Nazım Hikmet - Bütün Eserleri 1

Tm kitap severleri Sakl Ktphane'ye bekliyoruz. Not. Bu e-kitap tantm amaldr.
Sevdiiniz bir yazarn zarar grmesini istemiyorsanz n izleme yaptktan sonra beendiyseniz ltfen satn alnz.Hi birey baskl bir kitab elinize alp okumann verecei keyfi veremez
Orodruin & Kahin
www.e-kitap.us
Hazrlayan ve redakte eden: Polaris
{ kutupyldz kitapl } 119
www.e-kitap.us
TRK SANATILARI DZS

Birinci basm 1975 kinci basm 1976 nc basm 1977
www.e-kitap.us
NAZIM HKMET
TM ESERLER I iirler 3
LK RLER 835 SATIR SESN KAYBEDEN EHR
Hazrlayanlar erif Hulsi/Asm Bezirci
CEM YAYINEV
www.e-kitap.us
LK RLER
www.e-kitap.us
Aklama lk iirler ile 835 Satr ve Sesini Kaybeden ehirin birinci basmnda baz zel isimlerle ekler arasna kesme iareti konulmamtr. Tutarlk salamak amacyla, taraf mzdan, btn zel isimlerden sonra gerekli kesme iareti konulmutur. lk iirlerin altndaki rum tarihlerin yannda keli parantez iinde mild karlklar gsterilmitir.
A. B.
www.e-kitap.us
YAYIMLANMAMI LK RLER
www.e-kitap.us
FERYD-I
VATAN
Sisli bir sabaht henz Etraf brmt bir duman Uzaktan geldi bir ses ah aman aman! Sen bu feryd- vatan dinle iit Dinle de vicdanna yle hkmet Vatann paralanm bar Bekliyor senden mit.
20 Haziran 1329 [1913]
www.e-kitap.us
MEHMET AVUA!
Vatan iin ey kahraman Hayatna hor baktn Arslan gibi saldrarak Namertleri hep yaktn Kurun bitip tfein de krlnca Dmanna ta attn Bu beslet karsnda hangi kale dmez ki Bu ecaat karsnda hangi dman kamaz ki te senin dmann Tabi ki kaacak Yine byk Trk ad Dalar talar aacak Yine Trkn bayra Kaleleri ykacak Yine Trkn gemisi Denizleri aacak Yine Trkn sanat Avrupa'ya taacak Yine Trkn sinesi Vatan akyla dolacak te bunlar emin ol Emin ol ki olacak Yine Trkn tarihi Yaldzl sahifeler yazacak.
22 ubat 1330 [1914]
www.e-kitap.us
BR BAHRYELNN AZINDAN
Musikim ddk Hayatm deniz Biz deryada gezeriz Bize derler Turgutolu Yakarz ykarz biz cihan lm karmzdadr anbean Vatan urunda ederiz fed-yi can Topumuzdan kan glle Eder her taraf tarumar Vatan urunda fed-yi cana Benim gibi ok kiiler var.
3 Knunuevvel 1330
10
www.e-kitap.us
YANGIN
Yanyor! Yanyor! Mthi tarrakalar ekiyor aguuna o advv-i beer Valdeler haneler yetimler Semaya kalkm istimdat eden eller Valdesiz pedersiz kalm masumlar Gaipten halikten medet bekler Bir zaman pr-gurur gezen zenginler imdi hakir Bakyor bu nr- cehenneme gzler dalyor Ar ar Her yerde h enin Her yerde iftirak Talilerine isyan ediyor Btn bu halk.
6 Knunuevvel 1330 [1914]
11
www.e-kitap.us
OLMA MALUP!
Galipleri herkes sever Maluplardan nefret eder Hakl haksz olsun malup Yine herkes nefret eder Onun iin ey vatanda Hi bir zaman olma malup Yr yr da deniz a Hi bir vakit dnme geri Zira maluplarn yolu geri Anla bunu ey arkada Maluplara lmek iyi Onun iin ey vatanda Hi bir zaman olma malup
www.e-kitap.us
VATANA!
Ey zavall vatanm Neden byle alyor Neden midir, nk ona Evlatlar bakmyor
Oul Bakmaz isem ben sana Haram olsun Trklk bana te ana gidiyoruz Vatan iin lmeye Gidiyorum leceim Dnmeyeceim geriye Ana Git olum git Vatanna hizmet et Vatan iin kann Her eyini feda et Nianlna kyne Her eyine veda et Oul Gidiyorum ben ana Selam syle babama Yavukluma syle ki Alamasn hi bana
23 ubat 1330
13
www.e-kitap.us
A MON ONCLE (x)
Tu n'est pas mort Tu n'est pas mort Tu vit encore Tu vivra toujours Dans le coeur de ta patrie.
(x) iirin evirisi yledir:
DAYIMA
Sen lmedin Sen lmedin Hl yayorsun Her zaman yayacaksn Kalbinde yurdunun. (ev. A.B.)
14
www.e-kitap.us
EHT DAYIMA
ntikamm aln diye ehit daym inleme Rahat otur Bana bakp beni yle titretme ntikamn alnacak sen ey ehitlerin evlad ntikamn alnacak sen ey Ouzlarn ahfad
(BENM DAYIM)
Daym! Daym! Oydu byk kahraman Benim ulu Trk gsm te oydu kabartan Bana byk kahramanlk eserleri gsteren Bana li fedakrlk dersleri hep veren Vatan iin fed-yi can etmenin Usuln reten Millet iin lmenin Bykln telkin eden 15
www.e-kitap.us
IRKIMA
Ey rkm sen bir zaman Avrupa'y titreten stanbul'u fetheden Ftihlere maliktin Ate saan sahralarda harp eden Cengvere sahiptin Bir zamanlar Avrupa Cehl iinde yzerken Yine sen ey rkm lm-i vakte in limlere maliktin Neden bugn Avrupa Sana meydan okusun Neden bugn O cehalet yuvas Sana ilim retsin.
www.e-kitap.us
(EHT DAYIMA MABAAT)
ntikamn almak iin nleyecek semalar ntikamn almak iin Kkreyecek denizler ntikamn alnacak ehit daym inleme Rahat otur Bana bakp beni yle titretme
(EHT DAYIMA MABAAT)
Neslimin merkn bana oydu gsteren Trkln sanatn bana oydu reten Bunun iin ben daym severim Ona kar kalbimde Pek ulu bir hrmet beslerim
Haziran 1331
17
www.e-kitap.us
ELIK
elik elik ite benim z babam Zaferimi temin eden kllar Hep yapan Ftuhata yardm eden Toplarm hep dken Dmanmn titredii Snglere heybet veren Denizlere hakim olan Donanmam ihsan eden Trk ruhunda bir sanat Hislerini irat eden Garba arka askerliin Fenlerini reten Gkyznde tayyareler uurtan Denizlerin altnda tahtelbahir yrten Benim z babam eliktir
18
www.e-kitap.us
INTIKAM
ntikamm aln diye baryor Ha aslm camiler ntikamm aln diye baryor Snglenmi masumlar ntikamm aln diye baryor ksz kalm yetimler ntikamm aln diye Hep alyor dedeler ntikamm aln diye Hep inliyor semalar ntikamm aln diye Baryor Rumeli Sen ey ulu neslin evld Bu feryada susacaksn yle mi?
19
www.e-kitap.us
BENM ANLADIIM
elik pene, demir bilek ve kavi kol Keskin bak; Geni gs, sert ak Lzm bize deniz gibi bir ak.... Bakr ehre, ate kanl, pek canl Bir Trk genci Denizlerde; tek inci te benim anladm: Gemici! 20
www.e-kitap.us
BEKLERKEN
Gzlerim yollarda beklerim seni Koyu karanlklar zyor beni Saatler geiyor gelmedin hl Semada yldzlar o gelmez diyor Ruhum bu hitapla bezgin eriyor Kalbimi ac bir phe buruyor Saatler geiyor gelmedin hl Grdn m sen onu doan ay syle ldryor beni beklemek byle Saatler geiyor gelmedin hl
1334 [1918] - Yaz - Kadky
21
www.e-kitap.us
FIRTINADAN SONRA
Niyazi Nihat'a
Gkyz bulutsuz mavi bir lke rpnr kpkle lcivert deniz Karki sahiller bir renksiz- glge Her taraf uyuyor her taraf sessiz Siyah kayalarda bklm beli Ak sal ana gzleri nemli Ufukta bir kk beyaz yelkenli Grnce semaya ald eli Tam bugnle Olum Hasan Poyraz vard Gitme dedim drt gn oldu gideli daha hl gelmedi deniz olmutu deli gitme o dinlemedi 22
www.e-kitap.us
Anne bu poyrazn gn elinden A yattk katksz ekmek yedin sen Sdn hi hell eder mi ana Onu a yatran nankr oluna Kocam da yediydi a gzl deniz Kundakta oluma aladm sessiz Olumu ayrma benden Allahm Hasan isterim senden Allahm Duas bitmiti indi kayadan Dedi: Acr bana elbet Yaradan Gnler byle geti gelmedi olu Matemli gzleri ya ile dolu Bir sabah Aye'yi buldular l Knal salar kpk rtl
23
www.e-kitap.us
BENCE SEN DE MD HERKES GBSN
Gzlerim gznde ak semiyor Onlardan kalbime sevda gemiyor Ben yordum ruhumu biraz da sen yor nk bence imdi herkes gibisin Yolunu beklerken daha dn gece Kayorum bugn senden gizlice Kalbime baktm da ite iyice Anladm ki sen de herkes gibisin Bsbtn unuttum seni eminim Maziye kart imdi yeminim Kalbimde senin iin yok bile kinim Bence sen de imdi herkes gibisin
334 [1918] - Yaz - Kadky
24
www.e-kitap.us
DENZE
hsan
Kadri'ye
Co ey deniz kudur, atl, dalgalan Haykr inle kpr atla alkalan Geni enginlerin bir mezar olsun Siyah ufuklarn rzgrla dolsun Es ey takn rzgr yk parala es Seni l istemem duymak baka ses Duyulsun uluyan sesin yalnz Snsn semanda en son kalan yldz
334 Yaz - Kadky
25
www.e-kitap.us
SAMYE'NN
KEDS
Yeil deniz gibi gzleri vard Beyaz tyleriyle bir kme kard Azn ssleyen sedef dilerdi Baygn nazar t ruha ilerdi Severken aldatp birden kaard Okarken apansz pene aard Onda bir kadnn gururu vard Srmeli gzlerinden riya akard 26
www.e-kitap.us
O GECE DENZ
Birden rzgr hayat gibi esince Karanlklar ar ar gerindi Denizdeki ili hayat bu gece Sonu gelmez lmden de derindi Bu ilh bykln nefesi Doldurmutu nihayetsiz boluu Andrrd hayattaki son sesi Dalgalarn sahildeki soluu 27
www.e-kitap.us
KUTUP YILDIZI
Yal dualarn sessiz mkesi Snmeyen midin snmez yldz ulenden akyor teselli sesi Yldzlar gzeli gemici kz Her billur mavi gece denizde Bize sevgiliden selm getiren Selmet yldz sen gemimizde Bir peri kzsn kn da ben Issz denizlerde teselli veren Sonsuz lemlerin gm merkezi mit gibi parla, parla snmesin Indan mahrum etme sen bizi 28
www.e-kitap.us
LMN SIRRI
lmn srrn sordum bir gence Gld de bu ni suale nce lm dedi, lm bir hitir bence Genliimi yalnz ak ile rdm Rast geldim ak sal bir ihtiyara Lanetler ederdi bir eski yre Sorunca lm dedi bir re nk rya gibi bir hayat srdm Bu srr sormaa karar verdim ben Hayat hicranla dolu lden Bakt bo gzlerle yet okurken Dedi ben hayat lmde grdm 29
www.e-kitap.us
MAZI
Kalbimde maziden bugn izler var Her siyah saatim bu izle erir Ruhumu gemiin hicrn sarar Doanlar lr len dirilir Anladm hayatm mazinin ad Yllara karan her ey ses verir Hasretle doludur gemiin yd Mazinin elemi bile tatldr. 30
www.e-kitap.us
EZEL SEVG
Mukaddes aklar inkr ederdim Yabanc illerde sevgi ararken lh duygular hayalmi derdim Ak sal banla yanmdayken sen Kimsesizim ite sessizim bugn Kalbimde solucu hislere kin var lh duygular sendeymi o gn Ana mezarnda bak ruhum szlar 31
www.e-kitap.us
BR KI
Ydnzda mdr o ok karl gn Bir kn elinden tanmtk biz Bastmz yerler beyazd btn Ydnzda mdr o ok karl gn Yollarda bu kadn acep ne arar? Demitim uzaktan sizi grnce Bembeyaz bir gece hazrlarken kar Yollarda bu kadn acep ne arar? O k bahar da unutturamaz imdi yalnz sizle dolu kalbime Ruhumu zapteden ey h sihirbaz O k bahar da unutturamaz 32
www.e-kitap.us
MTAREKE GECELER
Ne canl bir k, ne bir yolcu var Karanlk sokaklar kimsesiz, sessiz Siyah gecelerden teselli arar Hayata darlm kiiydik biz Yolumuz bu len ehrin vaktiyle Zevk ile yaayan en en yeriydi imdi duymuyorduk bir nefes bile Bugn onlar mazi gibi eridi. Hepimiz hicranl, hepimiz yasl lp yaatmaa etmitik yemin Gaml ruhlarmzda nurdan bir pasl ehit kardelerin yaatt kin 33
www.e-kitap.us
El ele bylece ilerlerken biz Glgelerde ayak sesleri soldu Drt omuza uzanan bir tabut sessiz Sokaklarda ar ar kayboldu. lm dnp olmadk mebht Neden bu bizleri bir yasla sarsn? Ey siyah yollarn yolcusu tabut! Sana gpta ettik, sen bahtiyarsn. Yklan bir yurdun harabesinde ten baykular dinlemedin sen Zafer gnlerinin zevki var sende Mazinin ydyla inlemedin sen... 1334 [1918] - Sonbahar Hamidiye Kruvazr
34
www.e-kitap.us
BR HTIRA
kimiz yan yana ilerliyorduk O gece ilk defa konutum sizle Birbirimize ok sualler sorduk Asl tanrken gzlerimizle Sizde sr dolu bir gzellik vard ri gzleriniz t ruhu sarard Kalbimde yer tutan her ey karard Bende braktnz ok derin izle 35
www.e-kitap.us
VRAN DYAR
Gndzszm Burda mrn Rastgelmedim Her ey kalbi
her saatim bir siyah gece hi zevki yok hicranlar ok bu illerde glen bir gence kemiriyor bir zehirli ok
Kime baksam gzlerinde derin bir kin var Benliinin t iinden yaral herkes Bu vatanda pek ateli esiyor rzgr Her ocaktan ykselmekte bir hummal ses Bu elemin sebebini her kime sorsam Viran cra ufuklar bana gsterdi Buralar bir mazinin ld yerdi Evltlar istikbalden bekler intikam 36
www.e-kitap.us
YILLAR GET YRDAN HL GELMED HABER
Yllar geti yrdan hl gelmedi haber O vefasz yad ellerde acep ne eyler? Rzgr ona dertlerimi bari sen anlat Git kaygusuz en gnlne biraz elem kat Ayrlmtm ben onunla bir karl gece Hatrlamaz o geceyi belki iyice Yldzlarla parldayan bir sema gibi Ya dolmutu pek sevdiim siyah gzleri Yllar var ki o bak dnerekten Akmz lmeyecek zannetmitim ben Bu hissimde yanlmamak midi bugn Beni biraz yaatyor ite onunn: Rzgr ona dertlerimi ne git ne anlat Ne de gelip hasta ruha daha elem kat 37
www.e-kitap.us
BR HAYAL ARADIM MEYHANELERDE
Ahular bezminde Yllara karan o Ayrlk hznn Hicran avuttum
bade n ettim hayat nerde ben de g ettim viranelerde
Sakiyan payime aard dmen Gnlmn hicriyle neyler inlerken Bugnse derdimle ba baaym ben Bir hayal ararm meyhanelerde Yrimin gzleri vermiyor huzur Kalp yalnz onlarn ydyla vurur nemez ruhuma bir yabanc nur Anarken ben onu bo lanelerde 38
www.e-kitap.us
RBAP
Uzakta inleyen u rbap neden? Byle gecelerden teselli arar Ruhuma in bu titremeden Anladm onun da bir hicran var Her nme bir hayal yaatyordu arkn efsaneli kelerinden Geenler durup bu kim diye sordu Gecenin koynuna fsun serperken Ruhlar uyutan bir h sihirbaz Bu ili kadnn nermin elleri Elinde inleyen o esir saz Tasla m uyuttu en sahilleri? 39
www.e-kitap.us
NTIZAR
Bir m t e v e r r i m e n i n ba ucunda
lecek anladk artk iyice Kalbimiz imdiden hicrile dolu Her gnn ufkunu sarnca gece Diyoruz belki son akamdr bu Hayata gzleri yorgun hummal Her yeni sabahtan mit arayan Bu kadnn ruhu ok muammal Glyor azndan boandka kan Biz bugn en ac yaray detik Elemle inlerken imdi kalbimiz Bilmem ki neden hi dnmemitik Ayn uzun yollarn yolcusuyuz biz 40
www.e-kitap.us
HAK YOLLARI
O yollardan kervan gemez ku gemez Oralarda nur doludur her gece Yrdke uzar uzar gnlerce O yollardan kervan gemez ku gemez O talklar asrlardr kimsesiz Fakat bugn ite onun ezel Sktunu ihll eden yalnz biz Yryoruz hakk sezdik sebzeli 41
www.e-kitap.us
RYA
Dn gece ryamda grdm ben sizi kimiz sahilde berabermiiz Enginde soluyan yorgun denizi Saran ufuklara ruh olmuuz biz Ak benekli siyah tlyle gece Alrken bir solgun gn koynuna Gzlerin mahmurdu senin gizlice Bir buse kondurdum gzel boynuna El ele glerken her en yldza Saadet ok uzun srecek sandm Hayat dediimiz o fettan kza Aldanmak isterken birden uyandm imdi ne gece ne deniz ne de siz Grmyorum artk o nurlu yeri Elemle inleyen kalbimde yalnz Biare iirimin kafiyeleri 42
www.e-kitap.us
TESADF
Dn akam yine ben Zaman ldrmtr Bence siz imdi bir Kalbimde hl o ilk
grmeseydim sizi derdim sevgimizi yabanc iken neden akmn izi
Anladm benden ne kadar kasanz siz Yine mazimizle balyz ikimiz Keke birbirimizden uzak bulunaydk da Dn akam tesadf etmiyeydik biz 43
www.e-kitap.us
BR GURUP
Bembeyaz bulutlar krmzlat Sonra yava yava deminki renksiz Gklere renk veren bir ziya tat Alrken hulyal enginlere biz Ufuklar dumansz ve yelkensizdi Sahiller uzakta solgun bir izdi Snen gn sularda glgeler izdi Ar ar nefes alrken deniz 44
www.e-kitap.us
HAYAL YOLLARI
Hayal yollarnda emeller snmez Oralara bin nur yaar her gece O yollara sapan bir daha dnmez Yrdke uzar, uzar, gnlerce O yollarda her gam, her ac erir Ve gklerden bir ses der ki ilerle O yollardan nice bin k air Hl geiyorlar kafilelerle Hepsinin Hepsinin Hepsinin Kalpleri dilinde efsne-i ak kararan gzleri yorgun dilinde efsne-i ak bir kara sevdayla vurgun
nlerinde vecde gelmi sallanan Eslfn glgesi bir siyah buu Ellerinde bir gl var ki rengi kan Gemek istiyorlar bu sonsuz yolu...
1334 [1918] - Sonbahar - ADA
45
www.e-kitap.us
KK DNCELERMDEN
1 Sinemde hlyamn lo glgesine Ezel geceler ar dolatm Uyup ilhammn lgn sesine Sonsuzlua giden yollar atm Yarlnca birden ebedin gl Dedim ki bir srla varlk rtl ekince gzmden bu siyah tl Yine bir hilii grdm de atm
1335 - 1919 - lkbahar - Kadky
46
www.e-kitap.us
3 Daldm da denizin loluklarna Sard her uzvumu ac bir korku Belki kmam dedim ben de yarna Kimbilir ka gz cezbetti bu su.. Maziye karm bugn her biri Ka ruhu dinledi derinlikleri... Gidenler bir daha dnmyor geri Sonsuzluk arzuya en feci pusu
1335 [1919] - Yaz - Hamidiye
4 Soluyan rzgrn Bir saa bir sola Sallanan bir kuru Omzumun stne nefeslerinden kmldanarak dal zerinden dt bir yaprak
Sararm bir kadit el gibiydi bu Omzumdan kayarak ilk okay Aktt ruhuma souk ve kuru lm dncesi denilen k. Demek ebediyen yattktan sonra Son damlam emen bir dal stnden Kimbilir belki de uyup rzgra Olumun omzuna deceim ben O akam yollarda gezip bo yere Bu fikre zt kan bin sebep saydm Yine teselliler bulurdum mre Yaprak olduuma emin olsaydm...
1336 - 1920 - Kadky - K
47
www.e-kitap.us
AR
Yahya Kemal'e Her gn daha dalgn grrdm onu Bu ssz beldenin sokaklarnda En ac gln sezdim yolunu ri gzlerinin nemli aknda Bir gn bakmtm da gittii yere Kimdir diye sordum ben geenlere Dediler bir air kskndr ehre Mersiye dolar dudaklarnda 1335 [1919] - Peyki evket Torpido Kruvazr 48
www.e-kitap.us
DENZLER ARZUYA EN FENA PUSU
Baktm da denizin boluklarna Sard her uzvumu ac bir korku Belki kmam dedim ben de yarna Kimbilir ka gz cezbetti bu su Bolua karm bugn her biri Ka ruhu dinledi derinlikleri Gidenler bir daha gelmiyor geri Denizler arzuya en fena pusu 1335 - Sonbahar - Peyki evket Torpido Kruvazr 49
www.e-kitap.us
BR MUHACRN AZINDAN
Geride brakp dumanl bir iz Bozulan ordunun arkasnda biz Yurdundan kovulmu alnmz yerde Geldik dert katmaa daha bin derde Ydn tayp gemi zamann O ssz yollarda dklen kann Renkleri titriyor gzlerimizde Bir feci bozgunun ah! bizde bizde Hamidiye Kruvazr 50
www.e-kitap.us
BR MUHACR i KADININ AZINDAN
51
www.e-kitap.us
YNE AKAM OLDU
Yine akam oldu karard sular Bo dalarda kaval akisleri var Gllerden kayboldu beyaz kuular Eilen dallarda inliyor rzgr Gm ivilerle sema gerildi Gecenin glgesi dt ovaya Lleler sarard gller serildi Blbller kt doacak aya
1335 - Yaz - Nianta
52
www.e-kitap.us
YALNIZ
Hummal ruhlar sevda sarar da Her gencin yannda bir sevimli kz Dert gibi karanlk uzun yollarda Yine ben yalnzm her gece yalnz Mazide tattm sergzetleri Ne kadar getirmek istesem geri O eski gnlerin imdi her biri Kalbimde getiim yol kadar ssz
1335 - 1919 - Yaz - Kuzguncuk
53
www.e-kitap.us
ONLARA
Gnlmn yollar yle ssz ki Grmedim stnde bir rya bile Bu boluk iinde uyurdum belki Ben de okanlsam bir kz elile Grdke sevien mesut Szlyor kalbimin en ince Bu gzel kzlarn neden Elemez bu gnl teselli iftleri yeri hi biri ile
1335 [1919] - Kadky
54
www.e-kitap.us
LDKTEN SONRA
Dalmtm mazinin lgn sesine Evinin nnden geiyorken dn Gemi zamanlara aladm yine Hlyamda yaarken o gzel yzn Neden bugn bu ev bylece ssz Nerde eski gnler nerdesin ey kz Sensiz gnlm imdi yalnz, yapyalnz Derdini sararken bir eski hzn Gel bari hayali yakn gel sokul Bu hasta gnlden bir teselli bul Bak o da maziye alayan bir dul Birbiri stnden getike her gn Niin solmayan bir sar gldn Nasl oldu bilmem ne abuk ldn Kara topraklarla sen mi rtldn Gzlerin gzmde yayorken dn Bir mezar m sana son alan yer Sen gibi gzeller lrse eer inandm ki bazan yaar ller Eski sevgililer nnde btn 1335 - Sonbahar - Kadky 55
www.e-kitap.us
ONA
Bir sonsuz hiliin koynunda sevdam Her gn biraz daha derinleirken Niin yklmyor bama bu dam Yenilmez acy fazla tattm ben Gelmedim sesinle bir dem elele Bakmadm gzne bir kere bile Beynimi kudurtan bu humma ile Dersem gnahkr emin ol ki sen!..
1335 - Kuzguncuk - Sonbahar
56
www.e-kitap.us
GL
Masal
Bundan nice bin yl evvel Hint illerinde htiyar bir ahn dilber bir kz varm Gzel sultan en hulyal emellerinde en gnln alatacak bir ak ararm Dertlilie heveslenen bu dilber peri Bulamam gnln rm edecek bir yr Etrafnda ah gzl esireleri Bir altn taht zerinde gezmi bin diyar Bir gn yine ateli bir Gece olmu sultan inmi Gm telli erganunlar ahn kz muber imi l geerlerken altn tahtndan inlerken birden yine bahtndan 57
www.e-kitap.us
Diz kerek birer birer ekilmi herkes Hint gzeli derdi iin secdeye varm Ufuklarda lyorken en son kalan ses O Budadan hl byk ak ararm Benliini bir ryann serinliinde Yava yava terkederken bu gzel sultan Birden srma adrnn derinliinde Peyda olmu tun tolgal bir atl civan Bunca yldr arad bu emeline Tam kavumak isterken artk bu tatl Rya devam edememi Hint gzeline Glmseyip hayal gibi kaybolmu atl Uyannca akn yalnz ryada yeri Olduunu anlamt bu Hint sultan Birden sokmu gen gsne demir haneri le akm damla damla krmz kam Diyorlar ki bugn ordan geen her kervan Kzl renkte hi solmayan bir gl grrm Bu iein etrafnda bir krmz kan T ezelden ona snmez bir hle rm
1335 - 1919 - K _ Hamidiye
\
58
www.e-kitap.us
MUHACRLERDEN BAZI
PARALAR
Birinci perde
1 Fikret Geceler, geceler durgun geceler. Ben gibi elemle yorgun geceler, Yine teselliye muhtacm sizden, Ruhlar uyutan eleminizden... Gelmedi bir haber yine alayn Alnca matemli atk balayn Hicranla uykusuz geen geceler Tkenmez yasm ien geceler Siyah glgeleri dklm yer, yer Geceler, geceler ssz geceler Yldzsz geceler
59
www.e-kitap.us
kinci perde
2 Fikret Ka yl var ki rahat etmedik bir an Gnllerde elem serhatlerde kan Hicreti tadal gemedi bir gn Yetmezmi gibi de bu kadar hzn Bak yine ald hicran yllar, Al giden benizler ya dner sar, Ya, yllar geer de gelemez haber Gzleri yollarda analar bekler . . . .
nc perde Hastaneyi anlatrken 3 Sreyya Viran koularda solgun benizli Yarallar yatar, hepsinin gizli Ahlar bir derin mrlt gibi Ykselir, gecenin atarken kalbi... Siyah dehlizlerinde glgeler uzar, Nemli havasnda eski bir mezar Serinlii vardr karanlklardan, Szyormu gibi damla damla kan Talara szlr, snk bir k Lekeli bir sedye ite u yn Duvarn yannda, nde bir fener Hilie giderken yeni lenler Yine ac, ac bir ses haykrr Buras lmn ilk admdr . . . .
1335 - K - Hamidiye Kruvazr
60
www.e-kitap.us
GNAHLARIMDAN
Uhrev cennete aldanmyoruz Kalbimizde artk yok eski yerin Seni korkuyla da biz anmyoruz Hilikte bir varlk gsteren ey din!.. Ebed hayata inanmyoruz Sana tapanlara lyksan eer Ezilen kalplere biraz mit ver. lme bir baka teselli gster Uhrev cennete aldanmyoruz!.. 1335 - K - Merkez Hastanesi 61
www.e-kitap.us
GRMEDM KULUNUN BAHTYARINI
Yarabbi yarattn bu gnllere Neeyle beraber gzyalarn En byk azab kattn bu mre Her dem dndrp bize yarn Sana iman eden her temiz kalbi Bile dndren varln gibi Akl bu srra da ermez Yarabbi Grmedim kulunun bahtiyarn 1335 [1919] - K - Erenky 62
www.e-kitap.us
BZ GS VERDKT EN RZGARLARA
Deniz enginlerde ald hzdan Ayaklarmzda kpklenirken Sular geiyordu salarmzdan Dalarken engine kardeimle ben Gsmn stnde o gzel ba ndik de yan yana slak sahile Topladk koynundan bin deniz ta Uzayan kumsalda koup el ele Bembeyaz Serperken Matemler Biz gs bir duman halinde sular dalgalar sararan kra iinde biten sonbahar verdikti en rzgrlara
63
www.e-kitap.us
DN HEDYES
Hafize Hanma Neeyi tatmamak mmkn mdr hi Hayatn en mesut bir gnndeyiz. Sarmal kalpleri lmez bir sevin Bir peri kznn dnndeyiz. Aldnz beldenin en gzelini Doktor bey dorusu bahtiyarsnz Herkese vermezdi yle elini Gzeller gzeli bir tek kzmz kiniz ba baa ayn yastkta Uyutun hayatn elemlerini Bu solgun yazya bir gn baktkta Bahtiyar olanlar dnn beni
1335 - Kadky
64
www.e-kitap.us
ACILARIMDAN
ri damlalarla dolu gzleri Her gece sofrada kardeim neden? Saryor koluyla bo kalan yeri Hep onun yzn biz dnrken. te dudaklar sarard yine Gsn iirten u hkrk ne? Yoksa o isim mi gelir diline Kck mazini dndke sen
1335 - Kadky
65
www.e-kitap.us
2 Belli ki kardeim darlm yine te ak yznden damla kayd E olmak istedim ben elemine O bana kserek bin sebep sayd Dedim ki: Yznde yine yalar m? Kck hanmlar hi alarlar m? Dedi: Alar mydm, hi phe var m? Benim de yanmda annem olsayd
1335
3 Iklar sneli saat oldu Vakit ge kardeim haydi yatsana Bak ssz evlere karanlk doldu Hi korku vermez mi geceler sana? Korkmam gecelerden brakn beni Bitmez dertlerimle ba baa emi? Dndryor da yalar annemi ok tatl geliyor alamak bana
1335
66
www.e-kitap.us
ARKANDAN...
Nerde ldn bilmem nerde mezarn? Hangi ilde verdin son nefesini Bana yalnz ld dediler seni Nerde ldn bilmem nerde mezarn? Arkandan dkld iki damla ya Maziye kartn sen de ey kadn Biraz da dillerde dolap adn Arkandan dkld iki damla ya
1335 - Kadky - K
67
www.e-kitap.us
GDEN GEMCLERE
Gemici arkadalarma Boazn sular ne kadar durgun? Sahilde soluyan dalgalar yorgun rpnan bir siyah kanat gibidir.. Uzaktan akseden u ac ses ne? Gmlp gklerin lo sinesine Kaybolan karart bir gemi midir? Gidenler bir daha dnmezse eer Alp kapanan u kzl fener len gemicinin cokun kalbidir. Bu uzun yollardan dndr de geri Yarabbi sen koru bu gidenleri Onlar da bir evin tek sahibidir.
1335 - 1919 - K - Kadky
68
www.e-kitap.us
AKAM HSLER... Krn t sonunda ufka yaslanan Dalarn srtnda lo glgeler var; Dumanl yollarda para para kan Halinde karard biriken sular... Matemle yaylan bu ihtiamn Mutlaka nnde durup dneyim Alnca rengini snen akamn O zaman sorarm ben kimim? neyim?..
1336 - 1920 - K - Kadky
69
www.e-kitap.us
GECELERMDEN
Celal'e Rzgrn dedikleri
Bu gece gzm yummak isterken Bo bir rya olan zavall dne imden aladm bu kadar erken Yetien gnlerin u lmne... Duymamak isteyen bam yanyor... Perdeyi iirtti bir serin rzgr Mumumun alevi dalgalanyor. Duvarda titreyen bir lo glge var... Bklp kvrand mumumda k ite o da snd.. bu grlt ne? Odama dolarken imdi karanlk, Ortak m kyor rzgr derdime?.. 70
www.e-kitap.us
Elemli bir ahla ses kesilince Anladm bu dua bir ihtiyarn Fakat bak ufukta aard gece Ala ey zavall!.. Geliyor yarn Perdeyi bir daha iirtti rzgr Odamda dolaan yle bir ses var: Ne ar geiyor byle saatler Hl da karanlk gn almad Gnei istiyor kalbimde bir yer Ne ar geiyor byle saatler Ruhumda ezel bir cokunluk var Sanki glmek iin domu gibiyim Bu uzun gnlerim olsa bir rzgr Yllar atlatmak istiyor kalbim Ne ar geiyor byle saatler Hl da karanlk gn almad Odamdan neeli ses kesilince Tandm sznden bir gzel kz Sevin ey zavall! Aard gece Snyor gklerin en son yldz...
1336 - 1920 - K - Kadky
71
www.e-kitap.us
BR GECE
Suat'a
Sonbaharda esen rzgrlar gibi Bir nefes geti de meclisimizden Sebepsiz bir elem skt her kalbi Sonbaharda esen rzgrlar gibi Gen kzlar gmlp koltuklarna Glgeli gzlerle lolua dald Gen kzlar gmlp koltuklarna Hlyada esir bir tua dald... Bakarak lmbann izdii ize Birden hanmlarn en neelisi Dedi: Deva buldum eleminize Dert dksn bu gece bir ruhun sesi 72
www.e-kitap.us
Bu sz anlamak isterken herkes O bir bir tutup ellerimizi Dedi: te burdan gelecek o ses Bir kk masaya gtrp bizi Kaplad bembeyaz bir duman gibi Her gen kz eliyle bir ufak yeri Olsaydm bunlarn bir dem sahibi Ah! Bu eller eller gen kz elleri Herkesin kalbinden ayr niyeti Asrlarca evvel rm eti Bu gnse bir anda ebediyeti Atlayp gelecek bir ruh bekledik Bekledik, bekledik gkten bir haber Belki onu gren ruhlarmzda Bilinmez hisleri duyduran bir yer Bekledik, bekledik gkten bir haber Korkuyla arparken kalbimde kanm Davete balad yine o hanm: En olmaz eylere iman edip biz, Hl seni ey ruh beklemekteyiz! Ebed hayata inanacaz Esrarl beldeden gelirsen eer Ebed hayata inanacaz Teselli ver bize... Yalnz bir haber En olmaz eylere iman edip biz Hl seni ey ruh beklemekteyiz.
73
www.e-kitap.us
YARABB BAHTIMIZ NE KADAR KARA
Gklerden gelmedi hl bir haber Yllar var dillerden dmezken adn ok fazla inlettin Yarabbim yeter Cezaya arpmaksa bizi muradn Yarabbim bahtmz ne kadar kara Biraz da nurunu yak bu diyara Bir k bu sonsuz karanlklara Yarabbi bahtmz ne kadar kara 74
www.e-kitap.us
UYUYAN KADIN
Kapanp glgeli gz Karmda bir kadn Sanki o hulyal bir Kapanp glgeli gz
kapaklar uykuya dalm suya dalm kapaklan
Sa kolu altnda gzel boynunun Bklm bembeyaz bir kuu gibi Her inip kalkmas ya o koynunun! Kim bilir ne mesut bunun sahibi Kapanp glgeli gz Karmda bir kadn Sanki o hulyal bir Kapanp glgeli gz kapaklar uykuya dalm suya dalm kapaklan
Kadky
75
www.e-kitap.us
ARTK BU GEZMEKTEN DNELIM GERI
O kuytu yollardan getik yan yana Souk ellerimde titrerken eli Kardeim daha ok sokuldu bana Gsterip karanlk derin gkleri Uzaklama yeter bu kuytu yerden Bu bitmez karanlk derin gklerden Gizli bir elemle korkuyorum ben Artk bu gezmekten dnelim geri 76
www.e-kitap.us
BR FKR
Ne gzel denilen bir yze deil, Sevdaya vurgundur benim bu gnlm Geceye mehtaba gndze deil Hayata baldr kalbdeki dm Gsme hangi renk salar yaylsa Kalbimi saracak glge ayndr O ruh Kabe'de de secde klsa Duann gittii lke ayndr
Kadky
77
www.e-kitap.us
YELLENMEYEN DALLAR
Yollar, eski yollar hznl yollar Aalar glgesiz dallar ieksiz Maziden her izi silmi bir rzgr Yollar, eski yollar hznl yollar Akan bir dalgal nehri andran Glgeler bir gelip bir gidiyordu Omuzlar kk gzlerinde kan Bu yolun sonunda her geen sordu: Netice bulmayan bir emel gibi Bu dallar acaba iek amaz m? Yoksa beklenilen esen yel gibi Bir daha gelmeyen uzak bir yaz m? 78
www.e-kitap.us
TAYREK OSMAN
Uzak aksi sadalar yer yer silh sesleri Drtnal giden atlarn soluyan nefesleri... Dan yamacnda ky atrtlarla yand... Tepede bir atlnn glgesi aydnland Palasnn ucundan damlyor zulmete kan te bir baskn verdi yine Tayrek Osman. Heyecana susayan ne kanl bir gnl bu... Hara kesmi kendine orum'a giden yolu Ne bir ku uuruyor, ne kervan geiriyor Kar koyan kyleri kltan geiriyor. Yine bir ky yakt gazabnn rzgr Yangnn nda grnd atllar Hepsinin arkasnda srnen glgeler var Kz erkek oluk ocuk balanm gidiyorlar 79
www.e-kitap.us
bret olsun diyerek teki kylere de Bunlar ldrecek imdi kanl derede Bir sarp uurum vardr gidilirken orum'a Boluklara alan bu yaln uuruma Uzak karl dalardan her akam kurt inince Daha siyah grnr ufuklarnda gece Daha yorgun gibidir semasnda yldzlar Bu yorgun yldzlarn gklerde ruhu szlar Uurumdan bolua ba dnmeden baklmaz Eer kenarlarna yaklalrsa biraz lgn bir dua gibi derinden bir ses gelir Talarn arasndan sar bir su ykselir Kanl dere diyorlar ite bu akan suya Bu gece dere dalm ryal bir uykuya Talarda inleyerek sayklyor bu derdi Onun iniltisine ufuklar cevap verdi Gitgide yaklayor zulmette bir uultu Atllaryla gelen Tayrek Osman'dr bu.
80
www.e-kitap.us
MURADA ERDREN PINARIN SES
Omuzunda testi su banda kz zm sar pullu yemenisini Yayp salarn dinliyor yalnz Murada erdiren pnarn sesini arp cennetten son yavuklusunu Atld, gelince cevap adna Ap halka halka pnarn suyunu Nazl'y erdirdi son muradna
Kadky
81
www.e-kitap.us
GENLK
Babama
Arkadalarnn tanda ala Drt yldr her yerde can verirken ilk Bak bugn mukaddes duygularnla Sana sus diyorlar zavall genlik. Drt yldr hudutta kan dkenlerin Yaslarla kendin yaz mersiyesini Drt yldr hudutta kan dkenlerin Matem yllarnda ykselt sesini. Bir ah!.. demeden de bak Anadolu Bekliyor imanla son saatini Gklere dayanan dalarn yolu Hep karde kemii hep karde teni Git bugn o ssz yollarda ala Drt yldr her yerde can verirken ilk Bak bugn mukaddes duygularnla Sana sus derlerken... Haykr!, ey genlik.
1336 [1920] - K - Kadky
82
www.e-kitap.us
YAYIMLANMI LK RLER
www.e-kitap.us
HAL SERVLERDE ALIYORLAR MI? Bir inilti duydum serviliklerde Dedim: Burada da alayan var m? Yoksa tek bana bu kuytu yerde, Eski bir sevgiyi anan rzgr m? Gzlere inerken siyah rtler, Umardm ki artk lenler gler, Yoksa hayatnda sevmi ller, Hl servilerde alyorlar m? 84
www.e-kitap.us
MAN
lk Yldz
Lolukta ararken elini, elim: Krk akam st ste bakarsan eer lk kan yldza, dedi sevgilim, Dolarm gnlde bo kalan bir yer!.. Krk akam st ste: Sevsin! szn lk kan yldzla getirdim yda. Yine aratyor her yarn dn. manm kalmad yldzlara da!.. 85
www.e-kitap.us
NAMUS
Aye'nin Mercanlar
O gzel Aye'nin ak gerdannda Daima parlard dizi mercan. Bunu takan dervi durup yannda: Kopsun, dedi, gnah iledii an!.. Uzun gnler geti, nihayet bir yl Bir gnah iledi kaynayp kan! Aye eski Aye, yalnz o kzl Mercanlar sarmyor ak gerdann!..
www.e-kitap.us
LM
Madem ki vurmayan yine kalbimdir, Bembeyaz bir gl koklarken lsem, Bir pala altnda can versem de bir... Madem ki vurmayan yine kalbimdir! 1 Bu akam korsanlar bekliyor pusu... Enginden engine taan rzgrla, Gkler alalp da kararnca su Kalyonlar att gcrtlarla. Her pala yararken yer yer gkleri Zulmete fkrd bir enseden kan Bolukta bir glge ileri, geri Salland.. Devrildi.. ld bir korsan. 87
www.e-kitap.us
2 Sonbahar, sonbahar, geldin mi yine, Hastalar beklerken son gnlerini?.. Beyaz bir gl alp bir kz eline Skyor o ifa bulmaz yerini. Birden iin iin bu hkrk ne? Bir iki damla kan kzartt gl. Glgeler inerken s a n benzine Elinden dt gl... imdi kz l. 3 Iklar solgundu avizelerde; Siyah tlleriyle ryan kadnlar Lo glgeler gibi kvrand yerde... Bu akam Hakann son matemi var! Avutmak istiyor sebepsiz derdi... ehvetle damarlar iip boynunda, Bir billur kadehi krp can verdi. En son bakirenin beyaz koynunda.
88
www.e-kitap.us
KSZLK
Sahillerden alan balk sandallar var... T ba taraflarnda yaklan atelerin Durgun suda alevden sallanan dallar var. Ykseldi uzaklaan sandallardan bir ark... Bu, son bir hkrktr, bir elemdir ki derin Matemiyle anyor yklan yce ark. Pul pul parldyorken ayn altnda deniz, Arkamdan sesi geldi ufka dalan elerin... Bu ilkbahar gecesi yalnz benim kimsesiz. Kimsesiz, son matemin yayan ydym; Bir ah bile demeden can veren yiitlerin Yollarn gzleyen illerin evldym! imdi t uzaklara, arka dnerken yzm, Anladm ki zavall yurdumun acsn Duymayan bu beldede kimsesizim, kszm! 89
www.e-kitap.us
BZ VE DENZ
Byk kardeim Faruk Nfiz'e
Ademi hatrlatan ufuklarnla, deniz, Azap eken u hasta gsmze dol, boal! Son seste benzimizi solduran glgeyi al, Biz lrken glmeyi isteyen kalblerdeniz. Deniz, ne hulyaldr sonsuz derinliklerin; Durulmu sularnn koynunda uyut bizi. Alsn da dalgalarn en son nefesimizi, Fnilerin gezdii yorgun sahillere in. n, de ki: Sevenlerin alnn lm emez; Atln dalgalara, beklerken sizi adem. Parlatmasn gzleri lrken bir damla nem, Elli yllk mrmz hicrana bile demez! 90
www.e-kitap.us
HERKES GB
Gnlmle babaa dndm demin; Artk bir sihirsiz nefes gibisin. imdi ta iinde bombo kalbimin Akisleri snen bir ses gibisin. Maziye karp sevda yeminim, Bir anda unuttum seni, eminim, Kalbimde kalbine yok bile kinim Bence artk sen de herkes gibisin. 91
www.e-kitap.us
i.
UYAN FATMA
Gsme yaslan da yatandan in, Gel uyan uykudan, beni alatma! Geen yl elinle baa diktiin zmler sarard... Ah uyan, Fatma! Bak, sabah ald... Bak, ktkleri Iklar parlatt, uyan, diyorum!.. Saatler geiyor, ben bu esmeri Baygn uykulardan silkemiyorum... 92
www.e-kitap.us
SULARI SOUK PINAR
Sular souk pnar, Sulan souk pnar, Ateten dudaklarn Gsne koydu da yr Sen neden snmadn Sen neden snmadn? 93
www.e-kitap.us
Genlie Masal:
KIRK HARAMLERN ESR

Ahmet Hmit'e
Geni dallardan szan gecenin glgesiyle, Ormanda uuldayan rzgrlarn sesiyle, Bu akam renklerini kaybedince her iek: Bir kahraman esirin kollar kesilecek... Bu bir anl erdir ki Rabbi bulmu kannda.. Bir kere drmeden yksek marur alnnda Alevden bir sancan tam glgesini.. Memleketler kermi ykseltince sesini. Tam alt yz yirmi yl bir nur iin dvm, Fakat gnn birinde kfir eline dm.. imdi ezmek istiyor onu Krk Haramiler, Bu son akam kalbinde Rabbi bulmazsa eer Ormanda renklerini kaybedince her iek Bir vuruta bin kesen kollar kesilecek! 94
www.e-kitap.us
te rzgrda uan alevleriyle yer yer Siyah aalklardan parlad me'aleler.. Dumanl bir kzllk orman glgeliyor anl esirleriyle Haramiler geliyor.. ...Aasz bir meydanda byk ktkler yand: Haydutlarn karanlk yzleri aydnland... Kk bir oda gibi yosunlanm bir ta Kendisine taht yapan Haramilerin Ba: Bir eyler mrldand bir eyler emreyledi Sonra bouk bir sesle: Haydi kesiniz, dedi.. Haydutlar ar ar ekilirken geriye Geni yksek bir glge itildi ileriye... Tun bir ehre parlad alevin rzgryla Yksek gururlu aln, geni omuzlaryla Kollar kesilecek kahraman esirdir bu... Ne dudaklar sar, ne gzlerinde korku Bir demir heykel gibi yle hissiz bekliyor... Nihayet hep ktkler olunca bir yn kor: Haydutlarn iinden birisi ilerledi Kollarn kesilecek haydi hazrlan dedi... Zulmette parldad elii bir baltann Kuru bir ses duyuldu, sonra fkran kann Damlar ateten yer yer duman kard: imdi anl esirin yalnz bir kolu vard... Orman batan baa dolat bouk bir ses teki kolu da kes! teki kolu da kes!.. Brakt baltay cellt alrken yerden, Meydana glgeleri yaknlaan gklerden: Haykrd bir byk anl mazinin yd Birden balta esirin elinde parldad!..
95
www.e-kitap.us
LDES
Gzide Halama Ldes tutualm seninle diye Dn gece yalvardm en sevgiliye, mal bir eda verip sesine, Sevgili dedi ki: Syle nesine?. Dedim: -Aldatrsam eer ben seni, Bir kere peyim beyaz enseni; Aldanrsam gn yzme bakma! San nmde zp brakma!.. Grelim yenecek diye kim kimi, Gld, kabul etti bu teklifimi. Artk her szmden bir hile seti... Dakikalar geti... Saatler geti.. 96
www.e-kitap.us
Ne onu aldattm, ne de aldandm, Bu byle seneler srecek sandm... Onun dalgnl benden de derin, Eski bir ark ii ipek minderin Bir ucunda kendi, bir ucunda ben, Gzlerimiz yerde dnyorken Ne hiyle bulalm diye yarna, Birden o san omuzlarna Tel, tel datarak karmda, durdu. Sonra dizlerime dp oturdu, Dedi ki: -Yaknla! Yaknla! Eil! Artk ben ldesi cezay deil Btn varlm unuttum bir an.. Bu beklenilmeyen iltifatndan Binlerce ihtiml gelirken akla, Dedi: -u fildii ince tarakla Sam tara bir tel incitmeden!. Daha tarana elim gitmeden Gld ldes diye yerden kalkarak: Dt paraland yerlerde tarak...
97
www.e-kitap.us
EFENIN NASIHATI
Fan enginlere atp ruhunu Bir nura yryen lleriz biz! Mukaddestir bizim son harabemiz ekil yolcu!. ekil ineme onu!. Beyninde ademin imei aksn, Bu yerler tarihi kanla yenmitir, Her ta lmle sihirlenmitir; Yolcu! Gafil yolcu! arplacaksn! 98
www.e-kitap.us
BAHARIN LK GN
Seyredip bahar penceresinden Mazisi bembeyaz gemi bir kadn. Dedi: Elem duydum her en sesinden Keke bahar! Keke almasaydn!. mrmn hep byle sevgisiz, sessiz Maziye karm ka bahar var?. Ne eski bir ehre, ne kalbde bir iz! Ah!. Alma bahar! Alma bahar!. 99
www.e-kitap.us
BR DAKKA
Sevgili Yusuf Ziya'ya
Deniz durgun gl gibi, gitgide geniliyor Sular kayalklarda nurdan izler iliyor, Engine sarkan gkler batan baa yldzl.. imdi gsmde kalbim arpyor hzl hzl. Gklerden bir yldzn glgesi dm suya Dalm suyun koynunda bir gecelik uykuya Bazan uzunlayor, bazan da kvranyor Durgun suyun altnda bir mum gibi yanyor 100
www.e-kitap.us
Yakn olaym diye bu gkten gelen ize yle eilmiim ki kayalardan denize Alnmdan den salar yorulmu suya dedi Baktm geni ufuklar bamn stndeydi Bilemem nasl oldu geldi ki yle bir an Yenilmez bir haz duyup denize atlmaktan Kurtulmak ne kolaym faniliimden dedim Doruldum atlrken bir dakika titredim. Bir dakika sonsuzluk doldu tat gnlmden Bir dakika bir mr kurtarmt lmden
101
www.e-kitap.us
KAIRILAN KIZ KARDELER
Biri: Efelerin yavuklusudur Baygn gzleriyle bir iim sudur. br: Frtna ezdi ezeli Yklan sarayn en son gzeli. Biri: Akdeniz'de san tarar, Sahilde snerken l dalgalar Dii kaplan yatm gibi pusuda, Krlan aksini seyreder suda.. br: Kasrnn kubbelerini, Ulu mabedinin en dik yerini, ki anl nehre aksettiriyor. Bu aksin nnde ruhu ediyor.. Birinci apkndr, en, edaldr, kinci yorgun bir st daldr! Bu iki kardee gz koymulard; Gz koyanlarn bir klesi vard; Bu kle tarihin naml hrsz, lk nce kard birinci kz!. Nabzn bolukta sayan bir gece, Gsnde ahaplar kayan bir gece, Arkadan kollar balayp kzn, Baygn karld kz apanszn... 102
www.e-kitap.us
Yorulmu efeler uyuyorlard, Hepsinde son cenkten bir yara vard. Yzlerde matemin derin izleri, Biraz solgun gibi tun benizleri! Nihayet ufukta anca sabah, Dalardan, dalara aksetti bir ah!. Her efe hrsndan bir kaya krd.. Gzleri kanlanan Reis haykrd: O kahpe hrsz git devir efe!.. Atna atlayan her demir efe, Karlan kzn ardna dt.. Yolda bine kar bir tek dvt, Her syrlta palas kndan, Eilip drt nala giden atndan, Bolua bir kafa yuvarlyordu! nnde kaarken bu kahpe ordu Ala boyuyordu mor cepkenini.. Sa kolundan sarkan srma yenini Paladan damlayan kan kzartmt, Onun dvtke gayz artmt... Bir leke srmedi o gururuna, Byle senelerce ak uruna Durup dinlenmeden dkt kann Btn bir cihann drt bir yann Kulaktan kulaa dolat ad, Bir efsane oldu aknn yd. Byle senelerce kendini yordu, Ne are bir trl bulamyordu.. imdi sevgilisi ok uzak yerde, Bin pusu kurulan dik tepelerde. Onunsa kalbinde gizli bir yara, alan ve aldran marur balara Bir yldrm gibi gkten decek, Kyamete kadar tek dvecek!..
103
www.e-kitap.us
AZZE
Bir ilhi gibi iten duyulur Seven gnllere in sesin: Banda hlenur, gzlerinde nur, Sevda mabedinde bir azizesin... Sihrinle dolarken bo muhayyelem, Gzlerinle telkin edilen dinin Kitab ne kadar olsa da elem En zahit kuluyum ben mabedinin Ryaya daldran arabn sun, nnde gnlmle gelirken dize. u yanan alnma bir kere dokun, Azize! Gzleri nurdan Azize!.. 104
www.e-kitap.us
BENM GNLM
Gnl kelebek olan aire Benim gnlm bir kartaldr, Nerde gzel grrsem ben: Haydi derim haydi saldr! Byle her an kan dkmekten Gagasnn rengi aldr!.. Gklerinde Gnllerin Gnllerle Her frtna tek yayor, ilhdr! urayor, bir hdr!.. 105
www.e-kitap.us
Alr kanatlar, Glgesiyle kaplanr yer! Kzl, kumral, siyah, sar Btn balar eilirler!.. Hi bir avc vuramad, Vuramaz da zannederim! Gnlmn yok baka ad, Benim gnlm benim derim!.. Hayr!.. Gnlm bir kartaldr, Nerde gzel grrsem ben; Haydi derim haydi saldr! Byle her an kan dkmekten, Gagasnn rengi aldr!..
106
www.e-kitap.us
DERGAHIN KUYUSU
Byk babama
Ne ili bir dua, ne iten bir h, Uyuyor serviler altnda dergh!.. Ka kere gnlm dinledi bu yer. Tek tk kandillerde yorgun alevler Titriyor gecenin sert rzgriyle. Gece sanki snen yldzlariyle Glgeli derghn dolmu iine... Bir inilti, bir ses... Bu yalvar ne? Yarabbi, ne iten anld adn!.. lmeden l! diyen bir itikadn Gnlden duyarak ulu sesini, Ruha ifa sunan felsefesini, Biri zikrediyor derghta ite. Gklere ykselen bu inleyite Elemi gizlidir bir h vhn. oktan dervileri yatt derghn... Bu yalvaran kimdir, kim bu zikreden? Yoksa alyor mu gnlm bilmeden! 107
www.e-kitap.us
Gnl! Bu inilti senden mi geldi?. Hayr, ite o ses yine ykseldi, Yine yalvaryor, yine alyor. Gzm dumandan eli balyor imde yaklan bir buhurdann... Vuruu duruyor kalbimde kann. Bir hayalet oldu yanan benliim: Bu kuvvetli ruh kim? Bu zikreden kim? Kim bu varlm kendine eken?.. imdi bir zulmette glge gibi ben O yalvaran sese ilerliyorum, Benliim lmeden ld! diyorum... Byle yryerek getike her an, Gitgide geliyor sesi yakndan Gitgide sinerken ben glgelere Yorgun ayaklarm arpt bir yere. Titredim bir taa an temasla, mrmde bu kadar korkmadm asla: Sanki ta kalbimi bir bak yard.. nmde bir kme karanlk vard. Btn varlm bir an unuttum, Yavaa eilip o yeri tuttum. Dergh kuyusunun duvaryd bu.. Yeniden benzimi sarartt korku. Burdan geliyordu o iniltiler! Gnlde titrerken pheli bir yer Allaha yalvaran Allahn ad Beynimin iinde bir uuldad. Sanki bir dakika arpmad kalbim... Ey ulu Allahm, ey ulu Rabbim! Kuyuda zikreden, alayan kimdi? ine eildim... Anladm imdi: sm-i Cellini candan andka, Yer yer ykselerek alkalandka, Kuyunun zulmette parlayan suyu... Kuyu zikrediyor, alyor kuyu!..
108
www.e-kitap.us
DERENN KENARINDAK HTYAR
Dnn tesellisini bekleyerek yarndan Bir akam geiyordum bir dere kenarndan. Sararm yosunlarla srkleniyordu su. Kylarda ryen yapraklarn kokusu len bir sonbaharn na'ndan ykselmiti, Bir koku ki alan bir mezardan gelmiti.. Bu l yapraklarn karsnda titredim, ryen baharlarn son kemikleri dedim. Bir su ki gider mutlak ite serviliklere.. Artk ilerliyorum, bam eilmi yere; Ar ar arkamdan geldi ayak sesleri, Bir ak sal ihtiyar grdm dnnce geri. O yzme bakmadan yrd suya doru, Dikkatle gzetledim ne yapacak diye bu. Kylarda ryen yapraklara eildi, Hepsini birer birer alp eliyle sildi, Hepsini kucaklayp koynunda skt.. Sonra, Teker teker frlatt srklenen sulara... imdi arkalarndan alayarak bakyor... Sular glgelendi, dere yorgun akyor... Bir sonbahar gecesi matemiyle alald, Artk orda ihtiyar bir yn glge kald. 109
www.e-kitap.us
AYIN AKSNDEK GZLER
Bir Bebek iin
Bu gece beyazlam, ayn altnda yine, Deniz durgun uzuyor gz alabildiine... Uykuda kinatn rya gren bir demi: Sislerde hayaletler sulardan ykseliyor. Kalbden sayklayarak ummandaki elemi, Deniz lo glgelerle bana doru geliyor!. 110
www.e-kitap.us
imdi yorgun alnmda hafif serinlii var Sular yava yava kmldatan rzgrn. Bamn stnde: Ay, tek tk snk yldzlar, nmde: Beyazlaan glgesi kayalarn... Sonra, krk bir ayna, gkteki ay yerine Parlayan paralarla sularda sallanyor, Bu beyaz krklarn bakarsa ilerine insan kendi aksini greceim sanyor. Eildim grmek iin korkudan koptu dm, Birleti yava yava o parlayan paralar. Kendi aksimi deil, iki siyah gz grdm: imdi ne yana baksam o sevgili gzler var...
111
www.e-kitap.us
MERAK
(Fantezi Ky Hikyesi) ok sevdiim babacma 1 Kyl diyordu ki geti sal Bu kz kymze ayak basal; Sknt veriyor burada yeri; Kye ilk geldii saldan beri kmad en ufak bir ii bile, Yzn grmedi bir kii bile, Hatta tanmyor kadnlarmz, Kye merak oldu dorusu bu kz! Yayor bizlerden bsbtn ayr Ne erri dokunur ne de bir hayr, 112
www.e-kitap.us
Bizden yksek grp kendi yerini Bozmasayd kyn detlerini! Gcmze giden budur diyordu, Sonra birer birer naklediyordu: Gn saran itin darsnda, Daa giden yolun tam yarsnda Yaan yamurlarla dam kararm, Duvarlar kk bir evi varm, Bu yer benziyormu deta ine, Kadnlar gitmi safa geldine, Kapsn birok defa almlar, Ne kap aan var, ne bir cevap var!.. Senelerce evvel, yine bu kyle Kurulan eski bir dete byle Riayet etmiyen kim olabilir? Byle saygszlk kimin haddidir?. Bu sr gnden gne derinlemede; Her akam toplanp kzlar emede: Dertli bir Sultandr bu diyorlarm Evinin nne gidiyorlarm. kmadan dalarn sert rzgrna, nmeden gneli tarlalarna, Her sabah o yoldan geen genlerin Manl gzleri daha ok derin. Kiminde boncuklar kiminde iek Hepsi de diyor ki: Beni sevecek! Kahvede yine bu dedikodu var, Ev ev dolaarak kocakarlar Diyorlar ki: Bu kz kahpe bir kadn. Bu hli mutlaka kem bir maksadn!.. Kt sz sylerken herkes bu hle, Eminim btn ky girdi vebale. Fakat taassubun omzunda merak Kar topu gibi yuvarlanarak Saatler getike bir oluyor, Evi susuz bir hayvan gibi soluyor.
113
www.e-kitap.us
2 Nihayet kahvede karar verdiler, Bu kz kapsn amazsa eer emeye gelince yine bu gece Zorla alacak yznden pee! Bu karara imam itiraz etti, Kyller ilk nce biraz naz etti, Sonra yemin edip hepsi Allaha, Dediler: Gidilsin bir kere daha Kapy amazsa bu sefer de, biz O kza haddini bildireceiz!.. 3 Kadnlar kapy yine aldlar, Fakat yine aksi cevap aldlar! Ky batan baa sarst bu haber, Coan halkla doldu her sokak, her yer, Hepsinin bir kalbe toplanp kalbi Dalgalarla akan bir nehir gibi, Homurdanaraktan ktlar yola, Baz saa tap bazan da sola Nihayet o eve gelip durdular, Kapy bir kere daha vurdular, Fakat bir netice kmad bundan, Belki baylmt kz korkusundan!.. imdi camlar bir bir kryorlar, Hep emrediyorlar, haykryorlar: Ya evi yakarz! Ya evinden k!.. Bu coan kitlenin nnde artk imamn szleri kr etmiyordu, Herkes: Yaklmal evi! diyordu. imdi son noktaya gelmiti merak,
114
www.e-kitap.us
Fakat ilerinden kimse karak Bu bell ii baedemedi: Hepsi gece gelsin grelim dedi! 4 Zavall gece kmad suya, Dalarken zulmette dalar uykuya Kyller yolunu hep beklediler, Yarn gece mutlak kar dediler. Bu ite heyecan duyuyorum ben, Nihayet drdnc gn bitmeden Merakn nnde boynumu edim, Ben de kyllerin ilerindeydim.. Hissimiz mantn ok haricinde, Gslerimizden bir an iinde Frlayacak gibi arpan kalbimiz, Karanlk yollar bekliyorduk biz! Yksek narlarn altna yattk, Hep birbirimizi glp aldattk, te bak kardan geliyor diye! Kimimiz: Bir kz olsun hediye, unu ilk grene benden! diyordu; Can sklanlar hep gidiyordu. Nihayet kalmtk on, on be kii. Sonuna erdirmek iin bu ii, Dedikodusunu yaparken kzn, Bilmem nasl oldu, sustuk anszn, Ne bir sz syleyen ne de bir glen, Baktm, uzaklarda ufka gmlen Dalarn ardnda ate yanyor, Gkler ar ar aydnlanyor, Yola narlarn dt glgesi, Yorgun kpeklerin ryen sesi
115
www.e-kitap.us
Akisler inletti bo sokaklarda, Damlar aydnlatt lo sokaklarda, Dalarn ardndan ate ykseldi, Parlayan bir kavis boluu deldi, Ay douyor dedi, yanmdan biri. Elimle eerek yattm yeri: Artk vakit geti, gelmez ki dedim! Bu gece bo yere ben de bekledim. Ayn doduunu haber veren ses Dedi ki: Sus artk, lkrdy kes! Bak, yolun ucunda bir karalt var. Baktm, bembeyazd uzayan yollar, Uzakta bir glge, bu oydu mutlak; Bazan ilerleyip bazan durarak Byd eklald geti nmden. Bir anda dnp anladm ki ben Nihayet kmt kalnca susuz, Uzun gecelerden sanki uykusuz, Her adm attka bir sallanyor, Bu gece yollar emin sanyor. imdi titriyorken heyecanmdan: Dur! diye haykrd biri yanmdan, Bir anda frlayp tarlay atm, Ben de kyllerle kza yaklatm; yle vahiydik ki, zavall yld! Birden bir hamleyle pee ald! Yan gzle yle bir yzne baktm; Kendimi skmasam alayacaktm: Yarabb ne irkin bir kadnd bu! Yarabb ne irkin bir kadnd bu!
116
www.e-kitap.us
EHVET
Ormanda yanan kz
Dallardan szlp batarken gne, Ormanda kayboldu ehvetin kz.. Bir kucak aldan yakt bir ate. Elleri krmz, yz krmz.. Birden t omzunda parlad alev, Boynundan ift rg dp salland. Kaplad ruhunu atete bir dev, Sokuldu... Sokuldu... Sokuldu yand... 117
www.e-kitap.us
BR PRENSES N MEKTUP
Karanlk yollarda karanlk esen Bir rzgrm ki ben memba amur, O yeil gzlerle yle bakma sen, Baka bir gnlde git tahtn kur... Gzlerinde yanan o alevi sil, Atlrm ak grsem her kimde. Ben iblisim kadn, yanmaktan deil, Yakmaktan zevk duydum cehennemimde! 118
www.e-kitap.us
OCAK BAI
kinci htiyar gel yle karma otur Bir mddet skt imdi seviyorum ocak ban, Bizlerin bu en son arkadan! Birinci htiyar Ne dedin? kinci htiyar Evet hep ihtiyarlar Bu kll atete teselli arar; Emin ol yegne dostumuz odur! 119 yleyse
www.e-kitap.us
Birinci htiyar Byle bir dnce beni korkutur! kinci htiyar Sonra, ocak ba ne hotur bilsen, yle bir koltua gmlp de sen Kzaran kllerde rya grdn m?.. Birinci htiyar Hayr ben dorusu.. ey.. kinci htiyar Ya!.. Grdn m! Ne diyordum evet yleyse dinle: Babaa kalnca kendi kendinle Koltuu ekersin ocaa kar, Kn da gl aan bu baa kar! Solgun avularn krmzlar, Gzlerin iinde yldzlar tar, Brak, uuldasn damda rzgr, Sen dinlerken ince trtlar Eilip dalarsn klde korlara, Kapanr iinde her gizli yara. Kalbine bir lk baygnlk dolar, Gitgide... Birden susar, birinci ihtiyara bakar Fakat sen dinlemiyorsun!.. Birinci htiyar Dalgn Hayr diyorum ha! Ne diyorsun?.. 120
www.e-kitap.us
kinci htiyar Anladm bo yere sylemiim ben! Yalnz bir kede hayat geen Her ihtiyar bilir bu hali mutlak! Birinci htiyar ok yanl dndn bu sefer de bak. kinci htiyar O da niin? Birinci ihtiyar nk... Yalnz deilim! kinci htiyar Arkadan olan bu bahtiyar kim?.. Birinci htiyar Marur ve mes'ut Kzm!.. kinci htiyar Ne, kzn m? Nasl ey?. Nerde?. On yl genlese de imdi bu yerde Yine memnun olmaz gnlm bu kadar.. Birinci htiyar Evet srma sal bir ocuum var, Krlara kmt nerdeyse gelir, Gelir bo kalbimde sesi ykselir!. 121
www.e-kitap.us
kinci htiyar Gzel mi? smi ne?.. Haydi cevap ver, Sen byle daima susarsan eer Ben imdi meraktan atlayacam! Birinci htiyar Mstehzi Bir odun atver snd ocam.. kinci htiyar Hain!.. Kap tarafndan ayak sesleri gelir Birinci htiyar Dur: zlme geliyor ite! kinci htiyar ldren bir ey var bu bekleyite! Kap tarafndan kahkahalar iitilir sonra taze bir gen kz sesi Kzn Sesi Baba!.. Almyor bir trl kap, iekler decek, ne aksilik bu!..
122
www.e-kitap.us
K DERT
Yusuf
Ziya'ya
Gnlden inledi, iten inledi, Ben anlataym da bir dinle, dedi, Sonra sen istersen bu hlime gl: Evde kiiyiz, dertli gnl; Hepimiz elemle urayoruz, Kr dolayoruz, kr yayoruz, Bir gn anlamadk birbirimizi, Sade bir damla kan balyor bizi, Annem dnceli, daima kskn, Yok mrmde onu en grdm gn; Kardeim ne'esiz, durgun bir ocuk, Hep gzleri yal, hep benzi uuk, Ben vakitten evveli ihtiyarlayan, Sevgisiz, emelsiz, gnleri sayan, Maziye alayan bedbaht, bir deli, Her gn biraz daha gnlm kederli, Onlarn iinde ben de sessizim; Dn ki: Ne hazin oluyor bizim 123
www.e-kitap.us
Ayn dam altnda toplanmz, Maziyi hasretle her anmz... sli bir lambann kr nda Koynuna glgeler gmlen oda Dinlerken soluyan nefesimizi, Baka baka hisle ayrr bizi: Annem genliini iten yd eder, O eski gnlerim ne gnlermi der, Tam sekiz yl evvel can veren babam, Gzmn nne gelir her akam! Kardeim: Kafesten geceye dalar, Kim bilir onun da ne elemi var? Ben, beni terk eden, beni aldatan, Bir sonu gelmeyen kbusa atan Kadnn yaarm htrasn; Gnlm tutuyorken hl yasn Maziyle uraan vuran dven Gururum krlr... Lmbadan den Ikta grrm onun yzn, Yeniden yaarm her eski gn! Boynuma dolanr sanki kollar, Uzun kirpiklerle o anda yar Kapanan gzleri: Seviyorum, der!.. Arzuyla tutuup kalbimde bir yer: Syle beni neden braktn? derim, imden kahrolur lmek isterim!. Bir azap akarken heyecanma Uzanan kollarm der yanma; nmden kaybolur o yava yava!. Gnlme dklr iki damla ya.. Bu byle giderse leceim ben!. Emin ol kardeim o yanmdayken Ne byle elemli, ne de bkestim!.. Artk alyordu, szn kestim, Dedim ki: zlme, derdim senden ok, Benim annem de yok, sevgilim de yok!.
124
www.e-kitap.us
CEML LRKEN
Mesut Cemil'e
El gzleri dalgn, geni aln sararm, Bir sanatkr hastadr, Cemil hasta yatyor. Oday bir matemin grnmez rengi sarm, Banda duranlarn kalbi yorgun atyor. nce parmaklarn slatt gz yalar. Odann sknunda hkrklar inledi. Hastann yava yava atlarak kalar, Sanki derinden gelen bir saday dinledi. Mukaddes elemini and bir kere daha; Uzak serviliklere evirerek yzn. Ah! Ey gafil faniler iman edin Allaha! Bir ilhi ruhun da geldi ite son gn... ok kudretli oluyor bir dehann gururu. Ecel! Onun yanna sen de el balayp gir! Nefesinle titreyen fanilerden deil bu, lmeyen bir sanatkr lm deindedir. Gkler geri alyor yeryznden sesini. imdi geni alnnda ebedin glgesi var! Banda alayanlar sonuncu bestesini, Ar ar kapanan gzlerinden duydular!.. 125
www.e-kitap.us
MEVLNA
Sararken alnm yokluun tac Gnlden silindi ne'eyle ac Kalbe muhabbette buldum ilac Ben de mridinim ite Mevlna Ebede set eken zulmeti deldim Ak iten duydum Ara ykseldim Kalbden temizlendim huzura geldim Ben de mridinim ite Mevlna. 126
www.e-kitap.us
YABALI HAYALET
Karaosmanoullarndan Cevat ve Fevzi'ye
Bir gece bir odada drt arkada toplandk; Bir uzak rya olan gemi gnleri andk. Gzlerimiz yalyd, gnllerimiz mahzun, Hepimiz memleketten konutuk uzun uzun. Drdmzden ikisi Aydn uaklarndan, Efelerin kanyd damarlarndaki kan; Onlard en ziyade alayan iin iin... Bu hali nihayete erdirebilmek iin Bir sedefli tambura vererek kne Dedim ki: Kmldann. Bu kskn hliniz ne? Bir al da dinliyelim, haydi, Sar Zeybei; Canlansn gzmzde yaln dalarn beyi.. ald, tamburasndan tarihin sesi geldi, Dalara yaslanarak Sar Zeybek ykseldi. ald, her namesinde haykrarak ann, u dalarda bir olan Zeybein destann... 127
www.e-kitap.us
Kardei adm adm oynuyordu ortada; Glgeler krlyor, sarslyordu oda, Diz kerek vurduka saa sola dizini. Bana kan kan kzartmt benzini; Parlayan baklar ilhileiyordu... Her sarsnt gnlmde bir kl eiyordu! Gzlerim yava yava dumanland, karard, Sandm ki odamz bir mavi duman sard. Gitgide hayal oldu orta yerde oynayan. Sonra, birden, o hayal paralad bu sisi, Artk imdi oynayan deildi deminkisi... Daldm karanlna en derin hayretlerin; Her adm beynimde uuldayan bir erin Endam ince uzun, omuzlar enliydi, Sar burma bykl, srma mor cepkenliydi. Ka kereler grmtm bu yz ryada ben! Yer gk yarlr gibi haykryor oynarken, Gnlden inym erliine bu sesin. Sen misin, Sar Zeybek? Sar Zeybek, sen misin? Zeybek, sendeliyorsun! O ne? Soluyor benzin! Yere, eskisi gibi, hzl vurmuyor dizin... Gzlerin kapanyor... Sana ne oldu, aman? O ne? Mor cepkeninden neden akyor al kan? Bir kfirin imansz kurununa yandn m? Ah ey Sar Zeybeim, sen de yaralandn m?..
Terinievvel, 1336 [1920]
128
www.e-kitap.us
YOLCU YOLUN ARKSA
Yolcu, yolun arksa, anszn ken, Her ta mukaddes harabeyi sor. Orada son damla kann dken Yaral yiitler d ediyor. Yolcu, yolun arksa, bahelerinde Gllerin stne silh atlan, Bahar kan olan illere in de, O yeri zleyen gnlleri an. Yolcu, yolun arka urarsa yarn, Elinde zaferden kopan iekle, Gklere dayanan karl dalarn Ardndan ykselen gnei bekle. 129
www.e-kitap.us
GLGES
Suat Dervi'e
Alasa da gizliyor gzlerinin yan; Bir kere eemedim bu kadnn ban. Ka kere srkledi gururumu lme Frtnalar yaratan benim cokun gnlme. Cevaplar o kadar heyecansz ki onun, Ka kere iman ettim, hiliine ruhunun. Ka kere hissettim ki, yine bu gece gibi, Gzelliin nnde, dolup, arpmad kalbi. Ne mehtabn aksine yelken aan bir sandal, Ne de ayaklarnda krlan ince bir dal Onun tatan kalbini sevdaya koturmuyor. Bir iein nnde bir dakika durmuyor... Dnyoruz yine biz bir uzun gezintiden Gnlmn elemini dkyorken ona ben, 130
www.e-kitap.us
O bana kedisini, glerek, naklediyor: Bilseniz mavi boncuk nasl yarat diyor. Ya bu kadn delidir, yahut ben ldrmm, Ben ki, birok kereler krlmm, krmm, mrmde duymamtm byle derin bir ac; Birden onun yzne haykrmak ihtiyac imde alev alev tututu yangn gibi, Bir dakika kendimin olamadm sahibi; Hi olmazsa hncm byle alrm, dedim, Yola marur uzanan glgesini inedim.
131
www.e-kitap.us
ANAKKALE MASALI
Hill unu nakleder her ge knda: Bundan yllarca evvel stanbul'un dnda denizi seyreden bir eski kale vard: inde pek mbarek bir evliya yatard. Yaln duvarlarn aydnlatrken gurup Uzaktan baklnca, bu kale bada kurup Tepelere oturan bir devi andrrd. En cesur yreklerde korku uyandrrd. Nur inerken semdan karanlk mazgallara Yeil sarkl bir pr, brnerek allara, Gsnde bir ay yldz her gece zikr ederdi. Buras mukaddestir, kimse giremez! derdi. Velinin kudretine inanmyan drt apkn Bu kaleye ettiler kleleriyle akn Sanki bir an iinde alkaland bir deniz; ten gelen bir dua dolat dehliz dehliz; Gster bu kfirlere kudretini Yarabb! Birdenbire ykld kale da ger gibi; Drt apkn klelerle talar altnda kald. Karanlklar bolukta sallanarak alald. O gece evliyann ruhu utu Allaha!. Hi kimse yaklamad bu kaleye bir daha...
Vl Nureddin - Nzm Hikmet
132
www.e-kitap.us
BOSTAN DOLABI
Halil Nihat'a
Yaz akam, balarda bekliyorken rzgr, Hzn verir gnlme u bostan dolaplar Dklen sularnda gnn rengi snerken, Bouk gcrtlarla o zayf at dnerken Her adm atnda bir inilti ykselir; Bu yalvaran feryadn uzaktan aksi gelir. Beyazlanm yelesi srnrken rzgrda, Balanm gzleriyle sonsuz karanlklarda 133
www.e-kitap.us
nleyip, inleterek dner zavall dner... Getii ayn yoldur, yorulduu ayn yer. te biz de byleyiz: Gzlerimiz baldr, Gnlmze yalvarr, gnlmz dualdr, nleyip inleterek senelerce dneriz, Ayn yerde balarz, ayn yerde sneriz. Deriz ki ilerledik, ayn yoldur geilen, Bu ebed zulmette bir saraydr seilen. Nihayet bir gn gelir alr gzlerimiz, Kurtuluruz dnmekten son sz syleyip biz.
27 - Knunuevvel - 336
134
www.e-kitap.us
MARMARA'DA BR GURUP
Halil Vedat'a Gne gt bir mlkn yklan taht gibi. Ufuklar kararyor yurdumun baht gibi. Sahilde kiiyiz: Ben, bir gen, bir ihtiyar. nmzde uzayan kpkl bir deniz var. Bir deniz ki yol vermi hakanmn atna, ahit olmu Fatih'in koca saltanatna.. Fakat imdi inleyip ykseltiyor sesini, Yabanc gemilerin tayor glgesini. Yabanc gemilerin en eski klemin de. Bu hali grmiyeyim karanlklar ininde!. Yldz dolu bir gece Marmara'ya alald. Ben, Ah! Ey zmir, dedim. htiyar ufka dald. Delikanl sarsarak bu ufka dalan pri, Dedi: Ne yana der bana gster zmir'i?.. 135
www.e-kitap.us
SEKZ YZ ELL YED
Vl'ya
slmn bekledii en erefli gndr bu; Rum Kostantaniyye'si oldu Trk stanbul'u! Cihana kar koyan bir ordunun sahibi, Trkn gen padiah, bir gk yarlr gibi Girdi Erikapdan kr atnn stnde; Fethetti stanbul'u sekiz hafta gnde! O ne mutlu, mbarek bir kuluymu Allahn... Belde-i Tayyibeyi fetheden padiahn Hak yerine getirdi en byk niyazn: Kld Ayasofya'da ikindi namazn, te o gndenberi Trkn mal stanbul, Bakasnn olursa yklmal stanbul. 136
www.e-kitap.us
ANADOLU'YA LK BAKI
ki arkada tuttuk dalara giden yolu. yle ykselmiiz ki sahilde nebolu nce sokaklaryla ufaldka ufald, Minareler bir izgi, camiler nokta kald. Evleri birbirine giren ehrin iinde, Ufuklar geniledi nmzde gitgide; Denizi kucaklayan iki ak yol oldu. Rzgr esti, denizin sular yol yol oldu.
137
www.e-kitap.us
Dklmt yerlere ynla kuru yaprak. Yapraklarn stnden sendeleyip kayarak Dan son kayasnn dibine varabildik. Bu tepede bu kaya marur bir ba gibi dik! kp onun stnden bakabilirsek eer, ocukken masallarda dinlediimiz bir yer, Gzel Anadolu grnecekti bize. Onu naketmek iin bir anda kalbimize, Son adm atmadan gzmz kapadk. Gzmz anca karmzdayd artk Sisli vadileriyle ryal Anadolu. Gryorduk uzaktan dereye inen yolu: Sa yannda bir ayr, solda am aalar. O kadar yaknd ki dalarn yamalar Dereye den bahar bir daha kamam Bu ne gzel memleket: Yksek dalarnda k, Yollarnda sonbahar, deresinde ilkbahar, Altn gneinde de yazn scakl var.
nebolu - Knunusani 37 [1921]
Vl Nureddin - Nzm Hikmet
138
www.e-kitap.us
YOL TRKS
Alnmzda yanar genliin tac, Yorgunluun anasn satarz. Elimizde neemizin krbac, Ufuklar nmze katarz... Gsmz kuvvetli, gnlmz temiz, Tkenmez yollar tketiriz biz, Ne saray, ne hamam, ne han isteriz, Nerde gn batarsa orda yatarz. Sabah buradaysak, akam ordayz. Gnlerin peinde bir hovardayz. Baz msra gibi dudaklardayz. Baz Kimsin diye soran bulunmaz. Hey anam hey! Yolcu yolunda gerek. Baz altmzda kuty dek, Baz rtnecek yorgan bulunmaz!
Nzm Hikmet - Vl Nureddin
139
www.e-kitap.us
MUM
Cce bir sihirbazn kvlcmlardan eli Senin olsun diyerek bana bahetti ite Alnlar sallanan alevlerle haleli ki plak kadnn mermerden vcudunu. Fakat gryorum ki bir hile var bu ite, Kadnlar tarlarken onun ate putunu Gitgide szlyor, gitgide eriyorlar, Beyaz vcutlarn zulmete veriyorlar.
Nzm Hikmet - Vl Nureddin
140
www.e-kitap.us
VASYET
Yol
Arkadalarma
Balar ge deen sradalar karldr Dalarn yamacnda geitler rzgrldr Bu rzgrda savrulan karlara gmlrsek Bu gzel memlekete doyamadan lrsek Dnyaya ak olan gzlerimiz kapanmaz Ruhumuzda lmn ifal nuru yanmaz Tarz bir hortlan tesellisiz ruhunu Siz ey bizi sevenler istemezseniz bunu stemezseniz eer byle gam ekmemizi Doymadan ldmz Anadolu'da bizi Evliyalar mezar tepelere gmnz Bir efaati bulur ahirette gnlmz. 141
www.e-kitap.us
16 MART
Adal Haydut'a
Daha dn atldn, daha dn kovulduun, Daha dn kamak iin umman dar bulduun, Daha dn kapsnda dvldn bir yere, Girdin bir kahpe gibi snp hilelere. Girdin karanlklarda ad bir hrsz gibi! imdi de diyorsun ki: Artk benim sahibi, lmez gzelliiyle artk stanbul benim! Ben btn bir cihan yumruuyla ezenim!.. Ah bu senin yumruun!. Ah bu kirlenmi yumruk!.. Bu btn hakikati hileyle yenmi yumruk Bizim dik alnmzn stnde ykselemez!.. Sen! Ezilmez hakkn inettirenleri ez!.. Ey! Sade cizleri dknleri titreten!. Ey! Daima zulmette arkadan hcum eden! Ah ey! Adal Haydut unu unutma ki biz Mukaddes haklarn ezdirmiyenlerdeniz!.. 142
www.e-kitap.us
ADALI HAYDUT
Adal haydudun titresin tac! Krlan bir zincir uultusu var Doudan batya gen bu seste. Ey matem diyar, gzyan sil! Kanl bir tacidr uruna deil; Kurtulu iindir dktn bu kan. Nuh'un bekledii gvercin gibi Dual dudaklar zleyen ruhlar Bekliyor Asya'nn kzl kuunu. Istrap iinde btn bu cihan Asya'dan umuyor kurtuluunu. 143
www.e-kitap.us
DRT SEVGLM VAR
Birbirinden gzel drt sevgilim var: Ac bir haz ile her gece gnlm Birinden boalr, biriyle dolar... Birincinin bilmem henz adn. Akma ne cevap verecek diye Merakm seviyor bu gen kadn. kinci diyor ki: Delikanl, sen Gnlmn en mes'ut sahibi oldun! Okanan gururum onu sevdiren... nc: Kalbimde bir hisin! diyor. Dizinde alayp reddolunduka, Ezilen gururum onu seviyor! - Ne kadn! - diyorlar drdncsne, Onda sabmdr vurulmu olan Gzel vcudunun btn ssne. Birbirinden gzel drt sevgilim var; Fakat hl gnl, bilinmez neden, Evvel zamandaki sevday arar?.. 144
www.e-kitap.us
TEVEKKL
Yollarda gezmekten yorgun her gece, Yldzlar lrken eve dnnce, Bir zavall gibi inildeyerek, Kapnn nnde bekler bir kpek. Evimde skna kouyorken ben Bilinmez bir hisle onu nmden Her gece kovarm, her gece gelir; Her gece yalvaran sesi ykselir. inde ba emi tevekkle bu Sar gzlerinde alayan ruhu Bir ifa dilenir karanlklarda. Za'fa isyan edip ruhunda bir an inden zinciri o krmamtr. Bu sar gklere haykrmamtr!.. Hep boynu bkl, gzleri nemli, Daima hkran gnl elemli Gnlnde alyor sonsuz bir enn Her gece yalvaran bu biarenin Kapm kapannca yzne birden: inleyen sesinden rperirim ben. Derim: Hor grmesin bunu kalbimiz, Bu ruha o kadar benzeriz ki biz! 145
www.e-kitap.us
AA CAMII
Havsalam almyordu bu hazin hali nce. Ah, ey zavall cami, seni byle grnce Dertli bir ocuk gibi imanma balandm; Allahmn ismini daha ok candan andm. Ne kadar yabancsn byle sokaklarda sen! Byle sokaklarda ki, anas can verirken, Ikl kahvelerde kendi z evld var.. Byle sokaklarda ki amurlu kaldrmlar, En kirlenmi bayran tayor glgesini, stnde orospular ykseltiyor sesini. Burda btn gzleri bir siyah el balyor, Yalnz senin gsnde byk ruhun alyor. Kendi elemim gibi anlyorum ben bunu, Anlyorum bu yerde azap eken ruhunu Bu imansz muhitte yle yalnzsn ki sen Bir teselli bulurdun ruhumu grebilsen! Ey bu Caminin ruhu: Bize mucize gster Mukaddes huzurunda el balamayan bu yer Bir gn harap olmazsa Trkn kl knyla, Batan baa tutusun gklerin yangnyla! 146
www.e-kitap.us
YAMUR
Selmi zzet'e
Yamur serpeliyor... Yamur deil bu, Teselli yayor sanki gklerden. Allann kalblere bakt yerden Yamur serpeliyor... Geceler serin, Zulmeti ifal imdi gklerin... Geceler kalbime daha ok yakn! Geceler, bu yalar dinmesin sakn, Gnlden muhtacm serinlemee, imden silkinip bir Oh demee... Gklere evrilen alnma yer yer, Batyormu gibi souk ineler, nce damlalarla yamur dyor, Bir Oh! diyemeden kalbim yor!. Yamur serpeliyor... Yamur deil bu, Kalbe dert yayor sanki gklerden. 147
www.e-kitap.us
SON HIRS
Donan benliimi kavrayp birden Esri klsa da sihirli bir el, Gecenin o kayan glgesiyle ben Dalsam mezarna, ey muzlim gzel! Yanmda atsa da lmn kalbi, Kansz vcudunu sarp bacam, Souk bir mermeri kucaklar gibi, Koynuna sokulup snacam... 148
www.e-kitap.us
SZ DE M SATILDINIZ?
Gel ey imanl genlik, gel ey beklenen genlik, Gel ki Anadolu'da senin bklmez, elik manna, azmine mit balayanlar var! O satlm vezire, o satlm kullara O satlm hnkra siz de mi katldnz? Sizde mi satldnz, siz de mi satldnz?
149
www.e-kitap.us
KARA KUVVET
Asrlar vardr ki, bu memleketin, En sade, en temiz gnllerine, Gklerin ezel nuru yerine, Zulmeti siniyor kara kuvvetin. Asrlardanberi bu kara kuvvet, Bir yara ki ruhumuzda kanyor, Susuz bir kurt gibi homurdanyor, Bir nura koarsa eer memleket. Bu kara kuvvetin kara elleri, Byle sarlrken boazmza, Gnllerimizde biz bu hrsza, Hl veriyoruz en kuts yeri. Nankrdr imanl gnller btn, kranla secdeye varmazsa eer, Genliin nurunu alan bu eller, Hrsz eli gibi kesildii gn! 150
www.e-kitap.us
DELNN BRNC DUASI
Fni halk ettiyse beni de eer Zaman gelecek ki yorgun gzlerim Derin izgilerle evrilecektir. Yarabbi, o zaman k olsun, derim! Uzun, sonsuz, bir k, son kar yaarken Baheler bir daha ieklenmesin. Tahamml edemem, ben ihtiyarken Memba kurusun her glen sesin... htiyar diyerek kadid elimi izgisiz azyla perse bir gen, Yarabbi, o zaman dorult belimi.. Yannda za'fmla olmaym iren!
DELNN KNC DUASI
Hasretle geiyorken byle her gnm dne Ylr da seneler senelerin stne Kaparsa gzlerini btn sevgililerim, Kalmazsa yeryznde dayanacak bir yerim, Yarabbi, ben lmeden sen beni ldr, derim... Ne olur bykln bir teselli yaratsa! Eer lm bir ceza, hayat bir mkfatsa, Btn sevdiklerimden daha oktur gnahm. Bir isyana dnmeden imdi yalvaran ahm lk nce beni ldr, beni ldr, Allahm... 151
www.e-kitap.us
YAAMAK ARZUSU
Yldzlarla ufka sarkan berrak dmdz bir gece Saatlerce nasl komak arzusunu verirse Senelerce mesafeler arkasna atlmak Frlatlmak ihtiyac iimizde uyand. ... stedik ki rengi biraz bakalasn gklerin Serin pnar balarnda dinleyelim blbl Ayeciin be rgl san balayalm, Acsyla alayalm gurbet dolu hanlarn. Ummanlarn alnmza vursun tuzlu sular Sar muzlu aalarn glgesine yatalm Elimizle tadalm o kpk gibi meyveden. Gl bedenli kadnlarn dudaklarnn rengi stedik ki alnmzn temasyla sararsn. Varsn yllar yuvarlansn birbirinin stne! Bize btn btne ba dndrc grnen En kokulu uruplar bir yudumda ielim. Geelim en, grltl, aydnlk yerlerden. Bize mehul kederlerden haber versin musiki. stedik ki dnyaya bir yeni talih vadeden Maden yzl insanlara doysun biraz gzmz. ... Yldzlarla ufka sarkan berrak dmdz bir gece Saatlerce nasl komak arzusunu verirse Senelerce mesafeler arkasna atlmak Frlatlmak ihtiyac iimizde uyand. 152
www.e-kitap.us
835 SATR
www.e-kitap.us
www.e-kitap.us
GNE ENLERIN TRKS
Bu bir trk: toprak anaklarda gnei ienlerin trks! Bu bir rg: alev bir sa rgs kvranyor; kanl, kzl bir me'ale gibi yanyor esmer alnlarnda bakr ayaklar plak kahramanlarn! Ben de grdm o kahramanlar, ben de sardm o rgy, 155
www.e-kitap.us
ben de onlarla gnee giden kprden getim! Ben de itim toprak anaklarda gnei Ben de syledim o trky! Yreimiz topraktan ald hzn; altn yeleli aslanlarn azn yrtarak gerindik! Sradk; imekli rzgra bindik! Kayalardan kayalarla kopan kartallar rpyor kta yaldzlanan kanatlarn. Alev bilekli svariler kamlyor aha kalkan atlarn! Akn var gnee akn! Gnei zaptedeceiz gnein zapt yakn !.. Dmesin bizimle yola: evinde alayanlarn gz yalarn
156
www.e-kitap.us
boynunda ar bir zincir gibi tayanlar! Braksn peimizi kendi yreinin kabuunda yaayanlar! te: u gneten den atete milyonlarla krmz yrek yanyor! Sen de kar gsnn kafesinden yreini; u gneten den atee frlat; yreini yreklerimizin yanna at! Akn var gnee akn! Gnei zaptedeceiz gnein zapt yakn!.. Biz topraktan, ateten, sudan, demirden doduk! Gnei emziriyor ocuklarmza karmz, toprak kokuyor bakr sakallarmz! Ne'emiz scak!
157
www.e-kitap.us
kan kadar scak, delikanllarn ryalarnda yanan o an kadar scak Merdivenlerimizin engelini yldzlara asarak, llerimizin balarna basarak ykseliyoruz gnee doru! lenler derek ldler; gnee gmldler. Vaktimiz yok onlarn matemini tutmaya! Akn var gnee akn! Gnei zaptedeceiz gnein zapt yakn!.. zmleri kan damlal krmz balar ttyor! Kaln tula bacalar kvranarak tyor! Haykrd en nde giden, emreden!
158
www.e-kitap.us
Bu ses! Bu sesin kuvveti, bu kuvvet yaral a kurtlarn gzlerine perde vuran, onlar olduklar yerde durduran kuvvet! Emret ki lelim emret! Gnei iiyoruz sesinde! Couyoruz, couyor!.. Yangnl ufuklarn dumanl perdesinde mzraklar g yrtan atllar kouyor! Akn var gnee akn! Gnei zaaaaptedeceiz gnein zapt yakn!.. Toprak bakr gk bakr Haykr gnei ienlerin trksn, Hay-kr Hay kralm!
159
www.e-kitap.us
SALKIMSGT
Akyordu su gsterip aynasnda st aalarn. Salkmstler ykyordu suda salarn! Yanan yaln kllar arparak stlere kouyordu kzl atllar gnein batt yere! Birden bire ku gibi vurulmu gibi kanadndan Yaral bir atl yuvarland atndan! Barmad, gidenleri geri armad, bakt yalnz dolu gzlerle uzaklaan atllarn parldayan nallarna! 160
www.e-kitap.us
Ah ne yazk! Ne yazk ki ona drt nal giden atlarn kpkl boynuna bir daha yatmayacak, beyaz ordularn ardnda kl oynatmayacak! Nal sesleri snyor perde perde, Atllar kayboluyor gnein batt yerde! Atllar atllar kzl atllar, atlar rzgr kanatllar! Atlar rzgr kanat... Atlar rzgr. Atlar... At... Rzgr kanatl atllar gibi geti hayat! Akar suyun sesi dindi. Glgeler glgelendi renkler silindi. Siyah rtler indi mavi gzlerine, sarkt salkmstler sar salarnn zerine! Alama salkmst alama, Kara suyun aynasnda el balama! el balama! alama!
1928
161
www.e-kitap.us
ORKESTRA
Bana bak! hey! Avanak! Elinden o zrlty braksana! Sana, telinde sska blbl ten telli saz yaramaz! 162
www.e-kitap.us
Bana bak! hey! Avanak! telinde sska blbl ten telli saz dalarla dalgalarla ktleleri ileri atlatamaz! telli saz yatan deitirmek isteyen nehirlerden: kylerden, ehirlerden ald hzla, milyonlarla az birtek azla gldremez! Alatamaz! hey! hey! telli sazn telinde ten sska blbl ld acndan. Onu attm keye! hey! hey! telli sazn aacndan deli tiryakilere ii afyon lleli bir ubuk yaptlar!
163
www.e-kitap.us
Hey! Hey! Dalarla dalgalarla, da gibi dalgalarla dalga gibi da-lar-la balad orkestram! Hey! Hey! Ar sesli ekiler sar rslerin kulana Hay-kr-d!. Sabanlar gleiyor tarlalarla, tarlalarla! Cotu algc ba, esiyor orkestram dalarla dalgalarla, da gibi dalgalarla, dalga gibi da-lar la.
1921
164
www.e-kitap.us
PYER LOT
Esrar! Tevekkl! Ksmet! Kafes, han, kervan adrvan! Gm tepsilerde rakseden sultan! Mihrace, padiah, binbir yanda bir ah. Minarelerden sallanyor sedef nalnlar, burunlar knal kadnlar ayaklaryla gergef dokuyor. Rzgrlarda yeil sarkl imamlar ezan okuyor! te frenk airinin grd ark! te dakikada 1 000 000 baslan 165
www.e-kitap.us
kitaplarn ark! Lkin ne dn ne bugn ne yarn byle bir ark yoktu, olmayacak! ark stnde plak esirlerin a geberdii toprak! arkldan baka herkesin orta mal olan memleket! Aln ktlktan ld diyar! Azna kadar budayla dolu ambar! Avrupa'nn ambar! Asya! Amerikan dretnotlarnn tel direklerine senin inlilerin uzun salarndan sar mumlar gibi asyorlar kendilerini! Himalaya'nn en yksek en dik en karl tepesinde
166
www.e-kitap.us
Britanya zabitleri cazbant aldryorlar, kara trnakl ayaklarn daldryorlar, Paryalarn beyaz dili llerini att Ganj'a! Anadolu batan baa Armistrong'un talim meydan oldu! Asya'nn bar doldu! ark yutmayacak artk! Bktk be bktk! inizden biri can verebilse bile alktan len kzmze, burjuvaysa eer gzkmesin gzmze! Hatt sen sen Piyer Loti! Sar muamba derilerimizden birbirimize geen tifsn biti senden daha yakndr bize Fransz zabiti! Fransz zabiti sen, o zm gzl Azade'yi bir orospudan daha abuk unuttun!
167
www.e-kitap.us
Kalbimize diktiin Azade'nin tan bir tahta hedef gibi topa tuttun! Bilmeyenler bilsin: sen bir arlatandan baka bir ey deilsin! arlatan! rk Fransz kumalarn yzde be yz ihtikrla arka satan: Piyer Loti! Ne domuz bir burjuvaymsn meer! Maddeden ayr ruha inansaydm eer, arkn kurtulduu gn senin ruhunu Kprbanda armha gerer karsnda cgara ierdim! Ben elimi size verdim, size verdik biz elimizi kucaklayn bizi Avrupa'nn sanklotlar! Srelim yan yana bindiimiz al atlar! Menzil yakn bakn kurtulu gn artk sayl nmzde arkn kurtulu yl bize kanl mendilini sallyor. Al atlarmz emperyalizmin gbeini nallyor.
1925
168
www.e-kitap.us
MAKNALAMAK
Trrrrum, trrrrum, trrrrum! trak tiki tak! Makinalamak istiyorum! Beynimden, etimden, iskeletimden geliyor bu! Her dinamoyu altma almak iin ldryorum! 169
www.e-kitap.us
Tkrkl dilim bakr telleri yalyor damarlarmda kovalyor oto-direzinler lokomotifleri! Trrrrum, trrrrum, trrrrum! trak tiki tak Makinalamak istiyorum! Mutlak buna bir are bulacam ve ben ancak bahtiyar olacam karnma bir trbin oturtup kuyruuma ift uskuru taktm gn! Trrrrum, trrrrum, trrrrum! trak tiki tak Makinalamak istiyorum!
1923
170
www.e-kitap.us
ALARIN GZ BEBEKLER
Deil birka deil be on otuz milyon a bizim! Onlar bizim! Biz onlarn! Dalgalar denizin! Deniz dalgalarn! 171
I
www.e-kitap.us
Deil birka deil be on 30.000.000 30.000.000! Alar dizilmi alar! Ne erkek, ne kadn, ne olan, ne kz sska clz eri br dallaryla eri br aalar! Ne erkek, ne kadn, ne olan, ne kz alar dizilmi alar! Bunlar!. yryen paralar o kurak topraklarn! Kimi kemik dizlerine vurarak yuvarlak bir karn tayor! Kimi deri... deri! Yalnz yayor gzleri! Uzaktan simsiyah sivrilii nokta nokta uzayp damara batan kocaman bal bir naln ivisi gibi deli gz bebekleri, gz bebekleri! Hele bunlar
172
www.e-kitap.us
hele bunlarda yle bir ar var ki, bunlar yle bakarlar ki! Armz byk! byk! byk! Fakat artk imanmza inemez tokat! Demirleti barmz, nk armz 30.000.000 deli gz bebekleri! gz bebekleri!
Ey beni az ak dinleyen adam! Belki arkamdan bana bu kalbini haykrana kak diyen, adam! Sen de eer tekiler gibi kazsan, bir mn koyamazsan szlerime bak bari gzlerime; Bunlar: Deli gz bebekleri gz bebekleri!
1922
173
www.e-kitap.us
GVDEMDEK KURT
Sen benim minare boyunda am gvdeme, yumuak beyaz bir. kurt gibi girdin, kemirdin! Ben barsaklarnda solucan Makdonald' besleyen ngiliz amelesi gibi tayorum seni iimde! Biliyorum kabahat kimde! 174
www.e-kitap.us
Ey ruhu lortlar kamaras kadn! Ey uzun entarili tysz Puankare! Karmda: demirleri kpkzl bir imendifer oca gibi yanmak senin en basit hnerin. Yine en basit hnerin senin buzun stnde bir paten gibi kvranmak! Souk! Scak! Kaltak! dur! Yumuak beyaz kvrlarnla beynime giriyorsun kemiriyorsun! Oraya giremezsin! Onu kemiremezsin! Yumuak beyaz kvrlaryla beynime giren kurdu rk bir di eker gibi sktm! Epeyce ter dktm! Bu sonuncuydu bir daha olmayacak!
1924
175
www.e-kitap.us
BAHR HAZER
Ufuklardan ufuklara ordu ordu kpkl mor dalgalar kouyordu; Hazer rzgrlarn dilini konuuyordu balam, konuup couyordu! Kim demi rt vazmi! Hazer l bir gle benzer! Usuz bucaksz ba bo tuzlu bir sudur Hazer! Hazerde dost gezer, e...y!.. dman gezer! 176
www.e-kitap.us
Dalga bir dadr kayk bir geyik! Dalga bir kuyu kayk bir kova! kyor kayk iniyor kayk, devrilen bir atn srtndan inip, ahlanan bir ata biniyor kayk! Ve trkmen kayk dmenin yannda bada kurup oturmu. Banda kocaman kara bir papak; bu papak deil: tyl bir koyunu karnndan yarp geirmi bana! Koyunun tyleri dm kana! kyor kayk iniyor kayk Ve kayk Trkmenistanl bir Buda heykeli gibi dmenin yanna bada kurup oturmu, fakat, sanma ki Hazer'in karsnda elpene divan durmu! O bir Buda heykelinin tatan sknu gibi kendinden emin dmenin yanna bada kurup oturmu. Bakmyor kaya sarlan sulara!
177
www.e-kitap.us
Bakmyor atlayp yarlan sulara! kyor kayk iniyor kayk, devrilen bir atn srtndan inip ahlanan bir ata biniyor kayk! Yaman esiyor be karayel yaman! Sakn zn Hazer'in hilesinden aman! Aman oyun oynamasn sana rzgr! Aldrma anam ne kar? ne kar kudurtsun karayel sular, Hazer'de doann Hazer'dir mezar! kyor kayk iniyor kayk kyor ka... iniyor ka... k... in... k...
178
www.e-kitap.us
YANGIN
Gece siyah, yol siyah, ev beyaz, bembeyaz, fener sar! Siyah, beyaz, sar! Yolda gezen gecenin kr gzlerinde kara gzlkleri var... Geni kanatlar kar martlar oturmular evin damna. 179
www.e-kitap.us
Beyaz ev benziyor bir imal akamna!... Fenerin drt camna drt hastann dayanm alnlar!.. Fener sar. Ev beyaz. Gece siyah. A..., h! Siyah gece, beyaz kar... Rzgr... Rzgr! Camlar krld. Hastalarn sapsar alnlar kpkzld!. Kpkzld kan iinde Bir an iinde: Gece kzl, yer kzl ev kzl, fener kzl kzl kzl, kzl!...
180
www.e-kitap.us
YANARDA
Kesildi yanardan ahdamar! Kara toprak altndaki alamalar: fkryor, haykran kan rzgr eklinde! syan dinleyiniz yanardan azndan! 181
www.e-kitap.us
Boazndan: gneleri krmz balonlar gibi frlatyor dumanlara!. Bir alev su halini vermi ummanlara: yanardan yanan gnl kzll!... Varsn otursun, isteyenler drt duvardan evinde! Kartal kayalardan seyredelim biz kanayan gnllerin ge vuran rengini! Etimizi saran yn paralayarak rlplak Ykanalm elik ubuklar gibi yanardan alevinde Ykanalm! Yanalm.
182
www.e-kitap.us
SANAT TELKKS
Bazan ben de ahlarm ekerim birer birer kan krmz yakut bir tebih gibi, ve bu kzl prltl tesbihin ipi srma sa tellerindendir... Fakat benim iirime ilham veren perimin omuzlarnda alan kanat: asma kprlerimin demir putrellerindendir!. 183
www.e-kitap.us
Dinlenir, dinlenmez deil blbln gle kar feryatlar... Fakat asl benim anladm dil: Bakr, demir, tahta, kemik ve kirilerle alnan Bethoven'in sonatlar... Sen istediin kadar tozu dumana katar srebilirsin atn!. Ben deimem en halsddem arap atma; saatte 110 kilometrelik sr'atini demir raylarda koan demir beygirimin! ri akn bir sinek gibi taklr bazan gzm odamn kesindeki usta rmcek alarna.. Lkin asl hayranm ben: halikleri mavi gmlekli mimarlarm olan 77 katl beton-arme dalarna!
184
www.e-kitap.us
Erkek gzeli Biblos ilh gen Adonis kprbanda karma ksa, belki bakmadan geerim de; Filozofumun yuvarlak gzlkl gzne, ve ateimin drt ke terli bir gne gibi yanan yzne bakmadan geemem!.. Ben elektrikli tezghlarmda doldurulan nc nevi hazr cgara ierim de, isterse Samsun'un olsun ttn kda elimle sarp iemem!. Deimedim deiemem Havva'nn rlplaklna mein kasketli mein ceketli karm!. Belki benim tab' airanem yok?! Neyleyim!. Toprak anamn ocuklarndan ok seviyorum: kendi ocuklarm!
185
www.e-kitap.us
KORSAN TRKS
te... geni azl palalar gibi parldyor gnete, kulaklar altn kpeli korsanlarn trks: Donna Madonna'nn yuvarlak kalalar gibi oynak flardan itik spanyol arabn! Kart Madrit orospularnn kan kanmza! 186
www.e-kitap.us
Be yz ba zenciyi zincire vurduk, direkli kadrgay doldurduk, aldk yk geliyoruz! Taze balk gibi ktk denizden; korkma bizden tombul, esmer kollarn a Madonna! Afrika'da gz kanl korsanz amma Lizbon'da namuslu bezirganz! Kayor kara plak derilerin srs! Karma vur bir yandan durma doldur br yandan: Donna Modanna'nn yuvarlak kalalar gibi oynak flardan erimi altn gibi akan spanyol arabn!. Karsn Madrit orospularnn kan kanmza!
187
www.e-kitap.us
RODOS HEYKEL
Ayana 45 numro Amerikan kunduras geirmi bir RODOS HEYKEL gibiyim! Sigorta irketleri sigortalyor beni 101 seneye. Herkes gzlerinin bebeine smayan vcudumu yekpare mermer sanyor. Halbuki ben dev gvdemin kof bir al kalp olduunu biliyorum. 188
www.e-kitap.us
Biliyorum, hesabettim: Says 10 1ar evini doldurmayan senelerden sonra geni gsm atlayacak! Kafamda bunun yalnz bir ars var, o da u: Buradan oraya gitmek iin asma kpr kuranlara, daha ben csseme yaraan putrelleri gtrmedim! Zaman az! Geni gsm atlayacak! 45 numro Amerikan kunduralarmla dekametroluk admlar atsam da kfi deil. Komak lzm, Olimpiyad yarlarnda gibi komak, KOOOOOO-MAK!! 1923
189
www.e-kitap.us
Jokond isimli manzum romann birinci ksmndan bir iki kroki.
JOKOND'UN HTIRA DEFTERNDEN PARALAR
Paris, 15 Mart 1924. Luvur mzesi. Luvur mzesinde artk canm sklyor. Can skntsndan ok abuk bklyor. Bktm artk canmn skntsndan. imdeki bu ruh ykntsndan ald fikrim u hisseyi: Mzeyi gezmek iyi, mzelik olmak fena! 190
www.e-kitap.us
Ben bu maziyi hapseden saraya yle ar bir hkmle kondum ki, atlarken skntdan yzmde yal boya mecburum durup dinlenmeden srtmaya, nki ben o Floransal Jokond'um ki Floransa'dan daha mehurdur tebessmm. Luvur mzesinde artk canm sklyor, ve mademki maziyle konumaktan abuk bklyor, ben karar verdim bugnden itibaren bir hatra defteri tutmaa, Belki dahli olur bugn yazmann dn unutmaa. Lkin acayip bir yerdir Luvur. Burda belki bulunur: Iskenderi Kebir'in kronometreli Lonjin saati. Fakat bulunmaz yz paralk kurunkalem ve bir tabaka temiz defter kd. Lanet olsun Luvr'una, Paris'ine Yazarm ben de hatrat muambamn tersine. Ve ite : Krmz burnunu eteklerime sokan, salar arap kokan miyop bir Amerikalnn arnca cebinden mrekkepli kalemini baladm hatratma! Yazyorum srtma: tebessm mehur olmann elemini.
191
www.e-kitap.us
18 Mart Gece Luvur uyudu. Zulmette Vens'n kolsuz vcudu benziyor bir harbiumum neferine. Parlyor bir valyenin altn miferi: vurduka gece bekilerinin feneri karanlk bir resmin zerine. Burda Luvur'da benziyor gnlerim birbirine tahta bir mik'abn drt taraf gibi. Bam keskin kokularla dolu bir ecza dolabnn raf gibi.
20 Mart Hayranm Felemenk ressamlarna: St ve sucuk tacirlerinin tombul madamlarna kolay m ryan bir ilahe edas vermek? Lkin isterse ipekli don giyinsin inek + ipekli don = inek! Dn gece bir pencere ak kalm Felemenkli ryan ilaheler souk alm. Bugn btn gn ziyaretilere evirip da gibi pembe plak gerilerini aksrp ksrdler Tutulmuum ben de nezleye. Nezleli bir tebessmle gln olmaym diye,
192
www.e-kitap.us
ziyaretilerden gizliye gizliye burnumu ekip durdum.
1 Nisan Bugn bir inli grdm. Ba peremli inlilere benzer yeri yok! Ne de ok bakt bana! Bilirim ki ben Fildiini ipek gibi ileyen inlilerin tevecch atlamaz yabana.
20 Nisan in hdisatyla megul gazeteler. Anlyorum ki artk, Kaf dandan gelen ejder altn semasnda inimin yurdunun gerdi kanat. Fakat Bu iten yalnz Britanya lordunun Tyleri yolunmu bir ku gibi matru grtla deil kesilecek Konfuyus'un
193
www.e-kitap.us
uzun seyrek sakal da. 22 Nisan Dn gece bir Amerikan zurnasyla, 12 beygirlik bir Ford'un kornasyla bir ryadan uyandm. Ve bir lahza grdm bir lahzada ld. - Grdm durgun mavi bir gld! Bu glde canmn ekik gzl can yaldzl bir baln sarlm boynuna. Ben gidiyorum ona sandalm in ii bir ay fincan, atm yelken kam bir Japon emsiyesinin nakl ipeinden. 2 Mays Bugn inlim gelmedi. 5 Mays Bugn de yok. 8 Mays Benziyor gnlerim
194
www.e-kitap.us
bir istasyonun bekleme salonuna. Gzlerim dikili demiryoluna. 10 Mays Yunan heykeltralar! Seluk elinin ini nakkalar! Cemid'e atele hal dokuyanlar! lde hecinlere kaside okuyanlar! Vcudunun raks rzgr gibi esen! Bir krat mcevheri 36 keli kesen! Ve sen be parmanda be hner tayan Mikel Anj usta! Haykrn, iln edin dmana, dosta: Paris'te fazla barm diye N SEFRNN camm krm diye, sevgilisi Jokond'un, Fransz hududunun atlm haricine! in'den gelen sevgilim gitti in'e! Ve ben artk bilmem kimlere derler Leyl ile Mecnun? O pantalonlu Leyl Ben eteklikli Mecnun deilsem! Alayabilsem a...h alayabilsem!
195
www.e-kitap.us
13 Mays Bugn tam benim nmde kanl aznn boyasn tazeleyen bir ev kznn elindeki aynaya iliince gzm, paraland kafamda hretimin teneke tac. imde kvranrken alamak ihtiyac dudaklarm krtyor, pimi bir domuz kellesi gibi suratm srtyor. Dilerim ki kbist bir ressama fra olsun kemikleri Leonardo da Vini'nin, boyal elleriyle sarlp boazma, altn kaplama bir di gibi azma, bu mel'un tebessm takt iin!
1929
(Yaknda bu romann tamam kacak.)
196
www.e-kitap.us
BERKLEY
Behey Berkley! Behey on sekizinci asrn filozof peskoposu. Felsefenden tten gnlk kokusu bamz dndrmek iindir. Hayat kavgasnda bizi dizst srndrmek iindir. Behey Berkley, Behey Allahn Cebrail eklindeki Azrail'i, Behey on sekizinci asrn en filozof katili! 197
www.e-kitap.us
Hl geziyor Iskoya kylerinde admlarnn sesi. Hl uluyor admlarnn sesine tyleri kanl bir kpek. Hl her gece titreyerek gryor glgeni skoya kylleri evlerinin camlarnda! Hl kanl be parmann izi var o beyaz buzlu camlar gibi imdi imal akamlarnda! Behey Berkley! Behey meyhane kzlarnn kara cbbeli kavalyesi, Kiraln valyesi, sermayenin altn sesi, ve Allahn peskoposu! Felsefenden tten gnlk kokusu bamz dndrmek iindir. Hayat kavgasnda bizi dizst srndrmek iindir! Her kelimen kelepelerken bileklerimizi, kvrlan bir ylan gibi satrlarn sokmak istiyor yreklerimizi. Beli hanerli bir sa'ya benziyor resmin.
198
www.e-kitap.us
Sivriliyor kitaplardan ismin sivri yosunlu ucundan kzl kan damlayan yeil bir di gibi. Her kitabn diz km nnde Rabbn kara kuakl bir kei gibi.. Sen bu kyafetle mi bizi kandracaktn, inandracaktn? Biz sa'nn vuslatn bekleyen bir rahibe deiliz ki! Behey Berkley! Behey tilkilerin ah tilki! alarken satrlarn zafer dd, kk bir ta parasnn en k imparatorlarn imparatoru gibi knca karsna hemen anlamak iin bir kap ayorsun, binip Allahnn srtna soldan geri kayorsun! Kama dur! Her yol Roma'ya gider, -bu belki dorudurfakat fikri evvel gren her felsefenin safsata iklimidir yelken at yer! Bu bir dakikat hem de mutlak cinsinden!
199
www.e-kitap.us
te sen te senin felsefen: Sen o sar krmz rengini grdn cill derisine parmaklarn srdn parlak yuvarlak elmaya Fikirlerin bir terkibidir diyorsun! Dmzda bize balanmadan var olan varl inkr ediyorsun! u mavi deniz u mavi denizde yzen beyaz yelkenli gemi, kendi kendinden aldn fikirlerdir, yle mi? Mademki kendi fikrindir yzen gemi, mademki kendi fikrindir umman, ne zaman var, ne mekn! Ne senin haricinde bir vcut ne senden evvel kimse mevcut, ne senden sonra kinat baki bir sen bir de Allah hakik. Lkin ey kara meyhanelerin sarho papaz! Senin dnda deil miydi kll kollarnda kvranan meyhanecinin kz? Yoksa kendi altnda sen kendinle mi yattn? Diyelim ki senden evvel baban yok sa gibi. Yine fakat bacaklar arasndan ktn
200
www.e-kitap.us
Meryem gibi bir anan da m yok! Diyelim ki yapyalnzsn Turu Sina'da Musa gibi, ne yazk! Tevrat'n okuyan da m yok! ok yalan sylemiin ok. Sen emin ol ki Berkley olmasan da zarar yok bu iire benzer yazda hissene den ey: biraz alay biraz aka ve birka tokat eldivensiz cinsinden Neyleyim? Ne'e kavgann musikisidir. Kavgada kuvvetini kaybetmi gibidir biraz ne'enin elik ahengini duymayan adam; ne'e... iyi eydir vesselam, -ba dndrmezse eerVe ite bizimkiler gldler mi, az dolusu glyorlar. Kabahat onlarn kuvvetinde: yoksa ne sende ne de bende! Dinle Berkley Dinlemesen de olur Biz dinleyelim: Beynimiz bal youran bir kovan Ona bal dolduran ardr hayat. Aldmz hislerin
201
www.e-kitap.us
sonsuz derin pnardr kinat! Kinat geni kinat derin kinat usuz bucaksz! Biz onun paralar, biz ondan doan bir sr bacaksz! Biz o bacakszlarn anasn inkr etmeyen cinsi nk biz emredenlere emir verenlerden deiliz! Balyz topraa kaln halatlar gibi kollarmzla! elik dileri imekli arkllar koparrken kara topran esrarn, biz seyretmedeyiz cihan iinden cihanlarn douunu; kehkeanlarn gm aydnlnda! Grmz, grmedeyiz yllarn yollarnda toprak oluunu kzl kadife dudakl kzlarn! iziyor hareketi gzlerimize sonsuz maviliklerde kuyrukluyldzlarn srma salarndan kalan izler. Her habbe koynunda bir kubbeyi gizler!. u denizler, u denizlerin stnde denizler gibi esen,
202
www.e-kitap.us
rzgrlarn uultusu. u ipi kopmu inci bir gerdanlk gibi damlayan su, u bir damla su, uzaklatka, yaklalan hakikati gizler.. Her yeni ummanla beraber bir yeni imkn. Kinat geni kinat derin kinat usuz bucaksz! Behey! Berkley! Behey bir kar boyuna bakmadan Karpat'lar inkr eden cce! Ahrete gittiysen eer oradan bir ta gnder, sslemek iin Allahnn kafasn! Fakat buradan topla hemen taran tasn, Hara mezat! Hara mezat! Gtr pazara bir pula sat: Topraktaki saltanatn ge kan tahtn! Yok stnde tabiatn tabiattan gayri kuvvet!.. Tabiat geni tabiat derin tabiat usuz bucaksz!..
1926
203
www.e-kitap.us
HER KTABIMIN SON SZ
Sen sanma ki san'atn damamda tad var ac bir hyar lezzeti gibi... Msralarmda yok benim gz yalarnn tad, iirlerim iilmez ngiliz tuzu gibi. 19.... 204
www.e-kitap.us
SESN KAYBEDEN EHR
www.e-kitap.us
AIKLAMA
Sesini Kaybeden ehir'in ilk basmnda bu lunan On Dokuz Yam balkl iir bu derlemeye alnamamtr.
www.e-kitap.us
SESN KAYBEDEN EHR
Adedi devir sfr. ehir sustu. Kenetlendi nokta nokta ehrinin asfalt-beton enesi: bin dokuz yz nokta nokta senesi nokta nokta aynda.. 207
www.e-kitap.us
Cadde bo. Bir utan bir uca ko. Cadde bo bombo cebim gibi... Kesildi akmyor su... Ne bir motor uultusu ne dnen bir tekerlek var. Rzgr: srklyor asfaltta Mister Ford'un adn: duvarlardan kopan renkli bir iln kadn kaldrmda savuruyor... adam. adam duruyor: Birincinin kolunda krk bir keman var, ikincinin banda silindir srtnda frak, nc kll bir maymun gibi plak.. Sokak. Sokakta slk alarak enseni kaya kaya. ge kardan karya. Yok ezilmek korkusu.. Ne bir motor uultusu ne dnen bir tekerlek var.. Rzgr:
208
www.e-kitap.us
atyor git gide kara kalarn. Kesmi ddk sesleri ke balarn. adam... adam duruyor ve bir sarho trksn syliyerek topuklarn yere vuruyor.. Caddenin ortasnda barp durmayn, topuklarnz yere vurmayn, NAFLE asfalt getiremezsiniz dile!! NAFLE konumaz sesini kaybeden ehir: okamazsa eer ONLARIN ceplerinde kilitlenen elleri bakr telleri.. adam adam duruyor: birincinin kolunda krk bir keman var, ikincinin banda silindir srtnda frak, nc kll bir maymun gibi plak... adam kayboluyor karanlkta sallanarak,..
209
www.e-kitap.us
VEDA
Hoa kaln dostlarm benim hoa kaln... Sizi canmda canmn iinde, kavgam kafamda gtryorum. Hoa kaim dostlarm benim hoa kaln... 210
www.e-kitap.us
Resimlerdeki kular gibi dizilip stne kumsaln, mendil sallamayn bana. istemez... Ben dostlarn gznde kendimi boylu boyunca gryorum... A dostlar a kavga dostu i kardei a yoldalar a!.!!. Tek hecesiz elveda... Geceler srecek kapmn srgsn, pencerelerde yllar recek rgsn. Ve ben bir kavga arks gibi haykracam mapusane trksn. Yine grrz dostlarm benim yine grrz... Beraber gnee gler, beraber dvrz... A dostlar a kavga dostu i kardei a yoldalar a..!!. ELVEDA..!!....
211
www.e-kitap.us
KEREM GB
Hava kurun gibi ar!! Bar bar bar baryorum. Koun kurun erit mee aryorum... O diyor ki bana: -Sen kendi sesinle kl olursun ey! Kerem gibi yana yana... Deeeert ok, hemdert yok 212
www.e-kitap.us
Yrek-lerin kulak-lar sar... Hava kurun gibi ar... Ben diyorum ki ona: __ Kl olaym Kerem gibi yana yana. Ben yanmasam sen yanmasan biz yanmasak, nasl kar karan lklar aydn-la.. Hava toprak gibi gebe. Hava kurun gibi ar. Bar bar bar baryorum. Koun kurun erit-mee aryorum...
1930 Mays
213
www.e-kitap.us
NKBNLK
Gzel gnler greceiz ocuklar, gneli gnler gre ceiz... Motorlar maviliklere sreceiz ocuklar, kl maviliklere sre ceiz... Atk myd hele bir son vitesi, adedi devir. Motorun sesi. 214
www.e-kitap.us
Uuuuuuuy! ocuklar kim bilir ne harikuladedir 160 kilometre giderken pmesi... Hani imdi bize cumalar, pazarlar iekli baheler vardr, yalnz cumalar yalnz pazarlar.. Hani imdi biz bir peri masal dinler gibi seyrederiz kl caddelerde maazalar, hani bunlar 77 katl yekpare maazalardr. Hani imdi biz haykrrz Cevap: alr kara kapl kitap: zindan.. Kay kapar kolumuzu krlan kemik kan. Hani imdi bizim soframza haftada bir et gelir. Ve ocuklarmz iten eve sapsar iskelet gelir.. Hani imdi biz... nann: gzel gnler greceiz ocuklar gneli gnler gre-ceiz. Motorlar maviliklere sreceiz ocuklar kl maviliklere sre ceiz
1930
215
www.e-kitap.us
HTLL KEBR
Drd de nmdeydi. Kan iindeydiler. Severim kam: anamn rahminde olduu ve giyotin sepetine dolduu iin... 216
www.e-kitap.us
Drd de nmdeydiler. Kan iindeydiler. Yetitim onlara, omzuma dedler: Kahrol Danton. lmelisin Robespiyer'im... Yaasn Marat! Ben Babf'le beraberim dedim ve getim onlar... Robespiyer, Danton, Babf, Marat... Ne balang, ne son, doan, len, be anakom, doan, len, doan hayat...
1930 Mays
217
www.e-kitap.us
ARFE
Bu gece deilse yarn gece gireceim kodese... imde yaprak kmldamyor.. Deliksiz uyku gibi rahat geni iim... 218
www.e-kitap.us
Rahat geni iim: havalarda mavilikleri yeni domu bir ocuk gibi seyrediim-den... Dn ben ehrin meydanna gidip: Onlar iin kardelerimizi ldrmiyelim, lmiyelim! dedim. Ve bu gece deilse yarn gece gireceim kodese... imde yaprak kmldamyor... Ellerimi bamn altna koyuyorum... Denizi duyuyorum... Uyuyorum...
1930 Haziran
219
www.e-kitap.us
BELK BEN
Belki ben o gnden ok daha evvel: kpr banda sallanarak bir sabah vakti glgemi asfalta salacam. Belki ben o gnden ok daha sonra: matru enemde ak bir sakaln izi sa kalacam... 220
www.e-kitap.us
Ve ben o gnden ok daha sonra; sa kalrsam eer, ehrin meydan kenarlarnda yaslanp duvarlara, son kavgadan sonra benim gibi sa kalan ihtiyarlara bayram akamlarnda keman alacam... Etrafta mkemmel bir gecenin kl kaldrmlar ve yeni arklar syleyen yeni insanlarn admlar..
221
www.e-kitap.us
DRT K VE DRT E
Yuvarlak bir masa. Drt ie. Drt kii ve drt bardak arap. arabn markas Medok. Bardakta arap var, arap yok, arap var. Drt kii arap iiyorlar...
222
www.e-kitap.us
Boald bir ie. Dedi ki bir kii: -Yarn iddiam mthitir. ilk szmde ii bitmitir; mutlak aslacak... Boald ie Cevap verdi kii, cevap verdi az: -Mutlak asacaz... Yuvarlak bir masa, boalm drt ie ve drt kii...
1930
223
www.e-kitap.us
PHE
Kars tarafndan satlan arkadaa: phedeyiz karmdan: satyor bizi satyor iimizi diye... phedeyim karmdan. Sabahtan beri cgaram drdm yok dudaklarmdan... 224
www.e-kitap.us
phedeyim. phedeyiz.. phe: plak ayakl bir gece gibi ilerliyor iimde. Ve yarn : yldzlar, flenen mumlar gibi birer birer snnce, gece iimde rlplak, simsiyah grnnce yeniden doacam.. Bir kadife gibi okadm boazna sarlp karm boacam...
1930 Mays
225
www.e-kitap.us
BAYRAM OLU
Mapusanedeyim. Mapusanede kalbimin kanayan plak ayaklar ne zaman ok uzun bulsa yolunu, hatrlarm bilmem neden Azeri yoldam Bayram Olu'nu : Baki. Gece saat iki sularnda.. Karaehrin kara damlarnda yatanlar gryor kanl renklerin nesini uykularnda... Yldzlarn altnda kara neft burular hrdyor servilikler gibi derinden yreinden. 226
www.e-kitap.us
Bakyor uykulu sar gzler kara topraktaki yal neft birikintilerinden. Gk kara, yldzlar sar. Tek katl, dz caml, drt ke ta dkknlarn kapal kara kaplar. Karaehrin kara damlarnda yatanlar gryor kanl renklerin nesini uykularnda. Baki. Gece saat iki sularnda. Talarda yuvarlanan nal ve tekerlek sesleri. Seslerde seslenen sesler... te bir fayton geiyor gemede geti: son evlerin yaknndan uzandan randan... Kara bir lanettir ki bu, Kopmu geliyor gecenin dudandan... Bu faytonun okunda iki at deil iki at iskeleti var. Bu faytonun fenerlerinde deheti var: hanerle oyulmu kr ve derin gzlerin... Talarda yuvarlanan nal ve tekerlek sesleri. Gittike uzaklaan, gittike alalan sesler...
227
www.e-kitap.us
Ortada demir yolu, sa yanda Karaehir; solda fabrikalarn duvarlar Kardan fayton gelir. iinde Bayram Olu. Balanm kolu Bayram Olu'nun...
ykselir.
Kardan fayton gelir. iinde Bayram Olu. Jandarma sa, Jandarma solu Bayram Olu'nun... Kolunu balamlar kanad krk deil... Gznde toplanan hkrk deil... Gzleri k dolu Bayram Olu'nun. Kardan fayton gelir, iinde Bayram Olu. lmdr yolu Bayram Olu'nun Bayram Olu'nun... KALBM BUNALTAN BU DRT DUVAR MI? LMDEN TEYE KY VAR MI???. 1927
228
www.e-kitap.us
MEKTUP
Hayr, Maksim Gorki hayr.. Hayr ihtiyar usta, bu hususta hemfikir deiliz... Lenin senin gzlerinde: ruhu keskin azabn armhna gerilen zaman zaman dirilen ak gmlei kanl bir l. Baln pullarla rtld gibi kelimelerle rtl Sen gryorsun onu bazen el yazma bir ncil sayfasnda, Ve bazen ufuklarnda sar nakl kzl izmeler gezen Ural akamlarnn arkasnda... 229
www.e-kitap.us
Biliriz: Lenin'i sevdiini biliriz.. Biliriz bunu ihtiyar usta. Bak bu hususta hemfikiriz. Fakat sevmek, anlamak demek deil.. uurun, ok uzun bir kprs var, duymakla anlamann arasnda. Sen de sevdin onu onu duydun, fakat anlamadn, ld, aladn fakat bizim gibi alamadn.. Onu sen anlamadn. Anlamadn.. Anlamadn.. Lenin'i anlamak demek: inklb Lenin gibi anlamak demektir... Sen inklb anlamadn! Brak Maksim Gorki brak, onu anlayarak sevenler anlatsn... Brak onu bizden dinlesin, Kapri balklar....
236
www.e-kitap.us
Bazen Lenin senin szlerinde: ri mavi gzl uzun yzl bir nebi gibi... Ve bazen kaln enseli, korkun ve dil bir BOGATIR... Hayr.. Maksim Gorki hayr.. Hayr ihtiyar usta bu hususta hemfikir
deiliz.
Biliriz. Beraber dinlediniz Pekova'nn evinde Bethoven'in sonatlarn. Duydu Lenin Yreinde ykselen seslerin serin kanatlarn.. Biliriz: beraberdiniz, Kapri sahillerinde. Kamsz oltalarla beraber balk avladnz: o gk yz gibi mavi, gk yz gibi effaf sularn zerinde..
231
www.e-kitap.us
SIRADAK
Balad ite Bitirdi ii... Balarken avaz avaz barmad. Bitirdi ve: -Gelin seyredin, diye drt yan armad. O milyonlarn milyonda biridir. O bir sra neferidir. 232
www.e-kitap.us
Damarlarndaki bilmem hangi suyun kan deil,. O bir yar hayvan deil. Yz herkesin yzne benzer. Su ier azyla ayaklaryla gezer... Onun iin; balyan, biten, balyan i var, sorgu soru yok... Gidi var. Duru yok... O milyonlarn milyonda biridir. O bir sra neferidir....
1930
233
www.e-kitap.us
SIRADAKNN
LM
O, ne nde ne arkada srada sramzdayd.. Ve yanndakinin kanl ba onun omzuna eilince ona sra gelince saysn sayd... Sz istemez Yal gz istemez. elenk melenk lzm deil.. SUSUN. SIRA NEFER UYUSUN....
1930
234
www.e-kitap.us
YANMAMI CIGARA
O bu gece lebilir ceketinin gsnde bir kurun yanyla. O bu gece gitti lme kendi ayayla... Cgaran var m? dedi... Var, dedim. Kibrit? Yok, cgaran kurun yakar dedim. Ald cgaray gitti... Belki imdi upuzun yatyor dudaklarnda yanmam bir cgara gsnde bir yara... Gitti. Darp iareti. Bitti....
1930
235
www.e-kitap.us
CEVAP NO: 2
ki serseri var: Birinci serseri kpr altnda yatar, sularda yldzlar sayar geceleri.. ki serseri var: kinci serseri atlas yakal sarho sofralarnda Badatl bir dilencinin ald sazdr. Fransz emperyalizminin idare meclisinde ayvazdr.. 236
www.e-kitap.us
Ben: ne kpr altnda yatan, ne de atlas yakal sarho sofralarnda saz alp Arabistan fst satan larn airiyim; topraktan, ateten ve demirden hayat yaratan larn airiyim ben. ki serseri var: kinci serseri yolumun stnde duruyor ve soruyor bana: PROLETER dediimin ne biim ku olduunu? Anlalan Badad aklaban unutmu, Msy bilmem kimle beraber Adana - Mersin hattnda o kuu yolduunu... ki serseri var: Birinci serseri pencerelerden bir glge gibi girer geceleri.. ki serseri var: kinci serseri
237
www.e-kitap.us
halkn alnterinden altn yapanlara kendi kafatasnda hurma raks sunar. Ben hzm asrlardan almm, bende her msra bir yanarda hatrlatr. Ben ne halkn alnterinden on para almm ne bir airin cebinden bir satr... ki serseri var: kinci serseri, meydana drt topa gibi saldm drt eseri sanm ki yazmm kendileri iin. Halbuki benim bir serseriye hitap eden ikinci yazm ite budur: Atlas yakal sarho sofralarnn saz, Fransz sermayesinin hac ayvaz, bu yazdm yaz rse balyoz salanlarn imekli yumruudur katmerli kat kat yal ensende... Ve sen o kemik yaladn sofrann altna girsen de, -dostun KARAMACA BEY gibikaldrp kaldrp yere aal-mak iin cann burnundan aaal-mak iin, bulacam seni... Koca gbeklerin RUSEL kua sen, sen uak murabba, sen uak mik'ab, satlm uaklarn ua sen!!!
1930
238
www.e-kitap.us
OCUKLARIMIZA NASHAT
Hakkndr yaramazlk. Dik duvarlara trman yksek aalara k. Usta bir kaptan gibi kullansn elin yerde yldrm gibi giden bisikletini... Ve dindersleri hocasnn resmini yapan kurun kaleminle yk Mzrakl lmihal'in yeil sarkl iskeletini.. 239
www.e-kitap.us
Sen kendi cennetini kara topran stnde kur. Corafya kitabyla sustur, seni Hilkati demle aldatan... Sen sade topra tan topraa inan. Ayrdetme z anandan toprak anan. Topra sev anan kadar...
1928
240
www.e-kitap.us
BR HNTLNN AZINDAN
arktan geliyorum. arkn isyann haykraraktan geliyorum... imale akan rzgrlarla atm Asya'nn yollarn: ulatm sana!. Haydi uzat kollarn, beni kucaklaana! 241
www.e-kitap.us
Ben arktan geliyorum, arkn isyann haykraraktan geliyorum. arklym. syanda haklym... Gzlerini ver bana, fitil nerede gster bana; atelemesi benden.. Ben, 24 saatta 24 saat alan, sar kemikli srtnda krba izleri nasrlaan milyonlarn evldym... Ben onlarn doludizgin feryadym.. ASYA'nn, sonsuz, stmal, sar bataklklar vardr. Bunlar, zehirli, yemyeil havasnda, yekpare demirden fabrikalar ykselen bataklklardr.. Gece, gndz, bu yemyeil, dmdz havalara, kara dalar gibi dumanlar boalr. Bataklklar nefes alr, arklar dner dner, dner...
242
www.e-kitap.us
Gzlerimizde canmz sner sner... Sar stmal kanmz para para kl altn olur. Kara toprak ufuklarnda Asya'nn 77 katl bankalar, bir masal hayvan gibi solur solur, solur... Orda, o bataklklarda, kardelerimin vebal, s a n karnlar, sinekli et paralar gibi srnrken; o bataklklar kyllere cehennemin ryas gibi grnrken; ben seni grmek arzusunu bir sla hasreti gibi derinledim, ve sanma ki, orda a bir kpek gibi inledim, hayr... imale akan rzgrlarla atm Asya'nn yollarn, ulatm sana. Haydi, tezol durmasana!... Gzlerime nur ver... Kafama uur ver... Ordakiler bekliyor beni....
243
www.e-kitap.us
ALARGA GNL
Alarga gnl: Demir al.. Krmz bir amiral gibi kaptan kprsne k.. Karnda deniz: ka atk sana bakan kocaman bir mavi gz.. 244
www.e-kitap.us
Alarga gnl. Palamar z... Amiral demir al. Gnl kaptan kprsne k.. ayr kokusu alan bir tay gibi kokla ak denizleri.. evirmesin senin kafam geri geride kalanlara doru giden dmen suyunun kpkl izleri.. Alarga gnl, palamar z.. Amiral demir al.. Sr gemiyi dalgalarn gzne Kulak asma Fikret'in szne.. ocuum anan olan: denize inan.. Alarga gnl. Daha alarga daha alarga daha daha! Alarga gnl alarga...
1930
245
www.e-kitap.us
HOPA MAHPUSANES NOTLARINDAN
1 KIZKAPAN OLU VEHP VE OCUK MUHTTN'E DAR
Bir gaz lmbas... ivilenmi duvara... ivi, kuyruunu kvra kvra bir defter kadnn kalbini delip gemitir. 246
www.e-kitap.us
Kat bembeyaz, kat sapsar.. ivi kadn kann imitir. Lamba yamurlu bir sabah gnei gibi yanyor ve defter kad sallanyor aslm bir adamn beyaz gmlei gibi.. Beyaz gmlein gsnde yazlar var:
Dar yalakta aptes alan ihtiyar Kzkapan Olu Vehpi'dir. Hindistan cevizinden yz ve uzun kollaryla o, Okalipts dalndan yeni inmi kll bir maymun gibidir.
247
www.e-kitap.us
Kzkapan su vuruyor ensesine.. Omuzundan mendili dt sidik tenekesine. Vehpi ard. aryor san solunu. Uzatt kolunu.. Kaln bir ylan gibi tenekeye girdi kol. kard mendili. Ald Kzkapan'n dili: Mendil bir kar bezdir amma be kar bir arn olur. Arn arn dourur.. Kesildi Kzkapan'n sesi. Anlald Vehpi'nin kerrakesi!
248
www.e-kitap.us
Muhittin 13 yandadr. Zorla karlmazsa kmaz bir fare gibi girdii kesinden. Saklar kendini penesinden ylan gzl bir kedinin.. Cinayetle Rize'ye sevkedecekler crm byktr Muhittin'in. Nasl sevketmesinler ki bir gece bir kanca alp yanna damndan inmi dedesinin dkknna... ok srecek ok Muhittin'in acs. Kurtulu yok dedesi davacs...
2 SEMBOLST ARLERE BENZYEN BR DELYE DAR
plak omuzlaryla saatlar ekiyor yedeklerinde: gecenin siyah yelkenli gemisini.. Zindann sar kl havasnda sular prdyor Mahpuslar abanm geminin parlyan kreklerine... Ormann iinde tuttum horozu banda kanl bir tara vard. 249
www.e-kitap.us
Beni kesme dedi, bana yalvard, Kesmedi horozu krm bam. Horozun ban koparacam. Koparacam. Koparacam. Kopara kopara kopara koy paray ak kozu.. Ormann iinde tuttum horozu. Ate kanadn at horozum, frlad elimden, kat horozum.. Karmzdaki NEZARETe atlan deli: Sembolist bir air gibi barmaktadr. Ate kanatl horozunu armaktadr. Ormann iinde tuttum horozu.. Beni kesme dedi.. Ses kesildi. Ses ykseldi haykrarak: Vurma bana krld ate tarak!! Deli imdi yz st yerdedir. Ve beyaz donlu bir adam, ineyip byn, bu et ynn polis palaskasyla dvmededir..
250
www.e-kitap.us
Hasan day bard yanmdan. sarlp demir parmakla: __ Dvmeyin be deliyiYol vergimi arttrn iki misli. Yatarm doksan gn daha!! Sarard Yusuf olu: gzleri bir mavzer namlusu gibi kurunla dolu.
1928 Hopa Mapusanesi
251
www.e-kitap.us
BENERC KENDN NN LDRD?
KALKTA'DA BR POLS KARAKOLU GK GRLER POLS GRERLER
Birinci Polis Nereye gitmitin? kinci Polis Domuz boazlamaya... nc Polis Sen neredeydin? Birinci Polis Kprnn stnde bir Hintli kar grdm demin: Kucanda kertenkele suratl bir ocuk vard. ocuk beni grnce, balad alamaya alamaya alamaya... Karya: Sustur u pii. 252
www.e-kitap.us
Britanya polisine selm versin, dedim, Selm vermezse, kuyruksuz bir fare gibi gebersin, dedim.. Ne sustu, ne selm verdi kara kurbaa yavrusu. Akyordu su... Akar suya frlattm bu zrlyan eytan piini. Anas yzme bakp kara bir uurum gibi ekti iini. Dokundu rikkatime bu i eki. Madrasl bir ihtiyar: Azab azabla tedavi edin demi. Getirdim karakola kocakary. Sar srtndan kzl kan szdrp ekeceim iinden ary... kinci Polis Sana bu ite yardm iin, kocakary eski bir hal gibi ayaklarna sereceim. Birinci Polis Ltfkrsn... nc Polis Ben de sana: Bengale ormanlarnda avlanm bir filin koparlm erkekliinden bir kam vereceim... Birinci Polis Baka bir ey istemez.. Malmdur bana azab strap, ezberimdedir tekmil kitab strap.
253
www.e-kitap.us
Mesel: Uykulara kbus gibi kebilirim, trnak skebilirim.. Kulaklarn iine scak kurun dkebilirim. Ellerin derisini eldiven gibi soymak, koltuk altna kaynar sudan yeni km hindi yumurtas koymak, sirke damlatarak gzleri oymak, domuz topu tlak olunan usl, velhasl daha bin bir uslle gayeye vusul mmkndr bence... Baknz bende ne var?? 8 ve 2 polisler Gster bize gster bize gster bize!!., Birinci Polis Geenlerde yakalanan Hintlilerden birinin taze kesilmi ba parma... Kesildikten sonra yarm santim uzad trna...
(Makbet'in tesiri altnda kalnarak yazlan bu para, yaknda kacak olan Benerci Kendini Niin ldrd? kitabndan alnmtr.)
254
www.e-kitap.us
Cevap N o : 3 BIR KOMK ADEM
Gzleri, kulaklar, elleri, ayaklaryla, han, hamam, apartman ve konaklaryla, 16 sayfalar, bask makinalar-tanklaryla, atal, pak, tabak ve bardaklaryla, yamak ve yardaklaryla hcuma kalktlar!.. Hele ilerinde yle bir tanesi var, yle bir tanesi var k i : nsann yzne yle bakar, yle mell bakar k i : 255
www.e-kitap.us
toka edersin eline hemen papelini. Ve skar skmaz onun belini sivri dilli, zilli bir bebek gibi rpar elini... O bir komik demdir. Portakal Olu zdemdir.
*
Han, hamam, apartman ve konaklarnzla, atal, pak, tabak ve bardaklarnzla, yamak ve yardaklarnzla hcuma kalktnz! Hak varsa eer, hcuma kalkmak hakknz.. Efendiler, kinizle teker, teker paylatk kozumuzu! imdi sra onun, gelsin o!! Gel. Sen: itlerini ne itip karanlkta yol kesen hatip!!!!
256
www.e-kitap.us
Sen: Beinci Mehmed'in saltanatn, Halife'nin altn nall kr atn, papellerin kat katn ve teneke suratn, doldurup torbana sska srtnda tayorsun.. Torban doldurmak iin yayorsun. Bana gelince, ben: geni omuzlarmda dim dik bir kelle tayorum. Ve yayorum: kellemin iindeki iin.. Farkndaym niin: kan fkryor bana bakan te fean?! gzlerinden... Ve niin: cmleler ezberlemiin Fehim Paa'nn szlerinden...
257
www.e-kitap.us
Fehim Paa'nn hayrlhalefi, bize skmez afi... kmak istediim yaldzl bir merdiven yok. Kalbimin elinde ipekli eldiven yok.. plak bir yumruk gibi kalbimi soymuum. Kellemin iindeki iin, kellemi koymuum.. Sen... Hayr... Seninle byle konumak istemem.. Hem, ben ki yegne asaleti dili dmanla boumakta bulanm, seninle boumak istemem.. Sen bir komik demsin. Portakal Olu zdemsin. Toka ederler papelini, skarlar senin belini, sivri dilli, zilli bir bebek gibi rparsan elini. Sen bir komik demsin!. Sen... Fehim Paa'nn hayrlhalefi Bu kadar kfi
Bu yaznn kfi derecede kuvvetli olmadn muterifim. Kabahat bende deil, ilham edende.
258
www.e-kitap.us
{ kutupyldz kitapl } 1 9
www.e-kitap.us
Tm kitap severleri Sakl Ktphane'ye bekliyoruz. Not. Bu e-kitap tantm amaldr. Sevdiiniz bir yazarn zarar grmesini istemiyorsanz n izleme yaptktan sonra beendiyseniz ltfen satn alnz.Hi birey baskl bir kitab elinize alp okumann verecei keyfi veremez
Orodruin & Kahin
www.e-kitap.us
Hazrlayan ve redakte eden: Polaris

Nazım Hikmet - Bütün Eserleri 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nazım Hikmet - Bütün Eserleri 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tm kitap severleri Sakl Ktphane'ye bekliyoruz. Not. Bu e-kitap tantm amaldr.

Orodruin & Kahin

Hazrlayan ve redakte eden: Polaris

{ kutupyldz kitapl } 119

TRK SANATILARI DZS

LK RLER 835 SATIR SESN KAYBEDEN EHR

Hazrlayanlar erif Hulsi/Asm Bezirci

A MON ONCLE (x)

(x) iirin evirisi yledir:

(EHT DAYIMA MABAAT)

(EHT DAYIMA MABAAT)

BENCE SEN DE MD HERKES GBSN

Gndzszm Burda mrn Rastgelmedim Her ey kalbi

YILLAR GET YRDAN HL GELMED HABER

BR HAYAL ARADIM MEYHANELERDE

Ahular bezminde Yllara karan o Ayrlk hznn Hicran avuttum

bade n ettim hayat nerde ben de g ettim viranelerde

grmeseydim sizi derdim sevgimizi yabanc iken neden akmn izi

DENZLER ARZUYA EN FENA PUSU

BR MUHACR i KADININ AZINDAN

YNE AKAM OLDU

GRMEDM KULUNUN BAHTYARINI

Celal'e Rzgrn dedikleri

YARABB BAHTIMIZ NE KADAR KARA

kapaklar uykuya dalm suya dalm kapaklan

ARTK BU GEZMEKTEN DNELIM GERI

MURADA ERDREN PINARIN SES

Byk kardeim Faruk Nfiz'e

SULARI SOUK PINAR

KIRK HARAMLERN ESR

Sevgili Yusuf Ziya'ya

KAIRILAN KIZ KARDELER

DERENN KENARINDAK HTYAR

AYIN AKSNDEK GZLER

Bir Bebek iin

Karaosmanoullarndan Cevat ve Fevzi'ye

Terinievvel, 1336 [1920]

YOLCU YOLUN ARKSA

SEKZ YZ ELL YED

Vl Nureddin - Nzm Hikmet

DRT SEVGLM VAR

DELNN BRNC DUASI

DELNN KNC DUASI

GNE ENLERIN TRKS

Jokond isimli manzum romann birinci ksmndan bir iki kroki.

JOKOND'UN HTIRA DEFTERNDEN PARALAR

ziyaretilerden gizliye gizliye burnumu ekip durdum.

(Yaknda bu romann tamam kacak.)

HER KTABIMIN SON SZ

SESN KAYBEDEN EHR

SESN KAYBEDEN EHR

HOPA MAHPUSANES NOTLARINDAN

1 KIZKAPAN OLU VEHP VE OCUK MUHTTN'E DAR

2 SEMBOLST ARLERE BENZYEN BR DELYE DAR

BENERC KENDN NN LDRD?

KALKTA'DA BR POLS KARAKOLU GK GRLER POLS GRERLER

Cevap N o : 3 BIR KOMK ADEM

Orodruin & Kahin

Hazrlayan ve redakte eden: Polaris

You might also like