UGALKETA ZELULARRA

G1
Z
I INTERFASEA S
K G2
L
PROFASEA
O
METAFASEA

Z MITOSIA ANAFASEA

E TELOFASEA

L ZATIKETA
ZELULARRA
U
L ZITOZINESIA

A
R
R
A
Non dago grabaturik
informazioa izaki bizidunengan?
Kromosometan

Zerezkoak dira?

ADN-ez
osaturikoak

Orduan,
ugalketarako
bikoiztu behar dira
ADN molekulak zein
kromosomak
69. ORR.
 Baten batzuek oso azkar burutzen
dute ziklo osoa. Esaterako
bakterioek 20 minuturo

Beste batzuek ez dute bukatzen 68. ORR.

Zatiketa zelularraren bidez zelula bakoitzak bizitzeko
behar duen informazio genetikoa ondorengoei
transmititzen die... UGALKETA FUNTZIOA
Interfase zelularrean (bi zatiketaren artekoan) NUTRIZIO
eta ERLAZIO-FUNTZIOAK burutzen dira
Guztira, zenbat kromosoma?

Zenbat desberdin? Guretzat 23

2n zenbakiak balio du adierazteko izakien kromosoma-kopurua

DIPLOIDEAK GARA
Zelula berrietan posiblea izango da lehenengo bikote
horitik 4 kromosoma jartzea eta bigarren bikote urdinetik
bat ere ez jartzea?
MITOSIA zelula amaren kromosoma-mota eta kopuru
berberak transmititzea du eginkizun
69. ORR.
Kromosoma bakoitzetik ateratzen den kopia berriari
kromatida deritzo...

... Biak zentromeroaren bidez elkarturik dauden bitartean.

Banatzean kromosomak deitzen dira.
 ZENTROSOMA

ZENTRIOLOA

Ez daude landare-zeluletan
 Ziklo osoaren alderik luzeena (%90 bat)

Hazkuntza zelula amaren

tamaina lortu arte...
Organuluen bikoizketa,
Kromosomak proteinen sintesia
hasten dira
ikusten;
zentrioloen
bikoizketa

ADNaren sintesia 73. ORR.

 Mitosiaren luzeena
PROFASEA 1
Kromosomak
garbi bereiz
daitezke

Nukleo-
mintza
apurtzen da
Interfasean eta nukleoloa
bikoiztutako desagertzen
zentrioloak da
ikusgai
ditugu

70. ORR.
PROFASEA 2
Kromosomak
hurbiltzen
dira ardatz
mitotikoari

Zentrioloen
artean zuntz
Zentrioloak proteikoak
bikoteka kokatzen dira
higitzen dira ARDATZ
zelularen MITOTIKOA
poloetarantz osatuz
METAFASEA

Kromosomak lerrokatzen dira ardatzaren erdian, zentromeroaren

bitartez loturik.
Eta ekuatore-plaka eratzen da
ANAFASEA

Etaparik azkarrena
Ardatz mitotikoaren zuntzak uzkurtzen dira eta kromatikak
banatzen dira... ...Une honetan ez dira kromatidak,
kromosomak baizik
Kromatidak (edo hobeto esanda kromosomak) zelularen alde
banatarantz abiatzen dira.
71. ORR.
TELOFASEA
Profasearen antzekoa da baina prozesuak alderantziz gertatzen dira
Kromosoma- Kromosomak
multzo beren itxura
bakoitzaren lausotua
inguruan berreskuratuz
nukleoa doaz,
berregiten da kromosometatik
kromatinara
pasatzen

Nukleoloa agertzen da berriro

 Ez da mitosiaren azken fasea
ZITOZINESIA Bizi ahal izateko organulu guztiak
banatzen dira.
Animalia-zeluletan estugune bat
agertzen da
Eta gero eta sakonago egiten da bi
zelula berriak banandu arte

72. ORR.
Landare-zeluletan
zelula-pareta zurruna
dago eta estuguneak
ezin dira agertu

Eta
FRAGMOPLASTO
izeneko banaketa-
trenkada agertzen da
bi zelula berriak
banatzeko
 Bi zelula
berriak
Estugunea

Fragmoplastoa

Bi zelula
berriak
PROFASEA METAFASEA

ANAFASEA TELOFASEA
Zenbat banaketa? 1
Nolakoa da hasierako 2n-koa
zelula?
Eta bukaerakoak? 2n-koak

eta berdin-berdinak
genetikoki

ZELULA SOMATIKOAK
Zenbat banaketa? 3 bi belaunaldietan
Nolakoa da hasierako zelula? 2n-koa
Eta bukaerakoak? n-koak
Ez dira berdin-berdinak genetikoki
UGAL-ZELULAK edo
GAMETOAK

76. ORR.
Eukariotikoetan
ugalketa sexuala
zein asexuala
egin daiteke
 Nukleorik ez
daukatenez
sinpleagoa da
Prokariotikoetan, berriz, bakarrik 1-Mesosomak
ugalketa asexuala 2-Bakterio-
kromosoma bikoiztu
3-Kromosoma
berria mesosomari
lotu
4-Zehar-pareta sortu
banatzeko bi zelulak

74. ORR.
Bizi-ziklo azkarra
dutenez 20 minuturo
ugaldu ahal dira
ERDIBITZEA: Zelulabakarrekoentzak soilik egin
daitekeen ugalketa asexuala
GEMAZIOA: Konkor bat ateratzen da eta hortik garatzen
da indibiduo berria
Zelulabakarrekoek zein zelulanitzek
izan ahal dute
ESPORULAZIOA: Zatiketa zelular
anizkoitza. Mitosia egiten da, baina
zitoplasma ez da banatzen