SOLUNUM SSTEM

Prof. Dr. BNYAMN AHN

SOLUNUM SSTEM (SISTEMA RESPIRATORIUM)

Respirasyon(Soluk alp verme) CO2 Ekspirasyon (Soluk verme) O2 nspirasyon (Soluk alma) 3-5 dakika solunum durmas Beyin lm Yetikin bir insann solunum says dakikada 15-20 kez. Sporcularda bu say daha dk, bebek ve ocuklarda daha yksektir

SOLUNUM SSTEM (SISTEMA RESPIRATORIUM)

Solunum Organ (akcierler) Solunum Yollar (burun, grtlak, soluk borusu) Yardmc Organlar Solunum yollarnn gs kafesi ierisinde kalan ksmna alt solunum yollar, gs kafesi dnda kalan ksmna ise st solunum yollar ad verilir

BURUN (NASUS, RHINOS)

nasus externus
cavitas nasi dorsum nasi

nares

BURUN (NASUS, RHINOS)

D burunun kemik atsn
maxilla, os frontale os nasale oluturulur.

Burun Kkrdaklar (Cartilago Nasales)

cartilago alaris nasi
cartilago lateralis nasi cartilago septi nasi

Burun Boluu (Cavitas Nasalis)

Nares-ChoanaNasopharynx
Septum nasi (burun orta duvar) Burun mukoza ile delidir. Mukoza zerinde titrek tyler bulunur

 regio olfactoria (koku blgesi), regio respiratoria (solunum blgesi)

Burun Boluunun Tavan-Taban

Tavan; os nasale, os frontale, os ethmoidale ve os sphenoidale tarafndan,

Taban; maxilla ve palatinum tarafndan

os

D yan duvar; maxilla, os lacrimale, os ethmoidale, os palatinum, os sphenoidale ve concha nasalis inferior

Septum nasi
cartilago septi nasi, os etmoidalenin dikey paras (lamina perpendicularis) ve vomer tarafndan oluturulur.

Concha ve Meatus

meatus nasi superior concha nasalis superior concha nasalis medius concha nasalis inferior meatus nasi medius meatus nasi inferior adnda birer yol bulunur.

Meatus nasi superiorun arka st tarafna sinus sphenoidalis, akln kendisine ise cellulae ethmoidales posteriores alr. Meatus nasi mediusa; sinus maxillaris, sinus frontalis ve cellulae ethmoidales anteriores alr. Meatus nasi inferiora ise gz ya kanal (ductus nasolacrimalis) alr.

SINUS PARANASALES
1. Sinus Frontalis: Aln sins, meatus nasi mediusa alr 2. Sinus Maxillaris: Yanak sinisu, meatus nasi mediusa alr 3. Sinus Sphenoidalis: concha nasalis superior arkasna alr 4. Cellulae Ethmoidales: Meatus nasi mediusa alr

LARYNX (GIRTLAK)

Larynin kkrdaklar
1. Cartilago thyroidea: En bydr. Kalkan eklinde. Erkeklerde daha byktr. Prominentia laryngea (Adem elmas) erkeklerde daha belirgindir. Membrana thyrohyoidea ile yukarda hyoid kemie tutunur. 2. Cartilago cricoidea: Bir nceki kkrdan altndadr. Larynxi balar aracl ile soluk borusuna birletir ve tal yzk eklindedir.

Larynin kkrdaklar
3. Cartilago epiglottica: Yaprak eklinde. Bir ba aracl ile cartilago thyroideaya balanr. Yan kemiklemez.

4. Cartilago arythenoidea: Piramit eklinde bir ift kkrdaktr. Processus vocalise lig. vocale (ses teli) tutunur. Processus muscularis adndadr ve buralara da larynxin kaslar tutunurlar. Processus vocalis kemiklemez.

Larynxin kkrdaklar
5. Cartilago corniculata: Cartilago arythenoideann zerine oturmu kk bir ift kkrdaktr. Cartilago arythenoidealarn boylarn uzatrlar. 6. Cartilago cuneiforme: Bir ift kk kkrdaktr.

Larynx boluu(Cavitas laryngis)

TRACHEA (SOLUK BORUSU)

Larynxten sonraki 10-13 cm uzunluundaki borudur. 15-20 tane at nal eklindeki kkrdaktan oluur. Arkada kalan ak ksmlar m. trachealis adndaki dz kas dokusu tarafndan kapatlmtr. yzeyi ise tyl mukoza der. Balangc 7. boyun omuru seviyesindedir. 4. gs omuru seviyesinde ya da angulus sterni hizasnda bronchus principalis dexter ve sinister olmak zere iki dala ayrlarak sona erer.

BRONCHI (BRONLAR)
Bifurcatio Bronchus principalis dexter (sa ana bron) ve bronchus principalis sinisterdir (sol ana bron).

Sa ana daha ksa, daha geni ve daha dik konumdadr. Yabanc cisimler ounlukla sa akciere doru ynelirler.

(BRONLAR)
Bronchus lobarisler akcierlerin her bir lobu iin bir tane olacak ekilde dallanrlar. Bronchus segmentalis ve bronchialis adyla devam ederler. Hava yollarnn son ulat nokta akcier dokusu ierisindeki hava kesecikleri yani alveollerdir. Alveol ierisine ulaan O2 kese duvarndan damara ulaarak sistemik kan dolamna geerken kan dolamndaki CO2 de tersi bir yolla alveol ierisine geer.

BRONCHI (BRONLAR)
Bronchus lobarisler akcierlerin her bir lobu iin bir tane olacak ekilde dallanrlar. Bronchus segmentalis ve bronchialis adyla devam ederler. Hava yollarnn son ulat nokta akcier dokusu ierisindeki hava kesecikleri yani alveollerdir. Alveol ierisine ulaan O2 kese duvarndan damara ulaarak sistemik kan dolamna geerken kan dolamndaki CO2 de tersi bir yolla alveol ierisine geer.

AKCERLER (PULMONES)
Akcier (pulmo)
Piramit eklinde Sadaki soldakine nazaran biraz daha ksa fakat enlidir. Sol tarafta kalp bulunduundan bu taraftaki akcier sadakinden biraz kktr.

AKCERLER (PULMONES)
apex pulmonis
basis pulmonis facies costalis

facies mediastinalis
hilus pulmonis: bronchus principalisler, a. pulmonalis, v. bronchialis, v. pulmonalis, a. bronchialis, lenf damarlar ve sinirler akcierin iine girer ya da dar kar.

AKCERLER (PULMONES)
Akcierleri en dtan ok ince bir zar yaps olan pleurann visceral yapra sarar. Pleura akcieri dtan loblara ayran yarklarn arasna da girer. Yeni doanda akcierlerin rengi pembedir. Ancak yan ilerlemesi ile birlikte evre faktrleri ya da sigara gibi alkanlklara bal olarak griden siyaha kadar deien renklerde grlebilir.

AKCERLER (PULMONES)
Sa akcier: Fissura obliqua, fissura horizantalis Lobus superior, medius ve inferior Sol akcier: Fissura obliqua Lobus superior ve inferior Lingula pulmonis Her bir lob segmentlerden oluur. Bir akcierde 10 segment bulunur

Akcierlere kalpten gelen a. pulmonalisler CO2den fakir kan akcierlere getirirler. V. pulmonalisler ise akcierlerde oksijenlenmi kan kalbe tarlar. A. bronchialis adn alan damarlar ise akcierin kendi dokusunun beslenmesini salayan kan damarlardr

PLEURA (GS KAFES ZARI)

lamina parietalis (duvar yapra)
lamina visceralis (organ yapra) gs kafesi duvarlarnn i yzeylerini dedikten sonra kesintisiz bir ekilde hilus pulmonis blgesinden devam ederek akcierlerin yzeyine atlar.

Cavum pleurae
negatif bir basnca sahiptir

Solunum
Nefes almak iin kaburgalarn ykselmesi ve diaphragmann aa doru ekilmesi sonucunda gs kafesi hacmi dolaysyla cavum pleuraenin hacmi geniler. Bu durum cavum pleuraedeki negatif basncn artmasna dolaysyla akcierlerin de genilemesine neden olur. Bylece genileyen akcierlerin iine soluk borusundan hava girer.

 Cavum pleurinin dar ile ilikilenmesi bu bolua hava girmesine ve negatif basncn ortadan kalmasna neden olur. Bu durumda o taraftaki akcier sner (akcier kollaps) ve solumun gl ortaya kar. Cavum pleuri ierisinde film tabakas eklinde bir sv bulunur. Bu sv solunum hareketleri srasnda akcierin srtnmesini azaltr.

MEDIASTINUM
iki tarafn pleuras arasnda kalan blmeye mediastinum denilir nde sternum, arkada gs omurlar, altta diaphragma ve stte boyun kk ile snrlandrlmtr. angulus sterniden 4. gs omuru hizasna ekilen hayali bir izgi mediastinum superius ve mediastinum inferiusu ayrr.

 Mediastinum superiusda; thymus, v. cavae superior, v. brachiocephalica dextra, v. brachiocephalica sinistra, arcus aortae ve dallar, oesophagus, trachea, n. laryngeus recurrens, ductus thoracicus ve n. vagus bulunur. Mediastinum inferiusda; kalp, pericardium, oesophagus, ductus thoracicus ve aorta thoracicae gibi yaplar bulunur.