You are on page 1of 21

TATABAHASA: Tatakata Bahasa Melayu.

NOOR AZNI BIN YAHYA PPT MASTER EDUCATION ( BAHASA ) INSTITUT PERGURUAN IPOH PERAK
1

PEMBENTUKAN KATA
TAKRIF KATA: KATA IALAH BUNYI ATAU GABUNGAN BUNYI DALAM SESUATU BAHASA WAIMA SECARA LISAN ATAU BERTULIS UNTUK MEMBERI MAKSUD ATAU MAKNA TERTENTU
2

BENTUK KATA
KATA TUNGGAL
KATA TERBITAN
KATA MAJMUK KATA GANDA
3

KATA TUNGGAL
TAKRIF: KATA YANG TIDAK MENERIMA IMBUHAN ATAU MENGALAMI PROSES PENGGANDAAN DAN PERANGKAIAN. CONTOHNYA:

akan, makan, doa, liat, batu. bestari, sembilu, manfaat, aroma, kelongsong, universiti. kosmopolitan, sayembara.
4

2. KATA TERBITAN
PERKATAAN YANG DIBENTUK MELALUI PROSES PENGIMBUHAN
Kata Terbitan Berawalan Kata Terbitan Berakhiran Kata Terbitan Berapitan Kata Terbitan Bersisipan
5

3. KATA MAJMUK
KATA MAJMUK IALAH RANGKAIAN DUA KATA DASAR ATAU LEBIH YANG MEMBAWA MAKNA TERTENTU. KATA MAJMUK DIEJA TERPISAH DAN BERTINDAK SEBAGAI SATU UNIT IAITU TIDAK BOLEH MENERIMA SEBARANG SISIPAN UNSUR LAIN.
6

3.1 BENTUK KATA MAJMUK

RANGKAI KATA BEBAS


(bandar raya, gambar rajah, tengah hari, kapal terbang, terima kasih)

ISTILAH KHUSUS
( model linear, garis pusat, lut sinar)

KIASAN ATAU SIMPULAN BAHASA


(kaki ayam, anak emas, berat mulut)
7

3.2 KATA MAJMUK YANG MANTAP (DIEJA SEBAGAI SATU KATA)


antarabangsa setiausaha suruhanjaya tandatangan tanggungjawab beritahu olahraga kakitangan
8

3.3 PENJAMAKAN KATA MAJMUK i. Menggandakan unsur awal kata


Alat tulis Guru besar Kapal terbang Alat-alat tulis Guru-guru besar Kapal-kapal terbang

MENGGUNAKAN PENANDA JAMAK (SEMUA, BANYAK, KUMPULAN,BEBERAPA dll)


Betul Semua Menteri Besar Sekumpulan guru besar Persatuan bekas perajurit Salah Semua Menteri-Menteri Besar Sekumpulan guru besarguru besar Persatuan bekas-bekas perajurit
10

3.4 PENGIMBUHAN KATA MAJMUK


KATA MAJMUK YANG MENERIMA AWALAN ATAU AKHIRAN SAHAJA YANG DITULIS TERPISAH

contoh: campur aduk (dicampur aduk) ambil alih (diambil alih) daya serap (daya serapan)

11

KATA MAJMUK YANG MENERIMA APITAN (AWALAN DAN AKHIRAN SERENTAK) DIEJA SEBAGAI SATU KATA
Contoh: campur aduk (mencampuradukkan) ambil alih (pengambilalihan) daya serap (Kedayaserapan)
12

4.0 KATA GANDA


PENGGANDAAN PENUH (rama-rama, besar-besar, jangan-jangan) PENGGANDAAN SEPARA (lelaki, lelayang, berlari-lari, tolongmenolong, tertanya-tanya) PENGGANDAAN BERENTAK (lauk-pauk, anak-pinak, kuih-muih, gunungganang, simpang-siur, sampah-sarap)
13

AKRONIM
AKRONIM TERBENTUK DENGAN MENGGABUNGKAN HURUF AWAL SUKU KATA ATAU GABUNGAN HURUF AWAL DAN SUKU KATA DARIPADA SATU RANGKAI KATA DAN DITULIS SERTA DILAFAZKAN SEPERTI KATA YANG WAJAR
14

GOLONGAN KATA
KATA NAMA KATA KERJA KATA ADJEKTIF KATA TUGAS
15

GOLONGAN KATA NAMA


KATA NAMA KHAS
(KN yang merujuk sesuatu benda khusus, ejaannya berpangkal dengan huruf besar. KNK ada dua jenis,iaitu KNK hidup manusia [Ali] dan bukan manusia [Si Belang] dan KNK tidak hidup seperti [Seberang Prai])

KATA NAMA AM
(Kata yang merujuk benda-benda/perkara yang umum sifatnya. KNA ada dua jenis, iaitu KNA Abstrak [mimpi, roh,perhimpunan] dan KNA Konkrik [tangan, kasut, pen])

KATA GANTI NAMA


(Merujuk KGN tunjuk seperti [itu dan ini]dan KGN Diri Tanya seperti [siapa,apa, mana] dan KGN Diri Orang seperti [saya, aku, kita, kami, anda, kamu, engkau, saudara, ia, dia, beliau, mereka, nya])
16

GOLONGAN KATA KERJA


i. Kata Kerja Transitif
(KK yang menerima objek. KKT ada dua jenis, iaitu KKT Aktif seperti [makan, menulis, membeli, menggunakan, mendiami, memperhangat] dan KKT Pasif seperti [dimakan, kumakan, kaumakan, dibeli, kaubeli, kamu beli,digunakan, kugunakan, kaugunakan, didiami, kaudiami, kudiami, diperhangat, saya perhangat])

ii. Kata Kerja Tidak transitif


(KK yang tidak diikuti objek. KKTT ada dua jenis, iaitu KKTT Tak Berpelengkap seperti [bangun, datang, menangis, berjalan, tumbang, pulang, berkeliaran, berkibaran, terpegun, menguning, melancong, membesar, terduduk, meninggi, menjerit] dan KKTT Berpelengkap seperti [tinggal, menjadi, beransur, berbuat, berbantalkan, ada]) 17

GOLONGAN KATA ADJEKTIF


KA ialah kata yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif. KA menerangkan rupa, sifat atau keadaan sesuatu. Contohnya: berani, pandai, nipis, lembut, kecil, lazat, segar, cetek, geram, nakal, kuning, sayang, lambat, segera, rindu, tinggi, bundar, tegas, jauh, nyaris
18

GOLONGAN KATA TUGAS


KT ialah kata yang boleh bersifat pelbagai jenis waima sebagai penghubung, penerang, penguat, pendepan, pembantu, penegas, penafi, pemeri ataupun tugas-tugas lain. Contohnya: Kata hubung (dan, atau, tetapi) Kata seru (wah, amboi, aduh, ah) Kata tanya (bagaimana, siapa, bila, berapa, apa) Kata perintah (sila, tolong, harap) Kata pangkal ayat (hatta, maka, syahadan) Kata bantu (akan, pernah, sudah) Kata penguat (amat, sangat, sungguh, sekali, paling, nian, benar) Kata penegas (juga, lah, tah, pun) Kata nafi (tidak, bukan) Kata pemeri (ialah, adalah) Kata sendi nama (di, dari, untuk, dalam) Kata pembenar (ya, benar, betul) Kata bilangan (dua, tiga, sembilan, segala, masing-masing) Kata arah (atas, situ, bawah, dalam) Kata pembenda (yang, -nya) 19 Kata penekan (-nya)

KAEDAH PENULISAN AKRONIM


GABUNGAN HURUF AWAL RANGKAI KATA NAMA KHAS YANG DISINGKATKAN SERTA DITULIS DENGAN HURUF BESAR.
ABIM (Angkatan Belia Islam Malaysia) IKIM (Institut Kefahaman Islam Malaysia)

GABUNGAN HURUF AWAL/SUKU KATA PERTAMA BAGI RANGKAI KATA NAMA AM SERTA DITULIS DENGAN HURUF KECIL.
tabika (taman bimbimgan kanak-kanak) cerpen (cerita pendek)

GABUNGAN HURUF AWAL DAN/ATAU SUKU KATA PERTAMA BAGI NAMA KHAS SERTA DITULIS DENGAN HURUF KECIL YANG DIMULAI DENGAN HURUF BESAR.
Bernama (Berita Nasional Malaysia) Intan (Institut Tadbiran Awam Negara) Petronas (Petroleum Nasional)

20

Soalan atau Pertanyaan

Oh! Ooh!!!

! ?
?

21

You might also like