MODERNLEŞME SÜRECİNDE

KENTLER VE KENT PLANLAMA

__________________________________________

• İnsanlık tarihinde her kriz – ekonomik ya da siyasal –

yeniden yapılanmaya neden olur.....

• Herşey alt üst olur ve değişir......

 MODERNLEŞME SÜRECİNDE
KENTLER VE KENT PLANLAMA
___________________________________________
Modernleşme ve Kapitalist Sanayileşmenin 3 Kuşağı:

I. Kuşak: Serbest Piyasa Dönemi (1815 Viyana Ant.-1. Dünya Savaşına)

II. Kuşak: Kamu Müdahaleleriyle Gelişme Dönemi

A. İki Savaş Arası Dönem
B. 2. Dünya Savaşından 1973 Petrol Krizine

III. Kuşak: Neo-Liberal Politikalar, De-regülasyon Dönemi (Petrol

Krizinden Günümüze)
 MODERNLEŞMENİN I. KUŞAĞI :
1815 Viyana Ant.- 1. Dünya Savaşına
_________________________________________

• Ekonomik ve teknolojik işaret SANAYİ DEVRİMİ

• Siyasal işaret FRANSIZ DEVRİMİ

• Bırakınız Yapsınlar/Bırakınız Geçsinler (Laissez Faire/

Laissez Passé)

• Plan Kısıtlayıcı, denetleyici

aygıt
 MODERNLEŞMENİN II. KUŞAĞI:
2. Dünya Savaşından – 1973 Petrol Krizine
________________________________________

Savaş ile sonlanan siyasal KRİZ.....

Artık hiçbir şey eskisi gibi olamıyor.....

• 2 alt dönem
• Anahtar kavramlar: FORDİZM
REFAH DEVLETİ
 MODERNLEŞMENİN II. KUŞAĞI
2 Savaş Arası dönem:
______________________________________

Sanayi toplumunun krize girdiği belirsizlik dönemi

• 1929 Dünya Ekonomik Krizi

• Üretim, tüketim zinciri çıkmaza giriyor; piyasa
tıkanıyor
• Krizi aşmak için kamu müdahalelerinin gerekliliği
yönünde konsensus oluşuyor

• REFAH DEVLETİ anlayışının yeşerdiği dönem

 MODERNLEŞMENİN II. KUŞAĞI
2. Dünya Savaşı Sonrası dönem:
________________________________________

Sanayi Toplumun stabilizasyonu:

• 2 kutuplu dünya, eknomik ve kurumsal entegrasyon

(BM, AET, Varşova Paktı) sermaye ve teknoloji ihracı

• Planlama politikalarını belirleyen öncelikler:

– 2. Dünya savaşının yaralarını sarma
– Savaş öncesi dünyaya dönmeme (işsizlik, aşsızlık, sosyal
adaletsizlik)
– Hızlı kalkınma, yeniden yapılanma
 Modernleşmenin II. Kuşağı
Savaş Sonrası dönem:
________________________________________

Sanayi Toplumun stabilizasyonu:

• Kamu müdahaleleri ile gelişme dönemi

• Refah devletinin güçlenmesi

• Fordist üretim biçiminin yaygınlaşması; tüketim

toplumunun oluşumu

• Planlama sadece kentlerin fiziksel yapısını değil;

toplumun sosyo-ekonomik yapısını regüle etmede,
yönlendirmede bir araç (sosyal mühendislik)
 Modernleşmenin III. Kuşağı
1973 Petrol Krizinden Günümüze:
____________________________________
Sermaye yeniden krize giriyor...

krizden çıkış, kapitalist sistemin

Teknolojik Devrim kendini yeniden üretebilir hale
gelmesi

Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile üretim

biçimleri değişiyor

Kar marjları yeniden artıyor

Sistemin yeniden kendini üretebilmesinin koşulları

yaratılıyor
 Modernleşmenin III. Kuşağı
1973 Petrol Krizinden Günümüze:
________________________________________

Serbest Piyasa Ekonomisinin yeniden egemen kılındığı

Neo-Liberal Politikalar ve De-Regülasyon Dönemi

Anahtar kavramlar: POST- FORDİZM

NEO-LİBERALİZM
KÜRESELLEŞME
• Bilgi toplumu
• Çok merkezli, iletişim odaklı, örgütsüz (ya da eski
örgütlenmelerin aşındığı) bir dünya
 Modernleşmenin III. Kuşağı
1973 Petrol Krizinden Günümüze:
________________________________________

• ‘MODERNİST’ Planlama anlayışının sorgulandığı,

erozyona uğradığı
• ‘PROJE’ bazında ‘PARÇACIL’ uygulamaların
egemen olduğu
• Kamu müdahalelerinin minimize edildiği
• Refah devleti anlayışının çözüldüğü
• Yeni bir kentler hiyerarşinin oluştuğu (KÜRESEL
KENTLER)
Geç kapitalist dönem Post - fordist
Post - modern
Post - endüstriel
 Modernleşmenin III. Kuşağı
1973 Petrol Krizinden Günümüze:
_______________________________________

Her toplumsal ölçekte (küresel, ülkesel, bölgesel,

kentsel)

• Eşitsiz gelişmenin iyice baskın hale gelmesi

• Gelir dağılımlarının daha da bozulması
• Toplumsal kutuplaşmaların derinleşmesi,
keskinleşmesi
Seattle’da Cenova’ya

TEPKİLER.....