Mreno planiranje izgradnje graevinskih objekata je temeljna i

zahtevna aktivnost u upravljanju i izvoenju graevinskih radova.

To ukljuuje izbor tehnologije, odreivanje radnih zadataka,
procenu potrebnih resursa i vremena trajanja pojedinih
zadataka, te za identifikaciju svih interakcija izmeu razliitih
radnih zadataka.

Metoda mrenog planiranja se prvi put pojavila u SAD-u. Naime,

1956. godine u toku razvoja raketnog sistema Polaris za
voenje balistikih raketa i podmornica na atomski pogon, dolo
se do zakljuka da su postojei modeli planiranja neefikasni.
Tada je donijeta odluka, koja je i sprovedena, da se formira Biro
za specijalne projekte amerike mornarice koji e razviti model
planiranja koji e moi da savlada velike i sloene projekte sa
puno neizvjesnosti. Tako je nastala jedna od najpoznatijih
tehnika mrenog planiranja : Pert tehnika (Program Evalution
and Review Technique Metoda ocene i revizije programa).
 Godine 1957. Jedna amerika firma je razradila
metod planiranja izgradnje hemijske industrije.
Na taj nain nastala je druga najpoznatija
metoda mrenog planiranja : CPM metoda
(Critical Path Method Metoda kritinog puta).

Od 1958. godine poinje praktina primjena

metoda mrenog planiranja u svijetu. Prvo su se
ove dvije metode primjenjivale u industrijski
razvijenim zemljama, a zatim i u skoro svim
zemljama u svijetu. U nekim zemljama je
primena ove metode obavezna.
 Projekat, i samo planiranje projekta je potrebno
posmatrati kao ivotni ciklus.
Poetna taka je da se odredi ta se eli postii i
da se naznae ciljevi projekta. Zavrna taka je
obino analiza uspjeha. Meutim, veina autora
smatra da projekti nisu samo postepeno
praenje faza ivotnog ciklusa, ve da je
potreban dinaminiji pristup gde se u toku svake
faze izvrenja projetka paralelno vri analiza i
planiranje.
 Ciljevi?
ta se projektom pokuava postii?
Koji e biti krajnji rezultati?
Koje standarde elite postii?
ta elite pruiti svojim korisnicima i
klijentima?
Poznate informacije?
Nepoznate informacije?
Sta se mora uraditi?
 Plan?
-Procjena vremena i potrebnih resursa.
-Identifikacija odnosa i zavisnosti.
-Identifikacija ogranienja.
-Prekretnice.
-Odreivanje rasporeda.
Sprovodjenje plana u delo?
Revizija/kontrola?
 Tehnika mrenog planiranja
Tehnika mreznog planiranja nagradjuje
klasine metode planiranja, upotpunjuje ih,
daje logiku meuzavisnost procesa i
projekta, te na bazi saznanja i dostignua
matematikih metoda optimizacije
omoguuje efikasnije voenje procesa.
Teorija mrenog planiranja bazira se na
problemima elemenata i definicije grafova.
Osnovne karakteristike su:
Projekat,aktivnosti,dogadjaj.
 Za uopsteno matematiko oznaavanje
elemenata mrenog dijagrama koriste se
oznake:
i poetni
j zavrni dogaaj
(i j) aktivnost
 U okviru mrenog planiranja koriste se
tehnike koje obuhvataju primjenu algebre,
teorije grafova i matematike statistike.
Koraci u koritenju tehnike mrenog
planiranja u okviru menadmenta
projekata su sledei :
analiza strukture
analiza vremena
analiza trokova
 Analiza strukutre
Tehnika planiranja nazvana analiza strukture,
razvila se iz tehnike mrenog planiranja i ona
obuhvata istraivanje i definisanje redosleda i
meuzavisnosti pojedinih aktivnosti. Celokupna
analiza projekta nam daje reenje mrenog
dijagrama projekta i ona je za CPM i PERT
metodu potpuno ista.
Postoje tri faze:
izrada liste aktivnosti iz kojih se dati projekat
sastoji (ema meuzavisnosti),
konstrukcije mrenog dijagrama i
numerisanja mrenog dijagrama.
 Analizi toka vremena jednog projekta,
pristupa se nakon oblikovanja procesa
odvijanja projekta. Uvoenje vremenske
dimenzije obuhvata procenu i utvrivanje
vremena potrebnog za izvrenje pojedinih
aktivnosti i realizaciju projekta u celini.
 Osnovni parametri, kojima se barata, u
okviru analize vremena su:
ukupno trajanje aktivnosti (sekund, minut,
dan, mjesec, i dr.),
najraniji poetak aktivnosti,
najkasniji poetak aktivnosti,
najraniji zavretak aktivnosti,
najkasniji zavretak aktivnosti.
 Nakon izvrenih analiza strukture i
vremena projekta, postavlja se pitanje
trokova i cene kotanja. Investitori e
uvijek imati tenju da trokovi budu to
manji kako bi se ostvario to vei profit.
Cilj analize trokova jeste da se nae
optimalna vrednost trokova u funkciji
ostalih resursa, a najvie vremena.
Analiza trokova se bazira na osnovu
istraivanja i
pronalaenja najboljeg odnosa izmeu
vremena i trokova realizacije projekta.
 Da bi se kvalitetno pripremila analiza trokova,
koristei tehnike mrenog planiranja (analize
konstruisanog mrenog dijagrama) moraju se
odrediti sadraji na kojima se radi. To su:
mogunost skraenja vremenskog trajanja
projekta u funkciji ukupne cene kotanja projekta;
simulacija gibanja trokova (iznosi poveavanja)
u situacijama vanrednih produenja rokova
pojedinih aktivnosti;
analiza mogunosti preraspodele
resursa/aktivnosti sa ciljem skraenja trajanja
projekta.
 Od upravo nabrojanih metoda, najvie se koristi
poslednja jer se postiu najbolji rezultati. Analiza
trokova PERT/COST daje pouzdaniju i realniju
procenu trokova, a tokom analize moemo dati
mogunost poboljanja ekonominosti i optimizacije
resursa koje eksploatiemo u zadatom projektu.
Principi PERT/COST metode su sledei:
skraivanje aktivnosti koje su u okviru kritinog puta,
skraivanje vremena trajanja vie aktivnosti na
kritinom putu sa pojedinanim najmanjim
trokovima,
kada ima vie kritinih puteva, skrauju se one
aktivnosti koje imaju najmanje trokove.
 Pert?
Metoda je razvijena 1957. godine za potrebe
vojske Sjedinjenih Amerikih Drava a
primenjena je prvi put na projektu Polaris
1958. godine i smatra se da je skratila realizacju
poduhvata za 2 godine. Budui da su projekti
poduhvati koji imaju atribut budunosti, a da se
u praksi pokazalo da odreena vrsta projekata
ima znatnu neizvesnost i da kod njih vreme
realizacije pojedinih aktivnosti nije poznato (pa
samim time nije ni mogue ga predvidjeti),
PERT metoda je nala reenja kroz tri osnovne
vrijednosti vremena aktivnosti.
 Kraj!