MIŠIĆNI SISTEM

50% telesne mase

 Funkcija

Pokreti

Tela
Zidova cevastih organa
Krvi
 Mišićni sistem

Čine mišići
Poprečnoprugasti
Glatki
Srčani mišić*

*Po morfološkoj gradju poprečno prugasti

Po funkciji sincicijum (kao jedna ćelija)
Osobine mišića

Elastičnost

Razdražljivost

Kontraktilnost
 Kontrola mišića

Poprečnoprugasti (skeletni)
pod kontrolom volje
Glatki
pod kontrolom vegetativnog n.sistema i
humoralnih faktora
Srčani mišić
sopstveni, sprovodni sistem srca
modifikacija: vegetativni n.s
POPREČNOPRUGASTI
Skeletni mišići
Skeletni mišići

Mišićno
nervno
vezivno tkivo
Pripojeni za kosti
 Skeletni mišići

Ćelije duge i poredjane paralelno, pričvršćene

za skelet, (po grupama obavijenim vezivnom
ovojnicom)
funkcionišu nezavisno

Ukupna snaga mišića je zbir snaga kontrakcija

motornih jedinica
 Skeletni mišići

Mišić se sastoji od
Više mišićnih snopova
(Obavijeni vezivom – perimiozin)

Snopovi od više mišićnih vlakana – ćelija

(Svaka ćelija obavijena vezivom – endomiozin)
SKELETNI MIŠIĆ
 Mišićna ćelija

Izdužene vlaknaste ( vlakno- fibra)

Sarkolema
Sarkoplazma u njoj
Kontraktilni proteini (veći broj)
aktin i miozin (mikrofibrili,miofibrili)
Sarkoplazmatski retikulum
Mnoštvo mitohondrija.
jedra
 Kontraktilni proteini

Aktini i miozini

delimično se preklapaju i daju izgled

naizmenično svetlih i tamnih pruga
(I aktinski- svetlo, A miozinski- tamno)
 Organizacija kontraktilnih proteina

Krajevi aktinskih filamenata pričvršćeni za Z

disk i preklapaju se sa miozinskim.
Z disk čine filamentozni (končasti) proteini koji
pričvršćuju miofibrile jednu za drugu
Deo miofibrile ili celog mišićnog vlakna
izmedju dva Z diska zove se sarkomera
 Inervacija p.p.mišića

Jedan Nervni završetak Motorna jedinica (jedan

(aksona) motornog neuron) Akson
nerva m.neurona
sarkomera
neuromišićna spojnica
motorna ploča
n.završeci

Mišićne ćelije
Mišićna ćelija
 Funkcija p.p.mišića

Kontrakcije

koje omogućavaju pokrete tela, skeleta (skeletni)

(pokrete jezika, ždrela, larinksa,sfinktera......)

 Mehanizam mišićne kontrakcije

1. Akcioni potencijal motornog nerva izaziva

lučenje acetilholina (na nervnom završetku ) na
sarkomeru

2. Acetilholin otvara kanale na membrani mišićne ćelije

3. kroz koje prolazi Na+ u ćeliju, nastaje
4. Akcioni potencijal membrane mišićne
ćelije
 Mehanizam mišićne kontrakcije

5. A.P izaziva oslobadjanje Ca 2+ iz

sarkoplazminog retikuluma

6.Ca 2+ izaziva privlačne sile izmedju aktinskih

i miozinskih vlakana koja klize jedna preko
drugih, što je proces kontrakcije.
Za kontrakciju potrebna energija (ATP)
7. Vraćanje Ca 2+ u SR, prestanak kontrakcije
 Tipovi mišićnih kontrakcija

Izometrijska kontrakcija (ista dužina, menja se

tonus)
U mišićima koji održavaju uspravan stav,
ravnotežu i snagu (mišići duž kičmenog
stuba, antigravitacioni mišići)
Izotonična kontrakcija (isti tonus, menja se
dužina)
 u mišićima koji pokreću kosti (menjajući
dužinu)
 Kontrola kontrakcije skeletnih mišića

Pod kontrolom somatskog nervnog sistema

Kontrhuje se samo jedno mišićno vlakno po

zakonu “sve ili ništa”

Veličina kontrakcije zavisi od broja podraženih

motornih jedinica. ( motoneurona)
Kontrola kontrakcije skeletnih mišića

Tonus mišića u miru obezbedjuje gama-

eferentnim sistemom
 i  motoneuroni
Prprioceptori skeletnih mišića

Mišićno vreteno
Informacije o dužini
mišića

Goldžijevi tetivni
receptori
Informacije o tonisu
mišića
Sveukupna kontrola skeletnih mišića

kičmena moždina
moždano stablo
bazalne ganglije
mali mozak
kortikospinalni sistem
GLATKI MIŠIĆI
 Glatki mišići

1.VISCERALNI – jednojedinični (jednojedarni)

 U zidovima digestivnog, respiratornog,
urogenitalnog trakta, izvodnim kanalima egzokrinih
žljezda, zidova krvnih sudova.

2. VIŠEJEDINIČNI (višejedarni)
-u zidovima velikih krvnih sudova i u oku
m.cilijaris, m.dilatator i sphincter pupillae
 Funkcija glatkih mišića

Ulazak Ca ++ (manje Na+ ) u ćeliju je uzrok

akcionog potencijala
Kontrakcije
koje omogućavaju
pokrete zidova cevastih organa
(vazokonstrikcija, bronhokonstrikcija,
peristaltika....)
 Kontrakcije glatkih mišića

Jednojedinični (jednojedarni)

Nervi luče n.transmiter u medjućelijski prostor,

koji započinje akcioni potencijal
koji se prenosi sa jednog na drugo vlakno
Izazivanje akcionog potencijala
glatkih mišićnih ćelija
1.Nerv koji
oslobađa
neurotransmiter u
međućelijski
prostor

2.Humoralne
supstance
3.Istezanje mišića
 Kontrakcije glatkih mišića

Višejedinični (višejedarni)

Svako vlakno funkcioniše nezavisno

Kontrola kontrakcije glatkih mišića

1.Nervna
Neurotransmiteri : acetilhilin (parasimp.) i
adrenalin (simp.) deluju antagonistički.
 Pojedinačno, oba mogu delovati

ekscitatorno ili inhibitorno

2.Hormonalna
Vasopresin (ADH), oksitocin, adrenalin
 Kontrola kontrakcije glatkih mišića

3.Istezanje mišića, do odredjene granice izaziva

spontanu pojavu akcionog potencijala

4.Nedostatak kiseonika, višak ugljendioksida,

smanjenje pH; inhibitorno na mišiće manjih
krvnih sudova (vasodilatacija)
Srčani mišić
 Srčani mišić

Poprečno prugasti

Srčana mišićna vlakna su niz mišićnih ćelija

serijski vezanih jedna za drugu.
Vlakna se dele i prepliću medjusobno

Ćelijske membrane spojene mostovima gde je

400 puta manji električni otpor
Histološka slika srčanog mišića
 Srčani mišić
Zbog ovoga se
akcioni potencijal sa jedne širi na sve
mišićne ćelije i srčani mišić
funkcioniše kao (jedena ćelija)
sincicijum,
po zakonu “sve ili ništa”
Ulazak Ca ++ (manje Na+ ) u ćeliju je uzrok akcionog
potencijala
 Sprovodjenje akcionog potencijala

 Brzina sprovodjenja akcionog potencijala

u mišićnim ćelijama pretkomora i komora je
30-40cm/sec

 10 puta sporije nego u skeletnom mišiću,

oko 300 puta sporije nego u mijelinskim n.
vlaknima
 Srčani mišić

Povezanost mišićnih ćelija čini

funkcionalni sincicijum pretkomora

i
funkcionalni sincicijum komora,

koji su medjusobno odvojeni fibroznim tkivom

 Srčani mišić

Funkcionalno
pretkomorski
komorski sincicijum

Funkcionalnu povezanost celog srca

obezbedjuje sprovodni sistem
(SA čvor, internod.vkna, AVčvor, Hisov snop, Purkinjeva
vlakna i P.ćelije)
Sinoatrijalni čvor (SA)

spontana podražljivost,

obezbedjuje automatizam,

predvodnik srčanog ritma

 SA čvor

Membranski potencijal mišićnih ćelija srca je

-80 do -90mV,

a SA čvora - 50 do - 60mV
Akcioni potencijal nastaje kad vrednost
m.m.potencijala dostigne vrednost
- 40mV
 Funkcija srčanog mišića

Kontrakcije
Koje omogućavaju
kretanje krvi u zatvorenom sistemu krvnih
sudova (CVS)
 Kontrakcija srčanog mišića

Energija za rad s. mišića

95% iz ATP-a, koji potiče
iz razgradnje masnih kiselina (75%)
i ugljenih hidrata (25%)
 Kontrakcija srčanog mišića
Akcioni potencijal uzrokuje ulazak Ca 2+ u
miofibrile iz ekstracelularne tečnosti, i traje duže
nego u skeletnim mišićima

Akcioni potencijal mišića komora ima oblik

platopotencijala, odložena repolarizacija

Kontrakcija srčanog mišića započinje odmah

po početku depolarizacije
Plato potencijal
 Funkcija srčenog mišića

Kontrakcija pretkomora
Istiskivanje krvi iz pretkomora u komore
Kontrakcija komora
Istiskivanje krvi iz komora u sistemski i plućni
krvotok