You are on page 1of 17

PANDUAN MERAWAT JANAZAH

( ‫) اَ ْل ِو َجازَ ةُ ِفى تَ ْج ِهي ُِْز ْال َجنَازَ ُِة‬


Hukum
Fardhu/wajib kifayah

Materi
 Memandikan
 Mengkafani
 Menshalati
 Menguburkan
MEMANDIKAN
Dasar hukum & tata cara Siapa yg berhak
memandikan?
 Sesuai dg wasiat
ُ‫سا ا َ ْو‬ًُ ‫لَثًا ا َ ُْو خ َْم‬ ُ َ ‫اِ ْغ ِس ْل ِن ْي َها ث‬ mayat
َُ ‫ن َرأَيْتنُ ذَ ِل‬
‫ك‬ ُْ ِ‫ك ا‬ ُْ ‫ا َ ْكث َ َُر ِم‬
َُ ‫ن ذَ ِل‬  Satu jenis kelamin
‫ن فِى‬ َُ ‫اجعَ ْل‬
ُْ ‫ِب َماءُ ِو ِس ْدرُ َو‬  Jujur
ُْ ‫ش ْيئًا ُِم‬
‫ن‬ َ ‫األ َ ِخ َر ُِة َكاف ْو ًرا ُا َ ُْو‬  Amanah
ُ‫َكاف ْور‬  Mengerti
 Mendapat pahala
} ‫{ رواه مسلم‬
Perlengkapan Petugas  Sabun, bunga, daun
 Kacamata bidara & kapur barus
 Shampoo, daun siri &
 Penutup hidung cotton bood
 Pelindung tubuh  Potongan kapas,
 Sarung tangan sehelai kain, handuk
 Sepatu bot dan jarik
 Ruangan tertutup
Peralatan memandikan
 Papan pembaringan
 Tiga pelepah pisang
 Tiga ember berisi air
 Cebok atau gayung
Prosesi Memandikan:  Mengkaramasi rambut
 Membaringkan mayat kepala
atas papan  Membersihkan tgn kmd
 Wajah mayat dihdpkan kaki
ke arah kblat  Menyiram tbh
 Melepas pakaian  Mewudhukan
 Menutup aurat  Memandikan mayat
 Menyiram tbh dg air dg menyiramkan air
 Membersihkan kotoran bunga, kapur barus ke
Dlm perut, lubang- sekujur tbh
lubang, kuku tgn &  Dikeringkan dg handuk
kaki & bulu-bulu  Diselimuti dg kain
MENGKAFANI
Dasar hukum & Tata Kriteria Kain Kafan:
cara:  Dibeli dr harta pusaka
mayat
ُ ‫صلى‬
‫للا‬  Berwarna putih
َ ِ‫للا‬ ُ ُ‫ن َرس ْول‬ َُ ‫ك ِف‬
 Mutunya bagus
ُ‫سل َُم ِفى ثَلَث َ ُِة ُا َثْ َواب‬
َ ‫علَ ْي ُِه َو‬َ
 Harga terjangkau
َ‫ل‬ُ ‫ْسُ ُِف ْي َها قَ ِمُْيصُ َو‬ َ ‫ِبيْضُ لَي‬  Menutupi sluruh
ُ‫ِع َما َمة‬ tubuh
} ‫{ رواه مسلم‬  Dibubuhi wewangian
 Tdk lbh dr tiga lapis
‫‪Dasar mengkafani mayat wanita‬‬

‫صلى ُ‬
‫للا‬ ‫للاِ َ‬ ‫ل ُ‬ ‫ت َرسو ُِ‬ ‫ل أمُ كُْلثومُ ِب ْن َُ‬ ‫ن غَس َُ‬ ‫ك ْنتُ فِي َم ُْ‬
‫طانَا‬ ‫ان أَولُ َما ُأ َ ْع َ‬ ‫سل َُم ِع ْن ُدَ َوفَاُتِ َها فَ َك َُ‬ ‫علَ ْي ُِه َو َ‬
‫َ‬
‫الد ْر َُ‬
‫ع‬ ‫سل َُم ْال ِحقَا َُء ثمُ ِ‬ ‫علَُْي ُِه َو َ‬
‫صلى للاُ َ‬ ‫للاِ َ‬‫َرسولُ ُ‬
‫تُ بَ ُْعدُ فِى الث ْو ُِ‬
‫ب‬ ‫ار ثمُ ْال ِم ْل َحُفَ ُةَ ثمُ أ ْد ِر َج ْ‬‫ثمُ ْال ِخ َم َُ‬
‫علَ ْي ُِه َُو َ‬
‫سل َُم‬ ‫صلى للاُ َ‬ ‫للاِ َُ‬‫ت َو َرسولُ ُ‬ ‫اآلخ ُِر قَالَ ُْ‬
‫ِ‬
‫ب َمعَهُ َكُفَن َها ينَا ِولنَا َها ُث َ ْوبًا ث َ ْوبًا‬ ‫َجا ِلسُ ِع ْن ُدَ ْالبَا ُِ‬
‫{رواه ابو داود }‬
Persiapan Sblm Mengkafani  Kain kafan dibubuhi
 Myt sdh dimandikan minyak
 Mengukur lebar & tinggi wangi/kapur barus
tbh myt  Letakkan kain kafan
sesuai urutan
 Menyediakan 3/5 tali
pengikat & penutup aurat  Papan (tmpt
berbaring)
 Menyediakan kain kafan 3
helai (lk) & 2 helai (pr)
 Menyediakan kerudung,
kain sarung & baju
kurung utk mayat wanita
Prosesi Mengkafani  Melipat kain kafan
 Angkat mayat kmd perlapis
dibaringkan  Dimulai dr sisi badan
 Taburilah tbh dg sblh kanan kmd sblh
pengharum kiri, dr kpl smp kaki
 Penutup aurat  Tali diikatkan sama
dikenakan rata pd sisi tbh sblh
 Lipatan/lekukan tbh & kiri
bagian yg berlubang,
sendi & mukanya diberi
kapas yg dibubuhi
wewangian
 Kedua tgn berada di
atas dada
MENSHALATI

Dasar hukum Syarat


 Suci dr hadis kecil &
hadas besar
ُ‫اِ ِبك ْم‬
ِ ‫ص‬ َ ‫صلُّ ْوا‬
َُ ‫علَى‬ َ  Suci badan, pakaian &
} ‫{رواه البخاري‬ tempat
Rukun Shalat Janazah Menshalati Mayat
 Niat  Myt sdh dimandikan &
 Berdiri jika mampu dikafani
 Takbir 4 kali  Myt di sblh barat imam
 Membaca surat al-  Imam berdiri lurus dg
Fatihah kpl (myt lk) & pusar
 Membaca shalawat (myt pr)
 Berdo’a untuk mayat  Dg suara pelan & baca
isti‘adzah
 Mengucapkan salam
 Tiga shaf/barisan
 Mulai shalat (menurut
rukun-rukunnya)
‫‪Pelaksanaan Shalat Jenazah‬‬
‫‪1. Berdiri‬‬
‫‪2. Berniat‬‬
‫‪- Laki-laki‬‬

‫ض ِكفَاُيَةُ َمأْم ْو ًما ‪:‬‬


‫ت ا َ ْربَ َُع ُت َ ْك ِبي َْراتُ فَ ْر َُ‬ ‫علَى َهذَ ْ‬
‫اال َم ِي ُِ‬ ‫ص ِلى َ‬ ‫ا َ‬
‫للِ تَعَالَى‬‫اِ َما ًما ِِ ُ‬
‫‪- Perempuan‬‬

‫ض ِكُفَايَةُ َمأْم ْو ًما ‪:‬‬


‫علَى َه ِذ ُِه ْال َم ِيت َ ُِة ا َ ْربَ َُع ت َ ْك ِبي َْراتُ فَ ْر َُ‬‫ص ِلى َ‬ ‫ا َ‬
‫للِ تَعَالَى‬ ‫اِ َما ًما ِِ ُ‬
3. Takbiratul ihram (kmd membaca al-Fatihah)
4. Takbir kedua, kmd membaca shalawat Nabi saw

ُ‫س ِي ِدنَا م َحمد‬ ُِ ‫علَى آ‬


َ ‫ل‬ َ ‫علَى‬
َُ ‫س ِي ِدنَا م َحمدُ َو‬ ُِ ‫ص‬
َ ‫ل‬ َ ‫اللهم‬
5. Takbir ketiga, kmd mendoakan jenazah
- Laki-laki

‫ع ْن ُه‬
َ ُ‫عف‬
ُْ ‫عافِ ُِه َوا‬ ْ ‫اللهم ا ْغ ِف ْرُ لَهُ َو‬
َ ‫ار َِ ْمهُ َو‬
- Perempuan

‫ع ْن َها‬ ْ ‫اللهم ا ْغ ِف ْرُ لَ َها َو‬


َ ‫ار َِ ْم َها َو‬
ُْ ‫عافِ َها َوا‬
َ ُ‫عف‬
‫‪6. Takbir keempat, kmd mendoakan jenazah‬‬
‫‪Laki-laki‬‬

‫لَ ت َ ْف ِتنُا بَ ْعدَهُ َوا ْغ ِف ْرلَنَا َُولَ ُه‬


‫لَ ت َ ْح ِر ْمنَا ا َ ْج َرهُ َو ُ‬
‫اللهم ُ‬
‫‪Perempuan‬‬

‫لَ ت َ ْف ِتنُا بَ ْعدَ َها َوا ْغ ِف ْرلَنَا َُولَ َها‬


‫لَ ت َ ْح ِر ْمنَا ا َ ْج َر َها َو ُ‬
‫اللهم ُ‬
‫)‪7. Kmd salam (menoleh ke kanan, ke kiri‬‬

‫علَيْك ُْم َو َر ِْ َمةُ ُ‬


‫للاِ َوُبَ َر َكاتهُ‬ ‫السلَمُ َ‬
‫‪MENGUBURKAN‬‬

‫‪Dasar hukum‬‬

‫‪25-‬‬ ‫ض ِكفَاتًا ‪ .‬ا َ ُِْيَءآ ًُء َوأ َ ْم َواتًا {المرسلت ‪:‬‬ ‫اَلَ ُْم ن َْجعَ ُِ‬
‫ل الَ ْر َُ‬
‫‪}26‬‬

‫ش ِه ُدَ‬ ‫اط َو َم ُْ‬


‫ن َ‬ ‫ْر ُ‬ ‫ش ِه ُدَ ْال َجنَازَ ُة َ َِتى ي َ‬
‫صلُى َعلَ ْي َها فَلَهُ قِي َُ‬ ‫َم ُْ‬
‫ن َ‬
‫ان { رواه مسلم }‬ ‫ن فَلَهُ ِقي َْرا َ‬
‫ط ُِ‬ ‫َِتى ت ْدفَ َُ‬
Tujuan Pemakaman Liang Kubur :
 Menjaga kehormatan  Digali dg dalam
mayat  Sunnah diperluas &
 Memelihara kesehatan diperindah
orang-orang yg msh  Liang lahat untuk
hidup tanah yang
keras/padat
 Liang cempuri untuk
tanah basah
berlumpur
Prosesi Pemakaman  Di bwh pipi,
 Dimasukkan ke kubur punggung, pantat,
dr arah kpl dan kaki diberi
bantalan dari
 Membaca do’a
gundukan tanah
 Liang ditutup dg
ِ‫للا‬
ُ ‫ل‬ ُِ ‫علَى ِمل ُِة َرس ُْو‬
َ ‫للاِ َو‬
ُ ‫ِب ْس ُِم‬ papan, kayu dll
 Liang kubur diuruk
 Dimiringkan dg dg bekas tanah galian
lambung kanan  Di atas kbr disirami
 Dihadapkan ke arah dg air
kiblat  Dibuat gundukan spt
 Tali kafan dibuka, punuk unta
wajah disingkap  Diberi tanda di sisi kpl
& kaki
‫‪ Berhenti sejenak untuk berdo’a‬‬

‫ن ي ْسئَلُ‬ ‫سلوا لَهُ التثْ ِبي َ‬


‫ْتُ فَاِنُهُ اْلَ َُ‬ ‫اِ ْست َ ْغ ِفر ْوا لَ ِخيْك ُْم َو َ‬
‫{ رواه ابو داود }‬

You might also like