Sanski Most

Uradile: Amina Duri

Eman Tahmaz
 Sanski Most je naselje i sredite istoimene opine
u sjeverozapadnoj Bosni i Hercegovini. Nalazi se
na rijeci Sani u regionu Bosanske krajine izmeu
Prijedora i Kljua. Administrativno pripada Unsko-
sanskom kantonu.
 Osnovni podaci

Povrina
Naselje 12.90
Opina 781.17
Stanovnitvo
Naselje 17 144 (1991)
Opina 60 307 (1991)
Gustoa
Naselje 1.329 /
Opina 77 /
 Geografija
Sanski Most sa okolinom nalazi se u srednjem toku
rijeke Sane, sa osloncem na planinu Grme na
zapadu i planine Mule i Behremaginicu na istoku.
Kroz opinu Sanski Most protiu rijeke Sana i osam
rjeica: Sanica, Dabar, Zdena, Bliha, Majdanska
Rijeka, Japra, Sasinka i Kozica, te nekoliko kraih
ponornica. Po tome je grad dobio slogan Grad na
devet rijeka.
 Sana

Sanaje rijeka uBosanskoj krajinii desna

pritokaUne, na krajnjem zapaduBosne i
Hercegovine. Ime rijeke je nastala
odlatinskerijei "Aqua Sanus", sa znaenje
"zdrava voda".
Sana izvire iz tri jaka kraka vrela, na krakoj
visoravni kod selaDonja PeckaiJasenovi Potoci,
opina Mrkonji Grad. Nakon otprilike 1,5 km ova
tri vrela se spajaju u jedan tok. U donjem toku, od
 Bliha
Blihaje rijeka u sjeverozapadnom dijeluBosne i
Hercegovinekoja cijelim tokom tee na podruju
opineSanski Most.
Rijeka Bliha je lijeva pritoka rijeke Sane. Izvire u
mjestu Donji Lipnik, na visini od 450 m.n.v. Duina
toka je 23,9 kilometara. Na devetom kilometru
njenog toga izmeu Fajtovaca i Gornjeg Kamengrada
nalazi se Blihin skok, vodopad visine preko 40
metara i irine oko 10 metara, koji je uven po svojoj
ljepoti, i koji predstavlja jedan od vanih turitikih
potencijala opine Sanski Most.
 Vodopad Bliha (poznat i kao Blihin skok)
nalazi se izmeu sela Fajtovci i Kamengrada,
14 kilometara od sredita opine Sanski
Most.
 Spisak nacionalnih
spomenika
"Dabarske peine" (kulturni pejza),
"Hrustovake peine" (kulturni pejza ),
"Memorijalni kompleks unjar" (graditeljska
cjelina),
"Most u Starom Majdanu" - poznat kao Rimski most
(historijski spomenik),
"Musallasa grebljem uKamengradu" (graditeljska
cjelina),
"Stari grad Kamengrad" (historijsko podruje),
"Zgrada II zasjedanja ZAVNOBIH-a" (mjesto
historijskog spomenika)
"Zgrada stare eljeznike stanice" (historijska
graevina).
 Dabarske peine
Dabarska peinase nalazi na prostoru
opineSanski Most,Bosna i Hercegovina.
Smjetena je uz izvor rijeiceDabaru
istoimenom selu. Jedan od izvorinih krakova
Dabra ima povremeni izvor unutar same
peine. Peina je neistraena i niko
pouzdano ne zna koliko je duga i duboka.
 Hrustovake peine
Hrustovaapeina i arheoloki lokalitet
nalazi se u selu Hrustovu, na oko 12
kilometara odSanskog Mosta. Kulturni pejsa
Hrustovake peine proglaen jenacionalnim
spomenikom Bosne i Hercegovine.
Nacionalni spomenik ine prirodne i
antropogene sastavnice spilje in situ, kao i
pokretni arheoloki materijal deponiran
uZemaljskom muzeju Bosne i Hercegovineu
Sarajevu.
Memorijalni kompleks
unjar
 Most u Starom Majdanu
Most u Starom Majdanupreko
potokuGraanice, poznat kaoRimski most,
se nalazi u centru naseljaStari Majdan, u
opiniSanski Mostu neposrednoj blizini
poruene pravoslavne crkve i mjesne kole.
Most se i nazivaGraani,emeriliemerlija.
Most je odlukomKomisije za ouvanje
nacionalnih spomenika Bosne i
Hercegovineproglaennacionalnim
spomenikom Bosne i Hercegovine.
 Musallasa grebljem
uKamengradu
Tu je, po narodnom predanju
Mehmed II, prilikom
osvajanja Kamengrada
klanjao prvi duma-namaz.
Nakon rata u BiH, objekat
musalle je restauriran i kod
nje se od tada svake godine
klanja duma-namaz, prva u
mjesecu julu. Tu se okupi
svih 30 sanskih demata i
zajedniki se klanja duma-
namaz za jednim imamom.
Musalla sa mezarjem u
Kamengradu kao
graditeljska cjelina je
odlukom Komisije za
ouvanje nacionalnih
spomenika Bosne i
Hercegovine proglaena
nacionalnim spomenikom
Stari grad Kamengrad