Opa historija informacijske kulture

Uvod u historiju razvoja pisama

Komunikacija, jezik, pismo
Komuniciranje unutar drutvene zajednice
prolazi kroz niz razvojnih etapa
U prvobitnim zajednicama neartikulirani
glasovi, mimika, gestikulacija
Najstariji vid zapisivanja piktogrami (slike na
peinama, kostima, koljkama, drvetu i sl.)
Jezik je izraz odreene kulture i javlja se na
odreenom stepenu njenog razvoja
Definicija jezika
Jezik je sistem znakova koji imaju simboliko-
komunikativni karakter i slue oznaavanju
predmeta, odnosa i zbivanja u vanjskom
svijetu, izraavanju subjektivnih stanja,
doivljaja i tenji te tako omoguavaju
sporazumijevanje meu lanovima ljudske
zajednice
Veza glasovnog oblika i znaenja je arbitrarna
(konvencionalna), odnosno uvjetovana
postojeim govornim navikama u jednoj sredini
Kako nastaje jezik?
Teorija krikova ili krika jezik nastaje
postepenom artikulacijom uzvika koji su se kod
arhajskog ovjeka pojavili refleksno u asovima
osobitog afektivnog uzbuenja (straha, gladi,
uivanja)
Onomatopejska teorija jezik se razvio iz
prvobitnog fonda rijei koje su imitirale
zvukove iz prirode
Definicije pisma
Pismo je grafika predstava govora
Pismo je sistem vidljivih oblika proizvedenih u
svrhu memoriranja ili obavjetavanja
Pismo je sistem znakova koji predstavlja
elemente govornog jezika, pojedine glasove,
slogove, rijei
Pismo je vidljivo i trajno predoenje jezikih
poruka zahvaljujui kojima se sadraji jezika
mogu prenositi i uvati
Pismo je divna plastika ovjeijih misli (Franjo
Raki)
Informacijske revolucije
Prva informacijska revolucija pojava
pisma
Druga informacijska revolucija pojava
tampe
Trea informacijska revolucija pojava
raunarske tehnologije
Mnemotehnika sredstva
Sredstva za pamenje (lat. mnemo pamtiti)
Znakovni sistemi koji su pretea pisama
Rudimentarni oblici zapisivanja, izraavanja i
prenoenja misli
Postoje uporedo sa slikovnim, ali i kasnijim
pismovnim oblicima
Primjeri:
u kulturi Indijanaca luk i strijela objava rata
poredak kamenja meu teritorijama rat ili mir
Mnemotehnika sredstva
Primjeri:
lula mira prestanak nesporazuma
bijela zastava predaja
ponuda jabuke prosidba
gorka kafa ne prihvata se prosidba
slatka kafa prihvatanje prosidbe
govor cvijea
obiljeavanje mjesta dogaaja spomenici
groblja, niani, crkve, katedrale, damije
Prsten (vera) udata ena / oenjen mukarac
Mnemotehnika sredstva
Primjeri:
prsten (vera) udata ena / oenjen
mukarac
tetovae
kri (krst), mjesec i zvijezda religijska
pripadnost
vorovi ili kipui
rovai ili raboi
Osnovne porodice pisama
piktogramsko ili slikovno pismo
kinesko pismo
egipatsko pismo
klinasto pismo
kretsko pismo
Slikovno pismo
Nagon za imitiranjem (oponaanjem,
podraavanjem)
Dokumenti najstarije ljudske pismenosti nalaze
se ispisani na kostima, rogovima, kamenju
Ratne scene, prikazi ivotinja
Spilje kraj Altamire u paniji, junofrancuska
provincija Dordonj, sjevernoafrike spilje
Crtei odaju dar zapaanja, izraajnu mo i
snaan smisao za realistino prikazivanje
pojava iz okruenja
Kinesko pismo
Samostalno razvijana pismenost
Najstariji oblik pisma slikovno pismo
Do promjena dolazi u cilju pojednostavljivanja
te pod utjecajem novih materijala i sredstava
za pisanje
Pomak ka pismima koja vie ne predstavljaju
predmet u cijelosti, nego njegovu ideju
ideogrami
Smjer pisanja (izuzev u najnovijim
evropejiziranim sistemima) od gornjeg
desnog ugla ka donjem lijevom uglu
Klinasto pismo
Razvijano prije najmanje 5000 godina u
plodnoj dolini Mezopotamije
Prvo internacionalno pismo pismo
prilagoeno jezikim zahtjevima veeg broja
naroda (Sumerani, Babilonci, Asirci, Akaani,
Hetiti, Ugariani...)
Svoje oblike i naziv klinasto pismo dobilo je
zbog pisanja pomou trobridog tapia
Tekstovi ispisani ovim pismom (trgovaki,
zakonodavni, politiki, diplomatski, religiozni,
astroloki, mitoloki, pravni, historijski,
literarni...)
Egipatski hijeroglifi
Hijeroglifi (sveti znaci) u poetku svojina
sveenika i vladajuih krugova
Pojednostavljeni oblici (derivati) hijeratsko i
demotsko
Knjige mrtvih
Deifriranje hijeroglifa Kamen od Rosette
Natpis ispisan u tri razliita pisma
hijeroglifima, demotskim i koptskim pismom
Franois Champollion osniva egiptologije
Kretsko pismo
Egejska, kretska ili minoska kultura (otok
Kreta, Krit, Kandija)
Kralj Minos nekada mitska, danas historijska
linost
Palaa labirint u gradu Knososu
Uz ideografsko i slikovno Kreani razvili dva
linearna pisma (linearno A i linearno B pismo)
Linearni sistemi sadre silabine i fonetske
elemente
Kreani Feniani Grci