Όλοι Μαζί!

Ο κρίσιμος ρόλος
των πολιτών στην Ανακύκλωση
Παναγιώτης Στασινός
Δημοτικός Σύμβουλος

Επικεφαλής της Πρωτοβουλίας

Ενεργών Πολιτών Λαμίας

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 5 Ιουνίου 2018

 Ανακύκλωση
• Σημαντική προτεραιότητα για το περιβάλλον και το μέλλον μας
• Υποχρέωση κάθε πολιτισμένης κοινωνίας που συμβάλλει έμπρακτα
στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης
• Πρέπει να μπει στην καθημερινότητα
• Να γίνει Τρόπος Ζωής

• Προστασία του περιβάλλοντος

• Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας
 Ανακύκλωση
• Συμβάλλει στην μείωση των αστικών αποβλήτων που πρέπει να
συλλεχθούν στους δήμους και να μεταφερθούν σε ολοένα και πιο
δυσεύρετους χώρους Υγειονομικής Ταφής
• Συνεισφέρει στην εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας μη
ανανεώσιμες (πετρέλαιο, μεταλλεύματα κλπ) παρέχοντας
οικονομικά οφέλη στην Ελληνική Κοινωνία που σε μεγάλο μέρος
εισάγει πρώτες ύλες και ενέργεια
• Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας
• Προσφέρει στον πολιτισμό, καθώς συμβάλλει στην δημιουργία
έμπρακτης περιβαλλοντικής συνείδησης
 Συμμετέχοντας στην Ανακύκλωση
Τίποτα δεν πάει χαμένο
όλα ανακυκλώνονται ή δωρίζονται
• Γυαλί
Προστατεύουμε
• Χαρτί
το περιβάλλον
• Μπαταρίες
• Λάδια μηχανής
• Αλουμινένια κουτάκια
• Ηλεκτρικές συσκευές
Εξοικονομούμε Συμβάλλουμε
πρώτες ύλες στην οικονομία • Ρούχα, παπούτσια
και ενέργεια της Ελλάδας • Φάρμακα
• Βιβλία
• Έπιπλα

Πόσο ενεργά
συμμετέχουν
όμως οι πολίτες;
Έρευνα της Public Issue για
λογαριασμό της WWF Ελλάς
Στην Αθήνα και σε 4 μεγάλες
πόλεις της Ελλάδας
• Έρευνα – σοκ
• Για το 11% των Ελλήνων στις
πόλεις, η ανακύκλωση «δεν αξίζει
τον κόπο»
• 13% των ερωτηθέντων δεν
ανακυκλώνουν ούτε μια φορά τον
μήνα ή δεν γνωρίζουν τι είναι η
ανακύκλωση
• Το ποσοστό όσων ανακυκλώνουν
καθημερινά δεν ξεπερνά το 58%
• 1% δήλωσαν πως δεν υπάρχει κάδος
ανακύκλωσης στην περιοχή τους

Πόσο ενεργά
συμμετέχουν
όμως οι πολίτες;
Έρευνα της Public Issue για
λογαριασμό της WWF Ελλάς
Στην Αθήνα και σε 4 μεγάλες
πόλεις της Ελλάδας
• Έρευνα – σοκ
Τα είδη που ανακυκλώνονται
περισσότερο είναι:
• Το χαρτί (90%)
• Πλαστικές συσκευασίες (64%)
• Χαμηλότερα ανακυκλώνονται
• Μέταλλα (49%)
• Γυαλί (49%)
• Μπαταρίες (44%)
• Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές
συσκευές (13%)
 • Από τους 200.000 τόνους απορριμμάτων
20.000 οδηγήθηκαν στους μπλε κάδους
• Σε όλο αυτό τον όγκο απορριμμάτων
Μακριά από τον μόνο 5,9% ήταν τα ανακυκλώσιμα
Εθνικό στόχο υλικά
• Τα υπόλοιπα ήταν απορρίμματα που
η Στερεά Ελλάδα βρέθηκαν στους κάδους ανακύκλωσης
• 16% το ποσοστό της ανάκτησης-
ανακύκλωσης στην Ελλάδα
• 28% ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή
Ένωση
• Η Ελλάδα πολύ μακριά από τον στόχο
Λιγότερο από 10% των του 50% που πρέπει να επιτύχει έως το
απορριμμάτων που 2020
παράγονται οδηγούνται στην • Οι νέοι στόχοι ανακύκλωσης αστικών
Ανακύκλωση αποβλήτων είναι 55% έως το 2025 και
(στοιχεία του 2016) 65% έως το 2035 (Σύνοδος Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου Απρίλιος 2018)
 • το 2014, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία,
η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η
Σουηδία δεν έστειλαν ουσιαστικά
κανένα αστικό απόβλητο σε χώρους
υγειονομικής ταφής
Μακριά από τον • Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Κροατία, η
Εθνικό στόχο Λετονία και η Μάλτα εξακολουθούν να
αποθηκεύουν περισσότερο από τα τρία
η Στερεά Ελλάδα τέταρτα των αστικών αποβλήτων τους
• Η Ελλάδα στέλνει το 75% των
σκουπιδιών σε χώρους «υγειονομικής
ταφής» ρυπαίνοντας το περιβάλλον, τη
θάλασσα, τα νερά, την τροφική αλυσίδα
• ‘’Δεν υπάρχει χώρος υγειονομικής
ταφής στην Ελλάδα που να μην έχει
προβλήματα’’(Ν.Μαριάς-Σύνοδος
Λιγότερο από 10% των Ευρωκοινοβουλίου Απρίλιος 2018}
απορριμμάτων που • ‘’Είναι ανάγκη να αλλάξουν οι
παράγονται οδηγούνται στην συνήθειες των πολιτών, είναι ανάγκη
Ανακύκλωση να αλλάξει ο προσανατολισμός των
εκπροσώπων της Τοπικής
(στοιχεία του 2016) Αυτοδιοίκησης’’ (Μ.Σπυράκη –Σύνοδος
Ευρωκοινοβουλίου Απρίλιος 2018)
 Πρέπει να μπουν
δυνατά στην ‘’μάχη’’ • Σωστή ενημέρωση της Κοινωνίας
της Ανακύκλωσης • Στις γειτονιές όπου οι πολίτες
οι πολίτες πληροφορήθηκαν καλύτερα
τα αποτελέσματα της Ανακύκλωσης
ήταν εντυπωσιακά

Ομάδας Εργασίας για τη

Μείωση και Ανακύκλωση
των Στερεών Αποβλήτων της
ISWA (International Solid
Waste Association)
Πως θα κάνουμε όμως τον πολίτη συμμέτοχο;

Ευαισθητοποίηση

Ενεργός
Ενημέρωση
συμμετοχή
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
• Κυκλοφορία ενημερωτικών φυλλαδίων, εντύπων και
αφισών
• Διαφημιστικά μηνύματα στα ΜΜΕ
• Περιβαλλοντικά δρώμενα
• Αξιοποίηση του χώρου της Εκπαίδευσης
• ’Πόρτα-πόρτα’’ ενημέρωση των δημοτών
• Συνεργασία με Περιβαλλοντικές οργανώσεις και
συλλόγους
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
• 1.000 κιλά ανακυκλωμένου γυαλιού εξοικονομούν 12 κιλά πετρέλαιο
• 1000 κιλά χαρτιού σώζουν 2.200 κιλά κορμών δένδρων
• 1.000 κιλά ανακυκλωμένου χαρτιού εξοικονομούν 130-170 κιλά
πετρέλαιο
• Οι Έλληνες χρησιμοποιούμε 300.000.000 πλαστικά ποτήρια ετησίως…
μόνο για καφέ!!!
• 1.000.000.000!! ετησίως αλουμινένια κουτιά για ποτά και αναψυκτικά
• Για την παραγωγή αυτών χρειάζονται 17.142 τόνοι αλουμίνιο ή 68.600
τόνοι βωξίτη καθώς και 257.142.000 κιλοβατώρες ενέργειας
• Όταν πετάμε ένα κουτί αλουμίνιο είναι σαν να πετάμε χρήματα αφού
αυτό έχει χρηματική αξία
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
Μεγάλη η σημασία της ανακύκλωσης χαρτιού
• Στην Ελλάδα η κατανάλωση χαρτιού έχει ξεπεράσει τους
800.000 τόνους το χρόνο
• Στα σκουπίδια πετιούνται 300.000 τόνοι
• Ισοδυναμούν με 12 εκατομμύρια στρέμματα δάσους
• Με 100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερά όσο
καταναλώνει η Αττική σε 100 ημέρες
• 1,5-2 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες που ισοδυναμούν
με την ενέργεια που καταναλώνονται σε 3 μήνες σε
ένα εκατομμύριο σπίτια
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
Μεγάλη η σημασία της ανακύκλωσης χαρτιού

Πηγή:
Environmental Protection Agency
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
Πλεονεκτήματα από την ανακύκλωση
των πλαστικών προϊόντων συσκευασίας
Μετά τον διαχωρισμό τους μπορούν να αξιοποιηθούν:
• Για την κατασκευή προϊόντων με παραπλήσιες ιδιότητες
• Ως καύσιμα για την παραγωγή θερμότητας
• Για την παραγωγή οργανικών ενώσεων
• Ως εδαφοβελτιωτικά σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις
• Εξοικονομούνται μη ανανεώσιμα ορυκτά καύσιμα και ενέργεια
• Μειώνεται η ποσότητα των στερεών υπολοίπων που καταλήγουν
στις χωματερές και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα(CO2),
οξειδίου του αζώτου(N0) και διοξειδίου του θείου (SO2)
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
Πλεονεκτήματα από την ανακύκλωση
γυάλινων προϊόντων συσκευασίας
• Το γυαλί έχει μοναδική ιδιότητα αφού μπορεί να
χρησιμοποιηθεί πολλές φορές για την συσκευασία ενός
προϊόντος
• Είναι 100% ανακυκλώσιμο υλικό αν σπάσει ή φθαρεί
• Η ενέργεια που απαιτείται για την τήξη ανακυκλώσιμου
υλικού είναι πολύ λιγότερη από αυτή που απαιτείται για την
δημιουργία από νέα ακατέργαστα υλικά
• Συμβάλει έτσι και στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων αλλά
και στην εξοικονόμηση ενέργειας
 Ανακύκλωση
Ενημέρωση
Πρέπει να θυμόμαστε πέντε απλούς κανόνες
• Διαχωρίζουμε καθημερινά τα υλικά συσκευασίας από τα υπόλοιπα
• Αδειάζουμε εντελώς τις συσκευασίες από τα υπολείμματα
• Διπλώνουμε τα χαρτοκιβώτια
• Δεν πετάμε στον κάδο τα υλικά συσκευασίας μέσα σε δεμένες
σακούλες, τα ρίχνουμε χύμα
• Δεν πετάμε ποτέ κοινά σκουπίδια στους μπλε κάδους
ανακύκλωσης
και έναν 6ο κανόνα
• Μεταδίδουμε το μήνυμα της ανακύκλωσης συσκευασιών στους
φίλους και γνωστούς μας
 Ανακύκλωση
Διαλογή στην Πηγή με 4 κάδους
• Ο πρώτος κάδος αφορά μόνο το χαρτί, που θα οδηγείται χωρίς άλλη διαλογή στην
ανακύκλωση
• Ο δεύτερος κάδος θα δέχεται όλα τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικά,
γυαλί, μέταλλα, ξύλο) τα οποία θα οδηγούνται για διαλογή στο ΚΔΑΥ και στη
συνέχεια για ανακύκλωση
• Ο τρίτος κάδος θα δέχεται μόνο τα υπόλοιπα οργανικά και βιοαποδομήσιμα υλικά
(όσα δεν αξιοποιούνται στην οικιακή κομποστοποίηση), τα οποία θα οδηγούνται για
κομποστοποίηση στην μονάδα κομποστοποίησης
• Ο τέταρτος κάδος θα δέχεται τα υπολείμματα ,ότι δεν ανακυκλώνεται, τα οποία θα
οδηγούνται για τελική διάθεση σε ΧΥΤΥ

‘’Λαμία χωρίς σκουπίδια! Μια πρόταση για ένα Δημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης των Αποβλήτων’’
(Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών -Δεκέμβριος 2014)
 Ενημέρωση

Διανομή μέσα
από τα έντυπα της ΔΕΥΑΛ
Ενημέρωση

Διανομή φυλλαδίων
σε σχολεία
 Ενημέρωση

Προτεραιότητα
στην Σχολική Κοινότητα
 Ενημέρωση

Αξιοποίηση
των εθελοντικών προσπαθειών
 Ανακύκλωση
Ευαισθητοποίηση
• Οι πολίτες θα πρέπει να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της σωστής
διαχείρισης των απορριμμάτων με τελικό στόχο την ανάπτυξη
περιβαλλοντικής συνείδησης και κουλτούρας
• Μέσα από την ανακύκλωση συνειδητοποιούμε την ευθύνη μας απέναντι
στην Φύση, τον πλανήτη Γή το παρόν και το μέλλον των ανθρώπινων
γενεών
• Δημιουργία ιστοσελίδας του δήμου όπου θα αναρτηθεί ενημερωτικό
υλικό για την διαχείριση των απορριμμάτων πρόγραμμα ανακύκλωσης,
τα οφέλη της καθώς και χρηστικές πληροφορίες για τους δημότες
• Στενή συνεργασία με τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην ένταξη και συμμετοχή σχολικών
μονάδων σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
• Ενίσχυση του εθελοντισμού
 Ανακύκλωση
Ευαισθητοποίηση
Στόχοι θα πρέπει να είναι:
• η αλλαγή συμπεριφοράς
• η συλλογική αντίληψη
• η ενεργός συμμετοχή στην πρόληψη, ανακύκλωση και
εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων στον δήμο μας
Ευαισθητοποίηση

Ένταξη σε προγράμματα
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Ευαισθητοποίηση

Ένταξη σε προγράμματα
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Ευαισθητοποίηση

Ένταξη σε προγράμματα
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Ευαισθητοποίηση

Φάλαινα χάνει τη ζωή της

μετά την κατάποση
29 κιλών πλαστικών
απορριμμάτων
Ευαισθητοποίηση

Βρέθηκε πλαστική σακούλα

στο πιο βαθύ σημείο των ωκεανών
Στα 10.898 μέτρα
 Ανακύκλωση
Ενεργός συμμετοχή
Πέρα από την περιβαλλοντική ευαισθησία και την κατανόηση
της μεγάλης σημασίας της ανακύκλωσης η δημιουργία κινήτρων
στους πολίτες διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην ενεργή τους
συμμετοχή
• Ανταποδοτική ανακύκλωση
• Καθιέρωση του συστήματος ‘’ πληρώνω όσο πετάω’’
• Μειώσεις στο ενοίκιο του κοινόχρηστου χώρου για τους
ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης που αποδεδειγμένα
ανακυκλώνουν
• Μειώσεις δημοτικών τελών αν επιτευχθούν οι στόχοι του δήμου
 Ανακύκλωση
Ενεργός συμμετοχή
• Στην Ανταποδοτική ανακύκλωση υπάρχει σύστημα καταγραφής των
ποσοτήτων που ανακυκλώνει ο πολίτης
• Η ‘’επιβράβευση’’ πιστώνεται με πόντους οι οποίοι μπορεί να
χρησιμοποιούνται ως εξαργύρωση σε διάφορες παροχές ή εκπτώσεις
σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις
• Στον δήμο ο πολίτης θα μπορεί να χρησιμοποιήσει το κουπόνι των
πόντων για μείωση του λογαριασμού ύδρευσης ή για εισιτήρια σε
παραστάσεις του ΔΗΠΕΘΕΡ
• Εγκεκριμένο Σύστημα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος &
Ενέργειας με εφαρμογή σε πολλά σχολεία ανά την Ελλάδα
 Ανακύκλωση
Ενεργός συμμετοχή
• Στο ‘’πληρώνω όσο πετάω’’ η επιβράβευση έχει να κάνει με την πληρωμή των
τελών καθαριότητας όχι με τα τετραγωνικά μέτρα της οικίας αλλά με την
περιβαλλοντική απόδοση και το οικολογικό αποτύπωμα κάθε νοικοκυριού
• Σύνδεση κατοικιών και των κάδων τους μέσω κωδικών με τα
απορριμματοφόρα και τα δρομολόγιά τους για τη μέτρηση της ποσότητας των
απορριμμάτων σε επίπεδο νοικοκυριού
• Θα αφορά νοικοκυριά, επιχειρήσεις και όλες τις δραστηριότητες της πόλης
• Αξιοποιείται η Ευρωπαϊκή και Διεθνής εμπειρία
• Σχεδιάζεται πιλοτικά σε ορισμένους δήμους
• Οι πολίτες θα μπορούν με καθρέφτη το πορτοφόλι τους, να δουν την
ανταποδοτικότητα της ανακύκλωσης και παράλληλα τα οικονομικά οφέλη
της μείωσης του όγκου των σκουπιδιών που παράγουν, μέσω της μείωσης των
δημοτικών τελών
Ενεργός συμμετοχή

Πρόταση της Ένωσης Γονέων και

Κηδεμόνων Δήμου Λαμιέων
Ενεργός συμμετοχή

‘’Ανακυκλώστε τα πλαστικά μπουκάλια

και φροντίστε τους μικρού σας φίλους’’
Προσφορά του Συλλόγου
Επαγγελματιών στο Τολό
Ενεργός συμμετοχή

Εταιρεία λαϊκής βάσης

για ανακύκλωση στην Σπάρτη
Ενεργός συμμετοχή

‘’Πληρώνω όσο πετάω’’

 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
• Στόχος
• Οργάνωση
• Στελέχωση
• Κίνητρα
• Έλεγχος

‘’Τι πρέπει να χαρακτηρίζει και τι να περιλαμβάνει

το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΤοΣΔΑ)’’
Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών
Πρόταση στο Δημοτικό Συμβούλιο-Μάιος 2015
 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
Στόχος
• Συγκεκριμενοποίηση
• Συνέδρια, ημερίδες(αριθμός)
• Μείωση των απορριμμάτων(πόσους ενημερώσαμε-πείσαμε,
αριθμός εθελοντών, εθελοντικών οργανώσεων κλπ)
• Ποσοστά ανακύκλωσης και τελικής διάθεσης
απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ τον 1ο,2ο και 3ο χρόνο
 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
Οργάνωση
• Να οργανώσουμε τον στόχο
• Δημοτικές υπηρεσίες, ειδική διεύθυνση στον Δήμο
• Κοστολόγηση του προγράμματος
• Εξασφάλιση χρηματοδότησης
• Επικοινωνιακή πολιτική-καμπανιακή προβολή του στόχου
• Οργάνωση συμμετοχής των δημοτών: σύλλογοι-εθελοντικές
οργανώσεις-εθελοντές-σχολεία
• Μηνιαία καμπάνια ανακύκλωσης ανά γειτονιά και χωριό
 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
Στελέχωση
• Να στελεχώσουμε την προσπάθεια
• Επικεφαλής ο ίδιος ο Δήμαρχος
• Διευρυμένη Επιτροπή του Δημοτικού Συμβουλίου
• Στελεχώνουμε με τους καλύτερους υπαλλήλους
• Πρόσληψη Ειδικού Συμβούλου με σύμβαση έργου με
συγκεκριμένους στόχους
 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
Κίνητρα
• Το σημαντικότερο εργαλείο της επιτυχίας του
προγράμματος
• Επιλέγουμε πιλοτικές γειτονιές, πιλοτικές συνοικίες,
πιλοτικά χωριά
• Μείωση δημοτικών τελών ανάλογα με το αποτέλεσμα ή
έξτρα χρηματοδότηση έργων για την επιβράβευση τους
• Μελέτη εφαρμογής του PAYT (Pay As You Throw) ή
ΠΟΠ(Πληρώνω Όσο Πετάω)
 Ανακύκλωση
Σχέδιο Δράσης
Έλεγχος
• Ελέγχουμε - διορθώνουμε - επιβραβεύουμε
• Κάθε 3μηνο - 6μηνο – έτος
• Στα συνέδρια και στις ημερίδες αναλύουμε τα στοιχεία
• Κάνουμε διορθωτικές κινήσεις – αλλαγές στους στόχους
Προσθέστε τίτλο διαφάνειας - 1
TRAPPIST-1 System Nasa
Πιθανότητες για εξωγήινη ζωή σε απόσταση 40 ετών φωτός από τη γη
Nasa-Φεβρουάριος 2018

TRAPPIST-1
Nasa ‘’New Clues System
to TRAPPIST-1 Nasa
Planet Compositions, Atmospheres’’
Πιθανότητες για εξωγήινη ζωή σε απόσταση 40 ετών φωτός από τη γη
Nasa-Φεβρουάριος 2018

• Το κοντινότερο αστέρι, ο Εγγύτατος Κενταύρου,

απέχει από την γη 4,3 έτη φωτός
• Ένα διαστημόπλοιο Απόλλων, σαν αυτά που
πήγαν στη Σελήνη, θα χρειαζόταν 276 χιλιάδες
χρόνια για να φτάσει μέχρι εκεί
• Δηλαδή πάνω από δέκα φορές η ηλικία του
Ανθρώπινου Πολιτισμού!
 0ι άνθρωποι θα πρέπει να εγκαταλείψουν
τον πλανήτη μέσα στα επόμενα 200 χρόνια
«αν θέλουμε να επιβιώσουμε ως είδος»
«Η γη απειλείται από τόσους πολλούς κινδύνους σε
διάφορους τομείς...
Οι φυσικοί μας πόροι εξαντλούνται με ανησυχητικό
ρυθμό. Δώσαμε στον πλανήτη μας το καταστροφικό δώρο
της αλλαγής του κλίματος. Αυξημένες θερμοκρασίες,
μείωση των πολικών πάγων, αποψίλωση των δασών και
αποδεκάτισμα των ζωικών ειδών»
Stephen William Hawking
Starmus IV 2017-Τrondheim, Νorway
Έχουμε ανάγκη τη γη μας-το σπίτι μας
 Ανακύκλωση
Πράξη ευθύνης και υποχρέωσης
Απέναντι στο μέλλον και τη ζωή όλων μας