FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN

FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

ANDI HASLINDA, CHUNG, INDOTUO, JUVINAH, LIM,

NORYAMALIS, SAINUDIN

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

 KPM telah mula mengorak langkah ke arah melaksanakan sistem

pengurusan sekolah secara bebas tanpa kawalan dari jabatan
pendidikan negeri bagi meningkatkan kualiti pentadbiran
pendidikan.
 Menjadi titik mula bahawa akan berlaku perubahan dari
pengurusan berpusat kepada desentralisasi serta corak hieraki-
birokrasi kepada pengupayaan (empowerment).
 Melalui pendekatan desentralisasi, pengupayaan merupakan kunci
utama bagi menarik semua kakitangan melibatkan diri di dalam
aktiviti organisasi ( Stan Shin dalam Khoo Kheng Hor, 1997 ).
 Masih tertakluk kepada peraturan dan prosedur kerja yang telah
ditetapkan.

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

 Perlaksanaan pengupayaan ini merangkumi bidang :

1) Kurikulum
2) Kokurikulum
3) Pentadbiran
4) Perkhidmatan dan penjawatan
5) Kewangan
6) Harta benda dan kawasan
7) Perhubungan
8) Iklim dan budaya sekolah

 Menurut (Hussein, 1997) dalam Ken Blanchard et al (1996) , pengupayaan

melibatkan 3 proses :
1) Perkongsian maklumat dengan kakitangan
2) Gantikan hierarki tradisional kepada pasukan terarah sendiri.
3) Mencipta autonomi dalam sempadan

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

1) PERKONGSIAN MAKLUMAT DENGAN KAKITANGAN

1. Pemimpin memberi kefahaman kepada kakitangan mengenai
keadaan semasa organisasi dengan jelas dan mantap.
2. Wujud di sektor sekolah dan dapat dijalankan oleh guru pada
peringkat pengurus pertengahan.

2) GANTIKAN HIERARKI TRADISIONAL KEPADA PASUKAN

TERARAH SENDIRI
1. Dalam hierarki tradisional, pengetua yang menetapkan
matlamat dan pengurus peringkat pertengahan tidak terlibat
dalam membina matlamat.
2. Dalam pengupayaan, matlamatnya ditetapkan secara bersama
dan mampu membangkitkan rasa tanggungjawab dan bersifat
kepunyaan dalam kalangan mereka.

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

3) MENCIPTA AUTONOMI DALAM SEMPADAN

1. Pengurus pertengahan merupakan kelompok kedua selepas
penolong kanan dan penyelia petang.
2. Pengurus pertengahan akan mempunyai autonomi dalam
sempadannya yang dikatakan mampu membentuk tenaga
kerja ke arah pencapaian matlamat dan menghasilkan impak
yang diinginkan.
3. Sempadan berbeza-beza mengikut kategori pengurusan
sekolah.
4. Pengetua akan bertindak sebagai fasilitator.

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

6 DIMENSI PENGUPAYAAN GURU :

1) MEMBUAT KEPUTUSAN
1. Pengupayaan memerlukan pengurus menurunkan kuasa
pembuat keputusan. Contoh : PK1 menyediakan senarai
nama tenaga pengajar sebelum sesi persekolahan baharu
bermula, PK HEM melantik jentera membantu dalam urusan
pendaftaran pelajar dan yuran sekolah.

2) PENGEMBANGAN PROFESIONAL
1. Sebelum pengupayaan dijalankan di sekolah, pengetua
seharusnya mengadakan aktiviti-aktiviti yang berasaskan
peningkatan dan pengembangan profesional staf. Contohnya
kursus dan seminar kecemerlangan.
2. Persediaan dari segi pengetahuan akan mengurangkan
penentangan dan sikap negatif guru-guru terhadap sesuatu
perubahan yang diperkenalkan di sekolah.
Universiti Malaysia Sabah
 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

3) STATUS
1. Sebelum proses pengupayaan dilakukan, status tugas dan
tanggungjawab setiap kakitangan sekolah perlu jelas dan
teratur agar tidak wujud perasaan ketidakpuashatian dalam
kalangan mereka apabila penurunan kuasa dilakukan.

4) KECEKAPAN PERIBADI
1. Kecekapan personel boleh dipertingkatkan dengan kursus-
kursus kecekapan dalam pentadbiran.
2. Pengetua hendaklah membenarkan guru-guru pergi
berkursus bagi meningkatkan pengetahuan dan kecekapan
masing-masing.

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

5) AUTONOMI
1. Pengupayaan memerlukan guru-guru diberi ruang atau
autonomi untuk bekerja dengan selesa tanpa gangguan yang
kerap daripada pihak pengurusan.
2. Pengetua perlu bertindak sebagai fasilitator dalam
menasihati dan memperbetulkan mana-mana kesilapan awal.

6) IMPAK
1. Pengenalan satu sistem atau kaedah baru selalunya memberi
impak yang positif atau negatif kepada guru-guru di sekolah.
2. Impak ini perlu dikawal atau ditangani segera melalui
komunikasi yang berkesan.
3. Komunikasi secara lisan atau tulisan perlu disediakan medium
yang sesuai agar ia cepat sampai kepada penerima maklumat.

Universiti Malaysia Sabah

 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

3.0 PENGUPAYAAN MEMERLUKAN

PERUBAHAN BUDAYA SEKOLAH
Menurut Reid dan Holly (1987),
budaya sekolah ialah hasil daripada
cara individu di sekolah berinteraksi,
bagaimana mereka berkelakuan
antara satu sama lain dan harapan
mereka untuk hidup dengan harmoni
antara satu sama lain.

Budaya sekolah mempunyai

pengaruh yang kuat terhadap hidup
warganya dari segi kemajuan
akademik, sosial dan personal yang
Universiti Malaysia Sabah
dicapai oleh individu di sekolah.
 FAKULTI PSIKOLOGI DAN PENDIDIKAN
FACULTY OF PSYCHOLOGY AND EDUCATION

BUDAYA
SEKOLAH

FORMAL TIDAK FORMAL

Contoh : memberi
Keseluruhan cara
kemahiran, Bertentangan Mencerminkan
hidup di sekolah
memupuk dengan budaya kurikulum
untuk mencapai
perkembangan formal sekolah tersirat
matlamat
menyeluruh

Universiti Malaysia Sabah