ny. 1.2.1.2. Gi c v cht lng. - Bt k hng ha no cng vy, nu cht lng tt th c sc cnh tranh cao v bn chy hn. Vi c ph cng vy nu cht lng c ph khng tt th khng nhng tiu th c ph km m nu c xut khu c cng b p ga thp nn gi tr xut khu l khng cao. Ngc li, cht lng tt khng nhng xut khu c nhiu m gi c cn cao nn gi tr xut khu s ln. - Gi c lun tc ng ti quan h cung cu. Gi thp th khi lng xut khu s tng nhng gi tr li khng tng ng k thm ch l gim. Ngc li

18

khi gi c ph cao th khi lng xut khu c th khng tng nhng gi tr xut khu li c th tng mnh. 1.2.1.3. Knh v dch v phn phi. - Mt knh phn phi hp l s khng nhng gim chi ph trong hot ng nng cao sc cnh tranh ca c ph xut khu m cn gip cho qa trnh xut khu c ph c nhanh chng d dng v nm bt tt thng tin phn hi t th trng nc nhp khu cng nh ca ngi cung ng. - Dch v phn phi tt s gip cho khch hng hi lng hn khi mua c ph ca chng ta. Dch v phn phi cn l v kh cnh tranh hu hiu ca cc nh xut khu nhm tng sc cnh tranh v xut khu c ph. Nu nh khng c dch v phn phi tt hn i th cnh tranh th khch hng s mua hng ca i th cnh tranh m khng mua ca mnh cho d c ph ca mnh c ga r hn. V vy dch v phn phi nh hng ln ti hot ng xut khu c ph. 1.2.1.4. Mi trng cnh tranh. Mi trng cnh tranh nh cc th ch, quy nh, cc ro cn i vi kinh doanh c ph ca nc nhp khu c ph, s lng cc i th cnh tranh trn th trng nc nhp khu c ph. Mi trng cnh tranh cng gay gt th d lm gim xut khu c ph ca chng ta nht l khi c ph ca chng ta l c ph Robusta c gi tr thp hn c ph Arabica. Cht lng c ph ca chng ta li thp hn cc nc khc nh Braxin, Colombia, Indonesia. Lm cho vic xut khu c ph ca chng ta gp nhiu kh khn. Ngc li khi th trng c ph th gii c s cnh tranh khng cao th s lm cho xut khu c ph ca chng ta c nhiu thun li. 1.2.1.5. Yu t v sn xut ch bin. - Vic quy hoch vng trng c ph hp l s gip cho chng ta khai thc c li th vng trong sn xut c ph. Nng cao c nng sut cht lng ca c ph, qua to iu kin thun tin cho ch bin v xut khu c ph. - Cng ngh ch bin cng nh hng ln ti xut khu c ph. Nu chng ta c c cng ngh ch bin c ph hin i vi cng sut ln th chng ta s

19

nng cao c gi tr ca c ph xut khu. To ra sc cnh tranh mnh cho c ph xut khu ca chng ta so vi cc nc xut khu c ph khc. - Vic phn b cc nh my ch bin, cc c s kinh doanh c ph cng nh cc vng sn xut c ph hp l s to iu kin thun li cho qu trnh vn chuyn ch bin v kinh doanh xut khu c ph. Qua s gim c chi ph trong hot ng, tng kh nng cnh tranh ca c ph xut khu trn th trng c ph th gii. - Ngoi ra cc yu t c s h tng cng c nh hng khng nh ti hot ng xut khu c ph. Nu c c c s h tng tt th gip cho vic vn chuyn c ph t ni sn xut ti ni ch bin v kinh doanh xut khu c ph thun tin. C s h tng tt cn gip cho vic ch bin v kinh doanh xut khu c ph thun li. Gp phn tng cao kh nng cnh tranh ca ca c ph xut khu, qua nng cao c kt qu cng nh hiu qu ca xut khu c ph. 1.2.1.6. Cc nhn t thuc v qun l. - C th ni con ngi c ngha quyt nh trong mi vn , c bit l trong kinh doanh. Vi kinh doanh xut khu c ph cng vy, cho d c y cc nhn t thun li khc nhng nu nh khng c nhng cng nhn lnh ngh, c kh nng vn dng khoa hc k thut cng nh c kh nng s dng my mc trang thit b hin i trong sn xut ch bin c ph th cng lm cho hot ng kinh doanh c ph khng c hiu qu. - Ngoi ra, cho d chng ta c c mt hng c ph c cht lng v c sc cnh tranh cao nhng khng c ngi am hiu v kinh doanh xut nhp khu tham gia qun l iu hnh vic kinh doanh xut nhp khu th xut khu c ph ca chng ta cng khng th c c kt qu tt. - Nhng ngi lm cng tc qun l v m, hoch nh cng gi vai tr to ln trong hot ng xut khu c ph. Nhng nh qun l ny s c vn cho Chnh ph iu tit v qun l hot ng xut khu c ph. Xy dng ln cc chin lc cho s pht trin ca ngnh c ph trong nc.

20

1.2.2. Chnh sch ti chnh nhm thc y xut khu c ph. 1.2.2.1. Chnh sch thu xut nhp khu. a. Vai tr ca thu. Thu l ngha v phi ng gp cho Nh nc ca cc c nhn v cc t chc kinh doanh theo lut nh m bo cc khon chi tiu ca chnh ph. Nh vy, thu c vai tr ln i vi mi quc gia, l: Mt l, thu l ngun thu ch yu cho ngn sch Nh nc phc v cho cc nhu cu x hi, l mt hnh thc phn phi li mt phn ca ci ca x hi. Hai l, thu cn l cng c Nh nc iu tit gi c, lm thay i quan h cung cu, qua gip Nh nc iu tit sn xut v nh hng tiu dng. Ba l, thu tc ng n hot ng thng mi quc t ca t nc qua iu tit hot ng xut nhp khu, u t quc t cng nh s vn ng ca lung vn quc t. T gp phn thay i c cu sn xut kinh doanh v u t hp l, nng cao hiu qu ca nn kinh t. Trong giai on hin nay, khi xu th ton cu ha, khu vc ha v hi nhp thng mi quc t ang din ra mnh m trn th gii th vic i mi v hon thin chnh sch thu ang l mt nhim v rt quan trng ca chng ta tham gia hi nhp thc hin cc cam kt v ct gim cc dng thu theo quy nh ca cc nh ch v t chc thng mi m chng ta tham gia. Nh vic tham gia vo l trnh ct gim thu quan chung (CEPT) v tham gia thc hin AFTA l mt v d. Mt khc, vic xy dng chnh sch thu i hi phi c s thng nht ph hp vi cc chun mc v lut l quc t nh Hip nh chung v thu quan v thng mi (GATT) l mt v d. Thu khng nhng ch l ngun thu ch yu ca ngn sch Nh nc m n cn l chnh sch Nh nc iu tit cng nh th hin thi khuyn khch hoc hn ch s pht trin ca ngnh hng no qua gip iu hnh nn kinh t i theo ng qu o m ng v Nh nc nh. Ngoi ra n cn l cng c Nh nc th hin thi trong quan h vi cc nc i tc gp

21

phn a nn kinh t hi nhp thnh cng vi kinh t th gii, cng nh xy dng cc quan h ngoi giao chnh tr khc. b. Ni dung ca chnh sch thu. Thu xut nhp khu l mt trong nhng loi thu ca chng ta. N c nh hng ln v tc ng trc tip n hot ng xut nhp khu ca quc gia. Thu xut nhp khu c s dng trong quan h bun bn ngoi thng gia quc gia vi cc quc gia khc trn th gii. Vit Nam, Thu xut nhp khu c Quc hi thng qua ngy 26-121991. Lut thu ny quy nh cho tt c cc hnh thc xut nhp khu c mu dch v phi mu dch, c du lch v i thm hi thn nhn nc ngoi,danh mc hng ha theo danh mc hng ha iu ha. - Thu xut khu: l thu m cc nh xut khu hng ha dch v c ngha v np cho Nh nc theo t l thu sut nht nh, c quan ng ra thu l Hi quan. Ni m doanh nghip cho xut hng i v k khai hi quan. Thng cc quc gia, k c Vit Nam th thu xut khu thng bng 0%. Mc ch l nhm khuyn khch cc doanh nghip trong nc xut khu v to li th cnh tranh cho hng xut khu ca quc gia trn th trng th gii, tr mt s mt hng m Nh nc hn ch xut khu nh ti nguyn, cc nguyn vt liu qu. - Thu nhp khu: l thu nh vo hng ha ca nc ngoi khi c nhp vo lnh th hi quan Vit Nam. Vic nh thu nhp khu khng nhng tng ngun thu cho ngn sch Nh nc, m n cn gp phn bo h nn sn xut trong nc. Tuy nhin vi vic tham gia vo qu trnh hi nhp kinh t quc t v thc hin cc l trnh ct gim thu quan th thu nhp khu c xu hng gim dn. Hin nay chng ta phi ct gim dn thu nhp khu theo mt l trnh c th tham gia CEPT. c bit khi chng ta l thnh vin WTO th thu nhp khu ca chng ta cn phi ct gim na. Dn dn chng ta phi gim t l thu nhp khu trong phn thu ca ngn sch Nh nc. Hin nay nc ta c ba mc thu nhp khu l thu nhp khu thng thng, thu u i v thu u i c bit.

22

- Ngoi thu xut nhp khu, nc ta hin nay cn c chnh sch hon thu. C hai loi hon thu, l khi cc doanh nghip nhp khu nguyn vt liu, my mc trang thit b v mc ch gia cng ch, bin hng xut khu th phn thu nhp khu trc s c Nh nc hon li cho cc doanh nghip khi chng thc c l cc hng ha ny sau khi c gia cng, ch bin xut khu v c ha n chng t. Ngoi ra cc doanh nghip xut khu cn c hon thu Gi tr gia tng (VAT). Theo quy nh ca lut php hng ha c sn xut trong nc m tiu dng nc ngoi th khng phi chu thu VAT, nn khi cc doanh nghip xut khu s c hon tr li phn thu VAT np trc . 1.2.2.2. Chnh sch tn dng xut khu. a. Tc ng ca chnh sch tn dng i vi xut khu. - Cc doanh nghip kinh doanh, sn xut ni chung v cc doanh nghip kinh doanh xut khu ni ring ca Vit Nam i a s l cc doanh nghip va v nh nn vic thiu vn kinh doanh l thng xuyn i vi cc doanh nghip ny. V vy c vn kinh doanh, cc doanh nghip phi i vay ca cc t chc tn dng. Nu li sut i vay qu ln s nh hng khng tt ti hot ng xut khu, nu li sut thp, c u i th s khuyn khch v h tr cho xut khu. - Thng qua chnh sch tn dng, Nh nc s h tr cho cc doanh nghip, cc ngnh hng gp kh khn trong kinh doanh xut nhp khu. Nhng doanh nghip, ngnh hng nm trong chin lc pht trin ca Nh nc. b. Ni dung ca chnh sch tn dng. b1. Chnh sch tn dng Ngn hng. Cc Ngn hng thng mi l mt knh cung cp vn cho cc doanh nghip kinh doanh xut khu. Cc doanh nghip khi vay vn t cc Ngn hng thng mi phi chu mt li sut nht nh gi l li vay. Li sut Ngn hng chu tc ng ca nhiu yu t nh li huy ng, quan h cung cu tin, cc chnh sch ca Ngn hng Nh nc nh t l d tr bt buc, li sut chit khu. Ngoi ra li sut Ngn hng ny i khi cn chu tc

23

ng t iu chnh ca Nh nc i vi cc i tng vay khc nhau, ty theo chin lc v chnh sch ca Nh nc. i vi cc doanh nghip, li vay Ngn hng l mt loi chi ph u vo ca doanh nghip. V vy s lm cho chi ph kinh doanh ca doanh nghip tng ln. Khi li sut vay tng ln lm cho chi ph kinh doanh ca cc doanh nghip tng ln nh hng hot ng xut khu ca h. Do s hn ch cc doanh nghip u t m rng sn xut, kinh doanh xut khu. Khi li sut thp s khuyn khch cc doanh nghip u t m rng quy m sn xut, kinh doanh xut khu. Nhng iu ny s lm cho vic huy ng tin ca cc Ngn hng b hn ch v cc Ngn hng s lm n khng hiu qu. vic xy dng chnh sch ti chnh vi li sut thch hp v linh hot l mt yu cu cn thit i vi Nh nc. C nh th mi khuyn khch cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu y mnh hot ng xut khu ca mnh, cc Ngn hng hot ng c hiu qu cn nn kinh t s vn ng lnh mnh v hiu qu. b2. Chnh sch tn dng t Qu h tr pht trin. Nhm h tr cho cc doanh nghip xut khu, Chnh ph cho thnh lp Qu h tr xut khu thng qua Quyt nh s 195/2000/Q TTg. Qu h tr xut khu chnh thc i vo hot ng nm 2001, Qu h tr c thnh lp nhm mc tiu h tr doanh nghip xut khu trong trng hp gp kh khn khch quan trong vic sn xut v kinh doanh xut khu. Khi gp kh khn trong sn xut kinh doanh xut khu, cc doanh nghip c Qu h tr cho vay khng li sut hoc vi li sut u i, thp hn li sut thng ti cng thi im. Trong 5 nm hot ng Qu h tr tr gip rt nhiu cho cc doanh nghip kinh doanh xut khu. Chnh s h tr ny gip cho cc doanh nghip vt qua nhiu kh khn trong qu trnh hot ng v khuyn khch cc doanh nghip thc y hot ng xut khu thng qua u t tm kim th trng mi, mt hng mi. Ngoi ra vi li sut tn dng m qu h tr dnh cho cc doanh nghip gip cho cc doanh nghip c thm ngun vn kinh doanh vi chi ph thp,

24

gip h tng hiu qu hot ng xut khu ca doanh nghip mnh. Qua gp phn vo vic thc hin nhim v chin lc xut nhp khu ca Vit Nam giai on 2001 2010. 1.2.2.3. Chnh sch t gi hi oi. a. Quan nim: T gi hi oi l tin t ca quc gia ny c tnh bng tin t ca quc gia khc. Nh vy c hai loi t gi hi oi l t gi hi oi ni t v t gi hi oi ngoi t. - T gi hi oi ngoi t l t l ng ngoi t c tnh bng ng ni t. - T gi hi oi ni t l ng ni t c tnh bng ng ngoi t. b. Tc ng ca chnh sch t gi hi oi i vi xut khu. - Nu nh t gi ngoi t tng khi lm cho hng ha trong nc r tng i so vi hng ha trn th trng th gii nn s tng sc cnh tranh ca hng ha trong nc v do khuyn khch xut khu. Ngc li nu t gi ny cao th s hn ch xut khu. - Nu t gi hi oi m khng n nh th cc doanh nghip tham gia kinh doanh xut khu gp rt nhiu ri ro. Do cng khin cho h e ngi khi tham gia thc hin cc hp ng nht l cc hp ng tng lai. - Cng thng qua t gi hi oi cc quc gia c th s c nhng u i vi nhau khi chp nhn thanh ton bng ng tin ca quc gia thay cho vic thanh ton bng ng ngoi t mnh trong giao dch thng mi quc t gia hai bn. Qua thc y hot ng xut khu ca mt quc gia vo th trng nht nh no . Do t gi hi oi c cc tc ng ln ti xut nhp khu ca cc quc gia nh th m nhiu quc gia trn th gii iu chnh v xy dng mt chnh sch t gi hi oi c li cho mnh nht thc y xut khu. Nh Trung Quc vi chnh sch ng Nhn dn t yu hay nh mt nm qua M iu chnh v chy theo chnh sch lm cho ng la yu hn cc ngoi t khc nh Euro, Yn Nht v nh m Trung Quc l nc xut khu mnh trn th

25

gii, cn cn mu dch lun dng, cn M nh chnh sch ng la yu m trong mt nm qua h thc y xut khu v to cnh tranh cao so vi cc nc EU v Nht Bn. Vit Nam t gi gia ng VND v USD tng i n nh trong nhiu nm qua. Vi mt s bin ng d l nh Ngn hng Trung ng lun c phn ng kp thi, linh hot gip cho t gi c li cho hot ng xut khu ca Vit Nam. T gp phn n nh v pht trin nn kinh t tho hng bn vng. 1.2.2.4. Chnh sch bo him xut khu. a. Quan nim: Bo him l mt dng chia s ri ro gp phi trong i sng v trong qu trnh hot ng ca mi c nhn t chc bng vic ng mt khon chi ph cho t chc bo him gi l ph bo him. b. Tc ng ca bo him i vi xut khu. - Khi xut khu cc doanh nghip c th gp cc ri ro nh ri ro trn ng vn chuyn hng ha, ri ro trong thanh ton v cc ri ro trong hot ng khc. Nu khng c bo him th khi cc ri ro ny xy ra cc doanh nghip phi gnh chu hon ton m mi doanh nghip u cc gii hn v ngun lc ti chnh v vy n s lm cho doanh nghip b tn tht nng n, thm ch l ph sn. Nu c bo him, cc doanh nghip s c cc n v t chc bo him chi tr mt phn thit hi qua gip doanh nghip c th hot ng c bnh thng. - Vi nhng mt hng nng sn nh c ph th ngoi nhng ri ro trong vn chuyn, thanh ton th vic sn xut kinh doanh c ph cn c mt ri ro rt ln na l ri ro trong sn xut. C ph cng nh cc cy nng sn khc iu chu tc ng rt ln ca yu t t nhin nh hn hn, l lt m nhng yu t ny l kh lng. V vy vic tham gia bo him s gip cho ngi sn xut c ph trnh c nhng ri ro. Ngoi ra c ph l loi hng ha c mua bn k hn thng qua cc sn giao dch nn gp ri ro cao trong tng lai. V vy tham gia bo him gip cho cc doanh nghip gim thiu ri ro trong kinh doanh c ph.

26

CHNG 2: THC TRNG XUT KHU C PH VIT NAM V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH VIT NAM SANG TH TRNG HOA K. 2.1. THC TRNG XUT KHU C PH CA VIT NAM TRONG THI GIAN QUA. 2.1.1. Khi qut v ngnh c ph Vit Nam. Cy c ph c ngi Php a vo Vit Nam ln u tin vo nm 1870. Nm 1930 chng ta c 5.900 ha din tch trng c ph v n nhng nm 1960 1970 chng ta pht trin mt s nng trng quc doanh v c ph cc tnh pha Bc. c bit trong khong thi gian ny th vo nm 1964 1967 chng ta c c din tch trng c ph ln nht l 13.000 ha. n nay ngnh c ph Vit Nam c khong 500.000 ha din tch trng c ph vi sn lng trn 80 vn tn, trong cc doanh nghip Nh nc (gm c cc doanh nghip trung ng v a phng) ch nm gi khong 10 15% din tch cn 80 85% din tch cn li nm trong tay ngi nng dn hoc cc h gia nh hay cc ch trang tri nh. Sau nm 1975 c ph Vit Nam pht trin mnh cc tnh Ty Nguyn nh cc hip nh hp tc lin chnh ph vi Lin X, Cng ha dn ch c, Bungari, Tip Khc v Ba Lan. Nhng c th ni ch c t xng c k v chp v do Cng ha dn ch c lp rp t nhng nm 1960. Tuy nhin trong nhng nm gn y ngnh c ph Vit Nam c c cc cng ty v cc c s ch bin c lp rp cc trang thit b my mc mi, m bo ch bin c 150.000 200.000 tn c ph nhn xut khu. Hin nay, c ph ch yu ca Vit Nam l c ph vi v phng php ch bin ch yu l bng phng php kh nn cht lng v gi tr khng cao. Ngnh c ph Vit Nam hin nay c Hip hi c ph ca cao Vit Nam vi tn vit tt l Vicofa vi 78 thnh vin. Trong Tng cng ty c ph Vit Nam l thnh vin ln nht v cng nh ca ngnh c ph Vit Nam hin nay.

27

Ton ngnh c ph Vit Nam hin nay c khong gn 200 n v tham gia xut khu c ph trong c 78 n v l thnh vin ca Vicofa. Mi nm ton ngnh c ph xut khu khong 700 nghn tn vi gi tr khong 400 600 triu USD v thu ht bnh qun 600.000 lao ng mi nm. 2.1.2. Th trng xut khu ca c ph Vit Nam. Cng vi s m ca pht trin kinh t ca t nc, th trng ca c ph xut khu Vit Nam cng c m rng. Tnh n nm 2003 c ph Vit Nam xut khu sang khong 64 nc trn th gii, gm 65 hng. Nhng th trng chnh ca c ph xut khu Vit Nam tp chung ch yu vo mi th trng chnh. Trong EU l th trng ln nht ca c ph Vit Nam, sau l Hoa K v cc nc Chu . Trong mi th trng chnh ca c ph xut khu Vit Nam th cc nc Chu u chim t trng cao nht v n nh nht, trong c l th trng ln nht ca c ph Vit Nam. Th trng ny chim t 14- 16% th phn c ph xut khu Vit Nam mi nm. Th trng Bc M th c ph ca Vit Nam ch yu xut khu vo th trng Hoa K, y cng l th trng ln th hai ca c ph Vit Nam, vi t trng chim t 11-15% mi nm. Cc th trng khc ca c ph xut khu Vit Nam l th trng cc nc Chu . Tuy nhin cc th trng ny c mc n nh khng cao. Mt khc c ph xut khu ca Vit Nam sang cc th trng chnh ny ch yu l xut khu gin tip thng qua cc tp on kinh doanh c ph ln ca h c vn phng i din ti Vit Nam nh Chu u th c cc hng Newmern (c), EDSC men (Anh), Volcafe (Thy in), Tardivat (Php). Chu th c hng Itochu (Nht Bn) v M th c Atlantic, Cargil, Taloca 2.1.3. Kt qu xut khu c ph ca Vit Nam trong thi gian qua. 2.1.3.1. Kim ngch xut khu. Nhng nm trc y c ph l mt ngnh nh c ng gp kh kim tn trong tng kim ngch xut khu ca Vit Nam. Tuy nhin trong nhng nm gn y n vn ln tr thnh ngnh xut khu ch lc ca Vit Nam vi kim

28

ngch ln ti 500 triu USD ln u tin vo nm 1995 v cho n nay hng nm kim ngch xut khu c ph trung bnh hng nm vn gi khong 500 triu USD/nm. Bng 2.1: Tnh hnh xut khu c ph ca Vit Nam thi k 2000 2004. Nm 2000 2001 2002 2003 2004 s lng Tc Gi c trung Gi tr Tc (Tn) tng (%) bnh (USD) (USD) tng (%) 705.300 658,36 464.342.000 844.452 19,7 459,46 388.094.000 - 16,44 702.017 - 16,87 427,81 300.330.686 - 22,62 693.863 - 1,17 643,56 446.547.298 48,68 889.705 28,22 647,5 576.087.360 29,01 Ngun: B nng nghip v pht trin nng thn

Qua bng s liu trn ta thy xut khu c ph ca Vit Nam trong giai on ny c mc tng. Trung bnh tng 7,47%/nm v s lng v 9,66%/nm v gi tr. Tuy nhin chng ta cng thy rng tc tng khng n nh c v s lng xut khu v c gi tr xut khu qua cc tng nm. Nguyn nhn chnh l do s bin ng mnh ca gi c ph th gii, c bit l trong nm 2002 gi c ph gim xung mc y, mc thp nht trong vng 30 nm qua. Mt khc trong nm nin v 2001/2002 c ph Vit Nam b mt ma nn trong nm ny c s lng v gi tr c ph xut khu u gim mnh. 2.1.3.2. Gi c. Gi c ph trn th trng th gii din bin rt phc tp, c bit l c ph vi, c ph ch c ga n nh hn rt nhiu. Nu nh trc y gi c ph ch ch cao hn c ph vi 0,5 ln th hin nay n cao gp 2 ln. Trong khi c ph vi gi gim mnh th c ph ch li tng c khi ln ti 1800 2000 USD/tn. Nguyn nhn chnh l cc nc sn xut c ph vi cha c c chin lc pht trin bn vng, m Vit Nam l mt minh chng. Bng 2.2: Gi c ph xut khu ca Vit Nam (USD/tn). Nm Gi c ph th Gii Gi c ph xut khu ca Vit Nam 2001 2002 2003 2004 509,5 551,3 747,3 706,4 459,46 427,81 643,56 647,5 Ngun: Tng cng ty c ph Vit Nam

29

Bng 2.3: Din bin gi c ph trn s giao dch London nm 2004

Thng Thng Thng 1/04 2/04 3/04 GiLIFFE 812,45 736,50 711,66 (USD/tn) Gi trong 9.800- 9.500- 9.300nc(/kg) 10.000 9.700 9.500 Thng Thng Thng Thng Thng Thng 4/04 5/04 6/04 7/04 8/04 9/04 708,55 750,5 798 643 647 645 9.3009.500 9.700- 9.800- 8.30010.000 10.300 8.700 8.2008.700 8.1008.500

Ngun: Tng cng ty Vinacafe. Qua bng gi c c ph trn th trng th gii so snh vi gi FOB ca Vit Nam th ta thy gi c ph xut khu ca chng ta c s chnh lch kh ln. c bit nh nm 2002 chnh lch ti hn 100 USD/tn. Nguyn nhn ngoi vic cht lng ca c ph chng ta thp cn do sn lng c ph ca chng ta nhiu, nht l vo v thu hoch. Ngoi ra cn mt nguyn nhn quan trng khc khin cho gi c ph ca Vit Nam thp v thng b p gi l do hin tng tranh mua tranh bn nht l vo v thu hoch. V vy trong thi gian ti y yu cu t ra cho ngnh c ph Vit Nam l phi t chc cht ch cc hot ng kinh doanh ca cc cng ty, cng nh xy dng mt chin lc di hn pht trin bn vng cy c ph gp phn nng cao hot ng ca ngnh v tng xng vi v tr ca mnh trong nn kinh t Vit Nam. 3.1.3.3. C cu v chng loi. Nh nu phn trn, c ph ca Vit Nam ch yu l c ph vi. Mt khc chng ta xut khu ch yu l c ph nhn, c ph ch bin theo gi tr ch chim khong 0,5%/nm trong tng kim ngch xut khu ca c ph Vit Nam. Bng 2.4: C cu chng loi c ph xut khu ca Vit Nam C cu Nin v 2002/2003 Nin v 2003/2004 Sn lng T trng Sn lng T (tn) (%) (tn) trng(%) 716.085 99,56 850.771 99,5 3.165 0,44 4.276 0,5 719.250 100 855.047 100 Ngun: Tng cng ty c ph Vit Nam.

C ph nhn C ph thnh phm Cng

Khi lng xut khu c ph thnh phm ch chim khng n 0,5% trong tng khi lng xut khu ca c ph Vit Nam. Tuy nhin n c gi tr cao hn

30

nn gi bn cng cao hn nhiu so vi c ph nhn nn gi tr kim ngch ca n chim ti gn 2% trong tng kim ngch xut khu c ph ca Vit Nam. Qua y ta thy rng vic tng t trng c ph ch bin trong c cu xut khu c ph ca Vit Nam l rt cn thit. Tuy nhin hin nay c nc ch c mt s t cc c s sn xut ch bin c ph thnh phm xut khu, trong ng k ch c Nh my ch bin c ph Bin Ha ca Vinacafe v doanh nghip c ph Trung Nguyn, mt nh my ca Nestle. 2.2. THC TRNG XUT KHU C PH SANG TH TRNG HOA K. 2.2.1. c im th trng Hoa k v c ph. 2.2.1.1. Tnh hnh tiu th. Hoa K l quc gia tiu th v ng l nc nhp khu c ph ln nht th gii. Mi nm h nhp khu khong 2 t USD c ph cc loi (nm 2004 l 2,138 t USD). Theo Hip hi c ph M (NCA) s ngi tiu dng c ph ca M khng ngng tng ln, nm 1998 l 108 triu ngi, n nm 2003 ln ti 150 triu ngi. Theo B Nng nghip v pht trin nng thn Vit Nam th nm 2004 Hoa K nhp khu 23,3 triu bao c ph nhn (1 bao= 60 kg), trong ti xut ch l 2,93 triu bao cn tiu th trong nc l 20,37 triu bao. Cn theo d iu tra ca NCA v FAO th trung bnh mt ngi dn Hoa K tiu ung 2 cc c ph mi ngy tng ng vi 4- 5 kg/nm (nm 2004 l 4,26 kg/ngi). Giai on 2000- 2004 mc tiu th l 4,1 kg/ngi/nm thp hn giai on 1990- 1994 (4,35 kg/ngi/nm). Bng 2.5: Tnh hnh tiu th c ph ca Hoa k S lng (1000 t n) Nm 2001 2002 2003 2004 % so vi nm trc

1170 _ 997 85,25 1260 126,49 1278 101,43 Ngun: V quy hoch - k hoch. B NN&PTNT

Nhu cu tiu dng c ph ca th trng Hoa k vn tng ln trong nhng nm va qua. Nu so snh vi lng tiu th ca cc th trng khc nh EU v

31

Chu th ta thy. Nm 2001 tiu th c ph ca EU l 2340000 tn cn Chu l 630000 tn, nm 2003 tng ng l 2505000 tn v 756000 tn. Nh vy Hoa k vn l mt th trng tiu th c ph ln ca th gii. Cng vi dn s v nn kinh t tng trng, nhu cu ca ngi dn M v hng ha ni chung v vi c ph ni ring s tng ln. 2.2.1.2. Cung c ph trn th trng Hoa k. Hoa k l mt th trng hp dn i vi bt k mt quc gia no. C th ni th trng Hoa K chp nhn mi loi hng ha. Chnh v vy cc quc gia u thc y mnh xut khu hng ha ca mnh vo th trng ny nu c th. C ph l mt hng m c ngi dn M s dng nhiu v n nh l mt loi ung thng dng y ging nh tr Nht Bn. Mt khc M cn c trung tm giao dch c ph ln ca th gii, l trung tm giao dch c ph NewYork. V vy c rt nhiu nc xut khu c ph vo th trng Hoa K, trong phi k n cc quc gia nh Colombia 17%, Vit Nam, Braxin 15%, Guatemala 11%, Mehico 10%, Indonesia 9%Nh vy c ph Vit Nam c mt vai tr ln trn th trng c ph ca Hoa k. Tuy c nhiu quc gia xut khu c ph vo Hoa K nhng khng phi tt c chng cnh tranh vi nhau m thng cc quc gia ny cnh tranh vi nhng sn phm cng loi vi nhau. Nh Vit Nam, chng ta khng phi cnh tranh vi tt c cc quc gia trn m ch yu l cnh tranh vi Indonesia, Braxin v mt s nc Chu Phi khc. 2.2.2. Thc trng xut khu c ph sang th trng Hoa K. 2.2.2.1. Kim ngch v s lng. Trc y c ph Vit Nam xut khu sang th trng Hoa k u phi qua cc trung gian nh Singapo hay HongKong, c bit l Singapo. Tuy nhin k t sau khi M d b lnh cm vn kinh t i vi Vit Nam th cc khch hng M n vi Vit Nam ngy cng nhiu hn. iu ny lm cho xut khu c ph Vit Nam c bc pht trin rt nhanh chng, ch sau mt nm h tr thnh khch hng ln nht ca c ph Vit Nam vi lng mua hng nm khong 25% lng c ph ca Vit Nam.

32

Bng 2.6: Kim ngch xut khu c ph Vit Nam vo th trng Hoa K. Nm Khi lng (1000 tn) 231,33 291,43 237,9 250,0 261,82 % tng so vi nm trc _ 125,98 81,63 105,09 104,73 tr % tc Gi xut khu Gi so bnh qun (triu USD) tng nm trc (USD/tn) 756 163,67 _ 436 127,00 77,6 368 87,67 69,03 427 106,87 121,9 610,5 159,84 149,56 Ngun: B NN&PTNT

2000 2001 2002 2003 2004

Qua bng thng k trn chng ta c th thy rng kim ngch xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K trong giai on ny nhn chung l tng tuy khng cao. Trung bnh trong giai on ny tc tng ca sn lng xut khu l 4,36%/nm, trong khi gi tr tng 4,52%/nm. Tuy nhin trong nm 2001 v 2002 gi tr xut khu gim mnh. Nguyn nhn chnh l do gi c ph th gii gim mnh v do c ph Vit Nam b mt ma. Trong nm 2005 theo d bo ban u th sn lng c ph th gii vn cao hn nhu cu. Tuy nhin, sang u nm 2005 th hn hn din ra ti cc nc Chu v Braxin lm cho sn lng c ph th gii gim. y chnh l nguyn nhn lm cho gi c ph th gii tng mnh, gi c ph Robusta ln ti hn 1.000 USD/tn, trong khi gi c ph trong nc tng ln trn 15.000 ng/kg, thm ch c khi ln ti 20.000 ng/kg. Nhng cc nh xut khu c ph Vit Nam li k trc cc hp ng t v trc vi cc nh nhp khu c ph Hoa K nn n lc giao hng th cc doanh nghip xut khu trong nc khng c hng giao, hoc phi mua hng vi gi cao giao cho khch hng. V vy xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K trong nm 2005 vn gp nhiu kh khn. 2.2.2.2. C cu v chng loi. C ph xut khu ca Vit Nam ch yu l c ph vi, c ph ch ch chim mt t trng nh trong khi lng xut khu c ph ca Vit Nam vo th trng Hoa K.

33

Bng 2.7: C cu sn phm c ph ca Vit Nam xut khu vo Hoa K. n v: 1000 tn Nm C cu C ph vi C ph ch Tng 2000 191,33 40,00 231,33 2001 2002 2003 2004

241,43 192,90 200,00 205,52 50,00 45,00 50,00 56,3 291,43 237,90 250,00 261,82 Ngun: Hip hi c ph ca cao Vit Nam Tng cng ty C ph Vit Nam.

Nh ta bit rng hin nay gi c ph ch trn th gii cao gp 2 ln gi c ph vi. Tuy nhin cng qua bng trn ta cng nhn thy l t l c ph ch trong tng khi lng xut khu c ph ca Vit nam sang th trng Hoa K c chiu hng tng ln. Nu nm 2000 c ph ch ch chim 17,29% tng s lng c ph xut khu ca Vit Nam vo th trng ny, th n nm 2003 t l ny ln 20%. n nm 2004 t l c ph ch trong tng sn lng c ph xut khu Vit Nam sang Hoa K chim 21,5%. y l mt du hiu tt cho nghnh c ph Vit Nam v n cng nm trong k hoch pht trin ca nghnh c ph m Tng cng ty c ph Vit Nam ang thc hin. 2.2.2.3. Cht lng v gi c. Khng nhng c ph xut khu ca chng ta ch yu l c ph nhn, m c ph nhn xut khu ca chng ta c cht lng cng khng c tt. Vic phn chia cht lng c ph da theo tiu chun v m, tp cht, ht v v kch c ht. Da vo tiu chun ny th c ph loi R (Robusta) l c cht lng nht, sau n cc loi R2A, R2B. Trc y c ph xut khu ca Vit Nam ch l loi c ph R2B, n nay loi c ph ny gn nh l khng cn trong c cu xut khu ca chng ta m hin nay chng ta xut khu ch yu l c ph loi R1 v R2A. Tuy vy t l c ph loi R vn cha cao, c ph xut khu ca Vit Nam c t l ht v v tp cht cao, ngoi ra cht lng li khng ng u. C c ph ch xut khu ca chng ta cht lng cng khng cao. iu ny c th hin thng qua bng sau.

34

Bng 2.8: Cht lng c ph xut khu Vit Nam. Hnh dng C ph vi Khng u, phn ln kch c ht nh, c ln cnh cy, c v v C ph ch Khng u, xm xanh, nhiu ht cn xanh, thng kh qu hoc khng kh 13%

m (ISO 6673 trung 13% bnh) Khuyt tt Cao chua

Trung bnh Thp + thp n trung bnh m Trung bnh c tnh Nh n mnh Nht c v c Vn C mi hi, mi khi, b Cha chn, c mi c, ln men qua, mc, c t thiu mi thm Ngun: Thng tin c tho lun v xy dng vi trng t vn cht lng trn Toloka- Kraft. Chnh do cht lng c ph xut khu ca chng c cc nh nhp khu Hoa K nh gi cn thp v khng ng u nh th lm cho c ph xut khu ca Vit Nam b cc nh nhp khu M p gi, do gi xut khu ca Vit Nam vo th trng ny thp. 2.2.2.4. Cnh tranh sn phm v doanh nghip xut khu c ph trn th trng Hoa K. a. Cc sn phm cnh tranh. C ph xut khu ca Vit Nam vo th trng Hoa K ch yu l c ph vi (chim hn 80% tng lng c ph xut khu ca Vit Nam vo Hoa K), chnh v vy c ph Vit Nam xut khu sang th trng Hoa k phi cnh tranh vi cc sn phm cng loi ca cc nc xut khu khc vo Hoa K nh Inonesia, n , Cote DivoaTheo nh gi th c ph vi ca Vit Nam xut khu vo th trng M c cht lng khng bng vi c ph vi ca Indonesia v mt s nc khc. V vy y chnh l cc sn phm cnh tranh chnh ca c ph xut khu Vit Nam trn th trng Hoa K. Ngoi ra c ph xut khu ca Vit Nam vo th trng Hoa K cn b cnh tranh bi c ph ch v ngi dn M c nhu

35

cu v c ph ch khong 70% v vy c ph vi s b cnh tranh mnh v gp kh khn trn th trng Hoa K. Bn cnh c ph xut khu ca Vit Nam trn th Hoa K cn b cnh tranh bi cc sn phm thay th khc nh ch, nc khong, hay cc ung khc. b. i th cnh tranh. Cc doanh nghip xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K phi cnh tranh vi cc doanh nghip xut khu c ph ca Indonesia, Thi Lan, n , cc nc Chu Phi, v phi k n cc doanh nghip xut khu c ph robusta ca Braxin, Colombia, Mhico, nhng doanh nghip c li th rt ln so vi cc doanh nghip Vit Nam trn th trng Hoa K. 2.2.3. nh gi v xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K. 2.2.3.1. Kt qu t c. a. Kt qu. Trong nhng nm va qua, xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa k t c nhng kt qu rt ng khch l. - Khi lng xut khu c ph ca Vit Nam vo th trng Hoa k c xu hng tng ln. c bit l k t khi M d b cm vn kinh t i vi Vit Nam, th khi lng c ph xut khu ca chng ta vo Hoa K tng ln nhanh chng v th trng Hoa k tr thnh mt th trng xut khu c ph ln nht ca Vit Nam. Tuy th trng c ph th gii c nhiu bin ng phc tp trong thi gian qua nhng khi lng xut khu ca Vit Nam vo th trng Hoa K c tc tng khong 8,5%/nm. - C cu c ph xut khu ca Vit Nam vo th trng Hoa K cng c nhng thay i tch cc, t l c ph ch c gi tr cao tng qua tng nm trong tng khi lng c ph xut khu ca Vit Nam vo th trng Hoa K. Nm 2003 t l ny t 20%, trong khi t l xut khu c ph ch ca c nc trn th trng th gii ch chim 10%. Bn cnh c ph thnh phm trong c cu xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K cng tng ln trong thi gian qua.

36

- Cht lng c ph xut khu ca c ph Vit Nam sang th trng Hoa K cng c ci thin v ngy mt nng cao. C ph Vit Nam c khch hng M nh gi l mi thm v d dng ch bin cng nh s dng ngay. - Gi c ph xut khu ca chng ta sang th trng Hoa k r, do sc cnh tranh ca c ph xut khu Vit Nam trn th trng Hoa K cao. b. Nguyn nhn. t c nhng kt qu trn l do nhng nguyn nhn chnh sau y: - Do chnh sch m ca hi nhp kinh t ng n ca ng v Nh nc nn ngnh thng mi ca Vit Nam ni chung v xut khu c ph ni ring c c mi trng hot ng thun li. - Vit Nam c iu kin thin nhin, kh hu v th nhng thun li vi cy c ph nn nng sut v sn lng c ph khng ngng tng ln qua tng nm. Vit Nam l nc c nng sut c ph cao nht th gii vi 2 tn/ha, vi s n u t ca ngnh v Chnh ph th nng sut c ph ca chng ta s khng ngng tng ln trong thi gian ti. - Vic M d b lnh cm vn kinh t i vi Vit Nam vo nm 1994 v vic hai nc k kt Hip nh thng mi song phng vo thng 7/2000 to iu kin thun li cho c ph Vit Nam thm nhp th trng Hoa K. - Do cc doanh nghip Vit Nam ch ng v nhy bn trong vic tm kim bn hng v c hi kinh doanh. - M l mt th trng ln tim nng v c ph, vi nhu cu tiu dng v ch bin c ph ln, th phn c ph ca M chim 15 20% th phn c ph th gii. - Do c cc chnh sch h tr ca Nh nc trong vic xut khu c ph sang th trng Hoa K. 2.2.3.2. Nhng tn ti v nguyn nhn. a. Nhng tn ti. Tuy t c kt qu ng khch l nh nu trn, xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K vn cn mt s tn ti yu km nh sau:

37

- Vit Nam l nc xut khu c ph robusta ln nht th gii v l quc gia xut khu c ph ni chung ln th hai th gii sau Braxin nhng th phn c ph ca Vit Nam th trng Hoa K ch chim 15% cn nh b so vi tim nng ca c ph Vit Nam v th trng Hoa K. - Cht lng c ph xut khu ca Vit Nam ni chung v sang th trng Hoa K ni ring cn km nn d b cc nh nhp khu p gi. - Gi c ph xut khu ca Vit Nam cn thp v khng n nh. - C ph xut khu ca Vit Nam sang Hoa K ch yu l c ph nhn v l loi c ph vi c gi tr khng cao, nn hiu qu xut khu c ph Vit Nam sang th trng Hoa K l khng cao. b. Nguyn nhn: - B cnh tranh gay gt bi cc nc xut khu c ph ln trn th gii v c u th v a l so vi Vit Nam nh Mhico, Braxin, Colombia. - Cng ngh ch bin c ph ca Vit Nam ch yu l bng phng php th cng lc hu v phn tn. Phng php ch bin ch yu ca c ph xut khu Vit Nam l phng php kh c cht lng khng cao. - Phng thc mua bn c ph xut khu Vit Nam cn qu phc tp cho cc nh nhp khu c ph trn th gii ni chung v ca Hoa K ni ring so vi vic h mua trn cc sn giao dch nh London hay NewYork. - Cc doanh nghip Vit Nam cng ni ring cng nh ca ngnh c ph Vit Nam ni chung cha c c mt thng hiu mnh. - Cc dch v xc tin xut khu km, cht lng li khng cao, trong khi y li l mt v kh cnh tranh hiu qu i vi cc doanh nghip xut khu. 2.3. CHNH SCH TI CHNH H TR XUT KHU C PH VIT NAM SANG TH TRNG HOA K. 2.3.1. Chnh sch tn dng h tr xut khu. C ph l mt hng xut khu ch lc v chin lc ca Vit Nam nn n c Nh nc c nhiu chnh sch u i h tr xut khu. Tuy nhin, vic h

38

tr ny ch chung cho tt c cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph ni chung ch khng c th vo mt th trng no. Nm 2000 Th tng chnh ph c quyt nh s 1067/2000/Q TTg ngy 27/10/2000 quy nh tn dng h tr xut khu nin v 2000/2001. Thc hin tm tr 60.000 tn c ph nhn, phn b cho tnh k lk 20.000 tn, ng Nai 10.000 tn, Gia Lai 7.000 tn, Lm ng 8.000 tn, Tng cng ty c ph Vit Nam 15.000 tn. Tip ngy 13/02/2001 Th tng chnh ph li quyt nh tm gi thm 90.000 tn c ph vi vi thi hn 6 thng. Qu h tr xut khu h tr 100% li xut vay ngn hng. Nm 2001 Chnh ph cng c quyt nh min gim 50% thu i vi ngi trng c ph. Vi cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph Chnh ph h tr li sut vay Ngn hng vi s tin l 38 t ng tm tr 150.000 tn c ph trong 6 thng. Ngoi ra Nh nc cng h tr 70% li sut vn vay cho cc doanh nghip thu mua ch bin c ph xut khu n thng 9/2000 khong 5,5 t ng. Bn cnh Nh nc cn h tr tin cho nhp khu ging. Cng trong nm 2001 trc tnh hnh gi c ph th gii v gi c ph xut khu Vit Nam gim lin tc v t mc thp nht trong vng 30 nm qua, khin cho cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph b thua l nng, Chnh ph c quyt nh khoanh n vay Ngn hng trong thi hn 3 nm cho ngi trng c ph, thu mua ch bin v xut khu c ph (khong 2500 t ng, tc l cc doanh nghip v ngi trng c ph khng phi tr li vay m ngn sch Nh nc s cp b li sut cho cc Ngn hng) v tip tc cho vay mi cho ngi trng c ph c vn chm sc c ph. n thng 7/2003 cc Ngn hng thc hin gia hn, gin thi hn tr n cho cc doanh nghip kinh doanh c ph vi s n 2752 t ng. N qu hn l 42 t ng, chim 6,5% tng d n. Nm 2004 Tnh k Lk quyt nh cho cc doanh nghip xut khu c ph trn a bn tnh vay 100 t ng t ngun qu h tr pht trin thu mua c ph d tr xut khu vi thi hn di 12 thng, vi li sut u i l

39

0,36%/thng trong khi li sut thng thng thi im l khong 0,62%/thng. Vi s h tr ny, cc doanh nghip mua c 10.000 tn c ph. Vic h tr trn gp phn thc y ngi trng c ph, doanh nghip ch bin xut khu c ph c th ng vng c trong nhng thi im kh khn v vn duy tr c v tr l nc xut khu c ph ln th hai th gii. Tuy vy, khng ch c chng ta mi h tr ti chnh cho xut khu c ph m Braxin, l mt nc xut khu c ph ln nht th gii vi li th ln nhng mi nm h h tr cho c ph mt nm rt ln, ln hn chng ta rt nhiu. n c nh trong nin v 04/05 h h tr 500 triu Real (180 triu USD - tc khong 2900 t VND) h tr trang tri chi ph lu kho v thu hoch v 04/05. Ngoi ra h cn p dng mc li sut tn dng c bit 8,75%/nm cho php thc hin cc hot ng Marketting cho v 04/05 v thi hn lu hn. Nh vy, vic h tr ti chnh cho c ph xut khu c nhiu nc trn th gii s dng thc y xut khu c ph ca mnh. Trong thi k m th trng c ph th gii c nhiu bin ng phc tp nh hin nay th vic h tr ti chnh cho c ph c coi nh l bin php ngn hn hu hiu hn c cc nc sn xut v xut khu c ph nh Vit Nam v Braxin. 2.3.2. Chnh sch tn dng cho u t. Trong nhng nm qua Vit Nam lun l nc xut khu c ph ln th hai trn th gii sau Braxin v l nc xut khu c ph vi nhiu nht trn th gii. Tuy nhin gi ca c ph vi trong nhng nm gn y bin ng tht thng v c xu hng gim mnh khin cho gi tr xut khu c ph khng cao, khng tng xng vi sn lng xut khu ca Vit Nam. Trong khi c ph ch li gi c mc gi n nh v tng cao (cao gp hai ln gi c ph vi). Mt khc th ngi dn M li a thch loi c ph ch hn c ph vi.Trc thc tin Nh nc v ngnh c ph c chin lc u t m rng trng cy c ph ch, chuyn dch dn c cu cy c ph nhm mc tiu l t l c ph ch v c ph vi l 1: 4. thc hin mc tiu B nng nghip v pht trin nng thn phi hp vi Hip hi c ph ca cao Vit Nam (Vicofa) son tho chng

40

trnh pht trin c ph ch v giao cho Tng cng ty c ph Vit Nam thc hin. thc hin k hoch c 40.000 ha trong thi k 1999 -2003, cc tnh pha Bc t Hu tr ra vi s vn u t l 150 t ng. h tr cho d n ny Th tng Chnh ph c quyt nh s 172/Q TTg ngy 24/3/97 cho php ngnh c ph Vit Nam vay qu pht trin Php (CFD) 42 triu USD. tnh Ngh An, nhng h trng c ph ch Cotimor c h tr 100% gi tr bu ging. Ngoi ra ngn sch tnh cn h tr 50% li sut vay cho vic u t thy li ti tiu trong vo 2 nm u. Bn cnh ngnh nng nghip tnh cn cho nhng h trng c ph ch vay 600kg phn NPK v 700 kg phn m hu c khng tnh li chm sc cy c ph ch trong hai nm u. iu ny to iu kin rt tt cho ngi trng c ph ca tnh yn tm mnh dn trng cy c ph. Cn Thanh Ha u t 100 t ng cho vic pht trin cy c ph ch. Mi h trng c ph c Nh nc cho vay 35 triu ng/1ha ch yu cho cho phn bn v ging. Vi s h tr ny c tnh trng c khong 3000 ha c ph ch. Tuy nhin do iu kin cng nh k thut chm sc khng tt cng vi cy c ph ch l loi cy kh tnh hay b su bnh nn c tnh mt hn 2000 ha cy c ph trong thi gian qua. Hin nay ch cn khong 500 ha cy c ph ch trn ton tnh, din tch c ph cn li ny cng gp nhiu kh khn nu khng c bin php h tr kp thi ca cc c quan chc nng. Vi nhng s h tr din tch c ph ch ca ca chng ta tng ln qua cc nm. Trong giai on 1 ton ngnh c ph trng c khong 40.000 ha c ph ch ch yu cc tnh pha Bc. Tuy nhin do cha c u t n ni v y l loi cy rt kh chm sc nn n nay din tch c ph ch ca Vit Nam ch cn khong 14.000 ha vi sn lng l 6.000- 7.000 tn/nm. Vic h tr cho u t vo pht trin c ph ch cng nh l mt s h tr cho vic xut khu c ph ca Vit Nam vo Hoa K. Bi v nh chng ta thy th ngi dn M ch yu c nhu cu v loi c ph ch (70%), mt khc trong nhng nm qua t l c ph ch ca Vit Nam xut khu sang Hoa K cao hn bt k mt th trng no (ti 20%).

41

V ngun u t th c th chia ra lm hai loi nh sau. V pha doanh nghip Nh nc th ngun ti chnh u t cho sn xut v ch bin c vay t qu h tr pht trin v t ngun ti chnh trung v di hn ca ngn hng. Khon ny chim ti hn 80% trong tng ngun vn m cc doanh nghip Nh nc u t cho sn xut ch bin (bao gm thu hi v bo qun). Ngoi ra cn c ngun u t t ngn sch Nh nc cng nh cc ngun ti tr v u t t nc ngoi. i vi cc h nng dn trng c ph v ch bin th cng ti nh th ngun vn ca h l vn t c, vn vay ngn hng, vn t qu tn dng, vn vay ca nhau v vn do ngi thn nc ngoi gi v. k Lk trong tng din tch c ph ton tnh th c ti 90% l nm trong tay nhng h nng dn m nhng h nng dn ny h b mt v ngun cng nh s vn u t ca mnh. Trong khi k Lk li chim ti 2/3 sn lng c ph ca c nc nn chng ta khng th c mu tin hnh iu tra thng k. Do v khon u t ca nhng h nng dn chng ta khng th c s liu thng k c t nht l cho n thi im ny. Ngoi ra, nhng nm qua Chnh ph cng c nhiu quan tm trong vic xy dng c s h tng phc v cho xut khu c ph. Thng 9/2003 Chnh ph cho php xy dng ch giao dch c ph ti thnh ph Bun Ma Thut vi tng s vn 32 t ng. Bn cnh Hip hi c ph ca cao Vit Nam cn c d n xy dng trung tm mua bn c ph ca Vit Nam vi s vn u t ln ti 56 t ng sp c trin khai trong nm 2005. Vic ny gip cho cc doanh nghip kinh doanh c ph xut khu c iu kin thu mua c ph t ngi trng c ph, to ra c mt knh phn phi tt cho vic thc y xut khu c ph. 2.3.3. Chnh sch thu. Vi c ph nhn xut khu th khng chu thu xut khu tc thu xut khu ca c ph l 0%, mt khc cng nh cc mt hng xut khu khc th c ph xut khu cng khng phi chu thu gi tr gia tng, nn khi xut khu cc doanh nghip xut khu c ph c hon thu. Cn v pha Hoa K, th thu nhp khu i vi c ph nhn l 0%, hn Vit Nam v Hoa K k hip nh

42

thng mi song phng nn cng to iu kin thun li nht nh cho xut khu c ph vo th trng ny. Bng 2.9: Thu sut nhp khu mt s sn phm nng lm sn ca Vit Nam vo th trng Hoa K.
Sn phm Go C ph nhn Cao su thin nhin Ht iu Rau qu Da hp Ch Sn phm g cc loi Thu ph thng 35% 0% 0 -35% 0,9% 20,8% 25% 0% 40 50% Thu MFN 12,2% 0% 0% 0% 5,4% 0,35 cent/kg 0% 0 -12%

Ngun: B nng nghip v pht trin nng thn. Nh vy c ph nhn xut khu ca Vit Nam sang th trng Hoa K c trc v sau khi c hip nh u c thu sut bng 0%. Nguyn nhn l do Hoa K l nc c nhu cu tiu th c ph ln nht th gii c cho nhu cu rang xay v tiu th cui cng m trong nc li khng sn xut n vic h p dng mc thu xut bng 0% cng nh c t ro cn thng mi khc vi c ph nhn nhp khu l nhm khuyn khch nhp khu c ph khai thc lI th t nhp khu cho sn xut, ch bin c ph trong nc. y chnh l mt iu kin thun li cho ngnh c ph Vit Nam. C ph xut khu ca Vit Nam sang th trng Hoa K khng phi chu bt c mt khon thu no lin quan n xut nhp khu. Nhng theo quy nh ca Chnh ph th s c phn ph thu i vi xut khu c ph l: kh gi xut khu c ph l 3800USD/tn th phi np phn ph thu l 20% gi, khi gi xut khu thp hn 3000USD/tn th phn ph thu s gim dn v khi gi xut khu di 1000USD/tn th Nh nc s b phn ph thu. Nh vy vi gi xut khu trong nhng nm qua ca c ph Vit Nam sang th trng Hoa K vi mc gi trung bnh t 300 750 USD/tn th c ph Vit Nam xut khu sang th trng Hoa K khng phi np phn ph thu v cc khon thu xut nhp khu khc. Ngoi ra vi quyt nh s 908/2001/Q TTg ca Th tng Chnh ph v Ngh nh 79/2002/N TTg quy nh chi tit

43

v thi hnh lut thu Gi tr gia tng trong quy nh t l khu tr u vo 1% i vi hng mua c ha n Gi tr gia tng l nng, lm, thy hi sn cha qua ch bin, trong c c ph nhn. Chnh nh s h tr v chnh sch ny m khi lng xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K trong thi gian qua c xu hng tng ln. Tuy nhin do c ph xut khu ca chng ta ch yu l loi c ph robusta (c ph vi) li c cht lng khng cao nn gi thp v vy m kim ngch xut khu cn kim tn v c xu hng gim trong nhng nm qua. 2.3.4. Chnh sch bo him ri ro. gip cho ngi sn xut ch bin v kinh doanh xut khu c ph trnh gp phi nhng ri ro. Nh nc c chnh sch bo him ri ro i vi cc doanh nghip tham gia xut khu c ph, m n v tham gia bo him cho c doanh nghip xut khu c ph l Ngn hang TECHOMBANK. Bo him cho ri ro t gi vi mc ph quyn la chn trong giao dch t gi loi k hn ln lt l: 1 thng 1,3%; 2 thng l 2,2%; 3 thng l 2,8%. Ngoi ra cc doanh nghip khi tham gia mua bn c ph trn th trng k hn cn c bo him, khi mc gi trong tng li thp qu so vi mc gi mua hin ti th doanh nghip c quyn khng thc hin hp ng m ch phi chu ph bo him vi Ngn hng cn gi ln cao th doanh nghip thc hin hp ng v bn li kim li. Nh vy th doanh nghip s gim thiu c ri ro. Chnh nh vic ny cng vi s u t ca Nh nc m y l tnh k Lk m hin nay Vit Nam c 6 doanh nghip tham gia vo th trng k hn ny. iu khng nhng gip cho cc doanh nghip tng cng y mnh xut khu c ph m cn gip cho h hot ng c hiu qu hn. 2.3.5. Cc chnh sch h tr khc. Lin tc trong nhng nm qua t nm 2002 n nay c ph lun nm trong danh mc nhng mt hng c h tr v xc tin thng mi trng im ca quc gia. Th hin l ngy 2/4/2004 cc xc tin thng mi c cng vn

44

110/XTTM - HCTH thnh lp trung tm gii thiu sn phm ti Hoa K v thng bo cho ngnh c ph bit tham gia. Ngoi ra hng nm qu thng thnh tch xut khu cng thng cho cc doanh nghip xut khu c ph, nm 2001 s tin thng dnh cho cc doanh nghip xut khu c ph l 77 t ng. Nm 2002 th mc thng cho cc doanh nghip xut khu c ph l 300/1USD vt kim ngch xut khu, nm 2003 th quy nh nhng doanh nghip xut khu vt trn 500.00 USD th c thng thnh tch xut khu. Trong Nh my ch bin c ph Bin Ha ca Tng cng ty C ph Vit Nam c B thng mi thng v thnh tch xut khu sn phm mi l c ph ch bin, m th trng ln ca Nh my l Hoa K. Chnh nh c cc chnh sch h tr ny khch l rt ln cho cc doanh nghip xut khu c ph khng nhng gip cho cc doanh nghip c thm ngun ti chnh u t vo th trng xut khu, vo u t. c bit l vi nhng doanh nghip c sn phm xut khu mi v th trng mi th nhng khon h tr thng qua thng xut khu s gip cho cc doanh nghip mnh dn hn trong vic u t vo sn phm mi v th trng mi, nng cao hiu qu c ph xut khu ca Vit Nam. 2.3.6. nh gi. 2.3.6.1. Nhng mt c ca cc chnh sch ti chnh. - Chng ta khng th ph nhn rng cc chnh sch ti chnh trn gp phn ng k vo vic thc y xut khu c ph ca Vit Nam trong thi gian qua. a Vit Nam t mt nc mi nm ch xut khu c 5.000 -7.000 tn c ph vi kim ngch khng qu 10 triu USD tr thnh nc xut khu c ph ln th hai th gii sau Braxin.Hng nm xut khu c khong 500.000800.000 tn vi kim ngch khong 500 triu USD. Trong thi k ngnh c ph khng hong chnh s h tr kp thi ca nhng chnh sch ti chnh ny gip cho nghnh c ph Vit Nam vt qua c khng hong v vn gi vng c l ngnh quan trng trong chin lc xut khu ca quc gia v v th ca c ph Vit Nam trn th trng th gii.

45

- Nh s h tr ca cc chnh sch ti chnh tronbg u t cng ngh sn xut ch bin m trong nhng nm qua cht lng c ph xut khu ca Vit Nam tng ln t loi R2B nay l loi R1-2%. - Cng nh c s h tr ca cc chnh sch ti chnh ny m din tch trng cy c ph ch ca chng ta hin hay tng ln nhanh chng. Hin nay c nc trng c gn 40.000 ha c ph ch chim khong hn 10% tng din tch c ph Vit Nam. Qua lm cho t l c ph ch c gi tr cao tng ln qua cc nm t 17% nm 2000 ln 22% nm 2004hiu qu xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K. - Vic h tr ti chnh cho ngi sn xut, ch bin v kinh doanh xut khu c ph trong thi im kh khn gip cho ngnh c ph Vit Nam thot khi cuc khng hong vo nm 2001, 2002. Cc doanh nghip v ngi sn xut thot khi nhng kh khn tn ti v pht trin. - Ngoi ra vic h tr ti chnh cho cc doanh nghip sn xut, ch bin, xut khu c ph Vit Nam mnh dn u t vo my mc thit b ch bin, a dng ha c mt hng c ph xut khu, tng t l c ph ch bin trong xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K. 2.3.6.2. Nhng tn ti. Tuy nhng chnh sch ti chnh trn h tr rt nhiu cho ngnh c ph Vit Nam vo th trng Hoa k, nhng bn cnh chng cn mt s yu km. - Vic u t dn chi v khng n ni cng nh khng nghin cu k trc khi quyt nh u t d n c ph ch. Mt khc vic h tr cn thiu (ch ti a 10 triu ng cho 1 ha, trong khi 1 ha ch cn ti 20 -30 triu ng) lm cho hng ngn hcta c ph ch b cht hoc khng c qu. Gy tn km v tn tht ln cho ngi trng c ph cng nh cho ngnh c ph Vit Nam. - Vi mc h tr nh hin nay l khng cao v cn dn chi khng tp trung c l h tr cho cc doanh nghip h u t vo u v vo th trng no. - Mc h tr cn cha cao ch khong di 2000 t ng trong khi Braxin ring h tr cho ph lu kho v thu mua trong nin v 2004/05 khong

46

hn 2.800 t ng Vit Nam, cha k l cn u i v thu sut u i c bit. - Thi gian dnh cho cc u i ca chng ta thng ngn ch khong di 12 thng v mc h tr khng cao nn n khng pht huy c ht hiu qu. Nh vic h tr cho vic thu mua c ph d tr ch c thi gian l 6 thng n 1nm v mc h tr ch mua c khi lng ch bng 20% tng sn lng c ph cn thu mua. - Vi bo him t gi th ph qu cao t 1,3 2,8% trong khi t gi VND/USD ch bin ng di 2%/nm (nm 2004 t gi ny ch bin ng di 1%). iu ny lm cho cc doanh nghip khng hng th c bit l c doanh nghip va v nh trong ngnh c ph. - Mc thng thnh tch xut khu c ph cha cao v mi nm li kht khe hn (nm 2003 ch thng thnh tch xut khu i vi cc doanh nghip c kim ngch xut khu hn 500.000USD), iu ny rt kh cho cc doanh nghip va v nh cng nh cc doanh nghip mun i tm th trng mi. - Vic h tr vn cho ngi nng dn trng c ph cn ch chim t l nh so vi tng vn u t ca ngi sn xut cho 1 ha c ph ch nn gy nhiu kh khn cho ngi trng c ph, c bit l vi loi cy kh tnh nh cy c ph ch.

47

CHNG 3: MT S GII PHP V KIN NGH V CHNH SCH TI CHNH THC Y XUT KHU C PH VIT NAM VO TH TRNG HOA K TRONG THI GIAN TI. 3.1. D BO TH TRNG C PH TH GII V HOA K 3.1.1. D bo v th trng c ph th gii. Trong nhng nm qua th trng c ph th gii c nhiu bin ng phc tp, gi c ph th gii lin tc gim mnh. y chnh l h qu ca vic cung ln hn cu trn th trng c ph th gii trong thi gian qua. Bng 3.1: Quan h cung cu trn th trng c ph th gii (triu bao). V c ph Sn lng Tiu th 2001/2002 114,85 107,60 2002/2003 2003/2004 116,34 117,56 108,02 109,74 Ngun: Tng cng ty c ph Vit Nam.

Theo d bo ca FAO v ICO th trong 6 nm ti cung c ph robusta trn th gii vn cao hn cu c ph trn th gii. Trong khu vc Chu M La Tinh vn l khu vc c sn lng ln nht trn th gii, chim khong hn 60%, sau l khu vc Chu ri Chu Phi. Nm 2005 theo d bo ca FAO th sn lng c ph ca th gii t 7,307 triu tn tng khong 3,5% so vi nm 2004 v nm 2010 l 8 triu tn. Trong khi th nhu cu c ph trn th li tng chm. Nm 2005 theo d bo ca FAO nhu cu v c ph th gii l 6,743 triu tn, tng 2,4% so vi nm 2004. Trong khu vc tiu th c ph ln nht th gii l Chu u vi 60% sau l Bc M, trong ring th trng Hoa K chim 20% nhu cu ca th gii. Cng theo FAO th i a s cc nc sn xut c ph xut khu, nhu cu ni a v c ph ca cc quc gia ny l khng ng k d tnh mi nm ch khong 1- 1,2 triu tn trn tng s hn 6 triu tn c ph c tiu th hng nm. Vy hng nm nhu cu nhp khu c ph ca th gii khong 5,1- 5,7 triu tn. Theo d bo ca FAO th nm 2005 xut khu c ph ca th gii l khong 5,7 triu tn v nm 2010 l 6,3 triu tn, tng trung bnh 2,2%/nm. Trong khi

48

nhu cu nhp khu ca cc nc c tnh tng 1,9%/nm. V vy trong thi gian ti gi c ph kh m tng cao tr li. 3.1.2. D bo v th trng c ph Hoa K. 3.1.2.1. Cu c ph ca th trng Hoa K. Mi nm th trng Hoa K nhp khu khong 2 triu tn c ph c rang hoc cha qua rang. Theo trung tm xc tin thng mi Vit Nam ti Hoa K th nm 2003 nhu cu c ph ca Hoa K l 2,064 triu tn. Trong nhu cu v c ph nhn khong 1,1-1,5 triu tn chim khong hn 65%. Cng tp qun tiu dng nhiu v vi s phc hi pht trin ca nn kinh t th nhu cu tiu dng ca ngi dn M s ngy mt tng ln, trong c nhu cu v tiu dng c ph. Nm 2001 tiu th c ph ti th trng Hoa K l 1.228.000 tn vi gi tr l 1677 triu USD. Nm 2004 l 1240 nghn tn. Theo d bo nm 2005 nhu cu tiu th c ph ca th trng ny l khong 1079 nghn tn. Nm 2010 th trng Hoa K s c nhu cu tiu th khong 1315 tn c ph trong nhu cu v c ph arbica l 80% cn c ph robusta l 20%. Bng 3.2: D bo nhp khu nng sn ca Hoa K nm 2005 n v : t USD Nm 2004 Nm 2005 Sn phm ng vt 10,353 11.9 Ng cc v cc sn phm ng cc 4,199 4,4 Cc sn phm lm vn 22,918 25,6 C ph v cc sn phm 2,163 2,6 Ca cao v cc sn phm 2,586 2,2 Ch, hng liu, dc tho 1,621 1,4 Cc sn phm khc 8,861 9,9 Tng nhp khu nng phm 52,701 58 Ngun : B nng nghip Hoa K thng 2/2005 Ngoi ra nhu cu ca ngi dn M v c ph c cht lng cao ngy cng tng. c bit l nhng thanh v trung nin, nhng ngi c thu nhp cao v chim t l cao trong tng dn s M. Trung bnh mi nm s ngi c nhu cu v c ph c cht lng cao tng khong 10%. V vy, vic phi nng cao cht Sn phm

49

lng c ph khi xut khu c ph vo th trng Hoa K l mt vn cp thit ca cc nc xut khu c ph vo th trng ny. 3.1.2.2. Cung c ph trn th trng Hoa K. Trong thi gian ti tnh hnh cung c ph trn th trng Hoa K vn c chiu hng tng. Ngoi cc nc xut khu ln hin nay nh Braxin, Colombia, Vit Nam, Indonesia, Mehic, n m nhiu nc xut khu c ph ca Chu Phi cng mun xm nhp th trng rng ln ny. Trong cc nc xut khu c ph vo th trng Hoa K th Colombia l nc xut khu nhiu nht vo th trng ny sau l Braxin. Cn cc nc xut khu c ph khc nh Vit Nam, Indonesia, v cc nc Trung M th xut khu sang th trng Hoa K ch yu l c ph robusta v c nhiu nc xut khu c ph robusta na cng mun xm nhp v thm nhp mnh vo th trng ny. Do trong thi gian ti gi c c ph robusta nhp khu vo Hoa K vn kh c th tng mnh v cn nhiu bin ng. 3.1.3. Quan im v u t cho ngnh c ph Vit Nam. 3.1.3.1. V sn xut ch bin. Theo quan im cng nh phng hng pht trin ca B Nng nghip v pht trin nng thn i vi ngnh c ph Vit Nam l: - Chuyn dch c cu cy c ph vi mc tiu ti nm 2010 n nh din tch c ph Vit Nam mc 500.000 ha vi c cu l 100.000 ha din tch trng c ph ch v 400.000 ha trng c ph vi. Vi nng sut bnh qun l 1,6 tn/ha. Nh vy n nh mc sn lng khong 800.000 tn c ph nhn, trong c ph ch l 160.000 ha, c ph vi l 540.000 ha. - Tp trung u t cho khu ch bin, nng cao cht lng c ph xut khu, c bit l i vi c ph ch th ch c th ch bin theo phng php ch bin t cn u t my mc trang thit b hin i. Ngun vn u t trc tin l t ngun tn dng trung v di hn ca cc ngn hng thng mi, t qu h tr nhng trong di hn th tm kim cc ngun u t lin doanh vi nc

50

ngoi. Trong hng ti cc nh u t Hoa K, nht l sau chuyn thm lch s ca Th tng Phan Vn Khi ti Hoa K. - Chuyn i c cu mt hng c ph xut khu, tng mt hng c ph thnh phm trong c cu c ph xut khu l c ph rang, c ph xay v c ph ha tan. Ngoi ra tng dn c cu c ph ch trong xut khu c ph ch sang th trng Hoa K. 3.1.3.2. V xut khu. Trong nhng nm ti y theo quan im ca B Nng nghip v pht trin nng thn cng nh ca ngnh c ph Vit Nam th u t cho xut khu c ph s tp trung vo cc khu sau. - Tp trung u t vo khu xy dng c s h tng phc v cho xut khu, nh vic xy dng cc ch trung tm thu mua c ph, cc trung tm giao dch c ph. Ngoi ra cng xy dng cc kho tng, hon thin cc bin bi vn chuyn v d tr, bo qun c ph xut khu. y chnh l khu quan trng i vi c ph xut khu ca Vit Nam trong giai on hin nay. Vi khon u t c th ln ti hn 100 t ng, m nhim v trc mt l xy dng cc ch c ph ti k Lk v trung tm giao dch c ph ti thnh ph H Ch Minh. - u t vo ngun nhn lc lm cng tc xut khu, c bit l cc cn b lm cng tc kinh doanh c ph qua mng cng l mt khu u t quan trng tip theo. u t vo ngun nhn lc lm cng tc kinh doanh xut nhp khu c ph lm cho xut khu ca Vit Nam trnh gp phi nhng ri ro trong qu trnh giao dch mua bn kinh doanh xut nhp khu c ph. - Ngoi ra cng u t cho khu qung b thng hiu, trc ht l u t xy dng thng hiu chung cho c ph Vit Nam sau h tr cho tng doanh nghip trong nc xy dng v qung b thng hiu ring cho tng doanh nghip v cho tng sn phm. - Bn cnh cng quan tm ti u t vo khu xc tin thng mi v nghin cu th trng.

51

3.2. QUAN IM I MI CHNH SCH TI CHNH PHC V H TR XUT KHU C PH. 3.2.1. u i i nhng mt hng xut khu mi, th trng mi, kim ngch v sn lng gia tng. Nh chng ta nh gi phn trn, vic h tr cho c ph cn mang tnh trn lan dn tri v khng tp trung, do n khng mang li hiu qu cao cho vic khuyn khch xut khu c ph ca Vit Nam. V vy, trong thi gian ti chng ta phi tp trung h tr mt cch c trng im tp trung hn, u t h tr cho cc sn phm xut khu mi c gi tr gia tng cao nh c ph ha tan, ko c ph, c ph rang xaygim dn h tr ti chnh cho xut khu c ph nhn, c ph th cha qua ch bin. Ngoi ra Nh nc cn phi h tr cho cc doanh nghip xut khu vo th trng mi nh Trung Quc, mt s quc gia ng Nam thng qua h tr v thng tin, xc tin v thng cng nh cc h tr khcBn cnh Nh nc cng cn phi gi mc h tr thch ng cho cc doanh nghip c thnh tch xut khu v sn lng v kim ngch nh thng xut khu cho vay vn u i u t my mc trang thit b nhm nng cao cht lng c ph xut khu. Thng v khch l c v vt cht (tin) v danh hiu i vi cc doanh nghip ch ng p dng cc tiu chun k thut trong nc v quc t trong sn xut ch bin c ph xut khu c cc khch hng nh gi khen ngi. C nh th mi khuyn khch cc doanh nghip phi n lc t nng cao cht lng c ph xut khu ca mnh ln, qua nng cao cht lng c ph xut khu ca Vit Nam, nng cao uy tn hnh nh ca c ph xut khu ca Vit Nam trn th trng c ph th gii, trong con mt khch hng, c bit l vi nhng khch hng ln nh Hoa K v EU. 3.2.2. Chuyn t h tr trc tip sang gin tip thc y xut khu. Trong xu th hin nay, chng ta ang n lc v sp gia nhp WTO th vic h tr trc tip, c bit l h tr ti chnh cho cc doanh nghip xut khu s phi d b theo quy nh ca t chc ny. Trong khi cc doanh nghip Vit Nam k c cc doanh nghip xut khu c ph i a s l cc doanh nghip va

52

v nh, kh nng v ti chnh cng nh ngun lc khng ln. Chnh v vy vic ct gim h tr s lm cho cc doanh nghip ny khp nhiu kh khn khi chng ta tham gia vo WTO. cho cc doanh nghip ny hot ng tt, thc y xut khu, c bit l mt hng c nhiu bin ng phc tp nh c ph th Nh nc cng cn phi c bin php h tr thc y xut khu nhng li khng tri vi quy nh ca WTO. V vy chng ta phi chuyn t h tr trc tip sang h tr gin tip. Vic h tr gin tip cho cc doanh nghip xut khu c ph nh u t h tr cc doanh nghip sn xut ch bin c ph xut khu o to ngun nhn lc, h tr thng qua vic cung cp thng tin cho cc doanh nghip v th trng c ph cc nc v th gii thng qua cc tham tn thng mi nc ngoi. Nh nc c th u t cho cc c quan nghin cu khoa hc, nghin cu cc loi my mc trang thit b phc v cho sn xut c ph nh h tr cho trng i hc bch khoa H Ni v Bch khoa thnh ph H Ch Minh, trng i hc Nng nghip hoc mt s trung tm khoa hc ca c nc v cc d n nghin cu ng dng my ch bin c ph. Bn cnh h tr mt phn cho cc doanh nghip c bit l cc doanh nghip c thnh tch xut khu sn phm c ph mi xy dng thng hiu. Bn cnh vn phi duy tr h tr thng qua thng xut khu nh hin nay. 3.2.3. H tr xut khu c ph phi m bo s ph hp cht ch v c ch khuyn khch v s phi hp gia bn nh. Vic h tr thc y xut khu c ph th Nh nc phi thng qua cc Ngn hng thng mi, cc qu h tr xut khu, cc Ngn hng chnh sch. H tr cho xut khu c ph phi tun theo cc quy nh ca Chnh ph phi ph hp v nm trong chng trnh pht trin chung ca chin lc xut nhp khu ca t nc. H tr phi ph hp theo tng khu c th, vo tng th trng c th. Ngoi ra cng cn phi c s phi hp cht ch gia cc Ngn hng chnh sch, Qu h tr v cc Ngn hng tthng mi va m bo cho thc y xut khu c ph va khng lm nh hng ti hot ng ca cc ngn hng, c bit l cc ngn hng thng mi.

53

Vic h tr ti chnh cho cc doanh nghip sn xut ch bin xut khu c ph phi kt hp h tr ngn hn v di hn. Kt hp vi vic h tr cho nghip v kinh doanh vi vic u t cho c s h tng phc v cho sn xut ch bin c ph xut khu cho cc doanh nghip. Phi c s phi hp cht ch gia chng trnh pht trin kinh t x hi ca a phng vi pht trin kinh t x hi ca t nc v vi chin lc pht trin ca ngnh c ph. Qua s h tr ca cc a phng cho cy c ph phi ph hp vi chin lc pht trin ca ngnh c ph. Vic h tr cho c ph phi theo chin lc pht trin chung ca ton ngnh. Trnh tnh trng h tr trn lan khin, khng ng b nh vic h tr cho vic h tr xy dng kho d tr nhng khng c cc cng c thit b bo qun th kho cng s khng, gy lng ph v khng hiu qu. Ngoi ra vic h tr cng m bo khng cho cc doanh nghip v ngi sn xut c ph li vo s h tr lm gim tnh ch ng khi tham gia hi nhp kinh t th gii. Bn cnh cng cn c s phi hp cht ch gia "bn nh" l Nh nc, nh khoa hc, nh doanh nghip v nh nng, nhm m bo c tnh ti u v hiu qu ca xut khu c ph Vit Nam t khu chn ging, chm sc, ch bin cho n cc khu tm kim th trng tiu th, cc c ch chnh sch. 3.3. NHNG GII PHP V TI CHNH NHM THC Y XUT KHU C PH SANG TH TRNG HOA K. 3.3.1. V pha cc doanh nghip sn xut v kinh doanh c ph. 3.3.1.1. Xy dng k hoch v vn u t v kinh doanh. Xc nh nhu cu vn u t cho tng khu, tng cng on tuy theo mc tiu v phn loi u t cc doanh nghip phi chia ra lm hai loi l nhu cu vn u t trong ngn hn v trong di hn. Trong ngn hn cn u t vo cc khu cng ngh k thut sn xut ch bin, nh u t cho cng on chm sc, ti tiu thu hoch v sau thu hoch, u t cho vic ch bin c ph nhn cng nh cho cng ngh thit b ch bin c ph thnh phm. Ngoi ra cc doanh nghip cng cn u t vo ngun nhn

54

lc. Trong giai on trc mt nhu cu vn cho khon u t ny s chim t 65- 75% trong nhu cu vn u t cho c giai on pht trin n nm 2010. Vic xc nh c nhu cu vn u t cng nh k hoch u t ny nhm mc tiu l hin i ha cng ngh trang thit b sn xut, ch bin qua gp phn nng cao cht lng sn phm c ph xut khu. Ngoi ra vic u t vo cng ngh thit b cho sn xut ch bin cn gip cho cc doanh nghip s chuyn dch c c cu sn phm c ph xut khu, nng dn c ph thnh phm trong tng c cu c ph xut khu ca mnh, qua gp phn nng cao hiu qu xut khu c ph ca Vit Nam ni chung. Vic u t vo ngun nhn lc nhm mc tiu nng cao trnh chuyn mn ca i ng cn b lm cng tc kinh doanh xut khu c ph v nng cao trnh ca i ng cc nh qun l v kinh doanh xut khu c ph. V di hn, cc doanh nghip s cn u t vo vic nghin cu ging, vo vic xc tin v nghin cu th trng ng thi u t vo khu xy dng v qung b thng hiu. Vic u t cho cc khu ny khng th mt sm mt chiu c. Hiu qu cng cha c th c ngay c m thng cn mt thi gian di c th ln ti 5 ti 7 nm sau mi thy r c. Nh vic u t vo nghin cu ging th cng phi mt mt thi gian trng th nghip ri mi a vo trng i tr v cng mt t 3 n 5 nm na mi c th a vo khai thc c. Th trng cng th, cc doanh nghip cng phi u t mt thi gian di mi c th c c cc th trng n nh, vic xy dng v qung b thng hiu th li cn c thi gian. Bi v thng hiu khng ch doanh nghip c to ra mt thng hiu cho mnh m thng hiu ny c c khch hng v th trng chp nhn hay khng cn ph thuc vo hnh nh, uy tn ca doanh nghip m iu ny th cn c thi gian tng i di. Tuy hiu qu nhng khu ny cn c thi gian di mi xc nh c nhng chng rt quan trng nn doanh nghip cng cn xc nh nhu cu vn u t cho chng thng qua vic xc lp cc qu u t di hn. Nhng khon u t ny c th chim khong 20% trong tng vn u t ca doanh nghip. Nu nhiu qu th doanh nghip

55

cng kh thiu vn u t vo cc khu khc v thi gian thu hi vn ca nhng khu ny l kh di, trong khi ngun lc ti chnh ca cc doanh nghip Vit Nam l c hn (ch yu l cc doanh nghip va v nh). Ngoi vic xc nh ngun vn cho u t th cc doanh nghip cng cn xc nh ngun vn kinh doanh cho mnh. Trc ht phi xc nh vn kinh doanh thng xuyn phc v cho vic mua bn, d tr c ph phc v cho xut khu. Ngun vn ny phi c xc nh cho tng k kinh doanh, ngun vn ny s ty thuc vo chin lc kinh doanh ca mi doanh nghip cho tng k m c s khc nhau. Ngoi ra cc doanh nghip cn xc nh c ngun ti chnh cho bo him. Nh chng ta bit th kinh doanh c ph gp rt nhiu ri ro nn cc doanh nghip cn xc lp ra mt qu bo him, gm t bo him v mua bo him t cc cng ty kinh doanh bo him. Ngun ny cng ty thuc vo mi doanh nghip nhng qu bo him cn phi chim khong 20% tng ngun vn kinh doanh c nh th th doanh nghip mi c th hn ch c nhng ri ro trong qu trnh kinh doanh xut nhp khu c ph. 3.3.1.2. T chc huy ng cc ngun vn. Khi xc nh c nhu cu v c cu cho cc ngun u t, kinh doanh th cc doanh nghip cn t chc huy ng cc ngun vn . Cc ngun m doanh nghip cn huy ng cho vn u t trc ht l ngun vn ca ch doanh nghip, vn i vay ca cc ngn hng u t, t ngn sch Nh nc (nu l doanh nghip Nh nc), cc ngun vn gp, vn lin doanh lin kt (k c lin doanh vi nc ngoi v vi cc doanh nghip trong nc). Ngoi ra cn cn s h tr t pha Nh nc v cc c quan Chnh ph nc ngoi u t cho sn xut ch bin c ph xut khu. Vi ngun vn kinh doanh th trc ht doanh nghip cn huy ng t ngun vn t c ca doanh nghip, ngun vn i vay ca ngn hng thng mi. Ngoi ra doanh nghip c th huy ng cc ngun vn thng qua cc t chc tn dng khc, qua tn dng ca cc i tc, qua ngun lin doanh lin kt v thm ch l qua ngun vn ca dn, thng qua vic c phn ha huy ng vn gp nhn ri t trong dn.

56

3.3.1.3. Nng cao hiu qu s dng vn. Nng cao hiu qu s dng vn cc doanh nghip khng nhng nng cao hiu qu ca hot ng sn xut kinh doanh xut khu c ph m cn gip cho doanh nghip c ngun ti chnh cho vic u t vo cc khu quan trng khc phc v cho xut khu c ph. nng cao hiu qu s dng vn th cc doanh nghip cn thc hin cc bin php sau. - Tng nhanh tc quay vng vn kinh doanh thng qua vic xc nh mc hng d tr thch hp sau cho hng kinh doanh vi mc chi ph ph hp, tch cc tm kim khch hng v tiu th c ph m doanh nghip thu mua, d tr v ch bin. ng thi Ban lnh o ca cc doanh nghip cng cn ch o thc hin tt cng tc thu thp thng tin, d bo nhu cu ca th trng cng nh s bin ng ca th trng c ph th gii c k hoch kinh doanh cho nin v tip theo. Ngoi ra cc doanh nghip cng cn thc hin mua ngay bn ngay nhm gim ti chnh cho d tr trong khi ngun lc ti chnh ca cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph ca Vit Nam c hn. - Cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip ln kinh doanh c ph Vit Nam nh Tng cng ty c ph Vit Nam cn phi thc hin vic thu hi cng n ca c nhng khch hng nc ngoi v c nhng i l v nhng cng ty kinh doanh c ph trong nc. Khin quyt hn hn trong vic thu hi cng n, cng nh x l cc khon u t khng th thu hi li c nh vic cp vn cho ngi nng dn, cho cc i l thu mua hng nhng n khi giao hng th h li khng giao hoc khng giao cho cc doanh nghip. Ngoi ra cc doanh nghip cn cn thn hn i vi cc hp ng gi tr li i vi cc cc khch hng nc ngoi. Cc doanh nghip cng cn gim dn vic thc hin cc hp ng tr sau m nn tm kim cc hp ng thanh ton theo L/C nh vy cc doanh nghip lun trong tnh trng thiu vn kinh doanh nh cc doanh nghip Vit Nam th n s gip cho cc doanh nghip c vn cho k kinh doanh tip theo. Ngoi ra cc doanh nghip cng cn tm cc tn dng t pha cc khch hng nc ngoi.

57

- Tin hnh cng tc kim tra kim sot ti chnh mt cch cht ch, nht l cng tc thu chi ti chnh, phi thc hin thu chi tit kim. Tit kim chi ph trong sn xut bng cch nng cao nng sut lao ng, tit kim chi ph trong kinh doanh xut khu thng qua vic tit kim cho cc chi ph giao dch mua hng, giao dch bn hng cng nh chi ph cho cng tc nghin cu tm kim th trng, tm kim bn hng. 3.3.1.4. u t ti chnh cho cng tc sn xut ch bin v nghin cu th trng, cng tc xc tin thng mi. - u t vo nghin cu ci to ging c ph c c ging c ph c nng sut cao, cht lng tt. Pht trin thm c ph ch, loi c ph rt c ngi M a dng. - u t vo mua trang thit b my mc mi hin i, i mi v ci tin my mc trang thit b c ch bin c ph thnh phm xut khu. - Tp trung vn u t cho cng tc nghin cu th trng Hoa K thng qua vic c cc on cn b sang Hoa K kho st nghin cu th trng ny. ng thi cng nghin cu cch thc mua bn c ph ca th trng Hoa K cng nh tm hiu v h thng lut php v cc quy nh lin quan n bun bn c ph trn th trng ny. Cng c th thu cc cng ty ca Hoa K hay cc cng ty khc chuyn lm cng tc nghin cu th trng nghin cu th trng Hoa K. - V xc tin thng mi th cn u t thnh lp vn phng i din ca mnh ti Hoa K tm kim thng tin cng nh a c ph ca doanh nghip ti tay ngi tiu dng Hoa K. - Tin hnh lin kt vi cc i tc ca Hoa K hoc thu cc cng ty qung co Hoa K lm chng trnh qung co cho sn phm cng nh cho c doanh nghip, cng c th thng qua ng bo Vit Nam ang sinh sng ti M qung b cho sn phm c ph ca mnh ti ngi tiu dng Hoa K. - Cc doanh nghip cn u t duy tr v ci tin cc trang Web ca mnh thun li hn trong vic tm kim ngun thng tin t khch hng cng nh

58

cho vic gii thiu sn phm v hnh nh ca doanh nghip cho cc khch hng nc ngoi. Ngoi ra c th b tin ra mua cc thng tin, hoc tr thnh hi vin ca cc t chc cung cp thng tin v th trng c ph Hoa K c c thng tin mt cch nhanh nht, chnh xc nht. 3.3.1.5. u t ti chnh pht trin ngun nhn lc. - u t vo o to ngun nhn lc trong doanh nghip, c chnh sch thu ht nhng lao ng c trnh , hiu bit v c ph v v kinh doanh xut khu c ph. C cn b ra nc ngoi hc tp v kinh doanh xut nhp khu c ph. - i vi cc cn b lm cng tc kinh doanh xut khu c ph th cc doanh nghip cng tin hnh cng tc o to thng qua cc hnh thc nh t o to, o to ti ch, lin kt vi cc trng i hc trong nc hoc l c i o to nc ngoi. Thm ch c th thu chuyn gia nc ngoi v o to. Vi cn b lm cng tc qun tr ri ro trong kinh doanh mua bn c ph th cn c ra nc ngoi o to v hc hi kinh nghip. - Ngoi ra cng cn u t o to i ng cc chuyn gia v sn xut c ph nhm tr gip cho c doanh nghip trong vic sn xut c ph v gip c nhng nng dn m doanh nghip u t vn sn xut c ngun hng. 3.3.2. V pha Nh nc. 3.3.2.1. Chnh sch h tr ti chnh u t cho sn xut, ch bin. - Nh nc cn c chnh sch u t xy dng vin nghin cu ging c ph, ngn hng ging nhm m bo sn xut c ging c ph c cht lng cng nh la chn c ging c ph thch hp vi tng vng. - u t xy dng c s h tng cho sn xut, ch bin, xut khu c ph. Xy dng ng giao thng t ni sn xut n ni ch bin c ph to thun li cho vic vn chuyn. Mt khc cn xy dng cc ch giao dch c ph to iu kin cho ngi sn xut d tiu th sn phm ca mnh, cn doanh nghip kinh doanh xut khu c ph thun li cho vic thu mua c ph ch bin xut khu. Trc mt Chnh ph cn thc hin sm cc d n v xy dng ch c ph k Lk v trung tm giao dch c ph ti thnh ph H Ch Minh.

59

- T mi quan h Chnh Ph cn c cc chnh sch tm kim cc ngun vn ODA u t cho sn xut ch bin c ph trong nc. ng thi cng tm kim cc khon vay u i cng nh cc chng trnh ti tr t cc t chc tn dng quc t nh WB, ADB, hay IMFBi v hin nay ngoi s h tr ca Qu pht trin Php cho d n c ph ch, s h tr ca WB cho nng sn Vit Nam trong c ph chim t l khng ln th n nay gn nh rt t c ngun u t h tr no khc ca cc t chc quc t cho ngnh c ph Vit Nam. - Xy dng v hon thin chnh sch v chuyn giao cng ngh cho ngnh c ph, c bit l vi cng ngh ch bin. Nh khng nh thu i vi cc doanh nghip khi h nhp khu my mc trang thit b, cng ngh phc v cho ch bin c ph xut khu. C chnh sch chuyn giao nhng cng ngh tin tin v ph hp vi kh nng ti chnh ca chng ta, nhng tuyt i khng cho nhp nhng cng ngh c lc hu vo. - Cho php ngnh c ph v Tng cng ty c ph Vit Nam tip tc vay t ngun u t pht trin Php thc hin giai on 2 ca d n pht trin c ph ch ti nhng a phng thnh cng trong giai on 1 nh Ngh An, Sn La, Lm ng. - C chnh sch thu ht ngun vn FDI vo sn xut ch bin c ph, c th tip thu c cng ngh tin tin cng nh cch thc qun l kinh doanh xut khu c ph ca nhng tp on kinh doanh c ph hng u th gii. Tuy nhin cng cn m bo trnh tnh trng bin ngnh c ph Vit Nam tr thnh nhng ngi lm thu cho cc tp on nc ngoi, tr thnh nhng ngi cung cp nguyn liu th cho nhng nh u t nc ngoi ch bin ti Vit Nam xut khu. Bi v h c li th hn v ngun lc ti chnh, v th trng v v kinh nghip kinh doanh c ph. 3.3.2.2. Chnh sch h tr xc tin thng mi v m rng th trng c ph Hoa K. - Nh nc gip cc doanh nghip mt phn kinh ph cho cc on doanh nghip i sang nghin cu tm hiu th trng Hoa K tm kim c hi u t

60

v k kt cc hp ng xut khu c ph cho cc khch hng Hoa K, c bit l cho nhng nh rang xay Hoa K. - Gip cc doanh nghip thnh lp vn phng i din ti Hoa K, bn cnh th Chnh ph ngh B Nng nghip v Pht trin nng thn cng VICOFA thnh lp vn phng i din chung cho c ph Vit Nam ti Hoa K. - H tr cho cc doanh nghip trong vic tham gia cc hi ch, trin lm gii thiu sn phm c ph ca mnh ti Hoa K. Thng qua tham tn thng mi v thng v Vit Nam ti Hoa K h tr cho cc doanh nghip trong vic qung b sn phm ca mnh ti th trng Hoa K. ng thi cng thng qua cc c quan ny cung cp cc thng tin v th trng c ph Hoa K mt cch nhanh chng v chnh xc cho cc doanh nghip xut khu c ph trong nc. - Tr gip cho cc doanh nghip trong vic gii quyt cc tranh chp thng mi vi nhng i tc pha Hoa K nh vic h tr doanh nghip trong vic cung cp cc thng tin v h thng php l, t vn vic thu lut s, cch thc v trnh t tranh tng 3.3.2.3. Cc chnh sch h tr xut khu khc - Chnh ph cn phi gi nguyn mc h tr thng qua xut khu c ph nh hin nay, khng nn nng yu cu cao hn. Bn cnh cn c chnh sch thng xng ng cho cc doanh nghip c sn phm xut khu mi v vo th trng mi, c bit l vic xut khu c ph thnh phm. - Chnh ph cn phi gii ngn sm v nhanh chng cc d n c ph duyt nh cc d n v xy dng ch c ph, trung tm giao dch c ph hay c d n v pht trin c ph ch. - C chnh sch h tr cho nhng ngi trng c ph ch v ging, k thut, vn v tiu th. Bi v trong nhng nm qua trng th th cy c ph ch rt kh trng nng sut thp hay b mt ma v su bnh. - Khuyn khch cc doanh nghip tham gia bo him khi kinh doanh xut khu c ph, m trc ht l Chnh ph cn h tr cho cc doanh nghip tham gia vo bo him bng vic h tr mt phn ph bo him, thng qua qu h tr

61

xut khu ca Chnh ph v ca Qu h tr pht trin. Sau khon ny s c d b dn khi cc doanh nghip lp c cho mnh mt qy bo him. - C chnh sch iu chnh hon thin th trng c ph trong nc trnh tnh trng tranh mua tranh bn gy tn tht v mt uy tn cho c ph Vit Nam. - Duy tr chnh sch h tr cho cc doanh nghip sn xut, ch bin v xut khu c ph thng qua tn dng. Phi hp vi cc Ngn hng thng mi cung cp tn dng cho ngi trng c ph, cc doanh nghip ch bin v xut khu thng qua vic gim bt cc th tc vay vn, cc yu cu v ti sn th chp, cng nh cc iu kin khc. - Cn phi nng cao hn na vai tr v hiu qu hot ng ca Qu h tr pht trin. Hng nm Qu h tr pht trin cn dnh cho cc doanh nghip xut khu c ph mt khon h tr nht nh trong Qu h tr xut khu ca mnh. Trong c cu h tr cho xut khu th mc h tr cho xut khu c ph cn c h tr khong 10%. Trong cn chia ra lm cc loi h tr nh thng xut khu v tn dng xut khu. Vi tn dng h tr xut khu th Qu h tr nn h tr cho cc doanh nghip trong khu mua d tr v cn ko di thi gian cho vay i vi nhng doanh nghip xut khu c ph. Ngoi ra vi nhng khon vay tn dng m qu h tr xut khu dnh cho cc doanh nghip th li sut phi nh hn li sut tn dng xut khu ca cc ngn hng thng mi khong 50% hoc thp hn na. Trong Qu nn dnh mt khon h tr nht nh i vi cc doanh nghip xut khu c ph vo th trng Hoa K, nn dnh cho cc doanh nghip xut khu c ph vo th trng Hoa K khong 30% trong tng s h tr cho vic xut khu c ph ca Vit Nam, c bit l h tr cho xut khu c ph ch xut khu vo th trng Hoa K. 3.3.2.4. Mt s kin ngh khc. a. Phi hp trong khu qun l ti chnh xut khu gia trung ng v a phng. Cc a phng phi cng vi Nh nc tr gip cho cc h trng c ph v cc doanh nghip ch bin kinh doanh c ph trn a bn mnh qun l. Cc a

62

phng cng vi Nh nc qun l cht ch ti chnh xut khu ca cc doanh nghip c bit l cc doanh nghip Nh nc ca Trung ng v a phng. b. Kt hp gia h tr ti chnh vi h tr k thut Ngoi vic h tr v vn cho ngi trng c ph ra th Nh nc nn h tr v k thut trng v chm sc cy c ph, c bit l cy c ph ch cho h. Vic h tr k thut ny thng qua vic c cn b k thut xung tn c s hng dn k thut trng v chm sc c ph cho nhng h trng c ph. K thut thu hoch, phng php bo qun, s ch nhm hn ch tn tht trong khu thu hoch v sau thu hoch. c. Chnh sch h tr o to pht trin ngun nhn lc cho ngnh c ph. Chnh ph cng cn c cc chnh sch h tr trong vic u t pht trin ngun nhn lc, bao gm vic m cc kha o to hng dn cho nhng ngi nng dn trng c ph v k thut chm sc, thu hi v s ch, bo qun cho n vic gip cc doanh nghip o to tay ngh cho cc cng nhn lm vic trong cc nh my ch bin c ph, c bit l nhng nh my ch bin c ph thnh phm xut khu. Bn cnh Nh nc cng thng qua h thng cc trng i hc trong c nc h tr o to cn b cho cc doanh nghip. l thng qua trng i hc Nng nghip o to k s v sn xut c ph, i hc Bch khoa trong vic o to cc k s v c kh cho cc nh my ch bin v thng qua cc trng thuc khi kinh t o to i ng cn b kinh doanh xut khu c ph cng nh cc cn b qun l cho cc doanh nghip xut khu c ph. Ngoi ra Nh nc cng cn c cc kha hc v kinh doanh c ph, qun tr ri ro, tm hiu h thng pht l v mi trng kinh doanh ca cc th trng chnh ca c ph Vit Nam trong c th trng c ph Hoa K cho cc cn b ca nhng doanh nghip kinh doanh xut khu c ph. 3.3.3. Hip hi v cc t chc cung cp dch v h tr xut khu c ph - Nng cao vai tr ca Vicofa lin kt cht ch hn cc doanh nghip kinh doanh c ph ca c nc li vi nhau to ra sc mnh tng hp cho ngnh c ph Vit Nam, trnh tnh trng gy ra ln xn i vi th trng trong nc

63

v b cc nh nhp khu nc ngoi p gi. ng thi cng cn kp thi c nhng kin ngh kp thi vi Chnh ph iu chnh cng nh h tr kp thi cho cc doanh nghip xut khu c ph khi th trng c ph th gii c nhiu bin ng, cng nh khi ngnh c ph Vit Nam gp kh khn. - Tm kim cc ngun ti tr cho cc doanh nghip thnh vin, nn thnh lp mt qu ca hip hi h tr cho cc doanh nghip khi gp kh khn. Ngun ca qu l thng qua ng gp ca cc thnh vin hng thng hoc hng nm, theo t l li nhun m h t c hoc theo doanh thu. Ngoi ra hip hi cng cn phi tm kim ngun t bn ngoi thng qua cc t chc ca cc nc pht trin hoc ca Lin hp quc. Bn cnh hip hi cng c th ly ngun ny t ngn sch Nh nc hay qua vic bn thng tin cho cc doanh nghip trong ngnh (Vi cc doanh nghip thnh vin th cung cp thng tin min ph). - Ngoi vic cung cp thng tin cho cc doanh nghip thnh vin th hip hi cng cn h tr cho cc doanh nghip trong vic o to, qung b sn phm cng nh t vn h tr v k thut php l cng nh thng mi xut khu cho cc doanh nghip khi kinh doanh xut khu vo th trng Hoa K. - V pha VCCI cn t chc cc chuyn i cho cc on doanh nghip kinh doanh c ph sang th trng Hoa K c bit l khi thp tng cc nh lnh o ng v Nh nc i thm cc nc. - VCCI cng cn h tr v t vn cho cc doanh nghip kinh doanh xut khu c ph, cng nh cc h tr khc nh xc tin thng mi, trin lmm VCCI t chc trong v ngoi nc. - Vi cc t chc cung cp dch v h tr cho xut khu c ph nh vn chuyn, t vn, bo him, hi quan, kim nh th cn nng cao cht lng phc v. Tm cch h thp gi thnh cc sn phm dch v ca mnh, c bit l vi dch v vn chuyn v lu cng v hin chi ph cng bin Vit Nam cao gp 1,5 ln so vi cc cng trong khu vc. Th tc hi quan cn gii quyt nhanh chng hn, n gin hn, gim ph bo him v gii quyt nhanh khi thanh ton cc khon bi thng cho doanh nghip nu c ri ro xy ra.

64

KT LUN
Th trng Hoa k l mt th trng rng ln c v dung lng v nhu cu. y cng l ni tp trung nhiu nh rang xay c ph ln v c trung tm giao dch c ph ln ca th gii. Hoa K cng l mt th trng ln ca c ph Vit Nam vi th phn c ph Vit Nam Hoa K l 20%, nhu cu ca ngi dn Hoa K v c ph khng ngng tng ln, trong khi kh nng sn xut v ch bin c ph ca Vit Nam rt ln. V vy vic thc y xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K trong thi gian ti l mt vic ht sc cn thit. N mang li cho ngnh c ph Vit Nam nhiu li ch v gp phn khng nh vo vic thc hin chin lc pht trin xut nhp khu ca Vit Nam giai on 2001 -2010. ti nghin cu khoa hc sinh vin: Mt s gii php v ti chnh thc y xut khu c ph ca Vit Nam sang th trng Hoa K nhm p ng phn no yu cu trn. Tuy c nhiu c gng trong vic tm hiu v nghin cu ti liu, song y l mt mng ti kh v nng lc cng nh trnh c hn nn ti nghin cu khng trnh khi nhng thiu st. V vy em rt mong nhn c nhng kin gp , b xung ca cc thy c v cc bn em hon thin tt hn trong cc nghin cu sau ny. Qua y em xin chn thnh cm n thy gio TS. Thn Danh Phc rt tn tnh gip em trong qu trnh tm ti nghin cu. Cm n cc c ch trong Ban kinh doanh tng hp - Tng cng ty c ph Vit Nam v cc bn ng h em trin khai ti nghin cu ny.

65

DANH MC TI LIU THAM KHO.

1. Cc xc tin thng mi - D bo th trng hng nng sn th gii n nm 2005 ca FAO, 2002. 2. L Vn i, L Vn Hoan, Ng Vn Khoa, Trn Tin Dng - Mt s vn v th trng nng sn hng ha v vai tr ca chnh sch ti chnh i vi vic m rng th trng nng sn, thc trng v gii php tiu th nng sn NXB ti chnh 2003 3. Nguyn Ngc Bch Bun bn vi M - NXB TPHCM, 2002. 4. V Thu Thanh, Nguyn Cng, Nguyn Th My Chin lc thm nhp th trng M v hng may mc, thy sn, nng sn - NXB thng k, 2001. 5. V Thu Giang - Chnh sch ti chnh trong iu kin hi nhp kinh t NXB chnh tr quc gia, 2000. 6. V hp tc kinh t a phng (B Ngoi giao) - Vit Nam hi nhp kinh t trong xu th ton cu ha vn v gii php NXB chnh tr quc gia H Ni, 2002. 7. Vn bn php lut v chnh sch u i i vi doanh nghip xut khu hng ha NXB Chnh tr Quc gia, 2003. 8. Tp ch cc vn bn php quy cc s nm 2001, 2003 9. Tp ch thng mi cc s nm 2002,2003,2004. 10. Cc trang web. - www.vneconomy.com.vn - www.mot.gov.vn - www.mof.gov.vn - www.nghean.gov.vn/newInfo. - www.daklak.gov.vn - www.vietrade.gov.vn - www.Vietnam ustrade. org - www.kinhte.cib.net - www.mofa.gov.vn/quocte/ - www.gso.org.vn

66