40

8.0

SET SURUHAN KOMPLEK Di dalam unit ini anda akan didedahkan dengan suruhan-suruhan yang digunakan untuk fungsi-fungsi arithmetik.

8.1

HIGH SPEED TIMER TIMH (15) Operasi High Speed Timer ( TIMH ) adalah sama seperti Timer cuma TIMH dapat mengukur dalam tempoh masa yang lebih singkat iaitu 0.01 saat. Simbol
TIMH (15) N SV N : Nombor Timer SV : Nilai Set

Nilai SV adalah diantara 00.00 dan 99.99. Dalam set PLC jenis OMRON, suruhan High Speed Timer ( TIMH ) adalah FUN 15.

00000

TIMH 000 # 0150 10001

Tim 000

END

Rajah 8.1 : Rajah Tangga Menunjukkan Suruhan TIMH Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 Suruhan LD FUN (15) LD OUT FUN (01) Operand/Data 00000 000 # 0150 TIM 000 10001

40

41

Merujuk kepada Rajah 8.1, Apabila suruhan LD 00000 ON, suruhan keluaran OUT 10001 akan ON selepas 1.5 saat. Apabila suruhan LD 00000 OFF, suruhan keluaran OUT 10001 akan OFF.

8.2

SHIFT REGISTER SFT (10) Arahan Shift Register ( SFT ) menganjak data 16 bit, secara bit ke bit iaitu 1 atau 0 dalam saluran ( channel ) tertentu. Setiap 1 atau 0 boleh digunakan untuk mewakili sesuatu keadaan contohnya bahagian-bahagian barang yang rosak atau elok. Simbol

DI SFT (10) CP R S E

S : Saluran mula ( Start Channel ) E : Saluran Akhir ( End Channel ) DI : Data Masukan ( Input Data ) CP: Denyut Jam ( Clock Pulse ) R : Reset

SFT ( 10 ) dikawal oleh tiga keadaan perlaksanaan iaitu DI , CP dan R. S dan E mestilah berada dalam kawasan data yang sama. Kawasan data adalah seperti IR , SR , AR , HR , LR. S adalah perkataan sebelah kanan shift register dan E adalah perkataan sebelah kiri shift register.
41

42

Jikalau DI adalah ON, ` 1 akan dianjakkan ke dalam register. Jikalau DI adalah OFF, ` 0 akan dianjakkan ke dalam register. Apabila DI dianjakkan ke dalam register, semua bit yang sedia ada dalam register akan dianjak ke kiri. Bit yang paling kiri dalam register akan hilang. Apabila R adalah ON, ia akan reset operasi dan semua bit dalam shift register akan menjadi `0.

Data yang hilang

00002 00004 00003 00005

DI CP
R

SFT (10) 100 100 10003

END

Rajah 8.2 : Rajah Tangga Menunjukkan Suruhan SHIFT REGISTER Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 00005 00006 00007 Suruhan LD LD LD SFT (10) LD OUT FUN 01 Operand / Data 00002 00004 00003 100 100 00005 10003 42

43

Rujuk Jadual 8.2.2 di Lampran 1 bagi memahami kendalian rajah tangga di Rajah 8.2. Bit denyut jam juga boleh digunakan sebagai CP. Rujuk Jadual 8.2.1 Setiap bit denyut jam telah ditetapkan tempoh tertentu bagi CP memberi denyutan ( pulse ). Setiap denyutan jam akan menganjakkkan nilai bit `1 atau `0 dari tempat asalnya.

Perkataan Words SR 255 SR 255 SR 255

Bit 00 01 02

Fungsi Memberikan 0.1 saat denyut jam (0.05 saat ON ; 0.05 saat OFF) Memberikan 0.2 saat denyut jam (0.1 saat ON ; 0.1 saat OFF) Memberikan 1.0 saat denyut jam (0.5 saat ON ; 0.5 saat OFF)

Jadual 8.2.1 : Denyut Jam Bagi Geganti Khas ( SR 255 )

8.3

MOVE MOV ( 21 ) Suruhan MOVE menyalin data yang ada di saluran punca ( source channel ) ke saluran yang di tuju ( destination source ). IR adalah antara kawasan data yang boleh digunakan untuk suruhan MOVE. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN 21 adalah merupakan suruhan MOVE Simbol
43

44

MOV (21) S D

S : Saluran Punca (Source Channel) D : Saluran Yang Dituju (Destination Channel)

MOV (21) 000 100 S D

END

Rajah 8.3.1 : RajahTangga Menunjukkan Suruhan MOVE

Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 Suruhan LD FUN (21) FUN 01 Operand / Data 00000 000 1000 -

Merujuk kepada Rajah Tangga di Rajah 8.3.1, Apabila suruhan masukan LD 00000 ON, kesemua data dalam IR 000 akan disalin ke dalam IR 100. Rajah 8.3.2 menunjukkan operasi MOVE.
44

45

SOURCE Masukan Channel 000

SOURCE Keluaran Channel 100

00000 00001 00002 00003 00004 00005 00006 00007 00008 00009 00010 00011 00012 00013 00014 00015

1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1

10000 10001 10002 10003 10004 10005 10006 10007 10008 10009 10010 10011 10012 10013 10014 10015 Rajah 8.3.2 : Menunjukkan Operasi MOVE

1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1

8.4

SET CARRY STC ( 40 ) Simbol

STC ( 40 )

Apabila keadaan perlaksanaan OFF, suruhan STC ( 40 ) tidak akan dilaksanakan. Apabila keadaan perlaksanaan ON, suruhan STC ( 40 ) akan ON carry ( Cy ) . SR25504 adalah carry flag yang akan ON apabila terdapat carry dalam sesuatu keputusan perlaksanaan. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN 40 adalah merupakan suruhan SET CARRY
45

46

8.5

CLEAR CARRY CLC ( 41 ) Simbol

CLC ( 41 )

Apabila keadaan perlaksanaan OFF, suruhan CLC ( 41 ) tidak akan dilaksanakan.

Apabila keadaan perlaksanaan ON, suruhan CLC ( 41 ) akan OFF Cy ( SR25504 ). CLEAR CARRY digunakan untuk reset Cy ( 25504 ) ke `0. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN 41 adalah merupakan suruhan CLEAR CARRY.

8.6

ADD ADD ( 30 ) Suruhan ADD mencampurkan data daripada dua saluran ( channel ) yang berbeza dan menghasilkan jumlah di saluran ( channel ) yang ke tiga. Tiga saluran tersebut adalah : Augend Channel ( Au ), Addend Channel ( Ad ) dan Result Channel ( R ). Julat nilai nombor bagi Au dan Ad adalah # 0000 hingga # FFFF. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN ( 30 ) adalah merupakan suruhan ADD ( 30 ). Simbol
ADD ( 30 ) Au Ad R 46

47

Proses mencampur akan berlaku seperti berikut: + +

Keputusan ( Result ) akan berada di R. Cy akan diset sekiranya keputusan adalah lebih besar daripada # 9999.
21600

00000 21600 21600

CLC ( 41 )

ADD ( 30 ) # 0001 # 0001 100

END

Rajah 8.6 : Rajah Tangga Menunjukkan Suruhan ADD Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 Suruhan LD OR OUT LD FUN ( 41 ) Operand / Data 00000 21600 21600 21600
47

48

00005

FUN ( 30 ) # 0001 # 0001 100

00006

FUN ( 01 )

Dengan merujuk kepada Rajah 8.6, Suruhan CLC ( 41 ) akan reset Cy ke nilai ` 0 . 21600 hingga 21915 adalah bit yang tidak mempunyai apa-apa fungsi dan boleh digunakan dimana-mana sahaja dalam aturcara. Hasil campur akan disimpan di IR100.

Contoh Kiraan ( 1 ) Au # 0001 = 1

Keluaran PLC LED `1 atau `0 Binary

Ad # 0001 = 1

100 (R) 2

Penerangan tentang operasi mencampur

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

20 21 22 23 20 21 22 23 20 21 22 23 20 21 22 23

Lampu keluaran PLC nombor 1 akan menyala, nombor binary adalah 21 = 2

Contoh Kiraan (2)

48

49

Au # 0022 = 22

Ad # 0021 = 21

100 (R) 43

Keluaran PLC

LED `1 atau `0

Binary

Penerangan tentang operasi mencampur

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

1 1

20 21 22 23 20 21 22 23 20 21 22 23 20 21 22 23

Lampu keluaran PLC nombor 0, 1 dan 6 akan menyala, nombor binary adalah: Keluaran 0 = 20 = 1 Keluaran 1 = 21 = 2 2+1 = 3 Keluaran 6 = 22 = 4 4 dan 3 = 43

8.7

SUBTRACT SUB ( 31 )

Suruhan SUB mencari perbezaan data diantara dua saluran dan menghasilkan keluaran pada saluran ke tiga. Tiga saluran tersebut adalah : Minuend ( Mi ), Subtrahend ( Su ) dan Result ( R ).
49

50

Julat nilai nombor yang boleh digunakan sebagai Mi dan Su ialah # 0000 hingga # FFFF. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN 31 adalah merupakan suruhan SUBTRACT

Simbol

SUB (31) Mi Su R

Proses tolakan berlaku seperti berikut:

21600

00000 21600
CLC ( 41 )

SUB ( 31 ) # 0010 # 0005 100 50

51

END

Rajah 8.7 : Rajah Tangga Menunjukkan Suruhan SUB Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 00005 Suruhan LD OUT LD FUN ( 41 ) FUN ( 30 ) Operand / Data 00000 21600 21600 # 0010 # 0005 100 FUN ( 01 )

00006 Contoh Kiraan Mi # 0010 = 10

Su # 0005 = 5

100 (R) 5

Keluaran PLC

LED `1 atau `0

Binary

Penerangan tentang operasi mencampur

0 1 2 3 4

1 1

20 21 22 23 20

Lampu keluaran PLC nombor 0 dan 2 akan menyala, nombor binary adalah: 51

52

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

21 22 23 20 21 22 23 20 21 22 23

Keluaran 0 = 20 = 1 Keluaran 2 = 22 = 4 4+1 = 5

8.8

COMPARE CMP ( 20 ) Suruhan CMP digunakan untuk membandingkan data dalam satu saluran dengan data dalam saluran yang lain. Untuk PLC jenis OMRON, suruhan FUN 20 adalah suruhan COMPARE.

Simbol

CMP ( 20 ) C1 C2

Keputusan COMPARE adalah salah satu daripada tiga keadaan iaitu sama ada lebih besar, lebih kecil atau sama dengan data yang dibandingkan. Jadual 8.8.1 menunjukkan alamat yang telah ditetapkan untuk tiga keadaan tersebut.

52

53

Flag GR (Greater) EQ (Equal) LE (Less)

Alamat 25505 25506 25507

C1 < C2 OFF OFF ON

C1 = C2 OFF ON OFF

C1 > C2 ON OFF OFF

Jadual 8.8.1: Menunjukkan Alamat Untuk Suruhan COMPARE

TR

00000

CMP ( 20 ) # 0010 # 0005 25505 10000

25506

10001

25507 10002

END

Rajah 8.8 : Rajah Tangga Menunjukkan Suruhan CMP Kod Mnemonik Alamat 00000 00001 00002 Suruhan LD OUT FUN (20) Operand / Data 00000 TR 0 # 0010 # 0005
53

54

00003 00004 00005 00006 00007 00008 00009 00010 00011

AND OUT LD AND OUT LD AND OUT FUN (01)

25505 10000 TR 0 25506 10001 TR 0 25507 10002

Dengan merujuk kepada Rajah 8.8, TR digunakan untuk menyimpan secara sementara status ON / OFF pada cabang-cabang aturcara. Bit TR adalah dari TR 0 hingga TR 7. Apabila suruhan LD 00000 ON, suruhan CMP ( 20 ) akan dilaksanakan. Suruhan COMPARE akan membandingkan nilai di C1 dengan C2. Rujuk Jadual 8.8.2

Keputusan C1 > C2 C1 = C2 C1 < C2

OUT 10000 ON OFF ON

OUT 10001 OFF ON OFF

OUT 10002 OFF OFF OFF

Jadual 8.8.2 : Menunjukkan Keputusan dari Rajah 8.8

Dalam Rajah 8.8, nilai 10 dibandingkan dengan nilai 5. Nilai 10 adalah lebih besar daripada 5. Oleh itu, suruhan OUT 10000 akan ON.

54

55

AKTIVITI 8b
JAWAB SEMUA SOALAN BERIKUT 1.1 Tandakan LED yang akan menyala di keluaran PLC 16 keluaran, apabila nilai-nilai berikut digunakan sebagai Au dan Ad di Rajah Tangga 8b.1. Isikan Jadual 8b.1 yang mewakili 16 keluaran PLC. i. ii. iii. Au = # 0005 , Ad = # 0005 Au = # 0050 , Ad = # 0051 Au = # 0065 , Ad = # 0068
21600

00000 21600

CLC ( 41 )

ADD (30) Au Ad 100

END

Rajah Tangga 8 b.1

15

14 13

12

11 10

Jadual 8 b.1

55

56

1.2

Tandakan LED yang akan menyala di keluaran PLC 16 keluaran, ketika operasi SUB dan operasi CMP. Isikan Jadual 8b.2 yang mewakili 16 keluaran PLC untuk operasi SUB dan Jadual 8b.3 untuk operasi CMP. Rujuk Rajah Tangga 8b.2. i. ii. iii. Mi = # 0004 , Su = # 0001 Mi = # 0010 , Su = # 0008 Mi = # 0015 , Su = # 0010
21600

00000 21600
CLC (41)

SUB (31) Mi Su 100 00003 CMP (20) # 0003 100 25505 10003

10004 25506

25507

10005

END

Rajah Tangga 8b.2 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

56

57

Jadual 8b.2

Keputusan (i) (ii) (iii)

OUT 10003

OUT 10004

OUT 10005

Jadual 8b.3

MAKLUMBALAS 8b

JAWAPAN 1.1 i. 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
57

58

1 ii. 15 14 13 12 11 10 9 8 1 7 6 5 4 3 2 1 0 1

iii. 15 14 13 12 11 10 9 8 1 7 6 5 1 4 1 3 2 1 1 0 1

Jadual 8b.1

JAWAPAN 1.2 Jadual untuk operasi SUB i. 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 0 1

ii. 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 0

iii. 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 0 1

Jadual 8b.2

Jadual untuk operasi CMP.

58

59

Keputusan (i) (ii) (iii)

OUT 10003 OFF ON OFF

OUT 10004 ON OFF OFF

OUT 10005 OFF OFF ON

PENILAIAN KENDIRI
SOALAN 1 Merujuk kepada Rajah S1 dan Rajah S2, i. ii. Tuliskan kod mnemoniknya. Terangkan kendaliannya.
21600

00000 21600
CLC (41)

ADD (30) # 0005 # 0005 100 59

60

MOV (21) # 0001 100 END

Rajah S1

21600

00000 21600
CLC (41)

ADD (30) # 0010 # 0005 100

SUB (31) # 0020 100 101

00003 CMP (20) # 0003 100 25505 10003

60

61

25506

10004

25507

10005

END

Rajah 2

MAKLUMBALAS PENILAIAN KENDIRI

JAWAPAN 1 Kod mnemonik bagi Rajah S1. Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 Suruhan LD OUT LD FUN (41) FUN (30) Operand / Data 00000 21600 21600 # 0005 # 0005 100 00005 00006 FUN (21) # 0001 100 FUN (01)

Kendalian Rajah S1.

61

62

Apabila suruhan LD 00000 ON, suruhan ADD dan suruhan MOV akan dilaksanakan. Hasil campur akan di simpan di IR100. Suruhan MOV akan memindahkan nilai hasil campur di IR100 dengan nombor 1.

Kod mnemonik bagi Rajah S2. Alamat 00000 00001 00002 00003 00004 Suruhan LD OUT LD FUN (41) FUN (30) Operand / Data 00000 21600 21600 # 0010 # 0005 100 00005 FUN (31) # 0020 100 101 00003 TR 0 # 0015 101 25505 10003 TR 0 25506 10004 TR 0 25507 10005

00006 00007 00008 00009 00010 00011 00012 00013 00014 00015 00016 00017

LD OUT FUN (20) AND OUT LD AND OUT LD AND OUT FUN (01)

Kendalian Rajah S1.

62

63

Apabila suruhan LD 00002 ON, suruhan ADD dan suruhan SUB akan dilaksanakan. Hasil campur dari suruhan ADD akan di simpan di IR100.

Suruhan SUB akan menyebabkan data yang di simpan di IR100 ditolakkan dari 0020 (20) dan bakinya di simpan di IR101. Apabila suruhan LD 00003 ON, suruhan CMP akan membandingkan data yang di simpan di IR 101 dengan 0015 (15). Keputusannya adalah suruhan OUT 10003 akan ON. Ini menunjukkan bahawa nilai 15 adalah lebih besar berbanding dengan data yang di simpan dalam IR 101.

63