HUKUK METODOLOJS-2

YRD.DO.DR. AHMET K.
MASTI

NORMLAR HYERARS VE NEM

ANAYAS
A
KANUN,
KHK
TZK
YNETMEL
K
YNERGE,
TALMAT

NORMLAR HYERARS VE NEM

Hukukun btnsel bir sistem olarak

kabul normlarn birbirleriyle olan
ilikisini zorunlu klar.
Normlar aras ilikinin bir yn
olmaktan kp anlaml bir btne
dnmesi normlar hiyerarisi ile
salanr.
Hukuk kurallar arasndaki ncelik

NORMLAR HYERARS VE NEM

Normlar
hiyerarisi:
Anayasann
ncelikle
uygulamas
ve
hukuk
sisteminde yer alan normlar arasnda
bir
piramidin
tepe
noktasn
gstermesidir.
Piramidin tabannda ise hukuku
uygulayan organlarn kararlar vardr.

NORMLAR HYERARS VE NEM

Normlar hiyerarisi=Anayasann
stnl
Anayasann
stnl
ilkesi
demokratik
toplumlarda
yasaya
uygunluk anlaynn bir gstergesi
yani Hukuk Devletidir.

NORMLAR HYERARS VE NEM

Hukuk
sistemimizde
hiyerarisi:

normlar

Anayasann
balaycl
ve
stnl
Anayasa Md.11: Anayasa hkmleri,
yasama, yrtme ve yarg organlarn,
idare makamlarn ve dier kurulu ve

NORMLAR HYERARS VE NEM

Hukuk
sistemimizde
hiyerarisi:

normlar

Kanunlarn
Anayasaya
uygunluunun yargsal denetimi ve
Anayasa
Mahkemesinin
varl
normlar
hiyerarisinin
bir
gvencesidir.

METOTDAN METODOLOJYE
AKIL YRTME
Dnceleri bilinli, tutarl, belli bir
amala bir araya getirme ilemidir.
Akl yrtme bir kantlama
faaliyetidir.

METOTDAN METODOLOJYE
Kant, metodolojinin bir aracdr.
Kant sadece formal mantk
asndan doru olmakla ve gerek
delillere dayanmakla kalmamaldr,
ayrca belirli metodolojik koullara
da tabidir. Bir problem durumunda
belirli bir soruya cevap bulmak ve
bu cevab kantlamak gerekir.

METOTDAN METODOLOJYE
Herhangi bir problemi grnte
zen bir tez esas alndnda sorun
zlm olmamaktadr. Bu
mantkta problemin ileriye itilmi
olmasdr.

METOTDAN METODOLOJYE
Sosyal bilimler alannda ska
bavurulan istatistik verilerin sosyal
sorunlarn zmlenmesinde
kullanlmas bunu tipik
rneklerinden birisidir.

METOTDAN METODOLOJYE
rnein; sululuk farkl tarihi
dnemlerde llmek ve
karlatrlmak isteniyorsa,
mahkeme kararlar istatistikleri l
alnabilir, fakat bu arada ceza yasas
ya da infaza ilikin esaslar
deimise, bu veriler incelenen

METOTDAN METODOLOJYE
Bir tezle beraber bulunan ya da bu
tezin kant olan bir kant sz konusu
ise buna sonsuz geri gidi, daire
kant (zirkelbeweis, fast) denilir.

METOTDAN METODOLOJYE
Tmevarm Ynteminin
Kantlamada Kullanlmas
Bu yntem tek tek olandan genele ve
btne varmak yoluyla yaplan bir tr
genellemedir. zelden genele giden bir
akl yrtmeyle doadaki tek tek
gzlem ve deney sonularndan
kalkarak ayn koullar hakknda genel

METOTDAN METODOLOJYE
Tmevarm ikiye ayrlr;
- Eksik Tmevarm
- Tam Tmevarm

METOTDAN METODOLOJYE
Eksik Tmevarm
Belli bir konuda ok sayda deney ve
gzlem verisi toplayarak tm
hakknda bir yargda bulunmaktr.
Doa bilimleri ounlukla eksik
tmevarm yntemiyle karmlarda
bulunur. Bu ise kesinlii deil ancak

METOTDAN METODOLOJYE
Eksik Tmevarm
Btn metaller stldklarnda genleir
nermesi sadece genlemeyle ilgili gzlemler
ok deiik koullar altnda yapml bir
deney/gzlemler serisine dayanyorsa meru
bir genelleme olabilir.

METOTDAN METODOLOJYE
Tam Tmevarm
Gzlem ve deney yaplan olgularn
hepsini kapsayan sayma ilemi tam
tmevarmdr. rnein;
Bu snfta 15 renci vardr.
Bu rencilerin 15i de iir
yazmaktadr.
O halde, bu snftaki tm renciler

METOTDAN METODOLOJYE
Tmdengelim Ynteminin
Kantlamada Kullanlmas
Tmdengelim: temel akl
yrtme iinde, ncllerin doru
kabul edilmesi halinde sonucun bu
ncllerden zorunlu olarak kt,
yani geerli olabilen bir tek akl

METOTDAN METODOLOJYE
Tm Alar Bdir.
X bir Adr.
O halde X bir Bdir.
-------------------------------------------Btn insanlar lmldr.
Sokrat bir insandr.
O halde Sokrat bir lmldr.

METOTDAN METODOLOJYE
Tmdengelimsel karm tablosu
Dorudan karm
Dolayl karm
1-Karolum karmlar
1- Kategorik
karm
erme karmlar
Tm nermeler basit
eliki karmlar
2- Edeerlik karmlar
2- Kategorik
olmayan k.
Evirme karmlar
Koullu karm

METOTDAN METODOLOJYE
Bir konu saf tmdengelim yntemi ile
ele alnacaksa:
- Sistemin temel deyimleri belirlenir
- Temel savlar belirlenir
- Tretim kurallar kabul edilir
- Tanma ilikin kurallar aka formle
edilir.

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
Doa bilimleri kullandklar akl
yrtmede, doay insann dnda
ve insandan bamsz olarak var
olan bir gereklik eklinde ele alr.
Bilimde, TEKLK(Monizm) adn
alan bu yaklam 19 ve 20. yy. Neo-

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
Aratrmann dzeyi sorunu
Kavramsallatrma sorunu
Deney yapmann olanakszl
Deikenlerin okluu
lme glkleri
ok yanllk

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Aratrmann dzeyi sorunu
Toplumsal dzey(sistem analizi)
Grup dzeyi
Birey dzeyi
- Her alma dzeyinin amac topluluk halinde

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Kavramsallatrma sorunu
Bilimsel
almann
balang
noktasn
meydana getiren bir varsaym oluturabilmek iin
nce ynelinen eyin ak kavramlar ile ifade
ediliyor olmas gerekir.
Sorunlar: Tanmlama, anlalabilirlik, Trkeye

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Deney yapmann olanakszl
Deney; ilgili durumlar tekrar tekrar yaratarak
snama olana verdii iin doa bilimlerinin
verimli olmasndaki en byk etkendir.
Oysa inceleme konusu insan ve toplum
olduunda deney ou kez olanakszlamaktadr.
nk gzlendiini ve denendiini fark eden insan

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Deikenlerin okluu
Doa bilimleri ile toplum bilimleri arasnda bir
nitelik fakndan ok deikenleri soyutlayarak
aratrma yapma olana asndan fark vardr.
Toplum bilimleri alannda deiken saysnn
okluu verilen cevaplarn belirsizlemesine,
gvenilirliinin azalmasna neden olmaktadr.

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- lme glkleri
lme konusundaki baar bilimsel almann
kalitesini de gstermektedir.
lmeyle ilgili olarak toplum bilimleri alanna
istatistiin girii olaslk kuram etkisiyle
olmutur.

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- lme glkleri
Hukuk alannda istatistik en youn biimde
yasal
deiikliklerin
yaplmasnda,
nceki
uygulamalarn
yaratt
sonular
gzlemleyebilmek iin kullanlr.
Yksek mahkeme kararlarnn deerlendirilmesi,
hakim davrannn ve ynelimlerinin belirlenmesi

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- ok yanllk
Sosyal bilimler bal altndaki farkl blmler
kendi zgn alma alanna bal olarak daha
kullanlabilir yntemleri semi ve bylece de
farkllamtr.
Sosyal olayn zgn bir tipi olarak hukuksal
olay; hukuk sosyolojisi ile deneysel (ampirik)

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- ok yanllk
Hukuksal olayn hukuk sosyolojisi ile deneysel
(ampirik) yaklamla deerlendirilmesinde ortaya
kan sorunlar:
- Hukukun ok kaynakl oluu
- Kanun koyucu ile muhataplarnn
anladklar arasndaki fark

hukuktan

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Tarihsel sorunlar
Toplumsal olay nitelendirmede zaman ok
nemli bir boyuttur. Tarih ayn zamanda toplumsal
olaylarn zaman boyutu iindeki perspektifini
vermektedir.
Tarih asndan bir tanm vermek gerekirse
hukuk; normlar sistemi olarak belirli bir adalet

METOTDAN METODOLOJYE
Doa bilimleri-sosyal bilimler
ayrmnda ortaya kan teknik
farkllklar
- Tarihsel sorunlar
Hukuk tarihi; gemiteki hukuku, uyguland
gibi saptayp gstermekle ykmldr.
Hukuk tarihi, gemiteki hukukun nasl yrrlk
kazand ile ilgilenir.
Hukukun etkinlii, hukuk iktidar ilikisi
anlamda hukuk tarihi alann ilgilendirir.

bu

METOTDAN METODOLOJYE