I.

BÖLÜM
ZEKANIN
TARİHÇESİ
Zeka üzerine ileri sürülmüş
görüşler, çeşitli bilim adamlarının
konuya yaklaşımları.
İbni Sina
Zeka hem öğrenme sürecinden ayrı hem de dış dünyadan
gelen algıların insana verdiği bilgiyi öğrenmeyle ortaya çıkar.

Cattel
Duyum keskinliği ve tepki hızındaki farklılıklar zihinsel
fonksiyonlardaki farklılığı yansıtır. (zeka testi kavramını ilk
kez ortaya atan)
Binet
Bireyin zekası çözümü yüksek zihinsel işlemler gerektiren
problem durumlarıyla karşı karşıya getirilerek ölçülür.

Guilford
Zihin birbirinden bağımsız 120 faktörden meydana
gelmiştir. Faktörler belli bir içeriği, belli bir
işlemden sonra belli bir ürün haline getiren
zihin yeteneğidir. Her zihinsel etkinliğin içerik,
işlem ve ürün olmak üzere üç yönü vardır.
 Piaget
Gelişimsel açıdan yaklaşılırsa zeka
testten alınan puan değil zihnin
değişme ve kendini yenileme gücüdür.
Goleman
Duygusal zeka; kendini harekete geçirebilme, aksiliklere
rağmen yoluna devam edebilme, dürtüleri kontrol ederek
doyumu erteleyebilme, ruh halini düzenleyebilme,
sıkıntıların düşünmeyi engellemesine izin vermeme, umut
besleme ile kendini gösterir. (Duygusal Zeka-EQ
kavramını ilk kez ortaya atan kişi.)
Gardner

Bireylerde birbirinden farklı sekiz yetenek vardır:

Sözel/Dilsel
Mantıksal/Matematiksel
Görsel/Uzamsal
Müziksel/Ritmik
Bedensel/Kinestetik
Doğa/Varoluşçu
Kişiler arası/Sosyal
İçsel/Kişisel
 II. BÖLÜM
GARDNER’IN
ÇOKLU
ZEKASI
8 Zeka İnsanının Özellikleri
 SÖZEL – DİLSEL İNSAN
(Okuma, yazma ve konuşma zekası.)
Sözel olarak iyi iletişim kurar.
Etkili dinleme becerilerine sahiptir.
Farklı kelimeleri, sesleri, ritimleri dinler ve tepkide bulunur.
Diğer insanların seslerini, dil üslubunu, okumasını ve yazmasını taklit edebilir.
Farklı zamanlarda, farklı amaçlar için, farklı gruplara etkili bir biçimde hitap edebilir.

Yazmaktan hoşlanır.
Hikaye, şiir, mizah yazma, okuma, anlatma gibi etkinliklerden zevk alır.
Mecazi anlatım, benzetme, soyut ve simgesel düşünme, kavram oluşturma ve yazma gibi
karmaşık olayları içeren dili üretme ve etkili kullanma becerisine sahiptir.
Kafiyeli kelimeleri bulup bunları kullanmaktan ve tekerlemeleri hızla söylemekten hoşlanır.
Cümleleri dinler, yorumlar, farklı bir tarzda ifade eder.
İyi bir fıkra, masal, hikaye anlatıcısıdır.
Küçük çocuklar kendilerine kitap okunmasından ya da hikaye anlatılmasından hoşlanır.
Kitaplarla iç içedir.

İyi bir kelime hazinesi vardır.

Farklı dilleri öğrenme becerisine sahiptir.
Gramer bilgisi iyidir.
İyi bir hafızası vardır.
Bulmaca çözmeyi ve kelime oyunlarını çok sever.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME DERS DERS DIŞI
YOLU

Öğretmen
Tanımla Dil kulübü
Gazeteci Kelimelerle
Listele oynayarak, Türkçe
Yazar yazarak, Okul gazetesi
Görüş
Şair okuyarak,
Formüle et konuşarak, Yabancı
Çevirmen mizahı dil Yıllık
Yeniden ifade
Edebiyatçı et kullanarak, ikna
ederek.
Dilbilgisi Kütüphane
Oyun yazarı Tartış
Yayıncı Şiir, makale
yaz Dinleyerek ve
Sosyal Hikayeler
Hatip okuyarak.
bilgiler
Sunu yap
Eğitim bilimci
Slogan bul Dergiler
Komedyen Kitap, teyp,
Röportaj yap yazma materyali
Arşivcilik
Mektup yaz kullanarak. Çizgi roman
Dil Bilimci
Talk-show sun
Hukukçu
Görüşme ve Kelime oyunları
Siyasetçi tartışmalar
Politikacı yaparak.
Senaryo yazma
HER GÜN BİR YERDEN
GÖÇMEK NE İYİ
HER GÜN BİR YERE KONMAK
NE GÜZEL.
BULANMADAN DONMADAN AKMAK
NE HOŞ.

DÜNLE BERABER GİTTİ CANCAĞZIM,

NE KADAR SÖZ VARSA DÜNE AİT.
ŞİMDİ YENİ ŞEYLER SÖYLEMEK LAZIM.

MEVLANA
 MANTIKSAL-MATEMATİKSEL İNSAN
(Sayı, anlama ve mantık zekası.)

Bilimsel düşünme, objektif gözlem yapma, verilerden sonuç çıkarma, yargıya varma,
hipotez kurma yetenekleri vardır.
Deney yapma, sınama, sorgulama ve araştırmalardan zevk alır.
Benzer şeyleri eşleştirme, karışık şekillerden resimler çıkarmada başarılıdır.
Problem çözer, eleştirel düşünür.
Geometrik şekiller gibi soyut sembollerle kavramsal düşünebilir.
Sayılarla düşünür.
Numaraları akıllıca kullanır ve sebep sonuç ilişkisi kurabilir.
Bilginin parçaları ve bilgiler arasında ilişkiler kurar.
Güçlü bir muhakemesi vardır.
Kategorileri, ilişkileri fark eder, açıklar.

Zihinden işlemleri kolayca yapar.

Rakamlarla ilgili işlemleri yapmaktan hoşlanır.
Her şeyin nasıl çalıştığını merak eder ve sorular sorar.

Matematik oyunlarından zevk alır.

Bilgisayar programları hazırlar.
Zeka oyunlarında ve bulmaca çözmede başarılıdır.
Mantığa dayalı yap-boz ya da matematik yetenek soruları çözmek çok hoşlarına gider.
Dama, satranç, strateji oyunlarını, mantık bulmacaları gibi düşündüren oyunları oynamayı
sever.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Bilim adamı Tahmin et Akıl yürüterek. Matematik Bilgisayar kulübü

Mühendis Uygula Soyut modelleri
Bilgisayar Karışlaştır tasarlayarak. Hayat bilgisi Ölçme birimi
programcısı Hipotez kur Sayılarla düşünerek.
İstatikçi Problem yaz İlişkileri ve bağlantıları Fen bilgisi Legolar
Yargıç Şifrele kurgulatarak.
Mucit Sınıfla Mantığa dayalı, sebep Dilbilgisi Hesap makineleri
Matema- Çözümle sonuç ilişkileri kurarak.
tikçi Hesapla Keşifler, düşünme, Bilmeceler
Muhasebeci Keşfet tümevarım ve problem
Polisiye roman Dene çözmeden yararlanarak. Oyun kartları
yazarı Sor Neden-sonuç ilişkileriyle.
Eleştirmen Akıl yürüt Somut cisimleri soyut Bulmacalar
Ekonomist sembolik ifadelere
Satın alma dönüştürerek. Strateji oyunları
görevlisi Mantıksal problem
Fen bilimci çözerek. Deney yapma
Hipotezler kurup onları
sınayarak. Yap-boz
Miktar tahminlerinde
bulunarak.
Grafikler ya da şekiller
halinde verilen (görsel)
bilgileri yorumlayarak.
GÖRSEL-UZAMSAL İNSANA
EN İYİ ÖRNEK

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

 GÖRSEL – UZAMSAL (MEKANSAL) İNSAN
(Resim, renk ve şekil zekası.)

Arkadaşlarına oranla daha çok hayal kurar, etrafındaki objeleri hayalinde canlandırır.
Yaşına oranla zihninde daha iyi şekiller tasarlar ve resimler yaratır.

Renkleri iyi kullanır, resim, heykel, grafik etkinliklerinden hoşlanır.

Resimler, imgeler, şekiller ve çizgilerle düşünür ve onlarla daha iyi öğrenir.
Dinlediklerinden zihinsel objeler, hayaller, resimler üretir ve bunları öğrendiği bilgileri
hatırlamada kullanır.
Öğrendiği bilgileri somut ve görsel sunuşlara dönüştürür ve böyle sunumlar izlemeyi sever.
Bir objenin farklı açılardan perspektifini anlayabilir, onu zihninde canlandırabilir.
Harita, tablo ve diyagramları kolay okur.
Kitap ve defterlerini çizer.
Nesnelerin yerini bilir.
Üç boyutlu nesneleri algılar ve muhakeme eder.
Hayalinde gördüğü resimleri anlatır.
Sanat ve proje aktivitelerini sever.
Kolaylıkla yön bulma becerisine sahiptir.

Satranç oynamaktan keyif alır.

Bulmaca çözmekten hoşlanır.
Yap-boz, labirent gibi görsel faaliyetlerden hoşlanır.
Üç boyutlu ürünler hazırlamaktan hoşlanır. (Origami, maket vb.)
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Kaşif Çiz Resimlerle ve video Sanat Satranç kulübü

Mimar Hayal et filmlerle. Fotoğrafçılık
Mühendis Şekil ver Resim Resim kursu
Mekanik İnşa et İmgeleri düzenleyerek. El sanatları
Gemici Resmini yap İş-teknik Koleksiyonlar
Satranç Poster yap Zihinsel resimler Legolar
uzmanı Örnekle oluşturarak. Fen bilgisi Bloklar
Gezgin Boya Haritalar
Topolojist Düzenle Çizerek. Renkli kalemler
Dekoratör Görsel ayrıntı Kuklalar
Geometri hatırla Desen oluşturarak. Bilgisayar oyunu
uzmanı Rotasyon yap Karikatür
Ressam Dekore et Hayal ederek. Model yapma
Artist Renklendir
Fotoğrafçı Bulmacalardan ve
Kameraman haritalardan
Heykeltıraş yararlanarak..
Tasarımcı
İzci
Rehber
HAYAL ETME, BİLGİDEN
DAHA ÖNEMLİDİR.

EINSTEIN
 MÜZİKSEL – RİTMİK İNSAN
(Ses, melodi ve ritim zekası.)

Kendisini müzikle ifade eder.

İnsan sesi, çevreden gelen sesler gibi çok farklı seslere karşı duyarlıdır,
dinler ve tepkide bulunur.
Müziği yaşamında kullanmak için fırsatlar oluşturur.
Okul dışında öğrendikleri şarkıları söylemekten çok hoşlanır.

Müzik dinlemeyi sever.

Farkında olmadan mırıldanır.
Ritmik konuşur ya da hareket eder.
Notasını görmediği müziği tanır.
Koroda söyler.
Şarkıların melodilerini hatırlar.
Şarkıları kolaylıkla öğrenir.

Pek çoğunun güzel sesi vardır ya da güzel şarkı söyler.

Müziği hareketlerle birleştirerek farklı figürler ortaya çıkarabilir.
Orijinal müzik kompozisyonları oluşturabilir.
Müzik aletlerine karşı duyarlıdır.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Müzisyen Bestele Müzik, teyp-recorder, Müzik Orff programı

Kompozitör kasetlerle.
Korist Kaydet Drama Bando
Müzik Melodi yaratarak.
öğretmeni Şarkı sözü yaz Fen bilgisi Orkestra
Besteci Tempo, ritim tutarak.
Bando elemanı Ritim tut Beden Müzik kulübü
Disk jokey Empati kurarak. eğitimi
Tiyatrocu Mırıldan Koro
Şarkıcı Seslere duyarlı olarak. Matema-tik
Söz yazarı Şarkı söyle Gitar kulübü
Müzik aleti Enstrüman kullanarak.
yapımcısı Nota yaz Müzik zamanı
Udi, gitarist Müziğin yapısını
vb. Islık çal kavrayarak. Aerobik
Müzik market
sahibi Ayaklarını vur Müzik dinleyerek. Müzikal geziler
Orkestra şefi
Müzik Melodi tanı Misafir şarkıcı
eleştirmeni
Enstrüman tanı
SEZEN AKSU, MÜZİKSEL-
RİTMİK İNSANA ÖRNEK
GÖSTERİLEBİLİR.

MÜZİK YAPMAK ÇOCUK

YAPMANIN BİR BAŞKA
YOLUDUR.
NIETZSCHE
 BEDENSEL – KİNESTETİK (DEVİNDUYUSAL) İNSAN
(Beden, hareket ve denge zekası.)
Kendisini ve duygularını ifade etmede bedenini (dans, mimik, pantomim, vücut dili)
kullanır.
Bulundukları çevreye ve onu kapsayan sistemlere karşı duyarlıdır ve sorumlu davranır.
Beyin ve vücut koordinasyonunu etkili bir biçimde kullanabilir.
Ellerini ve bedenlerini kontrol etmekte son derece başarılıdır.
Küçük kas gelişimi mükemmeldir.
Otururken elleri ve ayaklarıyla oynar.
Yerinde duramaz, çok hareketlidir.
Mimik ve hareketleri çok iyi taklit eder.
Sağlıklı yaşam konusunda vücuduna özen gösterir.
Fiziksel işlerde, görevlerde denge, zarafet, maharet ve dakiklik gösterir.
Çevresini, nesneleri, eşyaları dokunarak ve hareket ederek inceler.

Dinleme, konuşma, dans, koşma, dokunma ve hareket etmeyi sever.

Boya ve hamurla oynamayı sever.
Nesneleri parçalayıp bütünleştirmeyi sever.
Bir veya birden fazla sporla uğraşır.
Koşmayı, zıplamayı, güreşmeyi çok sever.

Fiziksel maharet isteyen alanlarda (dans, spor...) yenilikler keşfeder ve farklılıklar

ortaya çıkarır.
Gezi-inceleme-model/maket yapma gibi fiziksel aktivitelere katılımdan zevk alır.
Organizasyon yapma özellikleri gelişmiştir.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Atlet Göster Dokunarak, deneyerek ve Jimnastik Tiyatro

Dansçı uygulayarak.
Aktör Öğret Beden Drama
Zihinle bedeni
Balerin eğitimi
Ayarla birleştirerek.
Heykeltıraş Spor takımı
Pantomimci Mimiklerle. Yüzme
Parçalara ayır
Balet Kukla oyunu
Mim sanatçısı Vücudu geliştirerek.
Dene
Cerrah Aerobik
Koreograf Rol oyna Dans ederek.
Sihirbaz Kil çalışmaları
Sporcu Yapı oluştur Üç boyutlu tasarımlar
Teknik oluşturarak. Mim sanatı
direktör Alan gezisi yap
Oyuncu Rol oynayarak, Beden dili
Sanatçı Modelini yap drama/tiyatro yaparak
Dikiş-nakış, ve hareket ederek. Vücut geliştirme
örgü, tahta
oyma gibi el Söylenenden daha çok El sanatları
becerileri yapılanı hatırlayarak.
isteyen işler
 BU SADECE BİR İŞ.
ÇİMENLER BÜYÜR, KUŞLAR
UÇAR, DALGALAR SAHİLE
VURUR, BEN DE
İNSANLARI DÖVERİM.

MUHAMMED ALİ
 DOĞACI – VAROLUŞÇU İNSAN
(Doğa, çevre ve canlı zekası.)

Hayvanlara karşı çok meraklıdır.

Bahçe işlerini sever.
Çevre kirliliğine duyarlıdır.
Doğa/gezi dergilerini inceler ve belgeselleri izler.
Doğa olaylarına meraklıdır.
Araştırmalar yapmayı sever.
Doğadaki canlıları incelemekten hoşlanır.
Farklı canlı türlerinin isimlerine karşı dikkatlidir.
Bitki ve hayvan türleri onun için çok çekicidir.

Açık havada olmaktan hoşlanır.

Varlıkları sınıflandırmaya meraklıdır.
Doğayla baş başa kalmayı sever.
İnsanın varoluşunun nedenlerini ve kendi varoluşunu düşünür.
Doğanın insanlar üzerindeki ya da insanın doğa üzerindeki etkisi ile ilgilenir.

Seyahat etmeyi sever.

Kendilerine özgü out-door etkinlikler düzenler, doğayla her şeyi paylaşır.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Ziraat
mühendisi/ Gözle Doğayı ve doğada Hayat bilgisi Doğa gezisi
teknisyeni olup bitenleri
Çiçekçi Tahmin et gözlemleyebilme Fen bilgisi Müze gezisi
Zoolog yeteneği
Bahçıvan Sınıflandır kazanarak. Matematik Piknik yapma
Biyolog
Kategorize et Kendisinin de bu Sağlık Koleksiyon yapma
Pet-shop sahibi
Jeolog dünyanın bir
Çözümle Türkçe İzcilik
Veteriner parçası olduğunun
Çevre bilimci farkına vararak.
Fotoğraf çek Dağcılık
Peyzaj mimarı
Astronom Seyahat et Kamp yapma
Hayvan
terbiyecisi İzle Su altı inceleme
Botanikçi
Organik kimyacı Bitki yetiştir Akvaryum bakımı
Meteoroloji
mühendisi Hayvan eğit Fotoğrafçılık
Arkeolog
Koleksiyon yap
Tıp
Fotoğrafçı
Araştır
Dağcı
İzci Keşfet
 BARIŞ MANÇO
KİŞİLERARASI ZEKAYA
ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR.
 KİŞİLER ARASI – SOSYAL İNSAN
(İnsan, ilişki ve uyum zekası.)

Doğal bir lider olarak görünür, organizasyonların baş elemanıdır.

Grup içerisinde işbirlikçi çalışır, bir şeyler anlatmaktan hoşlanır.
İki ya da daha fazla yakın arkadaşları vardır.
Diğerleri onu arkadaşlık için ararlar.
Farklı kültürler, farklı yaşam tarzları konusunda çok meraklıdır.
Çok küçük yaşlarda bile toplumsal ve politik sorunlarla ilgilenebilir.
Güçlü bir espri yeteneğine sahiptir.

Farklı ortamlara, farklı insan topluluklarına girdiğinde kolaylıkla uyum sağlayabilir.

Problemi olan arkadaşlarına öğütler verir.
Başkalarını düşünür, başkalarına önem verir ve onlar için endişelenir.
Sözel ve bedensel dili etkili bir biçimde kullanı.
Dinlemeyi sever, empati kurar.
İnsanların her tür davranışına karşı kabul edicidir.
Yaşıtlar ile ya da farklı yaş grupları ile olmaktan zevk alır.
Diğer insanları konuşmaları ile etkiler, ikna eder.
Davranışlarının sonuçlarını değerlendirebilir.

Sosyal faaliyetlere katılmaktan zevk alır.

Kulüp, dernek ve komitelerde zevkle çalışır.
Grup ve takım çalışmalarından, çok özel ve mükemmel ürünler ortaya çıkarmaktan zevk
alır.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

İş adamı Gözle Sinerji oluşturarak. Hayat bilgisi Öğrenci konseyi

Dini lider Paylaş Kol çalışmaları
Öğretmen Değiştir Sempati kurarak. Sosyal Takım oyunları
Organizatör Tartış bilgiler İzci kampları
Politikacı Katıl İşbirliği yaparak. Grup projeleri
Satıcı Görüş Halk oyunları Kukla gösterileri
Danışman İşbirliği yap Kaynaşarak. Tartışma grubu
Antropolog Yardım et Beden Mektup arkadaşı
Sosyolog Öğret Konuşup, iletişim kurarak. eğitimi Gezi
Doktor Takım kur Yarışmaya katılma
Parti lideri Yönlendir Tiyatro
Talk showcu Arabulucu ol Ders çalıştırma
Pazarlamacı Empati kur Beyin fırtınası
Hemşire Çatışma çöz Klüp kurma
Sosyal İkna et
çalışmacı
Yönetim
İşletme
Psikolog
Rehberlik
uzmanı
Psikiyatrist
BİR ŞEY DAHA VAR
BÜTÜN YAPTIKLARINDAN BAŞKA
BİR IŞIK DAHA VAR
BÜTÜN IŞIKLARDAN BAŞKA
HİÇ BİR YAPTIĞINLA YETİNME,
GEÇ ÖTEYE
BiR ŞEY DAHA VAR MUTLAKA
YAPTIKLARINDAN BAŞKA.
ÖMER HAYYAM

ONU KENDİNİZDE BULACAKSINIZ...

BAŞKA NEREDE ARAYABİLİRSİNİZ Kİ?
ZEN
 KİŞİSEL – İÇSEL İNSAN
(Ben, karakter ve kişilik zekası)

Gardner bu zeka türünün çok özel olduğunu ve diğer zeka türlerinin tümünü kapsadığını
savunmaktadır.
Bağımsızlık duygusu güçlüdür, kendi başlarına buyruktur.
Güçlü ve zayıf yönlerini tanır, kendini aşmaya çalışır.
Yaşamdaki motivasyon kaynakları olan hedeflerine ulaşmak için gerçekçi amaçlar oluşturur.
Hobileri vardır.
Hatalarından ve başarısızlıklarından öğrenebilir.
Kendi ilgi ve becerilerinin farkındadır.
Kendini sever ve kendisiyle gurur duyar, öz saygısı yüksektir.
Meditasyon yapmaktan hoşlanır.
Hayallerden zevk alır.

İlgi duydukları şeyler ya da hobiler hakkında pek fazla konuşmaz.

Hislerini eksiksiz, abartmadan olduğu gibi söyler.
Kendi içinde bir değer ve anlayış sistemi oluşturur.
Her şeyde kendinden bir parça arar.
Yaşam felsefesini oluşturmaya yönelik bir arayış içindedir.

Genelde tek başına çalışmayı ve oynamayı tercih eder.

Yalnız kalmaktan hoşlanır ve kendi iç dünyasını düşünür.
Yaşadığı her olay veya deneyim üzerinde çok fazla düşünür.
 MESLEK EYLEM ÖĞRENME YOLU DERS DERS DIŞI

Psikolog Dinle Tek başına. Kompozisyon İlgi grupları

Dini lider Anla
Araştırmacı Ölç Yoğunlaşarak. Matematik Bilgisayar
Kuramcı Değerlendir
Felsefeci Eleştir Duygu ve düşüncelerinin Türkçe Bulmacalar
Şair İfade et farkına vararak.
İlahiyatçı Günlük yaz Din bilgisi Filmler
Politik lider Amaç belirle Ruhsal gerçekliklerin
Sanatçı Hayal et farkına vararak. Resim Okuma köşeleri
Zanaatçı Bireysel çalış
Yazar Düşün Düşünmeyi düşünerek. Kişisel öğretim
Psikoterapist Duyumsa
Sosyal Planla Benliğini geliştirerek. El sanatları
hizmet Sessiz kal
uzmanı Özgün bireysel
İş adamı etkinlikler yaparak.
Ressam
Heykeltıraş
 ZEKA,

NE YAPACAĞIMIZI
BİLMEDİĞİMİZ ANDA
KULLANDIĞIMIZ ŞEYDİR.

J. PIAGET
 III. BÖLÜM
ETKİNLİKLER
Zeka alanlarını geliştirmeye yönelik
etkinlikler.
 SÖZEL-DİLSEL ETKİNLİKLER

Şiir (ezberden yada değil), deneme, kısa hikaye, oyun, okuma parçası şiir okumak.
Bir kavramı “nesi var?” etkinliğiyle ele almak.
Sessiz okuma, öykü yazma, hikaye, diyalog tamamlama çalışmaları yapmak.
Karikatür, çizgi film çalışmaları yapmak.
Konuşma, doğaçlama, çapraz bulmaca, yaratıcı yazma çalışması yapmak.
Bilgisayarda yazmak, internet (e-mail) çalışmaları yapmak.
Kukla tiyatrosu yapmak.
Meslek atfı yapmak (işlenen konuyu çağrıştıran bir meslekle bağlantı kurmak).
Akrostiş, Venn Şeması, konuşma baloncukları kullanmak.
Konuyla ilgili bir fıkra anlatmak; sözcük oyunu oynamak.
Konuda geçen başlıca terimleri içeren bir sözlük oluşturmak.
Konuşma metni, gazete makalesi, ikna edici bir yazı yazmak.
Otobiyografi, biyografi yazmak.
Konuya ilişkin mektup yazmak.
Komik yazılar yazmak; bir ses kaseti hazırlamak.
Bu zeka alanında ünlü birisini (yazar) araştırarak rapor hazırlamak.
Slogan veya reklam kampanyası yazmak; konuya ilişkin bir slogan yaratmak.
Sınıfta dergi, magazin inceleyip tartışmak.
Akran öğretiminden yararlanmak (okuma, yazma çalışmaları).
 MANTIKSAL-MATEMATİKSEL ETKİNLİKLER

Beyin fırtınası yapmak; sınıflandırmak; kategorize etmek.

Benzerlikler ve farklılıklar bulmak; olayları sıraya koymak.
Deney yapmak; şifre çözmek; soyut semboller kullanmak.
Hikaye, mantık problemleri çözmek; hipotezler test etmek.
Tümdengelim/tümevarım düşünme tekniklerini kullanmak.
Grafik düzenleyiciler, bilgisayar yazılımları kullanmak.
Hesap makinesi, pusula, sayaç, abaküs kullanmak.
Zaman çizelgesi yaratmak; web sayfası hazırlamak.
Verilerden grafik oluşturmak; grafik kağıdına çizimler yapmak.
Elektronik aletleri parçalarına ayırmak; tangram oynamak.
Geometrik şekillerle kesme yapıştırma yapmak.
Oyuncak paralar yapmak; bir sınıf bankası kurmak.
Bir bütçe oluşturmak; gelecekle ilgili tahminler yapmak.
Zamanlı yarışlar düzenlemek.
Matematik bulmacaları yapmak; soru bankası oluşturmak.
Herhangi bir nesnenin modelini yapmak.
Futbolcuların isabetli şut ortalamalarını tahmin etmek.
Venn şeması oluşturmak; bir kod sistemi geliştirmek.
Makale analizi yapmak; tartışma ekipleri oluşturmak.
Cevaplara soru oluşturmak.
 GÖRSEL-UZAMSAL ETKİNLİKLER

Kolaj yapmak; broşür, logo, elbise tasarımı yapmak.

Hikaye/matematik problemi resimlendirmek.
Hareketli bir nesne, poster; kukla yapmak.
Perspektif, gölgelendirme, renklendirme uygulamaları yapmak.
Fotoğraf çekmek; video kaydı yapmak.
Bilgisayar yazılımları kullanmak; kitap/CD kapağı tasarlamak.
Gözünde canlandırmak; hayali egzersiz yapmak.
Diyagram/akış haritası, plan yapmak; kavram haritası çıkarmak.
Üç boyutlu nesneler çizmek; çizgi film/karikatür yapmak.
Resim çizmek/boyamak; duvar resmi yapmak.
Slayt gösterisi yapmak.
Sanat galerilerine gezi düzenlemek.
Pantomim yapmak.
Kum boyama yapmak.
Flaş kartlar yapmak.
Misafir konuşmacılar getirmek.
Bir harita yapmak veya okumak.
Mesafe tahmininde bulunmak.
 MÜZİKSEL-RİTMİK ETKİNLİKLER

Sesler ve melodiler kopyalamak; müzikle ilgili bilgisayar yazılımı kullanmak.

Video gösterisi yapmak; ses efektleri kullanmak.
Müzikal bir kolaj oluşturmak; şarkı yazmak.
Sınıfça müzik aleti çalmak; dans etmeyi/ritim tutmayı öğretmek.
Matematikle ilgili şarkılar söylemek.
Sese, ritmik kalıplara duyarlılık geliştirmek; sesler, titreşimler keşfetmek.
Farklı kültürlerin müziğini dinleyerek onları tanımak.
Bir müzisyen, bir enstrüman veya bir müzik akımı hakkında bir rapor yazmak.
Sözcükleri cıngıllara dönüştürmek.
Duyguları müzikle anlatmak.
Enstrümantal bir gösteri sunmak.
Fon müziği kullanmak; müzikle bütünlük sağlamak.
Çalışırken müzik dinlemek.
Geçmiş dönemlere, çağlara ait müzikleri dinlemek.
Kulaklıkla müzik dinlemek.
Hyper-stüdyo ve slayt gösterileri izlemek.
Müzikallere gitmek.
Misafir konuşmacılar, şarkıcılar, besteciler getirmek.
 BEDENSEL-KİNESTETİK ETKİNLİKLER

Kostümler hazırlamak, drama oynamak; kelime, kavram canlandırmak.

Dans, hareket sırası üretmek, koreografi yapmak.
Öğrencilere aktif olarak katılabilecekleri deneyimler sunmak.
Kavramları hareketlerle veya oluşumlarla betimlemek.
Konuşmaksızın bir görev yapmak; pantomim sergilemek.
İşaret dili öğretmek; sessiz sinema oyunu oynatmak.
Bitkileri, hayvanları dikkatlice incelemek.
Tek ayak üzerinde sekmek, atlamak, zıplamak. (İp atlamak.)
Açık mekanda çalışmak; alan gezileri düzenlemek.
Okul çevresinde fotoğraf safarisi yapmak.
Somut nesnelerle matematik yapmak; öğrenme materyalleri keşfetmek.
Bu zeka alanında ünlü birisi hakkında bir rapor yazmak.
Küçük motor becerisi öğretmek; yap-boz yapmak.
Öğrencilerin hareketlerini işe dahil etmek; jest ve beden dili kullanmak.
Sırada otururken egzersizler yapmak; manipülatifler kullanmak.
İnteraktif okuma yapmak; rol canlandırmak.
Enstrümanlarla eşleme yapmak.
Büyük bloklardan grafikler oluşturmak.
Davullar/ıslıklarla halk oyunları oynamak.
Vücut heykelleri yapmak.
 DOĞA ETKİNLİKLERİ

Küçük bir doğa gezisi, nehir, göl, doğal park ziyareti, kamp yapmak.
Doğayla ilgili videolar seyretmek; bir doğa videosu yapmak.
Taş, yaprak koleksiyonu yapmak.
Sınıflandırma sistemi oluşturarak renk, boyut, form, işlev özelliklerine göre
sınıflandırmalar yapmak.
Doğal nesneleri kategorize etmek (yapraklar, hayvanlar, bitkiler, çiçekler, böcekler,
taşlar, mineraller).
Doğal olmayan nesneleri sıraya koymak, kategorize etmek (düğmeler, civatalar).
Doğadan fotoğraflar çekmek; bahçe düzenlemek.
Bir doğal olgu hakkında rapor yazmak. (hayvan, bitki, flora, fauna)
Bu zeka alanında ünlü birsi hakkında rapor yazmak.
İşlenilen konuyu doğayla ilişkilendirmek.
Meteorolojik aletler göstermek.
Karınca çiftliği göstermek.
Mercekleri, büyüteçleri, ağaç kabuklarını, meyve-sebze çekirdeklerini incelemek.
Bir doğa olayındaki değişimleri kaydetmek; seyir defteri tutmak.
Yağmur sesi dinlemek.
 KİŞİLER ARASI-SOSYAL ETKİNLİKLER
Takımca sunuş yapmak; takım hedefleri oluşturmak.
Karşılıklı röportaj yapmak.
Etkin dinleme uygulamaları yapmak.
Sıra beklemeye dayalı uygulamalar yapmak.
Birinin rolünü üstlenmek.
Gerçek veya hayali çatışmalar çözmek; eşli tartışma yapmak.
Bir talkshow/oyun gösterisi hazırlamak; roller veya görevler vermek.
Bu zeka alanında ünlü birsi hakkında rapor yazmak.
Gösterilen bir sosyal sorunu çözmek.
Bir beceri/tutum öğretmek.
Dinleyicileri birbirleriyle etkileşim haline getirmek; katılımlarından yararlanmak.
Konuyu kişisel ilişkilere dayalı hale getirmek.
Soru avlama takımları oluşturmak.
Simülasyonlar yapmak.
Gruplar oluşturarak müzik aletleri çalmak; birlikte bir yemek hazırlamak.
Alt sınıflardaki öğrencilere öğretim yapmak; akran öğretimi yapmak.
Deney düzenlemek; bir olay planlamak.
Spor takımları oluşturmak
Video kaydediciler kullanmak.
Orijinal grup hikayeleri oluşturmak.
 KİŞİSEL-İÇSEL ETKİNLİKLER
Yapılacaklar listesi tutmak; işleri öncelik sırasına koymak.
Hareket planı yapmak.
Hedefler belirlemek ve onlara ulaşmaya çalışmak.
Konu, durum hakkında duygular tanımlamak.
Günlük veya seyir defteri tutmak.
Meditasyon yapmak; sessiz çalışmak.
Rüyaları kaydetmek, analiz etmek.
Alternatifleri değerlendirmek.
Alternatifler arasından seçimler yapmak.
İstekler/ihtiyaçlar hakkında yazı yazmak.
Gevşeme alıştırmaları yapmak.
Otobiyografi, kişisel şiirler yazmak.
Bir durumu savunmak.
Sevdiğin, sevmediğin şeyleri ifade etmek.
Varsayıma dayalı ahlaki ikilemlere tepki vermek.
Konuyu kişisel yaşamla ilişkilendirmek.
Her şeyi bırak ve oku çalışması yapmak.
Sınıf kütüphanesi, kitap rafları düzenlemek.
Bireyselleştirilmiş öğretim uygulamak.
Farklı sınıflardan öğrencilerle öğretim uygulamak.
 KAYNAKÇA:
Selçuk, Z., Kayılı, H., Okut, L. (2002) Çoklu Zeka Uygulamaları.Ankara:
Nobel Yay.
Analaticket, (2000)
http://adana.meb.gov.tr/SAYFALAR/cokluzeka2.htm
http://ozelegitim.sitemynet.com/index.htm
http://okulpdr.sitemynet.com/cokluzeka.htm