Selepas mempelajari bab ini, para

pelajar dapat:
1.Menjelaskan konsep perpaduan
dalam kepelbagaian.
2.Menerangkan

konsep kesepaduan

sosial.
3.Menghuraikan

dinamika sejarah
hubungan etnik di Malaysia.

Tumpuan modul kepada;

Bentuk, tahap, tingkat intensiti hubungan
antara kumpulan etnik.
Mempelajari,
menganalisis
serta
memahami negara dan masyarakat di
Malaysia.
Hubungan individual dalam masyarakat
tidak hanya dipengaruhi oleh unsur-unsur
etnik; dipengaruhi juga oleh unsur-unsur
sosial yang lain seperti kelas, status,
agama, gender, bahasa, kedudukan
sosioekonomi, ideologi politik dan wilayah.

Sebuah Negara, Dua Imaginasi

Sosiologikal: Antara Perpaduan
atau Kesepaduan
Definisi

Perpaduan ialah satu proses

yang menyatupadukan anggota
masyarakat dan negara seluruhnya
melalui ideologi negara supaya tiap-tiap
anggota masyarakat dapat membentuk
satu identiti dan nilai bersama serta satu
perasaan kebangsaan bersama di
kalangan mereka.
Perpaduan ialah KeSAMAan atau
keSATUan - 1 bangsa, 1 agama, 1 bahasa
dan 1 negara.

Kesepaduan

sosial boleh difahami

sebagai jalinan hubungan kerjasama
antara
kaum
dan
kelompok,
berkongsi aktiviti budaya dan pinjam
meminjam unsur budaya masingmasing.
Jalinan hubungan terjelma dalam
putaran ekonomi dan pasaran yang
menyebabkan
saling
kebergantungan melalui kegiatan
ekonomi seharian.

1.

Terdapat TIGA perspektif :

Psikologi Sosial rasa kesatuan merentas
pemisahan fizikal dan psikologikal.
Antropologi-sosiologi: aspek epistemologiialah bagaimana manusia mengurus abstrak
dan nyata serta perbezaan sosial sedia ada.
Aspek Ontologi- mengurus dan menyusun
perbezaan untuk mewujudkan keadaan
aman dan stabil bagi meraih kesenangan
dan kemewahan material.
2. Memahami perpaduan dalam konteks
cogan kata perpaduan dalam kepelbagaian.

3. Konsep kesepaduan sosial adalah

fenomena praperpaduan dan difahami
menerusi konsep takrifan harian
(everyday define) dan takrifan autoriti
(authority define).
Justeru
setiap
anggota
masyarakat bebas bertindak dan
berperilaku demi survival diri,
keluarga dan kelompok sosial.

Contoh Takrifan
Autoriti
Cenderung

bersifat tetap
Contoh: Melayu-menganut agama Islam, bertutur
dalam bahasa Melayu, dan mengamalkan adat
resam dan budaya Melayu
Harian
Takrifan

masyarakat awam berbeza dalam

kehidupan seharian.
Contoh: Melayu-sebahagian bertutur dalam
bahasa Inggeris. Adakah layak dipanggil Melayu?
Kesepaduan sosial memberi pengiktirafan terhadap
takrifan harian oleh anggota masyarakat dan ia
menjadi pelekat sosial dalam konteks hubungan
etnik tanpa campur tangan daripada pihak
negara.

Dinamika Hubungan Etnik di

Malaysia
A. ERA KONFLIK (1945-1960)
Pasca

Perang Dunia Kedua (PD2)

Rusuhan etnik
Huru-hara Buruh
Darurat dan Pengganas
Perubahan governans: Unitari ke Federalisme

Tiang seri pembinaan semula

Keselamatan
Pembangunan Lima Tahun
Perundingan Etnik

| ERA KONFLIK (1945 60) A | ERA

KONFLIK

(1945 60)

Rumusan Era Konflik (1945-1960)

di Malaya sebenarnya era cukup
kritikal dari semua aspek
antaranya:
o Asas pembentukan negara Malaysia
o Sistem pemerintahan
o Pengagihan kuasa
o Sistem perundangan
o Tadbir Urus
o Penentuan hak-hak rakyat dalam
sebuah sistem demokrasi

B. ERA STABIL TAPI TEGANG

(1961 1970)
Pelbagai

cabaran masih wujud menguji

kesepaduan sosial.
Pembentukan Malaysia 16 Sept 1963:
Kesan positif & negatif
Konfrontasi melibatkan Indonesia dan
Malaysia- sebab konsep Msia tidak diterima
oleh Indonesia.
Konflik etnik terbuka 1964 & 1969
21 Julai & 3 September 1964, Singapura
(masih dalam Malaysia)
13 Mei 1969, di Kuala Lumpur & 3 tempat
lain
Singapura & Malaysia berpisah 9 Aug. 1965

Selepas

13 Mei 1969 pelbagai

usaha pihak kerajaan (top down)
dilaksanakan seperti:
Majlis Perundingan Rakyat
JPNIN
Rukun Negara
Dasar Ekonomi Baru
Ranc. Msia Kedua (RMK2)
Bermulalah perpaduan dijadikan
sebagai harapan nasional rakyat
Msia.

C. ERA KESEPADUAN SOSIAL

(1971-2011)
Lebih

40 tahun keamanan dan kestabilan,

kecuali pada 2001 peristiwa Kg. Medan yang
mengingatkan bahawa faktor ekonomi sangat
penting untuk kesepaduan sosial.
Harapan untuk perpaduan tetap ada:
1Malaysia
Apakah anak kunci kesepaduan sosial
Malaysia???
Hubungan stabil, sama ada di Peringkat
Masyarakat, Negara, Pasaran = M+N+Pmeskipun sewaktu krisis global.

 Masyarakat

Malaysia yang matang:

Suka bertikam lidah tetapi tidak
berparangan
Konflik wujud, namun masih hidup dalam
kesepaduan
Keterbukaan rakyat Msia menyuarakan
pandangan/tidak puas hati

Rumusan

ekonomi pesat & politik

stabil paksi kepada KESEPADUAN
SOSIAL.

ANTARA KONFLIK SOSIAL & KESEPADUAN SOSIAL|

Perbandingan Malaysia & Sri Lanka (1945-2011)
MALAYSIA

1948 1960

1964

1969

2001

1945

1940-1950

2011

1951-1960

1961-1970 1971-1980

1981-1990

1991-2010

SRI LANKA
KEAMANAN ditakrif sebagai the absence of violence (GPI 2011). Konflik berdarah berlaku di Malaysia dan Sri Lanka semenjak 1945.
Bukti menunjukkan bahawa keadaan kesepaduan sosial mendominasi hidup di Malaysia di Sri Lanka didominasi oleh pertumpahan
darah, meragut lebih dari 100,000 nyawa. Untuk sebuah analisis perbandingan terbaik sila lihat, Sirimal Abeyratne, Economic
Development and Political Conflict: Comparative Study of Sri Lanka and Malaysia, South Asia Economic Journal
9:2(2008): 393-417

Global Peace Index

2007
World
Ranking
37.
Malaysia

2008
World
Ranking
37.
Malaysia

2009
World
Ranking
26.
Malaysia

2010
World
Ranking
22.
Malaysia

2011
World
Ranking
19.
Malaysia

2012
World
Ranking
20.
Malaysia

Asia
Ranking
9. Malaysia

Asia
Ranking
8. Malaysia

Asia
Ranking
6. Malaysia

Asia
Ranking
4. Malaysia

Asia
Ranking
4. Malaysia

Asia
Ranking
4. Malaysia

10.0 Indek Ketegangan Masyarakat (IKM)

Keganasan/Rusuhan
Demonstrasi/Protes
Serangan/Pergaduhan
Isu

2008
2010
: Tiada
: 398
: 1522
: 493

2009
Tiada
456
1104
234

Tiada
482
1046
371

Jumlah
IKM

: 2413
: 27.9

1794
21.6

1899
22.5

/sejuta penduduk

MASYARAKA
T PELBAGAI
ETNIK MALAYSIA

Kumpulan
etnik,
Subetnik,
Suku,
Kumpulan
Bahasa &
Dialek Semenanjun
g

Kumpulan
etnik, Subetnik,
Suku,
Kumpulan
Bahasa &
Dialek Sabah

Kumpulan
etnik, Subetnik,
Suku,
Kumpulan
Bahasa &
Dialek Sarawak

Indeks Ikatan Sosial 1990-2012

Potret Hubungan Etnik di Malaysia

Negara

Malaysia dengan kerencaman

demografi terus kukuh, maju dan
membangun malah disegani oleh jiran
tetangga dalam konteks negara berbilang
etnik.

Keadaan

yang aman damai telah

melahirkan suatu bentuk kestabilan politik,
ekonomi dan sosial yang baik.

Malaysia

berjaya mencapai tahap negara

berpendapatan sederhana dalam tempoh
kurang daripada 50 tahun.

Keunikan

tadbir urus negara mengurus

perpaduan dalam kepelbagaian amat
penting.

Hubungan Etnik dari Perspektif Konflik

Terdapat pandangan - masyarakat yang
memiliki kerencaman budaya, bahasa,
agama seperti di Malaysia akan terpisah dan
terasing mengikut kumpulan etnik masingmasing.
Perbezaan etnik akan melahirkan persaingan
antara
kumpulan
etnik
dan
berlaku
kepupusan ciri-ciri etnik.
Etnik
yang dominan menguasai etnik
minoriti.
Media massa sering memotretkan hubungan
etnik di Malaysia dalam perspektif yang
sempit - membangkitkan sentimen etnik
atau agama dalam laporan berita.

 Kebanyakan

kajian tentang hubungan etnik di

Malaysia menggunakan paradigma konflik
untuk menganalisis dan memahami setiap
permasalahan yang wujud dalam masyarakat.
Pandang sedemikian mengandaikan
masyarakat Malaysia sentiasa berada dalam
persengketaan, saling bersaing khususnya
antara kumpulan yang berlainan etnik dan
agama.
Hakikat mengangkat paradigma konflik sebagai
teras memahami permasalahan masyarakat di
Malaysia adalah kurang tepat kerana realitinya,
masyarakat hidup dalam aman dan stabil.

Masyarakat

Malaysia terhasil daripada

perkongsian sejarah membina struktur
sosial, ekonomi, politik dan budaya.
Masyarakat Malaysia bersifat dinamik
membina kesepaduan sosial melalui
interaksi dan amalan harian secara
langsung dan tidak langsung secara
berterusan.
Kesepaduan sosial juga terbina menerusi
proses
akomodasi,
akulturasi,
amalgamasi dan asimilasi mekanisme
untuk mengekalkan toleransi.

Hubungan Saling Terkait &

Saling Bergantungan
Jalinan

hubungan sosial terbina secara

berterusanContoh cerita sepinggan nasi
Dari manakah datangnya sepinggan nasi
yang anda makan pada tengahari ini?
Siapakah yang terlibat untuk
memastikan anda dapat menjamah
sepinggan nasi sebentar tadi?
Di manakah anda membeli makanan
tengahari anda tadi?

Kesimpulan
Kesepaduan

dalam kepelbagaian,
bukan
perpaduan
dalam
kepelbagaian.
Perpaduan
adalah
work
in
progress .
Kesepaduan sosial sedia ada perlu
dikekalkan dan dipertahankan.
Hubungan etnik di Msia perlu dilihat
dari dimensi KESEPADUAN SOSIAL
formula kesejahteraan masyarakat
pelbagai etnik.