www.nhasisaigon.

com

K THUT LY CAO RNG

BS. Trnh Ngc Tin C th rt nhiu ngi lm vic trong lnh vc nha khoa lun quan nim rng ly cao rng l mt k thut rt d, v ai cng lm c. Mc ich cui cng ca vic ly cao l lm sch ht tt c cao rng trn b mt rng v trong ti li. Nghe c v nh rt n gin. Vy cu hi t t ra l t u m li c nhng tin n kinh khng nh: - i tri, ly cao rng xong v ht c hai hm, c bui ti c t ht c rng, khng ng c. - Chy mu kinh lm, nhn pht khip. - Ly cao rng c nh hng n thn kinh. - au ht c hm. - Nghe ci ting ku m pht s. - Khng phi v duyn v c m li c nhng li than vn nh vy, tt c u l do k thut ly cao rng ca ngi thc hin cha tt. Ti h ch mi l bc s mi ra trng, kinh nghim cha nhiu, nhng trn ht vi tinh thn hc hi v b, ti h i tm hiu rt nhiu ni, ch rt nhiu chi tit. Vi tm kin thc hn hp ca mnh, ti h ch dm bn lun mt cht v k thut ly cao rng, v nhn thy rng: hu ht nhng bc s v y t, cng nh k thut vin m ti h tng c dp lm vic cng khng bit ly cao rng. Xin anh ch em nu c chm th chm nh nh thi . V bi vit ny l ca chnh kinh nghim ti h rt ra cng vi vic c lm vic cng mt nha s rt tm huyt ch dy cho tiu , khng h ging trong sch v no (v ti h cng cha thy sch v no dy), c nhiu sai st, mong c ch gio. Rt ng tic l vn ting anh ca ti h rt km, khng bit trong sch v nc ngoi no c khng m tm my ci hnh mnh ha. ACE no gip c ti h th ti h cm kch lm lm. I. DNG C CHUN B: - My co cao. - Betadin. - Cht nh bng. - Sindolor.

www.nhasisaigon.com

II. NGUYN TC LY CAO RNG: y chnh l im to ra s khc bit nht, to nn nhng cm gic gh gh ca bnh nhn sau khi ly cao m khng phi ai cng bit, hoc l c bit nhng v mun lm cho nhanh nn c tnh l i. Nguyn tc l: tuyt i khng bao gi c dng u nhn ca u ly cao rng tc ng vo b mt rng theo mt gc vung so vi b mt rng (tr nhng v tr nh h, rnh qu nh, ch a lt qua ch khng b xung) Trong hot ng ca my ly cao rng th u nhn tn cng ca u ly cao l v tr rung mnh nht. Rt nhiu ngi v mun ly cao rng nhanh chng nn s dng u mi, ly cao rng vi thi gian rt nhanh nhng i li, bnh nhn cm thy rt but, v nht l ly cao rng di li th chy mu rt nhiu. c bit l khi u ly cao vung gc vi b mt rng nh vy pht ra ting ku cc cc cc nghe rt kinh. (nh kiu ci my c b tng vy so snh rt chun y !). III. T TH BNH NHN V T TH NHA S : y l yu t quan trng nht. T th lm vic ng nht chnh l t th khin cho nha s cm thy thoi mi nht, nhn c r nht v tr cn lm vic. Khng c mt quy chun no dnh chung cho tt c mi nha s v mi nha s c nhng thi quen khc nhau, kch thc u bnh nhn, cch cm dng c ca bc s, Nhng c 2 t th phi hp gia nha s v bnh nhn lun c s dng: - Vi hm di, chnh gh sao cho lng bnh nhn hng 1 gc 45o so vi nn nh, u BN nm ngang bng ca nha s - Vi hm trn, chnh gh sao cho lng bnh nhn gn song song vi nn nh, u bnh nhn nm ngang ngc nha s. - Mi hm trn hm di th mi cung s ngi nhng v tr khc nhau, s ni r hn trong phn sau. Ch : T th ly cao rng chnh l s tng hp ca tt c mi t th m nha s thc hin tt c cc th thut khc (cha ty, phc hnh, ). V vy vic c c t th ly cao rng chun phc v cho vic thc hin cc k thut khc c tt hn, trnh cho nha s phi b nhng nh hng do lm sai t th (g, vo, ). IV. QUY TRNH LY CAO RNG : 1. Kim tra tng th nh gi tnh trng v sinh rng ming ca bnh nhn, xc nh mc cao rng.
2

www.nhasisaigon.com

2. St khun ton b vng ming bng betadin. 3. Ly cao rng vi hm trn: Chia lm 3 vng: - Vng 1: T R18 R14. - Vng 2: T R13 R23. - Vng 3: T R23 R28. Mi nha s s c nhng thi quen ngi khc nhau, cch lm vic khc nhau nn ly v tr no trc, mt trong hay ngoi trc l ty mi ngi. y, ti h xin c trnh by theo trnh t: Ly hm trn trc, mtngoi trc v ly t phi sang tri. 3.1. Mt ngoi vng 1: - u bnh nhn nghing sang tri, h ming mc va. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng banh m. - Trc u ly cao hi nghing ra ngoi so vi trc thn rng. Lu rng v tr ny rt kh nhn thy cao rng pha xa cc rng hm ln. - Vng tip gip gia 2 rng c th c cao rng k, dng u tn cng lt nh gia k ny s ly ht cao rng phn ny. 3.2. Mt ngoi vng 2: - u BN nm thng hoc hi nghing nh sang phi (ng ht bn phi), khngcn h ming qu to. - Nha s ngi v tr gc 11 12h. - Tay tri ko mi BN (ti h rt thch dng tay v cm nhn c rt tt lc ca tay, khng ko qu mnh gy aucho bnh nhn). - Vng rng ny l vng rng thm m, v vy cn ch quan st nhng chi tit cao rng nh nht. 3.3. Mt ngoi vng 3: - u bnh nhn nghing hn sang bn phi. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng banh m bnh nhn. 3.4. Mt trong vng 1: - u bnh nhn nghing hn sang phi, ng ht t bn phi. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng.
3

www.nhasisaigon.com

- Thc hin ly cao rng, ch mt xa rt kh ly sch. 3.5. Mt trong vng 2: - u bnh nhn nm thng, h ming tng i ln. - Nha s ngi v tr 11 12h. - Tay tri cm gng, v tr ny th phi nhn qua gng: t mt gng mt gc chch khong 45o, nh n chiu thng vo gng. t u ly cao hi nghing so vi trc thn rng. 3.6. Mt trong vng 3: - u bnh nhn nghing sang bn tri (ng ht t bn tri). - Nha s ngi v tr 7 9h. - Tay tri cm gng. - Thc hin ly cao. 4. Ly cao rng hm di: Tng t hm trn, hm di cng chia ra thnh 3 vng, tip theo vng 3 th ti h tm gi l vng 4, 5, 6. - Vng 4: T R38 R34. - Vng 5: T R33 R43. - Vng 6: T R44 R48. 4.1. Mt ngoi vng 6: - u bnh nhn hi nghing sang tri. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng hoc cmlun ng ht ko m bnh nhn. - Thc hin ly cao. 4.2. Mt ngoi vng 5: - u bnh nhn thng. - Nha s ngi v tr 11 12h. - Tay tri ko mi bnh nhn (lu v tr ny phi ko mi hi rng mt cht nc khng b bn ra ngoi). - Thc hin ly cao. - Ch : C rt nhiu bnh nhn b mn nhm rng ca di v k c cha thy mn nhiu, nhng ch cn c nc xt vo trn ra cn thi thy but. iu ti h mun ni chnh l nhm rng ny l nhm rt nhy cm, v vy khi ly cao rng vng ny ti h lun rt ch . Gii thch c l l do nhm
4

www.nhasisaigon.com

rng ca di kch thc tng i nh, v vy ch cn b mn t thi gy ra kch thch (ng, ty). 4.3. Mt ngoi vng 4: - u bnh nhn nghing phi. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng banh m. 4.4. Mt trong vng 6: - u bnh nhn nghing phi. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng. - Thc hin ly cao. 4.5. Mt trong vng 5: - y l v tr rt th v. Ti h thy rng c nhiu bnh nhn h ming tng i ln, v tr ny khi bnh nhn nm thng v nha s ngi 12h s nhn r. Nhng thc t c rt nhiu bnh nhn h ming hn ch cng vi kch thc u ca h li kh to, lm che khut tm nhn. Ngi ly cao rng nhiu s vic ny, c bit khi ly cao rng cho nhng ngi nc ngoi to bo. khc phc iu ny ti h thng phi iu chnh gh mt cht cho ph hp vi h, cng vi vic bo h ci gm cm xung mt cht. Nh th nhn s r hn. - Bnh nhn nm u thng, hi ci cm. - Nha s ngi v tr 11 12h. - Tay tri cm gng, nh sng n chiu vo gng phn chiu vo mt trong vng ny, vic ly cao s nhn c r hn. - c bit vng ny s ly tng i kh khn vi nhng bnh nhn b khp khnh nhm rng ca di. 4.6. Mt trong vng 4: - Bnh nhn nghing u sang tri. - Nha s ngi v tr 9h. - Tay tri cm gng banh m. - Thc hin ly cao.

www.nhasisaigon.com

5. Bi sindolor : Vi nhng bnh nhn c tnh trng vim li mc va tr ln, nn chm sindolor lm cho li sn li, ngn s chy mu, v nn kt hp cho bnh nhn mt n thuc cha vim li khi v nh. Bnh nhn s cm thy rt hi lng sau khi ly cao rng, ng thi s cng hi lng hn vi cch chm sc ca bc s. 6. nh bng. 7. St khun li bng betadin. 8. BN sc ming tht k ly ht mu do bi betadin,k n thuc vim li nu cn,hn bnh nhn ti khm nh k.