Prenatal

Care

Tumong sa Prenatal Care

Para mahibal-an, ma
examen ang mga inahan sa
mga komplikasyon o
problema dala sa
pagmabdos.
Para mabantayan ang
pagdako sa bata sulod sa
matris sa inahan.

Kamatuoran
TANAN mga BABAE
adunay kahadlok nga
maka sinati ug
kumplikasyon sa
panahon sa pagmabdos,
panganganak ug
pagkahuman manganak.

Iskedyul ng Check Up ng mga

Buwan ng
Bilang ng Pagdalaw sa Health
Buntis
Pagbubuntis

Pirmirong bulan
hangtud ika-Pito
nga Bulan

Center

Kas-a kada bulan.

1x/month

Ika-Walo nga Bulan Kaduha nga beses (Isa ka beses

kada duha ka semana )
2x/month
Apat nga beses (Isa ka beses kada

Kasagarang Bation sa Mabdos

Morning sickness (Kasukaon);

Constipation (Dili makalibang);
Hemorrhoids (Botbot);
Indigestion (Dili kahilisan); ug
Leg cramps (Bikog sa bagtak);

Senyales sa mga komplikasyon

sa(Vaginal
Pagburos
1. Pagdugo-dugo
Bleeding)
1st trimester: Ang pagdugo-dugo puede na senyales
nga dautan na tilimad-on sa aborsyon.
2nd at 3rd trimester: Puedeng senyales nga manganak

wala sa insaktong bulan ang inahan.

Senyales sa mga komplikasyon

sa Pagburos
2. Pirmaninting pagsuka-suka (Persistent Vomiting)
Isa o duha ka beses nga pagsuka sa isa ka adlaw
kay normal lang sa pagmabdos, pero ang pagsukasuka nga kapin sa 12 na ka semana kay dili na normal
.
Ang sobra nga pagsuka-suka kay mahimong rason
nga magkulang sa nutrisyon na gikinahanglan sa bata
sa iyang pagdako sulod sa matres sa inahan.

Senyales sa mga komplikasyon sa

Pagmabdos
3. Hilanat (Fever)
puede nga senyales sa impeksyon
4. Pagbuto sa panubigon (Rupture of amniotic fluid)
kung muboto na ang panubigon, naay posibilidad nga
maipit ang pusod sa bata na mahimong rason sa
kakulangon sa hangin ug maglisod ang bata ug ginhawa,
Vaginal examination ay usa ka pamaagi nga mahibal-an kung
buo pa ang panubigon.

Senyales sa mga
komplikasyon sa Pagmabdos
5. Sakit sa tiyan ug paghuot sa dughan (Abdominal
or
Chest Pain)
Ang pagsakit sa tiyan pwede nga senyales sa
pagmapdos nga wala sa matres, pagbulag sa
inumlan
sa bata ug sayo nga pagbati
Ang paghuot sa dughan kay pwede mahimong
rason sa komplikasyon sa baga o kasingkasing.

Senyales sa mga
komplikasyon sa Pagmabdos
6. Alta presyon (Pregnancy Induced Hypertension or PIH)
Kini delikado ug usa kahulga sa kinabuhi sa inahan nga
pwedeng mahitabo sa pagmapdos sa usa ka inahan
Indikasyon ng PIH:
Ang sobra nga pagbug-at sa timbang
Panghupong sa mga tudlo ug dagway
Halap nga pagpatan-aw
Labad sa ulo
Gamay ra ang pag ihi

Senyales sa mga
komplikasyon
sa Pagmabdos

7. Pag paspas o paghinay sa lihok sa bata

sa
tiyan (Increase or decrease in fetal
movement)
Pwedeng senyales nga kulang ang hangin
sa bata na mahimong rason nga mamatay
ang bata kung madugayan kini.
8. Sakit ug gagmay-gagmay sa pag-ihi sa
inahan.

Mga Isyu ug Pagtuo sa Pagmabdos

1. Ehersisyo
Dili kinahanglan limitahan ang
pag-ehersisyo sa mga buros
basta ba dili sila sobrahan sa
kakapoy.
Ang pag ehersisyo makatabang
sa paglihok sa kasing-kasing ug
pag dagan sa dugo sa lawas.
Kinahanglan nga magpaeksamen
sa doktor ang buros usa siya bago
magrekomenda ug programa
para sa iyang ehersisyo.

Mga Isyu at Pagtuo sa Pagmabdos

2. Pagpanarabaho
- Ang babae nga walay komplikasyon sa iyang pagburos
kay
pwede rang magtrabaho hangtud sa pag sugod sa
iyang
pagbati.
-Kinahanglan lang nga likayan ang mga trabaho
nga maghatag ug sobrang kakapoy sa lawas
ug kinahanglan nga mopahulay sa maka kadyot
kamulo sa trabaho.

Mga Isyu at Pagtuo sa Pagmabdos

3. Pagbiyahe
Ang himsog nga buros
puede ra
magbyahe basta
magbantay
lang nga dili
matakdan sakit.

4. Pagligo
Dili ginabawal ang
pagligo
kung buros.
Mag bantay lang nga
dili ma
eslayd sa banyo labi
na kung
bug-at na ang tiyan.

Mga Isyu at Pagtuo sa Pagmabdos

5. Pananamit
Kinahanglan mag gamit ug komportable
nga bisti nga dili maglisod ug lihok ang
buros.
Pagsuot ug mga piit o huot nga sinina
6. Pakighilawas
Sa mga himsog nga buros na walay gibati
nga komplekasyon,ang pakighilawas kay
wala ginadili.

Mga Isyu at Pagtuo sa Pagmabdos

7. Paninigarilyo
Maka hatag kini ug dako nga hulga
sa
kinabuhi sa bata sa sulod sa
matres
sa inahan
moubos ang timbang (Low birth
weight)
naay abnormality
pagbati sa inahan dili sa insaktong
bulan sa pagpanganak (Premature
Birth)
DILI MANIGARILYO KUNG BUROS

Mga Isyu at Pagtuo sa

Pagmabdos
8. Alcohol at Kape
Ang BINO o bisan unsa nga klase na
ilimnon nga adunay alcohol bawal sa
buros maka daut kini sa bata
Mga ilimnon nga adunay CAFFEINE
sama
sa softdrinks ug kape limitahan ang
konsumo sa buros

Mga Isyu at Pagtuo sa

Pagmabdos
9. Droga
Ang paggamit
ug droga sa buros
mahimong rason
sa
mga komplekasyon nga
masinati sa bata sulod
sa matres sa inahan.

Mga Isyu at Pagtuo sa

Pagmabdos
10. Tambal
Kinahanglan mag bantay ang inahan
sa iyang
tumaron nga mga tambal.
Magpakonsulta sa doctor una mo
inom ug
tambal.

Mukaon ug mga masustansyang

pagkaon sama sa:

Protein: karne, itlog, mani, beans, isda,

manok,
Calcium: gatas, keso, dilis, sardinas,
malunggay
Iodine: seafoods, tahong, alimango, daing,
iodized salt
Iron : puti ng itlog, atay, malunggay, isda,
manok,
gulay,
Vitamins and minerals: dilaw na prutas at

Bakuna nga Gikinahanlan ng Isang Mabdos:

Tetanus Toxoid

Tetanus toxoid vaccine

- 0.5ml IM (muscle)

Vaccine

Kanus-a Ihatag

TT1

Unang bisita sa inahan nag edad

ug 14-45 yrs sa hospital o
health center

Gidugayon sa
Proteksyon
ang anak ma protektahan sa

TT2

Usa ka bulan o 28 days human

sa unang bakuna

neonatal tetanus

3 ka tuig nga proteksyon sa

inahan

ang anak ma protektahan sa

TT3

Sunod nga pag mabdos

neonatal tetanus

5 ka tuig nga proteksyon sa

inahan

ang anak ma protektahan sa

TT4

Sunod nga pag mabdos

neonatal tetanus

10 ka tuig nga proteksyon sa

inahan

TT5

ang anak ma protektahan sa

Sunod nga pag mabdos

neonatal tetanus

Hangtud sa tibuok sa kinabuhi

INDIKASYON NGA HAPIT NA ANG PAG-LABOR

1. Paggawas ug linaw o kulor rosas nga mucus
(murag-sipon) sa puwerta sa babae nga
buros.
2. Paggawas ug linaw na tubig gikan sa
puwerta. Pwede nga nabu-ak na ang
panubigon bago pa magsugod ang pagbati
sa inahan, o senyales na hapit na magbati
ang inahan.
3. Sa pagsugod sa pagbati
(contraction)mahimo nga modagan kini ug
1020 minuto ang interbal sa pag sakit. Dili
kani tinuod ngapag labor kung dili regular
ang pagbati.

Kasagarang Rason Ngano nga

Mamatay ang Inahan sa
Pagpanganak
Ulahi na ang pag desisyon nga
muadto sa doktor/hospital;
Ulahi na ang pag-abot sa sakto
nga tambalanan/hospital; ug
Ulahi na ang pag atiman sa
doktor sa hospital.