Professional Documents
Culture Documents
Tng cc Mi trng
*****************
HNG DN K THUT LP BO CO
NH GI TC NG MI TRNG CC D
N SN XUT HA CHT C BN
H ni, 2009
MC LC
GII THIU CHUNG ............................................................................................................. 3
1. Khi qut v vic trin khai cc d n Sn xut ha cht c bn ....................................... 3
2. Cn c php lut v k thut ca vic thc hin nh gi mi trng............................... 4
3. Phng php p dng trong qu trnh TM ...................................................................... 6
4. T chc thc hin TM ..................................................................................................... 7
CHNG 1. M T TM TT D N ............................................................................. 1
1.1. Nguyn tc ................................................................................................................... 1
1.2. M t tm tt d n...................................................................................................... 1
CHNG 2. THU THP S LIU, KHO ST, M T V NH GI HIN
TRNG MI TRNG NN .............................................................................................. 17
2.1. Nguyn tc ..................................................................................................................... 17
2.2. iu kin t nhin khu vc d n ................................................................................. 18
2.2.1. iu kin v a l, a cht ................................................................................... 18
2.2.2. iu kin v kh tng, thu vn ........................................................................... 19
2.3. Hin trng cc thnh phn mi trng t nhin khu vc d n .................................... 23
2.3.1. Hin trng cht lng mi trng nc mt .......................................................... 23
2.3.2. Hin trng cht lng mi trng nc di t ................................................... 25
2.3.3. Hin trng cht lng mi trng khng kh ......................................................... 26
2.3.4. Hin trng ting n ................................................................................................. 27
2.3.5. Hin trng rung ng .............................................................................................. 28
2.3.6. Hin trng cht lng mi trng t .................................................................... 29
2.3.7. Hin trng h sinh thi ............................................................................................ 31
2.4. iu kin kinh t x hi khu vc d n ......................................................................... 31
2.4.1. iu kin v kinh t - x hi................................................................................... 31
2.4.2. i tng v hnh thc iu tra thu thp thng tin ................................................ 32
2.5. nh gi v tnh nhy cm v sc chu ti ca mi trng khu vc d n ................... 35
CHNG 3. NH GI CC TC NG MI TRNG .......................................... 39
3.1. Nguyn tc nh gi ...................................................................................................... 39
3.2. Nhng ngun gy tc ng ............................................................................................ 40
3.2.1. Ngun gy tc ng lin quan n cht thi ........................................................... 40
3.2.2. Ngun gy tc ng khng lin quan n cht thi ................................................ 46
3.3. i tng, quy m tc ng ......................................................................................... 46
3.4. nh gi cc tc ng lin quan n cht thi .............................................................. 48
3.4.1. Tc ng mi trng khng kh ............................................................................. 48
3.4.2. Tc ng mi trng nc .................................................................................... 58
3.4.3. Tc ng mi trng t ........................................................................................ 62
DANH MC BNG
Bng 3-10. Cht nhim trong nc thi sinh hot (nh mc cho 1 ngi) ......................... 59
Bng 3-11. Nng cc cht nhim trong nc thi sinh hot ............................................ 59
Bng 3-12. Nng cc cht nhim trong nc thi giai on xy dng ............................ 60
Bng 3-13. Tnh cht cht thi rn ca Cng ty Supe Pht pht v Ho cht Lm Thao ........ 63
Bng 3-14. Tnh cht cht thi rn ca Nh my Supe Pht pht Long Thnh ....................... 64
Bng 3-15. Mc n ti a ca cc phng tin vn chuyn v cc phng tin thi cng ....... 65
Bng 3-16. Mc gy rung ca mt s my mc xy dng .................................................. 66
Bng 3-17. H thng phn loi IQS ......................................................................................... 70
Bng 4-1. c tnh ca cc thit b x l kh ........................................................................... 76
DANH MC HNH
Hnh 1-1. S cng ngh sn xut xt km theo dng thi ..................................................... 3
Hnh 1-2. S cng ngh sn xut axit Clohyric km theo dng thi ................................... 6
Hnh 1-3. S cng ngh sn xut axit Sunfuric ( H2SO4) t nguyn liu l lu hunh ........ 7
Hnh 1-4. S dy chuyn cng ngh sn xut a xt Phtphoric ( theo cng ngh bn quyn
ca Prayon-Mark IV B) ........................................................................................................ 10
Hnh 4-4. S x l nc thi nhim du ............................................................................. 81
Hnh 4-5. S nguyn l trm x l nc thi tp trung....................................................... 82
Hnh 4-6. S thu gom v x l cht thi rn ....................................................................... 83
LI NI U
nh gi tc ng mi trng (TM) l mt cng c mang tnh khoa hc v k
thut c s dng d bo cc tc ng mi trng c kh nng xy ra bi d n
u t, trn c s ra cc gii php v bin php nhm tng cng cc tc ng
tch cc, gim thiu cc tc ng tiu cc, gp phn lm cho d n u t c bn
vng trong thc t trin khai. Mc chnh xc ca vic d bo tc ng s xy ra
ph thuc vo hai nhm cc yu t c bn, l thng tin u vo cho d bo v
phng php d bo.
V thng tin u vo, iu ct yu l phi c cc thng tin v 2 i tng chnh:
mt l, nhng ni dung ca d n c kh nng gy ra tc ng mi trng ngun gy
ra tc ng; v hai l, nhng thnh phn mi trng xung quanh, bao gm c mt s yu
t v kinh t v x hi lin quan, c kh nng b tc ng bi d n - i tng b tc
ng. Mc i hi v mc sn c ca cc thng tin u vo ny l rt khc nhau
ty thuc vo loi hnh d n, a im thc hin d n v phng php d bo p dng.
V phng php d bo cng c s ph thuc vo nhiu yu t, nh: mc sn c ca
cc thng tin u vo, loi hnh d n, a im thc hin d n v.v
V vy, nu ch c nhng quy nh v php lut nh hin hnh th cng tc
TM Vit Nam s rt kh mang li nhng kt qu mong i v rt kh to lp c
nhng c s vng chc phc v cho s pht trin bn vng kinh t - x hi ca t
nc. Vn cp bch t ra l phi xy dng c nhng hng dn k thut v
TM i vi tng loi hnh d n u t khc nhau.
Bn hng dn c lp trn nguyn tc tp trung vo nhng hng dn mang
tnh k thut cho vic lp bo co TM p dng i vi loi hnh d n u t thuc
lnh vc sn xut ho cht c bn Vit Nam, lm ngun ti liu tham kho cho
nhiu i tng s dng khc nhau trong lnh vc nh gi tc ng mi trng (ch
d n, c quan ti tr d n, cng ng chu tc ng tiu cc bi d n, cc t chc,
c nhn tham gia lp bo co TM, cc c quan, t chc tham gia thm nh bo co
TM, kim tra, gim st vic thc thi cc bin php bo v mi trng ca d n v
cc i tng khc c lin quan). Hng dn c xy dng vi s kt hp ca nhng
kinh nghim thc t thc hin TM i vi cc d n thuc lnh vc sn xut ho cht
c bn v cc lnh vc c lin quan khc Vit Nam trong vng gn 15 nm qua k t
khi c Lut Bo v mi trng nm 1993.
Vi tnh cht phc tp v nhiu i hi t ra v mt khoa hc v k thut nh
nu trn, bn hng dn ny chc chn cn nhng hn ch v khim khuyt. Mt
khc, cng vi s pht trin ca cng tc TM Vit Nam v trn th gii trong thi
gian ti, bn hng dn ny cng s chc chn cn nhiu im phi c tip tc cp
nht. Chng ti mong nhn c nhng kin ng gp b khuyt cho hng dn
ny trong tng lai.
gm c sn xut t liu sn xut v t liu tiu dng, phc v nhiu ngnh cng nghip
khc v p ng ngy cng tt hn nhu cu trong nc v y mnh xut khu.
Trong qui hoch pht trin ngnh Cng nghip ha cht Vit nam n 2010 ( c
tnh n 2020) c chnh ph ph duyt theo quyt nh 343/2005/QD-TTg
nhn mnh rt c th mt trong cc mc tiu pht trin l Xy dng ngnh cng
nghip ha cht c c cu tng i hon chnh, bao gm cc lnh vc ch yu nh
phn bn, cao su k thut v tiu dng, ha cht c bn (k c hu c v v c), ha
du, ha cht tinh khit, ha dc, ha cht tiu dng p ng nhu cu trong nc, hi
nhp kinh t khu vc v th gii. Ring i vi ha cht c bn th nh hng pht
trin mt s sn phm vi mc tiu c th l m bo axit sulfuric, axit photphoric
cho sn xut phn ln, phn DAP v cc ngnh kinh t khc. u t c s sn xut xt
v sa nhm phc v sn xut PVC, cc cht ty ra tng hp v cc mt hng khc
nh giy, alumin. Sn xut axit nitric sn xut thuc n phc v cho khai thc m
v an ninh quc phng. Sn xut cc loi oxyt cho cng nghip gm s, bt mu cho
sn, nhum v cc ngnh cng nghip khc. Gii php thc hin mc tiu v nh
hng trn, theo qui hoch pht trin s l Pht trin nhng cm nh my ln, gn
vi quy hoch xy dng cc vng nguyn liu hoc cc h tiu th chnh. u t d
n sn xut xt, phc v cho sn xut PVC, boxit, nhm, giy,... y mnh vic sn
xut cc loi ha cht s lng nh, ha cht tinh v tinh khit, bao gm vic nng cao
cht lng sn phm hin c v a dng ha sn phm. Pht trin khai thc cc loi ti
nguyn nh vi, qung apatit, qung boxit, qung imenhit, nc bin, mui m
kali... phc v sn xut ha cht c bn. Nhp k thut sn xut cc loi ha cht c
bn i hi cng ngh phc tp v trong vic trin khai cc d n, chng trnh KHCN,
cn c bit ch ti cc gii php v mi trng, m bo pht trin bn vng.
Tng hp cc d n , ang v s u t theo qui hoch pht trin ngnh ha
cht ti 2020 theo qui m c nc hoc theo vng c th tham kho ti ph lc.
2. Cn c php lut v k thut ca vic thc hin nh gi mi trng
C s php l (nu y , chnh xc m s, tn, ngy ban hnh, c quan ban hnh
ca tng vn bn):
Lut u t 2005 c k hp th 8 Quc hi kho XI thng qua ngy 29 thng
11 nm 2005;
Lut Bo v mi trng 2005 c k hp th 8 Quc hi kho XI thng qua
ngy 19/11/2005;
Ngh nh s 108/2006/N-CP ngy 22/9/2006 ca Chnh ph v vic quy nh
chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut u t;
Ngh nh s 80/2006/N-CP ngy 9/8/2006 ca Chnh ph v vic quy nh chi
tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut Bo v mi trng;
Ngh nh 117/2009/N-CP ngy 31/12/2009 ca Chnh ph v x l vi phm
php lut trong lnh vc bo v mi trng;
Ngh nh 21/2008/N-CP ngy 28/02/2008 ca Chnh ph v sa i, b sung
mt s iu ca Ngh nh s 80/2006/N-CP ngy 09 thng 8 nm 2006 ca
4
CHNG 1. M T TM TT D N
1.1. Nguyn tc
M t s lc d n phi m bo cc nguyn tc sau:
-
1.2. M t tm tt d n
1.2.1. Tn d n
Nu chnh xc tn d n trong bo co TM ph hp vi bo co nghin cu
kh thi, bo co u t xy dng cng trnh d n, bo co kinh t - k thut hoc bo
co khc tng ng;
1.2.2. Ch d n
Nu y tn ca c quan ch d n, a ch v phng tin lin h vi c
quan ch d n; h tn v chc danh ca ngi ng u c quan ch d n.
1.2.3. V tr a l ca d n
-
1.2.4. Ni dung ch yu ca d n
Ni dung c bn ca d n c phn nh thng qua cc trnh by v mc tiu,
quy m ca d n, cc hng mc cng trnh, khi lng xy lp; cng ngh sn xut;
nhu cu v nng lng, nguyn nhin vt liu, thit b my mc v tin thc hin.
y l nhng ni dung cn thit lin quan mt cch hu c vi qu tnh thc hin
TM ca d n.
Mc tiu, quy m ca d n
-
Mc tiu sn xut ca D n;
Cng on in phn
Cng on c c
Bung in phn kiu thy ngn: Trong bung in phn kiu thu ngn th
khng s dng mng hoc mn chn m s dng thu ngn nh mt phng
tin chia tch.
Bung in phn kiu mng chn: Trong bung in phn kiu mng chn,
nc mui t khoang ant chy qua mng chia tch n khoang catt; vt
liu lm mng chia tch l amian ph trn catt c nhiu l.
4
Bung in phn kiu mng ngn: Trong bung in phn kiu mng ngn th
mng chia tch l mt mng trao i ion
2 HCl(K)
(1)
HCl(K) + H2O
HCl.H2O
(2)
Hnh 0-2. S cng ngh sn xut axit Clohyric km theo dng thi
Cng ngh sn xut axt sunfuric
Axt sunfuric c sn xut t hai dng nguyn liu chnh l lu hunh nguyn
t hoc qung cha lu hunh (nh qung pyrt) da trn hai phng php chnh:
-
Hnh 0-3. S cng ngh sn xut axit Sunfuric ( H2SO4) t nguyn liu l lu
hunh
Cng ngh sn xut axt sunfuric theo cng ngh ny c hnh thnh t 3 qu
trnh c bn gm: t lu hunh, chuyn ho SO2 v sy kh kh v hp th SO3.
-
Qu trnh 1: t lu hunh
Bn cht ca qu trnh ny l xi ho (t) lu hunh to thnh SO2:
S + O2 SO2
Phng php kh: Qung pht pht cng vi SiO2 c gia nhit trong l in,
dng than kh thnh photpho sau c xi ho v hirt ho.
vi sunfat to thnh CaSO4, hay c gi l gp. Gp c tch ra khi dung dch phn
ng bng cch lc.
Phn ng ho hc chnh sn xut axt photphoric bng phng php t nh sau:
Ca3(PO4) + CaF2 + 10H2SO4
Cng on 2 : Phn hu
Ra khi thit b cui cng, bn nng c a khi thit b kt tinh lin tc qua
mng chy trn trong thit b kt tinh c lm ngui gi nhit 55 -60oC bng
cch thi khng kh t nhit bn ti u cho kt tinh v hidrat ho gp ngm 1/2
H2O chuyn thnh gp ngm 2H2O.
Cui cng thu c axt photphoric cha 28 - 30% P2O5 v gp ngm 2 H2O c
cht lng mong mun.
-
Cng on 4 : Lc
Nc lc 3 t bc lc th 3 c dng lm nc ra cho bc lc 2. Nc lc 4
c dng lm nc ra cho bc lc 3. B gp t c chuyn ti bi cht ng gp
bn ngoi bng ti.
-
Cng on 5 : C c axt
Nguyn liu s dng: qung apatit 32% P2O5 (tnh trn c s kh);
10
Sn phm u ra: acid H3PO4 52% P2O5. Thnh phn cht thi: l b gp vi
thnh phn chnh l thch cao: CaSO4 .2H20. Cht thi kh: Hm lng FloU
5mg/Nm3; bi U 49mg/Nm3.
11
Bng 0-1. Thnh phn mui nguyn liu (Phn tch trn mu cn bn kh)
Thnh phn
NaCl
Ca
Mg
SO42-
Cht khng
tan
96,46
0,18
0,10
1,00
0,30
Sn phm
Xt
Clo lng
Axit HCl
Qui cch
Bao b
NaOH : 31,5%
NaCl < 0,004%
NaClO3 < 0,002%
Fe2O3 < 0,004%
Na2CO3 < 0,3%
Ghi ch
Cl2 99,5%
- Can nha 25 l
- Stec lt cao su 10 m3,
hoc bng vt liu
Composit
12
Tiu hao nguyn liu ring l 1,33 tn photphat / 1 tn H3PO4 v 1,19 tn axt
sunfuric / 1 tn H3PO4.
Thit b cng ngh chnh
Trong phn ni dung ny, cn lit k y cc loi my mc, thit b cn c
ca d n km theo ch dn v xut x, nm sn xut v hin trng (cn bao nhiu
phn trm, mi hon ton).
Di y l nhng trnh by v thit b sn xut mt s ho cht c bn
tham kho.
Cc thit b sn xut xt - clo
Cc thit b chnh sn xut xt - clo chnh c phn nh ti Bng 0-3.
Bng 0-3. Thit b chnh ca dy chuyn sn xut xt - clo
TT
1
c tnh
k thut
Tn thit b
2
A. Dy chuyn xt clo
1
Thng in phn
o lng, iu khin
- Dng c o nhit , p sut
- T iu khin
Dng c o lng, t ng ho
M t iu tc thit b lng
Bm nc ngng clo
Bm trc ng
Qut clo
Vt liu titan
Thit b lng
Thit b lc
Thp kh hp th clo
D 650 x H25001
B. Dy chuyn HCl
1
Thp tng hp
Graphit
Vt liu graphit
ng ng, van
PTFE, PVC/FRP
Vt t d phng
13
C. H thng ph tr
C1. Cp in
1
My pht in
380 V,
Thp lm lnh
Bm nc lm lnh
Van cc loi
Thp cacbon
Thit b lc
Lc t ng
Dng c o lng
Cp hi
H thng nit
- Bn cha (bao gm van gim p, cng tc bo p Thp cacbon,, 4 Kg/cm2
sut cao, ng h p, ng gp kh)
Tn thit b
Kiu
Tua bin
Vt liu
My thi kh
L t lu hunh ( bao gm c nu
Hnh tr hoc nm ngang
chy Lu hunh)
Thp c lt vt
liu chu nhit
Thp hp th
Hnh tr ng
V: FRP
m: P.P
Phun: P.P
Kh mi: P.P
Thp xy ho
Hnh ch nht
Lt cao su
Thp cacbon
Thit b sy
Thep c lt vt
liu chu axit
14
Thp Cacbon
ng khi
ng chm hoc dn ti
Thp
mn
chu
Tn thit b
Kiu
Vt liu
Thit b phn ng
Hnh tr
Thp c bc vt liu
chu axit
Thit b lc
B nhiu ngn
Thit b c c axit
Hnh tr
Bun ke qung
Hnh tr ng
Thp cacbon
Bm bn
Ly tm ng
Gang
Bm cp bn
Ly tm tr
Gang
Hnh tr thng ng
Thp cacbon
Mi cho 3 tng
Thp cacbon
B cha bn qung
Hnh ch nht
B tng
10
Hnh tr thng ng
Thp cacbon
11
Thng lng
Hnh cn ng
Thp cacbon
12
Thng sc bn
Hnh tr ng
Thp cacbon
13
Bng ti cn qung
Cn nh lng hng s
14
My trn s b
Hnh tr ng
15
S lng, chng loi phng tin (trng ti), thit b my mc s dng hng
ngy vo qu trnh vn chuyn nguyn vt liu, san lp mt bng v xy dng
cng trnh;
S lng cng nhn tham gia xy dng cng trnh; t chc n , sinh hot;
Nm
Nm th 1
Nm th 2
Nm th 3
Giai on thc Thng Thng Thng Thng Thng Thng Thng Thng Thng
hin d n
1
2
.....
1
2
.....
1
2
.....
San lp
bng
mt
Thi cng xy
dng
Lp t
thit b
Vn hnh th
2.1. Nguyn tc
M t iu kin t nhin, mi trng v kinh t - x hi khu vc thc hin d
n phi m bo cc nguyn tc sau:
-
Phng php ly mu v phn tch mu phi tun th tiu chun, quy chun k
thut cho php;
II
III
IV
VI
Trm-nm
Trung bnh
Ngun:
19
VII
VIII IX
XI
XII
m khng kh
m cao ca khng kh to iu kin cho vi sinh vt t mt t pht tn vo
khng kh pht trin nhanh chng, lan truyn trong khng kh v chuyn ho cc cht
nhim trong khng kh gy nhim mi trng. Do vy, phn ni dung ny cn
phn nh r v nh lng cc gi tr c trng v m ti khu vc d n gm:
-
II
III
IV
VI
VII
VIII IX
XI
XII
Trm-nm
Trung bnh
Ngun :..
Ch nng v bc x
Ch nng lin quan cht ch vi ch bc x v tnh trng my. Cc thng
s c trng v nng ca khu vc gm:
- Tng s gi nng trung bnh nm;
- Thng c s gi nng trung bnh ln nht;
- Thng c s gi nng trung bnh thp nht.
Cc s liu phn nh ch nhit khu vc thng thng c th hin nh
Bng 0-3 di y.
Bng 0-3. S gi nng trung bnh thng khu vc d n
n v tnh: gi
Thng
I
II
III
IV
VI
Trm-nm
Trung bnh
Ngun : ..
20
VII
VIII IX
XI
XII
Ch gi v hng gi
Gi l yu t kh tng c bn nht c nh hng n s lan truyn cc cht
nhim trong khng kh v lm xo trn cc cht nhim trong nc. Cc thng s c
trng v tc gi v hng gi khu vc d n nh sau:
-
Hng gi ch o v ma h;
Hng gi ch o v ma ng.
II
III
IV
VI
VII
VIII IX
XI
XII
Trm-nm
Trung bnh
Ngun : ..
II
III
IV
VI
Trm-nm
Trung bnh
Ngun :.
21
VII
VIII IX
XI
XII
bn vng kh quyn
bn vng kh quyn c xc nh theo tc gi v bc x mt tri vo
ban ngy v che ph my vo ban m. Da vo bng 2.6 xc nh n nh
kh quyn ca khu vc d n.
Bng 0-6. Phn loi bn vng kh quyn (Pasquill, 1961)
Bc x mt tri ban ngy
Mnh
Trung bnh
Yu
( cao mt ( cao mt ( cao mt
Tc gi ti
cao
10m (m/s)
<2
2-3
3-5
5-6
>6
Ghi ch :
tri >60)
tri 35-60)
tri 15-35)
A
A-B
B
C
C
A-B
B
B-C
C-D
D
B
C
C
D
D
my ban m
It my
Nhiu my
< 4/8
> 4/8
E
D
D
D
F
E
D
D
A - Rt khng bn vng;
D - Trung ho;
F - Bn vng;
Ch thu vn
M t mng li thu vn ti khu vc d n, c bit i vi ngun tip nhn
trc tip hoc gin tip nc ma chy trn v nc thi ca d n. c im ch
thu vn phi c phn nh mt cch y c bit i vi cc ngun tip nhn
trc tip nc thi ca d n l sng, h, knh, mng hay bin gm:
-
Qua phn trnh by v iu kin kh hu, thy vn trn, cn c nhng phn tch,
nh gi s b v:
-
22
Thng s
phn tch
n v
Nhit nc
pH
NTU
SS
mg/l
DO
mg/l
BOD5
mg/l
COD
mg/l
Tng N
mg/l
Tng P
mg/l
10
Du m
mg/l
11
H2SO4
mg/l
12
H3PO4
mg/l
13
HCl
mg/l
13
As
mg/l
15
16
17
Coliforms
Mu
S 1
Mu
S 2
Mu
S 3
MPN/100ml
Ngun:.
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun , tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
24
Thng s
phn tch
n v
pH
cng
mg/l
TSS
mg/l
DO
mg/l
Tng N
mg/l
Fenol
mg/l
Mu
S 1
Mu
S 2
25
Mu
S 3
Cl-
F-
SO4-2
10
CN-
11
Fe
mg/l
12
Pb
mg/l
13
As
mg/l
14
Cr
mg/l
15
16
Coliforms
mg/l
MPN/100
ml
.. .
Ngun:
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun , tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
2.3.3. Hin trng cht lng mi trng khng kh
Phn ni dung ny cn phn nh c mt cch nh lng nht cht lng mi
trng khng kh theo thi gian v khng gian ca khu vc d n.
Xc nh v tr cc im o c, ly mu khng kh
V tr v s lng cc im o, ly mu khng kh phi c la chn v xc
nh m bo tnh i din v ph hp vi c im a hnh, kh tng ca khu vc
v c m t gm:
-
Cc thng s phn tch cht lng khng kh: bi, SO2, CO, NOx,VOC, kh Clo,
flo, SiF4, m axt H2SO4, H3PO4 , H2S, HCl.v cc kh c trng cho qu trnh
sn xut ha cht c bn
Hng gi
Vn tc gi
(m/s)
Nhit
o
tk ( C)
t ( C)
m
(%)
p sut
(mbar)
7h00 - 8h00
8h00 - 9h00
Ngun:..
Cc thng s khc
H2S
SO2
NO2
Bi
CO
H2SO4
do c im ca d
3
(mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3) (mg/m ) (mg/m3)
n
A1
A2
A3
TCVN
hoc
QCVN
hin
hnh
Ngun:....
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun, tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
2.3.4. Hin trng ting n
nh gi hin trng n khu vc ph thuc vo vic xc nh ng v cc
ngun pht sinh n v vic la chn cc im o, thi im o mc n mt cch thch
hp. Cc yu t ny m bo mc chnh xc v tnh i din ca kt qu o.
Cc ngun gy ting n
Cn xc nh y v m t chi tit cc ngun gy ra ting n nh hng n
cht lng sng ca dn c trong vng. Thng thng, cc ngun gy n chnh trong
khu vc gm ch yu l t hot ng giao thng, hot ng ca cc c s sn xut v
27
iu kin kh hu ti thi im o;
Cc thng s nh gi mc n
Thng s nh gi mc n gm:
-
Cc thng s phn tch ting n theo tch phn: LAeq, LAmax, LA50 (dBA). Cc
thng s ny c p dng ph bin hin nay nh gi tc ng ca ting n.
Kt qu o mc n c phn nh theo mu ti bng 2.11.
Bng 2-11. Gi tr ting n trung bnh
Mc m (dBA)
LAeq
LAmax
LA50
N1
N2
Quy chun, tiu chun cho php hin
hnh ( TCVN 5949-1998)
Ngun: .
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun , tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
2.3.5. Hin trng rung ng
nh gi hin trng rung ng khu vc ph thuc vo vic xc nh ng v
cc ngun gy rung ng v vic la chn cc im o, thi im o mc rung ng
mt cch thch hp. Cc yu t ny m bo mc chnh xc v tnh i din ca kt
qu o.
Xc nh cc ngun gy rung ng
Cn xc nh y v m t chi tit cc ngun gy rung ng nh hng n
28
cc cng trnh xy dng v cht lng sng ca dn c trong vng. Thng thng, cc
ngun gy rung ng chnh trong khu vc gm ch yu l t hot ng giao thng,
hot ng ca cc c s sn xut v sinh hot ca nhn dn trong vng.
Xc nh v tr cc im o rung ng
V tr v s lng cc im o rung ng phi c la chn v xc nh m
bo tnh i din v ph hp vi c im a hnh, cu to nn mng ca khu vc. Do
vy, v tr, mt cc im o rung ng phi c b tr v mt khng gian mt cch
khoa hc, hp l trong mi quan h gia cc ngun pht sinh rung ng v cc im
nhy cm v rung ng trong khu vc. Phn ni dung ny c m t gm:
-
iu kin kh hu ti thi im o;
Mc rung (dBA)
Lva(x)
Lva(y)
Lva(z)
V1
V2
V3
Quy chun, tiu chun cho php
Ngun:.
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun , tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
2.3.6. Hin trng cht lng mi trng t
Phn ni dung ny cn phn nh r c im, tnh cht ca tng loi t v hin
trng s dng t ca khu vc d n c minh ha bng bn t l thch hp.
Xc nh v tr cc im ly mu t
V tr v mt cc im ly mu t phi c la chn v xc nh m bo
i din cho ton vng v c m t qua cc ni dung sau:
29
pHkcl
Tng
N
Tng
P
Du m
As
Pb
Cr
Hg
S1
S2
S3
Quy chun, Tiu chun
Vit nam cho php
Ngun:..
Nhn xt cc kt qu sau khi so snh vi qui chun , tiu chun cho php, ng
thi c gng gii thch nguyn nhn v sao c thng s vt tiu chun
Hin trng s dng t khu vc d n c phn nh theo cc ni dung nu ti
bng 2.14.
Bng 2-14. Hin trng s dng t (hoc quy hoch s dng t n nm)
TT Mc ch
s dng
1
t nng nghip
t lm nghip
Rng ngp mn
t cng nghip
II
Tng cng
30
III
Cc vn mi
trng lin quan
H thc vt: Thnh phn loi, c im phn b cc loi thc vt chim u th,
c th c bit i vi cc loi thc vt qu him;
H sinh thi di nc
M t v h sinh thi di nc ch thc hin i vi khu vc chu tc ng
trc tip ca d n v ln cn (khng m t cho c mt khu vc rng ln quy m tnh,
vng) gm cc ni dung chnh sau:
-
Thc vt phiu sinh: Thnh phn loi, s lng, mt , loi chim u th, c
im phn b;
Hnh thc iu tra: Phiu iu tra (hnh thc gin tip) hoc kho st, iu tra,
trao i, phng vn (hnh thc trc tip);
(1)
Cc yu t Thng s
t nhin v
x hi
(2)
(4)
(3)
I. iu kin t nhin
1.1
V tr a l
1.2
c im
a hnh,
a mo.
1.3
c im kh - Nhit .
- Ti liu ca cc trm kh
hu,
kh - Lng ma, m
tng thy vn khu vc v
tng.
quan trc ti hin trng.
- Ch gi.
-Cc hin tng thi tit bt
thng.
II. c im kinh t - x hi
2.1
2.2
Kinh t.
Tnh
x hi.
2.4
Vn
lch s.
hnh - Dn s, mc sng,
Nh mc 2.2
- iu kin v sinh,y t v sc khe
cng ng.
- Mng li v tnh hnh gio dc
dn tr.
- Vic lm v tht nghip.
ha - Cc cng trnh vn ho, lch s,
du lch c gi tr trong khu vc d
n hoc nhng khu vc ln cn
chu tc ng ca d n.
- Thun phong m tc v phong tc
tp qun ca dn a phng c th
c nh hng n vic thc hin d
n.
Ti
t.
3.2
Ti
nguyn - c im h thng thu vn mt - Thu thp thng tin, t liu
trong khu vc (sng, h, knh iu tra c bn ca khu vc
nc mt.
mng)
v kho st, iu tra b sung.
- Hin trng s dng ti nguyn
nc mt trong khu vc.
3.3
Ti
nguyn
nc di t
(v
nc
khong).
3.4
Ti
nguyn Cc s liu v thm thc vt v h Nh mc 3.2
ng thc vt. ng vt trong khu vc thc hin
d n. Cn c bit ch n
nhng chng loi c th ca khu
vc hoc c trong sch .
Giao thng
4.2
Dch
v, - Hin trng v kh nng cung cp
thng mi
dch v, thng mi.
33
Cht
t.
- Nit tng s
- Pht pho tng s
- pH
- Cc kim loi nng
5.2
5.3
Cht lng - CO
khng kh
- NOx
- HF, SiF4
- Bi l lng tng s (TSP)
Ting n
- Nhit k
- My o pH in cc thu
tinh
- My o c
- My o khong
- Winhle hoc in cc oxy
- Oxy tiu th sau 5 ngy
nhit 20oC
- Oxy ho bng K2Cr2O7
- So mu quang ph kh bin
- Quang ph hp th nguyn
t
- Sc k kh, theo TCVN
5070-1995
- Lc qua mng v nui cy
43oC
- Phng php sc k kh
theo TCVN 5972-1995 hay
phng php th FolinCiocalteur
Phng
php
Tetracloromercurat
(TCM/pararosanilin)
theo
TCVN 5971-1995
- Phng php GrissSaltman
theo
ISO
6768/1995.
- SO2
5.4
- L50
34
- Leq
Lmax
- nt - nt -
- Gia tc
- Vn tc
- Tn s
- My o chn ng
- nt - nt -
5.5
Chn ng
35
CHNG 3. NH GI CC TC NG MI TRNG
Yu cu: nh gi tc ng c thc hin i vi cc tc ng lin quan n
cht thi v cc tc ng khng lin quan n cht thi i vi cc d n sn xut ha
cht c bn.Cc ngun tc ng ca d n n mi trng c nh gi theo 3 hoc
4 giai an nu c ty theo tng loi hnh d n, gm: chun b, thi cng xy lp,
vn hnh v ng ca d n). Nn phn thnh tng giai on ca d n v nh gi
tc ng theo cc ngun sau:
-
3.1. Nguyn tc nh gi
nh gi tc ng ca d n ln mi trng l d bo, nh gi nhng tc ng
tim nng bao gm tc ng tch cc v tc ng xu, tc ng trc tip v gin tip,
tc ng trc mt v lu di, tc ng tc thi v tch lu, nhng tc ng c th v
khng th khc phc ca d n n cc yu t cnh quan, mi trng t nhin, kinh t
- x hi v cc gi tr khc. y l mt trong nhng chng trng tm ca bo co TM.
nh gi tc ng mi trng i vi d n sn xut ha cht c bn cn m bo
cc nguyn tc ch yu sau:
-
Ngun gy tc ng
Cc cht nhim
- Ting n, rung;
- Kh thi ca phng tin vn chuyn: bi CO,
SO2, NO2;
- Bi cun t ng, t ct ri vi.
40
Lp t my mc, thit b
- Ting n, rung;
- Du m thi, rc thi.
Giai on hot ng ca d n
Sn xut ho cht c bn vi nhng c im trnh by phn trn cho thy
ngun pht sinh cht thi c hu ht cc cng on sn xut.
Ngun pht sinh kh thi
Cc cht gy nhim mi trng khng kh t hot ng sn xut ho cht c
bn gm ch yu l: kh lu hunh (SO2, SO3, H2S), cc xt cc bon (CO, CO2), kh
nit (NO, NO2), cc cht kh halogen, halide (HF, HCl, Cl2, F, SiF4).
-
Kh oxit lu hunh: SO2, SO3 thng c hnh thnh t qu trnh sn xut axit
sunfuric, qu trnh t than, du. Nng ca kh ph thuc vo hiu sut
chuyn ho, hiu sut hp th v hm lng lu hunh trong nhin liu.
Kh nit: NO, NO2 thng c hnh thnh t cc qu trnh chy, sn xut axit
nitric
Cng on in phn
Kh SO2 : Ti lng thi SO2 ph thuc vo hiu sut chuyn ho SO2 thnh
SO3, tc l ph thuc vo s bc chuyn ho, lng cht xc tc, loi xc tc,
nhit v p sut, nng xy v SO2. a vo phn ng. Mi tng quan
gia hiu sut chuyn ho SO2 v ti lng thi c th hin trong bng 3.2.
Bng 0-2. Ti lng thi SO2 t cc nh my sn xut axt sunfuric
93
94
95
96
97
98
99
99,5
99,7 100
48
41
35
27,5
20
13
3,5
M axt H2SO4:
Ti lng thi m
kg/ tn sn phm
Lu hunh thu hi
0 - 43
0,174 - 0,4
1,7
42
Lu hunh Virgin ti
0 - 100
0,32 - 6,28
Lu hunh nguyn t
0,064
43
Nng (mg/l )
P2O5
6.000 - 12.000
Fluoride
3.000 - 5.000
Sunfat
2.000 - 4.000
Can xi
350 - 1.200
Amnic
0 - 100
Nitrat
0 - 100
pH
1,0 - 1,5
45
Yu t tc ng
Phm vi chu tc ng
Mi trng khng kh
Mi trng nc
Mi trng t
H sinh thi
Kinh t - x hi
Sc kho cng ng
Mi trng nc
Mi trng t
H sinh thi
Mi trng nc
Mi trng t
H sinh thi
Mi trng t khu vc v
xung quanh
Mi trng nc
Mi trng t
H sinh thi
nh gi tng lng cht nhim (theo tng cht) trong kh thi thi vo mi
trng khng kh;
48
(U / 2 , 2 )1 , 3
(M / 2 )1 , 4
H s pht thi
1 100g/m3
Ngoi ra, h s pht thi bi c th p dng theo cc quy chun, tiu chun
ang c hiu lc, v d nh h s pht thi bi khi san lp theo tiu chun ca B Xy
dng l 0,17g (bi)/tn t san lp hoc da vo cc s liu trong bo co TM ca
cc d n c quy m tng t c thm nh hoc cc s liu kho st, o c
thc t.
Cn c vo h s pht thi bi v tng khi lng t o p, san i, vn
chuyn, xc nh c tng lng bi pht thi vo mi trng khng kh.
Bi, kh thi pht sinh do hot ng vn chuyn nguyn vt liu
Cc phng tin vn chuyn nguyn vt liu (xe ti cc loi), trong qu trnh
hot ng s sn sinh ra bi v mt lng kh thi c cha cc cht nhim ch yu
gm SO2, NOx, CO, VOC v Pb (nu thy cn thit). H s pht thi cc cht nhim
t cc ngun thi di ng ny c phn nh trong Bng 3-7.
Bng 3-7. H s pht thi ca cc ngun thi di ng c trng
Phng tin
n v: kg/1.000km
VOC
Pb
Bi
SO2
NOx
CO
ng c 2 th < 50cc
0,12
0,36S
0,05
10
ng c 2 th > 50cc
0,12
0,6S
0,08
22
15
0,76S
0,3
20
XE M T
ng c 4 th > 50cc
XE T
49
Bi
SO2
NOx
CO
VOC
Pb
ng c < 1.400cc
0,07
1,27S
1,5
15,73
2,23
0,09P
ng c 1.400-2.000cc
0,07
1,62S
1,78
15,73
2,23
0,11P
ng c > 2.000cc
0,07
1,85S
2,51
15,73
2,23
0,13P
ng c < 1.400cc
0,05
0,80S
2,06
6,99
1,05
0,05P
ng c 1.400-2.000cc
0,05
0,97S
2,31
6,99
1,05
0,07P
ng c > 2.000cc
0,05
1,17S
3,14
6,99
1,05
0,08P
ng c < 1.400cc
0,05
0,96S
2,85
3,56
0,69
0,07P
ng c 1.400-2.000cc
0,05
1,08S
3,10
3,56
0,69
0,07P
ng c > 2.000cc
0,05
1,36S
4,09
3,56
0,69
0,09P
Chy trong th
0,4
4,5S
4,5
70
0,31P
Chy ngoi th
0,45
3,7S
7,5
55
5,5
0,25P
0,6
3,3S
7,5
50
3,5
0,22P
Chy trong th
0,2
1,16S
0,7
1,0
0,15
Chy ngoi th
0,15
0,34S
0,55
0,85
0,4
0,3
1,3S
1,0
1,25
0,4
Chy trong th
0,9
4,29S
11,8
6,0
2,6
Chy ngoi th
0,9
4,15S
14,4
2,9
0,8
0,9
4,15S
14,4
2,9
0,8
Chy trong th
1,6
7,26S
18,2
7,3
2,6
Chy ngoi th
1,6
7,43S
24,1
3,7
3,0
1,3
6,1S
19,8
3,1
2,4
Chy trong th
1,4
6,6S
16,5
6,6
5,3
Chy ngoi th
1,2
5,61S
18,2
2,8
2,2
0,9
6,11S
13,9
2,1
1,7
Phng tin
Chy trong th
Chy ngoi th
Xe ti <3,5 tn dng du
diezen
Xe ti 3,5-16 tn dng du
diezen
2
2
2 z
2 z
C=
(mg / m 3 )
z .u
Trong :
C - Nng cht nhim trong khng kh (mg/m3);
E - Ti lng ca cht nhim t ngun thi (mg/m/s)
Z - cao ca im tnh(m);
h - cao ca mt ng so vi mt t xung quanh (m);
u - Tc gi trung bnh ti khu vc (m/s);
Z - H s khuch tn cht nhim theo phng z (m).
M hnh pht tn cht nhim c thc hin i vi tng cht nhim v
theo cc kch bn c th xy ra v s lng, lu lng dng xe, iu kin kh tng,
a hnh khu vc v phng thc t chc thi cng xy dng. Kt qu tnh phi c
phn tch v c th hin bng cc hnh v d bo cc ng ng mc phn b
nng cc cht nhim dc theo cc tuyn ng vn chuyn.
Giai on vn hnh ca d n
nh gi tc ng ca kh thi i vi mi trng khng kh khu vc d n v
ln cn ca hot ng sn xut ho cht c bn l mt ni dung quan trng i hi
chnh xc, mc nh lng phi cao.
nh gi mc tc ng ti mi trng khng kh, ngoi vic xc nh r
cc ngun pht sinh kh thi ca d n, cn cn phi c y s liu v tnh cht ca
51
kh thi bao gm lu lng thi, nng v ti lng cht nhim trong kh thi i
vi tng cng on sn xut.
Kh thi t cc ngun thi cng nghip
Vic xc nh ti lng nhim trong kh thi c th da trn nhng trnh by
ti phn 3.2 ca chng ny kt hp vi nhiu phng php nh phng php nh
gi nhanh trn c s h s nhim ca WHO, tham kho cc bo co TM c
thm nh hoc kho st, o c trn thc t ca cc c s ang hot ng c trnh
cng ngh v quy tng t.
Ngoi ra, vic xc nh ti lng ca cc cht nhim kh t cc ngun thi
cng c th c tnh ton bng phng php cn bng vt cht trn c s thnh phn
v c tnh ca cc nhin liu t, c tnh ca ngun thi v iu kin mi trng
khng kh xung quanh:
- Xc nh lu lng kh thi:
+ Lng khng kh kh l thuyt cn t chy 1kg nhin liu:
Vo = 0,089 Cp + 0,2264 Hp - 0,0333 (Op-Sp) m3/kg
+ Lng khng kh m l thuyt cn cho qu trnh chy 1kg nhin liu:
Va = (1 + 0,0016 d) Vo m3/kg. d - Dung m ca khng kh (g/kg), xc nh
theo t v .
+ Lng khng kh m thc t :
Vt = Va m3/kg. - H s khng kh tha, ly bng 1,5.
+ Lng kh SO2 trong sn phm chy: VSO2 = 0,683 10-2 Sp m3/kg
+ Lng kh CO trong sn phm chy:
VCO = 1,865 10-2 Cp m3/kg.
- H s chy khng hon ton, ly bng 0,02.
+ Lng kh CO2 trong sn phm chy: VCO2 = 1,853 10-2 (1-)Cp m3/kg
+ Lng hi nc trong sn phm chy:
VH2O = 0,111 Hp + 0,0124 Wp + 0,0016 d Vt m3/kg
+Lng kh O2 trong khng kh tha: Vo2 = 0,21 (-1) Va m3/kg
+ Lng kh NOx trong sn phm chy (cch 1):
MNOx = 3,953 10-8 Q1,18 kg/h
Q - Lng nhit do nhin liu to ra trong 1 gi, kcal/h
Q = [81Cp + 246Hp - 26(Op-Sp) - 6Wp] B kcal/h
B - Lng nhin liu tiu th trong 1 gi, kg/h
+ Lng kh NOx trong sn phm chy(cch 2):
VNOX = MNOX / B.NOX m3/kg
52
53
SO2
NOx
THC
CO
RHO
0,94
18S
11,8
0,24
0,05
0,11
n v
Nng
Bi
mg/m3
24,7
SO2
mg/m
NOx
mg/m
310,5
THC
mg/m3
6,3
1,3
2,8
CO
RHO
mg/m
mg/m
Kh thi l hi
Ni hi trong xng axt sunfuric s dng ngun nhit c tn dng t qu
trnh t lu hunh. Thng thng khi khi ng l phi dng du FO (hm lng lu
hunh t 2,0 n 3,0%) t l cp nhit cho ni hi. Nh vy, kh thi ca l hi
gm bi, SO2, NO2, CO v VOC. Ti lng thi cc cht gy nhim t kh thi l
hi khi cha qua h thng x l c xc nh nh sau: TSP = 1,0 kg/ m3 du FO;
SO2 = 15,6S kg/ m3 du FO; NO2 = 10,4 kg/ m3 du FO; CO = 0,004 kg/ m3 du
FO; VOC = 0,32 kg/ m3 du FO.
nh gi, d bo phm vi tc ng ca cht nhim trong mi trng
khng kh khu vc
Nh phn trn nu, nh gi, d bo phm vi tc ng ca cht nhim
trong kh thi v bn cht l vic xc nh s bin thin ca nng cht nhim theo
thi gian v khng gian. S bin thin ny c lm sng t bng nhiu phng php,
trong hiu qu v thng dng hn c l phng php xc nh mc khuych tn
ca cht nhim trong mi trng khng kh bng m hnh ton.
i vi d n sn xut ho cht c bn, ngun thi kh gm c ngun thi cao
(ng khi) v ngun thi thp (t cc ca thot kh ca phn xng sn xut). Xc
nh mc khuych tn cht nhim trong mi trng khng kh i vi ngun thi
co c thc hin bng m hnh ton v thng dung hn c l M hnh lan truyn
54
ngun thi cng nghip phc tp ISC3 (Industrial Source Complex Dispersion
Model) do Cc Bo v mi trng M thit lp:
M
C ( x, y , z ) =
2u u z
2
2
2
2 y
2 z
2 z
Trong :
C(x,y,z): Nng cht nhim ti im c ta (x,y,z) (mg/m3);
C(x): Nng cht nhim trn trc x c y=z=0 (mg/m3);
x: Khong cch ti ngun thi theo phng x (m);
y: Khong cch t im tnh trn mt phng ngang theo chiu vung gc vi
trc ca v khi, cch tim vt khi (m);
z: Chiu cao ca im tnh ton;
M: Ti lng cht nhim t ngun thi (mg/s);
u: Tc gi trung bnh chiu cao hiu qu (H) ca ng khi (m/s);
y: H s lan truyn ca kh quyn theo phng ngang, phng y (m);
z : H s lan truyn ca kh quyn theo phng ng, phng z (m).
i vi cc ngun thi thp, vic xc nh nng cc cht nhim khuych
tn trong mi trng khng kh xung quanh c th p dng phng php tnh ca
V.S.Nhikitin ng vi cc trng hp sau:
-
Nh hp ng c lp:
Cx =
Cy =
1,3.M .k 0,6
42
+
[
], mg / m 3
u
H nh .l (1,4l + b + x) 2
1,3Mk 0,6
42
S1 , mg / m 3
+
2
u H nh l (1,4l + b + x)
Cx =
-
55Mk
; C y = C x S1 , mg / m 3
u (1,4l + b + x) 2
Nh rng ng c lp:
55
Cx =
Cy =
1,3Mk
u
1,3.M .k 1
42
+
[
], mg / m 3
u
H nh .l (1,4l + b1 ) 2
1
42
+
H
l
(1,4l + b1 ) 2
nh
S , mg / m 3
55Mk
; C y = C x S , mg / m 3
2
u (1,4l + b1 )
Cx =
5,6Mmk
; C y = C x S1 , mg / m 3
ul.H nh
15Mk
; C y = C x S1 , mg / m 3
ul.(b + x)
Khu nh:
14,4 Mmk
; C y = C x S1 , mg / m 3
ul.x1
3,6 Mmk
; C y = C x S1 , mg / m 3
ul.H nh
1,3Mmk
u
1,3.Mmk 2
42
[ +
], mg / m 3
u
lx 1 (1,4l + x) 2
42
S 3 , mg / m 3
+
2
lx1 (1,4l + x)
56
1,3Mmk
u
1,3.Mmk 0,5
42
+
[
], mg / m 3
u
lH nh (1,4l + x) 2
0,5
42
+
S 3 , mg / m 3
2
lH nh (1,4l + x)
1,3.Mmk 2
20
[ +
S 3 ], mg / m 3
u
lx1 (1,4l + x) 2
1,3.Mmk 0,5
20
+
[
S 3 ], mg / m 3
u
lH nh (1,4l + x) 2
+ V tr ming thi kh bn trong hoc trn vng gi qun gia hai nh khi
nh hp ng u hng gi, im tnh ton trong vng gi qun gia hai nh khi Hnh
< x1 6Hnh :
Cx =
1,3.Mk 1,5
42
[ +
], mg / m 3
2
u
lx1 (1,4l + b + x)
Cy =
1,3Mk
u
1,5
42
S1 , mg / m 3
+
2
lx1 (1,4l + b + x)
+ V tr ming thi kh bn trong hoc trn vng gi qun gia hai nh khi
nh hp ng u hng gi, im tnh ton trong vng gi qun gia hai nh khi
6Hnh < x1 10Hnh :
Cx =
Cy =
1,3.Mk 0,25
42
+
[
], mg / m 3
2
u
lH nh (1,4l + b + x)
1,3Mk 0,25
42
+
S1 , mg / m 3
2
u lH nh (1,4l + b + x)
57
Trong :
Cx, Cy Nng cht nhim ti im tnh ton, mg/m3.
L Lu lng kh thi ca ngun thi, m3/s.
M Ti lng cht nhim thi vo kh quyn, mg/s.
k H s k n nh hng ca cao tng i ca ngun thi.
u Vn tc gi trung bnh, m/s.
S, S1, S2, S3 Cc h s tnh ton nng khong cch y vi lung kh thi.
m H s th hin phn kh thi gy nhim i vi vng gi qun.
Hnh- Chiu cao ca nh tnh t mt t n mi, m.
l Chiu di ca nh trc giao vi hng gi, m.
b B rng ca nh theo chiu song song vi hng gi, m.
x Khong cch t mt tng pha khut gi ca nh n im tnh ton, m.
x1 Khong cch gia hai nh, m.
H Chiu cao tng i ca ngun thi.
c im, mc khuych tn cht nhim trong mi trng khng kh ph
thuc vo cng thi ca ngun, tc gi, cao hiu qu ca ng khi v iu
kin kh quyn. Do vy, m hnh khuych tn cht nhim c thc hin i vi
tng cht nhim v theo cc kch bn c th v cc iu kin chi phi n qu trnh
khuych tn nu trn. Kt qu tnh phi c phn tch v c th hin bng cc hnh
v d bo cc ng ng mc phn b nng cc cht nhim trong khu vc.
3.4.2. Tc ng mi trng nc
nh gi mc tc ng ca d n ln mi trng nc khu vc c phn
nh theo tng giai on pht trin ca d n v gm cc ni dung chnh sau:
- nh gi tng lng cht nhim (theo tng cht) trong nc thi thi vo
mi trng nc;
- nh gi phm v tc ng trong khng gian, thi gian v mc tc ng
n tng i tng cn quan tm trong khu vc.
Giai on thi cng xy dng
Ngun gy nhim mi trng nc trong giai on thi cng xy dng ch
yu l nc thi sinh hot ca cng nhn v nc ma chy trn trn b mt cng
trng xy dng.
Nc thi sinh hot
Nc thi sinh hot ch yu cha cc cht cn b, cc cht l lng (SS), cc
hp cht hu c (BOD/COD), cc cht dinh dng (N, P) v cc vi sinh vt.
Theo WHO (1993), tnh cht nc thi sinh hot c phn nh trong cc Bng
3- v Bng 3- di y.
58
Bng 3-10. Cht nhim trong nc thi sinh hot (nh mc cho 1 ngi)
Cht nhim
Tng lng
(g/ngi/ngy)
BOD5
45-54
COD
72-102
TSS
70-145
Tng N
6-12
Tng P
0,8-4
Vi sinh
(NPK/100ml)
Tng Coliform
106-109
Feacal Coliform
105-106
Trng giun, sn
103
Cht nhim
n v
Nng
Khng x l
C h thng b t hoi
BOD5
mg/l
562 675
100 200
COD
mg/l
900 1275
180- 360
TSS
mg/l
875 1812
80 360
Du m
mg/l
125 375
Tng P
mg/l
10 -50
Do tp trung nhiu cng nhn xy dng nn lng nc thi sinh hot thng
ln, song cng thay i theo thi gian v ma trong nm. Thng thng, tng lng
nc thi sinh hot c th c xc nh trn c s bnh qun t 60l n
80l/ngi/ngy m, hoc cn c theo cc quy chun, tiu chun ca cc b, ngnh. V
d nh theo tiu chun 20/TCN 3-85 ca B Xy dng, nc dng cho 1 cng nhn
trong mt ca lm vic trung bnh l 45 lt/ngi/ca.
Cn c vo tng lng nc cp (quy nh ca ngnh xy dng, lng nc
thi sinh hot c tnh bng khong 80% tng lng nc cp hoc theo tiu chun
nc thi u ngi khc) hoc cn c vo s lng cng nhn tham gia vo qu trnh
xy dng vi nh mc tiu th nc nu trn, tnh cht ca nc thi sinh hot nu ti
cc bng 4-8, 4-9 c th xc nh c tng lng cht nhim trong nc thi c
thi vo mi trng nc.
Nc thi t qu trnh thi cng xy dng
Nc thi t qu trnh thi cng xy dng gm nc ra nguyn liu, nc v
sinh my mc thit b thi cng, nc dng h b tng c hm lng cht l lng v
cc cht hu c cao c tim nng gy nhim cc vc nc tip nhn nc thi nh
59
sng, sui, ao, h, knh, mng. Nng cc cht nhim trong nc thi ca giai
on xy dng c th hin trong Bng 3-.
Bng 3-12. Nng cc cht nhim trong nc thi giai on xy dng
TT
Cc thng s
n v
Nng
TCVN 5945-2005
pH
6,99
5,5-9,0
Cht rn l lng SS
mg/l
663,0
100
COD
mg/l
640,9
80
BOD5
mg/l
429,26
50
NH4
mg/l
9,6
10
Tng N
mg/l
49,27
30
Tng P
mg/l
4,25
Fe
mg/l
0,72
Zn
mg/l
0,004
10
Pb
mg/l
0,055
0,5
11
Du m
mg/l
0,02
12
Coliform
MPN/100l
53x10
5000
nhim trong mi trng nc theo khng gian v theo thi gian. S bin thin ny
c lm sng t bng nhiu phng php, trong hiu qu v thng dng hn c l
phng php xc nh mc khuych tn ca cht nhim bng m hnh ton.
i vi nc thi ca cc d n cng nghip, xc nh mc khuych tn
cht nhim trong mi trng nc bng vic s dng m hnh khuych tn cht
nhim c lp trnh theo ngn ng Turbo Pascal:
G=
Trong :
v + 4kDx
2
exp[
4kD
xv
(1 1 + 2 x )]
2D x
v
Lan truyn t nhin: lan truyn trc tip theo cc quy lut a ho, phn b li
vt cht trong t;
62
Lan truyn nhn to: lan truyn gin tip do ngi dn trong vng s dng
nc thi ti cho cc loi cy trng.
Ch tiu
n v
Hm lng
M1
M2
M3
M4
P2O5
27,62
20,85
29,28
0,16
Al2O3
0,302
0,351
0,453
0,302
Fe2O3
1,42
0,03
1,77
0,15
MgO
3,0
2,0
3,0
0,8
CaO
42,0
28,0
42,0
27,4
Pb
0,075
0,019
0,022
0,006
Cr
1,75.10-3
1,25.10-3
2,25.10-3
<10-3
Cd
< 10-4
4.10-4
<10-4
<10-4
Mn
0,202
0,128
0,468
0,005
10
Ni
3.10-3
2.10-3
4.10-3
<10-3
11
As
8,28.10-4
8,29.10-4
9,91.10-4
1,76.10-4
12
Zn
0,058
0,082
0,013
0,069
63
Bng 3-14. Tnh cht cht thi rn ca Nh my Supe Pht pht Long Thnh
TT
Ch tiu
n v
Hm lng
S1
S2
S3
P2O5
19,7
29,46
5,63
Al2O3
1,02
1,53
0,4
Fe2O3
3,03
4,55
1,7
MgO
12
0,65
SiO2
6,86
10,34
1,88
CaO
28,0
36,4
0,3
Pb
8,45.10-3
1,38.10-3
5,13.10-3
Zn
8,02.10-3
5,41.10-3
<10-3
Cr
< 10-3
<10-3
<10-3
10
Cd
2.5.10-4
2,1.10-4
1,36.10-4
11
Mn
0,274
0,324
0,005
12
Ni
0,015
0,01
<10-3
Ngun pht sinh cht thi sinh hot ch yu l t khu nh n, vn phng lm vic,
cc cng trnh v sinh bao gm cc loi rc thi thc phm, v hp, chai l, giy vn,.
c tnh trung bnh lng cht thi sinh hot cho mt u ngi trong mt ca
sn xut l 0,2-0,3 kg/ngi/ca, v cn c vo s lng cng nhn, c th tnh c
tng lng cht thi rn pht sinh cn c thu gom, x l.
64
Thit b
thi cng
My i
80
68
59
Xe nng
72-84
66
54
Xe ti
83-94
70
65
My san
80-93
69
68
Xe lu
73-75
64
54
My ri ng
86-88
67
59
My m
74-77
68
54
Gu ngom
72-93
70
57
Cn cu
75-77
68
50
10
My trn b tng
74-88
70
62
11
Bm b tng
81-84
69
60
12
My nn kh
74-87
72
64
13
My khoan
87
14
My ng cc
90
15
My
tng
Mc
n
khong
cch 2m
Mc n khong
cch 200m
Mc n khong
cch 500m
80
Ngun: USEPA,1971
65
n
L = 10lg10 0,1.li
i
Trong :
L: mc n tng s;
Li: mc n ngun i;
n: tng s ngun n
nh gi mc nh hng ting n do d n gy ra i vi khu vc xung
quanh nhng khong cch nht nh c th c tnh theo phng trnh di y:
Li = Lp - Ld - Lc;
Trong :
Li - Mc n ti im tnh ton cch ngun gy n khong cch r2, dBa;
Lp - Mc n o c ti cc ngun gy n cch ngun gy n khong cch r1;
Ld - Mc n gim theo khong cch r2 tn s i, dBa;
Ld = 20 lg [ (r2/r1)1+a];
r1 - Khong cch ti ngun gy n ng vi Lp, m;
r2- Khong cch tnh ton gim mc n theo khong cch ng vi Li, m;
a - H s k n nh hng hp th ting n ca a hnh mt t (a=0);
Lc - gim mc n qua vt cn. Ti khu vc d n Lc = 0.
3.5.2. rung
Rung ng l do hot ng ca cc phng tin, my mc thi cng ch yu l
ng cc, m nn, khoan v hot ng ca cc phng tin vn chuyn nng. Mc
rung ng ph thuc vo nhiu yu t trong c bit quan trng l cu to a cht
ca nn mng cng trnh. Tuy nhin, xc nh mc rung ng, ngoi vic thc
hin cc kho st, o c i vi nhng trng hp c iu kin tng t vi khu vc
d n ang c trin khai ngoi thc t, cn c th xc nh nhanh trn c s s liu
c USEPA xc lp nu ti Bng 3-7. Cc tnh ton ny cn phi c th cho tng
trng hp c bit i vi cc i tng nhy cm nh cc cng trnh tn gio, vn
ho, bnh vin, trng hc, khu dn c.
Bng 3-7. Mc gy rung ca mt s my mc xy dng
TT
Mc rung ng
(Theo hng thng ng Z, dB)
Loi my mc
My o t
Cch ngun gy
rung ng 10m
Cch ngun gy
Rung ng 30m
80
71
66
My i t
79
69
74
64
Xe lu
82
71
My khoan
63
55
My nn kh
81
71
My o bng hi
85
73
My ng cc bng khoan dn
98
83
93
83
3.5.5. Tc ng mi trng t
Tc ng n mi trng t phn ni dung ny c cp qua cc ni
dung sau:
-
H sinh thi di nc
Phn nh v tc ng i vi h sinh thi di nc gm cc ni dung chnh sau:
-
nh hng n c s h tng.
Tc ng n mi trng x hi
nh gi tc ng mi trng x hi gm nhng nh gi v tc ng n iu
kin v cc hot ng x hi trong khu vc chu nh hng bi d n bao gm cc ni
dung sau:
-
nh hng do di dn, ti nh c;
nh gi ri ro ti mi trng t nhin;
nh gi ri ro ti h sinh thi;
69
H thng xp loi
Mc
nh ngha
Tc ng ln Tc ng c th lm thay i nghim
hoc nghim trng cc nhn t ca mi trng hoc
to ra bin i mnh m v mi trng.
trng
Tc ng loi ny c th nh hng ln
n mi trng t nhin hoc KT-XH
ca mt khu vc.
Tc
ng
Cng
ng Tc ng c th nh hng r rt mt s
tc Tc
nhn t ca mi trng. Tc ng loi
trung bnh
ng
ny c th nh hng khng ln n mi
(M)
trng t nhin hoc KT-XH ca mt
khu vc.
im
Tc ng nh Tc ng c th nh hng nh n mi
trng t nhin hoc mt b phn nh
dn s.
Tc
khng
ng Hot ng ca d n khng to ra cc
ng tc ng tiu cc r rt.
70
k hay khng
tc ng
Khng ng Phm vi hp quanh ngun tc ng
k
Phm vi tc ng xung quanh ngun
gy tc ng (trong phm vi x, phng)
Phm
Cc b
vi tc
ng
Khu vc
(S)
S
tng
tc
Lin vng
Quc t
<1 nm
Thi
gian tc 1-2 nm
ng
(S)
2-5 nm
> 5 nm
Tn
sut
(F)
Lut
php
(L)
Chi ph
2
3
4
1
0
1
Khng
quy nh
Chi ph thp
Qun
l
Rt
him S c mi trng rt him khi hoc
hoc khng khng bao gi xy ra
xy ra
S
c
mi
trng
71
(E)
Mi
quan
tm ca
cng
ng
(P)
bnh
thiu tc ng tiu cc
Chi ph cao
t quan tm
Mc tc ng
09
9 72
Tc ng nh.
72 144
Tc ng trung bnh.
144 264
72
Cng trng phi c che chn chng pht tn bi ra mi trng xung quanh;
ngy hm sau;
-
Khng s dng cng mt lc trn cng trng nhiu my mc, thit b thi cng
c gy n ln trnh tc ng cng hng ca ting n.
Ti s dng hoc ti ch ti mc cao nht lng cht thi rn pht sinh cho cc
mc ch s dng khc nhau;
i vi vn an ton lao ng: khi thi cng phi c cc bin php an ton,
phng nga s c;
Cng nhn trc tip thi cng c hun luyn v thc hnh thao tc, kim tra,
vn hnh ng k thut v p ng kp thi khi c s c xy ra.
Thit b x l
Kch thc
Cht gy
Nng ti
ht ti a,
Hiu sut, % nhim thu
a, mg/m3
micron
c
X l bi trong kh thi
A.Thit b thu bi c kh
- Bung lng
> 50
>3
<50
bi kh
- Xyclon
5 - 25
>0,5
50 - 90
bi kh
B. Lc bi ti
<1
>0,05
>99
bi kh
- Thp phun
25
>0,5
<80
cht lng
- Cyclon
>5
>0,5
<80
cht lng
- Venturi
<1
>0,05
<99
cht lng
D. Lc bi in
<1
>0,05
95 - 99
kh hoc bi
m
C. Thu bi t
X l kh gy nhim
E. Thp hp th kh
>0,5
>90
cht lng
F. Thp hp ph kh
>90
kh
lng
hoc
Ngun: Max S. Peters; Klaus D. Timmerhaus. Plant Design and Economics for Chemical
Engineers. McGrau-Hill, 1991
76
A( M ) Fmn
N
3
Ccf Cnen t L
Trong :
H - Chiu cao ca ng khi
A - H s k n n nh ca kh quyn,
M - Ti lng ca cht c hi (g/s),
F - H s k n loi cht khuch tn,
m,n - Cc h s thc nhim k n iu kin ca kh thi ming ng khi,
Ccf - Nng cht nhim cho php,ti mi trng xung quanh
Cnen - Nng nn ca cht nhim ti khu vc,
N - S ngun thi cng hot ng,
X l SO2:
X l m axt sunfuric
78
= HF.H2O
SiF4 + 2HF =
-
H2SiF6
Trong thit b ny s tip xc lng - kh c thc hin bng vi phun cht lng
vo pha kh chuyn ng.
79
kh ra
llm lnh
Thit b hp th
Thit b nh hp
kh vo
Trao i nhit
1- Nc thi nhim du
4- C cu gt du
2- Nc thi sch du
5- Mng thu hi du
3- H thng sc bt kh
6- Thu hi cn
X l nc thi tp trung
Thng thng i vi mt t hp sn xut ho cht, nc thi t cc cng on
sn xut sau khi x l s b c a v trm x l nc thi tp trung x l trc
khi thi ra mi trng. Nguyn l cng ngh x l nc thi ca trm x l nc thi
tp trung c th hin trong Hnh 4- di y.
a. Nc thi c x l s b
2- B thu nc thi
3- My bm chm
c. Bn d
4- B Aeroten
d. Nc d t b nn bn
e. Nc x l a ra h iu ho
6- B lng
f. Bn kh lm phn bn
7- B nn bn
8- My lc p bn
9- B tip xc kh trng
84
p dng cng ngh tin tin, cng ngh sn xut sch, t cht thi.
S c r r kh c hi, nhin liu c kim sot thng qua thc hin quy trnh
an ton, xy dng h thng kho, b cha p ng tiu chun k thut an ton v lp
t h thng cnh bo t ng v thc hin:
-
Thng xuyn kim tra h thng ng ng, van ... trnh r hi, kh c ra
mi trng xung quanh;
Bo h lao ng
-
Trang b knh bo h, knh che mt khi thc hin nhng cng vic c th gy ra
nhc mt, c bi hoc ha cht bn vo mt v mt;
Trang b v bt buc eo gng tay khi lm nhng vic nguy him n bn tay,
c bit l khi vn chuyn nhng cht c nguy hi cho bn tay hay khi vn
chuyn nhng vt nhn th rp;
Phi bit nhng quy trnh ng trc khi vn hnh vi ha cht. Khng vn
hnh vi nhng ha cht m mc nguy him ca n cha bit r rng;
87
Phng php ly mu v phn tch mu phi tun th quy chun k thut, tiu
chun cho php;
T chc v nhn s cho qun l mi trng; qun l cht thi, cht thi nguy
hi; phng, chng s c mi trng, s c chy n;
K hoch o to, nng cao nhn thc mi trng cho cn b, cng nhn;
p dng chng trnh gim thiu pht sinh cht thi (sn xut sch hn, cng
ngh thn thin mi trng, thay th nguyn liu, ti s dng..);
Khng ch v gim lng tiu hao nguyn liu, ho cht, nng lng bng vic
p dng cc bin php qun l v k thut ph hp;
Kim tra, gim st vic thc hin quy c, cam kt v v sinh cng nghip v
bo v mi trng.
t khc ngoi cht thi; cc bin php phng chng s c mi trng; cc bin php
phc hi mi trng nu c; chng trnh gio dc, o to v mi trng v cc bin
php gim thiu cc tc ng c hi khc); kinh ph thc hin; thi gian biu thc hin
v hon thnh; c quan thc hin v c quan gim st thc hin chng trnh qun l
mi trng.
Bng 5.1 Chng trnh qun l Mi trng
Hot ng
ca d n
Tc ng mi
trng
Giai on
chun b
V d
Thi hn
hon th nh
v d tr
kinh ph
C quan
thc hin
C quan
gim st
Thay i mc
ch s dng t
Di dn ti nh
c
Tc ng x hi
Giai on
thi cng
xy dng
Lin quan ti
cht thi
Giai on
vn hnh
Mi trng kh
Mi trng
nc
Mi trng t
Kinh t x hi
S c ri ro
lng v quan trc t ng, lin tc cc thng s nhim c trng trong cht thi c
quan thm nh v ph duyt bo co nh gi tc ng mi trng xem xt, quyt nh.
i vi cc d n sn xut ho cht c bn, vic gim st ngun thi ch yu gm
ngun kh thi, ngun nc thi v cht thi rn.
Gim st ngun kh thi
Gim st nng cc cht nhim trong kh thi t cc ngun thi theo cc
tiu chun, quy chun cht lng mi trng khng kh xung quanh v tiu chun, quy
chun v kh thi.
Thng s gim st
m bo cho vic gim st p ng yu cu ng thi c mc kinh ph thp
nht c th, nh trn ni, vic gim st c tp trung vo cc thng s nhim
c trng cho cht thi ca d n. i vi d n sn xut ho cht c bn, cc thng
s gim st c th nh sau:
-
i vi d n sn xut xt clo: bi, Cl2, HCl, SO2, NO2, (ng khi l hi).
Cc thng s nhim gm: bi (ho cht), Cl2, HCl, SO2, NO2, H2SO4, HF, SiF4 ,
H3PO4;
Gim st mi trng t
Cng nh cc thnh phn mi trng nc v mi trng khng kh, cc yu t
mi trng t cng cn c gim st. Tuy nhin, tn sut gim st cc yu t mi
trng t c th tha hn (1 nm/ln), nhm nh gi cht lng mi trng t v
theo di s dch chuyn ca cc cht c hi, kim loi nng trong t.
Cc thng s gim st
Cc thng s mi trng t cn gim st bao gm: pH, lu hunh, axit H2SO4,
HCl, H3PO4, du v cc kim loi nng (Pb, Ar, Cr, Hg).
V tr cc im gim st
92
Cc bi thi x;
Khu vc thot nc ca d n.
Quy nh gim st v phn tch mu t
93
Tham vn ng i tng;
Nhm ngi chu nh hng trc tip ca d n bao gm nhm ngi mong mun
c hng li t d n; nhm ngi chu ri ro hay tc ng xu bi d n;
Nhm ngi chu nh hng gin tip bao gm nhng ngi sng vng ln
cn hoc nhng ngi s dng ti nguyn nh ngun nc xut pht t khu vc
d n;
i din chnh quyn a phng: y ban nhn dn, Mt trn t quc phng, x;
Nhng ngi c thm quyn theo truyn thng: trng lng, trng bn, nhng
94
Tham vn thng qua hnh thc trao i trc tip: hnh thc tham vn ny phi
m bo c s trao i bnh ng gia ch d n v i tng c tham vn
(nhng i tng b tc ng). Vic trao i trc tip gia ch d n v cng
ng a phng thng c t chc thng qua hi ngh, hi tho, cc cuc
hp theo tng chuyn hoc l hnh thc gp g trc tip trao i vi tng
nhm i tng c th. Cc hnh thc ny c la chn ty thuc vo iu
kin v quy m ca vn cn tham vn. Hot ng tham vn ca hnh thc
ny nn c ghi nhn bng bin bn theo mu tham kho di y.
CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM
c lp - T do - Hnh phc
BIN BN PHIN HP THAM VN CNG NG
1. a im hp (ghi r a im thuc thn, xm, x, phng...) ;
2. Thnh phn tham gia
2.1. i din ch d n (nu r h tn, chc v) ;
2.2. i din chnh quyn a phng (nu r h tn, chc v cng tc) ;
2.3. i din cng ng dn c (nu r h tn) ;
2.4. C nhn, t chc tham gia (c danh sch km theo).
2.5. i din c quan t vn
3. Ni dung din bin phin hp:
Lu :
- Ghi theo trnh t din bin ca phin hp ;
95
I DIN CNG NG A
(K v ghi r h tn)
(K v ghi r h tn)
Tham vn thng qua thu thp thng tin: hnh thc tham vn ny bao gm vic
ch d n cung cp cc thng tin v ni dung c bn ca d n v nhng tc
ng mi trng, bin php gim thiu tc ng xu trn cc phng tin thng
tin i chng (i pht thanh, truyn hnh, bo ch) ca a phng v Trung
ng hoc qua hnh thc gi phiu iu tra trc tip n tng i tng tham
vn. Ni dung ca phiu iu tra c th c tham kho nh mu di y.
C quan d n
nm 200
NGI C THAM VN
(K v ghi h tn)
Nhng ni dung c bn ca d n;
Nhng tc ng xu ln mi trng ca d n;
98
99
PH LC NH KM
Ph lc nh km bo co TM c xem l mt phn ca bo co nhm m
bo cho nhng ni dung c cp trong bo co l c cn c php l v c s khoa
hc ng tin cy. Do vy, ch a vo ph lc nhng vn bn, s liu, s , bn v
cc ti liu khc c lin quan trc tip v gn b hu c vi tng phn ni dung c th
ca bo co TM ca d n.
Thng thng, ph lc s bao gm:
-
100