FITOTERAPIJA

Antiinflamatorne biljke

Predava Dr sci Dragica Bojovi

 FITOTERAPIJA
Uvod
Upala je prirodan proces i zatitna reakcija kojim se
organizam brani od izazivaa bolesti (fizika trauma,
mikrobioloki agensi, toksine materie
Upale se najee manifestuju :
lokalnim znacima na mjestu upale, to su eritem (crvenilo
koe), edem (otok) , hiperalgezija (poveana osjetljivost na bol) i
bol
Ili sistemskim manifestacijama, kao slabost, malaksalost,
groznica, poviena tjelesna temperatura, glavobolja, bolovi u
miiima
Upalu izazivaju hemijski medijatri koji se oslobaaju iz
oteenog tkiva Ti medijatori su:
Amini (histamin, 5-hidroksitriptamin (5-HT),odmah se
oslobaaju
Lipidi (prostaglandini, leukotrijeni, faktor aktiviranja
trombocita (PAF), formiraju se u roku od nekoliko minuta
Mali peptidi (bradikinini)
Veliki peptidi (Citokini, kao interleukini i TNF) za njihovo
formiranje potrebno je do 30 minuta
 FITOTERAPIJA

Inflamatorna oboljenja

Reumatoidni artritis
Osteoartritis
Inflamatorne bolesti crijeva ulcerozni
kolitis i kronova bolest
Alergijske bolesti respiratornog
trakta
 FITOTERAPIJA
Inflamatorna oboljena

Reumatoidni artritis, je hronino inflamatorno

oboljenje zglobova koje izaziva bolove, oticanje i
oteenje zglobova. Manifestuje se hroninom upalom
sinovijalne membrane koja oblae zglob. Upala se
ispoljava kada se leukociti i mononuklearne elije
akumuliraju u sinovijalnoj tenosti. Proteinaze,
prostaglandini, leukotrijeni, reaktivni oksidanti
uestvuju kao medijatori inflamatornih procesa i
oteenja tkiva sinovijalne membrane.
Mononuklearne elije, to su monociti i makrofagi. Monociti
(poseduju jedno jedro, otud naziv mono) su mononuklearne
fagocitotine elije, koje nastaju u kotanoj sri, ulaze u
cirkulatorni sistem, gdje cirkuliu oko 8 do 10 sati, migriraju u
tkiva, i pretvaraju se u zrele makrofage. Makrofagi posjeduju
receptore za antitela koja se vezuju za povrinu stranih estica
i procesom koji se naziva opsonizacija poboljavaju efikasnost
procesa fagocitoza.
 FITOTERAPIJA
Osteoartritis, jedno od najeih medicinskih problema u svijetu, je
oboljenje hrskavice zgloba. To je multifaktorijalna bolest zgloba a rezultat
je mehanikih i biolokih zbivanja u hrskavici i podrujukosti ispod
hrskavice. Proces zahvata i zglobnu auru kao i okolne miie i
ligamente. Bolest se javlja na jednom ili vie zglobova, uglavnom bez
simetrije, a tok bolesti je spor, progresivan i nepovratan

Uzrok nastanka: Glavni

faktori rizika su godine
starosti, trauma, pol (ee
se javlja kod ena), genetska
predispozicija, uestalo
naprezanje zgloba i
gojaznost. Najee je
lokalizovan na zglobovima
ake, koljena i kuka.
Vremenom dovodi do
oteenja hrskavice, a u
ekstremnim situacijama
hrskavica se moe potpuno
Klinika slika: U ovakvim stanjima
se javljaju bol, otok a ponekad i
nepokretljivost. Zbog istanjene
hrskavice i povienog pritiska na kosti
dolazi do pojaavanja bolova pri
fizikim aktivnostima, a prolazak
bolova pri mirovanju. Kod ovakvih
stanja moe se javiti i jutarnja
ukoenost koja ne traje due od pola
sata, a pri pokretima zgloba moe se
uti pucketanje.
 FITOTERAPIJA

Dijagnoza: Postavlja se na osnovu anamneze, klinike

slike i rendgen snimaka zahvaenog zgloba.

Terapija: Zasniva se na smanjenju bolova i

odravanju pokretljivosti zglobova. Treba raditi na
korekciji loeg dranja tela, smanjenju tjelesne teine,
umjerenoj fizikoj aktivnosti i jaanju muskulature kako
bi se smanjilo optereenje na sam zglob i fizikalnoj
terapiji. U sluaju pojave bola i otoka ordiniraju se
lijekovi iz grupe nesteroidnih antiinflamatornih lijekova.
 FITOTERAPIJA
Za inflamatorne bolesti crijeva, poznate kao Ulcerozni kolitis i
Crohnova bolest smatra se da su autoimune bolesti koje pogaaju
prije svega debelo crijevo a ponekad i cijeli GIT.

Ulcerozni kolitis se najee javlja u zavrnom debelom crijevu

(rektum zahvata u 95% sluajeva). Crohnova bolest zahvata,
uglavnom, iliocekalnu valvulu (prelaz tankog u debelo crijevo), a
nekada su prisutne i afte u ustima, te erozije eluca i duodenuma.
Zapaljenjem je zahvaena sluznica koja je nateena, prisutne su
ulceracije koje krvare.
Prisutan je hroniani bol u donjem lijevom uglu
abdomena, sa sluzavim, uestalim stolicama, koje su
proarane krvlju.

Lijekovi izbora su imunosupresivi i

silfasalazin, kao i promjena naina
zivota i ishrane
I hiruki zahvat
 FITOTERAPIJA
Alergijke bolesti respiratornog trakta
Alergijske bolesti respiratornog trakta su uzrokovane inhalatornim
alergenima. Poslednjih godina uoen je sve vei broj osoba alerginih na
polen ambrozije, to pokazuju i rezultati istraivanja (istraivanja obavio
Institut za plune bolesti, Sremska Kamenica i Departman za biologiju i
ekologiju, Prirodnomatematiki fakultet, Novi Sad). Tokom 2000. god.
procenat preosjetljivih osoba na ovaj alergen je iznosio 51%, 2002. god.
87,66%, a 2003. god. 83,7%
posledica izmenjene regulacije imunog odgovora

posebna vrsta zapaljenskog odgovora koja za posledicu ima

pojavu promjena koje prepoznajemo kao alergijske manifestacije
na razliitim tkivima i organima (najee se mogu javiti po koi,
u respiratornim putevima ili u digestivnim organima)

na kom organu e se pojaviti alergijska reakcija zavisi od

vrsteizazivaa alergije (alergena) i puta kojim se unosi u
organizmu
alergijska astma rinitis
kontaktni dermatitis
 Antiinflamatorne biljke

Biljke koje ispoljavaju antiinflamatorno dejstvo u

poreenu sa steroidnim i nesteroidnim
antiinflamatornim lijekovima imaju slabo
djelovanje na lijeenje inflamatornih stanja kao to
su reumatoidni artritis, osteoartritis i inflamatorne
bolesti crijeva i respiratornog sistema

ALI POJEDINE DROGE ILI

FITOPREPARATI ISPOLJAVAJU
OHRABRUJUU KLINIKU EFIKASNOST
SA MNOGO
BLAIM NEELJENIM EFEKTIMA
Antiinflamatorne biljke
 Antiinflamatorne biljke
Harpagophyti radix - korijen avolje kande
Harpagophytum procumbens (Burch.) DC ex Meissn.,
Pedaliaceae
Biljka
Viegodinja biljka, puzajuih stabljika. Listovi su naspramno
rasporeeni. Cvjetovi su krupni, pojedinani. aica je
cjevasta, podijeljena u lobuse, a krunica tamnopurpurne
boje.
Plod je lignificirana aura koja se zavrava zailjenim
izratajem.
Drogu predstavlja
Krtolasto zadebljani, boni korjenovi.
Radi lakeg suenja, korijen se sijee.
Kore je svetlobraon boje, a unutranjost je svjetlija,
vidljivo koncentrino i radijalno isprugana.
Ukusa je gorkog, bez specifinog mirisa.
 Antiinflamatorne biljke
Hemijski sastav:
-iridoidi (harpagozid i harpagid),
0,5-3%
-fitosteroli
-triterpeni (kariofilin)
-fenolna jedinjenja
Nadzemni djelovi biljke NE sadre
hargapozide
Mehanizam djelovanja:
Analgetsko i antiinflamatorno
delovanje
Ne inhibira ciklooksigenazu, za
razliku od aspirina (enzim
odgovoran za sintezu
prostaglandina)
Predklinika ispitivanja
pokazuju antiinflamatorno
dejstvo jer inhibira enzim
lipooksigenazu, enzim
odgovoran za biosintezu
leukotrijena
Ova biljka raste u
savanama June Afrike,
Bocvane i Namibije i
koristi se u junoafrikoj
tradicionalnoj medicini
za snienje temperature,
lijeenje stomanih
tegoba, bolova pri
poroaju i reumatinih
oboljenja.
Primjena:
Kao pomono
sredstvo kod
degenerativnih
muskularno-kotanih
oboljenja
 Antiinflamatorne biljke
DOZIRANJE/PREPARATI:
Dnevna doza do 9g droge
TE (1:1, 25% EtOH), tinktura (1:5)
vrsti preparati
STANDARDIZACIJA:
0,8-5 (1)% (30-100mg) harpagozida
u koterapiji degenerativnih
muskuloskeletnih oboljenja: 4,5g sirovog
ekstrakta
u terapiji anoreksije: 1-3g sirovog
ekstrakta/3 puta dnevno
Neeljena dejstva :
dijareja (8%)
Kontraindikacije
ir na elucu i dvanaestopalanom
crijevu
dijabetes (hipoglikemijsko
djelovanje)
trudnice i dojilje
Intereakcije
varfarin
 Antiinflamatorne biljke
Urticae herba nadzemni dio koprive
Urtica dioica L. i Urtica urens L.,
Urticaceae
Hemijski sastav:
Mravlja kiselina,
Silicijumova kiselina
Biogeni amini (histamin, serotnin,5-HT,
holin)
Flavonoidi
Etarsko ulje

Mehanizam djelovanja:
Antiinflamatorno dejstvo postie
preko nekoliko mehanaizama:
Inhibicija ciklo- i lipooksigenaze koji
su odgovorni za produkciju
prostaglandina odnsno leukotrijena.
Kaa od kuvane koprive sadri velike
koliine fenolnih kiselina koje
inhibiraju lipoksinazu
 Antiinflamatorne biljke
Doziranje
-8-12g droge Klinika efikasnost:
-TE (1:1, 25% -potvrena je antiinflamatorno dejstvo
EtOH) kod akutnog artritisa
-od 1987. Komisija E podrava primjenu
fitopreparata na bazi koprive u terapiji
reumatoidnih bolesti
Neeljena dejstva:
-rijetke gastrointestinalne tegobe i
alergijske reakcije, esto mokrenje
(1%)
Kontraindikacije:
-smanjena srana ili renalna
funkcija
intereakcije:
-nijesu poznate
 Antiinflamatorne biljke
Salicis cortex kora vrbe
Salix alba, S. Fragilis L.,
Hemijski sastav: Salicaceae
1-11% heterozida
fenolkarbonskih kiselina.
estri salicilne kiseline (salicin,
salikortin, tremulin,
tremulacin)
populin (benzolisalicin)
flavonoidni heterozidi,
Visoko drvo , izbrazdane,
oligomeri smeesive kore
proantocijanidina
Kronja razgranata, iroka, savijenih grana Drogu predstavlja kora koja
Listovi lancetasti, zailjeni na oba kraja, se sakuplja u rano proljee
sjajni, zelene boje na licu, beliasti na kada ponu da bujaju njeni
naliju sokovi. Kora vrbe sakuplja se
Dvodome biljke (muke cvasti su rese mace, sa drvea starosti od tri do
enske cvasti su bijele rese, dlakave est godina, jer je tada
osovine) najbogatija ljekovitim
Plod je viesjemena aura sastojcima. Ljuti se sa
Bijela vrba raste pored vode i na plavljenom grana, isti od prljavtine i
zemljitu ostavlja da se osui na
Rasprostranjenja kod nas suvom mjestu dok ne
 Antiinflamatorne biljke
Mehanizam djelovanja:
Deluje kao inhibitor formiranja
inflamacionih medijatora, ali za Primjena
razliku od aspirina ne vri Koristi se kao antipiretik
ireverzibilnu inhibiciju agregacije (sniava povienu tjelesnu
trombocita temperaturu), kod prehlada
Glikozidi salicilne kiseline se u i gripa.
jetri sporo transformiu do Kao antiinflamatorno
salicilata, a osloboeni salicil sredstvo, naroito za
alkohol se oksiduje do salicilne terapiju reumatskih
kiseline koja je odgovorna za oboljenja.
terapijske efekte kore vrbe Djeluje i kao blagi analgetik.
Doziranje:
5-10g droge
1-2ml TE (1:1, 25% EtOH)
5-8ml tinkture (1:5, 25% EtOH)
60-240mg salicina
u terapiji osteoartritisa: 1400mg sirovog ekstrakta kore
dnevno (240mg salicina)
u terapiji zapaljenskih procesa (kao antiinflamatorno
sredstvo): 800mg salicina dnevno (88g kore, 500mg
 Antiinflamatorne biljke
Klinika efikasnost:
Je potvrena brojnim klinikim
studijama
Komisija E je preporuila u
terapiji groznice, reumatskih
bolesti i glavobolje
Neeljeni efekti:
-munina, glavobolja, digestivne
tegobe
Kontraindikacije:
kod astme, dijabetesa,
gihta,
aktivnog peptikog
ulkusa, hepatike renalne
insuficijencije
kod osoba osetljivih na
aspirin

Intereakcije :
sa svim lijekovima i
fitopreparatima koji intereaguju sa salicilnom
kiselinom, kao i sa lijekovima koji sadre
salicilnu kiselinu (mogu poveati koncentraciju
u krvi)
 Antiinflamatorne biljke
HRONOLOGIJA:
Otac moderne medicine-Hipokrat je ostavio istorijski zapis o nainu
kako je lijeio bol, groznicu i glavobolju sa prahom dobijen od korijena i
lia vrbe
1828.god. Johan Buchner prof.farmacije, izolovao je malu koliinu
utog, kristalnog praha, gorkog ukusa i nazvao ga SALICIN
1829.god.grupa naunika otkriva da je salicin iz vrbe sastojak koji
smanjuje bol
1838.god. je Henri Leroux usavrio proces ekstrakcije, tako da je
dobijao 30gr salicina iz 1,5kg kore vrbe
1838.god.Raffaele Piria (italijanski hemiar) na Sorboni razdvojio salicin
na eer i na aromatino jedinjenje (salicilaldehid)
Hidrolizom i oksidacijom preveo u kiselinu i dao naziv- salicilna
kiselina
Salicilna kis. je agresivna prema sluzokoi stomaka pa se traio nain za
puferisanje
1853.god. je Charles Frederik Gerhard neutralisao salicilnu kiselinu sa
Na-bikarbonatom i dobijen je Na-salicilat
1899.god. Felix Hoffmann (njemaki hemiar) traei lijek za oca
bolesnog od artritisa, sintetisao stabilnu formu Acetylsalicylic acid i
pronaao siguran postupak za sintezu Aspirina
Radio je u Bayer-u i ubijedio vlasnike da registruju za trite novi lijek
(pomogao njegovom ocu da smanji bol)
 Antiinflamatorne biljke
Zaposleni u bayer-u su dali ime novom lijeku
A(acetil) + SPIR(spirea plant)+IN (uobiajen zavretak ljekova)
Patentiran je 1899.god u Velikoj Britaniji a 1900. u SAD-u
Prvo je prodavan u obliku pulvisa (praak), a 1915.god. su
napravljene prve tablete
ASPIRIN je postao lijek broj 1 u svijetu
1952.god. napravljen je Aspirin za vakanje za djecu
1969.god.Bayer Aspirin je bio dio kompleta ljekova koji su
astronauti nosili na Mjesec
1970.god. otkriven mehanizam djelovanja Aspirina (inhibie
sintezu prostaglandina ,ukljueni u inflamaciju)
1984.god.tehnoloki je poboljan Aspirin (oblaganje tbl)
1988.FDA je proirila indikacije za Aspirin:
u prevenciji infarkta miokarda
kod nestabilne angine pektoris
za prevenciju mini loga
-I DALJE SE ISTRAUJE ASPIRINA !!
 Antiinflamatorne biljke
Standardizovani fitopreparat
Phylodolor izraen od ekstrakata
Kore trepetljike (Populus tremula)
Kore jasena (Fraxinus excelsior)
Herbe zlatnice (Solidago virgaurea)
U odnosi 3:1:1
Ovaj patentirani sastav je teni ekstrakt
standardizovanana sadraj
0,75 mg/ml salicina
0,042 mg/ml salicilalkohola
0,015 mg/ml izofraksidina
0,06 mg/ml flavonoida rutina

Nain djelovanja:
Sposobnost da inhibira metabolizam
arahidonske kiseline putem ciklo i
lipooksigenaze
titi elije od oksidativnih oteenja,
oksidacionog stresa i kiseonike
detoksikacije
 Antiinflamatorne biljke
Primjena
Kod simptoma neinflamatornog Neeljena dejstva
muskularno-skeletnog bola Lijeenje sa
Inflamatornih reumatskih Phytodolorom ne
oboljenja izaziva neeljena
Umanjuje bolive kod dejstva
Doziranje
osteoartritisa 20 kapi 3-4 puta na dan,
Umanjuje bolova slino NSAIL
pomijeani sa vodom ili
ali sa manje neeljenih posledica
nekim drugim napitkom.
Najbolji rezultati se
oekuju 2-3 nedjelje
nakon zapoetog
lijeenjai
 Antiinflamatorne biljke
Boswelia serrata Triana&Planch.- tamjan,
oliban
Burseraceae
Tamjan je aromatina smola koja se dobija
Tamjan je aromatina smola koja se dobija
iz drveta Boswellia koje raste na Azijskom i
Afrikom kontinentu. Ljekoviti dio stabla
je smola koja curi kada se kora stabla
zasijee. Nain djelovanja: dokazano je da
Smola sadri: ekstrakti bosvelije inhibiraju
Etersko ulje 16% ( -tujon, p- cimen, biosintezu leukotrijena tako to
majvie -bosveline kiseline smanjuju aktivnost 5-
lipoksigenaze. Utvreno je da
indijski olibanum inhibira humanu
Doziranje: po ajurvedanskoj leukocitnu elastazu koja, vjerovatno
medicini dnevna doza 1,5- uestvuje u patogenezi emfizema.
3g smole ili 56-122 ml
dekokta kore
 Antiinflamatorne biljke
Djelovanje :
Tradicionalno u ajurvedskoj medicini koristi se za lijeenje artritisa,
zacjeljivanje rana, jaanje enskog hormonalnog sustava i zatitu od
patogenih mikroorganizma Preliminarno pozitivni rezultati objavljeni
su za lijeenje inflamatornih procesa kod astme i ulkusnog kolitisa
Tamjan poboljava cirkulaciju i dotok krvi do upalnih oteenja to
dodatno pomae zglobovima ugroenim artritisom. Njegovo mono
antiupalno djelovanje pomae i kod Chronove bolesti i cisti
U aromaterapiji se tamjan koristi za olakavanje stresa, napetosti, i
depresije, dim zapaljenog tamjana dezinfikuje prostor
Terapija uljem tamjana povoljno djeluje na respiratorni sistem,
olakava bronhitis, astmu, sinusitis, este prehlade i alergije.

Neeljena dejstva nijesu zapaena

kada su pravilno koriene
odgovarajua terapeutske doze
 Antiinflamatorne biljke
Filipendulae herba nadzemni dio suruice
Filipendula ulmaria L. Maxim (sin. Spiraea
ulmariaL.), Rosacea
Suruica je zastupljena na vlanim livadama, uz jarke ili u
grmovitim mjestima na adama ili uz korito rijeka. Stabljike su 1-
2 m visoke, uspravne i izbrazdane, crvenkaste do ljubiaste boje,
sa puno malih mirisnih ukasto-bijelih cvijetova organizovanih u
metliaste cvasti. Listovi su perasto dijeljeni, tamnozeleni s
gornje strane i bjelkasti ispod, nazupani. Sredinom ljeta na
visokim razgranatim stabljikama cvjetovi dobijaju njeno
ruiastu boju. Cvjeta od juna do poetka septembra.

Dnevna doza:
2,5-3,5 g cvijeta ili 4-5 g herbe
infuz: 1 g /150 mL, nekoliko putana dan pije se topao napitak.
1,5-2 mL tenog ekstrakta (1:1, etanol 25 %, v/v) tri puta na
dan;
0,5-1,5 mL tinkture (1:5, etanol 45 %, v/v) tri puta na dan.
 Antiinflamatorne biljke
Hemijski sastav:
Biljka u svim dijelovima, pogotovo cvjetovima sadri slobodnu
salicilnu kiselinu i razliita njena jedinjenja
flavonoide
etarska ulja i tanini.

Salicilati su glavna komponenta etarskog ulja, (uglavnom salicilaldehidi

70%). Prema ESCOP monografiji ,, destilacija parom osuenog cvijea
daje male koliine (2%) etarskog ulja koji potiu iz fenolnih glikozida
tokom suenja i skladitenja. Koliina salicilata uglavnom prisutnih u
obliku glikozida, pretpostavlja se da je manja od 0,5 %.
Primjena:
Olakanje bolova zgloba slabijeg intenziteta, tradicionalno
koriena u simptomatskoj terapiji manje bolnih stanja
(osteoarthritis, reumatoidni arthritis )
Za olakavanje tegoba gastrointestinalnog trakta i bubrega
Tradicionalno se koristi kao analgetik (glavobolja, zubobolja)
Kao antipiretik
Nekoliko miriljavih cvjetova moe se koristiti i za
aromatizovanje slatkih jela, elea, sokova ili vonih vina dajui
im suptilan ukus badema.
 Antiinflamatorne biljke
Biljne droge bogate esencijalni masnim kiselinama
ispoljavaju antiinflamatorne efekte kod reumatiodnih
problema
Oenotherae oleum - nourak Mehanizam djelovanja:
nije -detaljno objanjen
Oenothera biennis L., Oenotheraceae
dovodi luenje polnih
Hemijski sastav: hormona u balans
uee gama-linolenske
masno ulje sadri:
72% alfa-linolenska kiselina i kiseline u sintezi
9% gama-linolenska kiselina prostaglandina
(PG1) (antitrombinsko
Najbogatiji prirodni izvor bioloki djelovanje)
antiinflamatorno delovanje
aktivnog vitamina F
antidepresivno delovanje

Preporuene dnevne doze:

- 4-6 g (podijeljeno u 3 doze tokom jela)
-adekvatna koliina fitopreparata
(nesavakane
nakon jela sa dosta tenosti) (3 x 150-
500mg)
- Vidljivo poboljanje tek nakon 4 do 12
 Antiinflamatorne biljke
Borago oficinalis L.,
Boraginaceae
Ulje boraga je ulje dobijeno iz sjemena biljke borago
(Borago officinalis). Ulje predstavlja bogat prirodan izvor
gama-linolenske kiseline (GLA) i u njemu se kolicina GLA
krece od 20-27%. GLA je masna kiselina sa 18
ugljenikovih atoma i 3 dvostruke veze. Pripada seriji
omega-6 masnih kiselina. Fizioloki efekti ulja boraga se
pripisuju ovoj masnoj kiselini.
- Ispoljava Antiinflamatorno djelovanje (reumatoidni
artritis, Sjogrenov sindrom, atopijski dermatitis)
- Antitromboticno delovanje

Ribis nigrum L., Grossulariaceae

Ulje crne ribizle sadri visoku koncentraciju -

linolenske
i -linolenske kiseline. Obje ispoljavaju
antiinflamatorno dejstvom. U dozi od 10,5g podijeljeno
u 15 kapsula smanjuje simptome kod hroninog
reumatoidnog artritisa. ESCOP preporuuje infuz od
sjemena 20-50g/l, potopljenog 15 min i u dozi od 500
 Antiinflamatorne biljke
ta jo olakava tegobe kod reumatidnog arteitisa i osteoartitista
Glukozamin sulfat,doprinosi formiranju i obnavljanju hrskavice,t
stimulie ugradnju sumpora u hrskavicu i sinovijalnu tenost, podstie
fleksibilnost zgloba i omoguava vre prijanjanje izmeu kostiju
zgloba. Olakava bolove kod degenerativnih promjena na zglobu.
Ispoljava analgetsko i antiinflamatorno dejstvo
Kondroin sulfat izoluje se iz hrskavice morskog psa. Preporuaje se
kod degenerativnih i reumatskih promena na zglobovima, kod oteane
pokretljivosti, bolova i njihove ukoenosti.

S-adenozil-metionin)., esencijalna aminokiselina, uestvuje u sintezi

proteina, transmetilacionim reakcijama i sintezi aminokiseline cistein i
cistin. Ne moe se sintetisati u organizmu ve se mora unijeti putem
hrane. Ima ga u vou, mesu, povru, posebno u spanau, siru,
lenicima, pistaima, pasulju, ribi. Uestvuje u mnogim metabolikim
procesima.
Metil-sulfonil-metan(MSM) je prirodni jestivi oblik sumpora
(dobiven iz bio kukuruza i lana), koji je vana komponenta u
formiranju kolagena, elastina, hrskavice i keratina, jaa
kosti,zglobove,ublaava bol kod artritisa
 Antiinflamatorne biljke

Pojmovi

Leukotrieni
su primarni endogeni medijatori inflamacije. Doprinose znacima i simptomima
akutnog alergijskog odgovora. Tako|e, ovi lipidi izgleda da igraju znaajnu
ulogu u astmi, kanceru, imunim odgovorima, reumatoidnom artritisu, psorijazi,
gihtu, ulceroznom kolitisu i drugim poremeajima, delujui preko specifinih
proteinskih receptora. Puno je napora uloeno u pronalaenju inhibitora sinteze i
funkcije leukotriena. Lekovi koji blokiraju 5-LO i CysLT receptore ve se koriste u
terapiji
astme. Nova otkri}a u ovoj oblasti otvorie velike mogunosti za razvoj lekova
u prevenciji i leenju bolesti u kojima leukotrieni igraju znaajnu ulogu.

Ciklooksigenaza (COX) je enzim (EC 1.14.99.1) koji je odgovoran za

formiranje vanih biolokih posrednika zvanih prostanoidi, meu kojima su
prostaglandini, prostaciklini i tromboksan. Farmakoloka inhibicija COX-a
moe da proizvede olakavanje simptoma inflamacije i bola.
Nesteroidni antiinflamatorni lekovi, poput aspirina i ibuprofena, deluju
putem COX inhibicije. Imena "prostaglandin sintaza (PHS)" i "prostaglandin
endoperoksid sintetaza (PES)" su jo uvek u upotrebi za COX.
Svi do sada identifikovani prostaglandini su klasifikovani u tri grupe linoleinska kiselina
je poetni materijal za prvu i drugu grupu, a linoleina kiselina je poetni materijal za
treu grupu prostaglandina
Prostaglandin E1 (PGE1) je najpoznatiji iz prve grupe. Pomae u prevenciji sranih
napada i udara povezanih sa kardiovaskularnim oboljenjima, tako to spreava
sljepljivanje krvnih zrnaca i pojavu tromba
PGE1 ometa i stvaranje holesterola i poboljava cirkulaciju dilatacijom
krvnih sudova. PGE1 takoe kontrolie stvaranje prostaglandina iz
druge grupe, potom, ukljuen je zajedno sa T elijama u imunom
sistemu i moe preventirari rast elija raka obzirom da PGE1 regulie
stopu deobe elija.
Linoleinska i linoleina kiselina, i jo nekoliko visoko nezasienih masnih
kiselina koje tijelo sintetie od njih, su neophodne najaktivnijim tkivima
koja zahtijevaju razmjenu energije i elektrona i kiseonik. Ta tkiva se
najvie nalaze u mozgu, retini, unutranjem uhu, adrenalnim i
testikularnim tkivima. Ove dvije kiselina nose visoku(finu) energiju koju
zahtevaju najaktivnija tkiva, i nose kiseonik u dovoljnim koliinama.
Moe se rei da ivotna energija tee kroz tijelo putem esencijalnih
masnih kiselina i njihovih derivata.