You are on page 1of 27

İleri Sayısal Haberleşme

Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL


Atatürk Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi

28.01.2018 Birol SOYSAL 2


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli:

• Vericiden gönderilen işaret yansımaya, kırılmaya ve saçılmaya


uğrayarak alıcıya ulaşan bileşenlerden oluşmaktadır.

• Bu bileşenlerin genlikleri eşit, fazları da düzgün dağılıma sahiptir.

• Merkezi limit teoremine göre, N   için bunların toplamı Gauss


dağılıma sahip olur.

• N > 6 durumunda yapılacak hata göz ardı edilebilir.


• N = 8 veya N = 16 ışınlı model yaygın olarak kullanılmaktadır. Biz
çalışmalarımızda N = 8 alarak kanal modeli oluşturacağız.

28.01.2018 Birol SOYSAL 3


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Rayleigh kanal modeli:

Verici ile alıcının birbirini görmediği


a durumlarda, alınan işaretin genlik ve
b
Faz fazında büyük değişimler meydana
deðiþim
aralýðý gelebilir. Alınan işaretin zarfındaki
değişimler Rayleigh dağılım fonksiyonu ile
modellenebilir.
Genlik
deðiþim
aralýðý

 r
 2
p ( r )  
exp  r 2

/ 2 2
,  0r
0 , r0
28.01.2018 Birol SOYSAL 4
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Ricean kanal modeli:

Verici ile alıcının birbirini görebildiği


a durumlarda, alınan işaretin genlik ve
Faz
b
deðiþim fazında büyük değişimler meydana
aralýðý
gelmez. Direk görüş bileşeninin genliği
diğerlerine göre oldukça büyüktür. Alınan
Genlik işaretin zarfındaki değişimler Ricean
deðiþim
aralýðý dağılım fonksiyonu ile modellenebilir.

 r
  Br 
 
 2 exp  r  B / 2 I 0  2  , B  0 ve r  0
p ( r )  
2 2 2

 
0 , r0

28.01.2018 Birol SOYSAL 5
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Doppler kayması:

28.01.2018 Birol SOYSAL 6


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Doppler kayması:

l  d cos  vt cos

2l 2vt
   cos
 

1  v
fd   cos
2 t 

28.01.2018 Birol SOYSAL 7


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Doppler kayması:

v = 100 km/h, f = 5.2 GHz


0

-10
Alýnan iþaretin seviyesi (dB)

-20

-30

-40

-50
0 10 20 30 40 50
Zaman (ms)

28.01.2018 Birol SOYSAL 8


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):

 
 
   

 
 
   

 

   
 
 

28.01.2018 Birol SOYSAL 9


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):

θi  2π(i  1 )/N , i  1, 2, ..., N

N , modeldeki ışın sayısı


Ts , örnekleme periyodu
N
 2vkTs 
I k   A cos  i  cos i  v , kullanıcı hızı
i 1   
i , i. ışın için başlangıç varış
açısı
 , taşıyıcı işaretinin dalga boyu
N
 2vkTs 
Qk   A sin  i  cos i 
i 1   

28.01.2018 Birol SOYSAL 10


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):

1,600

1,400
Olasýlýk yoðunluðu

1,200

1,000

800

600

400

200

0
0

35
4

49

98
8

73
87

11
30
62

46

97
13

88
23

09
66
01

45
10

68

41
26

84

16
04

21
00

08

12
.2

.0
.1
.1

.0

0.
0.

0.

0.

0.

0.
-0
-0

-0

-0

-0

Kanal katsayýsýnýn gerçel kýsmý


28.01.2018 Birol SOYSAL 11
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):
1,600

1,400
Olasýlýk yoðunluðu

1,200

1,000

800

600

400

200

0 5
3

06
8

58

88
0

23
41
12
47
03

25

90
69

10
16

07
12
14
07

67

47
27

87

08

15
03

19
07

11
.2

.0
.1

.0
.1

.0

0.
0.

0.

0.

0.
-0

-0
-0

-0

-0

-0

Kanal katsayýsýnýn sanal kýsmý

28.01.2018 Birol SOYSAL 12


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):
1,400

1,200
Olasýlýk yoðunluðu

1,000

800

600

400

200

0
80

98
71

89

67
10

50

28
41

19

58
66

96
01

31

18
45

88

75
23

10

53
06

19
00

13

22
02

04

08

11

15

17
0.

0.
0.

0.

0.

0.

0.

0.

0.

0.

0.
Kanal katsayýsýnýn genliði

28.01.2018 Birol SOYSAL 13


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Ricean):

N
 2vkTs   2vkTs 
I k   A cos  i  cos i   B cos   cos  
i 1      

N
 2vkTs   2vkTs 
Qk   A sin  i  cos i   B sin   cos  
i 1      

Ricean kanal K faktörü:

B2
K (dB)  10 log 10
NA 2

28.01.2018 Birol SOYSAL 14


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.

Üstel azalan yoğunluk fonksiyonu:

1
 exp  ( x  a ) / b , xa
f x ( x)   b
0 , xa

28.01.2018 Birol SOYSAL 15


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.
1.2 0

1 -5
Normalize güç

-10

Genlik [dB]
0.8

0.6 -15

0.4 -20

0.2 -25

0 -30
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 0 5 10 15 20 25 30
Gecikme (ns) Frekans

Üstel azalan gecikme profili ve genlik spektrumu

28.01.2018 Birol SOYSAL 16


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.

Laplacian yoğunluk fonksiyonu:

f x ( x)  a exp x  m / b

28.01.2018 Birol SOYSAL 17


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.

1.2 0

1 -5
Normalize güç

0.8 -10

Genlik [dB]
0.6 -15

0.4 -20

0.2 -25

0 -30
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 0 5 10 15 20 25 30
Gecikme (ns) Frekans

Laplacian gecikme profili ve genlik spektrumu

28.01.2018 Birol SOYSAL 18


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.

Gaussian yoğunluk fonksiyonu:

f x ( x) 
1

exp  x  a x  / 2
2 2
x 
2 2
x

28.01.2018 Birol SOYSAL 19


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
Haberleşme kanalı, dallı gecikme hattı (tapped delay line, TDL) filtre modeli ile temsil
edilebilmektedir. TDL filtre modelinin her bir katsayısı dar bantlı kanal katsayısı gibi
belirlenirken, bu katsayıların genlikleri kanalın gecikme profilinin nasıl olacağını (üstel
azalan, Laplacian veya Gaussian) belirlemektedir.

1.2 0

1 -5
Normalize güç

-10

Genlik [dB]
0.8

0.6 -15

0.4 -20

0.2 -25

0 -30
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 0 5 10 15 20 25 30
Gecikme (ns) Frekans

Gaussian gecikme profili ve genlik spektrumu


28.01.2018 Birol SOYSAL 20
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:

Şekillerde de görüldüğü gibi, üstel azalan, Laplacian ve Gaussian tipi


gecikme profiline sahip kanalların genlik spektrumları arasında çok
büyük fark yoktur. Oysa, Proakis tipi gecikme profiline sahip kanalın
genlik spektrumu, oldukça kötüdür. Bazı frekans bileşenlerinin aşırı
zayıflamaları nedeniyle, bu kanala ait başarım oldukça düşük olacaktır.
Bu yüzden, bizim çalışmalarımızda Proakis kanal profili sistemin
başarımını ölçmede referans olarak kullanılmaktadır.

28.01.2018 Birol SOYSAL 21


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili (Proakis):

0.8

0.6
Normalize güç

0.4

0.2

0
0 50 100 150 200
Gecikme (ns)

28.01.2018 Birol SOYSAL 22


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili (Proakis):

-10

-20
Genlik [dB]

-30

-40

-50

-60
0 5 10 15 20 25 30
Frekans

28.01.2018 Birol SOYSAL 23


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
Kanal Profili:
0 Proakis

Üstel azalan
-10

Gaussian

-20
Laplacian
Genlik [dB]

-30

-40

-50

-60
0 5 10 15 20 25 30
Frekans

28.01.2018 Birol SOYSAL 24


DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi

xk xk-1 xk-2 xk-L+1 xk-L


Ts Ts Ts

h0 h1 h2 hL-1 hL AWGN
k

vk
Σ

Kanalın dallı gecikme hattı (Tapped Delay Line, TDL) filtre modeli

vk  h0 xk  h1 xk 1  h2 xk 2    hL1 xk  L1  hL xk  L   k
L
v k   hi x k i   k
i 0
28.01.2018 Birol SOYSAL 25
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Rayleigh):
clear all;
amplit=[0.227; 0.460; 0.688; 0.460; 0.227];
%randn('seed',1);
for i=1:5
amplit(i)=amplit(i)/8;
end
for i=1:8
teta(i)=i*2*pi/8.0;
end
for i=1:5
for j=1:8
alfa(i,j)=2*pi*randn();
end
end
for i=1:5
f(i)=complex(0.0,0.0);
for j=1:8
ek=amplit(i)*complex(cos(alfa(i,j)),sin(alfa(i,j)));
f(i)=f(i)+ek;
end
end
28.01.2018 Birol SOYSAL 26
DERS-3
Haberleşme Kanalı ve Modellenmesi
İstatistiksel kanal modeli (Ricean):

ÖDEV:

MATLAB ortamında Ricean kanal simülasyonunu gerçekleştiriniz.

28.01.2018 Birol SOYSAL 27


DERS-3

You might also like