Professional Documents
Culture Documents
_ _
_
+
,
, ,
&
&
&
&
Vi: x,y, l cc bin trng thi ca mt chu k ti im P
t
c ta v
tung (l
1
, l
2
) tham chiu t h ta tng i (X
m
, Y
m
).
v: vn tc di ca robot ti P
t
w: vn tc gc ca robot ti P
t
& &
& &
Nhng k thut c in n nh h thng tuyn tnh c th c dng n
nh tim cn sai s v khng. y, ta s dng b iu khin t l:
1
, 0 (3)
x
y
e v
KM K
e w
_ _
>
, ,
Xt hm Lyapunov:
2 2 2
1
1
, (4)
2
x y
V d d e e +
d : khong cch gia robot v mc tiu.
m bo cho vic n nh tim cn cho b iu khin th
1
0 0, 0 V dd d < < >
& &
; mt khc:
, 0
dd d
d d
dt t
<
&
; do vy
1
0 V <
&
. B iu
khin n nh theo Lyapunov.
4.2.5/ iu khin trnh vt cn:
thc hin vic trnh cc chng ngi vt, robot cn theo chnh xc chu k
gii hn ca trng vector (limit-cycle vector fields). Cc trng vector ny c
chia lm 2 chiu khc nhau:
Qu o chuyn ng theo chiu kim ng h:
2 2 2
2 2 2
( )
(5)
( )
s s s c s s
s s s c s s
x y x R x y
y x y R x y
+
'
+
&
&
Qu o chuyn ng ngc chiu kim ng h:
2 2 2
2 2 2
( )
(6)
( )
s s s c s s
s s s c s s
x y x R x y
y x y R x y
+
'
+
&
&
Hnh 5. Qu o pha a) chiu kim ng h b) ngc kim ng h
Vi (x
S
, y
S
) l ta tng ng vi v tr ca robot theo tm ca vng trn hi
t, c bn knh l R
C
. Qu o chu k, R
C
=1 (hnh 5), cn gi l mt chu k gii
HVTH: L THANH NGUYN 12
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
hn (limit cycle). N ch ra hng ca ng i (cng hoc ngc chiu kim ng
h) theo ta (x
S
, y
S
). Cc qu o t tt c cc im (x
S
, y
S
), bao gm nhng
im bn trong ng trn, di chuyn v pha ng trn.
Lut iu khin bm theo cc qu o ny l iu khin nh hng, robot
s c iu khin theo tm ca cc trc ca n, vi (l
1
, l
2
) = (0,0). Gc nh hng
mong mun cho robot
d
,
&
&
V sai s : (8)
e d
iu khin robot i theo gc iu nh hng mong mun, ta a ra lut
iu khin:
(9)
d p e
w K +
&
Vi K
P
> 0, l hng s; v :
(10)
e p e
K
&
Xt hm Lyapunov :
2
2
1
(11)
2
e
V
Ta c :
2
2
0
e e p e
V K <
& &
, lut iu khin ny n nh theo Lyapunov.
Ngoi ra, vn tc v ca robot trong lut iu khin ny l hng s, v = const.
Tip theo, phng php tng th xy dng c thut ton trnh vt cn s
c gii thiu. Thut ton c pht trin da trn nguyn tc kch thch v phn
hi, thc hin c iu ny th im quan trng l:
o Phi pht hin c vt cn trnh.
o a ra c hng ca vic trnh n (theo chiu kim ng h hay
ngc li).
o a ra tiu chun xt xem robot n c vt cn hay cha.
Cc bc trn phi c tun theo v p dng ng thi cng phi m bo
qu o di chuyn ca robot l an ton, trn tru v trnh cc tnh hung khng
mong mun nh b kt li u v.v.. v iu ny c m bo bi lut iu
khin s dng, lut iu khin trnh vt cn. Cc bc cn thit thc hin c
thut ton trnh vt cn, thut ton 2, s c trnh by di y:
4.2.5.1/ Gin gii thut ca thut ton trnh vt cn:
HVTH: L THANH NGUYN 13
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
B e g i n
x
O
<= 0 c x c n h t i (t - )
T i p t c s d n g
c h i u c
E n d
y e s
n o
y e s
n o
C I i
R R
T m c h i u c a
l i m i t c y c l e
T m b n k n h R
C
c a l i m i t c y c l e
C Ii
R R +
2 2 2
2 2 2
( ) ( )
( ) ( )
s O s s c s s
s O s s c s s
x si g n y y x R x y
y si g n y x y R x y
+
'
+
Q u o h t Q u o y
Gin 2. Gii thut trnh vt cn
Vi
l hng s v
Ma =
(hnh 1), m bo rng robot khng di chuyn qu
st vi bn knh R
Ii
.
4.2.5.2/ Cc bc thc hin thut ton trnh vt cn:
Mi ln ly mu, tnh khong cch D
ROi
, tnh di ca ng trc giao D
PROi
,
cho mi vt cn tim nng i (D
PROi
< R
Ii
).
Trong s cc vt cn, gy cn tr cho robot vn ti mc tiu, chn vt cn
gn robot nht (D
ROi
nh nht). Vt cn s c cc thng s c th: bn knh R
Oi
,
v v tr
( , )
obst obst
x y
.
Sau khi xc nh vt cn gn nht, ta cn xc nh bn vng c bit xung
quanh vt cn (hnh 6): trnh vt cn thun hoc ngc chiu kim ng h, qu o
pha ht hoc y. T a ra quyt nh iu khin robot.
HVTH: L THANH NGUYN 14
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
Hnh 6. hnh minh ha 4 vng c bit quanh vt cn.
4.2.5.3/ phn bit gia 4 vng trn:
nh ngha mt ta tham chiu mi (hnh 6) tha cc iu kin sau:
Trc X
O
nm trn ng ni t tm vt cn
( , )
obst obst
x y
ti tm ca mc tiu,
c chiu dng hng ti mc tiu.
T X
O
quay mt gc 90
0
theo chiu dng lng gic ta c trc Y
O
.
S dng khung tham chiu ta khi thay i v tr ca robot, c ta
(x,y)
A
, (theo ta tuyt i), i vi khung tham chiu lin quan n vt cn
(x,y)
O
. Vic chuyn i c thc hin khi s dng php bin i ng nht:
1
cos sin 0
sin cos 0
(12)
0 0 0 1 0 0
1 0 0 0 1 1
obst
obst
O A
x x x
y y y
_ 1 _
1
1
1
1
, ] ,
Mt khi cc thng tin cn thit c thu thp, ta c th a ra c qu o
trnh vt cn, da vo thut ton 2. tnh ton c cc im, cn phi tnh
c bn knh R
C
v hng ca chu k gii hn (limit cycle) i theo. V tr (x
O
,
y
O
) a ra h (x,y) ca robot theo khung tham chiu ca vt cn. Vic nh ngha c
th khung ta tham chiu s cung cp mt cng c robot bit chnh xc vc n
phi lm. Thc t, du ca x
O
s gip robot phn bit hnh ng m n cn phi lm
(i theo qu o ht hay y). Trong qu o pha y, chu k gii hn (limit cycle)
s ly nhiu gi tr bn knh khc nhau m bo s trn tru ca qu o. Du ca
y
O
s gip xc nh ng hng trnh vt cn.Thc t, nu y
O
0, hng ca chu
k gii hn (limit cycle) s thun theo chiu kim ng h, v ngc li s l ngc
chiu kim ng h. S la chn ny cho php ti u di ca qu o ca robot
trong vic trnh n vt cn. Tuy nhin, vic chn hng ny phi c thc hin
trc khi b iu khin trnh vt cn c kch hot ti thi im (t-T).
HVTH: L THANH NGUYN 15
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
Tuy nhin, vi thut ton trnh vt cn nh trn, i khi cc b iu khin
robot s b xung t khi robot ri v cc v tr khng tt nh by cc b hay vng
cht. khc phc cc li ny, ta a thm vo mt s lut iu khin b sung:
4.2.6/ Xc nh i tng tht s gy tr ngi trnh:
Trong nhng trng hp m cc vt cn giao nhau nh hnh 7:
Hnh 7. By cc b gia vt 1 v 2.
Nu ch p dng n thun thut ton 2; khi trnh vt th 1, robot s di chuyn
theo hng ngc chiu kim ng h, nhng trnh vt 2, robot phi di chuyn
theo chiu kim ng h, nh vy, robot b ri v by cc b gia 2 vt cn 1 v
2. Do vy, ta s b sung thm lut iu khin chn vt trnh, kt qu thu c:
Hnh 8. Qu o robot sau khi b sung lut iu khin
Di y l lu gii thut ca thut ton b sung cho b iu khin.
HVTH: L THANH NGUYN 16
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
Begin
D
RO1
= D
RO2
Chn min (D
PROi
)
D
TO1
D
TO2
Chn min(D
TOi
)
Chn bt k
End
D
PRO1
D
PRO2
Yes
Yes
No
No
Yes
Gin 3. Gii thut chn vt trnh
V vy, vi tin thng tin lu tr ngn hn v cc hng ca vt cn, robot c
th thc hin d dng vic chuyn hng m vn trnh khng b ri vo nhng
trng hp khng mong mun nh by cc b hay vng cht v.v..
Bn cnh gii thut c a ra, thut ton 3, mt s cng trnh nghin cu v
limit cycle cng a ra bin php khc x l khi robot b ri vo by cc b nh
trng hp trn. Bin php m cc cng trnh s dng l to mt vt o ln hn
bao trm ln cc vt o cn li. Ngha l nu c 2 vt cn b chng lp ln nhau nh
HVTH: L THANH NGUYN 17
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
trong hnh 7, th s to ra mt vng trn o vi bn knh ln bao trm c hai
vt cn, lc ny robot ch phi trnh vt cn ln .
Tuy nhin, bin php s l khng ti u nu vt cn c hnh dng di v
hp nh bc tng chng hn. Lc ny, phi to ra mt vng trn rt ln c th
bao trm c c bc tng, v r rng bn trong vn trn o khng phi ch
no cng l vt cn, v i khi trong nhng a hnh nh, vic to ra mt vng o
qu ln s lm cho robot khng th i n mc tiu. Mt khc, ta nhn thy rng
phng php ny t linh hot v cn ton b thng tin v tt c thng tin v ton b
cc vt cn nm chng ln nhau, m i khi mt vi vt cn trong s khng lm
nh hng lin ti vic di chuyn n mc tiu ca robot. Hnh di y minh ha
cho iu ny:
Hnh 9. Vt cn c dng ch U
Hiu qu ca thut ton 2, phn trnh vt cn, l loi b c s dao ng ca
qu o khi robot di chuyn men theo mp ca vt cn. Thut ton 2; phn tm R
C
,
gin 2; cho php gip robot khng b dao ng gia v tr c D
ROi
R
Ii
(dng
kch hot b iu khin trnh vt cn) vi v tr c D
ROi
R
Ii
(dng kch hot b
iu khin hng ti mc tiu).
Hnh 10. Qu o robot, a) c dao ng, b) khng b dao ng
HVTH: L THANH NGUYN 18
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
4.3/ Thut ton limit cycle (vi ng o l ng ellipse):
Thut ton limit cycle ellipse c pht trin trn nn limit cycle c vng o l
ng trn; phn ln cc cng thc tnh ton v gii thut c k tha, tuy nhin
cch t vn v cch tip cn c i cht khc bit.
Nhim v vn l nh hng cho robot di chuyn n mc tiu nh trc
trong mt khng gian, mi trng khng bit trc. Vic ny phi c thc hin
ng thi vi vic trnh cc vt cn c nh hoc thay i vi cc kch thc v
hnh dng khc nhau.
Ta gi s rng robot c bao bc bi hnh tr trn, c bn knh R
R
, cn vt
cn c bao bc bi khi hp ellipse, v ng ellipse c cho bi cng thc:
2 2
( ) ( ) ( )( ) 1 (13) a x h b y k c x h y k + +
Hnh 11. Vng ellipse gii hn quanh vt cn
Vi:
h, k R, ta tm ellipse.
a R
+
, vi
1
A
a
l mt na di ca trc di ca ellipse.
b R
+
, vi
1
B
b
l mt na di ca trc ngn ca ellipse.
c R
+
, vi gc nh hng ca ellipse
0.5*arctan( / ( )) c b a
D
ROi
l khong cch nh nht ca robot vi vt cn i (hnh 11).
pht hin tn tai vt cn, trong trng hp ny, iu khin l tn ti t
nht mt im giao nhau gia ng thng (l) v vng o ellipse (ellipse of
influence).
Thc t, vic nh ngha nhn thy vt cn, mt vn o ellipse phi c
cc thuc tnh sau:
C cng tm (h,k) v gc nghing nh hnh ellipse bao quanh vt cn:
Gi tr ca trc di ellipse l 2A
lc
vi :
lc R
A A R Ma + +
Gi tr ca trc ngn ellipse l 2B
lc
vi :
lc R
B B R Ma + +
HVTH: L THANH NGUYN 19
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
Vi Ma c xem l dung sai an ton, bao gm : an ton iu khin, s
chnh xc v.v..
Vic s dng vng nh hng l ellipse s tng qut, linh ng hn trong vic
bao xung quanh vt cn v ph hp vi nhiu hnh dng vt cn khc nhau. Mt v
d in hnh nht l ng ellipse bao xung quanh mt bc tng s ph hp hn
mt ng trn
Hnh 12. Minh ha limit cycle bao quanh mt bc tng, a) ng trn, b)
ellipse
4.3.1/ Cu trc iu khin ca limit cycle ellipse:
Cu trc ca b iu khin hon ton tng t vi phn limit cycle l ng
trn; tuy nhin cc b iu khin con c i cht khc bit.
4.3.2/ Thut ton : Phn cp chn la
Nhim v ging nh trn, phn phn cp chn la ca limit cycle ng trn;
tuy nhin iu kin chn la th khc
(l) v ellipse c im
chung
Trnh vt
cn
Chy ti
mc tiu
End
Begin
Yes
No
Gin 4. Thut ton phn cp chn la khi dng limit cycle ellipse
HVTH: L THANH NGUYN 20
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
4.3.3/ Cc b iu khin c bn:
Ngoi tr b iu khin trnh vt cn, nhng phn cn li u ging phn
limit cycle vi vng o l ng trn.
4.3.4/ B iu khin trnh vt cn:
thc hin vic trnh cc chng ngi vt, robot cn theo chnh xc chu k
gii hn ca trng vector (limit-cycle vector fields). Cc trng vector ny c
chia lm 2 chiu khc nhau:
Qu o chuyn ng theo chiu kim ng h:
2 2
2 2
2 2
2 2
(1 )
(14)
(1 )
s s
s s s s s
lc lc
s s
s s s s s
lc lc
x y
x y x cx y
A B
x y
y x y cx y
A B
'
&
&
Qu o chuyn ng ngc chiu kim ng h:
2 2
2 2
2 2
2 2
(1 )
(15)
(1 )
s s
s s s s s
lc lc
s s
s s s s s
lc lc
x y
x y x cx y
A B
x y
y x y cx y
A B
'
&
&
Vi (x
s
, y
s
) l v tr tng i ca robot i vi tm ca ellipse. A
lc
, B
lc
mt
na di cc trc di v ngn ca ellipse (hnh 11). Nu c khc 0; th l gc ca
ellipse v
l hng s dng.
Nu ellipse c trc di 2A
lc
= 4, trc ngn 2B
lc
= 2; th ellipse l mt chu k
qu o, hay cn gi l mt chu k gii hn (limit cycle):
Hnh 13. Hnh dng kh dng limit cycle ellipse
a) chiu kim ng h, b) ngc chiu kim ng h
HVTH: L THANH NGUYN 21
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
Cc qu o xut pht t im (x
s
, y
s
) theo khung tham chiu X, Y; bao gm
bn trong ellipse, di chuyn v pha ellipse. iu ny c th c chng minh ton
hc khi s dng hm Lyapunov :
2 2
1
( ) ( ) (16)
2
s s
V x x y +
o hm V(x) theo qu o ca h thng ta c:
( )
s s s s
V x x x y y +
&
& &
Sau mt vi php bin i, thay th, ta c:
2 2
2 2
( ) ( )(1 ) (17)
s s
s s
lc lc
x y
V x V x cx y
A B
&
o hm ( ) V x
&
s m nu
2 2
2 2
(1 ) 0
s s
s s
lc lc
x y
cx y
A B
<
, tng ng vi iu kin
u (x
s0
, y
s0
) bn ngoi hng vo trong ellipse, cng thc (13), v ( ) V x
&
s dng
nu iu kin u (x
s0
, y
s0
) bn trong hng ra bn ngoi. V hng s
cng ln
th vn tc hi t ca chu k gii hn v chu k qu o cng nhanh.
iu khin robot i theo cc qu o hnh ellipse ny, ta s dng lut iu
khin nh hng, hay mt da vo mt i lng gi l gc nh hng
d
. Cng
thc tnh i lng ny, cng nh lut iu khin nh hng c trnh by trong
cc cng thc t (7) ti (11) phn trn.
4.3.4.1/ Thut ton 5: gii thut n vt cn vi limit cycle ellipse:
Hnh 14. 4 vng xung quanh vt cn
Lu gii thut:
u vo cho thut ton : tt c thng tin lin quan n vt cn gn nht, gi tr
Tm chiu ca
limit cycle
Tm cc gi tr A
lc
,
B
lc
ca limit cycle
'
'
lc lc
lc lc
A A
B B
+
+
2 2 2 2
2 2 2 2
( ) (1 / ' / ' )
( ) (1 / ' / ' )
O lc lc
O lc lc
x sign y y x x A y B cxy
y sign y x y x A y B cxy
+
'
+
Qu o ht Qu o y
yes
Gin 5. Thut ton trnh vt cn dng limit cycle ellipse
Vi thut ton ny vic trnh n vt cn vi nhiu hnh dng khc nhau s linh
hot hn :
Hnh 15. Minh ha s dng limit cycle ellipse n vt cn
HVTH: L THANH NGUYN 23
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
5/ Cu trc v ni dung d kin ca lun vn thc s:
1. Chng 1: Gii thiu
i. t vn .
ii. Nghin cu tng quan.
iii. Tm lc ni dung nghin cu.
iv. Tnh cp thit ca ti.
2. Chng 2 : Tng quan
i. Nhng cng trnh nghin cu trn th gii c lin quan.
ii. u im v khuyt im ca cc cng trnh ny.
iii. Nhng hng pht trin khc c th khai thc.
3. Chng 3 : C s l thuyt
i. Gii thiu limit cycle.
ii. L thuyt cho b iu khin n mc tiu.
iii. L thuyt cho b iu khin trnh vt cn.
iv. L thuyt cho b chn la ti u.
4. Chng 4 : Xy dng gii thut
i. Gii thut cho b iu khin tng qut.
ii. Gii thut ca b iu khin n mc tiu.
iii. Gii thut cho b iu khin trnh vt cn.
iv. Gii thut la chn, hoch nh cho qu o ti u.
5. Chng 5 : ng dng
i. Chng trnh tnh ton Matlab.
ii. M phng Matlab.
iii. Kt qu m phng.
iv. Kt qu thc nghim.
6. Chng 6 : Kt lun
i. Kt qu.
ii. Hng pht trin.
7. Ti liu tham kho.
6/ K hoch thc hin lun vn:
Thi gian d kin thc hin ti : 1 hc k (khong 4 thng)
STT Tn cng vic Thi gian Kt qu cn t Ghi ch
1 c ti liu 1 thng Nm tng quan v l
thuyt
2 Xy dng gii thut, vit
chng trnh
1 thng Hon thnh s b
chng trnh
Bo co
50%
3 Ci tin chng trnh 1 thng Hon thnh chng
trnh m phng
4 Xy dng m hnh v vit
bo co lun vn
1 thng Kim chng kt qu
thc nghim
Bo co
tt nghip
HVTH: L THANH NGUYN 24
cng lun vn thc s GVHD : TS. HUNH THI HONG
TI LIU THAM KHO
[1] A Mobile Robot Path Planning Using Genertic Algorithm in Static Enviroment
, Ismail AL-Taharwa, Alaa Sheta and Mohammed Al-Weshah, Al-Baqa Applied
University, Al-Salt, Jordan.
[2] Optimal Trajectory of a Mobile Robot by a Genetic Design Fuzzy Logic
Controller, Chokri REKIK, Mohammed JALLOULI and Nabil DERBEL,
University of Sfax.
[3] Optimal Path Planning for Mobile Robot Navigation, Gene Eu Jan, Ki Yin
Chang, and Ian Paberry, IEEE/ASME Transactions on mechatronics, vol 13, No 4,
August 2008.
HVTH: L THANH NGUYN 25