AKUTNE

RESPIRATORNE
INFEKCIJE KOD
DJECE
dr Gordana Savin
specijalista porodine medicine
Anatomija respiratornog
sistema
 Etiologija:
Virusi uzrokuju najvei broj respiratornih infekcija
(resp. Sincic. Virus, Parainfluenza, Influenza,
Adenovirusi, Rhinovirusi...)
. Drugi organizami koji mogu biti ukljueni u primarnu
ili sekundarnu invaziju su beta hemolitiki
streptokok (grupa A), homofilus infuenze, i
pneumokok.
Infekcije su rijetko lokalizovane na jedanu anatomsku
strukturu, one imaju tendenciju da se ire kao
rezultat kontinuiteta mukozne sluznice koja oblae

respiratorni trakt.
 Infekcije gornjeg
respiratornog trakta kod
djece:
KIJAVICA
(Nasopharyngitis,Rhinitis acuta)
Def:
Virusna infekcija nosa i grla.
Klinika slika:
1. Mlaa djeca
Groznica, kihanje, razdraljivost, povraanje i proljev
2. Starija djeca
Suvoa i iritacija nosa i grla, kihanje,
miini bolovi.
Komplikacije:
- Otitis media
- Infekcije donjeg respiratornog trakta
- Starija djeca-sinusitis

Lijeenje:
-simptomatska terapija (Paracetamol,
Ibuprofen, tuiranje mlakom vodom,
instilacija fizioloke solucije u nos,
dovoljan unos tenosti)
 PHARYNGITIS ACUTA,
TONSILLOPHARINGITIS ACUTA
-Rijetko u djece mlae od 1 god. Najvea
incidencija se javljaju izmeu 4 i 7 god
starosti.
- Etiologija:
- virusi (Adeno, Influenza, Parainfluenza,
Coxsackie, RSV).
- -bakterije (beta-hemolitiki
streptokok grupe A)
Klinika slika:
Bakterijski- bol u grlu i oteano gutanje,pov.temp
(preko 39C), glavobolja,gubitak apetita,uveane L,
povraanje, bolovi u stomaku.STREPTOKOKNI-
TRIJAS:bol u gui+pov.temp+glavobolja.

Virusni-suvoa, bol u drijelu, kaalj, kijanje,

promuklost, sekrecija iz nosa, temp. Ne prelazi 38C
 Parametar Broj bodova

Temperatura via od 38C +1

Odsustvo kalja +1
Uveanje prednjih cervikalnih L +1
Otok tonzila i eksudat +1
3-14 godina +1
15-44 godine 0
Preko 44 godine -1

STREPTOKOKNI SKOR (Centorova skala)

0 ili -1 bod =niskorizina grupa pacijenata-streptokokna

infekcija je iskljuena i nije potrebno dalje dijagnostiko
ispitivanje
1-3 boda =umjereno rizina grupa-potrebno je uraditi brzi
antigen test ili kulturu prije postavljanja dijagnoze

4-5 bodova= visokorizina grupa-vjerovatna streptokokna

infekcija, neophodno lijeiti antibioticima
 Komplikacije:
- Retrofaringealni abscess.
- Otitis media.
- Infekcije donjeg respiratornog trakta.
- Peritonzilarni abscess; javlja se u manje od
1% pacijenata tretiranih antibioticima i vodi
ka nastanku reumatske groznice, ili akutnog
glomerulonefritisa.
 Lijeenje:
- Virusne upale- simptomatski (paracetamol,
ibuprofen).
- Streptokokna infekcija-Penicilin 10 DANA (
PREDKOLSKI 400.000ij, kolski 800.000IJ
(azitromicin/eritromicin).
- AMOKSICILIN NIKADA NE TREBA PROPISIVATI
KAO PRVU TERAPIJU KOD AKUTNOG
TONZILITISA!!!
 Laryngitis
Zapaljenje sluzokoe grkljana i subglotinih
struktura.Uglavnom djeca od 6 mjeseci-3 godine.
Etiologija
Virusi (Parainfluenza 1,2,3)
Klinika slika
Akutni poetak, najee nou, glasan i promukao
kaalj poput lavea psa , oteano disanje.
Inspiratorni stridor-gr laringealne muskulature
Dijete uznemireno, uplaeno, koa vlana, hladna,
obino afebrilno.
 Lijeenje:

Smanjiti uznemirenost roditelja i djeteta.

Inhalacije vodenom parom
Kortikosteroidi (edem)- DEXAMETHASON 0,15-
0,60 mg/kg TM.
Alternativna Th-inhalacija Budesonida
 Epiglotitis
Akutno zapaljenje epiglotisa
Uglavnom kod djece u dobi od 2-7god.
Etiologija:
Najee Haemophilus influenzae tip B
Klinika slika:
Visoka febrilnost, oteano disanje, inspiratorni stridor,
HIPERSALIVACIJA I OTEANO GUTANJE-pljuvaka se
sliva niz uglove usana.
Starija djeca-poloaj tronoca
Kaalj NIJE prisutan (dif.dg. U odnosu na laringitis)
esto dolazi do prodora bakt. u krv-
bakteriemije.
-Porodini ljekar NE TREBA da otvara usta djetetu, niti
da pregleda grlo, poto ovaj postupak moe dovesti do
potpune opstrukcije i kardiorespiratornog zastoja.

-Dijete treba HITNO hospitalizovati!!!

Terapija:
-Oksigenacija u toku transporta u bolnicu
-Antipiretici po potrebi
-Antibiotici ( amoksicilin, ceftriakson) parenteralno to
prije, s obzirom da veina pacijenata ima bakterijemiju.
PREVENCIJA-VAKCINA PROTIV HEMOPHILUS INF B
 Otitis media

Otitis media (OM) je druga najea

bolest djetinjstva, nakon infekcije
gornjih disajnih puteva ..
Otitis media

Zdrava
Membrana
Tympani
Etiologija :

Obstrkcija Eust. Tube zbog edema

mukoze uslijed infekcije donjih resp.
puteva ili uveanih adenoida.
Obstrukcija Eust. Tube vodi ka
poveanom pritisku u srednjem uhu i
dovodi do pojave transudata srednjeg
uha .Mikroorganizmi kontaminiraju
transudat=infekcija.
-Djeca do 5 god:Strep. Pneumoniae,
Haemophilus inf., Moraxella cattarhalis.

-Djeca iznad 5 god: Streptococcus

pneumoniae i Streptococcus pyogenes
 Klinika slika:
Podrazumijeva brz poetak bolesti
povezan sa 1 ili vie od sljedeih
simptoma:razdraljivost, pla,
poremeen san, pov. Temp, curenje iz
uha, esto dijareja i povraanje.Starije
dijete zna opisati bol u uhu, oslabljen
sluh.
Tragusi i antitragusi palpatorno bolno
osjetljivi
 Dijagnoza
Potvruje se otoskopijom :poloaj,
boja,transparentnost i pokretljivost
su 4 komponente za procijenu.
Akutna upala: bubna opna neprozirna,
ispupena, bez svjetlosnog refleksa,
izbrisanih detalja, crvena, ograniene
pokretljivosti.
Serozni otitis media (sa efuzijom):NE
nalazi se crvenilo bubne opne, MT
nepokretna,prisutna je serozna ili
gnojna tenost u srednjem uhu
OTITIS MEDIA ACUTA
Lijeenje:
*Djeci mlaoj od 2 god ODMAH se propisuju ATB.
*Starija djeca-poeti sa simptomatskom Th. Nakon
48-72h potreban kontrolni pregled kada se pp
uvode ATB.
ATB prvog izbora je AMOKSICILIN (40-
60mg/kg/dan u tri doze), 14 dana za djecu mlau
od 2 god, odnosno 10 dana za starije od 2 god.
Kod alergije na penicilin:
-Azitromicin 10 mg/kg/dan (jednokratno prvi dan), a
potom 5mg/kg/dan (4 dana)
-Klaritromicin 15mg/kg/dan, u dvije doze,
deset dana
Makrolidi (eritromicin) ne djeluju na Hemofilus
inf i Moraxellu catharalis!!!
 Sinusitis acuta

Bakterijska infekcija paranazalnih upljina

-Etmoidni i maksilarni sinusi prisutni kod
novoroenadi( maksilarni pneumatizovani
oko 4te godine)
-Sfeniodni se formiraju sa 5 god
-Frontalni oko 7-8 god
Etiologija:
Streptococcus pneumoniae (30-40%)
Haemophilus influenzae (20%)
Moraxella catarrhalis (20%)
Klinika slika:
Facijalni bol, purulentna sekrecija, nazalna
kongestija, perzistentni kaalj-posebno nou, nazalni
govor, pov. Temp.
Ukoliko simptomi traju due od 90 dana=hronini
sinuzitis
Terapija:
*Amoksicilin sa klavulanskom kiselinom-
*Stav je da lijeenje treba nastaviti sedam
dana nakon poboljalja simptoma (10-14 dana)
*Alternativni antibiotik je Azitromicin
*Ispiranje nosa slanim rastvorima.
 Akutne infekcije donjeg
respiratornog trakta

Bronchitis.
Brochiolitis (djeca do druge godine)
Pneumonia
 Bronchitis acuta

Akutni bronhitis je kratkotrajna inflamacija

traheje i bronhijalnog stabla. Treba imati u
vidu da se kod djece rijetko sree kao
samostalna bolest, obino je dio upale
gornjih respiratornih puteva ili prati
pneumoniju.
Etiologija:

-Virusi
(RSV,Adenovirus,Parainfluenza,Influenza)
-Kod starije djece uzronik moe biti
Mycoplasma pneumoniae.
Moraxella catarrhalis, Hemophilus influenzae i
Streptococcus pneumoniae mogu izazvati
sekundarnu bakterijsku infekciju.
Klinika slika
- obino prethodi infekcija gornjih respiratornih puteva, sinuzitis,
upala grla, promuklost.
- esto su prisutni opti simptomi: - glavobolja,
- blago poviena temperatura,
- bol u miiima kao i
- bol u donjem dijelu grudi koji se sa kaljem pojaava.
Kaalj je glavni simptom
- u poetku je suh, podraajan, naporan i najjae izraen nou
- za nekoliko dana postaje produktivan, sa mukopurulentnim sekretom.
Kod veine pacijenata kaalj prestaje za oko dvije sedmice, ali moe
potrajati i due. Ukoliko kaalj traje due od mjesec dana, suspektan
je opstruktivni bronhitis i astma.
Koje e se dijagnostike procedure primijeniti zavisi od opteg stanja
pacijenta, te teine i duine trajanja simptoma.
Auskultatorno se u poetku uje niskotonsko
zvidanje, a kasnije rano inspirijumsko i
ekspirijumsko pucketanje. Karakteristino je da se
nalaz mijenja u toku i nakon kalja.
RTG ne pokazuje promjene.
Pretraga je ipak indikovana u nekim sluajevima, da bi
se iskljuila pneumonija:
- ukoliko je opte stanje pacijenta veoma loe,
- ako ima druge bolesti koje ga predispiniraju za
razvoj pneumonije (diabetes mellitus, hronine
bolesti srca, jetre ili bubrega, imunosupresija),
- ako je imao pneumoniju u toku poslednjih godinu
dana.
Lijeenje:
Terapija je uglavnom simptomatska. Veina pacijenata
ozdravi i bez ikakavog tretmana.
Kaalj je prirodni put za ienje bronha od sputuma.
Davanje velikih koliina tenosti ini sputum lakim za
iskaljavanje.
Vlaenje vazduha ili udisanje pare takoe olakava
disanje, iako nema dokaza da to skrauje trajanje
bolesti.
Lijekovi koji ublaavaju kaalj se mogu koristiti samo
ako kaalj onemoguava normalan ivot, npr. spavanje,
jer dijete ubrzo postane malaksalo.
Bronhitis veoma rijetko zahtijeva antibiotsku terapiju,
posebno ako je dijete inae zdravo i u
dobrom optem stanju.
Antibiotici se daju ako:
- postoji potvrda bakterijske etiologije,
- ako je temperatura poviena due od nedelju dana, ili
ako se vrati
- ako postoji leukocitoza ( ili je serumski CRP preko 50
mg/l),
- ako se opte stanje pacijenta pogorava
- ako je djetetu oslabljen imunitet
- ako se na osnovu epidemioloke situacije sumnja na
mikoplazmu, hlamidiju ili bordetelu
pertusis koje su jedini dokazani patogeni u etiologiji
bronhitisa kod djece.
Antibiotici prve linije za lijeenje
bronhitisa su:
*Amoksicilin 50mg/kg/24h, podijeljeno u tri
doze, 7-10 dana;
*Kotrimoksazol 8mg/kg trimetoprima/24h ili
40mg/kg sulfametoksazola/24h, podijeljeno u
dvije doze, 7-10 dana;
*Eritromicin 30-50 mg/kg/24h, podijeljeno u
tri do etiri doze, 7-10 dana.
 Pneumonija
Pneumonija je termin koji se koristi da oznai
zapaljenje u plunom parenhimu, u
alveolama ili interalveolarnim pregradama, koje moe
biti prouzrokovano razliitim
mikroorganizmima virusima, bakterijama i
parazitima.
Klasifikacija
Svjetska zdravstvena organizacija (W.H.O.) (1988)
preporuuje vrenje procjene
zasnovane na tri kriterija:
anatomskom (lobarna, lobularna,intersticijalna,
bronhopneumonija), -
- etiolokom (virusna, bakterijska, aspiraciona) i
- funkcionalnom, na osnovu klinike slike.
Blagi oblik
- kaalj i/ili tekoe u disanju,
- respiratorna brzina - normalna za uzrast djeteta.
Umjerena
- kaalj,
- tahipneja,
- nema uvuenosti zida grudnog koa.
Teka
- kaalj,
- tahipneja,
- uvuenost zida grudnog koa,
- nema cijanoze,
- dijete uzima tenosti.
Veoma teki oblik
- kaalj,
- dispneja,
- uvuenost zida grudnog
koa,cijanoza
- -tekoe pri uzimanju tenosti.
Etiologija moe biti:
Virusna
- Respiratorni sincicijalni virus (RSV) kod djece izmeu prve i tree
godine ivota,
- Adenovirus kod djece od 5 mjeseci do 5 godina starosti.
- Virus influence i parainfluence kod starije djece,
- Mycoplasma pneumoniae
- Chlamidia
Bakterijska
-Streptococcus pneumoniae je najei uzronik kod djece svih
uzrasta (90% svih bakterijskih pneumonija)
- Haemophilus influenzae,
- Staphylococcus aureus, kod slabog djeteta ili djeteta sa
oslabljenim imunitetom
- Pneumonija moe nastati kao komplikacija ospica (morbila)
i boginja (variele)
Klinika slika
-temperatura moe biti povien, ali kod 30% pacijenata je
normalna, u principu je nia u sluaju virusne u odnosu na
bakterijsku etioliogiju
-groznica, esta kod starije djece sa pneumokomnom pneumonijom
-gubitak apetita kod starijeg djeteta
- opte stanje, smanjena aktivnost
- stepen hidratacije
- bljedilo, perioralna cijanoza
- kaalj, u poetku suh nadraujui, kasnije postaje produktivan
bol u grudima i abdomenu, djeca esto lee na zahvaenoj strani sa
koljenima savijenim uz grudi, da umanje bol i olakaju disanje
*Respiratorna brzina u sluaju pneumonije je jedan od prvih
znakova koji ukazuju na bolest,ponekad i jedini:
- 2 g. odrasli > 30 udisaja/minut
Auskultacija:
Auskultatorni fenomeni su kod djece sa pneumonijom manje
izraeni i tee ujni nego kod odraslih,
i perkutorni zvuk je rijetko skraen
- treina pacijenata ima normalan auskultatorni nalaz
ostali:
- pootreno disanje
- oslabljeno na mjestu veeg infiltrata (jednostrano)
- kasno inspirijumsko pucketanje
Laboratorijske analize:
- leukocitoza, u teim sluajevima pomak ulijevo
- ubrzana SE
- CRP>80 mg/l ukazuje na bakterijsku etiologiju, a veoma visok na
pneumokoknu
RTG
definie lokalizaciju i prirodu infiltrata
- virusna pneumonija difuzni infiltrat, posebno perihilarno; esta
je hiperinflacija plua
- pneumokokna pneumonija esto RTG nalaz nije u korelaciji sa
fizikalnim, uglavnom se prije prikae radiografski nego to se moe
detrektovati fizikalnim pregledom, a takoe i rezolucija infiltrata
moe potrajati par nedelja nakon to je dijete kliniki dobro.
Bolesno dijete, kod koga se oboljenje klasifikuje kao teko ili veoma
teko prema navedenoj definiciji, kao i dijete do 6 mjeseci u svim
navedenim sluajevima, se trebaju uputiti u bolnicu.
Blagi i umjereni sluajevi, kad je opte stanje djeteta dobro, mogu
se tretirati kod kue.
LIJEENJE
Opte mjere:
antipiretici
rehidratacija
kiseonik
Antibiotska terapija je obavezna kod svakog djeteta sa
auskultatorno i radiografski dijagnosticiranom pneumonijom.
Predkolski uzrast:
-penicillin V - 50100 000 I.J./kg/dnevno, 10 dana
-amoksicilin - 40 mg/kg/dnevno, podijeljeno u tri doze, tokom 7
dana, efikasan je protiv najvjerovatnijih patogena pneumokoka i
hemofilusa influence
-eritromicin - moe se upotrebiti kao alternativa u sluaju alergije
ili kad se sumnja na mikoplazmu kao uzronika
kolski uzrast:
- penicillin V - 50100 000 I.J./kg/dnevno, 10 dana
- eritromicin - je lijek izbora, 40mg/kg/dnevno podijeljeno u tri
doze, tokom 10 dana
- makrolidi su efikasni protiv najvjerovatnijih uzronika,
pneumokoka i mikoplazme
Obavezno je pratiti odgovor na terapiju, npr. telefonom pitati
roditelje sledei dan. Ako nema znakova poboljanja tokom 2-4
dana, preispitati situaciju i eventualno hospitalizovati dijete.
Treba zapamtiti da se radiografski nalaz sporo normalizuje.
Ukoliko je opte stanje djeteta dobro,ne treba praviti kontrolni
snimak prije isteka 4-6 nedelja.
HVALA NA PANJI