Bab 8

Islam Hadhari
dan Hubungan
Etnik
 Hasil Pembelajaran
• Menghuraikan pendekatan Islam Hadhari
dalam konteks hubungan etnik.
• Menjelaskan pendekatan Islam Hadhari
dalam menyatupadukan masyarakat seiring
dengan nilai-nilai sejagat yang diamalkan
oleh agama-agama lain.
• Menerangkan perbezaan agama yang perlu
dihormati dan nilai-nilai sejagat yang boleh
dikongsi bersama.
 Pengenalan
• Agama – penanda jati diri masyarakat
Malaysia.
• Prinsip Rukun Negara pertama –
“Kepercayaan Kepada Tuhan.”
• Perkara 3 dalam perlembagaan – Islam
sebagai agama Persekutuan tetapi
agama-agama lain boleh diamalkan
dengan aman dan damai.
 Agama Islam dan Agama-
agama lain di Malaysia
• Islam memberi penekanan penting kepada
keamanan di antara semua umat manusia.
• Ia menerima pluralisme umat manusia
dengan positif.
• Nilai murninya diserap ke dalam pentadbiran
negara melalui Dasar Penerapan Nilai-nilai
Islam.
• Nilai universal seperti sifat mencintai
keamanan dan setia kawan sesama
manusia – tema utama dalam kebanyakan
agama – Kristian, Buddha, Hindu,
Konfusianisme, Sikhism dan sebagainya.
 Agama Islam
• Agama yang diturunkan di Mekah.
• Islam telah lama bertapak di Dunia Melayu
dan menjadi agama anutan majoriti.
• Makna Islam – salima (b. Arab) –
keamanan, ketulenan, penyerahan dan
ketaatan.
• Monoteisme.
• Agama wahyu – berdasarkan al-Quran
sebagai sumber rujukan utama.
• Hadis – catatan aktiviti Nabi Muhammad.
• Juga beriman dengan Rukun Iman dan
Rukun Islam – kesimpulan al-Quran dan
Hadis.
• 6 perkara dalam Rukun Iman:
1.Beriman kepada Allah
2.Beriman kepada Rasul
3.Beriman kepada kitab-kitab Allah
4.Beriman kepada Malaikat
5.Beriman kepada Hari Kiamat
6.Beriman kepada Qada’ dan Qadar
• 5 perkara dalam Rukun Islam:
1.Mengucap dua kalimah syahadar
2.Menunaikan sembahyang lima waktu
3.Menunaikan zakat
4.Menunaikan puasa di bulan Ramadhan
5.Menunaikan haji
 Agama Buddha
• “yang bebas daripada kejahilan” (b.
Sanskrit).
• Pengasas – Siddharta Gautama Buddha.
• Antara agama yang terawal bertapak di
Dunia Melayu.
• Ajaran utama: Empat Kebenaran Mulia.
1. Penderitaan atau kesengsaraan hidup
adalah lumrah alam
2. Penderitaan berpunca daripada nafsu
3. Bagi mengelakkan penderitaan –
mengatasi nafsu
4. Untuk mengatasi nafsu – mengikut Jalan
Mulia Berlapis Lapan.
• Matlamat akhir – melepaskan diri daripada
pengabdian kelahiran semula dan
mencapai nirwana – ketenangan dan
kebahagiaan abadi.

Agama Hindu
• “undang-undang abadi” (b. Sanskrit)
• Bertapak di Alam Melayu sejak abad 1.
• Tidak mempunyai pengasas atau satu
kitab suci.
• Rujukan – kitab Veda (Rig, Sama, Yajur
dan Atharva), karya-karya ajaran
(Upanishads dan Bhagavad Gita).
• 3 dewa utama (Trimurthi) – Brahma, Visnu
dan Siva.
• Konsep utama:
• Dharma – tugas insan
• Samsara – putaran berulang
• Karma
• Moksha – kebebasan dari Samsara –
matlamat akhir orang Hindu.
• Cara untuk mencapai adalah banyak,
antaranya ialah melalui yoga.
 Agama Kristian
• Orang Portugal dan Sepanyol (Katolik)
memperkenalkan di Alam Melayu.
• Abad 17 – Belanda memperkenalkan
Protestant.
• Watak utama – Jesus Christ
• Kitab Suci (Holy Bible) – Old Testament
dan New Testament.
• Percaya kepada:
• Monoteisme – satu tuhan – pencipta seluruh
alam
• Konsep “trinity” – tuhan bapa, tuhan anak
dan tuhan “Holy Spirit”
• Mencintai Tuhan dan melayan semua orang
secara adil dan aman
• Menikmati kehidupan abadi
 Pendekatan Islam
Hadhari
• Diperkenalkan oleh PM di Perhimpunan
Agung UMNO kali ke-55 - 23 Sept 2003.
• Bukan satu ajaran atau mazhab baharu.
• Satu pendekatan untuk:
• menjelaskan kesempurnaan ajaran Islam;
• membawa kemajuan kepada semua lapisan
masyarakat tanpa mengira etnik dan anutan
agama.
 Makna “Hadhari”
• “yang bertamadun” atau “Islam yang
menekankan aspek tamadun”
• Istilah “hadharah” – keseimbang kemajuan
antara aspek material dan spiritual.
• Menekankan nilai-nilai positif seperti
keadilan, keamanan dan berkasih sayang.
 Tujuan dan Pendekatan Islam Hadhari
• Tujuan utama – memperkasakan umat
Islam supaya berupaya menghadapi
cabaran – meliputi keseluruhan masyarakat
Malaysia.
• Menjana kecemerlangan ummah dan
seterusnya membina peradaban dan
ketamadunan insan yang meliputi aspek
jasmani dan rohani.
 Ke arah Membentuk Masyarakat Hadhari
• Matlamat utama pembentukan masyarakat
Hadhari – untuk membangunkan warga
Malaysia menurut acuan sendiri –
berdasarkan 10 Prinsip Utama:
1.Keimanan dan ketakwaan kepada Allah
SWT;
2.Kerajaan yang adil dan beramanah
3. Rakyat yang berjiwa merdeka;
4. Penguasaan ilmu pengetahuan;
5. Pembangunan ekonomi yang seimbang
dan komprehensif;
6. Kehidupan berkualiti;
7. Pembelaan hak kumpulan minoriti dan
wanita;
8. Keutuhan budaya dan moral;
9. Pemeliharaan alam semula jadi;
10.Kekuatan pertahanan.
• Umumnya, kerajaan ingin mewujudkan
sebuah masyarakat yang progresif, aman
dan makmur dengan keadilan yang sama
rata.
• Prinsip 7 – menekankan penghormatan
besar perlu diberikan kepada setiap
agama.
 Asas-asas Hubungan Etnik
dalam Konteks Agama
• Prinsip dalam Islam Hadhari sesuai dengan
nilai sejagat agama lain di Malaysia. Adab dan
asas termasuk:
• Berkenal-kenalan
• Persefahaman
• Bekerjasama
• Persaudaraan
• Berkasih Sayang
• Saling Menjamin
 Aplikasi Hubungan Etnik dalam
Kehidupan Masyarakat Malaysia
• Asas hubungan etnik tadi dapat
diwujudkan dengan langkah-langkah
berikut:
• Kemesraan dalam Berkomunikasi
• Budaya Ziarah-Menziarahi
• Mengambil Berat
• Memulia dan Menghormati Seseorang
• Menghormati Jiran
 Kepentingan Hidup Maju
Melalui Perhubungan dan
Kerjasama Pelbagai Etnik

• Memenuhi tuntutan hidup – perlu

kerjasama antara satu sama lain.
• Tidak bergantung kepada orang lain –
tidak memanipulasi orang untuk
kepentingan sendiri.
 Kesimpulan
• Agama – penting untuk semua kaum dan
faktor yang menentukan jati diri sesuatu
kaum.
• Terdapat banyak persamaan dari segi nilai
sejagat.
• Pendekatan Islam Hadhari sebagai usaha
kerajaan menyatupadukan masyarakat harus
diperjelaskan dengan sebaik-baiknya kepada
semua lapisan masyarakat.