OSTEOMIJELITISI

VILICA

Klinika za oralnu hirurgiju

Stomatološki fakultet
ZAPALJENJE KOŠTANE
SRŽI
Javlja se u delu kosti gde ima spongioze sa
dobro organizovanim korteksom i
kompromitovanom cirkulacijom

Po kliničkom toku
AKUTNI
HRONIČNI
KLASIFIKACIJA OSTEOMIJELITISA

 PURULENTNI  NEPURULENTNI

akutni hronični sklerozirajući

hronični fokalni
primarni difuzni
sekundarni Garre-ov sklerozirajući
infantilni radijacioni
(radioosteonekroza)
 FAKTORI KOJI UTIČU NA
NASTANAK
OSTEOMIJELITISA

1. FAKTOR DOMAĆINA
2. FAKTOR MIKROORGANIZAMA
3. FAKTOR VASKULARIZACIJE
(prokrvljenost tkiva)
 FAKTOR DOMAĆINA
OBOLJENJA KOJA UZROKUJU LOŠ
IMUNOLOŠKI ODGOVOR

diabetes mellitus
agranulocitoza
leukemija
teške anemije
neuhranjenost
hronični alkoholizam i narkomanija
HIV
FAKTOR MIKROORGANIZMI
MEŠOVITA BAKTERIJSKA FLORA

Staphilococcus aureus
Staphilococcus albus
Bacteroides fragilis
Bacteroides melaninogenicus
Fusobacteria
Klebsiela
Pseudomonas
Proteus
FAKTOR VASKULARIZACIJE

KOMPROMITOVANA VASKULARIZACIJA

Osteoporoza
Paget-ova bolest
Fibrozna displazija
Maligni tumori koštanog tkiva
Zračna terapija malignih tumora
Vaskularizacija gornje vilice
ne doprinosi nastanku
osteomijelitisa

1. Dobra vaskularizacija sa brojim

anastomozama (a. facialis, a. alvolaris
superior posterior, a. infraorbitalis, a.
palatina descedens, a. sphenopalatina)
2. Manje spongioze i slabije
definisan korteks

3. Tanak periost koji brzo

perforira i infekcija se širi u
prostore glave i vrata
Vaskularizacija donje vilice
doprinosi nastanku osteomijelitisa
1. Glavna ishrana koštanog tkiva
preko jednog krvnog suda – a. alvolaris inferior

Krvni sudovi temporalnih mišića ishranjuju

ramus i muskularni procesus

Krvni sudovi periosta

Anastomoze slabije izražene

2. Više spongioze i dobro
definisan korteks

3. Jak izražen periost

Infekcija se duže zadržava

u koštanom tkivu
 LOKALIZACIJA

NAJČEŠĆE DONJA VILICA

Gornja vilica – infantilni osteomijelitis (deca)
Uzrok treba tražiti u:
1. Dentogene infekcije
2. Trauma
3. Insuficijencija imunog sistema
4. Zračna terapija
5. Povećana virulencija mikroorganizama
6. Prodor mikroorganizama dublje u tkivo
(jatrogeno)
DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

FIBROZNA DISPLAZIJA
PAGET-ova BOLEST
OSTEOSARKOMI
HONDROSARKOMI
 MEHANIZAM NASTANKA

AKUTNO ZAPALJENJE

Hiperemija sa povećanom permeabilnosti kapilara

Infiltracija granulocita i pojačana proteolitička aktivnost

Multipne nekroze, venske tromboze, akumulacija gnoja

Povećanje intramedularnog pritiska

VENSKI KOLAPS (venska staza) i sledstvena ishemija

Akumulacija gnojnog sadržaja intramedularno
vrši kompresiju nerva i krvnih sudova
(dodatna ishemija i tromboza) – Vincentov
znak

Sadržaj ide Haversovim i nutritivnim

kanalićima ka periostu, odiže periost (dodatna
ishemija i tromboza) – formiranje mukoznih i
kutanih apscesa i fistula
Prelazak u HRONIČNO ZAPALJENJE
(uz adekvatnu terapiju)

Regresija supuracije i stvaranje granulacionog

tkiva sa angioneogenezom

Skleroza – periferno

Sekvestri – centralno

DEMARKACIJA INFICIRANE KOSTI

KLINIČKA SLIKA AKUTNOG
(SUPURATIVNOG) OSTEOMIJELITISA

INTRAMEDULARNA FAZA

Dubok i intenzivan bol

Visoke intermitentne temperature
Vincentov znak
Jasna etiologija (zub uzročnik)
Rtg nalaz nije karakterističan
(scintigrafija – akumulacija izotopa tehnicijuma
na mestu koštane destrukcije; Df.dg. tumori)
SUBPERIOSTALNA FAZA

Širenje intenzivnog pulsirajućeg bola

Visoke telesne temperature
Anoreksija i malaksalost
Luksacija i perkutorna osetljivost svih zuba
te strane
Gnoj kroz gingivalni sulkus ili fistule
Vincentov znak i celulitisi
Bez trizmusa
Regionalna limfadenopatija
Laboratorijski nalaz:

NIJE KARAKTERISTIČAN

Leukocitoza (8 – 15 hiljada/mm3)
Sedimentacija blago povišena
(kod dugih kosti značajno visoka)
KLINIČKA SLIKA SEKUNDARNOG
HRONIČNOG OSTEOMIJELITISA

NASTAVAK AKUTNOG OSTEOMIJELITISA

Mukozne i kutane fistule

Zadebljanje kosti i induracija mekog tkiva
Bol i palpatorna osetljivost
Sekvestri
KLINIČKA SLIKA PRIMARNOG
HRONIČNOG OSTEOMIJELITISA

Slabo izraženi simptomi

Nedostatak akutnih simptoma
Bol slabog intenziteta
Neznatno izražen otok vilice
Odsustvo fistula
Postepen razvoj sekvestara
(Rtg nalaz bitan - nakon 3 nedelje)
 KONZERVATIVNA
TERAPIJA: HIRURŠKA

Uspešnost terapije zavisi od:

 Rane dijagnoze
 Drenaže gnojnog sadržaja
 Brisa –biograma i antibiogreama
 Primeni antibiotika
 Primeni supstitucione terapije
 Hirurškoj obradi rane
 Rekonstruktivnim zahvatima
Kod akutnog gnojnog osteomijelitisa u
početnoj fazi prednost dati konzervativnoj th.

EMPIRIJSKA ANTIBIOTSKA TERAPIJA

Nalaz: 1. gust kremast gnoj – stafilokoke

2. taman eksudat neprijatnog
mirisa, prisustvo gasova - anaerobi
terapiju započeti
Kristalni penicilin
2 000 000 i.j. iv na svaka 4 sata (2 - 3 dana)

terapiju nastaviti
Penicilin
500 mg per os na 4 sata (2 – 4 nedelje)
 Antibiotska terapija po identifikaciji
uzročnika

STAFILOKOKNI OSTEOMIJELITIS
Oxacilin 1 gr iv na 4 sata (2-3 dana)
Dicloxacilin 0,5 gr per os na 6 sati (2-4 nedelje)

ANAEROBNI OSTEOMIJELITIS
Kristalni penicilin 2 mil. iv na 4 sata (2-3 dana)
Penicilin 0,5 gr per os na 4 sata (2-4 nedelje)

ALERGIJA NA PENICILIN
Clindamicin 600 mg iv na 6 sati (2-3 dana)
Clindamicin 300-450 mg per os na 6 sati (2-4 nedelje)
Uporedo sa antibiotskom th.

supstituciona terapija

hirurško-protetička (šine, splintovi)

hirurška (incizija ili dekortikacija

radi pasivne drenaže ili aktivne drenaže –
sukcija uz istovremenu irigaciju defekta ab)
 HIRURŠKA TERAPIJA

AKUTNO
Vađenje zuba uzročnika
Imobilizacija luksiranih zuba
Incizija i drenaža

HRONIČNO
Sekvestrotomija
Saucerizacija
Dekortikacija
Resekcija kosti i rekonstrukcija
 SEKVESTREKTOMIJA
manji defekti kosti

Jednostavniji hirurški postupak

Odizanje mukoperiostalnog režnja

Vađenje zuba uzročnika
Uklanjanje sekvestra
Kiretaža granulacionog tkiva do zdrave kosti -
krvarenje
Eliminisati mrtve prostore
Očuvati lingvalni korteks
SAUCERIZACIJA - veći defekti kosti
Odizanje mukoperiostalnog režnja
Vađenje zuba uzročnika
Uklanjanje bukalnog korteksa i postizanje
levkastog defekta do u zdravo tkivo
Uklanjnje sekvestra i kiretaža granulacionog
tkiva do zdrave kosti - krvarenje
Očuvanje lingvalnog korteksa
Tamponada jodoform trakom impregniranom
ab. pastom (ab. perle, kalcijum sulfat sa
tetraciklinom) koja se menja 2 puta nedeljno
Režanj ušiti po ivici defekta
DEKORTIKACIJA – veći defekti kosti

Odizanje mukoperiostalnog režnja do

baze mandibule
Uklanjanje dela baze mandibule (donje
ivice) zajedno sa bukalnim korteksom
(dleto za kost)
Vađenje zuba uzročnika
Očuvanje lingvalnog korteksa
Eliminacija mrtvog prostora
Flap se postavlja direktno na kost i rana
primarno ušije
TIPOVI OSTEOMIELITISA DANAS

1. Udružen sa frakturom vilice

2. Osteoradionekroza
3. Infantilni
4. Hronični sklerozirajući
5. Garre-ov sklerozirajući
Udružen sa frakturom vilice

Uzrok:
Loša repozicija i imobilizacija
Zub uzročnik u liniji preloma
 Osteoradionekroza

Uzrok:

Nije infekcija, već posledica terapije

maligniteta – aseptična nekroza tkiva
Zračenjem se uništavaju krvni sudovi
Absorpcija jonizujućeg zračenja –
sekundarno zračenje (metalne pločice i
šine)
Trauma u toku rada (mašina pri op.)
 Obavezna prevencija

Pre zračne terapije

Sanacija usta i zuba

Posle zračne terapije

Prednost endodontskoj terapiji
Atraumatsko vađenje zuba (ne više od 2 zuba
po poseti) obavezna ab priprema
Zamena za salivu
Izrada proteza posle 6 meseci do godinu dana
Hronični skelrozirajući ostom.
U diferencijalnoj dijagnozi pronaći
moguć uzrok osteomijelitisa
Uraditi biopsiju – sumnja na tumor

Garre-ov skelrozirajući osteom.

Lokalizacija po obodu kosti zbog reakcije
periosta
Češće kod dece
Df.Dg. sarkomi
SPECIFIČNI OSTEOMIJELITISI

AKTINOMIKOTIČNI
TBC
LUETIČNI