UPUTSTVO ZA RAD U Excel-u 2007

1. POETAK RADA Osnovna namena Excela je numerika obrada podataka na ureen nain putem formiranja tabela, primenom funkcija i formula koje omoguavaju da izraunavanjem doemo do rezultata. Mogunosti programa ogledaju se u sledeem: numerika obrada podataka, tabelarna izraunavanja, izrada predrauna, matematika, statistika, grafika i druga analiza rezultata, izrada spiskova, ema i drugih dokumenata potrebnih u svakodnevnoj organizaciji podataka, grafiko prikazivanje podataka primenom velikog broja razliitih dijagrama, korienje eksternih podataka, mogunost razmene podataka sa drugim programima, upotreba slika i grafikih modela.

Program Microsoft Excel 2007 pokree se iz start menija, All Programs/Microsoft Office i izborom Microsoft Office Excel 2007 ili pritiskom na ikonicu Excel 2007, ime se pojavljuje prazna tabela koja predstavlja radni list u koji moemo upisivati brojeve, oznake i formule. Na vrhu Excel prozora nalazi se dugme Office (otvara funkcije za rad sa dokumentom: New, Save, Print, ...), paleta alatki Quick Access Toolbar, traka za naslov i dugmad za zatvaranje programa, minimalnu i maksimalnu veliinu prozora. Ispod njih nalaze se palete sa alatkama (Home, Insert, Page Layout, Formulas, Data, Review i View), grupisanim po funkcijama koje su predstavljene ikonama. Ispod toga je oznaka za ime elije i polje za formule. U dnu prozora nalazi se oznaka statusa, radni listovi, pomeranje listova, insert dugme, kliza po horizontali, prikaz strane, kontrola uveanja. 1.1 Podeavanje Excela (Excel Options) Pritiskom na dugme Office u gornjem levom uglu otvaraju se funkcije za rad sa dokumentom, odnosno funkcije za podeavanje Excela. Izborom dugmeta Excel Options pokreemo grupu funkcija za podeavanje Excela. Izabrane opcije vaie svaki put kada pokrenemo program, sve dok ih ne promenimo. U grupi Popular u delu When creating new workbooks moe se podesiti font, veliina fonta, broj listova (Sheets) u okviru radne sveske (workbook), izbor jezika. Izbor jezika se vri tako to se izabere jezik u levom prozoru miem, a zatim se pritisne na dugme Add ime e se naziv jezika pojaviti u desnom prozoru. Na kraju se izbor potvrdi pritiskom na dugme OK u donjem desnom delu prozora. U grupi Save u delu Save workbooks moete izabrati da se vae tabele uvaju u formatu Excel 97-2003 Workbooks, a ne u originalnom formatu za Excel 2007, zbog ranijih zapisa u Excel 2003 ili starijim verzijama. Takoe, moete promeniti lokaciju foldera gde e Excel smetati datoteke svaki put kada zadate komandu Save. U grupi Customize moete odabrati funkcije koje najvie koristite i koje e se pojaviti u paleti alatki Quick Access, u gornjem levom uglu. Izbor se vri pritiskom na funkciju u levom prozoru, a zatim na dugme Add, posle ega se funkcija pojavljuje u desnom prozoru. Funkcija se brie pritiskom na funkciju u desnom prozoru, a zatim na dugme Remove, posle ega e ikona funkcije biti izbrisana iz palete alatki Quick Access.

1.2 Palete s alatkama Sadraj paleta s alatkama moemo videti ako pritisnemo dugme u paleti sa komandama (Home, Insert, Page Layout, Formulas, Data, Review i View).

1.3 Linija za formule Linija za formule se sastoji iz dva dela: Name Box u njemu se vidi poloaj aktivnog polja, Formula Bar aktivira se znakom jednakosti ime se ukljuuje opcija za pisanje formula u suprotnom se u polju moe videti sadraj selektovanog polja iz radnog lista. Kad u aktivno polje unesemo = formulu piemo ili preko oznaka polja ili selektovanjem polja kao i kucanjem operatora (+, -. *, /).

2. UNOS PODATAKA Kad unesemo podatke u eliju upis moemo izvriti na vie naina: Enter, Tab ili strelice na tastaturi, pritiskom na Enter (zeleni znak za tikliranje koji se pojavi prilikom unosa sadraja polja) ili na neko drugo polje. Ako odustajemo od otkucanog sadraja u eliji pritisnemo dugme Esc ili pritisnemo na Cancel (crveno X koje se pojavljuje prilikom unoenja sadraja). Ako elimo da briemo sadraj elije pritisnemo na nju i za brisanje ulevo koristimo Backspace, a za brisanje udesno koristimo Delete.

3. RADNI LIST I RADNA SVESKA 3.1 Radni list Radni list (Worksheet) je prostor u kome se radi a sastoji se od polja (elija) iji je poloaj odreen oznakama kolona (A-Z i AA-IV ima ih 256) i redova (brojevi od 1-65536) tako da polje u koloni A na rednom broji 10 ima oznaku A10. Ako elimo da taj naziv promenimo u neko ime koje nas na neto asocira pritisnemo na polje zatim na krajnje levo polje iznad tabele i tu napiemo naziv. Ukoliko elimo da vidimo sva imenovana polja pritisnemo na strelicu pored polja u koje smo unosili nazive, izaberemo naziv polja i ono se automatski oznai. Drugi nain je izborom Formulas/Defined Names/Define Name i unesemo naziv elije. Za brisanje imena elije koristimo Formulas/Defined Names/Name Manager i izaberemo naziv elije i pritisnemo na Delete. 3.2 Radna sveska Vie radnih listova ine radnu svesku (Workbook). Radna sveska je u osnovi sastavljena iz tri radna lista (Sheet1, Sheet2 i Sheet3) koji se generiu prilikom pokretanja Excel-a. Meutim, tokom rada radna sveska moe dobiti neogranien broj radnih listova. Radne listove biramo pritiskom na naziv radnog lista. U jednom trenutku moemo otvoriti vie radnih sveski. 3.3 Promena imena radnog lista Nazive koji su dodeljeni svakom listu moemo promeniti tako to ga selektujemo, posle ega se aktivira neka od sledeih procedura: dva puta pritisnemo na naziv lista, 2

pritisnemo desnim tasterom mia na jeziak izabranog radnog lista i na otvorenom kontekstnom meniju izaberemo Rename.

Na jeziku izabranog radnog lista upiemo novo ime a zatim pritisnemo levim tasterom bilo gde na radnom listu. Na jeziku uoavamo novo ime radnog lista. 3.4 Promena redosleda radnih listova Ukoliko raspored radnih listova ne odgovara moemo ga menjati tako to pritisnemo na list koji pomeramo, drimo taster i kad dodjemo na eljeno mesto putamo taster. Mala strelica koja se pri tom javlja ukazuje na mesto gde e biti smeten list koji pomeramo. 3.5 Premetanje radnog lista s kopiranjem Selektujemo radni list koji elimo da umnoimo (naziv), drimo pritisnut levi taster mia i taster <Ctrl>. Na malom listu koga dri strelica mia pojavljuje se znak +. Kad strelicom mia doemo na mesto gde elimo da smestimo umnoeni radni list, otputamo taster mia i taster <Ctrl>. Na izabranom mestu se pojavljuje jeziak s nazivom kopiranog radnog lista i oznakom naziv (2). 3.6 Umetanje novih radnih listova Pritiskom dugmeta Insert Worksheet (Shift + F11) - novi list se pojavi levo od lista koji smo izabrali. Ako ima vie listova ne moraju se svi videti pa ih moemo listati strelicom. 3.7 Brisanje radnih listova iz radne sveske Izaberemo radni list koji elimo da obriemo. Pritisnemo desnim tasterom i iz kontekstnog menija izaberemo Delete. Ukoliko se na listu koji briemo nalaze podaci, pre brisanja se pojavljuje upozorenje kojim se trai potvrda brisanja.

4. UPISIVANJE PODATAKA U POLJA RADNOG LISTA U polja radnog lista se mogu upisivati tekst, brojevi i matematiki izrazi (formule). 4.1 Upisivanje teksta u polje Selektujemo polje u koje elimo da upiemo tekst, unosimo tekst koji se vidi i u liniji za formule a u imenu polja se pojavljuje oznaka poloaja polja (A1). Tekst se prilikom pisanja prostire i na naredna polja ukoliko je dui od zadate irine selektovanog polja. Napomenimo da e tekst biti odseen prilikom tampanja ako u narednom polju ima podataka. 4.1.1 Formatiranje teksta u polju Formatiranje moemo vriti za svaku eliju ili za grupu elija (Home/Cells/Format). Za promenu vrste zapisa na eliji pritisnemo na nju zatim promenimo font, izaberemo veliinu slova, bold i sl. kucamo sadraj ili ako sadraj postoji on se automatski menja. Napomenimo da ako promenimo recimo veliinu slova u jednoj eliji promenie se veliina elija u celom redu ali e veliina upisanih sadraja ostati nepromenjena.

4.1.2 Automatsko proirivanje polja prema duini teksta Selektujemo polje ili kolonu kod kojih je tekst dui od irine polja, Home/Cells/Format/ AutoFit Column Width ili AutoFit Row Height - tekst e automatski proiriti polje prema svojoj irini ili visini. 4.1.3 Smanjivanje teksta na zadatu irinu polja Ako je tekst dui od polja, a nemamo mogunost da koristimo i naredno polje, moramo ga smanjiti tako da stane u posmatrano polje: 4.1.4 Automatsko poveanje visine polja Ukoliko elimo da u polje unesemo tekst dui od veliine polja to moemo uiniti i kucanjem teksta u vie redova. Da bi to bilo mogue moramo obezbediti da se automatski poveava visina polja. Selektujemo polje, izaberemo Home/Alignment i u opciji Wrap text, kucamo tekst koji e automatski, kada ispuni polje, prei na novi red u istom polju (slino kao tekst u tabelama). 4.1.5 Vertikalno ravnanje teksta u polju Selektujemo polje u kome se nalazi tekst. Pritisnemo desni taster mia i izaberemo Format Cells/Alignment dok u opciji Text alignment postavljamo horizontalno (moe i preko palete Home/Alignment) poravnanje teksta pomou Horizontal, kao i vertikalno (Vertical). Kad smo izabrali poravnanje teksta u polju pritisnemo na OK. Tekst e biti poravnat. 4.1.6 Spajanje vie polja u jedno i centriranje teksta Veoma esto se prilikom pisanja zaglavlja javlja potreba da vie polja spojimo u jedno, a da ukucani tekst bude centriran u novonastalom polju. To se postie na dva naina: Selektujemo vie polja odjednom a zatim na paleti Home/Alignment pritisnemo Merge & Center posle ega kucamo tekst, Otkucamo tekst preko vie slobodnih polja, selektujemo ceo tekst i pritisnemo Merge & Center

4.1.7 Runa promena irine vie kolona odjednom Kad krenemo da radimo s novom Excel tabelom dobijamo uvek istu veliinu polja. Ako su nam potrebna polja vee irine a da pri tom ostanu jednaka to moemo postii na sledei nain: Selektujemo onoliko kolona kolika e biti tabela zatim kursorom mia doemo s desne strane neke od selektovanih kolona (pojavi se dvostruka strelica), pritisnemo levim tasterom i drimo dok udesno povlaimo ivicu kolone. Na slian nain se menja visina vie redova s tim to se u ovom sluaju selektuje vie brojnih oznaka redova a zatim prevlai kursorom mia na gore ili dole. 4.1.8 Rotiranje teksta u polju Ako iz nekih razloga elimo da nam tekst u zaglavlju kolona bude ispisan vertikalno ili ukoso to postiemo na sledei nain: 4

Selektujemo jedno ili vie polja gde elimo da rotiramo tekst, desni klik mia, izaberemo Format Cells/Alignment i u opciji Orientation izaberemo smer rotiranja u odnosu na x osu a zatim ugao pod kojim elimo da tekst bude rotiran ili korienjem palete Home/Alignment/Orientation. 4.1.9 Pravljenje namenskih listi Ukoliko imamo nizove podataka koji se esto ponavljaju u razliitim Excel tabelama, da ne bi uvali veliki broj razliitih ablona moemo formirati namenske liste. Izaberemo Office button/Excl Options/Popular/Edit Custom Lists i u polju List entries upiemo listu koju pravimo. Kad smo zavrili s listom pritisnemo Add. Lista e biti smetena u opciju Custom Lists. 4.1.9.1 Upotreba namenske liste Pritisnemo na polje gde e biti upisan lan iz namenske liste zatim upiemo prvi lan liste. Doemo kursorom mia do donjeg desnog ugla aktivnog polja gde se nalazi mali crni kvadrati (marker za popunu) i tad se kursor pretvori u krsti. Drimo pritisnut levi taster mia i prevlaimo preko polja u koja e biti upisani natpisi iz liste. 4.2 Unoenje brojanih podataka u polja Brojane podatke unosimo u polja kao i tekst. Kad zavrimo upis cifara u polje i predjemo na sledee, brojevi se automatski poravnavaju udesno. Pri unosu sve cifre moraju biti smetene u okvir polja jer ne mogu da prelaze automatski u sledee polje kao tekst. Da bi Excel mogao upisane brojeve koristiti u raunanjima u polja se unose bez dodatnog teksta, osim sistemskih oznaka. 4.2.1 Formatiranje brojanih oznaka Prikaz brojeva: Selektujemo eliju, Home/Cells/Format/Format Cells nakon toga biramo Number, izaberemo tip formata, definiemo broj decimala, znak polja i sl. Za nae govorno podruje umesto decimalne take kuca se zarez. Obino se selektovanje vri za sve elije u koloni pri emu pomenuti postupak izvrimo nad poljem u kome je slovna oznaka kolone. 4.2.1.1 Brojevi kao novane jedinice Selektujemo polja u kojima elimo da upisani brojevi budu prikazani kao novane jedinice, pritisnemo desni taster mia i izaberemo Home/Cells/Format/Format Cells nakon toga biramo Number/Currency. Poto definiemo broj decimalnih mesta, vrstu valute, i prikaz negativnih vrednosti, izbor potvrdimo na OK. U selektovanim poljima pojavie se izabrana novana jedinica. 4.2.1.2 Brojevi kao procenti Selektujemo polja u kojima elimo da upisani brojevi budu prikazani kao procenti (0,05 kao 5%), pritisnemo desni taster mia i izaberemo Home/Cells/Format/Format Cells nakon toga biramo Number/Percentage. Poto definiemo broj decimalnih mesta, izbor potvrdimo na OK. U selektovanim poljima pojavie se zapisi u vidu procenata. Moramo voditi rauna da Excel upisanu brojanu vrednost mnoi sa 100 pri pretvaranju u procente (10 1000%).

4.3 Unos matematikih izraza (formula) i funkcija Sve formule se upisuju u liniju formula posle aktiviranja unosom znaka jednakosti (=). U raunskim operacijama se u formulama iskljuivo koriste adrese polja ili dodeljeni nazivi i brojevi. Excel prepoznaje 6 osnovnih operatora: + (sabiranje), - (oduzimanje), * (mnoenje), / (deljenje), ^ (stepenovanje) i % (izraunavanje procenata). Excel izvodi matematike operacije uobiajenim matematikim redosledom. Dodavanjem zagrada takoe moemo odrediti redosled izvrenja raunskih operacija ali pri tom moramo voditi rauna da broj levih i desnih zagrada bude isti. Kad unosimo formulu u polje (recimo F1), njen matematiki zapis se pojavljuje i u liniji za formule i u aktivnom polju. Rezultat upotrebe formule se pojavljuje u aktivnom polju, a matematiki zapis u liniji za formule. Korienjem adresa polja u matematikim operacijama postiemo da izmenom vrednosti polja Excel automatski izraunava, po zadatoj formuli, vrednost u rezultantnom polju. 4.3.1 Redosled izvravanja matematikih operacija Zagrade sve raunske operacije se prvo izvode u zagradama Negacija negativni predznak broja prethodi svim ostalim operacijama Procenat izraunavanje procenta prethodi operacijama koje slede Stepenovanje primenjuje se kao sledea operacija Mnoenje izvodi se posle operacija u zagradama i pre svih operacija van zagrada Deljenje izvodi se posle mnoenja a po vanosti je jednako mnoenju Sabiranje izvrava se posle deljenja Oduzimanje izvrava se odmah posle sabiranja a po vanosti je jednako sabiranju 4.4 Okvir polja i ispunjavanje bojom Selektujemo polje koje elimo da uokvirimo, desni klik mia, Format/Cells/Border ili Home/Cells/Format/Format Cells nakon toga biramo Border i u opciji Presets biramo nain uokviravanja, u opciji Border moemo postaviti okvir na pojedine strane polja, u polju Line opcijom Style biramo vrstu linije, u polju Color biramo boju linije okvira. Napomenimo da poto izaberemo Style i Color u okviru Presets i Border biramo elemente na koje e se taj izbor odnositi. Na kartici Fill biramo boju polja (Background Color) i vrstu i boju rafure (Pattern Color i Pattern Style) . 4.5 Uklanjanje pomonih linija Pomone linije pomau da se lake kreemo kroz polja radnog lista. One se mogu skloniti s radnog lista u cilju biljeg vizuelnog prikaza dokumenta. View/Show/Hide, deekiramo Gridlines, a s radnog lista nestaju pomone linije. Uklanjanje pomonih linija s radnog lista obavlja se najee po zavretku rada na njemu. 4.6 Umetanje nove kolone Selektujemo kolonu s ije leve strane elimo da umetnemo novu kolonu, desni klik mia, Insert. Ako elimo umetnuti vie novih kolona, selektujemo odgovarajui broj kolona. Selektovana kolona i sve kolone desno od nje bie pomerene udesno a umetnuta kolona e zauzeti oznaku selektovane kolone. Posle umetanja nove kolone program e je automatski uzeti u obzir, u poljima koja se izraunavaju putem formule (gde je bilo Sum(B2:E2) bie Sum(B2:F2).

4.7 Umetanje novog reda Selektujemo red ispod koga elimo da dodamo novi red, desni klik kia, Insert. Ako elimo da umetnemo vie redova selektujemo odgovarajui broj redova. Polja novog reda su takoe automatski ukljuena u formule. 4.8 Brisanje reda ili kolone Selektujemo red ili kolonu, desni klik miem, Delete. Za brisanje vie uzastopnih redova ili kolona jednostavno ih selektujemo i izbriemo na opisan nain. Sve kolone desno od obrisanih kolona pomerie se u levo za onoliko koliko je obrisano kolona. Na slian nain se brie vie redova. Sve formule koje su koristile brisani red ili kolonu automatski se koriguju tako to se iskljue obrisana polja iz izraza. 4.9 Komentar uz polje Komentari se javljaju na radnom listu kad doemo na polje za koje su vezani ali ne utiu na ponaanje sadraja u polju. Pritisnemo na polje miem, desni klik mia, Insert Comment ili Review/Comments/New Comment, pojavi se okvir u koji upisujemo komentar na isti nain kao i svaki drugi tekst. Okvir za tekst komentara je povezan s poljem na koje se odnosi. U gornjem desnom uglu polja kome je dodat komentar nalazi se mali crveni trougao. Unos i formatizacija teksta komentara isto je kao za normalni tekst. 4.9.1 Naknadana formatizacija komentara Selektujemo polje uz koje je napisan komentar i pritisnemo desni taster mia. Iz menija izaberemo Edit Comment ili Review/Comments/Edit Comment. Komentar postaje stalno vidljiv pa moemo pristupiti izmeni sadraja. Veliina okvira komentara menja se prevlaenjem slino kao kod tabela. Po izmeni teksta komentara iz okvira izlazimo aktiviranjem bilo kog polja na listu. 4.9.2 Brisanje komentara Selektujemo polje koje ima komentar i pritisnemo desni taster mia. Iz menija izaberemo Delete Comment ili Review/Comments/Delete Comment. Komentar e biti izbrisan. 4.10 Sortiranje podataka u radnom listu Selektujemo polja iji sadraj elimo sortirati po rastuoj ili opadajuoj vrednosti (za brojeve) ili po abecednom redu (za tekst) zatim pritisnemo na ikone za sortiranje na paleti Data/Sort & Filter/Sort. 4.11 Umetanje slika Da bi dokument u Excel-u bio funkcionalniji i lepi, ponekad je potrebno ubaciti slike. Insert/Illustrations/Picture, na okviru za dijalog Insert Picture pronaemo sliku na disku i selektujemo fajl. Kad se uverimo da je to slika koju elimo pritisnemo na Insert. Slika umetnuta u Excel se moe formatizovati: Selektujemo sliku, desni klik miem, Format Picture ili Picture Tools/Format/Size, moemo podesiti veliinu slike. Pored toga mogu se iskoristiti i funkcije Adjust, Picture Styles, Arrange. 7

4.12 Automatsko unoenje podataka Obavlja se tako to se aktivira elija i pokaziva dovede u donji desni ugao kada ima oblik krstia i drei desni taster mia markirati elije u koje hoemo da se unesu podaci. Ovako se mogu markirati samo kolone ili samo redovi. Kada otpustimo desni taster aktivira se kontekstualni meni koji nudi sledee funkcije: Fill Series popunjava markirane elije sa rednim brojevima poevi od vrednosti prve elije, Fill Months nastavlja da popunjava elije sa nazivima meseci.

5. PRIMENA FORMULA I FUNKCIJA Pritisnemo na eliju, za pisanje formule unesemo = a zatim piemo formulu koristei i operatore: +, -, *, /, %, ^ (Shift/6 - za stepen), >, <, >=, <=,<> (razliito od), & (Shift/7 - za nastavak teksta). Da bi primenili formule koristimo oznake polja ili dodeljene nazive (= A4 * B4 ili = cena * koliina). Otkucani blanko karakteri u formuli nemaju znaaja. 5.1 Upotreba alatke AutoSum Najjednostavniji nain da izvrimo sabiranje sukcesivnih polja je korienjem alatke AutoSum () koja se nalazi na paleti Home/Editing. Pomou ove alatke moemo pored funkcije Sum, korienjem strelice, izabrati i Average, Count Numbers, Max, Min kao i niz drugih funkcija ako pritisnemo na More Functions. Selektujemo sukcesivna polja koja elimo da saberemo korienjem alatke AutoSum. Pritisnemo dugme AutoSum a Excel e automatski u prvo sledee polje (ispod ako su selektovana polja u koloni ili desno ako su selektovana polja u redu) upisati vrednost zbira selektovanih polja. Za polje u kome se nalazi zbir dobijen ovom alatkom, u liniji za formule bie automatski upisan matematiki izraz za zbir a u polju e biti rezultat. 5.2 Pisanje jednostavnih formula Formule moemo pisati u samom polju gde elimo da iskaemo rezultat i u liniji za formule. U narednim primerima prikazaemo redosled izvravanja metematikih operacija. 5.2.1 Sabiranje polja Selektujemo polje u kome elimo da bude rezultat koji predstavlja zbir izabranih polja. U liniji s formulama pritisnemo na fx (Insert Function) da bi aktivirali opciju za rad s formulama. U selektovanom polju i u liniji s formulama se pojavljuje znak =. Pojavljuje se takoe i lista s najee korienim funkcijama. Izaberemo opciju SUM. U liniji s formulama pojavljuje se oznaka SUM i polja za koja Excel pretpostavlja da emo sabirati. Ako nismo zadovoljni izborom oznaimo polja na dijalogu Function Arguments ili pritisnemo na prazno polje i unesemo formulu u polje ili liniju za formule. Za kraj pisanja formule preko dijaloga pritisnemo na OK ili Enter na tastaturi. U izabranom polju pojavljuje se rezultat koji je jednak zbiru vrednosti iz izabranih polja, a u liniji sa formulama pie matematiki izraz za zbir polja. Formula za zbir sukcesivnih polja od E2 do G2 ima oblik: = SUM(E2:G2). Ukoliko su u pitanju nesukcesivna polja formula za sabiranje je: = SUM(A1;B4;C7).

5.2.2 Mnoenje zbira polja Za pisanje kompleksnih formula moemo koristiti zagrade. Formula se pie tako to pritisnemo na odreeno polje a zatim kucamo formulu recimo: =(A1+B1+C1+D1+E1)*F1 ili skraeno =SUM(A1: E1)*F1. 5.2.3 Mnoenje dva ili vie zbirova polja Aktiviramo polje u kome elimo da bude matematiki izraz (formula) za proizvod dva ili vie zbirova polja. Aktiviramo liniju za formule i izaberemo SUM, a zatim selektujemo polja koja e biti prvi sabirak. U liniji za formule posle izraza =SUM(B6:C6) upiemo znak * . Aktiviramo ponovo opciju SUM i selektujemo polja koja e biti drugi sabirak i sl. Kad smo zavrili pisanje formule pritisnemo Enter a rezultat se pojavi u aktiviranom polju. 5.2.4 Kombinacija sabiranja, mnoenja i oduzimanja Aktiviramo polje u kome elimo da bude rezultat matematke formule. Aktiviramo liniju za formule pritiskom na znak = . Pritisnemo na oznaku SUM a zatim selektujemo polja za zbir. Upiemo znak * (mnoenje) a zatim pritisnemo na polje kojim mnoimo. Upiemo znak (oduzimanje) i selektujemo polje iju vrednost oduzimamo. U liniji za formule e recimo biti ispisan izraz: =SUM(B7:C7)*(D7)-E7. Pritisnemo Enter i u aktiviranom polju bie rezultat matematikog izraza: (5+12)*4-23=10*4-23=40-23=17. 5.2.5 Operacije sa stepenovanjem U polju F8 upisati formulu iji e rezultat biti zbir polja B8 i C8 stepenovan vrednou polja D8 a zatim oduzeta vrednost polja E8. Pritisnemo na polje F8, pritisnemo = za aktiviranje linije s formulama, pritisnemo na SUM na paleti Home/Editing/AutoSum, selektujemo B8 i C8, upiemo znak ^ (stepenovanje), selektujemo polje D8, upiemo znak (oduzimanje) selektujemo polje E8. U liniji s formulama bie ispisan izraz: =SUM(B8:C8)^D8-E8 to prevedeno na matematiki izraz glasi: (B8+C8)D8E8. Neka su u poljima B8, C8, D8 i E8 bile vrednosti 5, 6, 2 i 7 respektivno. Rezultat u datom primeru bie: (5+6)2-7=114 5.2.6 Izraunavanje na osnovu podataka iz razliitih listova Pritisnemo na eliju gde elimo da se upie rezultat, kucamo =, unesemo formulu za obradu podataka s tim to ispred podatka s drugog lista kucamo naziv tog lista i znak !. Od polja E4 s lista ZARADE oduzeti zbir polja od B2 do B7 s tekueg lista: = ZARADE!E4 SUM (B2:B7) Brisanje formula se vri isto kao brisanje podataka (pritisnemo na polje, <Delete>). 5.3 Primena funkcija Funkcije su prethodno definisane formule. Pritisnemo na eliju gde elimo da koristimo funkciju, pritisnemo na fx (upii funkciju) ili Formulas/Function Library/Insert Function, pojavi se tabela u kojoj izaberemo kategoriju (Logical, Most Recently Used i sl.) i dobijemo listu funkcija iz te kategorije sa karakteristinim opisom. 9

5.3.1 Funkcije Logical Pritisnemo na polje za smetanje rezultata, pritisnemo na fx, izaberemo kategoriju Logical, selektujemo funkciju IF i za nju dobijemo kratak opis: IF(logiki test, vrednost za tano, vrednost za netano) Ovaj kratak opis logike funkcije znai: Proveri logiki test i ako je taan primeni vrednost za tano u suprotnom primeni vrednost za netano. Neka je logiki test B1>C1, vrednost za tano B1-2*C1 a vrednost za netano C1-B1 pa bi opis funkcije glasio: IF(B1>C1; B1-2*C1;C1-B1) Navedenu IF funkciju moemo opisati na sledei nain: Proveri logiki test da li je B1>C1 i ukoliko jeste upii u rezultat B1-2*C1 a ako je netaan u rezultat upii C1-B1. Neka je data sledaa Excel tabela: A 1 2 3 4
10 20 30 40

B
12 32 35 61

C
55 50 43 18

Pritisnemo na polje D1, otkucamo znak fx, u okviru Logical izaberemo funkciju IF. Pojavi se dijalog sa sledeim poljima: Logical test unesemo B1>C1 Value_if_true unesemo B1-2*C1 Value_if_false unesemo C1-B1

U navedenom primeru logiki test B1>C1 je netaan jer 12 nije vee od 55 pa se primenjuje vrednost za netano: C1-B1 odnosno 55-12 i u naznaenom polju D1 dobijamo rezultat 43. U donjem desnom uglu se pojavljuje crni kvadrati. Pritisnemo na njega i vuemo nanie po D koloni. Na ovaj nain se formula automatski kopira i primenjuje za svaki od redova u tabeli. Na ovaj nain smo dobili sledei rezultat: A 1 2 3 4
10 20 30 40

B
12 32 35 61

C
55 50 43 18

D
43 18 8 25

5.3.2 Najee koriene funkcije Meu najee korienim funkcijama su, pored pomenutih SUM i IF, AVERAGE, MAX, MIN, COUNT i SUMIF. 5.3.2.1 Funkcija AVERAGE Ova funkcija vraa srednju vrednost 1-30 argumenata. Argumenti mogu biti brojevi, imena, nizovi i sl. Pritisnemo na polje gde elimo da prikaemo prosenu vrednost (D5) zatim na fx, pojavi 10

se dijalog na kome biramo kategoriju Most recently used a u okviru nje funkciju Average. Otvara se dijalog u kome u polje Number unesemo D1:D4 (podaci iz primera). U polju D5 dobijamo rezultat 23,50. Do istog rezultata dolazimo ako unesemo formulu: =AVERAGE(D1:D4). A 1 2 3 4
10 20 30 40

B
12 32 35 61 Srednja vrednost

C
55 50 43 18

D
43 18 8 25 23,50

5.3.2.2 Funkcija MAX(MIN) Ova funkcija vraa maksimalnu (minimalnu) vrednost 1-30 argumenata. Argumenti mogu biti iz skupa vrednosti, a funkcija vraa rezultat ignoriui logike vrednosti, tekst i prazna polja. Pritisnemo na polje gde elimo da prikaemo maksimalnu (minimalnu) vrednost (D6 odnosno D7 ) zatim na fx, pojavi se dijalog na kome biramo kategoriju Most recently used a u okviru nje funkciju MAX(MIN). Otvara se dijalog u kome u polje Number unesemo D1:D4 (podaci iz primera). U polju D6 dobijamo rezultat 43(8). Do istog rezultata dolazimo ako unesemo formulu: =MAX(D1:D4) ili =MIN(D1:D4). A 1 2 3 4 5 6 7
10 20 30 40

D
43 18 8 25 23,5 43 8

12 55 32 50 35 43 61 18 Srednja vrednost Maksimalna vrednost Minimalna vrednost

5.3.2.3 Funkcija COUNT Ova funkcija vraa broj 1-30 argumenata. Argumenti mogu biti iz skupa vrednosti a funkcija vraa rezultat brojei samo numerike vrednosti. Pritisnemo na polje gde elimo da prikaemo broj podataka(D8) zatim na fx, pojavi se dijalog na kome biramo kategoriju Most recently used a u okviru nje funkciju COUNT. Otvara se dijalog u kome u polje Value1 unesemo D1:D4 (podaci iz primera). U polju D8 dobijamo rezultat 4. Do istog rezultata dolazimo ako unesemo formulu: =COUNT(D1:D4). A 1 2 3 4 5 6 7 8
10 20 30 40

D
43 18 8 25 23,5 43 8 4

12 55 32 50 35 43 61 18 Srednja vrednost Maksimalna vrednost Minimalna vrednost Broj polja

11

5.3.2.4 Funkcija COUNTIF Ova funkcija broji polja ije vrednosti zadovoljavaju date granice (>,<, >=, <=). Pritisnemo na polje gde elimo da prikaemo broj podataka(D9) zatim na fx, pojavi se dijalog na kome biramo kategoriju Most recently used a u okviru nje funkciju COUNTIF. Otvara se dijalog u kome u polje Range unesemo B1:B4 (podaci iz primera) a u polje Criteria >33. U polju D9 dobijamo rezultat 2. Do istog rezultata dolazimo ako unesemo formulu: =COUNTIF(B1:B4;>33). A 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 20 30 40

D
43 18 8 25 23,5 43 8 4 2

12 55 32 50 35 43 61 18 Srednja vrednost Maksimalna vrednost Minimalna vrednost Broj polja Broj polja u koloni B,iznos>33

5.3.2.4 Funkcija SUMIF Ova funkcija sabira polja ije vrednosti se nalaze u redovima ili kolonama s poljima, ili su povezana s odreenim poljima, koja zadovoljavaju date granice (>,<, >=, <=). Pritisnemo na polje gde elimo da prikaemo sumu koja prdstavlja zbir polja specificiranih datim uslovima i kriterijumima (D10), zatim na fx, pojavi se dijalog na kome biramo kategoriju Most recently used a u okviru nje funkciju SUMIF. Otvara se dijalog u kome u polje Range unesemo B1:B4 (podaci iz primera), u polje Criteria <34 a u polje Sum_range D1:D4. U polju D10 dobijamo rezultat 61. Do istog rezultata dolazimo ako unesemo formulu: =SUMIF(B1:B4;<34;D1:D4) koja ima znaenje ukoliko polja B1-B4 zadovoljavaju uslov da imaju vrednost manju od 34 sabrati respektivna (odgovarajua) polja D1-D4 (polju B1 odgovara polje D1 i sl.) a rezultat se smeta u prethodno selektovano polje D10. A B C D
43 18 8 25 23,5 43 8 4 2 61

1 10 12 55 2 20 32 50 3 30 35 43 40 61 18 4 Srednja vrednost 5 Maksimalna vrednost 6 Minimalna vrednost 7 Broj polja 8 9 Broj polja u koloniB,iznos>33 10 Suma D ako je B < 34

Funkcije se mogu aktivirati i na sledei nain: pritisnemo na polje gde elimo da smestimo rezultat, zatim na strelicu (ikona AutoSum - ), biramo neku od navedenih funkcija a ako ne naemo odgovarajuu pritisnemo na More Functions, biramo kategoriju Most recently used a ako i tu ne naemo odgovarajuu funkciju biramo kategoriju All gde se nalaze sve funkcije, posle ega nastavljamo ve opisani postupak za svaku od funkcija. Napomenimo i to da ako radimo preko dijaloga za odreenu funkciju, prilikom selektovanja polja ili kriterijuma, desno od maske za dijalog, dobijamo njihove konkretne vrednosti a ispod maske rezultat koji proistie iz konkretnih vrednosti. 12

5.5 Izrada pregleda s upotrebom formule Prikazaemo obim proizvodnje grupe radnika u toku radne nedelje. Formatiramo naslov tako to selektujemo polja a zatim ih pomou alatke Merge & Center spojimo u jedno. Kad izaberemo font i veliinu slova ispiemo naslov. Poravnavanje naslova vrimo desnim klikom mia i na kontekstnom meniju izaberemo Home/Alignment a za horizontalno i vertikalno poravnanje izaberemo Center. Dane u nedelji unosimo pomou namenske liste a ako je nema unesemo je (Tools, Options, Custom Lists, NewList). Kad unesemo ponedeljak i pritisnemo na crni kvadrati u donjem desnom uglu i prevuemo udesno automatski se ispisuju dani u nedelji (ako nema liste ponedeljak bi se ponavljao u svim poljima). Nazive dana centriramo u poljima tako to ih selektujemo i na paleti Alignment biramo ikonicu Center. Poinjemo s unosom imena radnika tako to prvo proirimo, recimo kolonu A, klikom na desnu ivicu u zaglavlju kolone i prevuemo udesno. Za odreene dane unosimo ostvarenu proizvodnju (broj komada). Na taj nain smo dobili sledei izgled:
A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 B C D E F G H I

OBIM PROIZVODNJE U RADNOJ JEDINICI 42

Anti Marko Jovi Vlada Mili Duan Paji Senka Ili Zoran

ponedeljak 211 203 199 209 205

utorak 204 166 216 211 206

sreda 224 241 209 232 204

etvrtak 189 197 205 203 209

petak 251 211 231 236 211

subota 172 0 197 181 199

nedelja 0 208 0 0 203

Aktiviramo polje I8 jer u njemu elimo da upiemo formulu koja e sabrati vrednosti polja po danima. Pritisnemo na fx, u liniji za formule i u aktiviranom polju se pojavljuje znak =. Na listi funkcija, koja se otvorila, izaberemo funkciju SUM koja e biti automatski upisana u liniji s formulama. Excel e upisati i polja za koja pretpostavlja da elimo da saberemo (sva polja istog reda levo od polja sa formulma):
Anti Marko Jovi Vlada 211 203 204 166 224 241 189 197 251 211 172 0 0 208 =Sum(B9:H9)

Pojavljuje se i okvir za dijalog, u kome moemo videti u polju Number1 sva polja koja su obuhvaena formulom a desno od njega su ispisane vrednosti u obuhvaenim poljima. Ispod okvira se moe videti rezultat koji e se pojaviti u polju radnog lista. Ako Excel nije pogodio nau elju po pitanju izbora polja onda pojedinano selektujemo polja. Pritisnemo na dugme OK na dijalogu ili na <ENTER> na tastaturi. U polju u kome je napisana formula pojavljuje se rezultat. Ako elimo da dobijemo obim proizvodnje na nivou dana sabiramo polja ispod naziva dana. Aktiviramo polje B13, aktiviramo funkciju SUM a Excel selektuje sva polja u koloni iznad aktivnog polja. Ukoliko se slaemo s izborom potvrdimo na OK. U polju se pojavljuje rezultat. 5.5.1 Primena formula na redove ili kolone u nizu Formirane formule za jedan red odnosno kolonu moemo primeniti za ostale redove odnosno kolone. Pritisnemo na crni kvadrati polja u kome je rezultat (proizvodnja na nivou radnika) i drei pritisnut levi taster prevlaimo nanie do poslednjeg reda s podacima. U poljima se 13

pojavljuje rezultat i kad pritisnemo na neko od tih polja u liniji za formule vidimo da su automatski generisane. Isti postupak moemo primeniti i za kopiranje formule za sve kolone. 5.5.2 Primena formula na polja sa ve unetim formulama Na veini izvetaja javlja se potreba za iskazivanjem ukupnog zbira koji se dobija sabiranjem prethodno dobijenih zbirova. Aktiviramo polje u kome elimo da bude ukupan zbir. Izaberemo funkciju na jedan od naina (klik na strelicu sa ikonom AutoSum, izaberemo SUM). Vidimo da je postupak sabiranja polja s formulama isti kao i za obina polja jer ih Excel uzima kao izraunate vrednosti. Naravno, ako promenimo sadraj nekog polja u redu, automatski menja i zbir reda i ukupan zbir:
ponedeljak 211 203 199 209 205 1027 utorak 204 166 216 211 206 1003 sreda 224 241 210 232 204 1110 etvrtak petak subota nedelja 189 251 172 0 197 211 0 208 205 231 197 0 203 236 181 0 209 211 199 203 1003 1140 749 411 Ukupna proizvodnja za nedelju dana:

Anti Marko Jovi Vlada Mili Duan Paji Senka Ili Zoran

1251 1226 1258 1272 1437 6444

Kao to se vidi u primeru obino se unosi labela (opis koji objanjava sadraj polja) za sva karaktetistina polja kao to su ukupni zbirovi, srednje vrednosti i sl.

6. IZRADA DIJAGRAMA Postoje razliite vrste dijagrama: linijski, prostorni, stubiasti, prugasti (ako je horizontalan) i kruni. Svaki dijagram ima x i y osu. Izrada dijagrama vri se uz pomo Insert/Charts i slui za prikazivanje sukcesivnih polja u tabeli pri emu treba voditi rauna da se ne javljaju prazni redovi i kolone. Oznaimo sve elije, ukljuujui i zaglavlja kolona i redova, pri emu se sadraj zaglavlja kolona koristi za naznaku x ose a sadraj zaglavlja redova ide u legendu dijagrama. Ako nam izgled dijagrama ne odgovara moemo ga promeniti tako to emo umesto rows oznaiti columns. Poetak rada na izradi dijagrama je kad pritisnemo na ikonicu Charts na paleti Insert i izaberemo odgovarajui dijagram postavljajui traene podatke i upiemo naslov dijagrama, legendu i sl. Kad smo formirali dijagram moemo ga upisati kao objekat na postojeem listu ili kao novi list.

Dijagram moemo da pomeramo po radnom listu tako to dovedemo pokaziva mia iznad dijagrama, pritisnemo levi taster i pomeramo dijagram po listu. 14

Postoje sledei dijagrama: column, histogram ili stubiasti dijagram koristi se da prikae razliite veliine unutar nekog numerikog opsega, line linije su dvodimenzionalni dijagrami za prikazivanje kretanja neke pojave u odnosu na planirane veliine, pie pite slue za prikazivanje strukture u % kao komad pite, bar odvojeni stubovi, vodoravni ili uspravni, kojima se prikazuje uestalost vrednosti za razliite kategorije, vremenski dijagrami slue za prikaz rokova kao i trajanje aktivnosti kod sloenih projekata, organizacioni dijagram slui za prikazivanje organizacione strukture.

6.1 Preformatiranje dijagrama Izmena, premetanje i brisanje dijagrama: Pritisnemo miem unutar dijagrama i drei taster pomeramo dijagram. Ako elimo da promenimo veliinu dijagrama to radimo preko crnih kvadratia, koji se pojave kad pritisnemo na dijagram, pri emu oni u uglu menjaju odmah obe dimenzije. Poto smo kliknuli na dijagram za brisanje kucamo Delete. Kad menjamo tip dijagrama biramo Change Chart Type i sl. 7. uvanje podataka U osnovnom meniju izaberemo Office button/Save (Save in) u polju Save in odreujemo mesto gde emo izvriti upis, u File name upisujemo ime datoteke, pritisnemo na Save i dokument e biti upisan. Tokom rada treba esto uvati dokument pritiskom na ikonicu Save. Postoji mogunost da se postavlja automatsko upisivanje koje nas obezbeuje od mogueg gubitka podataka (Excel Options/Save/Save AutoRecover information every definiemo broj minuta kad e se vriti automatski upis podataka). 8. TAMPANJE Da bi tampali biramo Office button/Print/All za tampu svih listova ili definiemo samo odreene listove iz sveske. Print Preview da vidimo kako e izgledati tampa. Preice

CTRL combination shortcut keys

KEY
CTRL+SHIFT+( CTRL+SHIFT+) CTRL+SHIFT+& CTRL+SHIFT_ CTRL+SHIFT+~ CTRL+SHIFT+$ CTRL+SHIFT+%

DESCRIPTION
Unhides any hidden rows within the selection. Unhides any hidden columns within the selection. Applies the outline border to the selected cells. Removes the outline border from the selected cells. Applies the General number format. Applies the Currency format with two decimal places (negative numbers in parentheses). Applies the Percentage format with no decimal places.

15

CTRL+SHIFT+^ CTRL+SHIFT+# CTRL+SHIFT+@ CTRL+SHIFT+! CTRL+SHIFT+*

Applies the Exponential number format with two decimal places. Applies the Date format with the day, month, and year. Applies the Time format with the hour and minute, and AM or PM. Applies the Number format with two decimal places, thousands separator, and minus sign (-) for negative values.

Selects the current region around the active cell (the data area enclosed by blank rows and blank columns). In a PivotTable, it selects the entire PivotTable report. CTRL+SHIFT+: Enters the current time. CTRL+SHIFT+" Copies the value from the cell above the active cell into the cell or the Formula Bar. CTRL+SHIFT+Plus Displays the Insert dialog box to insert blank cells. (+) Displays the Delete dialog box to delete the selected cells. CTRL+Minus (-) CTRL+; Enters the current date. CTRL+` Alternates between displaying cell values and displaying formulas in the worksheet. CTRL+' Copies a formula from the cell above the active cell into the cell or the Formula Bar. Displays the Format Cells dialog box. CTRL+1 CTRL+2 Applies or removes bold formatting. CTRL+3 Applies or removes italic formatting. CTRL+4 Applies or removes underlining. CTRL+5 Applies or removes strikethrough. CTRL+6 Alternates between hiding objects, displaying objects, and displaying placeholders for objects. CTRL+8 Displays or hides the outline symbols. CTRL+9 Hides the selected rows. CTRL+0 Hides the selected columns. CTRL+A Selects the entire worksheet. If the worksheet contains data, CTRL+A selects the current region. Pressing CTRL+A a second time selects the current region and its summary rows. Pressing CTRL+A a third time selects the entire worksheet. When the insertion point is to the right of a function name in a formula, displays the Function Arguments dialog box. CTRL+SHIFT+A inserts the argument names and parentheses when the insertion point is to the right of a function name in a formula. CTRL+B Applies or removes bold formatting. CTRL+C Copies the selected cells. CTRL+C followed by another CTRL+C displays the Clipboard. Uses the Fill Down command to copy the contents and format of the topmost cell of a selected range into the cells below. CTRL+D CTRL+F Displays the Find and Replace dialog box, with the Find tab selected. SHIFT+F5 also displays this tab, while SHIFT+F4 repeats the last Find action. CTRL+SHIFT+F opens the Format Cells dialog box with the Font tab selected. CTRL+G Displays the Go To dialog box. F5 also displays this dialog box. Displays the Find and Replace dialog box, with the Replace tab selected. CTRL+H CTRL+I Applies or removes italic formatting. Displays the Insert Hyperlink dialog box for new hyperlinks or the Edit Hyperlink dialog box for selected existing hyperlinks. CTRL+K CTRL+N Creates a new, blank workbook. CTRL+O Displays the Open dialog box to open or find a file. CTRL+SHIFT+O selects all cells that contain comments. CTRL+P Displays the Print dialog box. CTRL+SHIFT+P opens the Format Cells dialog box with the Font tab selected. Uses the Fill Right command to copy the contents and format of the leftmost cell of a selected range into the cells to the right. CTRL+R CTRL+S Saves the active file with its current file name, location, and file format. Displays the Create Table dialog box. CTRL+T CTRL+U Applies or removes underlining. CTRL+SHIFT+U switches between expanding and collapsing of the formula bar. CTRL+V Inserts the contents of the Clipboard at the insertion point and replaces any selection. Available only after you have cut or copied an object, text, or cell contents. CTRL+ALT+V displays the Paste Special dialog box. Available only after you have cut or copied an object, text, or cell contents on a worksheet or in another program. CTRL+W Closes the selected workbook window. CTRL+X Cuts the selected cells. CTRL+Y Repeats the last command or action, if possible. CTRL+Z Uses the Undo command to reverse the last command or to delete the last entry that you typed. CTRL+SHIFT+Z uses the Undo or Redo command to reverse or restore the last automatic correction when AutoCorrect Smart Tags are displayed.

Function keys
KEY
F1

DESCRIPTION

Displays the Microsoft Office Excel Help task pane. CTRL+F1 displays or hides the Ribbon, a component of the Microsoft Office Fluent user interface. ALT+F1 creates a chart of the data in the current range.

16

F2

F3 F4 F5 F6

F7

F8

F9

F10

F11

F12

ALT+SHIFT+F1 inserts a new worksheet. Edits the active cell and positions the insertion point at the end of the cell contents. It also moves the insertion point into the Formula Bar when editing in a cell is turned off. SHIFT+F2 adds or edits a cell comment. CTRL+F2 displays the Print Preview window. Displays the Paste Name dialog box. SHIFT+F3 displays the Insert Function dialog box. Repeats the last command or action, if possible. CTRL+F4 closes the selected workbook window. Displays the Go To dialog box. CTRL+F5 restores the window size of the selected workbook window. Switches between the worksheet, Ribbon, task pane, and Zoom controls. In a worksheet that has been split (View menu, Manage This Window, Freeze Panes, Split Window command), F6 includes the split panes when switching between panes and the Ribbon area. SHIFT+F6 switches between the worksheet, Zoom controls, task pane, and Ribbon. CTRL+F6 switches to the next workbook window when more than one workbook window is open. Displays the Spelling dialog box to check spelling in the active worksheet or selected range. CTRL+F7 performs the Move command on the workbook window when it is not maximized. Use the arrow keys to move the window, and when finished press ENTER, or ESC to cancel. Turns extend mode on or off. In extend mode, Extended Selection appears in the status line, and the arrow keys extend the selection. SHIFT+F8 enables you to add a nonadjacent cell or range to a selection of cells by using the arrow keys. CTRL+F8 performs the Size command (on the Control menu for the workbook window) when a workbook is not maximized. ALT+F8 displays the Macro dialog box to create, run, edit, or delete a macro. Calculates all worksheets in all open workbooks. SHIFT+F9 calculates the active worksheet. CTRL+ALT+F9 calculates all worksheets in all open workbooks, regardless of whether they have changed since the last calculation. CTRL+ALT+SHIFT+F9 rechecks dependent formulas, and then calculates all cells in all open workbooks, including cells not marked as needing to be calculated. CTRL+F9 minimizes a workbook window to an icon. Turns key tips on or off. SHIFT+F10 displays the shortcut menu for a selected item. ALT+SHIFT+F10 displays the menu or message for a smart tag. If more than one smart tag is present, it switches to the next smart tag and displays its menu or message. CTRL+F10 maximizes or restores the selected workbook window. Creates a chart of the data in the current range. SHIFT+F11 inserts a new worksheet. ALT+F11 opens the Microsoft Visual Basic Editor, in which you can create a macro by using Visual Basic for Applications (VBA). Displays the Save As dialog box.

Other useful shortcut keys

KEY
ARROW KEYS

DESCRIPTION

Move one cell up, down, left, or right in a worksheet. CTRL+ARROW KEY moves to the edge of the current data region (data region: A range of cells that contains data and that is bounded by empty cells or datasheet borders.) in a worksheet. SHIFT+ARROW KEY extends the selection of cells by one cell. CTRL+SHIFT+ARROW KEY extends the selection of cells to the last nonblank cell in the same column or row as the active cell, or if the next cell is blank, extends the selection to the next nonblank cell. LEFT ARROW or RIGHT ARROW selects the tab to the left or right when the Ribbon is selected. When a submenu is open or selected, these arrow keys switch between the main menu and the submenu. When a Ribbon tab is selected, these keys navigate the tab buttons. DOWN ARROW or UP ARROW selects the next or previous command when a menu or submenu is open. When a Ribbon tab is selected, these keys navigate up or down the tab group. In a dialog box, arrow keys move between options in an open drop-down list, or between options in a group of options. DOWN ARROW or ALT+DOWN ARROW opens a selected drop-down list. BACKSPACE Deletes one character to the left in the Formula Bar. Also clears the content of the active cell. In cell editing mode, it deletes the character to the left of the insertion point. DELETE Removes the cell contents (data and formulas) from selected cells without affecting cell formats or comments. In cell editing mode, it deletes the character to the right of the insertion point. END Moves to the cell in the lower-right corner of the window when SCROLL LOCK is turned on. Also selects the last command on the menu when a menu or submenu is visible. CTRL+END moves to the last cell on a worksheet, in the lowest used row of the rightmost used column. If the cursor is in the formula bar, CTRL+END moves the cursor to the end of the text. CTRL+SHIFT+END extends the selection of cells to the last used cell on the worksheet (lower-right corner). If the cursor is in the formula bar, CTRL+SHIFT+END selects all text in the formula bar from the cursor position to the endthis does not affect the height of the formula bar. ENTER Completes a cell entry from the cell or the Formula Bar, and selects the cell below (by default). In a data form, it moves to the first field in the next record.

17

Opens a selected menu (press F10 to activate the menu bar) or performs the action for a selected command. In a dialog box, it performs the action for the default command button in the dialog box (the button with the bold outline, often the OK button). ALT+ENTER starts a new line in the same cell. CTRL+ENTER fills the selected cell range with the current entry. SHIFT+ENTER completes a cell entry and selects the cell above. ESC Cancels an entry in the cell or Formula Bar. Closes an open menu or submenu, dialog box, or message window. It also closes full screen mode when this mode has been applied, and returns to normal screen mode to display the Ribbon and status bar again. HOME Moves to the beginning of a row in a worksheet. Moves to the cell in the upper-left corner of the window when SCROLL LOCK is turned on. Selects the first command on the menu when a menu or submenu is visible. CTRL+HOME moves to the beginning of a worksheet. CTRL+SHIFT+HOME extends the selection of cells to the beginning of the worksheet. PAGE DOWN Moves one screen down in a worksheet. ALT+PAGE DOWN moves one screen to the right in a worksheet. CTRL+PAGE DOWN moves to the next sheet in a workbook. CTRL+SHIFT+PAGE DOWN selects the current and next sheet in a workbook. PAGE UP Moves one screen up in a worksheet. ALT+PAGE UP moves one screen to the left in a worksheet. CTRL+PAGE UP moves to the previous sheet in a workbook. CTRL+SHIFT+PAGE UP selects the current and previous sheet in a workbook. SPACEBAR In a dialog box, performs the action for the selected button, or selects or clears a check box. CTRL+SPACEBAR selects an entire column in a worksheet. SHIFT+SPACEBAR selects an entire row in a worksheet. CTRL+SHIFT+SPACEBAR selects the entire worksheet. If the worksheet contains data, CTRL+SHIFT+SPACEBAR selects the current region. Pressing CTRL+SHIFT+SPACEBAR a second time selects the current region and its summary rows. Pressing CTRL+SHIFT+SPACEBAR a third time selects the entire worksheet. When an object is selected, CTRL+SHIFT+SPACEBAR selects all objects on a worksheet. ALT+SPACEBAR displays the Control menu for the Microsoft Office Excel window. Moves one cell to the right in a worksheet. Moves between unlocked cells in a protected worksheet. Moves to the next option or option group in a dialog box. SHIFT+TAB moves to the previous cell in a worksheet or the previous option in a dialog box. CTRL+TAB switches to the next tab in dialog box. CTRL+SHIFT+TAB switches to the previous tab in a dialog box.

TAB

18

Veba 1. Unos podataka i kopiranje elija

1) Otvoriti novu svesku i uneti podatke iz redova 1 i 2, kao i kolone A, B i C sa slike.

2) Iskopirati nazive brojeva iz kolone B u kolonu D, koristei prevlaenje i taster Ctrl. Na isti nain iskopirati brojeve iz kolone C u kolonu E. 3) Koristei naredbe Copy i Paste iskopirati redove od 3 do 8 u redove od 9 do 14.

19

Veba 2. Unos podataka i kopiranje elija

1) Otvoriti novu svesku i uneti podatke iz redova 1 i 2, kao i kolone A, B i C sa slike. R. br.
Janu ar

Ime

Datum roenja

Radno mesto

Koeficijent

Isplata Vrednost boda Datum Potpis

Veba 4. Crtanje grafikona

Unesite tabele i kreirajte grafikone na osnovu unetih podataka u fajlu Grafikon.xls. I) Linijski i grafikon sa stubiima I kvartal 21 24 23 56 II kvartal 11 28 35 48 III kvartal 20 18 45 54 IV kvartal 4 32 31 44

keks sok hleb mleko

Febr uar

20

II) Kruni grafikon Za 136 Protiv 84 Uzdrani 11 Ukupno 231

III) XY Scatter Kapacitet 20 (GB) Cena 1000 (dinar) 30 1500 40 3000 50 5000 60 6000 80 7000 120 9000

21

22