You are on page 1of 109

Sistem reproduksi wanita:

genitalia feminina (externa & interna) & glandula mamma


REVIEW EMBRIOLOGI
• Man  Ductus Mesonefros (Wolfii)  vas deferens
• Perempuan  ductus Paramesonefros (Ductus Muller )  uterus
1. Genitalia feminina:

• Eksterna (vulva & perineum)


• Interna (vagina, uterus, tuba falopii, ovarium)
VULVA
mons pubis (-pubes), labia majora, labia minora, vestibulum,
clitoris,
ostium urethra eksterna, ostium vagina (- hymen)
 Meatus urethra externa
 Glandula paraurethralis (Skene)
 Ostium vaginae
 Glandula vestibularis major
(Bartholini)

Kista Bartholini
 Glandula para urethralis (Skene)
P.ginekologis
PERINEUM  Antara comissura
posterior labia minora &
anus
P. anatomis
 Pintu luar panggul (pelvic
outlet)
 Simfisis pubis – tuber
ischiadicum dexter
sinister – os coccygeus
Diafragma pelvis = m. levator ani
(m. puborectalis; m. pubococcygeus; m. iliococcygeus)
Trigonum urogenitalis

 m. ischiocavernosus  crus clitoridis

 m. Bulbospongiosus  bulbus vestibuli

 m. Transversus perinei profundus & superfisialis (diafragma urogenital)

 ditembus vagina & urethra feminina


spatium SUBPERITONEAL
 peritoneum

 fascia diaphragma pelvis superior/profunda

 jaringan ikat extra peritoneal, vasa, plexus nervosus


spatium SUBFASCIAL (bagian dari fossa ischiorectale/ischioanale)
 fascia diaphragma pelvis inferior/superficial

 fascia diaphragma urogenitalis superior/profunda

 fascia m. obturator internus = fossa ischiorectalis/fossa ischioanale

 lemak , vasa, nervus

 canalis pudendalis Alcock (vasa pudenda interna & n. Pudendus)


spatium PERINEALIS PROFUNDA
 fascia diaphragma urogenitalis superior/profunda

 fascia diaphragma urogenitalis inferior/superficialis (= membrana perinealis)

 m. transversus perinei profundus (ditembus: urethra fem. & vagina)

 n. Dorsalis clitoridis (cabang n. Pudendus)

 Vasa perinealis & labialis


spatium PERINEALIS SUPERFICIALIS
 fascia diaphragma urogenitalis inferior/superficialis (= membrana perinealis)

 Fascia perinei profunda (investing /Gallaudet’s fascia)

 lamina membranosa fascia superficialis (fascia Scarpae = fascia Colles)

 m. ischiocavernosus - crus penis/crus clitoridis

 m. bulbospongiosus - bulbus penis/bulbus vestibuli

 m. transversus perinei superficialis

 nn. Perineales r. Superficiales & profundus (melanjut sebagai nn. Labii posterior)

 Vasa perinealis & labialis


spatium perinealis subcutis
 lamina membranosa fascia superficialis (fascia Scarpae = fascia Colles)

 epidermis

 subcutis /lamina adiposa fascia superficialis (fascia Camper)


Kegel exercise
1. Genitalia feminina:
Eksterna ( perineum & vulva)
Interna (vagina, uterus, tuba
falopii, ovarium)
VAGINA
ostium- hymen (annularis, cribiformis, falciformis, imperforata)
dinding- rugae;forniks anterior, posterior, lateral
PARTES GENITALES FEMININAE INTERNAE
a. Ovarium
– Bentuk Oval, Homolog dg Testis
– Eksokrin (sel Ovum) & Endokrin (Estrogen,
Progesteron & Relaxin)
– Letak : Fossa Ovarica (Dinding Lateral Pelvis)
– Batas Dorsal : Ureter & A. Hipogastrica
– Batas Ventral : A. Umbilicalis & Lig. Umbilicale
Laterale
– Suface anatomi : Setinggi SIAS & sdkt Lateral Linea
Lateralis
MORFOLOGI OVARIUM
1. Facies Medialis : Diliputi oleh Tuba Uterina & Sebagian menghadap
lengkung-lengkung Ileum
2. Facies Lateralis : Menempel ke Peritoneum fossa Ovalis dan
dipisahkan oleh jar. ikat extraperitoneal dg. a/v obturatoria, n.
Obturatorius
3. Margo Libera (MARGO POSTERIOR)
- Tuba Uterina & Lig. Suspensorium Ovarii
4. Margo Mesovaricus (MARGO ANTERIOR)
- Dilekati Mesovarium
- Hilus Ovaricus (a/v, limphe, syaraf)
5. Extremitas Tubaria
6. Extremitas Uterina - Lig. Ovarii Proprium
penggantung (fixator) ovarium:
lig. Ovarii proprium, lig. Suspensorium ovarii,
mesovarium (peritoneum)
Ovulasi pada Folikel manusia, dilihat dengan endoskopi

Oocyte

Uterine tube
Fimbriae
Farmasi Unsoed
Pelvic Inflammatory Diseases (PID)
b. tuba uterina (tuba falopi = salpinx)

• Embriologik uterus dan tuba berasal dari ductus Mulleri.


• Tepi Cranial Uterus (cornu uterus)
• Sepasang tuba kiri-kanan, panjang 8-14 cm, berfungsi sebagai jalan
transportasi ovum dari ovarium sampai cavum uteri.
• Dinding tuba terdiri tiga lapisan : serosa, muskular (longitudinal dan
sirkular) dan mukosa dengan epitel bersilia.
• Terdiri dari Pars Uterina /pars interstitialis, isthmus, pars ampularis,
serta pars infundibulum dengan fimbria,
• Di Dlm 2 lembar Lig. Latum.
• Pars Uterina/intramural /interstitial:
Lumen Tersempit dan membuka ke dlm uterus /Ostium
Uterinum Tubae
• Isthmus Tuba Uterinae
Sfingter uterotuba pengendali transfer gamet.
Dari Uterus – Extremitas uterinae ovarii
• Ampula Tubae Uterinae
Tempat yang sering terjadi fertilisasi dan hamil ektopik
Bag. Terpanjang, lumen terlebar, dinding tertipis dan lebih
berkelok-kelok
• Infundibulum Tuba Uterinae
- Batas dg ampula tubae menyempit, bentuk spt corong
- Membuka ke Ovarium : Ostium Abdominale Tubae Uterinae
- Tepi Ostium : Procesus-procesus : Fimbriae Tubae
Fallopian Tube
Hysterosalpingography
(HSG)
C. Uterus
Bhs Yunani : Hister

• Suatu organ muskular berbentuk seperti buah pir


• Letak : di Cavum delvis dg sumbu longitudinal ~ sumbu apertur
pelvis superior
• Dextro posisi
• Letaknya dipengaruhi VU & Rectum

• Fungsi :
- Tempat Implantasi zigot.
- Tempat Pertumbuhan & perkembangan janin
- Dg vagina sbg jalan lahir
Bagian utama:
fundus,corpus, isthmus (gravid:segmen bawah rahim), cervix,
cavum uteri, ostium uteri eksternum & internum, canalis cervicalis
•Isthmus – segmen bawah rahim
•Portio supravaginalis
•Portio vaginalis
Dinding uterus: endometrium, miometrium,
parametrium (peritoneum)
Sudut anteversi : axis vagina & axis cervix
Sudut antefleksi: axis cervis & axis corpus
uteri
PENGGANTUNG (FIXATOR) UTERUS:

Lig. Pubocervicalis
Lig. Lateralis cervicalis transversum (Cardinale/ Mackenrodt)
Lig. Uterosacralis/sacrouterina
Lig. Cardinale  vasa uterina 
ureter  a. vaginalis
PENGGANTUNG (FIXATOR) UTERUS:
Lig. Latum (Broad) = peritoneum
PENGGANTUNG (FIXATOR) UTERUS:
Lig. Teres uteri/rotundum (round)
Vaskularisasi Genitalia Feminina
• Vasa ovarica
• a. uterina (cabang a. Iliaca
interna) & venanya
• a. vaginalis (cabang a. Iliaca
interna atau a. Uterina) &
venanya
• Cabang a. Vesicalis inferior &
venanya

• a. dorsalis clitoridis (a.


Pudenda interna) & venanya
• a. perineales (cabang a.
Pudenda interna) & venanya
• a. Pudenda externa (cabang a.
Femoralis) & venanya
Innervasi genitalia feminina
Innervasi genitalia externus
• Ramus genitalis n. Genitofemoralis
• Ramus perinealis n. Cutaneus femoris posterior
• nn. Labii anteriores (cabang n. Ilioinguinalis)
• nn. Labii posteriores (kelanjutan rami perinealis
superficialis et profundus n. Pudendus)
• n. Dorsalis clitoridis (cabang n. Pudendus)

Innervasi genitalia internus


• Plexus vesicalis
• Plexus hypogastricus inferior
• Plexus cervicalis/uterovaginalis/Frankenhauser
PUDENDAL NERVE:

• from the sacral plexus (S2, S3, and S4)


• main nerve of the perineum

• sensory - most of the skin of the


perineum:
• the vestibule
• vaginal and urethral orifices
• anoderm of the anal canal
• glans of the clitoris.

• motorik:
• external anal sphincter
• muscles of the superficial and
deep perineal pouches

• sympathetic:
• sweat gland • Canalis pudendalis Alcock 
• arrector muscles of hairs • n.rectalis infer ior
• blood vessels (including the • n. perinealis
helicine arteries within the • n. dorsalis clitoridis
erectile bodies)
Innervasi genitalia externus
• Ramus genitalis n. Genitofemoralis
• Ramus perinealis n. Cutaneus femoris
posterior
• nn. Labii anteriores (cabang n.
Ilioinguinalis)
• nn. Labii posteriores (kelanjutan rami
perinealis superficialis et profundus n.
Pudendus)
• n. Dorsalis clitoridis (cabang n.
Pudendus)
Plexus Frankenhauser/Lee/
uterovaginalis
ALIRAN LIMFATIK
GENITALIA
• Inguinalis superficialis
– dari perineum & membri inferior &
abdomen inferior
– Ke nnll iliaca externa

• Inguinalis profunda
– Dari perineum & membri inferior
– Ke nnll iliaca external
• Iliaca externa – Sepanjang nnll iliaca  Ke nnll aorticus
– Dari nnll iliaca (lumbalis)
– Sepanjang nnll iliaca  Ke nnll aorticus • Gonadal
(lumbalis)
– Dari gonad
• Iliaca interna
– Ke nnll aorticus (lumbalis)
– Viscera pelvis
PELVIS
(JALAN LAHIR KERAS)
Pelvic inlet
Pelvic outlet
Bidang Hodge
batas tepi atas simfisis

batas tepi bawah simfisis


Spina ischiadica

Ujung bawah os coccygeus


2. Mamma
Stroma & glandula
Mamma:
stroma + glandula
corpus, cauda (of Spence), areola, papilla mammae
STROMA:
- JARINGAN LEMAK
PEKTORALIS
- LIG. SUSPENSORIUM
(Cooper)
- PEMBULUH DARAH
- SARAF
- PEMBULUH LIMFE
Areola 
gl.sudorifera
>> gld sebasea: gld.
Montgomeri
(menonjol pada awal
kehamilan)
GLANDULA:
Corpus 
- ALVEOLI ==LOBULUS
 15-20 lobes
- TUBULI SEKUNDER
DUCTUS LACTIFERUS

Areola 
- SINUS (AMPULLA)
LACTIFERUS

Papilla mammae
Farmasi Unsoed
• 75%  the axillary lymph nodes
Aliran limfatik glandula mamma
• 25 %  infraclavicular, pectoral,
parasternal nodes.
SADARI
Fibroadenoma mamma
Peau d’orange
Terimakasih

You might also like