NUsport | vitesse

Mike HaveNaar

Een Nederlands uiterlijk, gekoppeld aan een Japans karakter. Mike Havenaar (24) is geboren en getogen in Japan, maar woont sinds januari in het land waar zijn ouders vandaan komen. De spits van Vitesse: Ik begrijp niet waarom ik zo interessant ben.
Door Mitra Nazar | BeelD CorN vaN der stelt

Big in Japan

ij zwijgt, staart even voor zich uit. De verslaggever heeft zojuist voorgesteld om in een Japans restaurant af te spreken. Na luttele seconden kijkt hij op en trekt een vies gezicht. De Japanner in Arnhem? Dat is geen echt Japans restaurant, zegt hij, enigszins verontwaardigd. Die tent wordt gerund door Chinezen. Op uiterlijke kenmerken na is Mike Havenaar een rasechte Japanner. De boodschap is duidelijk. De Vitessespits houdt van Japans eten, maar wel gemaakt door Japanners. Dan maar een wandeling door de Veluwse bossen bij Arnhem. De lange, fijngebouwde Havenaar draagt een trainingsbroek, slechts een telefoon en autosleutels heeft hij bij zich. Zijn stem klinkt zacht. Op vragen geeft hij korte antwoorden. Een paar woorden, meer maakt hij er niet aan vuil. Altijd gevolgd door een

verlegen lachje. Ook zijn lichaamstaal is ietwat ongemakkelijk. Handen voor de buik, in de zakken, dan weer losjes langs het lijf. Hij staat licht gebogen en veegt zo nu en dan een lok haar uit zijn gezicht. Ik praat niet zoveel, trek me ook niet zoveel aan van wat anderen van me vinden. Nonchalance, verlegenheid of ingebakken Japanse bescheidenheid. Wat het ook is, hij vertoont weinig eigenschappen van een Nederlander. Is Mike Havenaar nou een Nederlander of een Japanner? Die verwarring is Havenaar niet onbekend. Geregeld wordt gezegd dat hij de zoon is van een Nederlandse vader en een Japanse moeder. Klopt niet. Havenaars beide ouders zijn etnisch Nederlands. Ik ben geboren en getogen in Japan en heb de Japanse nationaliteit. Ik ben een Japanner met Nederlandse roots, meer niet.

72 | NUsport

NUsport | 73

NUsport | vitesse

Mike HaveNaar

Het is oktober 2011. Het trainingsveld van Ventforet Kofu een club in

74 | NUsport

NUsport | 75

BeelD: pro sHots

Het zijn bloedbanden en daar blijft het bij. In huize Havenaar werd Nederlands gesproken. En af en toe was er een vakantie naar familie in Nederland. Maar Japan is zijn thuis. En dat is allemaal te danken aan vader Dido Havenaar. In de jaren tachtig vertrok Havenaar senior, tot die tijd doelman bij FC Den Haag, samen met zijn vrouw naar Japan. Hij tekende bij Mazda CS en begon een nieuw leven. Een dochter en twee zoons werden in Japan geboren en het gezin liet zich naturaliseren, allen werden Japanners. Daar zit je dan. Als Japanner in Nederland. En wat doen Japanners in den vreemde? Andere Japanners opzoeken. Michihiro Yasuda bijvoorbeeld, die andere Japanse speler bij Vitesse. Ze kennen elkaar nog van het nationale jeugdelftal in hun thuisland. Via hem leert Havenaar andere Japanners kennen. In Dsseldorf woont een grote Japanse gemeenschap. In vrije weekenden rijden mijn vrouw, Yasuda en ik naar Duitsland. Veel Japanse spelers uit Nederland en Duitsland komen daar bij elkaar. Dan kunnen we Japans spreken, ervaringen uitwisselen en lekker eten. In een Japanse supermarkt koopt hij rijst en andere Japanse producten. Er zit ook een Japans restaurant, grinnikt hij. Een cht Japans restaurant. Havenaar mist het Japanse eten, bekent hij. Maar niet alleen dat. Als ik een dag vrij ben, kan ik niet even wat gaan drinken met mijn vrienden, dat mis ik wel. Helemaal alleen is Havenaar niet in Nederland. Zijn Hollandse familie is sinds zn transfer naar Vitesse erg betrokken bij zijn voetbalcarrire. Mijn tante en neefje komen naar elke thuiswedstrijd. Ze hebben een seizoenkaart gekocht. Een brede glimlach verschijnt op zijn gezicht. En ze wonen niet eens in Arnhem!

de subtop van de Japanse competitie ligt aan de voet van de beroemde Mount Fuji. Een dikke Mercedes met geblindeerde ramen rijdt de parkeerplaats op. Het portier gaat open, Havenaar stapt uit. Handdoek over de schouder, lege blikjes energiedrank geklemd in een hand. Langs het veld staan fans, maar Havenaar loopt met gebogen hoofd door, de kleedkamer in. Zijn debuut in het Japanse nationale elftal heeft het leven van de 24-jarige spits veranderd. Op 2 september 2011 riep bondscoach Alberto Zaccheroni hem op als vervanger van de geblesseerde Keisuke Honda. Tijdens zijn eerste wedstrijd in de basis, tegen Tadzjikistan op 11 oktober, scoorde Havenaar twee goals. Die treffers hebben van hem een regelrechte beroemdheid gemaakt. Japanse media betitelen hem als De Reus, de fans noemen hem Miku. Havenaar is gebombardeerd tot de belofte van het Japanse voetbal, met dank aan zijn Nederlandse voetbalgenen, vinden Japanse sportjournalisten. Van zijn vader hoorde Havenaar dat ook Nederlandse kranten over hem beginnen te schrijven. Hij snapt weinig van al die aandacht. Dat er ineens een Nederlandse journalist opduikt bij zijn training in Kofu, verrast hem nog meer. Hij geeft een slap handje en maakt een lichte buiging. Na de training heb ik wel even tijd. Buigen, beleefd zijn en vooral niet te hoog van de toren blazen. Dat is hem geleerd. Hoewel hij misschien meer zelfvertrouwen heeft dan een volbloed Japanner, doet zijn karakter er niet voor onder. Nederland is hem vreemd, maar van zijn ouders leerde hij de taal. Grammaticaal correct,

maar zijn vocabulaire schiet tekort. Een interview in het Nederlands is een opgave. Na een paar zinnen schakelt hij over op Engels. Havenaar vertelt dat hij erg van stroopwafels houdt, maar weinig weet van het land waar zijn ouders vandaan komen. Het Nederlandse voetbal daarentegen volgt hij op de voet. Tijdens het WK in Zuid-Afrika juichte ik voor Oranje, zegt hij zacht. Nu moet ik voor Japan zijn. Bij een bekende Japanner hoort een grote, hysterische fanschare. Havenaar zucht. In Japan gaan fans om je heen staan, je kunt geen kant meer op. Ze filmen je met hun mobieltje, gek word ik ervan. Ik begrijp niet waarom ik zo interessant ben.

Laatst werd hij in de supermarkt aangesproken door een Vitessesupporter. Ha Mike, mooie goal gister, zei hij, en liep rustig door. Dat vind ik wel mooi. De transfer naar Vitesse is een belangrijke stap in Havenaars voetballoopbaan. Hij maakte voor Ventforet Kofu in de J-League 37 goals in 63 wedstrijden. Dat de Japanse competitie hem weinig toekomst bood, wist de aanvaller al snel. Ik moest naar Europa als ik verder wilde komen. Na zijn succes tegen Tadzjikistan toonden diverse Europese clubs interesse. Vitesse won de strijd om Havenaar van het Duitse VfL Wolfsburg en VfB Stuttgart. In die keuze heeft vader Havenaar een belangrijke rol gespeeld. Dido Havenaar, nu assistent-trainer bij Nagoya Grampus, adviseerde hem voor de eredivisie te kiezen. Veel grote spelers zijn begonnen in de eredivisie, ik denk dat ik hier meer kansen heb. Havenaar tekende een contract tot 2014 bij de Arnhemse club. Tijdens de eerste training, op 3 januari dit jaar, stond het langs de lijn vol met Japanse cameraploegen. Havenaar moet zijn plek nog verove-

Mijn vrouw spreekt alleen japans. Ze koMt bijna de deur niet uit. Zelfs voor boodschappen heeft Ze Mijn hulp nodig
ren. Het is wennen aan het land, de speelstijl, de manier van trainen in Nederland en de aanpak van zijn veeleisende coach John van den Brom. Ik moet eraan wennen, beaamt de aanvaller, maar vind het wel prettig dat de trainer zo direct is. Hij scoorde tot dusver vijf keer in vijftien wedstrijden. Driemaal kreeg hij een basisplaats, maar voornamelijk werd hij ingebracht als breekijzer en kon dan slechts een paar minuten laten zien wat hij kan. Ze is al de hele dag alleen, ik moet zo naar huis. Zijn Japanse vrouw en hun acht maanden oude dochter Yuan reisden met hem mee naar Nederland. Het jonge gezin woont in een mooi appartement in het centrum van Arnhem. De jonge vader glundert als hij over zijn dochtertje praat, maar als zijn vrouw ter sprake komt, kijkt hij bedrukt. Het is niet eenvoudig voor haar, ze spreekt alleen Japans. Als ik er niet ben, komt ze de deur bijna niet uit. Zelfs voor boodschappen heeft ze mijn hulp nodig. Toen de deal met Vitesse rond was, wilde Havenaar aanvankelijk alleen gaan. Ik zei tegen mijn vrouw: Blijven jullie voorlopig in Japan, dan zien we later wel verder. Maar daar wilde ze niets van weten, het leek haar leuk, een nieuw avontuur. Hij is even stil, en zegt dan: We zijn hier nu vier maanden, en ze wil het liefst vandaag nog terug naar Japan. Havenaar probeert zo veel mogelijk thuis te zijn. We trainen alleen s morgens, de rest van de dag ben ik thuis of gaan we leuke dingen doen. We zijn laatst met zijn drien naar de dierentuin geweest. Het gezin moet nog even wachten voor het terug mag naar Japan, want de play-offs wachten voor Vitesse.

De 1,94 meter lange, verlegen Havenaar ontdooit langzaam tijdens het gesprek. Zijn handen bewegen steeds drukker tijdens het praten. Het gesprek wordt onderbroken door het rinkelen van zijn iPhone. Sorry, ik moet even opnemen. Mijn vrouw. Met zachte stem, fluisterend bijna, spreekt hij een paar minuten met haar in het Japans. Dan hangt hij op.

JoHN vaN deN BroM: We doeN oNs Best Mike Niet te lateN oNdersNeeuWeN
Trainer John van den Brom en technisch directeur Ted van Leeuwen zagen Mike Havenaar eind 2011 in Japan aan het werk. Ze maakten een praatje. Zon Havenaar kun je niet laten lopen, zei Van Leeuwen kort na de transfer. Dat is een scorer pur sang. Ted was al enthousiast over hem, en dat werd bij mij bevestigd toen ik hem zag spelen, aldus Van den Brom. Havenaar is een spits met veel kwaliteiten. Hij heeft een groot scorend vermogen. Dat bleek meteen. Op 27 januari maakte Havenaar zijn eerste goal voor Vitesse in de uitwedstrijd tegen PSV. Begin maart schoot hij de club naar de overwinning tegen De Graafschap. De teller staat nu op vijf goals. Vooralsnog moet hij het voornamelijk hebben van invalbeurten. Dat hij kan scoren, mag duidelijk zijn. Maar de kersverse international moet wennen aan de Nederlandse speelstijl. In Nederland wordt anders getraind dan in Japan, legt de trainer uit. Wij trainen hard om beter te worden. In Japan wordt vooral getraind om te onderhouden. Het niveau hier is hoger. Maar ook de manier van coaching is anders. Ik eis dat het steeds beter moet, zegt Van den Brom. Als ik vind dat het niet goed genoeg is, zeg ik dat meteen. Dat is Mike niet gewend, het zal wel in de mentaliteit van die cultuur zitten. Havenaar is rustig en timide, weet Van den Brom, die rekening houdt met zijn karakter. We doen ons best hem niet te laten ondersneeuwen. Groot voordeel van Havenaar is dat hij beter Nederlands spreekt dan de andere buitenlandse spelers in het team, aldus Van den Brom. Ook in het spel gaat het steeds beter, hij is een spits waar veel rek in zit. Van den Brom neemt graag de tijd voor hem, om eruit te halen wat erin zit. Wij gaan nog veel plezier van Mike hebben bij Vitesse.

de japanner in arnheM? dat is geen echt japans restaurant. die tent wordt gerund door chineZen

Een half jaar na de ontmoeting in Kofu ontmoetten we elkaar opnieuw, in de bossen van Papendal. Hier is mijn leven een stuk rustiger, zegt de spits, die in januari naar Vitesse kwam. Er is veel veranderd sinds de vorige keer dat we elkaar spraken. Hij is aardig geacclimatiseerd, zegt hij. Ik begin te wennen aan de leefstijl hier. En vergeleken met Japan, is Nederland best een verademing. In Japan kan ik niet rustig boodschappen doen. Ik trek een muts over mijn hoofd als ik naar buiten ga. Dan herkennen ze me minder snel. In Nederland hoeft dat gelukkig niet.