You are on page 1of 43

Oa,smZOf ,aeUurmpuysKd ;oD;ESrsm;\ ukeo,ryrmPwGif opfo;D 0vH?

[if;oD;[if;&Guf h kd f H f G f I ukeo,ru@onf 1980 jynfEpversm;rS w&Sex;kd jrifrm;vsu&&m jrefrmEdiitaeESihf f G f I h S f G f d f h f dS k f H vnf; EdiijH cm;0ifaiG&&Sa&;twGuf opfo;D 0vH? [if;oD;[if;&GupuysKd ;a&;udk tav; k f d f kd f xm;aqmif&uaeonfh tcsetcgjzpfygonf/ G f d f EdiiawmftBu;D tuJrS opfo;D 0vHo;D ESrsm; pepfwuspuysKd ;wd;k wufr&vmatmif k f H H kd f I dS pduysKd ;xkwvyorsm;tm; todynmay;vkyief;rsm;aqmif&u&ef vrf;nTecsuEitnD k f f k f l f G f f f S hf pD;yGm;a&;ESiu;l oef;a&mif;0,fa&;0efBu;D Xmetaejzifh jrefrmEdiiopfo;D 0vHEihf [if;oD; hf k f H S [if;&GupuysKd ;xkwvy?f wifya&mif;csorsm;toif;Bu;D udk zGUJ pnf;xm;&SNd y;D jynfe,f? f kd f f k Ykd l wdi;f toD;oD;wGivnf; toif;rsm;zGUJ pnf;aqmif&uvsu&ygonf/ toif;Bu;D atmufwif k f G f f dS G o&ufo;D tpktzGUJ ? z&Jo;D tpktzGUJ ? ocGm;arT;tpktzGUJ ? tjcm;opfo;D 0vHtpktzGUJ ESihf [if;oD; [if;&GutpktzGUJ [l tpktzGUJ (5)zGUJ zGUJ pnf;xm;&S&m aps;uGutajctaet& jynfyodYk f d f wifyaeqJjzpfNy;D jrefrmEdiiae&mtESUH wGif pduysKd ;jzpfxe;f aeonfh EdiiwumpHcsepne;f ? t&nf Ykd kfH k f G kfH dfH T taoG;ESivnf; udunaom jrefrmho&ufo;D onf tvm;tvmtaumif;qH;k oD;EStjzpf hf k f D H &yfwnfaeygonf/ Ediiawmftaejzifh jynfy0ifaiG&&Sa&;wGif tm;xm;Edi&rnftjyif pduysKd ;xkwvyf k f H d k f h k f f k wifydkYa&mif;csolrsm;taejzifhvnf; 0ifaiGwdk; vlaerIb0 jrifhrm;vmapa&;twGuf o&ufpuysLd ;? xkwvy?f jynfywifya&mif;csa&;tqifqifwwif pepfwuscswqufrrd kd f f k Ykd h h Ykd G d f d aqmif&uEiMf u&ef vdtyfygonf/ pmtkywif azmfjyxm;aom taumif;qH;k pduysKd ; G f kd k f G k f xkwvyrenf;pepf Good Agriculture Practice - GAP ESihf &dwor;f cseveenf;ynmrsm; f k f I f d d f G f (Post Harvest Technology) rS u@wpf&yftaejzifh taxmuftuljzpfrnf[k ,HMk unfygonf/ opfo;D 0vHrsm;tm; rlvtaetxm;twdi;f pduysKd ;xkwvya&mif;csjcif;tjyif k k f f k f wefz;kd jriypn;f rsm;tjzpf xkwvya&mif;csMujcif;jzifh pduysKd ;a&;tajccH pufrpm;ukeu@ hf f k f k f I f wd;k wufjrifrm;vmapa&;twGuyg qufvufBuKd ;yrf;aqmif&uMf uyg&ef wduwe;f vdu& h f G k f G k f ygonf/ AdvrLS ;csKywifEioe;f k f f kd f d 0efBu;D pD;yGm;a&;ESiu;l oef;a&mif;0,fa&;0efBu;D Xme hf

+
trSmpm jrefrmEdiitaejzifh EdiijH cm;0ifaiGw;kd wuf&&Sa&;twGuf tr,fopfo;D ESrsm; wd;k csUJ k f H k f d H wifya&mif;csa&;onf ta&;ygaom vkyief;wpf&yfjzpfygonf/ tr,fopfo;D ESrsm; jynfyodYk Ykd f H wd;k csUJ wifya&mif;cs&mwGif o&ufo;D onf tvm;tvmaumif;onfh yduewpf&yfjzpfaeyg Ykd Yk k f onf/ jrefrmEdiitaeESihf jynfyodo&ufo;D wifya&;vkyief; aqmif&uc&m oH;k ESptwGi;f odYk kfH Yk Ykd f G f hJ f a&muf&cNhJ yjD zpfojzifh tpysKd ;umv[kqvQif rrSm;Ediyg/ aemifvmrnfh ESprsm;pGmwGif dS kd k f f wpfEpxufwpfEpf ESppOfw;kd csUJ wifyvyuiom;&rnfh ta&;Bu;D aomvkyief;Bu;D jzpf&m S f S f Ykd k f kd f G f vkyief;atmifjrifa&;twGuf pduysKd ;xkwvyorsm;? ukeonfrsm;? wifya&mif;csorsm;tae f k f f k f l f Ykd l ESihf vkyief;atmifjrifa&;? t&nftaoG;rDo;D ESrsm;wifyEia&;? ysup;D avvGiq;kH H;I rIrsm; f H Ykd kd f f hf avsmenf;apa&;wdtwGuf acwfruiw,enf;pepf? odavSmifrenf;ynmrsm;? xkwy;kd h Yk D kd f G f k I f enf;pepfrsm;? yd;k rTm;ESira&m*guif;pifa&;twGuf aqmif&ucsursm;udk od&em;vnf vduem hf dI G f f dS k f usio;kH Mu&efrm tvGeta&;Bu;D ygonf/ hf S f pD;yGm;a&;ESiu;l oef;a&mif;0,fa&;0efBu;D Xme? jrefrmhv,f,mxGuueypn;f a&mif; hf f k f 0,fa&;? aumufyo;D ESXmeESihf &dwor;f cseveenf;ynmtoH;k csXmewdy;l aygif; o&ufo;D J H f d d f G f Yk pD;yGm;jzpfpuysKd ;? xkwvy?f wifya&mif;csa&;wGif enf;ynmydi;f qdi&m vdtyfcsursm;tm; kd f f k Ykd k k f k f jznfqnf;ay;Edia&;twGuf pmtkyukd a&;om;xkwa0vdu&jcif;jzpfygonf/ h k f f f k f OD;ausmx;l f OD;aqmifneMf um;a&;rSL; T jrefrmhv,f,mxGuueypn;f a&mif;0,fa&; f k f

+
rmwdum
pOf 1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6/ 7/ 8/ 9/ 10/ 11/ 12/ 13/ 14/ 15/ 16/ 17/ 18/ ed'gef; urmEiirsm;\ o&ufo;D pduysKd ;rItajctae h kd f H k f urmEiirsm;\ o&ufo;D xkwvyrEitxGuEe;f h kd f H f k f I S hf f I urmo&ufo;D wifya&mif;csrtajctae h Ykd I urmo&ufo;D 0,f,wifoi;f rItajctae h l G tmqD,Eiirsm;\ o&ufo;D pduysKd ;? xkwvy?f wify?Ykd wifoi;f H kd f H k f f k G rIrsm; jrefrmEdiiH o&ufo;D pduysKd ;xkwvywifyrrsm; k f k f f k f Ykd I jrefrmEdii usio;kH vsu&onfh o&ufo;D pduysKd ;enf;pepf k f H hf f dS k f o&ufo;D \ t&nftaoG;rsm; jrefrmho&ufo;D rsKd ;rsm;\ vuPmrsm; o&ufo;D &ifrnjhf cif; vuPmrsm; h S cl;qGwNf y;D aemuf udiw,xe;f odr;f yHtqifqifh k f G f d k h o&ufo;D wGiusa&mufwwfonfh rIa&m*gyd;k rsm; f d o&ufo;D wGif t"duusa&mufaom yd;k rTm;a&m*grsm; o&ufo;D wGif tif;qufy;kd usa&mufrukd tylay;umuG,jf cif; I o&ufo;D wGif rIa&m*gusa&mufrukd tylay;umuG,jf cif; d I jrefrmjynfwif vuf&usio;kH aeaom enf;pepf G dS hf o&ufo;D wefz;kd jrixwuersm; hf k f k f 18 21 24 26 27 29 29 30 34 35 35 38 taMumif;t&m pmrsufESm 1 4 7 9 11 13

o&ufoD;
jrefrmvlrsdK;wdkU\ xrif; 0dkif;wGif o&ufoD;rSnfhrsm; tm; tcsKd ytjzpfrygrNy;D jrifawGUEdiMf u JG k &rnfjzpfygonf/ tom;rSm0uf? toD;rSmo&uf? tGufrSm vuf qdaomjrefrmvlrsKd ;wdUk \qd;kd pum; k k onf o &uf o D ; \ tES p f o m& wefzdk;tm; tjcmopfoD;rsm;xuf tav;xm;EIdif;,SOfjyqdkxm;jcif; jzpfaMumif;odEiygonf/ jrefrmwdYk kd f onf a&S;ya0oPDuyif o&ufo;D opfo;D (10)rsKd ;wGiyg0ifNy;D ? Ediiwumaps;uGuwif f k f H f G aps;aumif;&aeaom tylydkif;a'oxGuf opfoD; (Tropical Fruit) tjzpf wef b d k ; txm;&qk H ; opf o D ; jzpf y gonf / o&uf o D ; \rl & if ; a'orS m tmSwdkufawmifydkif; txl;ojzihf tdEd,taSU ydkif;a'o? jrefrmEdkifiHESihftdEd,uRef;pk (Andaman Islands) wd k Y j zpf y gonf / a&vrf ; aMumif ; rS w qih f rav;Sm;? taSUtv,fyi;f ESitmz&dutaSUydi;f odYk kd fh k ESituRr;f w0if&cygonf/tAE& if;rSwqihf taemuftmz&duESihfb&mZD;wdkYodkY hf dS hJ o&ufoD;udk awmf0ifoD;ESHtjzpf ysHUESHYa&mufSdcJhNyD;? zdvpfydkifESihftaemuftdEd, tjrwfwEd;k pm;oH;k cJaMumif; &mZ0if EdkifiHwdkYrSwqihf ruqDudkodkY 19&mpktpOD;ydkif;wGif h rSwwrf;rsm;wGif awGUEdiygonf/ a&mufSdcJhonf[k odSd&ygonf/ ,cktcgwGif f k f kd fh kd o&ufo;D onf tylyi;f tylyi;f a'orsm;ESitylyi;f qefaoma'orsm;wGif kd a'owGif aygufa&mufjzpfxGef; pD ; yG m ;jzpf trsm;tjym;pd k u f y sd K ;xk w f v k y f v suf aom urmay:wGifta&;ygqkH; SMd uygonf/

+
Vietnam Hoaloc o&ufo;D udk kuaA'ynm&yftvdt& k Myanmar - Seintalone, atmufygtwdi;f owfrwxm;ygonfk S f Shwehinthar, jrefrmtrnf - o&uf Myakyauk t*Fvytrnf - Mango d f wkjYd zpfMuygonf/ kuaA'trnf - Mangifera indica rsKd ;&if; - Anacardiaceae o&ufoD;wGif trsKd;tpm;rsm;jym;pGm&Sd ygonf/ o&ufo;D \ urmtac:ta0:rsm;rSm h t*Fvyf d Mango pydef Mango jyifopf Mangot, mangue ay:wl*D Manga, Mangueira Seintalone 'wfcsf Manja tmz&du Mangou,Mangoro wdkYjzpf ygonf/o&ufoD;xGuf&Sdaom EdkifiHwpfcsKdUrS xif&m;aomo&ufo;D rsK;d rsm;rSm S Brazil India Tommy Alkins, kent, keitt, Van Dyke Haden, USA Alphonso ,Totapun, Bangand palli, Panekas Peru Davis kent, Haden, Kent Aam Tanzania Tobago Boribo, Shoman Julie, Alphanso, Graham, Long Haden . Dashehari,Nufum, Langra, Alphanso

2005 ckESpf ZlvdkifvwGif jyKvkyfcJhaom o&ufoD;jyyGJwGif jrefrmEkdifiHwGif xGuf&Sdaom o&ufo;D rsK;d rsm;tm; a'oxGutvkuf jyocJ&mwGif f d h o&ufo;D rsK;d aygif; (200)cefY &SaMumif;awGU&ygonf/ d

Kent

Tommy Alkins

o&ufoD;rsm;\ toD; cGta&mifonf trsm;tm;jzifh a&T0g H a&mifoef;aom tpdr;f a&mif rsm;jzpf MutoD;\tav;csdefrSm 200 *&rfrS 500 *&rfx&wwf Muygonf/ d dS wcsKUd rSm 1000 *&rf xdBu;D rm;aom toD ; rsm;vnf ; &S d M uygonf / vH;k 0ef;aom toD;rsm;&SouJoYkd &Snf d h arsmaom toD;yHo@mef rsm;vnf; k &Sdygonf/&ifhrSnfhvmaom toD;rsm; wGifarT;BudKifaom&eHYrsm; ay:xGuf vm\csKarT;aom t&om&SMd uygonf/ d

urmEiirsm;\o&ufo;D pkuysKd ;rItajctae h kd f H d f


Internet rSwpfqihfavhvm

2005 ckEpwipuf {uaygif; (9.29)oef;ausmf S f G f kd pdkufysdK;cJhonfh twGuf (5)ESpfwm umvtwGif; {u (0.96)oef; ydrw;kd csUJ pduysKkd ;cJojzihf &mcdiEe;f k kd k f Y k f I tm;jzihf(10%) ausmf wdk;csUJpdkufysdK;cJhaMumif; wpfzufygtwdi;f awG&&ygonfk Y dS

urmhEkdifiHrsm;\o&ufoD;pdkufysdK;xkwfvkyf wifydkY? wifoGif;rIrsm;

f awG&& aom FAO pm&if;Z,m; rSwwrf; Y dS rsm;t& ur m wG i f o &uf o D ; pd k u f y sd K ; xkwfvkyfonhfEkdifiHaygif; (88) EdkifiH &SaMumif; od&&ygonf/ 2001 ckEpwif pduf d dS Sf G k {u aygif;(8.33)oef; ausmpuysKd ;cJNh y;D f kd f

urmo&ufo;D trsm; qk;H pkuysKd ; aom(10)Ekiiudk avYvm Munf&mwGif tmSa'orS Y d f d f H Y (7) EkiiH yg0ifum (5)ESpwm umvtwGi;f tdE,Ekiionf urmay:wGif pkuysKd ;xkwvyrI d f f d d f H d f f k f trsm;qkH;jzpfNyD; {u (1.9)odef; ausmf? wkwEiiH onf 'kw,trsm;qk;H pkuysKd ; f dk f d d f xkwfvkyf {u (1)odef;ausmf? xkdif;EkdifiH onf wwd, trsm;qkH; pkdufysdK;xkwfvkyf NyD; {u(3.6) aomif;ausmfwkd;csJU pkdufysdK; cJYaMumif; ESiYfEkdif*sD;&D;,m; EkdifiHonf ykHrSef pkdufysdK;vQufSdonfrSvGJ useftjcm; EkdifiHrsm;onf wkd;csJUpkdufysdK;rISdcJYaMumif; awG&ygonf/ Y dS

urmYEkdifiHrsm;\o&ufoD;xkwfvkyfrIESifYtxGufEIef; 2005 ckEpf urmo&ufo;D pkuysKd ; S Y d f xkwf vkyfrIrSm rufx&pfwef (27.966) oef;jzpfygonf/ pku{u(9.288)oef;jzpf d f ysr;f rQ wpf{u txGuEe;f rSm (3)wefygonf/ f I dS urmYyxr trsm;qkH;pkdufysdK;xkwfvkyfaom tdE,Ekii\ txGuEe;f rSm wpf{u(6.75) d d f H f I wefjzpfNyD; 'kwd,trsm;qkH;jzpfaom wkwf

EkdifiH\ txGufEIef; rSm wpf{u (8.5) wef c ef Y ? wwd , trsm; qk H ; jzpf a om xki;f Ekii\ txGuEe;f rSm wpf{u (6.3) d d f H f I wef ausmf j zpf ur m Y y srf ; rQtxG u f EIe;f xuf(2)q ausm(3)qeD; yg;xGuonf f f dS ukd awG& ygonf/urmo&ufo;D trsm;qk;H Y dS Y pkuysKd ; aom (10) EkiiwiygupwefEii\ d f d f H G f dk f H txGuf EIef;rSm wpf{u (11)wef jzifY txGuEe;f trsm;qk;H jzpfonf ukd awG&Ny;D f I Y dS b*Fvm;a'h&Eiionf trsm;qH;k pkuf ysKd ;aom (10) Ekiiwif yg0ifaomfvnf; txGuEe;f fS kd f H d d f H G f I enf;onhtwGutrsm;qH;k xkwvyaom(10) Ekiiwif yg0ifrI r&Sonf ukvnf; awGU&S& f f f k f d f H G d d d ygonf/ urmo&ufo;D trsm;qH;k pduysKd ; xkwf vkyaom(10)EkiiH \ pduysKd ; xkwvyrrm h k f f d f k f f k f I S wzufygtwdi;f jzpfygonfk

urmYo&ufoD;wifydkYa&mif;csrItajctae 7 ru q D u d k E d k i f i H o nf o &uf o D ; wifydkYrI trsm;qHk;jzpfNyD; txGufyrmP\ (14.14)&mcd k i f E I e f ; ud k w if y d k Y c J h y gonf / trsm;qH;k pkuysKd ;xkwvyf aomtdE,onf d f f k d 'kwd,trsm;qHk;wifydkYNyD; txGufyrmP\ (1.45%)udkvnf;aumif;? b&mZD; EdkifiH onf j ynf w G i f ; pm;oH k ; rI r sm;aomaMumif h jynfy rSyif0,f,l wifoi;f rI&onfuawG&&ygonf/ urmo&ufo;D trsm;qH;k wifyaom G dS kd Y dS h Ykd (10)Ekii\ESpf tvduwifyrukd wzufygZ,m;jzihf azmfjytyfygonfd f H k f Ykd I

10

urmho&ufoD;0,f,lwifoGif;rItajctae a'o rS(3)EdkifiH yg0ifNyD; w&kwfEkdifiH onfurmh o&ufo;D trsm;qH;k pduysKd ; k f urm ay:wGi ftar&du ef E d k i f i H o nf xkwfvkyfaom EdkifiHjzpfaomf vnf; o&uf oD; trsm;qHk; 0,f,lw if o G i f ; aom ESppOf wefcsef (3) aomif; ausmf 0,f,l f d EkdifiHjzpfNyD; 2000 jynfhESpfwGif wefcsdef(2.3) wifoGif;cJhNyD; 2004 ckESpfwGif wefcdsef ode;f ausmf 0,f,wifoi;f cJ&mrS 2005 ckEpwif (7000) ausmf 0,f,l wifoi;f rI avsmh l G h S f G G wefcsdef (2.7)odef;ausmfwifoGif;cJh ojzifY enf ; aeonf u d k a wG U &S d & ygonf / wefcdsef(4)aomif;ausmfydkrdk0,f,l cJhaMumif; jrefrmEdkifiHESifU tdrfeD;csif;jzpf aom awG U &S d & ygonf / e,f o mvef E d k i f i H onf rav;&Sm;ESifh b*Fvm;a'h&fS Ekiirsm;onf d f H 'kw,trsm;qH;k 0,f,wifoi;f cJaomf vnf; ESppOf wd;k csYJ 0,f,r&ae onfuvnf; d l G h f l I dS kd 2003 ckESpfwGifwefcdsef (9)aomif;ausmf awGU&S& ygonf/urmo&ufo;D 0,f,l d h 0,f,lwifoGif;cJhNyD; 2004 ckESpfwGif wefcsdef wif o G i f ; rI t rsm;qH k ; (10)Ek d i f i H \ (7.5) aomif;ausmfwifoGif;cJhonfhtwGuf ESpftvdkuf wifoGif;rIudk wpfzufyg wefcsef (1.5)aomif;ausmavsmenf; wifoi;f d f h G Z,m;jzihazmfjytyfygonff cJhaMumif;awGU&Sd&ygonf/ urmho&ufoD; trsm;qHk; wifoGif;aom EkdifiHrsm;wGif tm&S

12

+
tmqD,HEdkifiHrsm;\o&ufoD;pdkufysdK;? xkwfvkyf? wifydkY? wifoGif;rIrsm; o&ufoD;pkdufysfdK;rItajctae/
FAO

rS w f w rf ; rsm;rS avh v mawG U &S d c suf t &

xd k i f ; Ed k i f i H o nf ur m wG i f w wd , pd k u f y sd K ;xk w f v k y f r I t rsm;qH k ; jzpf o nf o mru tmqD , H E k d i f i H r sm;twG i f ; trsm;qH k ; pd k u f y sd K ;xk w f v k y f o nf h E d k i f i H v nf ; jzpf y gonf / ESpfpOfpdkuf{u(6.5)odef;cefYyHkrSefpkdufysdK; cJhNyD;2005 ckESpfwGif pdkuf{u (36,000)wdk; {u(6.8)ode;f ausmf wd;k jripuysKd ;EkicaMumif;awGU&S& ygonf/ tmqD,(10) Ediiteuf fh kd f d f hJ d H k f H jrefrmEdkifiHtygt0ifEdkifiH(8)ckwGif pdkufysdK;xkwfvkyfrI&Sdonf udkawGY&Sd&NyD; b&lEdkif;ESihf puF m yl E d k i f i H r sm;wG i f pd k u f y sd K ;xk w f v k y f r I r &S d a y/ tmqD , H E d k i f i H r sm;\ o&uf o D ; pkuysKd ;rItjcjyZ,m;udk atmufygtwdi;f azmfjytyfygonfd f k

14

o&ufoD;xkwfvkyfrItajctae xdkif;EdkifiHonf tmqD,HEdkifiHrsm;wGif pdkufysdK;rI trsm;qHk; jzpfouJhokdY trsm;qHk; xkwvyaom Ekiivnf;jzpfum ESppOfwefcse(1.7)oef;xkwvyf EdicNhJ y;D 2005 ckEpwif f k f d f H f d f f k k f S f G pd k u f { uwd k ; vmouJ h o d k Y txG u f E I e f ; vnf ; wd k ; vmonh f t wG u f wef ( 1)od e f ; wd;k xkwvyvm EdiNf y;D wefcsd e(1.8)oef; xkwvyEicaMumif;awG&&ygonf/ tif'e;D &Sm; f k f k f f k f dk f hJ Y dS kd Ediionf wefcse(1.5)oef;cefEifh 'kw,trsm;qH;k xkwvyEiNf y;D zdvpfyiEiionf wefcsef k f H d f Y S d f k f kd kd f kd f H d (9.5) ode;f jzifh wwd,trsm;qH;k xkwvyEiaMumif; awGU&S&ygonf/ uarm'D;,m;Ediionf f k f dk f d k f H rav;&Sm; EdiipuysKd ;rI\ ompkuysKd ;rI&aomfvnf; txGuEe;f rSm rav;Sm;Ekiixuf k f H kd f d f dS f I d f H (2.6)q ydxGu&ojzihf xkwvyrwi(1.8)qeD;yg; ykrxu&onf udawGU&S&ygonf/ k f dS f k f I G f d kd G f dS k d tmqD,HEdkifiH rsm;\o&ufoD; xkwfvkyfEkdifrItajctaeudk wzufygZ,m; jzihfazmf jytyfygonf-

15

16

tmqD,HEkdifiHrsm;\o&ufoD;wifoGif;rItajctae tmqD,HEkdifiHrsm;twGif; rav;Sm; EkdifiHonftrsm;qkH;wifoGif;aomEkdifiHjzpfNyD; urmYtrsm;qkH;wifoGif;aomEkdifiHrsm;wGifvnf; yOrae&mSdaeum2004 ckESpfwGif xkwfvkyfrI\ (2)qausmf(44699)rufx&pfwef wifoGif;rI SdcJYaMumif; awGY&ygonf/ puFmylEkdifiHonf 'kwd,trsm;qkH;wifoGif;aomEkdifiHjzpfygonf/ tif'kdeD;Sm;EkdifiHonf 'k w d , trsm;qk H ; pk d u f y sd K ; xk w f v k y f a omEk d i f i H j zpf a omf v nf ; wif o G i f ; rI tenf;i,faMumif;awG&ygonf/ tmqD,Eiirsm;\ jynfyrSo&ufo;D 0,f,wifoi;f rI dS Y dS H dk f H l G tajctaeukd atmufygZ,m;jzifazmfjytyfygonfY

18

jrefrmEdkifiH\o&ufoD;pdkufysdK;xkwfvkyfwifydkYrIrsm; pdkufysdK;xkwfvkyfrItajctae o&ufoD;udkEdkifiHtwGif;ae&ma'ora&G; pdkufysdK;vsuf &SdMuNyD; txl;ojzihf &efukefwdkif;? rEav;wdi;f ? ppfui;f wdi;f ? yJc;l (ta&S)? &Sr;f jynfe,f k kd k Y (awmifydkif;) wdkYwGif jynfyydkYukef t&nf taoG;rSDrsdK; aumif; rsdK;oefYrsm; a&G;cs,f vsufpepfwus pdkuf ysKd ;MuNy;D usejf ynfe,f wd k i f ; wd k Y w G i f a'o oHk;jynfwGif; pm;oHk;&eftwGufom pdkufysdK;xkwf vk y f M uaMumif ; od & S d & ygonf / jref r mEd k i f i H w G i f pdkufysdK;aomo&ufoD;rsdK; rsm;tjzpf pdefwpfvHk;? jrausmuf? a&T[oFm? &ifuJG? atmifwif? acgifusdK;? rcspfpk? yef;qJG ponfjzihfpdkufysdK; xkwfvkyf pm;oHk; vsu&MdS uaomfvnf; if;wdteufrS jynfy aps;uGuf f Yk 0ift&nftaoG;rDaomrsKd ;tjzpf pdewpfv;kH ? &ifuEifh f JG S a&T[omwduom jynfyEdiiH rsm;odYk wifya&mif;cs F Yk kd k f Ykd EdkifiHjcm;0ifaiG&&Sdum useftrsdK;tpm;rsm;rSmrl G wefz;kd jrixwuef ( Value added)tjzpfaqmif&uNf y;D fh k f k o&ufjym;ajcmuf? o&ufoD;azsmf&nf ponfjzifh ajymif;vJxkwf vkyfwifydkUYvsuf&Sd ygonf / o&uf o D ; onf E S p f & S n f oD;ESHwGifyg0ifNyD; toD;xGuf&SdrI EIef;rSmvnf; o&ufyifwpfyif\ ouf wrf;(5)ESpf rS (10)ESpft&G,f wGiftxGufEIef; (50)rS (500) vHk; txd vnf;aumif;? oufwrf;(11) ESpfrS (20)ESpftxd t&G,fvdkuf txGuEe;f (500) rS (1500)vH;k f I txd E S i h f ouf w rf ; tES p f ( 20) txuf wGirl txGufEIef; (1500) f

vH;k yHrexuEiaMumif; awG&&um k S f G f kd f Y dS jrefrmEdkifiH\ o&ufrsdK;pHkjynfe,f wdi;f tvduf pduysKd ;wd;k wufrtajc k k k f I taeudk azmfjytyfygonf-

19

20

jynfyodkYo&ufoD;wifydkYa&mif;csrItajctae jrefrmEdkifiHrS jynfyaps;uGuf0ifo&ufoD; rsm;jzpfonhf pdewpfv;kH ? &ifu?JG a&T[oFm rsKd ;rsm;tm; f e,fpyfukefoG,fa&;enf;vrf;t& w&kwfEdkifiH odkY trsm;qHk;wifydkYvsuf&SdNyD; xkdif;EdkifiH? tdEd,ESifh b*Fvm;a'h&wovnf; a'orsKd ;rsm; tenf;i,f fS Ykd Ykd wifydkYcJhMuum (Over Sea Trade) yifv,fa&aMumif; ukefoG,frI t&vnf; puFmylEdkifiHodkY wifydkYcJh jcif;rSmatmufygtwdkif; jzpfyg onf-

txufygESptvduf wifycaom o&uf f k Ykd hJ oD;ydueyrmP wefcse?f wefz;kd rsm;t& jrefrmEkiirS Yk k f d d f H wifyaom (pdewpfv;kH ? &ifu?JG a&T[oFm) o&ufo;D Ykd f wd\ t&nftaoG;rSm jynfy aps;uGu0if t&nf Yk f taoG; pHcsdefpHEIef;twkdif; vufcHEdkifrI&SdvmNyD jzpfonftwGuf wpfEpxuf wpfEpf ta&twGuf h S f S a&mwefzdk;ygwdk;jrifh&&SdvmNyDjzpfaMumif; awGU&Sd

&ygonf/

21

jrefrmEdkifiHusifhoHk;vsuf&Sdonfh o&ufpdkufysdK;enf;pepf o&ufyifonf rnfonfhajrtrsdK;tpm; wGifrqdk jzpfxGef;Edkifaomfvnf; ajrom;xkeuf(6 ay)a&pD ; a&vmaumif ; rG e f a om ajrrsd K ;ud k ydrEpoufonf/ a&0yfaomajr?a&xkw&ef cufaom k kd S f f ajrrsKd ;wGif rpduoifyg/ a&0yfygu tjrpfrsm; teuf k f h a&mifoajymif; ajcmufaoGUum tyifaoqH;k Ykd wwfonf/ odkYjzpf a&xkwf&ef vG,ful ajrMoZmxufoefaom ajrrsm;wGif pdkufysdK; &ef t oif h awmf q H k ; jzpf o nf / ajratmuf a&rsuEmjyif Water table onf ajrrsuEmjyif f S f S atmuf (6 ay)atmuf &S d o if h o nf / oifhawmfaom ajrcsOfiH"mwfonf pH 5.5 rS 7.5 twGif;jzpfonf/iefvGef;aom ajrwGif tyif i,frsm;qm;"mwfavmifaowwfonf/ tyifBuD; rsm;wGifvnf; t&Gufrsm;avmifNyD;Ek aomtpdwf tydkif;rsm; xdcdkuf BuD;xGm;rIudk t[efUtwm; jzpfaponf/ rsd K ;?ajrtrsd K ;tpm;? pd k u f y sd K ;onf h & nf rSef;csuftay: rlwnfNyD; (15? _ 15?)(15? _ 30?) ( 20? _ 20?) ( 20? _ 30?) (30?_30?) tuGmta0;jzifhpdkuf ysdK;Muonf/pdkufysdK;oifhaom tuGmta0;udk qHk;jzwf&mwGif rsdK;tvdkuf&Sdaom tyift&G,f tpm;? xdef;odrf;xm;&Sdrnfhtyif t&G , f t pm;ay:rl w nf owf r S w f y gonf / tyif o d y f onf;pGm pdkufysdK;onfhpepfjzifh pd k u f y sd K ;aomo&uf y if r sm;\ tyif B uD ; xG m ;rI u d k t m;ay;

apaom atmuf c H y if r sd K ;ud k toH;k jyKjcif;? udi;f jzwf ay;jcif; k jzif h xd e f ; csKyf xm;&S d o jzif h rIdowfaq;? ydk;owf aq;zsef; &mwGif ukefusp&dwf oufom NyD ; yd k r d k x d a &muf r I &S d j cif ; ? a&ajrESifh aea&mufjcnfwdkYudk ykdrdkxd a&mufpGm toHk;csEdkif jcif;paom tusdK;aus;Zl;rsm; &&SdojzifhumvwdkwGif tusdK;

+
tjrwf&&SdrIudk taxmuf tuljyKygonf/ pdkuf ysdK;pepfudk tdEd,? tpa&;? wkwf? xd k i f ; Ek d i f i H ? tif ' d k e D ; &S m ;? tar&d u ef jynfaxmifpwwius,us,f jyefUjyefU toH;k jyK k Ykd G f f pdkufysdK; vsuf&Sdonf/yifjcm;? wef;jcm;uGmjcm; onf E S i f h wpf , l e pf { &d , mwG i f tyif O D ; a&yd k r d k v moD ; xG u f yd k r d k v maMumif ; atmufygtwdi;f awGUjrifEiygonf k kd f yif j cm;? wef ; jcm; wpf { utyif wpf y if o D ; xG u f txG u f E I e f ; tyifoufwrf; (ay) (OD;a&) (vHk;a&) (wef^{u) (ES p f ) 40 _ 40 27 266 1.72 14 30 _ 30 48 240 2.43 14 25 _ 25 69 202 3.64 14 15 _ 15 193 180 8.69 14 (o&ufo;D wpfwef = vH;k a& 4000) pdkufusif;rsm;jyifqifjcif;

+
o&ufyifyHkoGif;jcif; tyifpwifpdkufysdK;NyD; i,fpOfwGif tyifyHkoGif;jcif;udk aqmif&Gufoihfygonf/ tyifyHk oGif; jcif;jzifhwlnDaomtyifyHkpHESifh t&G,ftpm;udk jzpfap "mwfajrBoZm auR;jcif;? ydk;owfaq;? rIdowf aq;zsef;jcif; ponfh tyifjyKpxe;f odr;f jcif;rsm;udk wajy;nD k d aqmif&GufEdkifjcif;? pDrHcefYcGJ&vG,fuljcif;? toD ; xG u f n D n mjcif ; ?aps;uG u f t wG u f pDpOfEif jcif;paom tusKd ;aus;Zl;rsm; ud&&Srnf kd k d jzpfonf/ tyif tjrifh (1) rDwmcefY a&muf jzmxG u f v maom ab;ud k i f ; rsm;rS use;f rmoefpr;f Ny;D udi;f rsm;? *Gus,f aom G k ab;udkif; 3 udkif;omcsef usefudkif; rsm;udjk zwfawmuf ypf&rnf/ csexm;aom f udkif; 3udkif; t&Snf 45 pifwDrDwm &dvmaomtcg yxrenf;twdi;f t&Guf S k pdyae&m atmufrS jzwfypf&rnf/ wpfzef f ,if ; acgif n G e f Y j zwf x m;aomae&mrS udkif;rsm;xGuf vmrnfjzpfNyD; yxrenf; uJoyif *Gus,ui;f 3 udi;f csexm;&rnf/ h Ykd f kd k f 'kwd,tBudrf csefxm;aomudkif;rsm; 45

aom tcg tyif\acgifnGefYydkif; t&Gufrsm; pdwaeaom ae&matmuf uyfvsuui;f jzwf f f kd uwfaMu;jzifh jzwfawmuf acgifErypf &rnf/ dS f ab;udkif;rsm; wpfae&mwnf;rS pkNyHKrxGuf vmap&ef j zpf o nf / acgif E S d r f vd k u f y gu

pifwD rDwmcef&nvmaomtcg txuf Y S f ygenf;twdkif; wwd,tBudrf acgifESdrf jzwfay;jcif;jzifh tyifykH o@efreuef S f yHpwl t&G,wl tyifrsm;&&Srnfjzpfonf/ k H f d

+
o&ufoD;\t&nftaoG;rsm; jyifyoGifjyifvuPmrsm; tav;cse?f t&G,f tpm;? d yHko@mef? ta&miftqif; vSyrI? t&nf taoG;wki;f wm ppfaq;aom d ud&,m rsm;ESihf qH;k jzwfcsursm;rSm d f (u) t&G,tpm;wki;f ud&,m f d d
(Vernier Caliper)

( c ) tcsK"mwfwi;f ud&,m d dk d
(Refractometer)

( * ) aysmrmrIwi;f ud&,m h dk d
(Penetrometer)

(C) csdefcGifESifhtav;csdefwkdif;ud&d,m tjypftemtqmuif;rI? twGif;ydkif; oGifjyifvuPmrsm; - tcsKd"mwf? tcsOf"mwf? trQif"mwfESifh t[m& "mwfwefbdk; - a&? ydkwif;? oMum;? u,fvpD,rf? azghpzm;&yfp?f oH"mwf wdkYjzpfygonf/o&ufoD;\ t"du t&nftaoG;rsm;tm; wki;f wm&mwGif d toD;\ tav;cse?f taph\ tav; d csdef? tcGH\tav;csdef? trQif"mwf? tcsKd " mwf ? tcsOf " mwf w d k Y t m; t"duxm; wdkif;wm&ygonf/
(Balance and Weighing Scales)

( i ) ta&mifcjJG cm;onfu'fjym; h
(Colour Chart)

( p ) tqiftwef;cGjkJ cm;rIpau; h
(Rating Sclaes)

(q) BuKd uEpoufotqiftwef; f S f l h (1-9) ponfwjYkd zpfygonf/ o&uf o D ; wG i f Ed k i f i H w umtqif h owfrwxm; aom pHcsepne;f r&Syg/ 0,f,ol S f d f H T d l \BuKd uEpf oufray:wGirwnfygonf/ f S I f l

25

od&mwGif tenf;qH;k &S&rnfaps;uGu0if Yk d h f o&ufo;D \ pHcsepe;f rsm;rSm d f H T - oefpifvwfqwf tjynft0&ifh usuf Y h &rnf (Maturity) - tpdr;f a&mifr&Sap& d - trSnrvGeap&? EGr;f &draeap& hf f - aeavmifjcif;vuPmuif;&rnf - yd;k udu&mr&Sap& k f d d - ta&mifysujf cif;r&Sap& - tcGay:wGitpuftajymufuif;&rnf H f - ta&mifwnDwnf;&S&rnf d - t&G,wpfnwpfnmwnf;&S&rnf f D d - tvG e f B uD ; aomtvH k ; ? tvG e f i ,f aomtvH;k rygap&

- tcsK"mwf (TSS) tenf;qH;k 20 H Brix d &S&rnf d - ysrf;rQtcsOf"mwfyg0ifrI 0.4% rS 0.45% &S&rnf d - trQienf;? tom;xl? taphao;rsK;d f jzpfvQif ydaumif;ygonf/ k

26

jrefrmho&ufo;D rsK;d rsm;\vuPmrsm;

jrefrmEdiiwipuysKd ;xGu&aom o&uf rIrsm;jzpfay: Ediygojzihhf t&nf k f H G f kd f f dS k f rsdK;rsm;wGif pdefwvHk;? jrausmuf? a&T[oFmwdkYrSm taoG;aumif; o&ufoD;rsm; d f d d f emrnfBuD; rsdK;aumif;o&ufrsm;jzpfNyD; jynfyodkY &&S&ef &dwor;f csef vGeenf;ynm k kd f wifyEiygonf/ jynfwi;f pm;oH;k &mwGif rcsppEihf &ifuJG rsm;udpepfwusvuem aqmif Ykd dk f G f k S o&ufrsKd ;rSm xif&m; vlBuKd ursm;vSygonf/ ,cktcg &Gu&ef vdtyf ygonf/ S f f k wGif pdewvH;k o&ufrsKd ;rsm;udk jynfyodYk wifya&mif;cs f Ykd aeNyDjzpfygonf/ opfoD;0vHrsm;onf cl;qGwfNyD; aemufyi;f udiw,f xde;f odr;f jcif; rSm;,Gi;f jcif;aMumifh kd k f G G t&nftaoG; a&mta&twGufyg avvGifhqHk;HI;

27

o&ufoD;&ifhrSnfhjcif;vuPmrsm; toD;aphBu;D xGm;vmjcif; toD;ta&mifajymif;vmjcif; uvdvz;D ac:tpdr;f a&mifjc,f wpfpwpfp aysmuf oGm;jcif; k kd f vdarmfa&mifESifh teDa&mifay;aom udkwDEGdKuf (Carotenoid) ta&mifodkY wpfpwpfpajymif;vmjcif; - toD;tav;cseaMumifh d;k wH(od)tnmwHiuus vmjcif; d f Yk kd f - toufEe;f (Respiration rate) ajymif;vJvmjcif; I I - tDovif;"mwfaiGUxkwvyrajymif;vJvmjcif; f k f I - toD;aysmajymif;vmjcif; h - umAGe[uNf 'wyg0ifrajymif;vJvmjcif; f kd d f I - upDrsm;rS oMum;odajymif;vJjcif; (ydcsKd vmonf/) Yk k - oMum;rsm;twG i f ; tcsif ; csif ; ajymif ; vJ r I & S d (rcsKd aomoMum;rsm; ykcsKd aomoMum; tjzpfajymif;) d &dwor;f cseveenf;ynmonf cl;qGwcserS pwifygonf/rnfonftcsewif cl;qGwf f d d f G f f d f h d f G rnfvJ ? - zGUH NzKd ;rIonf tqH;k pGexa&muf&aecsejf zpf&rnf/ f d dS d - tyifrtoD;rSnpwifa<ucsewif usetoD;rsm;tm;cl;qGwoifonf/ S hf d f G f f h - cl;qGwcsereuefronf tawGUtBuKH Eihf rsm;pGmqufpyfaeygonf/ f d f S f I S -

28

cl;qGw&eftrSeuefq;kH tcserm f f d f S - toD;\ycH;k rsm;onf nmwHxufjrifwufvmNy;D h ycH;k om;rsm;jynfaarmufae&rnf/ (Full Shoulders) h - zGUH NzKd ;rItqH;k pGexa&muf&aecsef (Maturity) wGif f d dS d qGwc;l &rnf/ f - tpd r f ; a&mif o nf a zsmh tjzLa&mif t puf a v; rsm;a0;vm &rnf/ (White spot away apart) - toD;tcGonfacsmae&rnf/ (Smooth Skin) H - toD;\csuonf jym; toD;yHo@mefonf jynfNh y;D f k vH;k 0di;f ae&rnf/ (Flattened Nose) k
- eHeuf 10 em&DrS nae 3 em&DtwGi;cl; t&dyatmuf f f

wGixm;&rnf/Anthracnose rIaygufym; f d G jcif;rSumuG,&ef rd;k &Gmcsewircl;&yg/ f d f G f (eHeufapmapmwGitoD;onfyy tap; f kd G ydxuf ojzifapmapm rcl;oifyg) k G h h - tnmwHukd 2 pifwrwmcsejzwf&rnf/ D D f - cl;qGwNf y;D aom o&ufo;D rsm;udk aea&mif wduuxawGU aomae&mwGif rxm;&? k f kd f d rd;k a&xJwivnf;rxm;&yg/ G f

29

cl;qGwfNyD;aemuf udkifwG,fxdef;odrf;yHktqifhqifh - cl;qGwcsere&rnf f d f S f - tjynft0&ifrn&rnf h h S hf - tmacR&rnf - a&aq;&rnf - 52 C a&aEG;wGif 5 rdepfcefprjf cif; H Y d - yefumavjzifh tajcmufcjH cif; - ta&mifwifjcif;? tat;cH? rdaq;zse;f jcif; I - t&nftaoG;ppfaq;jcif; - tav;cseay:rlwnf t&G,tpm;a&G;cs,jf cif; d f f - xkyy;kd jcif; f -tat;cHodkavSmifjcif;wdkYudkpepfwus aqmif&Guf &rnfjzpfygonf/

o&ufoD;wGif usa&mufwwfonfhrdIa&m*gydk;rsm; o&ufo;D rSUJ ajymufpe;f a&m*g G toD;ay:wGif teufa&miftuGufrsm;ESifhtpif; aMumif;rsm; yxrwGif tay:,HaMumwGijf zpf MumvmaomtcgtwGi;f ydi;f odYk a&m*gul;pufvm k ygonf/

30

rdeufa&m*g I

o&ufo;D rsuEmjyifwpfcv;kH ay:wpfcv;kH ay:wGif f S k k rD;cdk;a&mif (odkU)tdkEka&mif tuGufi,frsm; ay:onf/ if;tuGursm;onf MumvQif td&ifh f k (od) teufa&mifajymif;Ny;D toD;aysm emvmyg Yk h onf/ pyd;k rQiteufrsm;zH;k tkyvmygonf/ f f

toD;ykya&m*g f

toD;rsuEmjyifay: td&ifa&mifrS teufa&mif f S k h temrsm; jzpfay:vm aemufq;kH toD;wpfcv;kH k yky&aysmvmygonf/ f d h

tmykya&m*g f

tmae&mrSpwifaysmemvmNy;D taphywfvnf h tom;rsm; aysmykyvmjcif;jzpfygonf/ h f o&ufoD;'Pf&m&NyD; ykyfaqG;aomtom;wGif usa&mufygonf/

o&ufoD;wGift"duusa&mufaom ydk;rTm;a&m*grsm; o&ufyifrsm;wGif yd;k rTm;a&m*gusa&mufygu oD;xGuursm;pGmxdcuapygonf/ f kd kd f yd k ; rT m ;a&m*g rsm;onf tyif o uf w rf ; ? &moD O wk t ajctaeay:rl w nf qd;k &Gm;pGmzsup;D wwfygonf/ f

+
o&ufoD;xdk;,if/ oD ; xd k ; ,if o nf p G w f p d k a om &moDwGifydkrdkusa&mufwwfonf/ Oyrm- rcspfpk? acgif c sd K ;o&uf o D ; rsm;wG i f oD ; xd k ; ,if u sa&muf zsuq;D rIrsm;avh&onf/oD;xGuapmaom o&ufo;D f dS f rsm;ESihf aemufusay:aom o&ufo;D rsm;wGif oD;xd;k ,ifusa&muf zsufqD;rIenf;avh &Sdygonf/ yHkyef; o@efonf ,ifaumifEiqif wlonf/ oD;xd;k ,if S hf trwpfaumifonf wpfBurOvQif 150-400 txdO d f Edionf/ ,ifaumifronf Orsm;udk 0rf;AditwGi;f &Sd k f k f >yefyo@mef OtkwjH zifh Bu;D xGm;qJo&ufo;D twGi;f odYk kH xdk;azmuf OcscJhonf/ Orsm;onf wpfywftwGif; taumifi,f uav;rsm;aygufvm aygufvmaom avmufaumif (Maggot) rsm;onf o&ufo;D twGi;f oD;xdk;,ifrsm; om;quf rjyefUyGm;ap&eftwGuf oD;xd;k ,if xd;k yky&a<uusaom o&ufo;D f d rsm;udkaeYpOfaumuf ,lajrjrKyf ypf&rnf/ o&ufNcHteD; yiftdk o&ufyifBu;D rsm;&Saeygu ckwypf d f oifonf/ h
Methyl eugenol aq;wpfpufESifh ydk;owfaq;wpfpufqGwfxm;aom*Grf;

*
(( ( t0us,f yvyfpwpfAl;jzifh
((

om;rsm;udkpm;aomufMuum twGif;om;rsm; ykyf&d jyKvkyfjcif; ysup;D oGm;Ny;D o&ufo;D rsm;a<uusueonf/ t&G,f f k f Methyl eugenol aq;wpfpufEihf S ydk;owfaq;wpfpufqGwfxm;aom*Grf; a&muf avmufaumifonf o&ufo;D twGi;f rSxu G f * ajrBuD;wGif; 0ifa&mufum kyfzHk;rsm; jyKvkyfMuNyD; (( ( aEG&moD 10 &uf at;aom&moD 50 &ufcefaeNy;D Y taumifBu;D b0odYk ul;ajymif; oGm;onf/ wpfEpvQif S f a&oefYykvif;jzifhjyKvkyfjcif; om;quf 15 rS 16 xdaygufzm;Edionf/ oD;xd;k ,if G k f axmifacsmuf (Pherousa&mufzsufqD;rIudk ykyf&daeaom oD;rsm;a<uus aejcif;? zsufqD;xm;aomae&mwpf0dkuf toD; mone trap) qifvnf; oD;xdk; k f ta&mifysufaejcif; tom;aysmhaejcif;? tom;csdKifh ,ifrsm;udk zrf;,lowoifypfum rsKd ;qufjyefUyGm;rIxe;f csKyEionf/ d f kd f 0ifaejcif;rsm; awGU&SEionf/ d kd f

((

1(
(

32

vG,fvG,fululjyKvkyfEdkifaomenf;rSm a&oefYbl;udk onf Al;twGi;f 0ifa&mufMuNy;D atmufzuf zifyi;f wGif 1 pifwrwmtaygufazmuf aemufrMumrDy;kd owfaq;aMumifh kd D D Methyl eugenol ESifh ydk;owfaq; 1pufqD qGwfxm; aoqHk;Mu&onf/ trrsm;ESifh aom *Gr;f pudxnfumcg;v,frS BuKd ;csncswqay;jcif; rdwfvdkufrsdK;yGm;&eftcGifhta&; k h f d f JG jzpf onf/ enf ; oG m ; rsd K ;pd w f a tmif Al;rsm;udcswq&mwGif pducif;\avwift&yf jrifaomOrsm; rOEdiawmhacs/ k d f JG k f k f csdwfqGJ&efta&;BuD; wpf{utwGuf 7-10 Al; csdwfqGJxm;yguvHkavmufonf/ oD;xdk;,if tzdkrsm; o&ufoD;taphxdk;ydk;

odytrnf H
cal)

Sternochetus mangiferae (Fabricius)

o&uftaphx;kd yd;k usa&mufrukd tylyi;f (Tropi- wwf y gonf / o&uf o D ; I kd a'owGif trsm;qHk;awGU&Sd&ygonf/ o&ufaph tom;udkzsufqD;pm;aomuf xd;k yd;k oufBu;D aumifrsm;rSm qefy;kd uJoEmarmif;o@mef jcif; r&Sdaomfvnf; azmuf h Ykd S yg;pyftpdwftydkif;&Sdaom ydk;jzpfygonf/ o&ufoD; xGuvmjcif;aMumifh o&ufo;D f taphtwGif;&Sd tqefudkzsufpD;pm;aomufBuD;xGm; \t&nftaoG;rsm;udk usqif; o&ufaphtwGif;yif ydk;kyfzHk; tqifhodkY ul;ajymif;NyD; apygonf/ ouf B uD ; aumif j zpf a omtcg o&uf o D ; rS n f h \ ajymifaomtom;udk xdk;azmufNyD;tjyifodkY xGufvm
(egg)

tpordi;f wGif Otqifh k om;avmif ; tqif h

33
(Lawal) ydk;kyfzHk;tqifhESifh oufBuD;aumif tqifh[l

tqifh 4 qif&ygonf/ ckroufBu;D aumifjzpfonf txd h dS S &uf 40-50 txdMumygonf/oufBuD;aumif onf tnd K &if h a &mif w G i f azsmh a omtuG u f r sm;yg&S d N yD ; o&uf y if p nf tacguf w G i f cd k a tmif ; aeavh & S d N yD ; o&ufyifrsm;yef;yGifhcsdefwGif rsdK;yGm;&eftwGuf jrL;<u vmygonf/ oufBuD;aumif tronf toD;uif; twGif; Orsm;Ocsavh&Sdonf/ Orsm; rSayguf vmaom om;avmif;onf o&ufo;D tuif; \tom; twGi;f xd;k azmuf taph t wG i f ; od k Y 0if a &muf o G m ; ygonf / taphtwGif;&Sd tqefudk pm;aomuf zsufqD;ygonf/ ,lNy;D zsup;D ypf&ygrnf/ f yd;k rsm; us a&mufvQif oD;uif;rsm; a<uusueojzifh k f oD;xGuEe;f udk xdcuapygonf/ f I kd f yd;k usa&mufrrS um uG,f ESreif;Edi&ef o&uf I d f k f o&ufoD;tom;xdk;ydk; (Mango Pulp Weevil)

yifrsm; yef;zl; rxGurD yd;k ouf f BuD;aumif trrsm; cdkatmif; aewwf onfh yifpnfukd 0.5% 'di,mZDErf yd;k owfaq;yufzse;f k f G ydk;owf Edkifygonf/ o&uf yif rsm;yef;yGifh vmaom tcg 2 ywfvQifwpf Budrf ydk;owf aq;zsef;jcif;jzifh um uG,fEdkif ygonf/ a<uusaom oD;uif; rsm;udk txl;owdjyK aumuf

odyHtrnf - Sternochetus frigidus F o&ufoD;tom;xdk;ydk;rsm;onf o&ufoD;rSnfh o@mef w l o nf / od k Y a omf wGif usa&mufonfh tvGefta&;ygaom tzsufydk; tom;xdk;ydk;onf o&ufoD; jzpfonf/o&ufoD;taphxdk;ydk;ESifh eD;pyfpGmtoGif taph r sm;ud k xd k ; azmuf p m;

+
aomufjcif;r&SdbJo&ufoD;tom;udkom pm;aomuf toD;rsm;pwif toD;wif zsufqD;jcif; aMumifh jynfyodkYo&ufiD;rsm;wifydkY&m onfrS 9-10ywftxd&dS aom jyemjzpfay:apjcif;ukefoG,frIqdkif&m twm;tqD; tcgyd k ; owf a q;zsef ; NyD ; wpf&yf jzpfygonf/ yd;k usa&mufrukd tjyifyef;tm;jzifh aemuf toD;rsm;udk puL I rjrifrawGUEdkifyg/ o&ufoD;tm; vSD;MunfhrSom vQifyHk jzifhxkyf xm;jcif;jzifhum wG i f j rif a wG U &onf h t wd k i f ; qd k ; qd k ; 0g;0g;ysuf p D ; rI u d k uG,fEdkifygonf/ O,smOfNcH awGU&Sd&ygonf/ oufBuD;aumifydk;trrS o&ufoD;tcGHudk oef&i;f a&;udaqmif&u&m Y S k G f udkufazmuf Orsm; Ocsygonf/OrSaygufaomom; a<uusaomtoD ; rsm;ES i f h avmif;rsm; onf tom;twGif; xdk;azmuf0ifa&muf taphrsm;udk ajrBuD;ay:rS pm;aomuf zsuq;D jcif;aMumifh o&ufo;D rsm; yky ysup;D txl;*kjyKz,f&m;ypf&rnf/ f f f S oGm;&ygonf/ umuG,f ESdrfeif;enf;rSmoufBuD; aumif rsm;cdkatmif;wwfaomyifpnfudk ydk;owfaq;zsef;jcif;? o&uf o D ; rsm;wG i f u sa&muf w wf a om tif ; quf y d k ; rsm;ES i f h r I d a &m*gwd k Y u d k atmufygacwfrenf; pepfrsm;jzifumuG,Eiygonf D h f kd f

jrefrmjynfwGifvuf&SdusifhoHk;aeaom

HWT enf ; pepf

- cl;qGwu&,mjzihf cl;qGwNf y;D tmtm; f d d

vuf r

(vuf w pf vk H ; cef Y )

csejf zwftap;ppf ygonf/ - a&jzihyPmr aq;aMumNy;D avovyf f tajcmuf cH xkyy;kd oefpif pufoYkd f Y Hk ay;ydygonf/ Yk - xkyy;kd pufwif 52H f Hk G
C

Sa&aEG;wGif d

rdowfaq; (Benomyl) 50%tm; I a&wpf*gvH wpfZGef;EIef; xnhf o&uf oD;rsm;tm; 3 - 5 rdepfcefY a&uef Bu;D rsm;wGif pdrygonf/ f

+
- a&uefBuD;rsm;rSq,f,lNyD;aom o&uf o D ; rsm;tm; avovyf cHygonf/ - a&G;cs,xyy;kd tat;cef;wGif f k f odavSmifwifyYkd ygonf/ k jrefrmha&ajrobm0rS pduysKd ; xGu&dS k f f vmaomjrefrmho&ufoD;rsdK;rsm;\ t&nf taoG;tcsdK"mwfonf tdEd,EdkifiH o&uf o D ; rsm;xuf o monf [ k jynf y pd k u f y sd K ;a&; ynm&S i f w pf O D ; rSajymcJygonf/ t&nftaoG; rDaom h jrefrmho&ufoD;rsm;tm; jynfyaps; uGufwGif xdk;azmufwifydkYEkdifa&;ESifh pD;yGm;jzpf pduysKd ;xkwvy&mwGif acwfrD k f f kf pdkufysdK;enf; pepfrsm;ESifh &dwfodrf; cseveenf;ynmrsm;tm; pepfwus d f G f rSeuefpm vduemusio;kH Mu&ef vdtyf f G k f hf k ygonf/

+
o&ufoD;wefbdk;jrifhxkwfukefrsm; jrefrmEkii\a&ajrobm0ESihf &moDOwkonfo&ufo;D pduysKd ;jzpfxe;f rI twGuf d f H k f G taumif;qH;k tajctaersKd ;udk zefw;D ay;vsu&&m o&ufo;D rsm;onf jynfwi;f pm;oH;k rIzl f dS G vHkaponfhtjyif rsm;pGmydkvQHpGmxGuf&Sdygonf/ o&ufoD;&moDtpjzpfaom{jyDvrS Bo*kwfvwdkifatmif o&ufoD;rsm;vIdifvIdifay: tvQHy,f xGuf&Sd&m jynfwGif; o&ufoD; uif;onfhtcsdefrSp o&ufoD;tpdrf; o&ufoD; trSnhf rsm;udk vwfvwfqwfqwfpm;oHk; onfhtjyif o&ufoD;ray:aom umvrsm;wGifyg pm;oHk;Edkifa&;twGuf MumMumtxm;cH Edi&eftrsKd ;rsKd ;zefw;D wefz;kd jrio&ufo;D xGuueypn;f rsm;jyK k f hf f k f vkyavh&ygonf/ f dS o&uf o D ; tpd r f ; rsm;ud k qm;&nf p d r f j cif ; ? qm;e,f aevSef;tajcmufcHjcif; rsm;tjyif o&ufoD; tpdrf;oeyf? tajcmufcHNyD; tcsdKoeyf?tcsOfoeyf?tpyfoeyfponfjzifh trsdK;rsdK;jyKvkyf onfhjyif oGm;a&pmtjzpfo&ufoD;tcsdK? csOf? tpyfwdkYudk trsdK;rsdK; jyKvkyfMuygonf/ o&uf o D ; trS n f h u d k vwfvwfqwfqwf pm;oH;k jcif;tjyiftoifh aomuf Edionfazsm&nfjyKvyjf cif;? k f h f k azsm&nftypfjyKvyjf cif;? tESpjf yKvyjf cif;? tom;udk pnfowf f k k G

+
jcif ; ? oMum;vH k ; jyKvk y f j cif ; ? *s,f v D j yKvk y f j cif ; ? o&uf o D ; aqmh j yKvk y f j cif ; ? o&uf j yif j yKvk y f jcif ; ? rkefUrsm;wGiftpmoGwfEdkifa&;twGuf ,dkjyKvkyfjcif;rsm; aqmif&uygonf/ G f o&ufoD;rSxkwfvkyf&&Sdaom wefzdk;jrifhxkwfukef yp n f ; rsm;onf ur m h aps;uGuwif tvm;tvm f G aumif; aom ypnf;rsm;jzpf aps;aumif;&&SdEdkifygonf/ acwfrD enf;ynm? vkyenf;pepf? pufu&,mrsm;ESihf pHcserD f d d d f xkyfydk;rIenf;pepfrsm; yHhydk;aygif;pyfay;rnf qdkygu tvm;tvmaumif;aom ydkYukefwpf&yfjzpfvmEdkifrnf jzpfygonf/ pef;pef;0if; (PTAC)

udk;um;csuf
- Competitiveness of Myanmar Mango MOAI - FAO TCP MYA 2902

- Commercial Storage of Fruits and Vegetables - Agricultural hand book 2004 USDA

f H D d f f - pdewvk;o&ufo;rsm;\t&nf taoG;tm;EIi;,SOavhvmjcif;pmwrf;(2005)PTAC

- jrefrmho&ufo;D aps;uGuoawoepmwrf; (14-6-2006) f k - o&ufpuysKd ;enf;? jrefrmhpuysKd ;a&;vkyief; kd f kd f f

You might also like