OBJEKTI DHE BURIMET

Definicioni, natyra dhe

prmbajtja
Zbatimi i ligjit n hapsir, koh dhe
ndaj subjetve t s drejts

Zbatimi i ligjit n hapsir dhe koncepti i

Savigny-t

E drejta e huaj

03/27/17 2
 Objekti

Objekti i studimit dhe teorit

03/27/17 3
 Objekti

Mendimet pr prmbajtjen e objektit

t studimit.

03/27/17 4
 Burimet

Nacionale

Ndrkombtare

03/27/17 5
 Burimet
Nacionale

Legje t vecanta

Pjes e kodeve civile

Praktika gjyqsore

03/27/17 6
 Burimet
Ndrkombtare
Konventat
Dy palshe
Shum palshe
Nnshkrimi
Ratifikimi
Rezervimi
T drejtat dhe detyrimet

03/27/17 7
 Burimet

Unifikimi i s drejts ndrkombtare

private

Hierarkia e burimeve

Konventat vs. aktet nacionale

03/27/17 8
 Burimet
Konventa e Vjens mbi traktatet:

Neni 27:

A party may not invoke the provisions

of its internal law as justification for its
failure to perform a treaty. This rule is
without prejudice to article 46.

03/27/17 9
 Burimet

Kodifikimi

Intern
dhe
Internacional.

03/27/17 10
ELEMENTET
 Elementet

Subjekt

Objekt

T drejta dhe detyrime

03/27/17 12
 Elementet

Marrdhnje juridiko-private absolute

Marrdhnje juridiko-private relative

03/27/17 13
 Elementet

Elementi i huaj i thjesht

Elementi i huaj i shumfisht

I nj gjinie

I gjinive t ndryshme
03/27/17 14
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj

Fakte n baz t s cilave

indentifikohet prania e elementit t
huaj n nj marrdhnje juridike!

03/27/17 15
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Shtetsia (pr personat fizik)

lidhje t ngusht juridike midis shtetit dhe

nj personi nga e cila rezultojn t drejta
dhe detyrime t ndrsjella;

03/27/17 16
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Shtetsia :

Metoda

Ius sanguinis;
Ius soli

03/27/17 17
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Shtetsia :

Neni 5 i ligjit mbi Shtetsin t

Republiks s Kosovs

03/27/17 18
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Shtetsia :
Natyralizimi

Me krkesn e tij/saj;
Plotsimi i kushteve

Vendoset me Dekret!!!

03/27/17 19
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj

Shtetsia :

Revokimi i vendimit pr natyralizim

03/27/17 20
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Shtetsia :

Humbja e shtetsis n baz t ligjit mbi

shtetsin.

03/27/17 21
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendbanimi (pr personat fizik)

Qendr e marrdhnieve jetsore t

nj personi n nj vend t caktuar

03/27/17 22
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendbanimi (pr personat fizik)

A mund t ket m shum se nj

vendbanim?
A mundet q individi t mos ket askund
vendbanim?

03/27/17 23
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendbanimi (pr personat fizik)

Elementi faktik dhe

Elementi subjektiv.

03/27/17 24
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendbanimi (pr personat fizik)

Vendbanimi ligjor - domicilium voluntatium

Vendbanimi me dshir - domicilium

necesarium

03/27/17 25
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendbanimi (pr personat fizik)

Si dshmohet vendbanimi?
*te vendbanimi ligjor-me dokumentin e
legalizuar
*te vendbanimi n baz t dshirs-me
provimin e aftsis pr t vepruar dhe
dshmimi i vullnetit pr t jetuar prjetsisht
n at shtet!
03/27/17 26
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Vendqndrimi
nuk ekziston elementi subjektiv
(dshira) pr dallim nga vendbanimi;
vendqndrimin mund ta ken edhe
prsonat t moshs s mitur.

03/27/17 27
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat

juridik:

lidhje juridike n mes t prsonit juridik

dhe sovranitetit t shtetit

03/27/17 28
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:

Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat

juridik:

personat juridik t nj shteti

&
personat juridik ndrkombtar

03/27/17 29
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat juridik:

Zotsia juridike?

T padis dhe t jet i paditur;

T ket nj pasuri
T jet prgjegjs pr t drejtat dhe detyrimet.

03/27/17 30
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat
juridik:

Konventa Evropiane mbi njohjen e

zotsis juridike t organizatave jo-
qeveritare ndrkombtare

03/27/17 31
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat juridik:

Zotsia juridike e Kombeve t Bashkuara

Teorit

Zotsia juridike e Bashkimit Evropian

Teorit

03/27/17 32
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Vendi ku gjendet sendi i cili shte objekt

i puns juridiko-private me element t
huaj.

Send trupor
Send jo-trupor

03/27/17 33
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Rndsia e trajtitimit t vcant pr

anijen, auroplanin dhe trenin si mjete
themelore t transportit

Trajtim i vecant i ngjashm me sendet e

paluajtshme

03/27/17 34
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Regjistrimi i ktyre mjeteve t

transportit n regjistrat nacional;

Shenjat e identifikimit.

Regjistrimi i anijeve n flotn detare pr

shtetet t cilat nuk kan dalje n det!

03/27/17 35
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Prkatsia e mjeteve themelore t

trasportit:

Lidhje juridike midis sovranitetit t

shtetit dhe mjeteve themelore t
transportit

03/27/17 36
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Rndsia:
Nse i huaji mund t gzoj t drejta mbi
sendet e paluajtshme t nj shteti dhe
nse po n cfar kushte?
Vendi ku gjendet sendi i paluajtshm
dhe caktimi i gjykats kompetente
(kompetenca ekskulzive e gjykats)
03/27/17 37
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt:

Fitimi i pronsis (pr sendet e

paluajtshme) n shumcs e
sistemeve juridike n bot krkon
zbatimin e s drejts vendore.

03/27/17 38
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:

Sistemi sipas rregullit Lex rei sitae

Sistemi sipas rregullit mobila
personam sequntum
Sistemi sipas rregullit lex loci actus.

03/27/17 39
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:

Prvec sistemeve t prgjithshme,

n raste t rralla mund t zbatohet
edhe rregulli i prcaktimit t ligjit n
baz t parimit t autonomis s
palve;

03/27/17 40
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:

Sendet n lvizje dhe zbatimi i s

drejts kompetente n baz t s
drejts ku ndohdet sendi i luajtshm.
Zbatimi i kufizuar i lex domicilii
proprietarii - ligji i vendbanimit t
pronarit (koncept i braktisur).

03/27/17 41
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj

Objekt-sendet e luajtshme:

Zabtimi i lex loci destinacionis!

03/27/17 42
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Elementi i huaj i shfaqur n t drejta
dhe detyrime:
Vendi i lidhjes s puns juridike
Vendi i prmbushjes s puns juridike
Vendi i selis s gjykats para s cils
shtrohet cshtja e plotfuqishmris s
puns juridike dhe
vendi ku sht kryer veprimi
kundrligjor.
03/27/17 43
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Vendi i lidhjes s puns juridike (lex loci
actus):

Lidhja e kontrats n prezenc t t dy

palve;

Lidhja e kontratave pa prezencn e palve?

Momenti i lidhjes s kontrats & vendi i lidhjes s
kontrats!
Momenti i lidhjes s kontrats n momentin e
pranimit, deklarimit ose e kuptimit

03/27/17 44
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Vendi i prmbushjes s puns juridike (lex
loci executionis):

Kur puna duhet t prmbushet n disa shtete?

kur palt nuk kan prcaktuar vendin e

prmbushjes!

03/27/17 45
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
Vendi i selis s gjykats para s
cils shtrohet cshtja e
plotfuqishmris s puns juridike:

Nuk paraqet vshtirsin n rastet kur

palt kan prcaktuar gjykatn
kompetente
N rastet e kundrta?

03/27/17 46
 Faktet n baz t s cilave
krijohet elementi i huaj
vendi ku sht kryer veprimi
kundrligjor (lex loci delicti
commissi):

Kur veprimi kundrligjor shkakton pasoja

n shtetit tjetr (ose n m shum s
nj shtet tjetr)
Veprimi mund t shkaktohet n nj shtet
ndrsa pasoja n shtetit tjetr.

03/27/17 47
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Autonomia e vullnetit t palve

Elementi subjektiv n prcaktimin e t

drejts kompetente;
Konventa e Gjeneves mbi transportin
rrugor t mallrave prcakton kufizimin e
autonomis s palve. Palt nuk mund t
merren vesh q t palikojn tjera dispozita
t ndryshme nga ato q parasheh kjo
konvent.
03/27/17 48
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Format e shprehjes s autonomis:
Autonomia e shprehur
Autonomia e heshtur e shprehjes s
vullnetit

PRCAKTIMI I AUTONOMIS MUND T BHET PR

NJ DISPOZIT OSE PJES T KONTRATS APO PR
KONTRATN N TRSI.

03/27/17 49
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Autonomia e heshtur e mund t
prcaktohet n baz t indicieve si:

Caktimi i gjykats kompetente (tribunalit ose

arbitrazhit);
Nse palt n kontrat i jan referuar ndonj
ligji;
Gjuha n t ciln sht prpiluar kontrata;
Vendi i lidhjes s kontrats;
Vendi i ekzekutimit t kontrats;
Selia e palve kontraktuese.

03/27/17 50
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj

Rome Convention of 1980 on the Law

Applicable to Contractual Obligations
.

03/27/17 51
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj

Prjashtimi i autonomis s vullnetit

t palve

Per cilat sende?

Per cilat kontrata?

03/27/17 52
 Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Prcaktimi i autonomis n
momentin e lidhjes s kontrats

Prcaktimi i autonomis pas lidhjes

s kontrats.

03/27/17 53
Faktet tjera n marrdhniet
kontraktuale
Vendi i lidhjes s kontrats

Vendi i prmbushjes s kontrats

Selia e debitorit

e drejta me t ciln kontrata sht m

s afrmi e lidhur
03/27/17 54
 Faktet vendimtare te prgjegjsit
jasht kontraktuese-deliktet juridiko-
civile

Lex loci delicti commissi

Locus delicti commissi

Locud damni

Lex fori-vendi i gjykats

03/27/17 55
 SHMANGIET DHE
BISHTINMI NGA NORMAT
KOMPETENTE
 Shmangiet nga normat
kompetente
Aplikimi i s drejts materiale t huaj

Kur legjislacioni krkon shmangjen

nga normat juridike dhe krkon q
institucioni prgjegjs t mos veproj
n prputhje me normn q rregullon
raportin juridik me element t huaj.

03/27/17 57
 Shmangiet nga normat
kompetente

Rendi publik

Bishtrimi i ligjit

03/27/17 58
 Shmangiet nga normat
kompetente

Ridrgimi

Reciprociteti

Retorsioni

03/27/17 59
 Shmangiet nga normat
kompetente

Llojet e reciprocitetit:

Ligjor
Diplomatik
Faktik

03/27/17 60