Rakovi

Andjela Potocki
Osnvne osobine

– Zive u morima retko u slatkim vodama

– Telo je zasticeno kutikulom
– Prisutno presvlacenje
– Disu skrgama
– Nervni sistem je lestvicast
– Razmnozavaju se polno takodje je prisutan stadijum larve
– Izlucivanje preko antenalnih zlezda (zelene zlezde)
– Krvni sistem je otvoren
Zanimljivosti rakova

– Nedavno, biolozi su otkrili izuzetak u porodici – Speleonectes tulumensis, sićušne životinjice koje izgledom
više liče na stonoge nego na rakove. Oni su prvi put naučno opisani u ranim 1980-im godinama, ali zbog
nepristupačnosti njihovom životnom staništu (pećine Meksika i Srednje Amerike) niko ih nikada nije
ozbiljnije proučavao.
– Nakon što su odlučili da konačno malo bolje prouče ovu vrstu, biolozi iz Natural History Museum-a u
Londonu otkrili su da Speleonectes tulumensis imaju igličaste očnjake na obje strane svoje glave, svaki
pričvršćen na spremnik okružen mišićima koji mogu pumpati tekućinu kroz očnjake. Duboko unutar rakova
tijela, oni su također pronašli i žlijezde koje proizvode otrov smješten u spremnicima.
– Pored toga što su jedina (poznata) otrovna vrsta rakova, njihov otrov se razlikuje i od ostalih pripadnika šire
porodice (zglavkara). Dok neki pauci, primjerice, koristite otrov koji se sastoji od sićušnih neurotoksičnih
proteina, Speleonectes tulumensis proizvodi otrovni koktel u kojem dominiraju veći enzimi koji razgrađuju
egzoskelet svog plijena i uništavaju proteine ​u njihovim tijelima. Prema dosadašnjim nalazima istraživača,
njihov otrov više podsjeća na zmijski nego na bilo koji drugi otrov pronađen među njihovim rođacima
zglavkarima. Ali, ipak postoji jedna sličnost – oni također u svom koktelu sadrže i neurotoksin koji paralizira
žrtve, a on je gotovo identičan onome koji proizvode pauci.
Znacaj rakova

– Neki sitni racici zive u slatkoj vodi, a medju njima su I najznacajniji

racici koji se nazivaju vodene buve (dafnije). Dafnije lebde u vodi I
sluze kao hrana drugim zivotinjama.
– Medju njima postoji jos jedna brojna grupa sitnih racica koja se
naziva ciklopsi. Oni imaju dugacke antene koje im sluze za plivanje.
– Njima srodne morske vrste su takodje vrlo znacajne u vodenoj
okolini , jer sluze kao glavna hrana velikom broju morskih riba, koje
ljudi koriste u ishrani. Naprimer kao sto su haringe I sardine.
 Rak pljackas

– Rakovi pljačkaši su teški do četiri kilograma, raspon nogu može biti i čitav metar. To ove rakove čini najvećim
kopnenim rakovima na svetu. Nastanjuju pacifički prostor, recimo Božićna ostrva severozapadno od australijskog
kontinenta, a južno od Jave. Zbog svojih ogromnih dimenzija, kao i životnog veka od 60 godina, rakovi pljačkaši su
zagolicali i radoznalost naučnika. Tako su naučnici iz Grafjsvalda kod Jene prikačili GPS uređaje na 55 primeraka ovog
raka, kako bi pratili njegovo kretanje i način života.
Sada su stigli i rezultati – gigantski rakovi se najradije zadržavaju na jednom mestu. Ako se uopšte pomeraju, koriste
stare, poznate putanje. Uglavnom se drže peščanih predela u kojima prave podzemne prolaze, kao i predela u
kojima postoje kokosove palme, čijim se plodom hrane. Veoma retko zalaze do tri kilometara u kišne šume –
naučnici pretpostavljaju da ih na takvu ekskurziju može naterati samo nedostatak hrane ili razmnožavanje.

Rakovi pljačkaši važe za majstore orijentacije. Ako ih prevezete kilometar od staništa, u bilo kom pravcu, za samo
nekoliko sati će uspeti da se vrate na početnu poziciju. Pretpostavlja se da orijentaciju omogućava drveće i druga
prirodna obeležja.
Naučnici i dalje nisu sigurni kako je tačno ovaj rak dobio epitet „pljačkaša“. Jedna teorija se, naravno, vezuje za
njihovu omiljenu hranu – kokosove orahe. Druga, zanimljivija, govori o kleptomaniji – rakovi navodno rado
prisvajaju blistave metalne predmete iz kuća ili šatora meštana. Šta sa njima rade, nije poznato.
Paukovi

Nadja Popovic
Osnovne osobine

• Zive na kopnu ali mogu da zive I u vodi

• Hvataju plen (grabljivice)
• Postoje I skitnice I mrezari
• Imaju dva para nozica koja okruzuju usni otvor
• Kraci par je za hvatanje plena a duzi par je za cula koja poseduju
• Disu plucima ili trahejama (cevcicama)
• Polno razmnozavanje
• Mladi se presvlace sve dok ne porastu
Paukova mreza

– Pitate se kako pauk pravi mrežu?

– Pauk na stomaku ima cevčice koje su u vezi sa paučinastim žlezdama koje
proizvode svilu u tečnom obliku, koja očvrsne u dodiru sa vazduhom. Svila može
da bude tanja ili deblja, glatka ili gruba, u zavisnosti od namene za koju je pauk
proizvodi.
– Za hvatanje plena, proizvodi se lepljiva svila, a tokom pravljenja proizvedena
svila je suva da bi pauk mogao da hoda po mreži. Pauk izvlači svilu svojim
zadnjim nogama i počinje da je oblikuje nakon što je prva nit pričvršćena na
nešto stabilno.
CRNA UDOVICA

– Crna udovica je pauk s hitinskim pokrovom čija boja varira od svijetlo

bjelkaste do baršunasto crne. Na zatku mogu imati od 0 do 17 najčešće
crvenih pjega koje čine ovog pauka prepoznatljivim. Međusobno se razlikuju
po različitom rasporedu i obliku pjega, a boja im se mijenja ovisno o starosti.
Dok su crne udovice mlade, pjege su bijele, a kako rastu počinje se
pojavljivati u sredini pjege narančasta mrlja. Ona se postepeno širi i tamni.
Kod ženke pjega potupno pocrveni, a u mužjaka ostane bijeli obrub oko
pjege. Crna udovica ima oko 0.02-0.03 mg suhog otrova. Otrov je bijela
bistra tekućina koja sadrži toksalbumine i lipoproteine. Toksičnost tog otrova
varira prema godišnjem dobu; hladnoća smanjuje toksičnost otrova jer ga
pretvara u kiselinu.
Zasto pauci skupe noge kada
uginu
– Da li ste se ikada pitali zašto se ovo osmonogo
"čudovište" koje nam živi po plafonima, a kog se većina
ljudi plaši, skupi kada ugine?
– Čim više nema otkucaja srca, noge ne mogu da se
opružaju, pa se skupe ka unutra. Zbog toga pauci kada
uginu potpuno izgube na svojoj veličini i skupe se više
nego duplo.