Professional Documents
Culture Documents
İku İşletme Yöneti̇mi̇
İku İşletme Yöneti̇mi̇
YNETM
YNETM KAVRAMINA
GENEL BAKI
YNETENLER YNETLENLER
YNETM SREC
GENEL ZELLKLER
Ama gerekletirmeye yneliktir.
En az iki kii olmaldr.
Beeri ve maddi kaynaklarn kullanlmasn
ve ibirliini gerektirir.
Yneticinin verdii kararlar,
uygulatabilecek kiisel otorite kurmasn
zorunlu klar.
YNETM SREC
GENEL ZELLKLER
Ynetici ve ynetenler arasnda uyum ve
haberlemeyi gerektirir.
Bilgi, yetenek ve tecrbeye gre i blm
gerektirir.
Eldeki kaynaklar ve zamann ekonomik ve
dikkatli ekilde kullanlmasn gerektirir.
Rantabiliteyi gerektirir.
YNETM KADEMELER
Tepe Yneticiler
Orta Kademe Yneticiler
Alt Kademe Yneticiler
Ynetici Olmayan
Personel
YNETC
Giriimcilik ruhuna sahiplik
Ynetsel etkinlik / Kendini ynetme
Stratejik hareket / Kresel dnme
letiim
Astlar motive edebilme
Planlama ve idare etme / Takm almas
Koluk / Destekleyicilik / Mmkn klclk /
Kolaylatrclk / Deiik rolleri stlenme
YNETM ve RGT
TEORLER
A. Klasik rgt Teorisi
B. Neo Klasik rgt
Teorisi
C. ada rgt Teorileri
D. Modernizm
Postmodernizm
Modern Sonras
KLASK RGT TEORS
Otoriter zellie sahiptir
Grevlerde uzmanlama ve blmlere
ayrlma gerektirir
Dikey sreler = Dikey byme = Yetki ve
sorumluluk devri, komuta birlii, rapor
verme
Grevsel sreler = Yatay byme =
rgtn uzmanlam kesimlere blnmesi
Yap = rgt oluturan eitli grevler
arasnda mantkl ve duyarl iliki yaratma
arac
Denetim Alan = Yneticinin etkin olarak
denetleyebilecei ast says
Klasik Ynetim Dncesinin
Savunduklar
rgt verimlilii, retimin rasyonellii ile llr.
nsanlar rasyonel davranr.
rgt yeleri, stlerinin rehberlikleri olmadan
pozisyonlarnn gerektirdii ilikileri
yrtemezler.
Grev snrlar belirlenmedike ve snrlar iinde
kalnmaya zorlanlmadka igrenler yetkileri
dna karlar.
Faaliyetlerin, grevlerin nceden belirlenmesi ve
dzenlenmesi mmkndr.
Klasik Ynetim Dncesinin
Savunduklar
Ynetim, igrenlerin biimsel faaliyetleri ile
ilgilenir.
rgt faaliyetlerinin ynetiminde, objektiflik
esastr.
Koordinasyon gnll deildir, st kademece
ynetilir.
Yetki st kademededir (yukardan aaya)
Uzmanlama verimlilii arttrr, kontrol
kolaylatrr.
Ynetim fonksiyonlar kiisel ve evresel
faktrlerden etkilenmez, evrenseldir.
Klasik rgt Teorisini
oluturan 3 yaklam
1. Bilimsel Ynetim
Yaklam
2. Ynetim Sreci
Yaklam
3. Brokrasi
Yaklam
1. Bilimsel Ynetim Yaklam
Frederick Winslow Taylor 1911
letmenin biimsel yapsn incelemektedir.
Deneyime dayal usuller yerine, her iin her esi iin
bilimsel metoda dayal yntem
grenlerin bilimsel olarak seimi, geliim iin gerekli
eitim
Bilimsel ilkelere uygun ii, ynetim kademeleri
igrenlerle yakn i birlii kurarak salar
grenler ve ynetim arasnda i ve sorumluluk
paylam
rgt Teorisine Katklar
dizayn ve standartlama
Fonksiyonel formenlik
2. Ynetim Sreci Yaklam
Henry Fayol 1916
Organizasyonun tamamn ele almaktadr. Her
organizasyonda faaliyetler 6 grupta toplanr.
Teknik faaliyetler
Ticari faaliyetler
Finansal faaliyetler
Gvenlik faaliyetleri
Muhasebe faaliyetleri
Ynetim faaliyetleri
2. Ynetim Sreci Yaklam
Fayola gre ;
1) Hiyerarik yapda aaya
inildike teknik yeterlilik,
yukar kldka ynetsel
yetkinlilik artmaktadr.
2) Prensipler (kural ve kaideler),
her ynetici tarafndan deien
artlara uygun olarak
ayarlanmaktadr.
2. Ynetim Sreci Yaklam
Fayola gre en fazla kullanm zorunluluu
olan prensipler ;
Yetki ve sorumluluk / nsiyatif
Emir Komuta / Hiyerari
Merkezileme / Ynetim birlii
rgt amalarnn bireysel amalardan stnl
blm / cret ve dl / Disiplin / Eitlik
Birlik ve beraberlik ruhu / rgte ballk
3. Brokrasi Yaklam
Max Weber
Aklc kural va kaidelere dayanan bir modeldir.
Brokrasinin zellikleri :
Tm faaliyetler, grevler nceden belirlenmi ve yazl
olarak bildirilen (ynetmelik ve tzklere gre)biimsel
grevlerle datlmtr.
Yetkiler aka belirlenmitir. Keyfi yetki yoktur.
Aklc cretlendirme, cezalar ve dllendirmeler
kademeli olarak aklanmtr.
e gre igren seme
Her ast, bal olduu ste denetlenmektedir. likiler
ispat amacyla yazl haberlemeye dayandrlmaktadr.
Emir altndaki kiiler ve aralar zel iler iin
kullanlamaz.
Klasik rgt Teorisine
Yneltilen Eletiriler
Birey kiilii, doal gruplar, rgt ii
atma, ve karar verme byk lde ihmal
edilmitir.
Dar ve snrl, mekanik ve brokratik
zellie sahiptir.
NEO-KLASK RGT TEORS
Organizasyon Yaps
Teknik Aralar :
1. Fiziksel Aralar : Makine, tehizat,
donanm
2. Fikirsel Ararlar : eitli modeller,
programlar, kavramlar
WOODWARD Aratrmas
Pazar pay, bu paydaki deimeler, karllk,
sermaye yatrmlar, firmalarn n ve
personelin tutumu gibi kriterler iletmenin
baar ls olarak kullanlmtr. Buna
gre iletmeler ;
Ortalama st
Ortalama
Ortalama alt olarak 3 grupta toplanmtr.
Teknoloji dikkat ekiyor !!!
Baz iletmeler basit ve fazla aprak
olmayan metot ve sreleri
Bazlar ise son derece kompleks faaliyetler,
alet ve tehizat topluluklarn input larnda
kullanmaktadrlar.
Birim / Kitle / Sre retimleri
Birim retim : Mteri spesifikasyonlarna gre
imalat vardr. Faaliyetler arka arkaya
tekrarlanmaz. Tehizat kullanm her siparite
deiir. Standartlama hemen hemen yoktur.
Kitle retimi : Output byk partiler halinde ve
standart olarak retilir. Sreteki faaliyetler ve
tehizat az tekrarlanan trdendir.
Sre retimi : Teknoloji daha gelimi ve output
tamamen standarttr. Sreteki faaliyetler, tehizat
tamamen belli ve tekrarlanan cinstendir.
Woodward
Birim teknolojide ; kk samimi gruplarn
varlnn katlm yksek, katl az,
msaade edici bir ortam yani Organik bir
ortam oluturduu sonucuna varmtr.
Birim teknoloji kullanan, en baarl olan
organizasyonlarn organik bir yapya sahip
olduklarn belirlemitir.
Woodward
Kitle retim : Grevler belirli, emir-komuta-
kurmay atmas var, endstriyel ilikiler
genelde iyi deil. Yani mekanik bir yap
hakim olduundan en baarsz
organizasyon yapsdr.
Sre teknoloji = Birim teknoloji
ASTON Grubu Aratrmas
ana deiken Organizasyon yaplar ;
zerinde durmutur: Organizasyonun amalar
1. Faaliyetlerin
yaplandrlmas Kaynaklar
AZ
(programlanabilir RUTN MHENDSLK
iler)
Rutin-Rutin Olmayan ler
Kare 2 : eitli sorunlarla karlaan, bu sorunlar
zmek iin hazr teknik ve metodlara sahip
olmayan, aratrma ihtiyac yksek olan, organik
organizasyon yaps
Kare 3 : lerin eitliliinin az olduu ve bu
ilerin nasl yaplaca konusunda belirli
tekniklerin mevcut olduu mekanik organizasyon
yapsdr.
Kare 1 4 : 2 ve 3n temsil ettii ular arasnda
kalmakta mekanik ve organik yap karm bir
organizasyon yaps uygun olmaktadr.
Genel Sonu
Organizasyon yapsnn dizaynnda ve
organizasyonda kullanlan eitli srelerin
etkinliinde , kullanlan teknolojinin rol
nemlidir. Kullanlan teknoloji trne gre
deiik organizasyon yaps uygun olacaktr.
Organizasyon ve evre
Durumsallk yaklam
organizasyonlar birer
ak sistem olarak ele
aldndan, sorun
evresel koullarn bu
ak sistemi nasl
etkiledii sorunu
olmaktadr.
evre Koullarnn
Organizasyona Etkisi
EVRE KOULLARI
ORGANZASYON ORGANZASYONUN
YAPI ve LEY ETKNL
kyaslama
Rekabeti kyaslama
Rekabet d kyaslama
Trde kyaslama
Stratejik Birleme Yoluyla renme
Karar oluturma
rgtlenme
Bilgi
Karar verme
Ynlendirme
Denetim
MOTVASYON
Tanm : Kiilerin belirli bir amac gerekletirmek
zere kendi arzu ve istekleriyle davranmalardr.
Trleri :
Birincil gdler : renme yoluyla kazanlmam,
biyolojik temelli gdlerdir.
kincil gdler : Sonradan renilmi gdlerdir. G,
baat, ait olma, gvenlik ve stat gdleridir.
Genel gdler : renme yoluyla kazanlmam ve
biyolojik temelli olmayan gdlerdir. Merak, sevgi,
hareket etme gibi.
Motivasyon Teorileri
1. Kapsam teorileri
htiyalar hiyerarisi yaklam
ift faktr teorisi
Baarma ihtiyac teorisi
ERG teorisi
2. Sre teorileri
Sonusal artlandrma yaklam
Bekleyi teorileri
Wroom
Lawler Porter
Eitlik teorisi
Ama teorisi
htiyalar Hiyerarisi
Fizyolojik ihtiyalar belli bir zaman
Gvenlik ihtiyalar sonunda
Sosyal ihtiyalar iddetleri
Kendini gsterme ihtiyac azalr
rn : SONY, TATA
2. Uygulama innovasyonlar
Mevcut teknolojileri alp onlar yepyeni
pazarlar gelitirmek amacyla kullanmaktr.
rn : KOTON, STARBUCKS
6. Pazarlama innovasyonu
Mteri ile temas srelerinin iyiletirilmesi.
Bu yaratc fikirler pazarlama iletiimi
alannda gelitirilebilecei gibi, al-veri
etkinlii alannda da gelitirilebilir.
rn : UPS
8. Yapsal innovasyon
Piyasada meydana gelen yapsal bir
gelimeden istifade edip sektr ilikilerini
yeniden tanmlama eklinde gelitirilen
innovasyon trdr. irketler bunu zellikle
sfr kar durumlarnda ve k iindeki
sektrlerde kullanrlar.
rn : Cardinal Health