Prof.Dr.

Sedat KABDALI
Tanmlar
Liman: Gemilerin eitli ihtiyalarnn karland, bakm
ve onarmlarnn ve/veya inaatlarnn gerekletirildii,
depolama imkanlar bulunan, dalga ve aknt etkisine kar
tabii ve/veya yapay olarak korunmu ky ve su alanlardr.
Tanmlar
Barnak: Gemi, yat ve teknelerin dalga ve aknt
etkilerinden korunarak barnma ve birtakm ufak
ihtiyalarn giderdikleri su alanlardr.
Tanmlar
Yanama yeri: Gemilerin/teknelerin bekleme, ykleme-
boaltma, bakm veya servis hizmeti aldklar yerlerdir.
Rhtm: Kyya paralel yanama
skele: Kyya dik yanama
 Tanmlar
Dalgakran:
Liman dalga ve
aknt etkilerine
kar koruyan
sanat yaplardr.
Gvde ve
mzvar
ksmlarndan
oluur.
Mzvar:
Dalgakrann
kafa kesididir.
 Tanmlar
Manevra alan: Limana
giren bir geminin
yanama ncesi ve
ayrlma sonrasnda
dorultu ve hznn bu
manevralar iin uygun
deerlere getirildii su
alandr.
Demirleme Alan:
Liman iinde bekleme
yapan gemilerin, dier
gemilere engel
oluturmayacak biimde
demir atarak veya
amandralara
balanarak barnd
alandr.
Tanmlar
Geri saha (Hinterland): Limann
hizmet verdii ve etkiledii kara
alannn btndr.

Elleleme (Handling): Limanda

yklerin gemiden karaya indirilmesi,
tanmas, depolanmas, tatlara
yklenmesi, tatlardan indirilmesi,
karadan gemiye konulmas iin gereken
yk nakil ilemlerinin tmdr.
Liman eitleri
Konteyner liman
Kuru dkme yk Liman
Sv yk/LNG Liman
Askeri Liman
Yat Limanlar
Balk Limanlar
ok Amal (Karma) Limanlar
Konteyner Limanlar
Konteyner ad verilen,
deniz ve kara yk
tamaclnda
kullanlan standart
boyutlardaki kutulara
yerletirilmi halde
tanan yklerin
ellelendii liman
tesisleridir.
Konteyner Limanlar
Konteyner Limanlar
Konteyner Limanlar
Kuru Dkme Yk Limanlar
Maden cevheri,
imento, kum,
tahl, kmr
gibi dkme
kuru yklerin
ellelendii
limanlardr.
Kuru Dkme Yk Limanlar
Maden
cevheri,
imento, kum,
tahl, kmr
gibi dkme
kuru yklerin
ellelendii
limanlardr.
Askeri LimanlarDonanmaya
hizmet eden,
askeri gemilerin
barnma,
onarm ve
lojistik
ihtiyalarn
karlayan zel
limanlardr.
Yat Limanlar
Balk Limanlar
Balk gemilerinin yararland, balk ileme /
depolama / sat, a ama / temizleme / depolama
yerlerinin bulunduu, bunlarn dnda teknelerin
bakm ve onarmnn da yaplabilmesine imkan veren
ekek yerleri ile tehiz edilmi limanlardr.
 Sv Yk Terminalleri
Petrol, doal gaz (LPG), azot (LNG) ve dier
kimyasallarn ellelendii terminallerdir.
Ro-Ro / Feribot Terminalleri
Ro-Ro (Roll on-
Roll off)
tamacl ve
ara tamacl
iin kullanlan,
aralar iin
geni park ve
manevra
alanlar ieren
terminallerdir.
Liman eitleri
Konteyner liman
Kuru dkme yk Liman
Sv yk/LNG Liman
Askeri Liman
Yat Limanlar
Balk Limanlar
ok Amal (Karma) Limanlar
Liman yeri seimi
Liman yeri seiminde gz nne alnacak kriterler
Dalga iklimi ve aknt ynleri
Sediment hareketi, tanm dorultusu, akarsular
Hidrografik ve topografik koullar, yeterli kara ve deniz
alannn varl
Jeolojik durum
Kara ulam a
 rnekler
nebolu Liman
 rnekler
Gzelaml Yat Liman, Balk Barna ve Feribot Rhtm
Limanlarn Genel zellikleri
Limanlarn Genel zellikleri
 rnekler
Mersin Port Konteyner Liman
 rnekler
Yenikap Kruvaziyer Liman
Boyutlandrma
Liman giri az
Basen derinlii
Manevra dairesi
Rhtm boyu
Rhtm kotu
 Liman Giri Az
Liman giri aznn derinlii limana
girebilecek en byk geminin liman
aznda oluabilecek en yksek dalga
koullar altnda rahatlkla geebilecei
kadar olmaldr.

Dg = t + Hmax+e

Dg : Liman giri az derinlii [m]

t : En byk geminin tam ykl iken su
kesimi [m]
Hmax : Liman giri azndaki
maksimum dalga ykseklii [m]
 Liman Giri Az
Giri aznn genilii, dalgakran topuk noktalar arasndaki
net aklk olarak alnmaldr ve en byk gemi girite yan
dndnde karaya oturmayacak kadar olmaldr:

Bg=L+e

Bg : Giri az genilii [m]

L : En byk gemi boyu [m]
e : Emniyet pay [m]
Basen Derinlii
Basen derinlii belirlenirken u parametreler dikkate
alnr:
Liman kullanacak en byk geminin tam ykl draft
Liman ii kumlanma potansiyeli
Liman ii maksimum alkant deeri
Manevra Dairesi
Manevra dairesinin yarap, L gemi tam boyu (LOA)
olmak zere, genel olarak 3L ile 1.5L arasnda deiir.
Yarap belirleyen en nemli faktr geminin manevra
kabiliyeti ve rmorkaj imkandr.
Rmorkrle yaplan manevralarda dairenin ap azalr.
Gemi kendi makinalar ile manevra yapyorsa dairenin
ap daha byk seilir.
Yerel meteorolojik koullarn manevra alan zerine etkisi
byktr. Bu nedenle, riskli grlen durumlarda nmerik
manevra simlasyonu kullanlmas gerekebilir.
Boyutlandrma
Rhtm boyu: Limana ayn anda yanaacak gemi saysna gre
belirlenir. En genel olarak, tam gemi boyuna bir emniyet
mesafesinin eklenmesi suretiyle, n tane geminin yanamas iin
gerekli rhtm boylar hesaplanr.

Rhtm kotu: Liman kullanacak geminin tonajna gre 0.8 m ila

4.0 m arasnda deiir.
Liman i alkant Analizi
Gemi ve teknelerin liman iinde maruz kalacaklar dalga
yksekliklerinin iletme ve emniyet asndan snrlar
bulunmaktadr. Tasarm halinde olan bir liman iin bu snrlarn
hangi ak deniz dalga koullar altnda ulalacann
belirlenmesi, limann sene iinde hizmet veremeyecei srenin
tayininde byk rol oynar.
Liman ii alkant analizi, gnmzde fiziksel ve nmerik
modeller yardm ile gerekletirilmektedir.
Bu analizin sonularna gre dalgakran boylar ve yerleimi gerek
duyulduunda revize edilebilir.