CABARAN BAHASA MELAYU

SEBAGAI BAHASA
UNDANG-UNDANG
1

KULIAH 1
Bahasa Melayu sebagai
bahasa undang-undang?
Boleh ke?

Kupas cabaran-
cabaran dululah...

2
 DASAR BAHASA
KEBANGSAAN
Perkara
152 Perlembagaan Persekutuan (1957)
BM Bahasa Kebangsaan
Tapi: BI diguna dalam segala perbicaraan 10 tahun

Seksyen 8 Akta Bahasa Kebangsaan 1967

3 cara perbicaraan: kesemua: BI
kesemua: BM

sebahagian BI + BM

Akta A765 Bahasa Kebangsaan (Pindaan) 1990

Mulai 1990, kesemua perbicaraan: BM
Budi bicara: sebahagian BI + BM

3
Sejauhmanakah penggunaan BM
dalam bidang
undang-undang?
Karpal Singh, 2003
Mahkamah Rendah + Sesyen BM sepenuhnya
Mahkamah Tinggi + Rayuan BI masih digunakan
Mesyuarat Majlis Peguam Malaysia
BI : Bahasa dominan

Salleh Buang, 2003

Draf undang-undang baru digubal: BM
75% dokumen komersial dalam BM

4
 CABARAN BM SEBAGAI BAHASA

UNDANG-UNDANG : LIHAT DARI

PERSPEKTIF...

Peristilahan
Penterjemahan
Sikap pengamal undang-undang
Kekurangan bahan rujukan undang-undang

5
UNDANG
Definisi (Mashudi Kader, 1994)

Peristilahan:
Perbendaharaan kata BM dibina secara sengaja.

Istilah:
Bentuk linguistik yang terdiri: satu kata/frasa kata
yang mempunyai makna kamus yang sempurna bagi sesuatu
bidang tertentu

Kepentingan peristilahan:
Jadikan BMbahasa moden - selenggarakan
semua aktivitinya pada zaman moden masa yang singkat.

6
5 SUMBER ISTILAH
UNDANG-UNDANG

1) BM sendiri Tipu (cheat)
Tunda (postpone)
Suku (clan)

2) BM Serumpun Calon (candidate)

(cth: bahasa jawa, Sogok (bribe)
dialek dsb) Kamar(chamber)
3) Istilah pinjam Perlindungan mutlak
terjemah (absolute privilege)
Kecederaan badan
(bodily harm)

7
5 SUMBER ISTILAH
UNDANG-UNDANG

4) Transliterasi Liabiliti (liability)
(pengubahsuaian Akta (act)
ejaan) Ekuiti (equity)

5) Peminjaman terus BI (Common Law,

(tidak ubah apa-apa Home Guard)
termasuk ejaan) BP (cy-pres, feme sole)
BL (prima facie, pro-rata,
locus standi, mens
rea)

8
MASALAH PERISTILAHAN
1)
Ketidakseragaman penggunaan

istilah
Istilah DBP SBMMA
guarantee gerenti Jaminan
Credible Testimoni boleh Kesaksian
testimony percaya kredibel
Cth Lain:
Pihak menuntut vs plaintif
Pihak kena tuntut vs defendan
Keterangan lisan vs testimoni

(SBMMA = Sekretariat Bahasa Malaysia

Mahkamah Agung)

9
MASALAH PERISTILAHAN
2)
Jumlah istilah undang-
undang kurang
Cth: Buku Istilah Undang-undang (JKTBM)
3404 istilah sahaja

Kesan: merumitkan masalah ketidakseragaman istilah

Kerana: penterjemah terpaksa mencipta
istilah ikut budi bicara sendiri

JKTBM = Jawatankuasa Tetap

Bahasa Melayu

10
PENTERJEMAHAN KARYA
UNDANG-UNDANG

Kepentingan:
menambahkan bilangan bahan rujukan
undang-undang dalam BM

Masalah penterjemahan:
Aspek penterjemah
Aspek bahasa

11
Aspek penterjemah:

Gerald-Rene de Groot, 1987

Terjemahan bidang undang-undang lebih sukar

daripada mana-mana terjemahan bidang lain
kerana bukan sahaja bidang ini memerlukan
kemahiran linguistik bahkan pengetahuan yang

mendalam tentang sistem undang-undang itu sendiri.

12
Aspek penterjemah:

Zaiton Ab. Rahman & Ramlah Muhamad,1994

4 kriteria penterjemah
undang-undang :
Kuasai: bahasa sumber dengan baik
Kuasai: bahasa sasaran dengan baik
Ketahui: bidang yang hendak diterjemahnya
Ketahui: kaedah untuk pemindahan kandungan
teks sumber kepada bahasa sasaran

Hakikatnya.........

13
Aspekbahasa:
1) Ayat undang-undang yang panjang
Teks asal sukar difahami
Sukar diterjemah, mesti mahir dalam
menstrukturkan ayat agar terjemahan
difahami
Cth: Where a question of fact has been tried by a judge without a
jury, and there is no question of misdirection of himself by the
judge, an appellate court which is disposed to come to a
different conclusion on the printed evidence, should not do so
unless it is satisfied that any advantage enjoyed by d trial
judge by reason of having seen and heard the witnesses,
could not be sufficient to explain or justify the trial judges
conclusion. ([1947] 1 All E.R. 582)

Jumlah perkataan: 79

14
Where a question of fact has been tried by
a judge without a jury, and there is no
question of misdirection of himself by the
judge, an appellate court which is disposed
to come to a different conclusion on the
printed evidence, should not do so unless it
is satisfied that any advantage enjoyed by
the trial judge by reason of having seen and
heard the witnesses, could not be sufficient
to explain or justify the trial judges
conclusion.

15
 Aspek bahasa:
1) Ayat undang-undang yang panjang
Karthiyani Shanmugam,1994

Jenis Purata
perkataan
Perjanjian 65.25

Makalah 20.56
Penghakiman 25.38

Akta 77.11

16
Aspek bahasa:

2) Salah terjemahan
Exception rather than the rule
kecualian bukannya kaedah (X)
jarang-jarang berlaku ()

As the case may be

Seperti mana-mana keadaan
yang mungkin (X)
mana-mana yang berkenaan ()

17
Aspek bahasa:

1) Pemilihan kata padanan yang sesuai &
menstrukturkan ayat
Teks asal:
The aim of Shariah is to make people happier in this world and
the Hereafter. (Abdul Rahman l Doi 1984)

Teks terjemahan 1:
Matlamat shariah ialah untuk membuat manusia
lebih bahagia di dunia ini dan akhirat.

Teks terjemahan 2: Matlamat syariah adalah untuk mewujudkan

kesejahteraan kepada manusia di dunia dan
akhirat.

18
SIKAP PENGAMAL
UNDANG-UNDANG
Salleh Buang,2003
2 faktor utama kurang guna
BM:
Persepsi
Sikap malas
19
Persepsi:

Definisi:
Pandangan/ tangggapan (Kamus Dewan, 1997)

BI dianggap: lebih kaya, mampu, standard, universal,

meyakinkan,lebih mudah difahami dan lebih mudah
diterima oleh pelanggan mereka. (Salleh Buang,2003)
Anggap kesemua BI dan BM sama penting.
BM Bahasa Kebangsaan

BI lingua franca undang-undang (Karpal Singh, 2003)

20
Sikap malas pengamal undang-undang:

Ingin mengambil jalan mudah dalam kerja harian mereka.
(Salleh Buang, 2003)

Cth: Perjanjian perniagaan

meniru saja dari dokumen duluan (precedent)
pinjam dari: teman / firma kepeguaman lain
mendraf perjanjian itu sendiri
(tidak mahu memerah otak mereka cipta sesuatu yang asal
dalam BM)
Kesan:
Dalam kebanyakan kes, walaupun peguam & kedua-dua
pelanggannya orang Melayu, dokumen masih disedia dalam BI

21
KEKURANGAN BAHAN
RUJUKAN
Contoh bahan rujukan:

buku undang-undang, jurnal, laporan, kamus istilah

Penerbitan bahan rujukan:

Sehingga 1994, DBP hanya terbit 70 buah buku undang-
undang

Kesan:
Kekurangan bahan rujukan menyebabkan BM tidak
digunakan sepenuhnya di mahkamah (Juneidah Ibrahim)
Pengaruh kelicinan penggunaan BM dalam perbicaraan
mahkamah kerana tiada panduan
Jejas proses pembelajaran, pengajaran undang-undang
dalam BM

22
CADANGAN:
Istilah undang-undang (mahkamah, bahagian

penggubalan
undang-undang,IPT) perlu diselaraskanmenambahkan
bahan rujukan BM
Galakkan:lebih ramai pakar bidang kuasai: bahasa
sumber dan sasaran menterjemah teks undang-undang.
Satu skim subsidi boleh diberikan penerbit buku yang
menerbitkan buku undang-undang.
Risalah buku undang-undang yang diterbitkan dihantar
golongan penghakiman dan undang-undang untuk
makluman mereka.

23
KESIMPULAN:
Cabaran yang disebut sementara sahaja

Dapat perhatian semua pihak --usaha

Cth: DBPProjek penulisan Perkembangan Undang-
Undang di Malaysia buku karya asli undang-undang
18 jilid Ogos 2007 nanti (www.dbp.gov.my)
Namum, semua pihak masih perlu kerjasama
Pertama sekali, taruh keyakinan BM
kerana: (Jeniri Amir)

Penafian keupayaan BM untuk megungkapkan ilmu secara

tidak langsung akan menyebabkan bahasa itu semakin
terpinggir dan hanya berupaya membicarakan hal-hal yang
ringan seperti hiburan dan budaya popular.

24