Giảng viên hướng dẫn: TS Nguyễn Bích Huệ

Sinh viên: Nguyễn Thị Luyên

Lớp: HV19.11
 Phổ biến và thường xuyên, gây ảnh hưởng lớn đến người dân và xã hội ,
 Việc áp dụng pháp luật đất đai, chưa được thống nhất, hiệu quả, thậm chí để lại
nhiều hệ lụy, bất ổn trong xã hội
 Tòa án nhân dân đóng vai trò quan trọng trong giải quyết các tranh chấp về đất đai.
 Việc xét xử các tranh chấp đất đai vẫn còn xảy ra sai sót, xét xử thiếu thống nhất
hoặc lúng túng khi vận dụng pháp luật nên dẫn đến giải quyết các vụ án gặp nhiều
khó khăn, kéo dài, việc áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai hiện
nay là vấn đề khó và phức tạp.
 Nghiên cứu một cách có hệ thống các quy định của pháp luật về đất đai, vai trò
của Toà án nhân dân trong giải quyết tranh chấp đất đai
 • Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc áp dụng pháp luật tại Tòa án nhân dân huyện
• Đưa ra những kiến nghị hoàn thiện cơ chế áp dụng pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án
Mục đích nhân dân

• Lý luận việc áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án huyện
Đối tượng • Thực tiễn việc áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án huyện

• Số liệu xét xử trong phạm vi Toà án nhân dân huyện từ năm 2014 đến năm 2017
Phạm vi

• Phương pháp diễn dịch, phân tích những vấn đề cụ thể kết hợp phương pháp so sánh, tổng hợp và
Phương nghiên cứu số liệu để tổng kết rút ra kết luận để đề xuất
pháp
Chương 1 • Những vấn đề lý luận về tranh chấp đất đai và
giải quyết tranh chấp đất đại tại Tòa án nhân dân

• Thực trang pháp luật về giải quyết tranh chấp đất

Chương 2 đai tại Tòa án nhân dân huyện Thuận Thành tỉnh
Bắc Ninh

• Một số định hướng, kiến nghị và giải pháp hoàn

Chương 3 thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai
tại Tòa án nhân dân Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh
 Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên
trong quan hệ đất đai - Theo Khoản 24, Điều 3, Luật Đất đai năm 2013
 Đặc điểm:
 Chủ thể
 Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hay nhiều bên trong quá trình sử dụng đất
 Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa bên là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền với người
dân.
 Quá trình sử dụng đất
Các dạng tranh chấp đất đai:
Tranh chấp về quyền sử dụng đất
Tranh chấp về quyền và nghĩa vụ trong quá trình sử dụng
Tranh chấp về mục đích sử dụng đất
 Nguyên nhân phát sinh tranh chấp đất đai – Hậu quả tranh chấp đất đai
Khách quan

 - không thể tự thương lượng giữa hai bên.

 - Hồ sơ địa chính, tài liệu lịch sử làm căn cứ giải quyết không đầy đủ.

 - Việc vận dụng, thực thi văn bản pháp luật trên thực tế gặp nhiều khó khăn.

 - Do trình độ nhận thức và hiểu biết pháp luật về đất đai của người dân không cao

 - Do xu hướng ích kỷ và lòng tham của con người

Chủ quan

 Buông lỏng công tác thống nhất quản lý đất đai của Nhà nước.

 Chính sách, pháp luật đất đai có một số nội dung chưa phù hợp với thực tiễn;

 Nội dung xác định địa giới hành chính không thực hiện kịp thời hoặc không rõ ràng

 Quản lý đất đai còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế về mặt chủ quan

 Công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật đất đai đạt hiệu quả thấp

Hậu quả: Kinh tế - Chính trị - Xã hội

Giải quyết tranh chấp đất đai là hoạt động của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm giải quyết các
bất đồng, mâu thuẫn giữa các bên để tìm ra các giải pháp đúng đắn trên cơ sở pháp luật nhằm xác
định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ đất đai
 Đặc điểm:
 Cơ quan tài phán mang tính quyền lực nhà nước và được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng chặt chẽ
 Hoạt động giải quyết cuối cùng sau khi tranh chấp đã được giải quyết ở giai đoạn khác mà không đạt kết quả
(trừ một số trường hợp nhất định)
 Các phán quyết của tòa án về vụ án tranh chấp đất đai được đảm bảo thi hành bằng các biện pháp cưỡng chế
nhà nước thông qua cơ quan thi hành án

 Nguyên tắc xét xử:

 Đất đai thuộc sở hữu toàn dân và Nhà nước là đại diện chủ sở hữu
 Bảo đảm lợi ích của người sử dụng đất, khuyến khích tự hòa giải trong nội bộ nhân dân
 Mục đích ổn định kinh tế, xã hội, gắn với phát triển sản xuất, mở mang ngành nghề, tạo điều kiện cho lao
động có việc làm, phù hợp với đặc điểm và quy hoạch của từng địa phương
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân

Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh
chấp về tài sản gắn liền với đất thì - Tòa án nhân dân giải quyết;

 Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy

tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải
quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:

 Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định

 Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định

Trình tự, thủ tục xét xử tranh chấp đất đai.
 Các tổ chức cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp để thực hiện quyền khởi
kiện nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
 -Khi nhận được đơn khởi kiện từ tổ chức cá nhân, Tòa án thông qua bộ phận tiếp nhận đơn thực hiện ghi
vào sổ nhận đơn và cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện.
 -Tiến hành thụ lý vụ án nếu vụ án thuộc thẩm quyền
 -Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa có thẩm quyền nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác.
 -Trả lại đơn khởi kiện nếu đơn thuộc một trong các trường hợp theo Điều 192 BLTTDS 2015.
 Phía Nam tỉnh Bắc Ninh, tiếp giáp Hà Nội, Hải Dương, Hứng Yên
 Thị xã vệ tinh của thành phố Bắc Ninh
 Diện tích 116km2, dân số 136.000 người (2004)
 Có 18 đơn vị hành chính cấp xã, thị trấn
Điều kiện kinh tế xã hội
 Tổng giá trị sản xuất năm 2016 đạt 1.600,86 tỷ đồng, tăng 11,8 so năm 2015, năm 2017 tăng
1.750 tỷ đồng tạo việc làm cho 4000 lao động.
 Gía trị nông nghiệp đạt 300,75 tỷ, công nghiệp – tiểu thủ công đạt 438,5 tỷ
 Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 80,805 tỷ, đạt 53% so với dự án.
Thực tiễn giải quyết tranh chấp

đất đai tại Tòa án nhân dân

huyện Thuận Thành

 Thụ lý vụ án

 Lập hồ sơ và chuẩn bị xét xử

 Tiến hành phiên tòa tranh chấp

đất đai
 Hoạt động giải quyết tranh chấp đất đại của TAND huyện
Thuận Thành từ năm 2014-2017

Năm Năm Năm Năm Năm Năm Năm Năm

Tính chất Tính chất
2014 2015 2016 2017 2014 2015 2016 2017

Tranh chấp hợp đồng chuyển Tranh chấp hợp đồng chuyển
18 20 23 15 0 0 0 0
đổi quyền sử dụng đất đổi quyền sử dụng đất

Tranh chấp thừa kế quyền Tranh chấp thừa kế quyền

11 12 16 11 0 0 0 0
sử dụng đất sử dụng đất
Tranh chấp đòi đất cho mượn 6 6 8 12 Tranh chấp đòi đất cho mượn 0 0 1 2
Tổng 35 38 47 48 Tổng 0 0 1 2

Tổng số vụ án về tranh chấp đất đai: 168

Số vụ án còn tồn đọng:
 Ảnh
 Hệ thống pháp luật
• Khó xác định thẩm quyền theo vụ việc hay thẩm quyền theo lãnh thổ
• Thực tiễn áp dụng thẩm quyền của Toà án theo lãnh thổ đối với các tranh chấp thừa kế nhà đất
hoặc quyền sử dụng đất chưa thống nhất.
 Cơ chế phối hợp
• Việc phối hợp giữa UBND, TAND, cơ quan thi hành án, các sở ban ngành thiếu chặt chẽ.
 Áp dụng quy định về thủ tục hòa giải bắt buộc tại cơ sở trước khi khởi kiện tại Tòa án
 Thực tiễn giải quyết các loại tranh chấp đất đai tại tòa án
• Việc nhận thức và vận dụng một số quy định của pháp luật vào giải quyết loại tranh chấp này
còn lúng túng, thiếu thống nhất; bỏ sót người tham gia tố tụng; việc xác minh, kiểm tra.
Định hướng hoàn thiện pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa
án nhân dân huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

 Định hướng về hoàn thiện pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai

 Khuyến khích việc hòa giải các tranh chấp đất đai trong nhân dân và đề cao vai trò của chính quyền và các đoàn thể quần
chúng ở cơ sở trong việc vận động nhân dân hòa giải các tranh chấp đất đai.

 Pháp luật cần có những quy định xử lý các bên không thực hiện nghĩa vụ theo cam kết khi hòa giải nhằm buộc họ phải tôn
trọng các cam kết của mình.

 Mở rộng thẩm quyền và nâng cao vai trò của TAND trong việc giải quyết các tranh chấp đất đai

 Định hướng về cơ chế tổ chức thực hiện những quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai.

 Cần áp dụng đúng giá đất thống nhất trong việc giải quyết tranh chấp đất đai

 Cần đẩy mạnh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

 Cần tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai cho nhân dân
 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật đất đai

 Hoàn thiện các quy định pháp luật đất đai của trong việc giải quyết các tranh chấp đất đai.

 Hòa giải tại UBND cấp xã

 Nghiên cứu về lộ trình chuyển giao các tranh chấp về quyền sử dụng đất cho Tòa án

 Bổ sung thêm các quy định để làm rõ hơn vai trò đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai của Nhà nước

 Hoàn thiện các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự trong việc giải quyết các tranh chấp đất đai.

 Sửa đổi các quy định của pháp luật tố tụng dân sự trong việc xem xét, thẩm định tại chỗ đối với các tranh chấp đất đai

 Định giá tài sản nên quy định theo hướng để Tòa án trưng cầu Trung tâm giám định về giá để tiến hành định giá tài sản
tranh chấp trong vụ án.

 Giải pháp về áp dụng pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai

 Tăng cường hòa giải các tranh chấp đất đai

 Cơ chế phối hợp trong giải quyết các tranh chấp đất đai

 Bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, thẩm phán làm việc tại Tòa án

 Tăng cường công tác tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về đất đai
 Trên thực tế chúng ta có thể nhận thấy rằng đất đai luôn có vai trò và vị trí quan trọng, là một trong
những tài sản quý giá nhất của con người, góp phần quyết định sự phát triển phồn vinh của mỗi
quốc gia. Tranh chấp đất đai là một hiện tượng phổ biến trong xã hội, đặc biệt khi nước ta chuyển
đổi sang nền kinh tế thị trường. Giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực đất đai trong giai đoạn vừa qua
đã có những kết quả tích cực, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật và
đổi mới cơ chế giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực đất đai, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp đồng bộ,
kịp thời và đặt trong mối quan hệ phụ thuộc, tác động lẫn nhau.Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng,
đổi mới tư duy nhận thức, tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, bảo đảm
cơ sở vật chất cho công tác giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai và các giải pháp
hỗ trợ khác