ĆELIJE ZNAČAJNE ZA IMUNI ODGOVOR

Imuni sistem se sastoji od ćelija koje mogu fagocitirati

mikroorganizme, ubiti ih i odstraniti iz organizma ili obraditi ih i
prezentirati njihove antigene ćelijama koje vrše imunološko
prepoznavanje.

Ključ razvoja imunog sistema kod kičmenjaka predstavlja evolucija

limfoidnih ćelija i limfoidnih organa. Limfoidne ćelije produkuju
visok stepen specifičnosti.

Ćelije imunog sistema potiču od pluripotentne matične ćelije koja ima

dvije linije diferencijacije:
1.Limfoidna linija - produkcija limfocita,
2.Mijeloidna linija - produkcija fagocita
(monociti, makrofazi i neutrofili) i drugih ćelija.
______________________________________________________________
Ćelije
1.Limfatične ćelije
-Limfociti T
-regulacijski CD4
-pomagački-Th1 (potiču ostale limfocite T i B na reakciju protiv Ag)
-supresorski-Th2 (nakon prepoznavanja Ag aktiviraju makrofage)
-izvršni CD8
(efektorni-to su citotoksični limfociti koji su posrednici ćelijske
imunosti, kasne preosjetljivosti, odbacivanja transplantata i tumora te
ubijanju vlastitih ćelija zaraženih virusima)
-Limfociti B (sazrijevaju nakon iskustva s nekim Ag u plazma ćelije koje proizvode
različite razrede antitijela).
-Limfociti
-ćelije NK
2.Fagociti
-monociti-makrofagi
-polimorfonuklearni neutrofilni leukociti
-polimorfonuklearni eozinofilni leukociti
-ćelije koje prezentiraju antigen
3.Posredničke (medijatorske) ćelije
-mastociti
-polimorfonuklearni bazofilni leukociti
-trombociti
Limfoidne ćelije

Produkcija limfocita se obavlja u primarnim ili centralnim

limfoidnim organima (timus i koštana srž odraslih) u velikim
količinama (oko 10 milijardi dnevno).

Većina od njih, putem cirkulacije migrira u sekundarno limfno

tkivo-organe (slezina, limfni čvorovi, tonzile, mukozno limfno tkivo).

Prosječno odrastao čovjek ima oko 1000 milijardi limfoidnih ćelija, a

limfoidno tkivo predstavlja oko 2% tjelesne težine. Limfoidne ćelije
predstavljaju oko 20% svih leukocita u perifernoj krvi.
Morfološka heterogenost limfocita
Na konvencionalnom krvnom razmazu obojenom standardnim
bojama, limfociti se razlikuju u veličini (6-10 µm) i u morfologiji.
U perifernoj krvi se mogu razlikovati dva morfološka tipa.
Manji od ova dva, tipično je bez granula, sa visokim
jedro/citoplazma indeksom.
Veći, imaju manji jedro/citoplazma indeks i sadrže u citoplazmi
azurofilna granula. Oni se nazivaju velikim granuliranim
limfocitima (LGL).
T limfocti pokazuju također dva različita morfološka tipa. Većina
pomoćničkih T-ćelija (Th) i citotoksičnih T-ćelija (Tc) pripadaju tipu
malih ćelija, bez azurofilnih granula i sa visokim indeksom
nukleus/citoplazma (N:C).

NK ćelije imaju morfologiju sličnu LGL ćelijama. One imaju često

veliki broj azurofilnih granula, tako da ih nazivamo granularnim T-
ćelijama.
Markeri

Limfociti (i drugi leukociti) stvaraju veliki broj različitih molekula ili

markera na svojoj površini, koji se koriste za razlikovanje ćelijske
populacije. Neke od ovih molekula možemo identificirati sa
specifičnim monoklonalnim antitijelima.

Ustanovljena je i specijalna nomenklatura, nazvana CD sistem, u

kojoj su molekule numerisane sa CD1, CD2 i CDn. Ime CD (cluster of
differentiation) pokazuje da je ova molekula na površini ćelije biljeg
za diferencijaciju.

CD sistem je zasnovan na produkciji monoklonskih antitjela (mAb)

na miševima protiv humanih leukocitnih antigena. Internacionalna
radna grupa određuje uzorke monoklonalnih antijela, njihovu
molekularnu težinu i markere. Monoklonska antitijela sa sličnim
karakteristikama, grupisana su i dat im je CD broj. Ovaj broj se sada
koristi za obilježavanje CD markera na leukocitima.
Različite molekule pokazuju karakteristike različitih linija ili različitih
stadija ćelijskog sazrijevanja. Veliki broj markera pokazuje aktivaciju ćelija
sa različitim aktivatorima (markeri aktivacije). Na primjer:
CD1 je marker zrenja T ćelija. Može se naći samo kod razvijanja
ćelija u timusu, a ne može se naći kod perifernih T ćelija.
CD3 je linijski marker (pokazuje razvojnu liniju leukocita), on je
ekskluzivni marker T ćelija i pokazuje njihov nadražaj.

Protočna citometrija, koja može brojiti i separisati ćelije na bazi poretka

po veličini i intenzitetu fluorescencije, dovela je do revolucionarnog
napretka u studiranju limfoidne ćelijske populacije.
T limfociti

Istorijski, prvi put su T limfociti odvojeni od B limfocita prema

sposobnosti T ćelija da se vežu za ovčije eritrocite. Danas je poznato
da to čine preko svoje CD2 molekule (T limfociti stvaraju rozete sa
ovčijim eritrocitima).

Linijski marker T ćelija je T ćelijski receptor "T cell receptor"

(TCR).Postoje dva definisana tipa TCR:
TCR-1 je heterodimer, sastoji se od γ i delta polipeptida.
TCR-2 je heterodimer od α i β disulfidno vezana polipeptida.

Oba receptora su udružena sa setom od pet polipeptida (CD3

kompleks), što daje T ćelijama receptorski kompleks (TCR-CD3
kompleks). T ćelije stvaraju (vrše ekspresiju) jednog ili drugog TCR
markera. Aproksimativno 85-95% T ćelija stvara TCR-2 a 15% TCR-1.
TCR-2+ ćelije

Ćelije koje nose TCR-2 molekulu mogu se podijeliti u dvije

različite subpopulacije;
Subpopulacija koja nosi CD4 marker i većinom pomaže
ili inducira imuni odgovor (Th) i
Subpopulacija koja nosi CD8 marker i predominantno
je citotoksična (Tc).

Većina cirkulišućih TCR-1+ ćelija ne stvaraju CD4 ili CD8 marker.

Mali dio može stvarati CD8.
CD4 T ćelije prepoznaju svoj
specifični antigen u MHC klase II
asocijaciji sa antigenima
klase II MHC
(glavnog kompleksa
histokompatibilnosti),

CD8 T ćelije prepoznaju

antigen u asocijaciji sa MHC MHC klase I
klase I.
CD4+ ćelije

CD4+ ćelije se dalje mogu podijeliti u funkcionalno dvije vrste:

1.Ćelije koje pomažu ćelijsku funkciju i odgovor T i B ćelija.

One su CD29+ ćelije. Ova populacija se praktično poklapa sa
populacijom koja stvara niskomolekularni CD45 ili zajednički
leukocitni antigen. Nazvane su CD45RO+ćelije.
2.Ćelije koje induciraju supresorsku/citotoksičnu funkciju
CD8 ćelija, stvaraju različite CD45 molekule i one su nazvane
CD45RA+ ćelije.

U zadnjim godinama, CD45RA+ i CD45RO+ ćelije su označene kao

"naivne" i "ćelije pamćenja - memory cell". Međutim, današnje je
mišljenje da je ekspresija CD45RO/CD29 CD4+ Th ćelija
karakteristična za stanje aktivacije ćelija.
Funkcionalna različitost T ćelija je pokazana analizom Th klona u lučenju
citokina.

Kod ljudi nađene su dvije grupe klonova CD4 T ćelija. Jedni luče
interleukin 2 (IL2) i interferon γ (INF γ), drugi IL4, IL5, IL6 i IL10. Prve se
nazivaju Th1 a druge Th2 podvrsta ćelija.

Th1 ćelije posreduju različite funkcije udružene sa

citotoksičnošću i lokalnim inflamatornim reakcijama. Zbog toga su ove
ćelije od velikog značaja za ubijanje intracelularnih patogena, kao što su
virusi, bakterije i paraziti.
Th2 ćelije su efektivne kao stimulatori B ćelija u proliferaciji i
produkciji antitijela i njihova funkcija je u zaštiti od ekstracelularnih
patogena (humoralni imunitet).
CD8 ćelije
CD8 T limfociti se mogu također podijeliti u dvije
funkcionalne grupe, koristeći kriterije sa monoklonalnim
antitijelima.
Jedna grupa stvara CD28 molekulu, producira IL2 u
odgovoru na aktivacione signale.
Druga grupa ne producira IL2, ali stvara CD11b/CD18
molekulu.

TCR-1+ T limfociti

CD3+TCR-1+ subpopulacija T ćelija predstavlja malu populaciju

cirkulirajućih T ćelija usmjerenih prema svom boravištu u
mukoznom epitelu. Većina intraepitelijalnih limfocita (IEL) su
TCR1+ i stvaraju CD8 markere, koje ne možemo naći kod većine
cirkulišućih TCR1+ ćelija.

Na kraju, sumarno možemo reći da svi T limfociti nose

sledeće molekule: CD2, CD3, CD5, CD7 TCR, dok Th -ćelije
nose i CD4 a Tc nose i CD8.
B limfociti

B-limfociti čine 5-15% cirkulirajućih limfoidnih ćelija i klasično

su definisani prema prisustvu površinskih imunoglobulina.

Imunoglobulinske molekule su površinske molekule na

membrani B-limfocita i predstavljaju receptore za antigene.
Većina B ćelija u perifernoj krvi pokazuju dva imunoglobulinska
izotipa na svojoj površini i to IgM i IgD. Površinski IgM, udružen sa
drugim molekulama, učestvuje u formiranju "B-cell antigen
receptor complex" (IgMa), molekule od 34 kDa, koja je produkt
od mb-1 gena i odgovoran je za transport i smještaj IgM monomera
na ćelijsku membranu.
 Membranski imunoglobulin- mIg

Igβ Igα Igα Igβ

Veliki je broj markera i receptora koje nose humani B limfociti.
Većina B ćelija nosi antigene klase II MHC, koji su od značaja za
kooperaciju sa T limfocitima.
CD19, CD20 i CD22 su markeri, koji se sada koriste za
identifikaciju B ćelija.

Druge molekule, sa kojima možemo identificirati B limfocite su

CD72, odnosno CD78. Značajni receptori na B limfocitima su:
receptori za komplement C3b (CR1, CD35) i C3d (CR2, CD21) i Fc
receptori za Fc fragment IgG (FcgRII, CD32).

Na kraju možemo sumirati markere koje posjeduje B ćelija

na svojoj površini: CD19, CD20, CD22, CD5, CD72, IgMa, Igb,
HLA-D, CR-1(CD35), CR-2 (CD21) i FcgRII (CD32).
Ćelije prirodne ubice (NK)

NK ćelije obuhvataju oko 15% limfocita u krvi i definisane su kao

limfociti, koji nemaju konvencionalni površinski receptor za
antigene. Većina površinskih antigena otkrivenih na NK ćelijama
su zajednički sa T limfocitima i ćelijama mijelomonocitne linije.
Tu spadaju CD16, CD38, CD2, CD7, CD8, CD56, CD57 i IL-2R.

Za identifikaciju NK u pročišćenoj limfocitnoj populaciji koriste se

monoklonalnska antitijela protiv CD16 (FcyRIII) antigena. CD16
je uključen u jedan od aktivacionih puteva NK ćelija. Međutim njega
također posjeduju neutrofili, većina makrofaga i neki T limfociti.
Drugi važan marker NK ćelija je CD56 molekula.

Odsustvo CD3, ali prisustvo CD56 i/ili CD16 se danas

upotrebljava kao definitivni marker NK ćelija u čovjeka.
NK ćelije također stvaraju α-lance koji ulaze u sastav IL-2 receptora.
Direktna stimulacija sa IL-2 rezultira aktivacijom NK ćelija.

Receptor za IL-2 stvaraju T ćelije koje pokazuju LGL morfologiju, nazvane

TCR1+ ćelije i jedan postotak TCR2+CD8+ ćelija. Sve one odgovaraju na IL-
2 urođenim nespecifičnim citotoksičnim funkcijama i sposobne su da ubijaju
svježe tumorske ćelije. Sve ove ćelije se nazivaju jednim imenom LAK
ćelije (lymphocite activated killer).

NK ćelije su citotoksične i za ćelije inficirane virusom, a posebno za

ciljeve na koje su vezana IgG antitijela. Kasnije je ova osobina (ubijanje
ciljeva na koje su vezana IgG antitijela) nazvana celularna citotoksičnost
ovisna od antitijela (ADCC-antibody dependent cellular cytotoxicity)
i posredovana je receptorima za IgG (FcyRIII).

NK ćelije mogu produkovati interferon-γ (IFN γ) i druge citokine (IL1 i GM-

CSF), koji imaju značaja u hematopoezi i imunom odgovoru.
B-ćelije, T limfociti i NK ćelije imaju i druge značajne površinske
molekule, koje su zajedničke za sve leukocite.
Kao primjer je leukocitni funkcionalni antigen (LFA-1), koji se
nalazi i na granulocitima i na makrofazima.
On je značajan za adheziju ćelija i za intercelularnu
komunikaciju.
Aktivacija limfocita

T i B ćelije se aktivišu vezivanjem svojih receptora za specifične

antigene.
T limfociti mogu "vidjeti" antigen samo u sklopu MHC molekula na
akcesorskim ćelijama, dok se B ćelije mogu vezati sa slobodnim
antigenima, a njihovu aktivaciju pomažu pomoćničke Th ćelije.

Daljni procesi aktivacija i međusobnih reakcija ostalih limfocita sa

svojim antigenima praćeni su brojnim ranim biohemijskim
reakcijama, koje rezultiraju "drugom informacijom“ za B i T
limfocite. Ove reakcije su odgovorne za promjene u nivou ćelijske
DNA.
T i B limfociti koriste GTP (glukoza trifosfat) ili G-protein za
indukciju signalizirajućih reakcija. Ovaj G-protein stimuliše
metabolizam fosfatidilinozitola.
Ova reakcija stvara dva "sekundarna glasnika-informatora",
inozitol 1,4,5-trifosfat (IP3) i diacilglicerol.
Oni formiraju "okidače" za otpuštanje Ca jona iz unutrašnjosti ćelije,
što kasnije aktiviše proteinkinazu C.
Pomoću drugih kinaza, proteinkinaza C fosforiliše brojne površinske
molekule.
Istovremeno, bivaju producirani brojni
površinski receptori za citokine, kao što je
IL-2R. Interakcija sa citokinima
rezultira proliferacijom i maturacijom
(sazrijevanjem) limfocita.

Klonalna selekcija izazvana

prepoznavanjem antigena rezultira u
ekspanziji specifičnih klonova, koji se na
kraju diferenciraju u efektorske ćelije, ili
se dalje ne razvijaju i ostaju kao ćelije
sjećanja (memory cell).

Ćelije sjećanja recirkulišu i nastanjuju se

u B ili T ovisnim područjima limfoidnog
tkiva. One su u stanju prepoznati antigen
u budućnosti, ako dođe do susreta sa njim.
Aktivacija limfocita sa antigenima ili mitogenima, rezultira intracelularnim
promjenama, koje dovode do razvoja limfoblasta.

T i B limfociti se stimulišu sa različitim mitogenima. Phytohaemagglutinin

(PHA) i Concavalin-A (Con-A) stimulišu humane i mišje T ćelije.

Aktivacija T i B ćelija sa mitogenom ili antigenom prouzrokuje različite

diferencijacione promjene na ultrastrukturnom nivou.

Limfoblastne B ćelije nemaju razvijen endoplazmatični retikulum, ove

ćelije se nalaze u germinativnim centrima i nazivaju se centralne folikularne
ćelije ili centroblasti, odnosno centrociti. Krajnji diferencijacijski
oblici B ćelija su plazma ćelije i B memorijske ćelije. Stvaranje i
egzistencija B memorijske ćelija, interferira sa mogućnošću imunog sistema
da razvije konačni imunitet.
Plazma ćelije se mogu rijetko vidjeti u cirkulaciji (manje od 0,1% limfocita).
Normalno se nalaze u sekundarnim limfoidnim organima i tkivima. Antitijela
produkovana od jedne plazma ćelije su iste specifičnosti i klase
imunoglobulina.
Mononuklearni fagocitni sistem

Tkivni fagocitni makrofazi formiraju mrežu, poznatu kao

mononuklearni fagocitni sistem (ranije sa endotelijalnim
ćelijama i polimorfima poznat kao retikuloendotelijalni sistem ili
RES). Nađen je u mnogim organima. Sa ovim tkivom posebno su
bogati: pluća, slezina, jetra i stijenke trbušnih organa.

Progenitori mijeloidnih ćelija se u koštanoj srži razvijaju u

promonocite. Ova diferencijacija u krvne monocite se ogleda u
cirkulirajućem pulu. Oni migriraju u različite organe i tkiva, da bi
postali makrofazi.
Humani krvni monociti su veći (l0-18
µm) od limfocita. Obično imaju
nukleus u vidu potkovice sa blijedo
obojenim azurofilnim granulama.

Ultrastrukturalno, monociti posjeduju

naborane membrane, dobro razvijen
Golgi kompleks i dosta
intracitoplazmatskih lizozoma.

Ovi lizozomi sadrže peroksidazu i

različite kisele hidrolaze, koje su od
značaja za intracelularno ubijanje
mikroorganizama.
Monociti/makrofazi imaju:

-CD14 receptor-lipopolisaharid vezujući protein (LBR), koji je

normalno prisutan u serumu i veže gram negativne bakterije;

-tri različita receptora za IgG: FcgRI (CD64) na humanim ćelijama,

ima visok afinitet za IgG, FcgRII (CD16) je slabijeg afiniteta za IgG i
FcgRIII, također slabog afiniteta. Ovi receptori imaju najvjerovatnije
različite "okidačke" funkcije, koje uključuju ekstracelularno ubijanje ili
opsonizaciju i fagocitozu.

-receptor za komplement, CR1 (C3b receptor, CD35).

-receptor za komplement CR3 (C3bi receptor, CD11b, MAC-1) i

nalaze se na aktiviranim makrofazima, zajedno sa leukocitnim
funkcionalnim antigenom - LFA1 (CD11a) i p150,95 (CD11c).

-antigeni MHC klase II nalaze se na većini monocita/makrofaga i veoma su važni

za prezentaciju antigena T ćelijama.

-receptor za Fc od IgE (CD23) je prisutan na makrofazima

-receptore za citokine, INF γ i za faktor inhibicije migracije.

Antigen prezentirajuće ćelije (APC)

APC su heterogena populacija leukocita sa imunostimulatornom ulogom.

Većina ima glavnu ulogu u indukciji funkcionalne aktivnosti Th ćelija,
koje potom komuniciraju sa drugim leukocitima.

Ćelije koje nisu leukociti, endotelijalne i epitelijalne ćelije, mogu steći

sposobnost da prezentiraju antigen ako su stimulisane citokinima.
Takve ćelije obično ne vrše ekspresiju antigena klase II MHC, međutim,
poslije stimulacije sa citokinima dolazi do ekspresije klase II
antigena MHC; taj akt ih čini antigen prezentirajućim ćelijama.
APC se primarno nalaze u koži,
limfnim čvorovima, slezini i timusu.
Tipičan predstavnik APC su
Langerhansove ćelije u koži.
One migriraju preko aferentnih
limfatičnih puteva u parakorteks
limfnih čvorova ili drenažnih
limfnih čvorova. Unutar
parakorteksa se isprepliću sa mnogo
T ćelija. Ova migracija je
najefikasniji mehanizam za prenos
antigena iz kože do Th ćelija
lokalizovanih u limfnim čvorovima.

Druge specijalizovane APC,

folikularne dendritične ćelije,
nalaze se u sekundarnim folikulima B
ćelijskih područja u limfnim
čvorovima i slezini.
One prezentiraju antigen B ćelijama.

Ove ćelije imaju receptor za

komplement CRI (CD35) za
interakciju sa imunim kompleksima i
receptor za Fc IgG (FcgR).
Polimorfonukleari
Polimorfonuklearni granulociti (granulociti) se stvaraju u koštanoj
srži u količini od oko 80 miliona na minut i kratko žive (2-3 dana) u
odnosu na monocite/makrofage, koji mogu živjeti mjesecima ili
godinama.

Granulociti čine oko 60% do 70% od ukupnog broja leukocita krvi,

ali se mogu naći i ekstravaskularno. Slično monocitima, granulociti
mogu adherirati na endotelijalne ćelije duž krvnih sudova i nalaziti
se ekstravazalno. Ovaj proces se naziva diapedeza (prolazak kroz
krvne sudove).

Zreli granulociti imaju multilobaran nukleus i dosta granula. Oni su

klasifikovani kao neutrofilni, eozinofilni i bazofilni, na bazi reakcije
bojenja granula histološkim bojama (Gimza).

Granulociti nemaju specifičnost za antigene, ali oni imaju

veliku ulogu u akutnoj upali, sa antitijelima i komplementom,
u zaštiti protiv mikroorganizama.
Njihova predominantna uloga je fagocitoza.
Neutrofili

Neutrofili čine oko 90% cirkulirajućih polimorfa i veličine su 10-20µm.

Hemotaktički agensi za neutrofile su proteinski fragmenti, stvoreni prilikom

aktivacije komplementa (C5a), faktor nastao fibrinolizom i aktivacijom kininskog
sistema, produkti drugih leukocita i krvnih pločica, kao i produkti većine bakterija.
Hemotaktički stimulusi rezultiraju marginacijom neutrofila (adhezijom na
endotelijalne ćelije) i dijapedezom (kretanjem kroz kapilarnu cijev).

Neutrofili posjeduju dvije vrste granula. Primarne (azurofilne) granule su sa

sadržajem lizozoma, koji sadrže kisele hidrolaze, mijeloperoksidaze i muramidaze.
Sekundarne granule, pored pomenutog sadržaja u primarnim granulama, sadrže
i laktoferin.

Ingestirani mikroorganizmi bivaju uvučeni u vakuole, nazvane fagozomima, koje se

fuzionišu sa lizozomima u fagolizozom. Ekstracelularno oslobođene granule i
citotoksične supstance neutrofila mogu se također naći kada su neutrofili
aktivisani preko svojih Fcg receptora sa imunim kompleksima.
Eozinofili
Eozinofili čine 2-5% leukocita krvi kod zdravih, nealergičnih
osoba. Ovo zapažanje je od značaja za fagocitirajuću i ubijajuću ulogu eozinofila,
međutim to nije najznačajnija uloga eozinofila.

Humani krvni eozinofili imaju obično nukleus od dva lobusa i brojne granule.
Eozinofili bivaju privučeni sa oslobođenim produktima T ćelija, mastocita i bazofila.
Ti faktori se nazivaju eozinofilni hemotaktički faktori anafilaksije ili ECF-A.

Eozinofili (kao i bazofili i mastociti) mogu biti degranulisani na pojedine stimuluse.

Degranulacija podrazumjeva fuziju granula sa plazmatskom membranom.
Sadržaj granula biva oslobođen u okolinu ćelija Ovaj put reakcije je jedini
put kojim se eozinofili sa svojim naoružanjem konfrontiraju sa brojnim ciljnim
ćelijama, koje ne mogu fagocitirati. Eozinofili zbog toga imaju glavnu ulogu u
obračunu sa parazitima gdje koriste ovaj mehanizam.

Eozinofili također otpuštaju histaminazu i aril sulfatazu, sa kojima inaktivišu dva

produkta mastocita, histamin i sporo reagujuću supstancu ili anafilaksin (SRS-
A). Efekat ova dva faktora smanjuje upalni odgovor i smanjuje granulocitnu
migraciju na mjesta invazije.
Bazofili i mast - ćelije

Bazofili se nalaze u veoma malom procentu (manje od 0,2% leukocita) u

cirkulatornoj krvi i karakterišu se sa tamno ljubičasto plavim granulama.

Mast ćelije (mastociti), koje se ne nalaze u cirkulatornoj krvi, nego u

tjelesnim tkivima, često se ne mogu odvojiti od bazofila po brojnim
svojstvima.
Postoje dvije vrste mast ćelija:
mukozne mast ćelije (MMC) udružene sa mukoznim epitelom i
mast ćelije vezivnog tkiva (CTMC).

MMC ovisne su od T ćelija u svojoj proliferaciji, dok CTMC to nisu.

Zreli krvni bazofili imaju nepravilno raspoređene granule okružene
membranama. Granule su kod bazofila i kod mast ćelija bazofilne, mast
ćelije sadrže heparin, SRS-A i ECF-A. Ove supstance se oslobađaju
degranulacijom.

Stimulus za degranulaciju je obično alergen (antigen koji prouzrokuje

alergičnu reakciju). Na alergen se mora ukršteno vezati IgE molekula sa
Fc receptorom visokog afiniteta za IgE (FceRI) na površine mast ćelije ili
bazofila.

Karakteristično je da je degranulacija bazofila i mast ćelija potpuna, kod

koje se sav sadržaj granula oslobađa simultano. To je uzrokovano
intracitoplazmatičnom fuzijom granula i brzim izbacivanjem (ekspulzijom)
njihovog sadržaja. Medijatori, kao što je histamin, oslobođeni
degranulacijom uzrokuju simptome alergije, dok u pozitivnom smislu ima
ulogu u imunitetu protiv parazita.

Cvjetni polen stimuliše mast-ćeliju da

oslobodi histamin, substancu koja iritira
disajni put, i koja izaziva polensku
groznicu.
Krvne pločice

Krvne pločice potiču od megakariocita koštane srži i

sadrže granule. Njihova uloga je u koagulaciji krvi ali također i u
imunom odgovoru. One vrše ekspresiju: klase I antigena MHC,
receptore za IgG (FcyRII) i receptore slabog afiniteta za IgE
(FceRII; CD23).

Megakariociti i krvne pločice nose receptore za faktor VIII koagulacije i

druge molekule značajne za njihovu funkciju, kao što je kompleks CD41
i CD42. CD41 je nazvan i citoadhezin, i odgovoran je za vezivanje:
fibrinogena, fibronektina i vitronektina. Oba ova kompleksa (CD41 i CD42)
su također receptori za Wilebrandov faktor. Oba receptora i adhezivne
molekule su od značaja u aktivaciji krvnih pločica.

Tokom oštećenja endotelijalnih ćelija, krvne pločice na njih

adherišu i agregiraju se na površini oštećenih endotelijalnih ćelija.
One otpuštaju supstance, koje povećavaju permeabilitet krvnih
sudova, i faktore koji aktiviraju komplement, koji onda privlači
leukocite.